Chronologisch overzicht van ruimtevaarders, bemande ruimtevluchten en onbemande sondes.
05-06-2015
dit gebeurde op 5 juni
vertrek in 1980 van het ruimteschip Soyuz T2 (Norad ID: 11825), voor een 4-daags bezoek aan het Soviet ruimtestation Salyut 6 in een baan om de aarde.
De bemanning bracht het tweede bezoek aan de cosmonauten van de lange duur missie van dit ruimte-station.
Het hoofddoel was een bemande test van het nieuwe Sojoez-T ruimtevaartuig.
De inzittenden zijn:
Yuri V.Malyshev, gezagvoerder,
Vladimir V.Aksyonov, vluchtingenieur.
vertrek in 1991 van de ruimtependel Columbia STS 40 (Norad ID: 21399), voor een 9-daags verblijf in de ruimte.
Dit is de vijfde missie van Spacelab Life Sciences, en de eerste die uitsluitend gewijd is aan biowetenschappen, met behulp van de bewoonbare module.
De gelegenheidsproefkonijnen waren de astronauten zelf, 30 knaagdieren en duizenden kleine kwallen.
Andere uitrusting deed experimenten ivm materiaalkunde, plantenbiologie en kosmische straling.
De inzittenden zijn:
Bryan D.O'Connor, bevelhebber,
Sidney M.Gutierrez, piloot,
James P.Bagian, missiespecialist,
Tamara E.Jernigan/Wisoff, missiespecialist,
Rhea M.Seddon/Gibson, missiespecialist,
Andrew F.Gaffney, ladingspecialist,
Millie E.Hughes-Fulford, ladingspecialist.
geboorte in 1956 te Mount Clemens – Michigan, van Richard Alan ‘Rick’ Searfoss.
Amerikaanse piloot/astronaut.
Lid van NASA 13-1990 groep.
Maakte ruimtevlucht in STS 58, 76 en 90.
Verbleef 39,14 dagen in de ruimte.
Was astronaut tot 31 december 1998; bleef aktief als testpiloot.
selektie in 1983 van de Spacelab-3 ladingspecialisten
Mary H.Johnston,
Eugene H.Trinh,
Lodewijk van den Berg,
Taylor G.Wang.
selektie in 1987 van de NASA-12“ The GAFFers”
piloten:
Andrew M. Allen,
Kenneth Bowersox,
Curtis Brown,
Kevin Chilton,
Donald McMonagle,
William Readdy,
Kenneth Reightler.
missiespecialisten:
Thomas Akers,
Jan Davis,
Michael Foale,
Gregory Harbaugh,
Mae Jemison,
Bruce Melnick,
Mario Runco,
James Voss.
De bijnaam van de groep is een acroniem voor "George Abbey Final Fifteen".
Van deze groep, zou Mae Jemison de eerste vrouwelijke Afro-Amerikaanse in de ruimte worden. Michael Foale zal uitgebreide missies volbrengen naar zowel Mir, het International Space Station, als de Hubble Ruimtetelescoop.
George Abbey was NASA direkteur vanaf 1964. Voordien was hij luchtmachtpiloot met meer dan 4000 uren in meerdere types vliegtuigen.
lanceringen van allerlei aard, onder andere
in 1967: een SU wetenschapssatelliet DS-U2-MP;
in 1968: de VS militaire satelliet OPS 5138;
in 1969: wetenschap OGO 6(F) 3986
in 1973: een SU doelsatelliet DS-P1-Yu;
in 1975: de technologiesatelliet MAS 2/Sret 2 en de SU communicatiesatelliet Molniya 1-30;
in 1977: de militaire weersatelliet AMS 2/DMSP;
in 1979: de SU communicatiesatelliet Molniya 3-12;
in 1989: communicatiesatellieten DFS 1/Superbird-A en DFS 2/Kopernikus 1.
geboorte in 1967 te Killeen – Texas, van Robert Shane Kimbrough.
Amerikaanse missiespecialist/astronaut.
Lid van NASA 19-2004 “The Peacocks”.
Maakte ruimtevlucht in STS 126.
Verbleef 15,85 dagen in de ruimte.
Maakte 2 ruimtewandelingen - samen 12u52’.
selektie in 1985 van de NASA-11
piloten:
Michael A. Baker,
Robert D. Cabana,
Brian Duffy,
Terence Henricks,
Stephen Oswald,
Stephen Thorne;
missiespecialisten:
Jerome Apt,
Charles Gemar,
Linda Godwin,
Richard Hieb,
Tamara Jernigan,
Carl Meade,
Pierre Thuot.
