Mijn naam is Loreanne, afgekort 'Lore'. Die naam verschijnt onder mijn blogjes. Mijn bedoeling is mijn belevingen trachten te uiten. Als psychische zieke word je immers vaker de mond gesnoerd dan als de fysisch zieke mens. Loreanne
LEVEN MET EEN BORDERLINE PERSOONLIJKHEIDSSTOORNIS, Josephine Giesen-Bloo
BORDERLINE PERSOONLIJKHEIDSSTOORNIS, een praktische gids voor behandeling, Roy Krawitz, Christine Watson
GROOTSE PATIENTEN, KLEINE THERAPEUTEN. Narcisme en Psychotherapie, Mark Kinet, Luc Moyson
ROSALIE NIEMAND, Elisabeth Marain
HET MOET ERUIT, Marie Cardinal
ONTSPOORD, Ria van de Ven
DE UREN, Michael Cunningham
BORDERLINE STOORNIS. Crises in hechten en onthechten, E. Van Meekeren
BORDERLINE HULPBOEK. Zelf leren omgaan met, Jaap Spaans en E.Van Meekeren
WAT BORDERLINE MET JE DOET, Arthur Hegger
BOEKEN
BORDERLINE PERSOONLIJKHEIDSSTOORNIS. Handleiding voor training en therapie', M.Linehan
VER HEEN, P.C. Kuiper
MORGEN BEN IK EEN LEEUW. Hoe ik mijn schizofrenie overwon.', Arnhild Lauveng
DE STILTE VOORBIJ. Mijn weg terug.', Nancy Venable Raine
ALS LIEFDE IS PIJN DOET EN JE WEET NIET WAAROM, Dr.Susan Forward en Joan Torres
DILEMMA'S IN DE PSYCHIATRISCHE PRAKTIJK, Kaasenbrood, Kuipers, van der Werf.
De lijst boeken die ik vermeldde, gaan uiteraard niet allemaal over borderline persoonlijkheidsstoornis. Het zijn boeken die me om één of andere reden steun boden al was het door de (h)erkenning van bepaalde gevoelens, gedachten, bedenkingen. Er zijn boeken bij die me een beter inzicht gaven in wat tijdens mijn huwelijk speelde ('Als liefde pijn doet en je weet niet waarom') of over het verworpen worden door die je lief zijn. ('Ontspoord')
Niets van deze teksten mag zonder toestemming van de auteur gebruikt worden.
over depressie en persoonlijkheidsstoornis
16-09-2011
390. voelde ik maar wat ik moet...
Mijn kamer is opgeruimd. Ook wat in de kasten nogal rommelig lag heb ik gesorteerd. Dit alles weliswaar met een leeg, automatische piloot-gevoel maar eender hé, missie volbracht. Wanneer ik een volgende dag me nog eens zo bij elkaar kan rapen, komt dat ene kamertje aan de beurt. Het gaat, als ik eerlijk moet zijn niet bijster goed met me. Niet alle dagen blijk ik zoveel moed op te kunnen brengen als een dag of wat geleden. Goed, het is zo. Alles tesamen, net iets teveel. Ik kan momenteel niet meer beginnen dan het proberen van me af te zetten zo goed en zo kwaad mogelijk. Als ik straks aan het rusten ga, zal het wellicht beter gaan. Als het zo blijft de volgende dagen dan moet ik volgende week toch met iemand praten. Wat opnieuw een hoop energie zal vergen... de stap te zetten... en zelfs meerdere. Moe... ik ga koken en erna rusten. Op alle vlakken genoeg voor vandaag. Downer dan down... hoop met rusten dat het beter gaat... en ik wou dat ik ergens een uitweg vind uit wat op een impasse lijkt van formaat.
Ik ben er nog steeds niet uit. Niet mentaal en niet emotioneel. Ik voel dat ik er niet meer naartoe kan, naar de therapie, naar de psychiater, niet zo. De pijn van de halvering zal voelbaar blijven, ook al kan ik me indenken dat het na verloop van tijd minder zal zijn. Toch zal het absurde erin blijven steken, blijven priemen, blijven snijden. Dit heb ik al eens eerder meegemaakt... ik bedoel het gevoel dat ze een beslissing nemen boven je hoofd, je die probeert aan te kunnen, probeert te verdragen en door te slikken maar net om het absurde erin, ook het onverschillige erin naar jou toe, lukt het niet. Integendeel ik werd steeds zieker. Ik wil geen herhaling en het lijkt zo erg op een herhaling dat ik er niet mee weg kan. Het is geen verbeelding... het komt immers op hetzelfde neer. Geen aandacht voor de gevolgen voor je. Dat je een dubbele sessie halveert als het beter gaat, lijkt me logisch, aannemelijk... en zeker wanneer je het in samenspraak met de cliënt doet... maar dit? Het gaat niet beter, moet het nu hierdoor nog sléchter gaan? Het voelt soms of ik door die beslissing haast gedwongen wordt me te laten opnemen. Ik zal het niet doen. Ik ga nog liever dood. Ik weet immers dat een opname mij meer kwaad dan goed zou doen. Ik wéét het... doordat ik me op dat punt toch beter ken dan degene die menen dat het misschien doeltreffend zou zijn... Niet als ze me voortdurend op mijn huid zitten, niet als ik gedwongen zal voelen allerlei te doen of te lang in gezelschap te verkeren... niet met al dat wantrouwen en de angst... die niet eens onterecht is. Ik weet echter nog geen oplossing voor de situatie zoals ze nu werd. Ik zie absoluut niet hoe dit op te lossen. Tenzij van nul beginnen... wat betekent dat het enige wat vertrouwd was en dat niet langer is ook niet meer kan voortgezet wordt. De beslissing zal er steeds tussen blijven zitten. De beslissing boven mijn hoofd zonder zorg en aandacht voor de gevolgen voor mij. Erover praten, lijkt niet te kunnen, wat vreemd is. Het is niet alleen een herbeleven van iets wat vroeger gebeurde... dit is ongeveer hetzelfde... niet wàt er verandert maar hoe. Neen... ik weet niet hoe hieruit te komen... Het ergste is dat ik ook niet meteen weet wie ik kan vragen om raad. De vertrouwenspersoon die ik had ben ik kwijt.. precies door dit alles... zo voelt het, mijn psychiater zelf dus.... Ik weet niet of iemand hier wijs uit geraakt... ik schreef mijn twijfel die soms net geen radeloosheid is, hier van me af... zodat het niet nog troebeler wordt... zodat de angst niet de boventoon krijgt... zodat de weg openblijft voor mij om te blijven zoeken naar een oplossing uit dit alles... Misschien raadpleeg ik wel een buitenstaander die ook in deze materie thuis is... Het is beangstigend nog maar te overwegen dat ik dààr niet meer naartoe zal kunnen... daar waar het vertrouwd was... simpelweg omdat het dat nu niet meer is.
Vol goede moed en met muziek begon ik de sofa's herschikken. Het doek erover netjes draperen, de kussens herschikken... verder ben ik niet geraakt. Het ging plots niet meer. Het zwarte gordijn trok opnieuw voor mijn ogen en al die plannen en voornemens. Het lood zonk niet alleen in mijn benen maar in heel mijn wezen. Ik weet dat ik het dan niet moet proberen forceren, het zou slechts ontaarden in oeverloos van hier naar daar drentelen als een kip zonder kop maar dan een uiterst trage. Telkens niet meer weten wat ik moest. Het hoofd niet meer helder , het organiseren één dikke flop. Dus ben ik op de sofa gaan liggen en nam mijn haakwerk... heb dàt tenminste afgemaakt. Het ligt nu klaar op tafel om het te strijken. Benieuwd wanneer dat gaat gebeuren... strijken is iets wdat ik al zo lang niet meer deed dat ik me niet eens meer kan herinneren wanneer voor het laatst. Ik zal er op een keer aanmoeten als ik iets wil dragen dat rimpelloos is. Misschien kan ik straks de vaat afwerken, de hal schoonmaken en het gevouwen wasgoed in mijn kamer opbergen... Dat moet toch lukken voor de avond. Ik heb geen zin om naar buiten te gaan dus kan ik die tijd gebruiken om die dingen op orde te krijgen.
Ben het afspraakje nagekomen met een vriendin. Heb geluisterd en ook nietszeggende zaken verteld. Nu ze waren niet echt nietszeggend maar zo voelden ze wel. Daar heb ik me ook weer zo anders gedragen dan ik van mezelf gewend ben. Het is meestal zo dat anderen beslissen wanneer zo'n babbel stopt want ik durf dat bijna nooit... uit angst om iemand te kwetsen. Ook nu was die afspraak vlugger afgelopen dan ik zou gedacht hebben. Waar ik voordien nog met haar mee zou gelopen hebben tot waar haar vervoermiddel gestald staat, zag ik nu in een flits een autobus die in mijn buurt stopt en op dat eigenste moment nam ik de beslissing die autobus ook te nemen. Hoefde ik me erna tenminste niet meer ellendig te voelen om allerlei. Tegelijk was het goed dat op deze manier mensen voelen dat ik ze niet langer als een hondje achterna loop. Het ging vlug, in een flits zie je allerlei passeren, de gedachte dat ik me door de mensenmassa zou moeten begeven na dit uur waarop de drukte in de stad toch nog hoog ligt, dat gevoel ook dat mensen maar beslissen en niets overleggen met je. In de autobus voelde ik me veilig en hoefde ik alleen dié mensen te zien die erop zitten. Thuisgekomen werd ik onverwacht met iets geconfronteerd dat me opnieuw uit elkaar leek te scheuren en verdriet en pijn maar ik ben ook dit te boven gekomen.
