Ruimtevaart in de 20ste eeuw

vertrek in 1999 van de ruimtependel Discovery STS 103 (Norad ID: 25996), voor de derde herstel en onderhoudsbeurt van HST.

De installatie van nieuwe apparatuur (oa nieuwe gyroscopen) en het onderhoudswerk aan de Hubble Space Telescope (SM3A), wordt uitgevoerd door twee teams van twee astronauten, die de taak uitvoeren tijdens in totaal meer dan 24 werkuren in de ruimte (EVA).

De Fransman Clervoy bediend de robotarm voor het grijpen en manipuleren van HST. De techniekers van dienst zijn de Amerikanen Foale, Grunsfeld, Smith en de Zwitser Nicollier.

Discovery keert op 27 december terug naar de aarde.

De inzittenden zijn:

Curtis L.Brown, bevelhebber,

Scott J.Kelly, piloot,

Steve L.Smith, missiespecialist,

John M.Grunsfeld, missiespecialist,

Jean-Francois A.Clervoy, missiespecialist - ESA,

Mike C.Foale, missiespecialist,

Claude Nicollier, missiespecialist – ESA.

lanceringen van allerlei aard, onder andere

in 1960: de VS militaire wetenschapssatelliet Discoverer 19;

in 1969: een SU ELINT-satelliet Tselina-O;

in 1971: de COMSAT telecomsatelliet Intelsat IV-F3;

in 1972: de VS SIGINT satelliet BMEWS 5/Canyon;

in 1977: een SU fotoverkenner Zenit-4MKM;

in 1978 en 1996: een SU militaire navigatiesatelliet Parus;

in 1981: de ESA communicatiesatelliet Marecs A(1);

in 1984: een SU doelsatelliet Taifun 1B;

in 1989: het MIR cargoschip Progress-M02;

in 1990: de SU doelsatelliet Raduga 26;

in 1994: een SU militaire communicatiesatelliet Strela-2;

in 1995: een SU militaire waarnemer US-PU/Konus-A;

in 1996: de VS militaire satelliet USA 129;

in 1997: de VS communicatienetwerk satellieten Iridium 45, 46, 47, 48 en 49;

in 1997: het MIR cargoschip Progress-M37.

geboorte in 1951 te Ancon – Panama, van Fred Weldon Leslie.

Amerikaanse ladingspecialist/astronaut.

Lid van USML 2-1994 ladingspecialisten.

Maakte ruimtevlucht in STS 73.

Verbleef 15,91 dagen in de ruimte.

Was astronaut tot 5 november 1995.

geboorte in 1957 te Sioux Falls - South Dakota, van Michael Edward Fossum.

Amerikaanse missiespecialist/astronaut.

Lid van NASA 17-1998 “The Penguins”.

Maakte ruimtevlucht in STS 121, 124 en soyuz TMA02M.

Verbleef 193,80 dagen in de ruimte.

Maakte 7 ruimtewandelingen - samen 48u32’.

selektie in 1982 van de DLR-1 Ladingspecialisten

Reinhard Furrer (A189),

Ernst Messerschmid (A190).

(afbeeldingen: groepsfoto met Wubbo Ockels en STS 61A-D1 embleem)

lanceringen van allerlei aard, onder andere

in 1962: de VS militaire navigatiesatelliet Transit 5A (VA1);

in 1963: de VS wetenschapssatelliet Explorer 19/AD-A en een SU fotoverkenner Zenit-2;

in 1964: de VS fotospion KH-4A 1015/OPS 3358;

in 1966: een SU fotoverkenner Zenit-2;

in 1967: een SU militaire wetenschapssatelliet DS-U1-G;

in 1968: de COMSAT telecomsatelliet Intelsat III-F2;

in 1971: de SU communicatiesatelliet Molniya 1-19;

in 1973: acht SU militaire communicatiesatellieten Strela-1M;

in 1974: het CNES(FR)/DE/VS communicatie experiment Symphonie 1;

in 1976: de VS fotospion KH11-1;

in 1978: de SU telecomsatelliet Gorizont 1 en een ELINT-satelliet Tselina-D;

in 1981: een SU militaire waarnemer Feniks;

in 1984: de SU test van het Spiral ruimtevliegtuig BOR-4;

in 1985: een SU militaire navigatiesatelliet Parus;

in 1991: de SU doelsatelliet Raduga 28;

in 1998: de VS communicatienetwerk satellieten Iridium 11A en 20A.

vertrek in 1973 van het ruimteschip Soyuz 13 (Norad ID: 6982), voor een 8-daagse opdracht in een baan om de aarde.