Thorne kwam om bij het neerstorten van een privévliegtuig vóór hij aan een ruimtevlucht kon deelnemen.
selektie in 1998 van de NASA-17 “The Penguins”
piloten:
Lee Archambault,
Christopher Ferguson,
Kenneth Ham,
Gregory C. Johnson,
Gregory H. Johnson,
William Oefelein,
Alan Poindexter,
George Zamka;
missiespecialisten:
Clayton Anderson,
Tracy Caldwell,
Gregory Chamitoff,
Timothy Creamer,
Michael Foreman,
Michael E. Fossum,
Stanley Love,
Leland Melvin,
Barbara Morgan,
John D. Olivas,
Nicholas Patrick,
Garrett Reisman,
Patricia Hilliard/Robertson,
Steven Swanson,
Douglas Wheelock,
Sunita Williams,
Neil Woodward;
internationale missiespecialisten:
Léopold Eyharts (Frankrijk),
Paolo Nespoli (Italië),
Marcos Pontes (Brazilië),
Hans Schlegel (Duitsland),
Robert Thirsk (Canada),
Bjarni Tryggvason (Canada),
Roberto Vittori (Italië).
De NASA 17-groep omvat Barbara Morgan, die de back-up "Teacher-in-Space" was van Christa McAuliffe voor de noodlottige Challenger Ramp in 1986. Terwijl vaak aangeduid als een Educator Astronaut, werd Morgan door de NASA geselecteerd als Missie Specialist, voordat het Astronaut Project Educator werd gevormd.
Patricia Robertson (geboren Hilliard) kwam om in de crash van een privé-vliegtuig voordat ze werd toegewezen aan een Shuttle missie.
Oefelein werd in 2007 ontslagen door NASA wegens zijn betrokkenheid bij een liefdesaffaire met collega-astronaute Lisa Nowak.
lanceringen van allerlei aard, onder andere
in 1964: een VS fotospion KH-4A en een de militaire satelliet Transit 5C-1(9);
in 1967: een VS fotospion KH 7;
in 1968: een SU fotoverkenner Zenit 4;
in 1971: een SU wetenschapssatelliet DS-U2-K;
in 1980: een SU ELINT satelliet Tselina-D;
in 1981: een SU militaire navigatiesatelliet Parus;
in 1987: een SU militaire waarschuwer Oko;
in 1991: de SU oceaanobservatie satelliet Okean 3.
vertrek in 1965 van de 2-mans ruimtecapsule Gemini GT-4 (Norad ID: 1390), voor een 4-daags verblijf in een baan om de aarde.
Gemini 4 was de 98 uren durende tweede bemande missie van de Gemini-serie. Er werden 62 rondjes omheen de aarde afgelegd.
Astronaut Edward White maakte de eerste Amerikaanse ruimtewandeling.
Het verdere doel van de missie was om de prestaties van de astronauten en de capsule te evalueren, met het oog op het langere verblijf in deze capsule tijdens latere vluchten.
De inzittenden zijn:
James A.McDivitt, bevelhebber-piloot,
Edward H.White, co-piloot.
vertrek in 1966 van de 2-mans ruimtecapsule Gemini GT-9 (Norad ID: 2191), voor een 3-daags verblijf in een baan om de aarde.
Gemini 9 was de zevende bemande missie van de Gemini-serie.
De primaire doelstellingen waren rendez-vous en koppeltechnieken oefenen en tijdens een ruimtewandeling door astronaut Cernan de Astronaut Maneuvering Unit (AMU) testen.
Door problemen met de zichtbaarheid doorheen de ruimtehelm werd van deze test afgezien.
De inzittenden zijn:
Thomas P.Stafford, bevelhebber-piloot,
Eugene A.Cernan, co-piloot.
lanceringen van allerlei aard, onder andere
in 1966: een VS fotospion KH-7 en de militaire satelliet OPS 1856;
in 1969: een SU doelsatelliet DS-P1-Yu en de VS militaire satelliet OPS 1077;
in 1974: de VS wetenschapssatelliet Explorer 52/Hawkeye 1;
in 1975: een SU fotoverkenner Zenit-4MK;
in 1981: een SU militaire waarnemer Feniks;
in 1982: een SU ruimteveer test BOR 4;
in 1992: acht SU militaire communicatiesatellieten Strela 1M;
in 1997: de communicatiesatellieten Inmarsat 3-F4 en Insat 2D.
vertrek in 1998 van de ruimtependel Discovery STS 91 (Norad ID: 25356), voor een 10-daags verblijf in de ruimte, met eerste koppeling van deze pendel op 4 juni aan het Soviet ruimtestation MIR.