Vanavond is mijn dochter niet in de buurt. Daar ben ik op voorzien nu het allemaal zo vreemd voelt en beangstigend. Ik maakte me een broodje klaar met een glaasje wijn om even te rusten na de uitstap. Daarna wil ik de woonkamer mooi maken, afstoffen (lang geleden) de sofa's ordenen en een kast herschikken. Dan ga ik de vaat afwerken en daarna de hal poetsen. Als ik daarna nog energie over heb dan maak ik ook mijn slaapkamer aan kant want stapels wasgoed moeten worden opgeborgen in de kast, ze beginnen me danig te irriteren. Het enige dat ik dan nog moét doen is het hondje uitlaten. Ik wacht tot het donker is, dan hoef ik geen mensen te zien en nog minder mensen mij... Een wasmachine haalde ik uit, het kletsnatte wasgoed (wellicht met mijn suffe kop de programmatie niet goed ingesteld) hangt aan de draad te drogen maar dan wel binnen, buiten droogt het toch niet meer.
Vannacht droomde ik. Ik herinner me niet veel meer behalve dat er minstens zes personen aanwezig waren en één ervan was boos op me om een reden die ik ook niet in mijn droom kende. Ik weet niet wie deze persoon is. Het was een hij, dat is alles wat ik weet. En dat hij mij bleef bestoken met zijn boosheid of frustraties. Ik herinner me dat ik in die droom er fel onder leed, dat ik niet wist hoe het te laten ophouden. Ik vroeg wat er dwars zat maar kreeg geen antwoord, slechts nog meer gesar en gekwel. Op het einde van de droom, voor ik eruit wakker werd, sloeg die persoon me zelfs met iets wat wel leek op een ijzeren pot maar met vrij scherpe randen. Alsof die rand half weggeroest was en daardoor scherp werd. Hij sloeg in de buurt van mijn hoofd en mijn keel. Ik werd wakker... en toen gek genoeg voelde ik de tranen uit mijn ogen stromen, zo verdrietig ik in de droom was dat ik eenmaal wakker spontaan tranen over mijn wangen voelde lopen, dat is me nooit eerder overkomen. Vreemd dat je overdag niet in staat bent te huilen maar dit meteen na zo'n droom spontaan gaat.... Ik denk na over de mogelijke betekenis van die droom. Nu denk ik vooral aan mijn jongste zoon... zijn frustratie, minachting en kwaadheid naar me toe die ik evenmin kon plaatsen misschien? Ook hij gaf de werkelijke reden niet van zijn houding naar mij toe.... de verklaring die hij eraan gaf, klopte niet en dekte een andere in... die ongezegd is gebleven... Eender wat de betekenis is van die droom... ik vond het een erg nare droom waarin je gekweld wordt door iemand zonder dat je weet waarom.
Het verschil tussen de ochtend en enkele uren verder is vandaag groot. Ik voel me iets lichter. Vanochtend was het net andersom. Maar ik geef me niet gewonnen. Al moet ik bekennen dat ik soms bang word van het nachtmerrie-achtige dat ik voel, van het leven dat gewikkeld lijkt in een modderbad, troebel, onwerkelijk. Zoals ik al zei, ik geef me niet gewonnen. Terwijl ik dat schrijf, voel ik pijn en verdriet. Van beiden weet ik niet vanwaar ze komen. Ik ben het gewend. Al weet ik niet werkelijk of je het ooit helemaal gewend kan geraken. Goed... alles op een rijtje en neem mijn tijd. Ik laat me nog steeds niet leiden door mijn angst of paniekvlagen. Rustig blijven is de boodschap. Zal dan wel stilaan geraen waar ik wil geraken... verder helder denken, nadenken over de therapie en de zin of onzin ervan. En zo het onzin werd hoe ik dat dan kan veranderen, uiteraard niet zonder ook enige inbreng van de psychiater, wat doe ik er anders nog? Ventileren?... maar zelf het ventileren was geen ventileren meer. Hoe kan je ventileren als het ventiel geblokkeerd is of je allergisch werd voor het slechts verwaaien van problemen die er niet door verdwijnen? Hmmm... zeer tevreden over deze beeldspraak. Soms heb ik ook hulp nodig bij het oppompen van mijn fietsbanden, andere keren gaat het vanzelf in mijn eentje.
Ik kan het niet uitleggen, ben er te moe voor en wil hét op afstand houden. Maar ik heb wel iets voor mezelf bewezen en ben voor mijn gevoel ook geslaagd. Ik heb uren niet meer aan allerlei gedacht en rust gevonden. Tijdens een busrit kon ik nadenken en dat kwam vanzelf. Tijdens zo'n busrit is het als onder de douche, mijn gedachten zijn meestal rustig, vruchtbaar, helder en ze leiden me vaak naar een oplossing.De hele zaak nog laten sudderen, zal vast geen kwaad kunnen. Ik heb nu wel veel zin om te huilen maar er zullen, dat ben ik al gewend, toch geen waterlanders komen. Het komt door wat mijn dochter me vertelde.. Het bracht me nog meer overstuur. Ik heb er een bareel voor gezet. Hij het zijne, ik het mijne, zij het hare. Vermeng die zaken aub niet zeg. Blijkbaar liggen er meer dan zij en ik overhoop met zichzelf. Het uitstapje heeft me goed gedaan. Verder is alles mistig en vaag, ver van me af en dat is best wel OK, denk ik. Ik dacht er voor ik vertrok nog aan voor een andere psychiater te kiezen maar daarmee zit ik in de val. Net door de vreselijke ervaringen uit het verleden is dat niet zo evident voor me om opnieuw een 'andere' te vertrouwen. Goed niet meer aan denken. Alleen blijven bij de gedachte aan deze vrij fijne namiddag in plaats van me overgeleverd te voelen aan een halve zombie. Me dunkt dat er met één zombie al werk genoeg is. Ik neem hem op dit ogenblik niet veel kwalijk. Wat zou ik ook, het leven en mensen hun psyche is zeer complex, ben er me van bewust en ik hoop hij ook. Ik gun mezelf tijd en ruimte om alles op een rijtje te zetten. Het zou verstandig zijn als ook de andere zijde dat deed. Niemand is onfeilbaar, en je daarvan bewust te zijn, doet meer goed dan kwaad.
Wat doe ik? Waar ben ik mee bezig? Maak ik het voor mezelf niet nog erger? De ontreddering wordt groter, de chaos eveneens. Nog meer veranderingen terwijl de huidige me al niet weinig van mijn stuk brengen. Angst. En dat gevoel te moeten huilen terwijl ik dat niet kan omdat de boel vastzit. Ik heb een keuze, praat ik mezelf moed in, ik kan nog steeds vragen om toch te komen. De troep in mijn hoofd wordt nog troebeler. Uiteindelijk neem ik mijn mobieltje en tik letter per letter een boodschap in... Net toen ik de vraag wilde intikken of ik toch vandaag kon komen, helde de hele handel weer naar de andere kant en ik heb het berichtje opgeslagen maar niet verzonden. Ondertussen zit ik duidelijk opnieuw aan de zijde van er niet meer naartoe willen. Als ik zou gaan, is het alleen uit angst omdat ik voel hoe moeilijk alles is, heel erg moeilijk en dat ik soms bang word van mezelf. Toch wil ik niet gaan 'uit angst'. Als ik terugga dan moet ik tenminste terug geloven dat het goed voor me is, dat het helend is, heilzaam, of tenminste het leven leefbaar houdt en niet overgeleverd aan de goodwill van de hulpverlener zoals ik het nu ervaar, al kan het een gebrek zijn aan oplettendheid, empathie en bedachtzaamheid... zo het dat niet is, dan is het een gebrek aan respect voor de patiënte, voor mij dus.
Door wat ik me bij het ontwaken bewust werd, voelde ik me opnieuw heel erg verscheurd en wanhopig. Een schreeuwen van wanhoop dat ik nooit zal genezen. Hoe kan het dat deze veranderingen me zo van streek maken dat ik er gelijk terug de diepste nachtmerrie door induik? Waarom kan ik het kleintje niet 'gewoon' missen? Waarom treft haar afwezigheid me zodanig dat ik er ziek van word? En dan de halvering van de sessies... Het zette me aan het denken... en ik kom tot de conclusie dat ik blijkbaar nog steeds denk of hoop dàt ik ervan genees, van de chronische depressies, de klachten van bps, van dat hele rottige verleden. Ik heb me vergist. In tegenstelling tot wat ik dacht, lijkt het erop dat het door allerlei nog erger werd. Voel me nog ellendiger omdat de psychiater me maar laat praten. Ventileren zoals hij dat noemt, want het is veel, zegt hij, héél veel....
Zijn zijn woorden gemeend als je zijn handelingen onder de loep neemt?
Ik moet niet ontkennen dat ik wat ik voel ook ernstig mag genomen woden, namelijk dat hij al een lange tijd niet meer oplet, hij is niet meer alert... hij lààt me letterlijk en figuurlijk mààr praten.
