Vreemdelingen ruilen nep-rijbewijs in België probleemloos omxml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

België erkent rijbewijzen van negentig landen. En vervalsingen blijken moeilijk te detecteren.

Zowat 10.000 mensen van vreemde afkomst hebben hun rijbewijs uit hun land van herkomst probleemloos ingeruild voor een Belgisch exemplaar. Vaak kochten ze hun document of tikten ze een vervalst exemplaar op de kop. Een rijexamen hebben ze nooit afgelegd. Dat stuurt mensen met een uiterst beperkte rijvaardigheid op onze wegen.

Het weekblad P-Magazine pakt vandaag uit met verhalen van verscheidene vreemdelingen over hoe zij aan hun rijbewijs raakten. Een Congolees zonder rijopleiding kocht een document van zijn thuisland in de Brusselse wijk Matonge, liet het legaliseren op de Congolese ambassade en ruilde het dan in voor een Belgisch.

Een Schaarbeekse Marokkaan liet zijn broer een document meebrengen uit Marokko, waar 'mijn vader iemand van de rijschool kent en een familielid op het gemeentehuis het bewijs uitreikte'. Geantidateerd naar voor zijn aankomst in België, omdat ze hier dan 'minder moeilijk doen'. Goed rijden kan hij niet, geeft de Schaarbekenaar toe.

Een Turk die nooit met meer dan een tractor had gereden in zijn geboorteland, raakte hier aan een rijbewijs voor vrachtwagenchauffeur. Een Ivoriaan kreeg het rijbewijs hier moeiteloos, hoewel hij in Ivoorkust nooit een rijexamen had afgelegd. Hij gebruikt het document nu als extra argument om een verblijfsvergunning vast te krijgen. Veel vreemdelingen zien een rijbewijs ook als een stap naar werk.

Ook voor een groep Nepalezen was dat een extra reden om in hun land van herkomst voor hun vertrek naar Europa een rijbewijs te kopen. Ze kochten ook een vals verzekeringsattest om hier een lagere verzekeringspremie te bedingen. Wat lukte.

De Belgische overheid zit met twee obstakels om dit probleem aan te pakken. Allereerst zijn vervalste rijbewijzen goed nagemaakt en daardoor moeilijk te detecteren. De gemeenteambtenaren die ze voor hun neus krijgen, zijn hier niet in gespecialiseerd. Bij twijfel sturen ze het document naar de Centrale Dienst voor de bestrijding van de Valsheden van de federale politie. Die onderschepte in 2007 1.982 valse buitenlandse rijbewijzen. Dat komt overeen met een vijfde van alle omgeruilde exemplaren. Hoeveel mensen onterecht een Belgisch rijbewijs op zak hebben, weet niemand.

Er is nog een tweede reden waarom ons land niet te veel eisen kan opleggen aan vreemde bestuurders. België heeft zich geëngageerd om de rijbewijzen te erkennen van de Europese landen, van landen waarmee we akkoorden hebben en van landen die de Conventies van Washington en Genève onderschreven hebben, allemaal samen zowat negentig. Onder meer Marokko, Turkije en Congo beantwoorden aan die voorwaarden. Nederland treedt wel strenger op. De lijst van landen waarvan de rijbewijzen zo erkend worden, is er een stuk korter. Onderdanen van deze landen moeten een even streng rijexamen afleggen als de Nederlanders.

Ook België zou alle niet-Europeanen aan het rijexamen kunnen onderwerpen. 'Dat kan alleen in het raam van Europese regelgeving', zegt staatssecretaris Etienne Schouppe (CD&V). 'Dat lijkt me politiek en diplomatiek onhaalbaar. Je mag ook geen landen discrimineren, want niet alle rijbewijzen uit een bepaald land zijn vals of gekocht.'

In 2007 kregen 3.272 Marokkanen een omgeruild rijbewijs, 1.302 Turken en 196 Congolezen. Die laatste waren de voorgaande jaren beter vertegenwoordigd: sinds 1999 kregen al 2.215 van hen het begeerde document. Ter vergelijking: ook 616 Amerikanen, 511 Russen en 468 Japanners.