Astronaut Thomas keert na een verblijf van 130 dagen in MIR met Discovery terug naar de aarde. Daarmee eindigt de vaste bezetting van in totaal 907 dagen door zeven Amerikaanse astronauten aan boord van het Russische ruimtestation.
Met deze laatste Shuttle-Mir docking missie komt een einde aan Fase 1 van het International Space Station programma (ISS).
De inzittenden zijn bij de lancering:
Charles J.Precourt, bevelhebber,
Dominic L.Pudwill Gorie, piloot,
Wendy B.Lawrence, missiespecialist,
Franklin R.Chang-Diaz, missiespecialist,
Janet L.Kavandi, missiespecialist,
Valery V.Ryumin, missiespecialist – RSA;
bij de terugkeer dezelfde bemanning met daarbij:
Andrew S.W.Thomas.
lancering in 1983 vanaf Baikonur, de Soviet ruimtesonde Venera 15 (4V-2-860) voor de studie van de planeet venus.
Venera 15 was onderdeel van een dubbele missie (samen met Venera 16) ontworpen om dmv radar de oppervlakte-eigenschappen van venus te bestuderen. Elk ruimtevaartuig werd in een bijna polaire baan gebracht en samen brachten ze gedurende 8 maanden een groot deel van de planeet in kaart.
Enkele gegevens:
NSSDC/COSPAR ID: 1983-053A
Norad ID: 14104
Lanceertuig: Proton
Massa: 4000 kg.
geboorte in 1930 te Philadelphia - Pennsylvania, van Charles Peter ‘Pete’ Conrad Jr.
Amerikaanse piloot/astronaut.
Lid van Nasa 2-1962 groep.
Maakte ruimtevlucht in gemini 5 en 11, apollo 12 en skylab 1.
Verbleef 49,15 dagen in de ruimte.
Maakte 2 maan- en 2 ruimtewandelingen – samen 12u46’18”.
Bemanningslid in eerste geslaagd ruimtestation in mei 1973.
Derde mens op de maan - apollo 12.
Bleef ruimtevaartmedewerker tot december 1973.
Sterft in motorongeval op 8 juli 1999 te Ojai.
geboorte in 1930 te Pershutino – Moskou, van Yuri Petrovich Artyukhin.
Russische ingenieur/cosmonaut.
Lid van Luchtmacht 2-1963 groep.
Maakte ruimtevlucht in soyuz 14.
Verbleef 15,73 dagen in de ruimte.
Bemanningslid van eerste missie naar militair ruimtestation in juli 1974.
Overlijdt aan kanker op 4 augustus 1998 te Zvyozdny Gorodok.
geboorte in 1956 te Paterson - New Jersey, van Mark Lewis 'Roman' Polansky.
Amerikaanse piloot/astronaut.
Lid van NASA 16-1996 “The Sardines”.
Maakte ruimtevlucht in STS 98, 116 en 127.
Verbleef 41,45 dagen in de ruimte.
Was astronaut tot 30 juni 2012.
geboorte in 1978 te Kwangju, van So-Yean Yi.
Zuid-Koreaanse wetenschapper/astronaute.
Lid van Zuid-Korea-2006 selektie.
Maakte ruimtevlucht in soyuz TMA12(TMA11).
Verbleef 10,88 dagen in de ruimte.
Was astronaute tot 18 augustus 2014.
lanceringen van allerlei aard, onder andere
in 1962: een VS fotospion KH-4 en de satelliet voor radioamateurs OSCAR 2;
in 1976: een JP militaire communicatiesatelliet SDS en een SU navigatiesatelliet Tsiklon;
in 1978: de SU communicatiesatelliet Molniya 1-40;
vertrek in 1970 van het ruimteschip Soyuz 9 (Norad ID: 4407), voor een 18-daags verblijf in een baan om de aarde.
De cosmonauten voerden verschillende fysiologische en biomedische experimenten uit op zichzelf, en deden onderzoek naar de sociale implicaties van een langdurige ruimtevlucht. Ze keken ook naar een WK voetbalwedstrijd en speelden schaak met tegenstanders op de grond.
Bij hun terugkeer naar de aarde bleek de bemanning verzwakt, en het duurde ongeveer tien dagen voor hen om hun kracht te herwinnen. Ze hadden in de ruimte een deel van hun trainingstijd opgeofferd voor het uitvoeren van hun wetenschappelijk werk.
De inzittenden zijn:
Andriyan G.Nikolayev, gezagvoerder,
Vitali I.Sevastyanov, vluchtingenieur.
geboorte in 1928 te Odessa – Oekraïne, van Georgi Timofeyevich Dobrovolsky.