Ik mag meer verwachten, meen ik, dan een hulpverlener die zijn tijd zoek maakt met daar te zitten en woorden over zich te laten stromen zonder op te letten wat achter die woorden of erin zit... Als hij had opgelet, en tenminste werkelijk geluisterd naar al die boodschappen die ik er op mijn manier uitschreeuwde (schreeuwde ik maar werkelijk... dan zou hij het tenminste begrepen hebben) Ik gaf die boodschappen herhaaldelijk. Een goede psychiater zou ze eruit gehaald hebben en er iets mee hebben gedaan, denk ik. Ik sprak herhaaldelijk van het gevoel dat hij mij maar liet praten, leuteren, loze woorden spreken, ik kreeg de ellende binnen me niet meer geuit hierdoor. Hij weet dat ik het beter kan door het schrijven. En toch heeft hij die herhaalde boodschappen laten liggen en mij inderdaad maar laten 'leuteren'. Waarom kon het geschrevene niet besproken worden? Zoals het liep, gaat het niet omdat praten niet meer ventileren is. Het is niet mijn schuld dat dit oude vehikel niet meer print en dat ik geen geld heb om een nieuwe te kopen en dure inktpatronen. Ik weet al zo lang dat ik me al pratende er niet zo goed kan uiten. Ik geef het aan... maar misschien niet sterk genoeg? Het komt in ieder geval in dovemansoren terecht, heb ik het gevoel. Wordt er in dat opzicht meer van mij verwacht dan ik kan geven? Ik kan niet tegen alles tegelijk vechten. En niet alert zijn voor mijn 'hulpverlener' erbij... Als ik het dan toch allemaal alleen moet beredderen, wat doe ik daar dan nog? Zelfs ventileren is geen ventileren meer door én de onoplettendheid van mijn psychiater die ik invul als komplete onverschilligheid én omdat ik met het gesproken woord niet in staat ben hét, wat van binnen bijt en knaagt eruit te krijgen... Moesten die voorwaarden vervuld zijn het zou misschien beter gaan...
Dat was toch schrikken... na mijn schrijfsessie rustte ik... maar het leven, datgene wat voor mij leven nu is tenminste, donderde als een enorm rotsblok op mij. Geen zin om naar buiten te gaan. Douchen kostte me véél meer dan gewone moeite... alsof er lood in mij zit. Maar ik moést naar buiten... wilde ik niet nog méér problemen, het bestelde afhalen... Het was zo erg als lang niet meer. Op dat ogenblik wist ik even niet meer wat te doen of wat te laten. Tot overmaat van ramp kreeg ik eenmaal buiten nog meer schokken. Er was iets gebeurd op een vreemde plaats; ziekenwagens, zelfs de mug en politie. Ik dacht meteen aan het ergste... en wat voor mij het ergste is, laat ik hier in het midden. Het begon te schreeuwen in mezelf... en ik stond op het punt mijn psychiater een bericht te sturen met zo'n noodkreet. Ik heb het niet gedaan maar stapte voort onder de grond, zo leek het wel. Donkerder dan donker. Ik zag één van mijn nachtmerries in een kroeg zitten. Ik moest geld van de bank afhalen... ook niet bepaald moedgevend als je vanaf nu onder nul moet... Ik haalde het bestelde af en voor enkele eurootjes kaarsen... voor degene die zo vlug stierf... Was ik lichter toen ik thuiskwam? Geen idee. Ik ben van de wereld al schrijf ik hier. De man in de winkel van het bestelde was aardig maar ik was alleen maar in de war. Het kan me niet eens meer schelen. Heb de rest van een avondmaal opgewarmd. Een vegetarisch flapje erbij met fetakaas. Het smaakte. Verder ben ik nog leger dan een leeg blik. Ik klink hol en ben dat ook.
Het besef dat ik door mijn beslissing om voorlopig te stoppen met wat me niet méér goed lijkt,een andere molen in beweging zet, is, vrees ik, niet zo denkbeeldig. Of ik waanbeelden heb en het me verbeeld ? De samenleving zoals ze nu is, is niet anders. Laat je niet misleiden door getuigschriften die je een tegemoetkoming geven, ze bieden tegelijk een zicht op een deel van jouw leven, hoe vaak en naar welke arts je moet en ze geven dat zicht aan mensen die daar geen zicht op horen te hebben...! Ze vragen je niets... maar ze volgen door die papiertjes je leven en menen door het al dan niet aanwezig zijn van die papiertjes te weten wat je scheelt, niet scheelt, of niet meer scheelt. Dat ze zich vreselijk kunnen vergissen komt niet bij ze op. Ze maken immers geen fouten, denken ze. En als ze er dan toch maken en niet van de minste dan wringen ze zich in allerlei bochten om jou die er het slachtoffer van werd te dwingen het voor ze op te lossen nadat ze eerst getracht hebben ook die schuld van zich af te schuiven op zulke manier dat het wel lijkt of jij hun fout maakte. Ik heb al zeer nare ervaringen op dat gebied en werd er nog zieker van dan ik al was. Puin onder degene die al op gammele benen staan, ziek van het onrecht dat dit nieuwe onrecht voorafgegaan is. Gevolgtrekkingen kunnen gemaakt worden door ze... omwille van het uitblijven van die papiertjes.... Van daaruit kunnen ze je het vuur aan de schenen leggen. En toch zal ik me dit keer niet om de angst voor mogelijke gevolgen laten leiden en mijn tijd nemen. Soms is te zien zo erg, iets wat je radeloos maakt... dus moet je je ogen er wel voor sluiten of je hebt nog minder een leven dan je al had. Maar onrecht is het wel.
Zo ontwaken als deze en andere ochtenden haat ik. En soms word ik er bang van. Je ontwaakt en voor je gedachten ook ontwaakt zijn, voel je je hele wezen weggezogen worden. En alles wat je toch wat leek, lijkt nu nergens op... een zak stenen die je naar de bodem trekt. Normaal gezien maak ik dat ik dan uit mijn bed kom zodat ik kan beginnen met een zekere routine maar tegenwoordig lukt zelfs dat niet en wil ik op bed blijven liggen in de hoop dat ik terug in slaap val. Soms denk ik dat de depressie zich uitbreidt maar nu denk ik niets meer. Ondertussen ben ik toch zo'n uurtje uit mijn bed en leg ik mezelf op straks in die ene kamer verder aan het rommelen te slaan zodat ik misschien aan het schilderen kan... want ook dat is blijven liggen toen dat gevoel niets meer te kunnen, een grote nul te zijn daar zijn beslag op had. Ik neem me voor slechts vanuit mijn gevoel te werken zonder oordeel. Het verdriet en de pijn eruit kwakken, het modderpoel-achtige. Ook de garage wil ik aanpakken zodat het verrichte werk er niet voor noppes is geweest.
Iemand wilde met me afspreken. Een vrouw waarvan ik steeds zei dat het een vriendin was maar die blijkbaar slechts belangstelling veinsde om me erna te kunnen veroordelen. Wat ik al die jaren heb gevoeld en gezien (een blik in de ogen die je niet onmiddellijk kan definiëren maar die je doet huiveren) maar wat ik zoals zo vaak aan mijn 'verbeelding' toeschreef, is er op een keer uitgekomen... De schok. Ik slikte het, was slechts bekommerd om haar. Later is het tot me doorgedrongen. Dat ze een week of wat geleden een afspraakje vroeg, stelde ik uit... en ik wil het eigenlijk opnieuw uitstellen... omdat ik dat niet zie zitten. Niet in deze stemming. Ik merk dat het vooral door angst komt... angst om nog meer veroordelingen of dwingelandij... want ook zij meent dat ik op al haar eisen moet ingaan. Misschien moet ik het zien als een oefening? Niet angstig meer zijn voor mensen die menen dat zij mij kunnen dirigeren? Ik vind het anderzijds echt niet het moment om te 'oefenen'... Een ander toekomstig uitje met wél een te vertrouwen vriendin, ik keek er eerst naar uit maar ook dàt verdween vanochtend in de modderpoel... alles lijkt weer op een enorme steile rotswand die ik moet beklimmen. En de veranderingen die me geen goed hebben gedaan... In mijn hoofd moet het stil zijn, ik wil niet meer denken en ook niet meer voelen.
Moe maar OK met me. Mijn besluit staat vast... er is zoveel weerstand, dat ik mezelf best enkele weken op 'non-actief' zet wat sessies betreft. Ik heb werkelijk geen zin of nood om me NOG ellendiger te voelen. Ik wil wat daar gebeurt (of moet ik zeggen net niet meer gebeurt) laten bezinken... mezelf rust gunnen en ruimte om te kunnen nadenken. Ook moed vergaren om op te kunnen komen voor wat ik nodig heb van therapie... aan die moed ontbreekt het me momenteel. Er is te veel ontreddering, teveel angst, teveel moedeloosheid en twijfel aan betrouwbaarheid vanwege mijn psychiater. Ik neem de tijd die ik nodig heb... Ik voel een enorme aversie als ik nog maar de psychiater denk... Ook daarom is het gezond om mijn tijd te nemen, niet dat ik hem zou aanvallen maar hoe zou ik op therapie kunnen gaan als dat gevoel zo sterk is?
Ik zou willen huilen... maar dat lukt me toch niet. Ik heb mijn gedachten op 'uit' gezet... en mijn hoofd is leeg en zal nog even leeg blijven ook. Ik kan niet méér hebben, daar hoort de ellende van de therapie ook bij. Daarom blijf ik er voorlopig weg. De grond is al weg onder mijn voeten... Ik ken dit... en wil het heus niet nog erger laten worden. Het risico voor nog meer ellende en onbegrip deze week op sessie, wetende dat de week erna dié sessie ook al wegvalt? Ik ben nog niet genoeg zombie om dàt niet te voelen. Ik wil niet meer dat wie dan ook nog met me solt...