Buitenlanders knoeien met rijbewijs

20.01.2009 10.53u - Nergens wordt zo doortastend opgetreden als in het verkeer. Smogalarm en extra snelheidslimieten. Steeds meer flitspalen. Het promillegehalte omlaag. De maximumsnelheid op de Brusselse ring omlaag. Aan kordate maatregelen en ideeën geen gebrek. “Veiligheid gaat voor alles”, laat staatssecretaris voor Mobiliteit Etienne Schouppe steeds weer optekenen.

“Misschien zou Schouppe zich dan ook eens kunnen buigen over het systeem waarbij buitenlanders die hier wonen, zomaar hun buitenlands rijbewijs kunnen inruilen voor een Belgisch rijbewijs. Of die mensen in hun land nu een examen hebben moeten afleggen om dat rijbewijs te krijgen, maakt niets uit.

Kennen ze de Belgische wegcode wel? Niet belangrijk. Kunnen ze overigens wel rijden? Geen belang. Spreken ze een van onze talen? Kan handig zijn in het verkeer, maar is niet per se nodig. Ze leggen hun buitenlands rijbewijs voor en krijgen er een Belgisch voor in de plaats. Een scholing is niet nodig. Een examen evenmin. Het is zo gepiept.” Zo schrijft P-magazine deze week in de inleiding van een hallucinant verhaal over massaal geknoei met rijbewijzen.

Kamerlid Bert Schoofs stelde er in 2007 al vragen over en senator Nele Jansegers (Vlaams Belang) bracht de bal opnieuw aan het rollen nadat een buitenlander een familielid had verzocht om de echtgenote te leren autorijden. De dame in kwestie had wel een Turks rijbewijs, dat ze intussen probleemloos inruilde voor een Belgisch rijbewijs, maar kon niet met de wagen rijden…

Nele Jansegers vroeg Etienne Schouppe hoe dat eigenlijk zit. Blijkt nu dat er jaarlijks zo’n 10.000 rijbewijzen worden uitgereikt of ingeruild. Sinds de cijfers worden bijgehouden, hebben meer dan 2.200 Congolezen hier hun rijbewijs ingeruild, zonder enig bewijs van rijvaardigheid of kennis van de wegcode. Tussen 1999 en 2007 werden 21.325 rijbewijzen uitgereikt aan Marokkanen en 7.178 aan Turken. Controle is er niet of nauwelijks.

P-Magazine trok zelf op onderzoek en pakt uit met onthutsende verhalen over “valse rijbewijzen, rijbewijzen die zonder poespas zijn verkregen of gekocht”. Over een Turk die in zijn geboorteland alleen nog maar op een tractor had gezeten, maar die hier in België zonder problemen een rijbewijs in zijn handen kreeg gestopt om een vrachtwagen te besturen.

“Mijn rijbewijs? Gewoon gekocht in de Matongéwijk. En dan netjes omgeruild”, zegt een Congolees zonder blikken of blozen.

In Schaarbeek botst de reporter op Hachim, die vrolijk met zijn Belgisch rijbewijs staat te zwaaien. Of hij een rijopleiding heeft genoten? Nee. Of hij wel kan rijden? Eigenlijk niet… “De rijschool is hier veel te duur en het theoretisch examen veel te moeilijk, dus heb ik het anders gedaan. Ik heb mijn broer gevraagd een rijbewijs mee te nemen uit Marokko.” Die kende wel wat mensen en met wat geld krijg je veel gedaan.

“Veiligheid voor alles? En eerlijk tegenover Belgen die tot 1000 euro of meer moeten ophoesten in de rijschool?”, vraagt P-Magazine zich verbijsterd af. Senator Nele Jansegers heeft alvast een voorstel ingediend om paal en perk te stellen aan de misbruiken. In het belang van de verkeersveiligheid pleit ze ervoor dat ook niet-EU-burgers een praktisch en theoretisch examen moeten afleggen vooraleer ze hun nationaal rijbewijs kunnen inruilen voor een Belgisch rijbewijs.