Russische piloot/cosmonaut.
Lid van Luchtmacht 2-1963 groep.
Maakte ruimtevlucht in soyuz 11.
Verbleef 23,77 dagen in de ruimte.
Bemanningslid van eerste ruimtestation – salyut 1.
Sterft door verstikking bij de landing van Soyuz 11 op 30 juni 1971.
geboorte in 1950 te Yefimovka – Orenburg, van Gennadi Mikhailovich Manakov.
Russische piloot/cosmonaut.
Lid van Buran 2-1985, GKNII 2 en TsPK 9 groepen.
Maakte ruimtevlucht in soyuz TM10 en TM16.
Verbleef 309,89 dagen in de ruimte.
Maakte 3 ruimtewandelingen - samen 12u43’.
Was cosmonaut tot december 1996.
selektie in 1964 van de MAP cosmonaut
Vladimir Benderov;
die nooit in anmerking kwam voor een ruimtevlucht.
selektie in 1998 van de EAC astronauten
Jean-François Clervoy (Frankrijk) (A323),
Pedro Duque (Spanje) (A386),
Christer Fuglesang (Zweden) (A453u,
Jean-Pierre Haigneré (Frankrijk) (A300),
Claude Nicollier (Zwitserland) (A280),
Thomas Reiter (Duitsland) (A332).
(hier op een groepsfoto met andere ESA astronauten)
lanceringen van allerlei aard, onder andere
in 1966: de VS koppeltest TDA-4;
in 1967: een SU fotoverkenner Zenit-4;
in 1968: een SU fotoverkenner Zenit-2;
in 1970: een SU Soyuz besturingstest;
in 1982: een SU militaire communicatiesatelliet Strela 2 en een oceaanobservatiesatelliet
lancering in 1966 vanaf Cape Canaveral LC36A, van de VS ruimtesonde Surveyor 1.
Surveyor 1 is de eerste maansonde in een reeks en slaagde in de eerste zachte landing van een VS tuig
op de maan. Het doel van het Surveyor-programma is gegevens verzamelen over de maanbodem, in het vooruitzicht van de Apollo-missies.
De sonde landt op 2 juni in een 100 km grote krater in de Oceaan der Stormen op 2°30Z – 43°20W.
De opdracht eindigde door uitputting van de batterij op 13 juli, waarbij alle doelstellingen bereikt werden.
Enkele gegevens:
NSSDC ID: 1966-045A
Norad ID: 2185
Andere namen: Surveyor SC-1
Lading: SC-1
Lanceertuig: Atlas Centaur D AC-10
Massa: 294 kg.
lancering in 1971 vanaf Cape Canaveral LC36B, van de VS ruimtesonde Mariner 9.
The Mariner Mars 71 missie moest bestaan uit twee ruimtevaartuigen met complementaire doelen.
Als gevolg van het falen van Mariner 8 was er slechts één ruimtevaartuig beschikbaar en moest Mariner 9
de gecombineerde opdracht uitvoeren.
De voornaamste doelstellingen waren het in kaart brengen van het oppervlak en de studie van veranderingen in de atmosfeer en op het oppervlak van Mars.
Mariner 9 was het eerste ruimtevaartuig dat om een andere planeet cirkelde.
De voornaamste resultaten waren de ontdekking van vier enorme vulkanen, canyons, holen nabij de zuidpool van 3à13km diameter, wolken, mascons, wind(320kmu), seizoensveranderingen, rivierbeddingen en water- en CO2-ijs aan de polen.
In totaal werden 7329 bodemfoto’s bekomen van mars (85% van het oppervlak), 32 foto’s van phobos en 9 foto’s van deimos.
Enkele gegevens:
NSSDC ID: 1971-051A
Norad ID: 5261
Andere namen: Mariner 71J
Lanceertuig: Atlas SLV-3C Centaur AC-23
Massa: 1000 kg.
geboorte in 1934 te Listvyanka – Kemerowo, van Aleksei Arkhipovich Leonov.
Russische piloot/cosmonaut.
Lid van Luchtmacht 1-1960 groep.
Maakte ruimtevlucht in woskhod 2 en soyuz 19.
Verbleef 7,02 dagen in de ruimte.
Volbracht eerste ruimtewandeling – 12’10” – op 18 maart 1965.
Was bij eerste koppelling van VS & Sovjet ruimtetuig op 17 juli 1975.
Was cosmonaut tot 1982.
geboorte in 1958 te Madrid – Spanje, van Michael Eladio ‘LA’ Lopez-Alegria.