378. welk bericht ook.. de nood om alles te laten bezinken
Een jojo of een ding dat in de vloeistof wordt gemixed. Ik moet laten bezinken. Ik kan niet antwoorden en er niet eens over denken. Bezinken en eerst de muizenissen van me afspoelen. Misschien wil ik wel daar staan waar mijn vader me ooit als kind mee naartoe nam om dichter bij hem en de herinnering te staan. Wat moet ik nu ook terug op therapie om wat te bespreken als ik het gevoel heb dat niet te kunnen. Het ontglipt me telkens. Ik lijk wel iemand die niet kan spreken en wiens schrijven als hulpmiddel achteloos overboord wordt gegooid. Of moét ik het wéér allemaal kunnen op een manier dàt ik het niet kan? Is dat begeleiden in het aanvaarden? Neen... ik moet alles laten bezinken... mezelf tijd en ruimte geven en het snikken dat stil in me schokt maar waar niets van te zien of te horen is... lucht geven. Ik heb het gevoel gehad, waardeloos te zijn... precies door die behandeling... ik moet eerst moed vergaren het op papier te zetten... maar ook dat is een probleem.. omdat ik niet kan printen en schrijven met en pe me heel veel moeite kost. Het is een beverig geschrift geworden als van een beverig oude vrouwke. De mails waren de schreeuwen van binnen... en precies die werden genegeerd. Ik had moeten vragen ze af te printen en ze te bespreken op therapie. Ik ben zo moe van alles dat ik het niet eens meer besef. Ik voel me althans zeer miskend en op een zo sluipende wijze dat ik het zelf te laat heb beseft. Ik weet hoe ziék ik dààr van word.
Wàt gek... toen ik terugklikte om te herlezen ontdekte ik een klein draakje op mijn arm (zie prentje) en wat ik vroeger noemde 'mijn draak die me opnieuw moet beschermen' indachtig... besef ik dat mijn draak inderdaad een draakje werd... Ik moet opnieuw dat diertje in ere herstellen. Het is nodig... wat die hypocriete psycholoog ooit (jaren tachtig) die wat anders voor ogen had me ook wilde doen geloven...
Het is zelf voor mezelf een verrassing dat ik het kon verwoorden hoe ik het voel... Ik voel me er iets beter door... iets lichter en ben toch weer iets meer mezelf tegengekomen. Daarvoor had ik die afstand wellicht nodig... een verdovend element geëlimineerd en een ander bezig te verminderen. Overwicht stoomt me weg. Enige vorm van negeren en ontkennen, onverschilligheid eveneens. En wanneer er diverse signalen gegeven werden al was dat misschien niet altijd de bedoeling, het effect was er wel. Doe alsof ik niets en niemand ben... en ik word ook niets en niemand. Een sluipende, bijna niet te onderscheppen vorm van stelselmatig doodzwijgen... Hij, mijn psychiater, soms ogen die dichtvallen (ik werd wellicht slaapverwekkend)... een mobieltje onder het bureauoppervlak houden en daarop kijken en sms-sen terwijl ik verdorie voor hem zit en het wel merk, waarom doet hij het niet gewoon even 'openlijk' als hij het zo belangrijk acht? Zo pijnlijk te merken dat er niet opgelet wordt... dat er wel gevraagd wordt 'vertel het eens' maar er niet geluisterd wordt, niet écht... wàt er verteld wordt... Geen enkele moeite om er iets uit te vissen... enz... neen, als een student onder je schoolbank stiekem sms-jes sturen... Het is iets wat ik in me heb voelen sijpelen wat me meer en meer heeft weggetoverd... mijn psychiater heeft zonder dat hij het mogelijk beseft meegedaan aan ontkenning, miskenning... en me daardoor in dat gevaarlijke gedreven van mijn stoornis, wat voor mij altijd het meest ondraaglijke was 'het gevoel dat je niet bestaat'. De druppel was wellicht het halveren van de sessie... Ik weet dat ik moeite deed het te begrijpen en ik dàcht ook werkelijk dàt ik het begreep... maar wat wordt het begrijpen moeilijk als je dat plaatst naast woorden dat je ernstig genomen wordt terwijl in dat hele gegeven toch zonder het aanbieden van een alternatief de sessies gehalveerd worden en er daarenboven een duidelijke desinteresse is, gebrek aan alertheid en een toenemende onverschilligheid? Mijn logica vat dat niet. Ik ben niet zo naïef om te denken dat ik zonder hulp verder kan maar ik denk er achteraan dat ik nu moet oordelen wààr ik hulp zoek en wat ik van die hulp verwacht. Ik mag niet blindelings vertrouwen en aannemen dat de hulpverlener het be-ter weet, geen fouten maakt... of wel zal weten wat hij doet. Deze behandeling zoals ze werd heeft me net door die laatste druppel nog zieker gemaakt en ik begrijp nu ook waardoor. Dat mijn psychiater het niet begrepen heeft, die toch ook een verantwoordelijkheid als observator had (dacht ik) wat een halvering van mijn sessies (niet eens in het licht van de therapie zelf, dat zou ik nog kunnen volgen) zou kunnen teweegbrengen bij me... Ik noemde het vorige week 'lichtzinnig' maatregelen die hij nam voor meer comfort voor hemzelf (zijn goed recht)...echter zonder stil te staan voor de gevolgen voor mij... (daarom noemde ik het een lichtzinnig genomen besluit omdat er geen oog was voor de impact voor mij en er geen alternatief aangeboden werd, niet eens de vraag werd gesteld wat dit voor mij zou kunnen betekenen). Het is een nalatigheid met grote gevolgen... zo is nu ondertussen gebleken.
In de war en bang. Het zal best goed zijn straks naar buiten te gaan. Er is veel wind... die helpt me hopelijk alle muizenissen (en wat zijn het er veel) uit mijn hoofd te waaien. Ik ben moe. En de angst die elke keer weer rond mijn keel komt te zitten, geef ik een duw. Ik weet niet wat er zal gebeuren en wat ik moet doen en wat te laten. Vertwijfeling. Straks met mijn hoofd in de wind wordt alles misschien lichter, draaglijker. Het helpt niet die schreeuw in mezelf aandacht te geven van het waarom van alles want ik heb er geen antwoord op. Waarom worden mensen laks door de macht der gewoonte? Waarom zien ze niet wat ik zie? Waarom is de emotionele intelligentie niet van die aard? Eén antwoord... daarom worden mijn sessies en ik zonder enige bekommernis achteloos opzij geworpen... en omdat ik ook daar niet met blind vertrouwen kan 'blijven' vertrouwen, zomaar kan blijven geloven dat alles wat ze doen of niet meer doen, voort komt uit een wijze overweging? Het is alvast geen wijze overweging te liegen of me met één of meerdere kluitjes in het riet te sturen. Dat is er, geloof ik, op meer dan één vlak gebeurd. Wat ik gemerkt heb, mag ik best ernstig nemen... De macht der gewoonte heeft mij als cliënte daar weggetoverd, herleid tot een mistig beleven en misschien heeft de medicatie daaraan mee geholpen? Ik zie steeds weer die ene vrouw voor mij, ontredderd stond ze voor de deur van een praktijk van een andere psychiater. Ik meen dat ze op haar vervoer wachtte maar ik kende haar van vroeger en mijn hart brak toen ik haar daar zo zag staan, volkomen van de wereld, een vreemd wazige blik in haar ogen. Zo wil ik niet eindigen en zo zal het eindigen als medicatie het alerte werken (begeleiden..) van een psychiater of andere hulpverlener dreigt over te nemen. Het is té gemakkelijk om mensen onder invloed te behandelen (?)... die behandeling klopt echter niet als de hulpverlener niet alert (meer) is...! Het zijn immers niet meer de mensen én hun gevoelswereld, hun psyche die behandeld worden want precies vele elementen die de oorzaak zijn van hun niet-welbevinden worden gesmoord door de medicatie. Er wordt niet meer wérkelijk geluisterd, woorden in je hoofd ontglippen je, alles vlakt verder af... en over die vlakte die je grotendeels werd, vliegen ze niet langer als een arend, ze zijn niet meer alert, transformeerden het in een slaapuurtje,in een doen alsof uurtje... zijn werk werd vereenvoudigd door de uitwerking van de medicatie (denkt hij of zij)... er valt niet meer alert te zijn... het voorwerp van onderzoek vertoont één horizontale lijn... van buiten... De pijn van binnen blijft... alleen kan hij niet meer geuit worden. Daardoor denkt (?) de hulpverlener dat het wel los loopt met de halve zombi voor hem of haar... (?) en als het dat niet doet... nog meer pillen erin stoppen? Of het maar opgeven en de cliënt aan zijn of haar lot overlaten? Niet dat ze je daarvoor moeten wandelen sturen, de behandeling, een effectief en alert aanwezig zijn die uitblijft is hetzelfde maar minder zichtbaar en minder te dedecteren. En ja... soms worden nog meer houvasten weggenomen en sessies gehalveerd. Het helpt toch niet meer???? Gelukkig heb ik mijn schrijven nog... daar waar mijn brein het amper verwoord krijgt tijdens de sessies... Het werd daar vaak een smurrie, een modderpoel ... niet ten gevolge van de depressie (misschien deels) maar vooral door de steeds grotere ontreddering omdat houvasten afbreken... door een behandeling die dat niet eens meer lijkt te zijn, de behandeling werd er een van het uiterlijke want het innerlijke is gesmoord, het inwendige werd grotendeels ver-doofd door de medicatie en door de onverschillige, onafwezige hulpverlener. Ik weet bovendien dat wat ik schrijvend nog kàn verwoorden wordt genegeerd. Wanneer het alle schrijven zou zijn, zou ik het nog begrijpen. Of wanneer er gemeld werd dat het heus te druk is om het te lezen... maar neen, de schok werd zo mogelijk nog vergroot toen een schrijven dat iets buiten mijn psyche vertelde, wél en ongevraagd beantwoord werd. Vandaar dat ik dacht aan een bespottelijke pavlov-methode die op mij uitgeprobeerd werd... als was ik een hond... of een cirkusaap... Ik hoop dat ik me vergis. Door de medicatie en de afvlakking veranderde ik mogelijk stilaan wat gedrag betreft in een cirkusaap? Worden allerlei 'kunstjes' op me uitgeprobeerd met de 'goed gedrag-belonen en niet wenselijk gedrag negeren'-methode????. Buiten de waard gerekend... ik laat me immers niet verder verdoven en nog minder behandelen als een 'ding' dat ik werd maar niet ben. Het is een sluipende maar net zo gruwelijke vorm van miskenning en zelfs ontkenning. Een wijs en intelligent iemand zou dit met àlle informatie die ik daarover gaf in verband met iemand die lijdt aan bps al begrepen hebben en dààr zeker aandacht aan besteed hebben. Laat me mild zijn, ik voel pijn omdat ik zo hard ben... voor degene die misschien niet in staat is om zo alert te zijn. Mensen kunnen niet alles en weten niet alles... en net als iedereen zijn er ook blinde vlekken bij hulpverleners... of vergis ik me?
