lancering in 1967 vanaf Cape Canaveral LC17B, van de VS ruimtesonde Pioneer 8.

Pionier 8 is de derde in een serie van satellieten ontworpen om vanaf een heliocentrische baan (1,1 AU), op een continue basis metingen uit te voeren in de interplanetaire ruimte, ivm oa zonnewind, elektronendichtheid, straling en magnetische en elektrische velden.

Aan Pioneer 8 hangt een heel kleine satelliet TETR-A uitgerust met een s-band transponder voor training van de Apollo grondstations.

De baan was lager dan gepland en als gevolg daarvan verbrandt de sonde op 28 april 1968 in de de atmosfeer. Het ruimtevaartuig werd met succes gevolgd tot 22 augustus 1996 en de missie werd als geslaagd beschouwd.

(afbeelding: vrije voorstelling van de sonde in de ruimte)

Enkele gegevens:

NSSDC ID: 1967-123A

Norad ID: 3066

Andere namen: Pioneer C

Lanceertuig: Thor Delta E1 489/D55

Massa: 146 kg.

lanceringen van allerlei aard, onder andere

in 1962: de VS militaire satellieten Black Sphere, Calspere 01(A), Injun 3, Relay 1, Surcal 1A en Surcal 2A;

in 1963: de SU weersatelliet test Omega-1-2;

in 1964: de VS militaire navigatiesatellieten Transit 5E-5/APL SN-43 en Transit O-2/NSS O-2;

in 1973: een SU doelsatelliet DS-P1-I;

in 1974: een SU fotospion Yantar'2k;

in 1975: de RCA(VS) communicatiesatelliet Satcom 1FLT;

in 1977: een SU doelsatelliet Lira;

in 1980: de VS ELINT satelliet Jumpseat 5/SDS 6/KH 11(?)

in 1985: de VS militaire satellieten USA 13/ITV 1 en USA 14/ITV 2 en een SU aardobservatie satelliet Resurs F1.

geboorte in 1951 te Ottawa – Kansas, van Dr Steven Alan Hawley.

Amerikaanse missiespecialist/astronaut.

Huwde astronaute Sally Ride.

Lid van Nasa 8-1978 groep.

Maakte ruimtevlucht in STS 12/41D, 24/61C, 31, 82 en 93.

Verbleef 32,11 dagen in de ruimte.

Was astronaut tot februari 2008.

geboorte in 1964 te Plainfield - New Jersey, van Kenneth Todd Ham.

Amerikaanse piloot/astronaut.

Lid van NASA 17-1998 “The Penguins”.

Maakte ruimtevlucht in STS 124 en 132.

Verbleef 25,53 dagen in de ruimte.

Was astronaut tot 31 mei 2012.

overlijden in 1994 te Falls Church – Virginia, van Stuart “Stu” Allen Roosa

Amerikaanse testpiloot/astronaut

Geboren op 16 augustus 1933, te Durango - Colorado

Rang: Colonel, USAF

Selectie: NASA Astronaut Groep 5-1966

Missies: Apollo 14

Verbleef 9d 0h 1m (9,00d) in de ruimte

Kreeg meerdere onderscheidingen waaronder de USAF Distinguished Service Medaille, hier afgebeeld.

Overleed aan een pancreasaandoening.

selektie in 1994 van de NASA-15 “The Flying Escargots”

piloten:

Scott Altman,

Jeffrey Ashby,

Michael Bloomfield,

Joe Edwards,

Dominic Gorie,

Rick Husband,

Steven Lindsey,

Pamela Melroy,

Susan (Still) Kilrain,

Frederick Sturckow;

missiespecialisten:

Michael Anderson,

Kalpana Chawla,

Robert Curbeam,

Kathryn Hire,

Janet Kavandi,

Edward Lu,

Carlos Noriega,

James Reilly,

Stephen Robinson;

internationale missiespecialisten:

Jean-Loup Chrétien (Frankrijk),

Takao Doi (Japan),

Michel Tognini (Frankrijk),

Dafydd Williams (Canada).

Husband, Anderson en Chawla kwamen om bij de laatste Columbia missie, op 1 februari 2003.

Chrétien werd in de jaren 1980 opgeleid als reserve Spacelab bemanningslid en maakte vluchten in zowel VS als Sovjet ruimtevaartuigen. Hij was de eerste Europeaan die een buitenaktiviteit (EVA) in de ruimte uitvoerde.