Amerikaanse missiespecialist/astronaut.
Lid van NASA 14-1996 “The Hogs”.
Maakte ruimtevlucht in STS 73, 92, 113 en soyuz TMA9.
Verbleef 257,95 dagen in de ruimte.
Maakte 10 ruimtewandelingen - samen 67u41’.
Was astronaut tot maart 2012.
geboorte in 1963 te Sheffield, van Helen Patricia Sharman.
Britse ingenieur/astronaute – Scheikundige.
Lid van Britse Commerciële 1989-Juno groep.
Maakte ruimtevlucht in soyuz TM12(TM11).
Verbleef 7,88 dagen in de ruimte.
Eerste niet-VS en niet-Soviet astronaute - 19910518.
Was astronaute tot september 1998.
lanceringen van allerlei aard, onder andere
in 1962: een VS fotospion KH-4;
in 1968: een SU doelsatelliet DS-P1-Yu;
in 1974: de SU com/tech satelliet ATS 6 en een fotoverkenner Zenit-4MK;
in 1975: een SU aardobservatiesatelliet Zenit-2M/Gektor-Priroda;
in 1977: een SU doelsatelliet Romb;
in 1984: een SU spionnagesatelliet US-PM1;
in 1985: een SU ELINT satelliet Tselina-2 en een navigatiesatelliet Tsikada;
in 1986: de telecom satelliet Intelsat 514;
in 1988: de SU plaatsbepalingssatelliet GEO-IK1/Musson n°21;
in 1991: het MIR-cargoschip Progress-M08;
in 1998: de CN communicatiesatelliet Chinastar 1/Zhongwei 1.
lancering in 1974 vanaf Baikonur LC81/24, van de Soviet ruimtesonde E-8LS N°206.
Luna 22 moet vanaf een maanorbit beelden maken en wetenschappelijke gegevens verzamelen van het maan oppervlak en de nabije ruimte. Het ruimtevaartuig is daartoe uitgerust met camera's en meetapparatuur voor het bestuderen van het magnetisch veld, straling, oppervlaktestruktuur, zwaartekrachtsveld en micrometeorieten dichtheid.
De sonde kwam op 2 juni 1974 in een baan om de maan en de missie werd beëindigd in begin november.
(afbeelding: deel maanpanorama).
Enkele gegevens:
NSSDC ID: 1974-037A
Norad ID: 7315
Andere namen: Luna 22
Lanceertuig: Proton-K/D(UR-500)
Massa: 4000 kg.
selektie in 1980 van de NASA-9 astronauten
piloten:
John Blaha,
Charles Bolden,
Roy Bridges,
Guy Gardner,
Ronald Grabe,
Bryan O'Connor,
Richard N. Richards,
Michael J. Smith;
missiespecialisten:
James Bagian,
Franklin Chang-Diaz,
Mary Cleave,
Bonnie Dunbar,
William Fisher,
David Hilmers,
David Leestma,
John Lounge,
Jerry Ross,
Sherwood Spring,
Robert Springer.
Van deze groep zal Charles Bolden in 2009 de tweede NASA astronaut worden die de post van
NASA Administrator op een full-time basis zal bekleden.
selektie in 1996 van de NASDA-3 astronaut
Soichi Noguchi.
lanceringen van allerlei aard, onder andere
in 1965: de VS wetenschapssatelliet Explorer 28;
in 1969: een SU fotoverkenner Zenit-4;
in 1971: een SU ELINT satelliet Tselina-O;
in 1973: de SU weersatelliet Meteor 1-15;
in 1980: de weersatelliet NOAA-B;
in 1985: de SU communicatiesatelliet Molniya 3-24;
in 1986: een SU fotoverkenner Oblik;
in 1990: de SU aardobservatiesatelliet Cosima 3/Resurs F06;
Het is mijn bedoeling hier een soort verjaardagskalender op te stellen met daarin een keuze van uitgestuurde ruimtesondes naar de maan en planeten, alsmede van bemande vluchten en ruimtevaarders in de 20ste eeuw.
Aangezien op het internet hierover zeer uitgebreide informatie te vinden is, zal ik mij beperken tot de beknopte gegevens. Ook de voornaamste andere geslaagde lanceringen zal ik hierbij vermelden.
In de rand staan verklaringen, geruchten, mysteries enz, die betrekking hebben op de gebeurtenissen.
Mijn blog staat natuurlijk open voor komentaar, verbeteringen en tips.
Alles wat op mijn blog verschijnt mag wat mij betreft vrij niet-commercieel gebruikt worden; wel steeds rekening houdend met de rechten van mijn gegevensbronnen.