Ik kan me voorstellen dat ik lang niet toe was aan andere hulp dan kunnen ventileren maar op het moment dat ik mijn frustratie aangaf, als voelde de therapie stilaan als drie kwart uur volpraten, ouder worden en door de medicatie ook meer gewicht krijgen, had er toch een bel moeten rinkelen? De noodkreten zijn mekaar vanaf toen blijven opvolgen en toch kreeg ik steeds hetzelfde te horen dat hij niet meer kon dan me ondersteunen met het laten ventileren en medicatie. Maar is dat wel zo? Wat mocht en mag ik van therapie verwachten? Dat er tenminste ingegaan wordt op wat ik aangeef? Of er zelf iets aangebracht werd wat ik niet kon zien? Ik wilde hulp om er bij te kunnen geraken. Misschien heb ik het onlangs goed verwoord... dat het kleine ukje de enige is waar ik nog het gevoel bij heb dat ik besta. Ze lijkt de enige die nog tot me kan doordringen. Misschien net door het pure van een kind? Omdat een kind niet bezig is met manipuleren? Omdat een kind is zoals het is... huilen als er iets niet gaat, lachen als het zich fijn voelt, zeurderig als er iets niet goed voelt... en tevreden, rustig als het zich ook zo voelt?
Voor wie sluit ik me af om mezelf te beschermen? Voor mensen die niet eerlijk met me omgaan... Een groot deel van mijzelf moet ik daardoor verbergen met nog een grotere vervreemding tot gevolg.
Ik sluit me af en verdring. Wanneer gedachten afgeleid worden van een punt naar een ander? Een onuitgesproken boodschap. Een dirigeren naar verdringen van wat je bezwaart?
Wanneer ik bij het kleintje ben nu dan voel ik me soms openbloeien. In het begin niet, er was wellicht teveel angst om opnieuw die je lief zijn te verliezen. Gelukkig is dat na verloop van tijd verandert al zit ik nu opnieuw in een toestand van lethargie omdat ze al weken onbereikbaar is. Hoe komt het dat het kleintje wel tot me doordringt? Een baby reageert zonder 'voorbedachtheid', zonder bedoelingen. En dat het puur op je reageert,op hoe je bent zonder dat er van je wordt verwacht jezelf te veranderen, je eigen geweld aan te doen, omdat ze je anders niet moeten?
Ik zat er niet zo ver naast vorige week toen ik liet weten dat ik me niet meer gezien of gehoord voelde... dat ik niet meer tot mezelf doordring maar ook niet meer tot de psychiater. Wat kwam eerst, de kip of het ei? Nu... wie is hier de psychiater. Als ik mijn eigen psychiater moet zijn, nu dan is het ook verstandig dat ik met deze therapie ophoud. Ik laat het betijen en zie wel wat er gebeurt, hetgeen ik nodig heb of niet, ik vertrouw erop dat het zich wel zal uitwijzen. Al voel ik angst.
Vorige week nog stuurde ik een mail dat ik hulp nodig had... Is een psychiater dan niet langer onder te brengen onder de beroepen 'hulpverleners'? En zo ja, wat verstaan ze dan onder hulp? Ik vraag niet de problemen voor me weg te nemen, dat vraag ik van niemand. Een begeleiding, van mijn psychiater verwachtte ik 'hulp'door een professionele begeleiding in het proces. ... om mijn leven opnieuw leefbaar te krijgen... .
Ventileren, ja goed. Nu misschien werkt dat een tijd heilzaam maar of dat zo moet blijven? Is dat begeleiden wanneer je hulpverlener niet doorgaan op zaken die je aangeeft en/of bezwaren? Alsof een groot deel van de buitenwereld dàt al niet genoeg doet...
Is het een toeval dat ik meer en meer boeken zocht over therapie en over de rol van de hulpverlener, dat ik ook een programma op Nederland 'in therapie' bekeek? Dit alles omdat ik niet langer wist wàt ik van therapie mocht verwachten, het gevoel had dat het niet vooruit ging, dat er niets beter maar integendeel slechter voelde gaan. Precies om het 'lege' element erin... Natuurlijk zag ik mezelf als schuldige, ik deed wellicht niet genoeg mijn best. Tot de vraag zich aandiende wààr ik mijn best dan voor moest doen? Om te blijven ventileren? Ik ventileerde me meer en meer de leegte in, er kwam zelden nog feedback. En als er kwam, geen waardevolle maar domme... Leven zonder nog ergens stil bij te staan? Verder verdringen tot je nog zieker wordt? Tenslotte daardoor in een opname belandt? En wie zegt dat het dààr beter zal gaan? Of was het de bedoeling om binnen een therapie waarbij de psychiater je maar laat doen, zelf tot dit punt komt en nog aangemoedigd wordt ook om het ding dat een hinderlijk iets werd voor je psychiater uit jezelf voor hem op die manier uit de weg te ruimen? In feite komt het erop neer dat wanneer je het slim speelt je jaren iemand in therapie kan laten komen, die laten praten... en nooit of te nimmer zal je schuld treffen... nooit of te nimmer zal iemand je kunnen aanspreken op onbekwaamheid of verzuim.
Ik ben er duidelijk nog niet uit... uit de zin van therapie zoals ze zich de laatste maanden aan me openbaarde. Dat is het ergste... dat gevoel dat het zinloos was... dat er niets is uitgekomen... eerder verdwenen is wat goed ging... door dat element dat steeds duidelijker werd 'een niet meer werkelijk aanwezig zijn' van de hulpverlener. Zo heb ik het toch gevoeld.
Een pantser ongevraagd doorbreken, is misschien niet raadzaam... maar wat als er om gevraagd wordt? Je moet een wonde die nog ettert toch niet dichthouden en ontkennen maar behandelen, ontsmetten.
Ik zocht naar zelfhulpgroepen.. bijna als een bezetene... wààrom? Omdat ik verder wilde gaan waar ik me binnen de therapie gedwongen voelde stil te staan? Praten, praten, praten... praten... jaren na elkaar. Terwijl ik zo vaak liet horen dat het loos praten werd. En dan nog een extra gevoel van 'onverschilligheid' erbij door dat gemeld werd dat de sessies vanaf een bepaald tijdstip gehalveerd zouden worden. Dat nam nog meer zin weg van mogelijke waarde van de therapie. Of was dat ook een techniek? Ik zei het al... ik verlies mijn vertrouwen wanneer er gangen gegraven worden onder het zichtbare. Misschien omdat ik voel dat er iets niet koosjer is...? Ik wil blijven weten waar ik aan toe ben.
Wàt is de waarde van deze therapie, ben ik me meer en meer gaan afvragen. Ik herinner me dat ik zo wanhopig was afgelopen jaar dat ik sprak van een opname. Maar zonder geloof daar te genezen omdat ik maar al te goed wist hoe ik binnen een groep, dag in dag uit bestookt door sferen, indrukken,... enz... functioneer of net niet meer. Een wanhopige grijp naar drastische hulpmiddelen als een opname omdat ik voelde aan mijn lot overgelaten te worden? Een toestand van water dat blijft stilstaan en dus hoe langer hoe meer gaat stinken. Ik had nood aan beweging, vooruitgang. Was dat dan zo'n illusie?
Als ik het toch allemaal alleen moet doen, wat zat ik daar dan nog te doen? Hem van een inkomen te voorzien... Ik merk dat ik op mezelf wil vertrouwen maar me angstig afvraag of ik daartoe nog wel in staat ben. Misschien moet ik niet meer geloven dat ik méér op ze moet vertrouwen dan op mezelf wat dit aangaat?
Ik verwacht meer van therapie dus ga ik op zoek naar zo'n therapie of wel helemaal geen therapie als ik ze niet vind... of een therapiegroep, één keer de week.
Beter voel ik me niet... slechter evenmin... Op zoek naar een andere psychiater boezemt me angst in. Om allerlei redenen. Het lijkt of ik in een val zit en ik besef dat het net een val is door de angst om in die mate in mezelf te geloven dat ik mee bepaal wat goed is voor me en wat niet.