Nota: soms wordt 8 december als selektiedatum vermeld.

lanceringen van allerlei aard, onder andere

in 1961: de VS militaire wetenschapssatelliet Discoverer 36/KH-3 9029 en de satelliet voor radio-amateurs OSCAR 1;

in 1966: een SU militaire wetenschapssatelliet DS-U2-MP;

in 1968: de VS militaire satelliet OPS 4740/KH 4B(?)

in 1970: de VS wetenschapssatelliet Explorer 42/SAS 1/Uhuru en een SU navigatiesatelliet Tsiklon;

in 1972: de SU communicatiesatelliet Molniya 2-4(D);

in 1975: een SU oceaanobservatie satelliet US-A;

in 1977: een SU fotoverkenner Zenit-2M;

in 1979: een SU fotoverkenner Zenit-6;

in 1984: de NOAA/NASA weersatelliet NOAA 9;

in 1985: een SU ELINT-satelliet Tselina-D;

in 1986: een SU militaire waarschuwer Oko;

in 1987: een SU oceaanobservatie satelliet US-AM;

in 1999: de VS militaire weersatelliet DMSP(5D3)F15/USA 147.

lancering in 1964 vanaf Cape Canaveral LC36A, van een VS ruimtesondemodel Surveyor SD-1.

Een dummy Surveyor wordt in een geosynchrone transferorbit geplaatst als test van het

lanceertuig dat gebruikt zal worden voor de latere Surveyor maanlanders.

De test is een gedeeltelijk succes.

Enkele gegevens:

NSSDC ID: 1964-082A

Norad ID: 951

Lanceertuig: Atlas Centaur LV-3C AC-4

Massa: 2944 kg.

lancering in 1998 vanaf Cape Canaveral SLC17A, van de VS ruimtesonde Mars Climate Orbiter.

De Mars Climate Orbiter (voorheen de Mars Surveyor'98 Orbiter) maakt samen met de Mars Polar Lander (voorheen de Mars Surveyor'98 Lander) deel uit van het Mars Surveyor '98 .

De twee missies zouden het klimaat en de water en kooldioxide inhoud in de atmosfeer bestuderen teneinde de verdamping ervan te begrijpen en te zoeken naar bewijs van langdurige en episodische klimaatveranderingen.

De Mars Climate Orbiter kwam op 23 september 1999 aan bij de planeet, maar werd vernietigd toen een navigatiefout, veroorzaakt door het gebruik van engelse maateenheden ipv metrische, de sonde op slechts 57 km in de marsatmosfeer bracht.

(afbeelding: een vrije voorstelling van de sonde boven mars)

Enkele gegevens:

NSSDC ID: 1998-073A

Norad ID: 25571

Lanceertuig: Delta II 7425

Massa: 338 kg.

lanceringen van allerlei aard, onder andere

in 1966: de VS militaire satelliet OV 1-9 en OV 1-10;

in 1969: een SU doelsatelliet DS-P1-Yu;

in 1970: de NASA/NOAA weersatelliet ITOS A/NOAA 1;

in 1971: de UK wetenschapssatelliet Ariël 4/UK 4;

in 1972: de NASA weersatelliet Nimbus 5;

in 1975: de SU wetenschapssatelliet Interkosmos 14;

in 1977: de VS ELINT satelliet Rhyolite 3;

in 1978: de VS militaire navigatiesatelliet Navstar 4/NDS 4;

in 1985: een SU militaire waarnemer Kobal't;

in 1988: de communicatiesatellieten Astra 1A (SES) en Skynet 4B (UK militair);

in 1989: de VS militaire navigatiesatelliet Navstar 2-5/USA 49;

in 1996: een SU oceaanobservatie satelliet Eorsat/US-PU.

vertrek in 1977 van het ruimteschip Soyuz 26 (Norad ID: 10506), naar het Soviet ruimtestation Salyut 6.

Dit wordt de eerste succesvolle koppeling aan Salyut 6 en het begin van de semi-permanente aanwezigheid van Soviet cosmonauten in de ruimte. Het is tevens de eerste keer dat drie ruimtetuigen aaneen gekoppeld zijn in een baan om de aarde.

Tijdens een buitenaktiviteit (EVA) voor inspektie van het koppelsysteem begon Romanenko weg te zweven van het station. Grechko kon zijn kollega nog juist vastgrijpen en voorkwam zo de gewisse dood van Romanenko in de ruimte.

De bezoekende cosmonauten Dzhanibekov en Makarov landen in Soyuz 26 op 16 januari 1978, na 6 dagen in de ruimte. Romanenko en Grechko keren op 16 maart 1978 terug in Soyuz 27.