Het is de tweede testvlucht van de vernieuwde en veiliger Soyuz, nu voorzien van zonnepanelen. Deze was daarbij speciaal uitgerust met de Orion 2 camera, voor zowel de UV-waarneming van duizenden sterren, als de studie van de komeet Kohoutek en de fotografie van de aarde.

De bemanning deed ook medische tests welke voorzien waren in voorgaande mislukte missies naar het Salyut-ruimtestation.

De inzittenden zijn:

Valentin V.Lebedev, gezagvoerder,

Pyotr I.Klimuk, vluchtingenieur.

geboorte in 1934 te Irkutsk, van Boris Valentinovich Volynov.

Russische piloot/cosmonaut.

Lid van Luchtmacht 1-1960 groep.

Maakte ruimtevlucht in soyuz 5 en 21.

Verbleef 52,30 dagen in de ruimte.

Was cosmonaut tot 1990.

geboorte in 1951 te Adelaïde – Australië, van Andrew Sydney Withiel Thomas.

Amerikaanse missiespecialist/astronaut.

Lid van NASA 14-1992 “The Hogs”.

Maakte ruimtevlucht in STS 77, 89(91), 102 en 114.

Verbleef 177,38 dagen in de ruimte.

Maakte 1 ruimtewandeling van 6u21’.

Was astronaut tot december 2010 en bleef aktief in de ruimtevaart.

geboorte in 1956 te Münchengladbach, van Reinhold Ewald.

Duitse ingenieur/astronaut.

Lid van DLR 3-1990 en EAC-1998 selektie.

Maakte ruimtevlucht in soyuz TM25(TM24).

Verbleef 19,69 dagen in de ruimte.

Was astronaut tot 2002 en bleef aktief in de ruimtevaart.

overlijden in 1998 te Zvyozdny Gorodok, van Lev Stepanovich Dyomin

Soviet piloot/cosmonaut

Geboren op 11 januari 1926, te Moscow

Rang: Kolonel, Soviet Luchtmacht

Selectie: Luchtmacht Groep 2-1963

Verbleef 2d 0h 12m (2,01d) in de ruimte

Kreeg meerdere onderscheidingen waaronder die van Piloot Cosmonaut van de Soviet Unie, hier afgebeeld.

Overleed aan kanker.

lanceringen van allerlei aard, onder andere

in 1958: de VS communicatie-technologie satelliet Score/Atlas;

in 1963: de VS fotospion KH 7-4/OPS 2372;

in 1970: een SU doelsatelliet DS-P1-Yu en een ELINT-satelliet Tselina-D;

in 1974: een SU ELINT-satelliet Tselina-O;

in 1981: de VS militaire navigatiesatelliet Navstar 7;

in 1986: de SU ionosfeersatelliet UOS-Z;

in 1991: de SU wetenschapssatellieten Interkosmos 25/APEX en Magion 3;

in 1992: de VS militaire satelliet USA 87;

in 1993: de telecomsatellieten DBS 1(VS) en Thaicom 1(TH);

in 1995: het MIR cargoschip Progress-M30;

in 1996: de telecomsatelliet Inmarsat 3-F3;

in 1999: de NASA aardobservatie satelliet Terra/EOS 1.