Hoe vreemd het ook mag klinken... in de therapie die ik stopzet worden de touwtjes me meer en meer uit handen genomen, iets wat ik niet wil. Een ander soort macht die me mijn zelfredzaamheid ontneemt, infantilisering, betutteling,negati. Niets meer doen, een ander soort onverschilligheid, een ander soort gevoel van 'jij betekent niets meer' . Bewust of onbewust, wat doet het er toe? .. een vicieuze cirkel... want door dat gevoel verdwijn ik letterlijk én figuurlijk. Mij laten praten, loze woorden, in loze zinnen... vermindert het geloof in mezelf, in mijn waarde. Afhankelijk word je van hulp die geen hulp is. Aan mijn lot overgelaten. In de steek gelaten. Op een wijze die niet direct dedecteerbaar is. En net door dat het geen hulp wil zijn en is, verdween ik in niemandsland, verzopen in de poel. Angstig,ontredderd,onzeker, me waardeloos voelend.
Ik vind het schokkend... en ik wenste dat ik me vergiste. Ik weet niet of mijn vertrouwen in deze therapie en psychiater hersteld kan worden. In deze wereld kan en mag je alleen maar op jezelf vertrouwen... jammer genoeg zit het zo in elkaar dat je wel moet op anderen vertrouwen...
Ik vind dit de akeligste blog die ik hier ooit geschreven heb. Nu alles laten bezinken... want ik zie door het bos geen bomen meer.
Wat een rommeltje in mijn emotionele wereld en die van de psyche. Ook mijn fysiek gestel gooit roet in het eten waardoor de hele zooi nog troebeler wordt. oor de afstand die ik nam duiken wantrouwen en twijfel op en angst. Opnieuw vraag ik me af of ik mensen wel kan vertrouwen en waarom ik zomaar aanneem dat mijn psychiater nooit liegt. Wat zit er verder achter dat hij net die ene mail wel beantwoordt en de andere niet? Toeval? Dan is er toch net iets te vaak toeval in het spel. Ik moet mijn gevoel én intuïtie terug volgen... en ook bij hem niet té goed van vertrouwen zijn. Ik heb eind vorig jaar toch ervaren dat hij geen foutloos parcours loopt... Geen mens is volmaakt maar fouten die je zelf maakt als psychiater op je patiënte afschuiven is toch wel laag en onprofessioneel. Net als tijdens het eindejaar ruik ik onraad. Opnieuw een vertrouwenscrisis? Het is maar de vraag of het wel vertrouwenscrisissen zijn en geen obstakels die zich tussen het vertrouwen wurmden. En die medicatie? Ben ik daardoor weg van de wereld zonder dat ik me daarvan bewust ben? Wat doet het met je op lange termijn en làng is die termijn zeker. Ik nam niet eerder in mijn leven zovele jaren na elkaar dezelfde medicatie. Ik wil hieruit wijs geraken en mijn eigen analyse maken van de hele toestand. Ik wil weten wie er rest zonder de invloed (positief of negatief) van therapie en medicatie. Een hulpverlener zal misschien een bepaalde techniek of tactiek gebruiken om een cliënt in een bepaalde richting te sturen. Maar wat als de cliënt dat opmerkt en het zwijgend slikt en zich net zo zwijgend verzet? Omdat het precies hét stokpaardje is van die cliënt? Behandel me niet als een gedachtenloos wezen want dat ben ik niet... Doe niet aan therapeutische 'doortraptheid' want ik huiver ervan. Ik merk het wanneer bepaalde zaken 'doodgezwegen' worden en andere 'aangehaald'... net zoals ik de beantwoorde mails vergelijk met de niet beantwoorde. De Pavlov-methode werkt bij mij net averechts... ze doet meer kwaad dan goed. Uit de niet beantwoorde mails kan je vissen hoe het is en bespreek vervolgens open wat je daar mee aan wil samen met de cliënt in dit geval. Tjonge. Ik ben geen hond of koe hoor. Geen doorzichtige tactiek of een bepaalde werkwijze (een veredelde vorm van doortraptheid?) Het is mogelijk dat ze in bepaalde gevallen kan helpen maar niet bij mij... al wat neigt naar manipulatie vernielt meer dan dat het heelt of herstelt. Vertrouwen is belangrijk. Onbetrouwbaarheid en zulke werkwijze zie ik als onbetrouwbaar is nefast. Hieruit trek ik een conclusie... 'het is zeker verstandig om ook in de andere richting een analyse te maken'... 'neem nooit zomaar aan dat iets persé goed moet zijn omdat die ander er voor gestudeerd heeft'... Ik heb al voorbeelden bij de vleet waar het tegendeel bewezen kan worden,de studies worden misbruikt om cliënten/patiënten te 'misbruiken'. Het is goed de balans op te maken en enige loyaliteit overboord te gooien, loyaliteit belet je te zien wat is. Open kaart spelen is verstandiger dan de kaarten onder tafel... maar dat ik dat ooit gezegd heb, is volgens mij niet ernstig genomen, toch niet meer de laatste jaren. Door medicatie gemakkelijk hanteerbaar, kneedbaar, behandelbaar? Het heelbare element wordt echter geëlimineerd... erkenning van het wezen dat je bent, leren aanvaarden van de beperkingen blijft uit. Je wordt immers niet erkend door de ander als die je niet voor vol aanziet... en meent dat je het gemanipuleer niet onderschept. Door bepaalde behandelingen ga ik bovendien net niet aanvaarden maar opnieuw als toen me er om veroordelen en het als mijn falen zien dat ik bepaalde zaken nog steeds niet kan verteren. Waarom ook moest ik in therapie? Waarom laat ik toe hoe anderen met de nodige overredingskracht mijn eigenwaarde en zelfredzaamheid willen smoren? Ben ik op een bepaald punt meer bezig geweest mijn psychiater het gevoel te geven dat hij een goede psychiater is terwijl ik meer dan ooit twijfel nu? Heb ik mezelf daaraan geofferd? Nu... dat zal ik dan vanaf nu ongedaan maken... Ook wat het opschrijven betreft werd er volgens mij een en ander achtergehouden. Ik voelde aankomen wanneer en wat hij zou opschrijven... het werd later ontkend... Dient het opschrijven werkelijk niet het doel een analyse te maken? Is het heus slechts om de aandacht er te kunnen bijhouden? Waarom kijkt hij dan soms terug op de bladzijden van een vorige sessie als het alleen maar om de aandacht er bij te houden is? Ach... je ziet het, zoveel twijfels... en natuurlijk is het handig dat je dan de bps hebt... dan kunnen ze ook die twijfel meteen toeschrijven aan het argument dat bps-ers vaak ziekelijk wantrouwig zijn, achterdochtig... Het is een gevaarlijk element zulk argument omdat wanneer het wantrouwen en de achterdocht terecht zijn de 'schuldige' vrijuit gaat...! Je kan iedere vorm van twijfel van de behandelde erdoor smoren en de macht behouden... Een fraaie analyse... ik heb tenminste het gevoel dat er terug wat helderheid komt in de smurrie. Nog niet eens zo heel lang geleden heb ik voor het eerst in mijn leven beseft dat ik nooit maar dan ook nooit meer zeker kan zijn of iemand al dan niet liegt... Tot voor die tijd ben ik er steeds van uitgegaan dat niemand zo doortrapt en slecht kan zijn dat hij/zij liegt, bedriegt, manipuleert, of dat nu met de beste bedoelingen is... (de vraag is dan wel voor wie die beste bedoelingen bestemd zijn !!!!!????) Verder kan ik ook moeilijk aannemen dat je om eerlijkheid vraagt en toch leugens krijgt of handelingen die neigen naar manipuleren. Wat ik versta onder eerlijkheid wordt blijkbaar niet zo begrepen... Verder mag ik niet vergeten dat ik een pion ben in de economie en dat mijn behandelaar net zo een pion in de economie is... ik maak deel uit van zijn werk... en precies dat gevoel is ook zeer, zeer schadelijk voor mijn herstel. Door één en ander... is dat gevoel versterkt... de goede balans tussen betrokkenheid en afstand is gaan schommelen en naar de verkeerde zijde door gaan slaan. Ik werd een ding in de behandeling... Hij behandelt me niet meer als een volwaardig mens. Ik besef dat er vele manieren zijn om mensen de mond te snoeren... en niet alleen de mond, maar ook het verstand, het aanvoelen,het geloof in je eigen waarde en kracht... Mijn conclusie is op dit ogenblik dat veel van wat ik kan gesmoord en afgebroken werd, geminimaliseerd en ontkend... al dan niet bewust. En alweer mijn eigen conclusie... iets wat ik al lang weet van mezelf maar wat ik deze afgelopen jaren stilaan ben vergeten... 'als men mij maar lang genoeg het gevoel geeft dat mijn intuïtie mis is, mijn wantrouwen ziekelijk, mijn aanvoelen te verwaarlozen en zelfs belachelijk... dat ik dat nog ga geloven ook. Wat van mij na deze behandeling restte is... smurrie... geen enkele geloof in welk van mijn capaciteiten ook. Ik dacht dat het doel van een therapie net het omgekeerde is... en dat is wellicht ook zo... maar ergens is iets goed fout gaan zitten... en ik was noem het 'beneveld'... en de andere 'blind' én 'angstig'. Mijn slotsom 'als ik het niet allemaal zelf doe, komt er ook zelden iets van terecht'... of de onzin van therapie? dat hoor je me niet zeggen... maar het is als een onvindbaar gaslek, je moet dat mensen gas ruiken ernstig nemen en blijven zoeken en alert zijn en niet als een kip zonder kop te werk gaan, of angstig de boel ontkennen, menen dat die mensen het zich maar inbeelden... dan kan de boel op een keer exploderen en voor mijn gevoel is dit ook gebeurd in mijn therapie. Zieker en zieker ... omdat ik voelde dat er iets niet klopte. Ik heb het gevoel dat het ontkend werd en dat is ook zo gebleven. Dat ik vanaf een bepaald ogenblik niet meer voor vol werd aanzien. Dat is blijven duren tot ik de knoop heb doorgehakt. Ik ben iemand die eerlijkheid wenst... en geen onzichtbaar gemanoeuvreer. Blijkbaar had ik de afstand nodig om me 'ergens' van te bevrijden... van de invloed. Je moet nooit té veel op iemands bekwaamheid en eerlijkheid vertrouwen... een les die ik nog altijd niet voldoende geleerd heb. Je moet éérst en vooral op jezelf blijven vertrouwen... en dat nooit opgeven... nooit.
