"Saramago was een van onze grote culturele figuren", reageert de Portugese eerste minister José Socrates. "Zijn heengaan laat onze cultuur armer achter."
Lid van de Communistische Partij
Saramago werd in 1922 geboren in een arm gezin van dagloners. Hij groeide op in Lissabon. Hij maakte de universiteit niet af, maar ging halftijds studeren en werken als metaalbewerker.
In 1947 publiceerde hij zijn eerste roman, "Land van de zonde". Het boek leverde hem een baantje op bij een literair tijdschrift. Pas 20 jaar later verscheen een nieuwe roman van zijn hand. Ondertussen werkte hij als journalist.
In 1969 werd hij lid van de Communistische Partij van Portugal. Hij nam ook deel aan de Anjerrevolutie in 1974 die het dictatoriale regime van Salazar deed vallen.
Als auteur brak hij internationaal door in 1981 met "Memoriaal van het klooster". Daarna volgden nog een tiental romans, zoals "Het jaar van de dood van Ricardo Reis" en het omstreden "Het evangelie volgens Jezus Christus". Hij schreef ook poëzie, dagboeken en theaterstukken. In 1998 kreeg hij de Nobelprijs van de Literatuur voor "De stad der blinden". Zijn laatste boek "Caim" dateert van vorig jaar. Saramago was ook literair criticus en politiek commentator.
"Ik ben een scepticus"
Hij kreeg zowel nationaal als internationaal erkenning, maar zelf was hij geen grote fan van de bekendheid die literaire prijzen met zich meebrengen. "Ik ben een scepticus, gereserveerd. Ik loop niet lachend rond, mensen knuffelend, proberen vrienden te maken."
"De stad der blinden" werd twee jaar geleden nog verfilmd met Julianne Moore in de hoofdrol. Het boek gaat over een stad waar de mensen op een mysterieuze manier getroffen worden door blindheid. Daardoor stort het sociale weefsel in. Volgens Saramago gaat de roman over "de blindheid van het verstand". "We zijn rationele wezens, maar we handelen niet rationeel. Als we dat zouden doen, zou er geen honger zijn in de wereld", zei hij.
Hij was een van de bestverkopende Portugese auteurs. Zijn romans werden in meer dan 20 talen vertaald. Hij trouwde in 1988 met de Spaanse journaliste Pilar del Rio, die ook zijn boeken vertaalde. Hij was vanochtend aan het ontbijten met zijn vrouw, toen hij onwel werd. Daarna is hij overleden omringd door familieleden.
Bron: www. de redactie .be