lanceringen van allerlei aard, onder andere

in 1965: de SU weerstelliet test Meteor-3;

in 1971: een SU doelsatelliet DS-P1-Yu en een militaire communicatiesatelliet Strela-2;

in 1973: een SU fotoverkenner Orion;

in 1974: de SU weersatelliet Meteor 1-20;

in 1975: de SU communicatiesatelliet Molniya 2-15;

in 1976: een SU zwerm doelsatellieten Romb en een fotoverkenner Zenit-4MK;

in 1981: de SU satellieten voor radio-amateurs Radio 3 t/m 8;

in 1986: een SU militaire navigatiesatelliet Parus;

in 1991: een SU militaire waarnemer Kometa;

in 1992: een SU wetenschapssatelliet Prognoz US-KMO.

lancering in 1965 vanaf Cape Canaveral LC17A, van de VS ruimtesonde Pioneer 6.

Pioneer 6 wordt in een heliocentrische baan geschoten voor de studie van de zon.

Gegevens worden doorgeseind ivm oa zonnewind, straling en magnetisme.

Op 8 december 2000 werd het 35jaar funktioneren van deze sonde gevierd.

(afbeelding: vrije voorstellineg van de sonde in de ruimte)

Andere namen: Pioneer A

Lanceertuig: Thor Delta E 460/D35

lanceringen van allerlei aard, onder andere

in 1962: de VS wetenschapssatelliet Explorer 16;

in 1967: een SU fotoverkenner Zenit-2;

in 1968: een SU communicatiesatelliet Molniya 1;

in 1970: een SU ELINT-satelliet Tselina-O;

in 1971: een SU fotoverkenner Zenit-4M;

in 1972: de DE/NASA wetenschapssatelliet Aeros 1(A)/GRS B;

in 1973: de VS wetenschapssatelliet Explorer 51/AE 3(C);

in 1975: de CN militaire satelliet JSSW 2/China 5 en een SU fotoverkenner Zenit-4MK;

in 1977: een SU militaire communicatiesatelliet Strela-2;

in 1978: de Telesat(CA)/NASA communicatiesatelliet Anik B/Telesat 4;

in 1979: het onbemande ruimteschip Soyuz T-01;

in 1980: een SU fotoverkenner Zenit-6;

in 1982: een SU militaire waarnemer Oktan;

in 1986 en 1988: een SU militaire waarnemer Kobal't;

in 1991: de telecomsatellieten Inmarsat 2-F3 en Telecom 2A (France Telecom);

in 1993: de AT&T (VS) telecomsatelliet Telstar 401;

in 1994: een SU MIR-communicatiesatelliet Luch.

lancering in 1960 vanaf Cape Canaveral LC12, van de VS ruimtesonde Pioneer (P-31).

Pioneer P-31 is de laatste in het programma en moest zoals de voorgaande in orbit omheen de maan komen. De missie loopt echter reeds na 68 sec - op 12 km hoogte - mis door de explosie van de 1ste trap van de lanceercombinatie – een Atlas D ICBM.

De sonde droeg een pakket instrumenten van zowat 60kg, welke de ruimte tussen de aarde en maan uitgebreid zou onderzoeken.

Bij deze sonde zou ook een voortstuwingssysteem getest worden dat lang na de lancering zou blijven werken.

(afbeelding: model van dit type sonde)

Andere namen: Atlas Able VB, P-31, Pioneer-Z

Lanceertuig: Atlas Able 91D / Able-5

vertrek in 1965 van het ruimteschip Gemini GT-6A (Norad ID: 1839), voor rendez-vous met Gemini GT-7 in een baan om de aarde.

Nadat GT-6 op 25 oktober aan de grond bleef omdat de lancering van het Agena-doel mislukte, werd de missie herdoopt in 6A.

GT-6A werd dan herschikt als doel en gezelschap voor GT-7 en wordt zo de 5de bemande vlucht in de Gemini-reeks. Op 12 december wordt de lancering 1 seconde na de motorstart stop gezet. Het is dankzij de koelbloedigheid van Schirra, die de reddingsaktie van de capsule niet start, dat de vlucht uiteindelijk op 15 december kan doorgaan.

De astronauten maken samen met GT-7 voor de eerste maal gelijktijdig maneuvers in twee bemande ruimteschepen. De twee capsules naderen elkaar tot op enkele meters. Verder voeren ze allerlei metingen uit van oa straling en nemen ze foto’s van de aarde.