Gelukkig heb ik mijn verstand nog en weet ik wat te doen en vooral te laten. Zo ver heen en zo lang... het is nog steeds niet voorbij. Totaal geen nood aan nog meer emotionele ravage. Ik schrijf het toe aan de herfst en de emotionele shocks door te ingrijpende veranderingen. Na het herlezen hier nam ik rust. Ik breide enkele rijtjes van honderd steken en nam erna mijn boek wat ik bezig ben te lezen. Een dikke turf. Daarna het wasgoed opgehangen en de rest in de droogkast. Alles op een gezapig tempo. Daarna bereidde ik het avondmaal, een zeer eenvoudig gerecht dat goed smaakte. Pasta met champignons in soya-room, goed gepeperd en gepili-piliet en daar een tomaatje bij versneden en tonijn. zoals altijd bio. Ik nam maar één biertje... dat hoort ook bij de 'maatregelen' die ik zelf neem om het niet allemaal NOG erger te maken dan het al is. Vandaag waren er alvast minder psychische kleerscheuren dan de dagen ervoor. Ik heb mijn dochter verteld van mijn beslissing. En ook enkele zaken op punt gesteld. Ik voel me 'de weg is weg'... maar het laat me koud... zolang dat andere mild blijft, zal ik tevreden zijn. Ik drijf nu op louter mijn verstand. Ver weg van mezelf en mijn gevoel gedreven. We staan er verder niet bij stil.
372. De knoop is doorgehakt, de kogel is door de kerk
Ik nam een beslissing vanuit mijn gevoel en mijn drang om te overleven, om dit het hoofd te bieden. Ik wil hier zelf uitkomen zonder therapie omdat het precies de therapie is zoals ze werd die het nog graden erger maakte en zal maken als ik er blijf gaan met deze veranderingen. Ik ben erdoor in een nachtmerrie verzeild... dat heb ik pas gisteren beseft. Door zijn onoplettendheid, onwetendheid, door eigenlijk ook een soort lichtzinnigheid in die beslissing en uiteraard ook door mijn eigen niet meteen bewust zijn van wat er precies gebeurde, dat ik een zwaar trauma op deze manier herbeleef. Ik begin nu overal spoken te zien en mijn psychiater er zelfs van te verdenken dat hij liegt wat de reden van de halvering betreft, dat hij net zoals de eerste psycholoog destijds boven mijn hoofd beslist maar hij nu die persoonlijke redenen als argument aanvoert. Als er iets is waar ik niet meer tegen bestand ben sinds het trauma ongeveer dertig jaar geleden dan is het wel boven mijn hoofd beslissen zonder mij erin te zien of te horen. Dat is bedreigend, beangstigend, angstaanjagend en hels. Draai het hoe je wil of het nu om persoonlijke redenen is of niet... het blijft een beslissing waarin ik zeker niet gezien werd en gehoord. Er werd niet eens deftig over gesproken. Daarom mijn besluit... we zien wel hoe het verder gaat. Het leven zonder deze voor mij toch wel drastische maatregel was al moeilijk genoeg. Dat het net samenviel met ook die andere steun die tijdelijk weg is... neen... genoeg. Het vonnis is geveld... over mijn eigen leven door mijzelf. Het kan zo niet verder. Ik wil geen zombi worden die in leven wordt gehouden door een dosis medicatie en die dosis moet opvoeren om dat andere, die halvering van de sessies de baas te blijven? Het zou andersom moeten gaan... als je al wat wil afbouwen dan hoor je te beginnen met medicatie en toch niet met sessies? Bovendien kan het niet dat de sessies afgebouwd moeten worden als zelf belicht werd dat ze nodig zijn om te ventileren. Verder brengt het me op heel veel vlakken in de war dat het moeilijke zogenaamd wordt erkend maar tegelijk zonder meer, zonder alternatief de sessies gehalveerd worden wat een geheel tegenstrijdige boodschap geeft. Een halvering voor onbepaalde termijn, misschien wel voor altijd. Het heeft een te grote impact op me, een oud trauma wordt herbeleefd. Ik heb niet beseft welke impact deze toch al maanden aangekondigde beslissing op mij zou hebben. Een andere ironie vond ik na de bespreking van de impact op mij, het lijkt wel of ik daar niet over mocht praten... hij ging er niet verder op in wat zo vreemd voelde.... Bij het afscheid buiten de sessieruimte werd er toen nog gauw gezegd door hem dat ook de sessie binnen veertien dagen wegvalt... Net een vakantie van drie weken zonder sessies, amper verteerd, de tweewekelijkse sessies gehalveerd en al meteen het nieuws dat er nogmaals een week wegvalt met de sessie ?... Je zou voor minder het noorden, oosten, westen en zuiden verliezen. En omdat ik dit alles niet meer door kan slikken, besloot ik dat wat me zo overstuur maakt te stoppen... tot ik tenminste weer één richtingn kan ontwaren. Misschien moet ik ook de medicatie afbouwen... want ik zie nog steeds ook dat andere beeld voor me, hoe mijn jongste een jaar of wat geleden pijn had en angstig op een bed in het ziekenhuis wachtte tot de arts haar zou komen halen... ik stond naast haar... en er naderden verpleegkundigen en vlak, maar werkelijk vlak naast haar waren ze luid aan het tateren over hun vakantie... het bleef maar duren... Ik zag hoe mijn jongste bijna in elkaar kromp van al die herrie naast haar, het verhoogde de spanning. Ik heb ze toen vriendelijk gevraagd elders op die gang hun gesprek verder te zetten. Zoveel onverschilligheid snapte ik toen niet... Het is alsof je op een bepaald ogenblik in zulke situaties niet meer als 'mens' 'gezien en behandeld wordt' en dat is een zeer akelig gevoel. Ergens voelt deze hele halveer-historie net hetzelfde... Woorden zeggen zo weinig... maar het zijn de daden die de woorden tegenspreken die maken dat die woorden niets meer betekenen. Niemand is volmaakt... maar ik ben moe... om overal voor te vechten... zelfs tegen mijn eigen psychiater om mij erkend en ernstig genomen te voelen... niet door woorden (die ik toevallig of niet al maanden 'loos' noemde)... maar door daden die zijn woorden tegenspreken.
Dit is niet alleen maar de herfst en de vallende bladeren... dit is méér en eng. Er gebeurt iets dat me 'ziek' maakt. Hoe kan een psychiater in hemelsnaam een sessie halveren als het al niet goed gaat? Om persoonlijke redenen? Akkoord. Je moet je eigen leven nu eenmaal niet om zeep helpen of je kindjes te kort doen om patiënten... maar waarom is dat zo vanzelfsprekend, niet eens aanbieden van een alternatief. Gewoon overgaan tot deze beslissing alsof er sprake is van tandpijn.... Sessies halveren om persoonlijke redenen? Daarmee zeg je 'ach... we halveren ze, het maakt toch geen verschil uit?' Waarom werden ze eerder verdubbeld???? Door ze om 'persoonlijke redenen' 'zonder meer' te halveren lijkt het vorige een leugen. Het gevoel ook in je probleem niet ernstig te geworden genomen. Nu of nooit eerder? Speelde hij aldoor een theaterstuk? Gaat iemand die meerdere chemo's nodig heeft ook ineens vernemen dat wegens persoonlijke redenen die chemo's gehalveerd worden???? Dàt is iets anders... zeker. En toch ook weer niet... want het psychisch gezwel is niet met 'chemo' uit te roeien.
Ik besef nu pas dat door deze voor mij lichtzinnige maatregel die mijn psychiater nam wat sessies betrof hij een bewijs leverde dat hij huichelde. Waarom anders kan hij slechts 'voor persoonlijk comfort' de sessies halveren zonder een alternatief te bieden? Vandaar die déjà vu? Iemand heeft me dit al eerder 'geleverd'. Om zijn eigen vel te redden... om zijn persoonlijke comfort.
Mijn kamer is opgeruimd. Ook wat in de kasten nogal rommelig lag heb ik gesorteerd. Dit alles weliswaar met een leeg, automatische piloot-gevoel maar eender hé, missie volbracht.
Goed, het is zo. Alles tesamen, net iets teveel. Ik kan momenteel niet meer beginnen dan het proberen van me af te zetten zo goed en zo kwaad mogelijk. Als ik straks aan het rusten ga, zal het wellicht beter gaan. Als het zo blijft de volgende dagen dan moet ik volgende week toch met iemand praten. Wat opnieuw een hoop energie zal vergen... de stap te zetten... en zelfs meerdere.