De inzittenden bij de lancering zijn:

Yuri V.Romanenko, gezagvoerder,

Georgi M.Grechko, vluchtingenieur;

bij de landing:

Vladimir A.Dzhanibekov, gezagvoerder,

Oleg G.Makarov, vluchtingenieur.

lanceringen van allerlei aard, onder andere

in 1964: de VS testsatelliet Transtage 1;

in 1965 en 1968: een SU fotoverkenner Zenit-2;

in 1970: een SU fotoverkenner Zenit-2M;

in 1971: een SU fotoverkenner Zenit-4M;

in 1974: de NASA/DE astronomiesatelliet Helios 1;

in 1980: een SU navigatiesatelliet Tsikada;

in 1986: een SU ELINT-satelliet Tselina-R;

in 1987: de SU doelsatelliet Raduga 21;

in 1988: een SU communicatiesatelliet Ekran M2;

in 1990: een SU militaire communicatiesatelliet Strela-2;

in 1998: de SE wetenschapssatelliet Astrid 2 en de SU navigatiesatelliet Nadezhda 5;

in 1999: de ESA astronomiesatelliet XMM/Newton.

lanceringen van allerlei aard, onder andere

in 1964: de SU wetenschapssatelliet DS-MT-3;

in 1965: de VS fotospion KH-4A/OPS 7249/Corona 1027;

in 1967: de VS fotospion KH-4B/OPS 1001;

in 1976: een SU doelsatelliet Lira en een fotoverkenner Zenit-2M;

in 1992: een SU fotospion Neman;

in 1997: een SU oceaanobservatie satelliet US-PU.

geboorte in 1927 te Petropavlovsk – Noord Kazakhstan, van Vladimir Aleksandrovich Shatalov.

Russische piloot/cosmonaut.

Lid van Luchtmacht 2-1963 groep.

Maakte ruimtevlucht in soyuz 4, 8 en 10.

Verbleef 9,91 dagen in de ruimte.

Was cosmonaut tot 1971.

lanceringen van allerlei aard, onder andere

in 1977: de militaire oceaanobservatie satellieten NOSS 2(VS) en SSU 4, 5 en 6, alsmede een zwerm doelsatellieten Romb(SU);

in 1978: een SU fotoverkenner     Zenit-2M;

in 1982: de SU communicatiesatelliet Molniya 1-49;

in 1983: een SU militaire navigatiesatelliet Parus;

in 1988: een SU fotoverkenner Oblik;

in 1990: de SU GLONASS communicatiesatellieten Uragan 47L, 48L en 49L;

in 1993: de VS militaire satelliet USA 98;

in 1997: de PAS (VS) telecomsatelliet Galaxy VIII(I) en de VS communicatienetwerk satellieten

Iridium 42 en 44.

vertrek in 1972 van het ruimteschip Apollo 17 (Norad ID: 6300), voor de zesde en officieel laatste bemande maanlanding.                                            

Na een vlucht van vier dagen landen Cernan en Schmitt met de LM “Challenger” in het Taurus-Littrow gebied, de derde trap van de Saturnus raket was al op 10 december op de maan te pletter gestort. Schmitt is de eerste wetenschapper op de maan. Tijdens drie maantochten van in totaal 22 uren plaatsen de twee astronauten instrumenten, nemen ze foto’s en verzamelen maanmateriaal. Ze leggen 30 km af met hun maanvoertuig. Op 14 december stijgt de maanlander terug op om de CM “America”, met Evans aan boord, te vervoegen in de baan om de maan. Deze laatste verlaat kortstondig de capsule voor de rekuperatie van de camera en de geluidsopname die op de service module bevestigd waren.

Apollo 17 komt op 19 december neer in de Stille Oceaan en wordt door de USS Ticonderoga opgevist.

De inzittenden zijn:

Eugene A.Cernan, bevelhebber,

Harrison H.Schmitt, LM piloot,

Ronald E.Evans, CM piloot.

lanceringen van allerlei aard, onder andere

in 1960: de VS militaire wetenschapssatelliet Discoverer 18/KH-2 9013;

in 1966: de NASA technologiesatelliet ATS 1(B);

in 1968: de NASA astronomiesatelliet OAO A2;

in 1976: de CN fotospion China 7/FSW O-2 en acht SU militaire communicatiesatellieten Strela-1M;

in 1978: een SU fotoverkenner Zenit-4MKM;

in 1979: de RCA communicatiesatelliet Satcom 3;

in 1983: een SU fotoverkenner Zenit-6;

in 1987: een SU fotoverkenner Oblik;

in 1991: de telecomsatelliet Eutelsat 2-F3;

in 1993: de NAVO militaire communicatiesatelliet NATO 4-2.