Gemini-GT-6A landt op 16 december in de Stille Oceaan op slechts 13 km van het gestelde doel en wordt aan boord genomen van de USS Wasp.

De inzittenden zijn:

9 Walter M.Schirra, Jr, bevelhebber-piloot,

24 Thomas P.Stafford, co-piloot.

lancering in 1984 vanaf Baikonur LC200/39, van de Soviet ruimtesonde 5VK-901/Vega 1.

Deze sonde gaat op weg voor onderzoek van de planeet Venus en de komeet Halley. Ze bestaat in hoofdzaak uit drie delen: een drager, een venuslander en een venusballon. De lander en de ballon worden in juni 1985 vrijgelaten tijdens de passage aan Venus.

De lander bereikt de oppervlakte op 11 juni ten NO van Aphrodite Terra en stuurt gedurende 55 minuten gegevens door. De metingen geven een druk aan van 95 atmosfeer en een temperatuur van 470°C.

Ondertussen zweeft de ballon met instrumentengondel van 7 kg op 54 km hoogte in de venusatmosfeer en doet gedurende 47 uren metingen ivm beweging, struktuur en eigenschappen van de wolken. Er worden bliksems waargenomen en windsnelheden gemeten van 240 km/uur.

De drager, uitgerust met camera en instrumenten voor meting van oa stralingsspectrum, stof en plasma, bereikt Halley op 6 maart 1986 en vliegt er op 8890 km voorbij. Hier worden meer dan 500 beelden, alsmede een schat aan gegevens over de samenstelling en rotatie van de kern, naar de aarde geseind.

(afbeeldingen: de sonde tijdens de bouw ervan, een model van de lander en een foto van de komeetkern)

Andere naam: Venera-Halley 1

Lanceertuig: Protn k/D-1

lanceringen van allerlei aard, onder andere

in 1964: de IT/NASA experimentele wetenschapssatelliet San Marco 1;

in 1968: de VS weersatelliet ESSA 8/TOS F;

in 1970: een SU fotoverkenner Zenit-4M;

in 1971: een SU navigatiesatelliet Tsiklon;

in 1976: een SU ruimteveertest TKS VA en een navigatiesatelliet Tsikada;

in 1977: de NASA/NASDA experimentele communicatiesatelliet Sakura/CS 1;

in 1978: een SU ELINT-satelliet Tselina-O;

in 1981: de COMSAT telecomsatelliet Intelsat V-F3;

in 1983: een SU ELINT-satelliet Tselina-D;

in 1987: een SU satelliet voor atmosfeeronderzoek Vektor;

in 1989: een SU doelsatelliet Raduga;

in 1995: de PanAmSat telecomsatelliet Galaxy 3-R;

in 1997: een SU militaire waarnemer Kobal't.

lanceerpoging in 1966 vanaf Baikonur LC31, van een de Soviet ruimteschip Soyuz 7K-OK.

Dit is de tweede poging tot lancering van een Soyuz 7K-OK, gepland voor de ontmoeting met Kosmos 133. De centrale motor ontsteekt op het platform, maar de vier zij-opduwmotoren niet. De lancering wordt gestopt en de diensttorens werden teruggebracht rond het lanceertuig, waarna het grondpersoneel begon met het wegtanken van de brandstof.

Zevenentwintig minuten na de oorspronkelijke lanceerpoging detekteert het systeem dat de capsule moet redden een foutieve vluchtsituatie. Het ontsnappingssysteem wordt ontstoken en trekt de capsule van de derde trap. Hierdoor ontbranden de brandstoftanks van deze trap en een zware explosie volgt. Het lanceerplatform wordt zwaar beschadigd met dramatische gevolgen voor het lanceerpersoneel. Officieel vindt hiervan tenminste één persoon de dood en worden vele anderen gewond.

(afbeelding: dit type ruimteschip in de montagehal)

Lanceertuig: Soyuz 11A511 U15000-01