Misschien kan ik straks de vaat afwerken, de hal schoonmaken en het gevouwen wasgoed in mijn kamer opbergen... Dat moet toch lukken voor de avond. Ik heb geen zin om naar buiten te gaan dus kan ik die tijd gebruiken om die dingen op orde te krijgen. 
Vannacht droomde ik. Ik herinner me niet veel meer behalve dat er minstens zes personen aanwezig waren en één ervan was boos op me om een reden die ik ook niet in mijn droom kende. Ik weet niet wie deze persoon is. Het was een hij, dat is alles wat ik weet. En dat hij mij bleef bestoken met zijn boosheid of frustraties. Ik herinner me dat ik in die droom er fel onder leed, dat ik niet wist hoe het te laten ophouden. Ik vroeg wat er dwars zat maar kreeg geen antwoord, slechts nog meer gesar en gekwel. Op het einde van de droom, voor ik eruit wakker werd, sloeg die persoon me zelfs met iets wat wel leek op een ijzeren pot maar met vrij scherpe randen. Alsof die rand half weggeroest was en daardoor scherp werd. Hij sloeg in de buurt van mijn hoofd en mijn keel. Ik werd wakker... en toen gek genoeg voelde ik de tranen uit mijn ogen stromen, zo verdrietig ik in de droom was dat ik eenmaal wakker spontaan tranen over mijn wangen voelde lopen, dat is me nooit eerder overkomen.
Het verschil tussen de ochtend en enkele uren verder is vandaag groot. Ik voel me iets lichter. Vanochtend was het net andersom. Maar ik geef me niet gewonnen. Al moet ik bekennen dat ik soms bang word van het nachtmerrie-achtige dat ik voel, van het leven dat gewikkeld lijkt in een modderbad, troebel, onwerkelijk. Zoals ik al zei, ik geef me niet gewonnen. Terwijl ik dat schrijf, voel ik pijn en verdriet. Van beiden weet ik niet vanwaar ze komen. Ik ben het gewend. Al weet ik niet werkelijk of je het ooit helemaal gewend kan geraken. 
Ik kan het niet uitleggen, ben er te moe voor en wil hét op afstand houden. Maar ik heb wel iets voor mezelf bewezen en ben voor mijn gevoel ook geslaagd. Ik heb uren niet meer aan allerlei gedacht en rust gevonden. Tijdens een busrit kon ik nadenken en dat kwam vanzelf. Tijdens zo'n busrit is het als onder de douche, mijn gedachten zijn meestal rustig, vruchtbaar, helder en ze leiden me vaak naar een oplossing.De hele zaak nog laten sudderen, zal vast geen kwaad kunnen.
Het besef dat ik door mijn beslissing om voorlopig te stoppen met wat me niet méér goed lijkt,een andere molen in beweging zet, is, vrees ik, niet zo denkbeeldig. Of ik waanbeelden heb en het me verbeeld ? De samenleving zoals ze nu is, is niet anders. Laat je niet misleiden door getuigschriften die je een tegemoetkoming geven, ze bieden tegelijk een zicht op een deel van jouw leven, hoe vaak en naar welke arts je moet en ze geven dat zicht aan mensen die daar geen zicht op horen te hebben...! 
Moe maar OK met me. Mijn besluit staat vast... er is zoveel weerstand, dat ik mezelf best enkele weken op 'non-actief' zet wat sessies betreft. Ik heb werkelijk geen zin of nood om me NOG ellendiger te voelen. Ik wil wat daar gebeurt (of moet ik zeggen net niet meer gebeurt) laten bezinken... mezelf rust gunnen en ruimte om te kunnen nadenken. Ook moed vergaren om op te kunnen komen voor wat ik nodig heb van therapie... aan die moed ontbreekt het me momenteel. Er is te veel ontreddering, teveel angst, teveel moedeloosheid en twijfel aan betrouwbaarheid vanwege mijn psychiater. Ik neem de tijd die ik nodig heb... 
In de war en bang. Het zal best goed zijn straks naar buiten te gaan. Er is veel wind... die helpt me hopelijk alle muizenissen (en wat zijn het er veel) uit mijn hoofd te waaien. Ik ben moe. En de angst die elke keer weer rond mijn keel komt te zitten, geef ik een duw. Ik weet niet wat er zal gebeuren en wat ik moet doen en wat te laten. Vertwijfeling. Straks met mijn hoofd in de wind wordt alles misschien lichter, draaglijker. Het helpt niet die schreeuw in mezelf aandacht te geven van het waarom van alles want ik heb er geen antwoord op. Waarom worden mensen laks door de macht der gewoonte? Waarom zien ze niet wat ik zie? Waarom is de emotionele intelligentie niet van die aard? Eén antwoord... daarom worden mijn sessies en ik zonder enige bekommernis achteloos opzij geworpen... en omdat ik ook daar niet met blind vertrouwen kan 'blijven' vertrouwen, zomaar kan blijven geloven dat alles wat ze doen of niet meer doen, voort komt uit een wijze overweging? Het is alvast geen wijze overweging te liegen of me met één of meerdere kluitjes in het riet te sturen. Dat is er, geloof ik, op meer dan één vlak gebeurd. Wat ik gemerkt heb, mag ik best ernstig nemen... De macht der gewoonte heeft mij als cliënte daar weggetoverd, herleid tot een mistig beleven en misschien heeft de medicatie daaraan mee geholpen? Ik zie steeds weer die ene vrouw voor mij, ontredderd stond ze voor de deur van een praktijk van een andere psychiater. Ik meen dat ze op haar vervoer wachtte maar ik kende haar van vroeger en mijn hart brak toen ik haar daar zo zag staan, volkomen van de wereld, een vreemd wazige blik in haar ogen. Zo wil ik niet eindigen en zo zal het eindigen als medicatie het alerte werken (begeleiden..) van een psychiater of andere hulpverlener dreigt over te nemen. Het is té gemakkelijk om mensen onder invloed te behandelen (?)... die behandeling klopt echter niet als de hulpverlener niet alert (meer) is...!
Ik kan me voorstellen dat ik lang niet toe was aan andere hulp dan kunnen ventileren maar op het moment dat ik mijn frustratie aangaf, als voelde de therapie stilaan als drie kwart uur volpraten, ouder worden en door de medicatie ook meer gewicht krijgen, had er toch een bel moeten rinkelen? De noodkreten zijn mekaar vanaf toen blijven opvolgen en toch kreeg ik steeds hetzelfde te horen dat hij niet meer kon dan me ondersteunen met het laten ventileren en medicatie. Maar is dat wel zo? Wat mocht en mag ik van therapie verwachten? Dat er tenminste ingegaan wordt op wat ik aangeef? Of er zelf iets aangebracht werd wat ik niet kon zien? Ik wilde hulp om er bij te kunnen geraken. Misschien heb ik het onlangs goed verwoord... dat het kleine ukje de enige is waar ik nog het gevoel bij heb dat ik besta. Ze lijkt de enige die nog tot me kan doordringen. Misschien net door het pure van een kind? Omdat een kind niet bezig is met manipuleren? Omdat een kind is zoals het is... huilen als er iets niet gaat, lachen als het zich fijn voelt, zeurderig als er iets niet goed voelt... en tevreden, rustig als het zich ook zo voelt?
Wat een rommeltje in mijn emotionele wereld en die van de psyche. Ook mijn fysiek gestel gooit roet in het eten waardoor de hele zooi nog troebeler wordt. oor de afstand die ik nam duiken wantrouwen en twijfel op en angst. Opnieuw vraag ik me af of ik mensen wel kan vertrouwen en waarom ik zomaar aanneem dat mijn psychiater nooit liegt. Wat zit er verder achter dat hij net die ene mail wel beantwoordt en de andere niet? Toeval? Dan is er toch net iets te vaak toeval in het spel. Ik moet mijn gevoel én intuïtie terug volgen... en ook bij hem niet té goed van vertrouwen zijn. Ik heb eind vorig jaar toch ervaren dat hij geen foutloos parcours loopt... Geen mens is volmaakt maar fouten die je zelf maakt als psychiater op je patiënte afschuiven is toch wel laag en onprofessioneel. Net als tijdens het eindejaar ruik ik onraad. Opnieuw een vertrouwenscrisis? Het is maar de vraag of het wel vertrouwenscrisissen zijn en geen obstakels die zich tussen het vertrouwen wurmden. En die medicatie? Ben ik daardoor weg van de wereld zonder dat ik me daarvan bewust ben? Wat doet het met je op lange termijn en làng is die termijn zeker. Ik nam niet eerder in mijn leven zovele jaren na elkaar dezelfde medicatie. Ik wil hieruit wijs geraken en mijn eigen analyse maken van de hele toestand. Ik wil weten wie er rest zonder de invloed (positief of negatief) van therapie en medicatie. 
Het is goed de balans op te maken en enige loyaliteit overboord te gooien, loyaliteit belet je te zien wat is. 
Gelukkig heb ik mijn verstand nog en weet ik wat te doen en vooral te laten. Zo ver heen en zo lang... het is nog steeds niet voorbij. Totaal geen nood aan nog meer emotionele ravage.
Ik nam een beslissing vanuit mijn gevoel en mijn drang om te overleven, om dit het hoofd te bieden. Ik wil hier zelf uitkomen zonder therapie omdat het precies de therapie is zoals ze werd die het nog graden erger maakte en zal maken als ik er blijf gaan met deze veranderingen. Ik ben erdoor in een nachtmerrie verzeild... dat heb ik pas gisteren beseft. 
Dit is niet alleen maar de herfst en de vallende bladeren... dit is méér en eng. Er gebeurt iets dat me 'ziek' maakt. 
