360 De parochie van Sint – Martinus

De parochies zijn vroeger ontstaan dan de gemeentes; hieruit volgt dat de grenzen van de parochies en van de gemeenten niet altijd overeen stemmen.  Onze bevolking is veel dankbaarheid verschuldigd aan die parochies want ze vormden de kernen van de beschavingsactie.
In deel II van het parochiewezen van Brabant van dr. Verbesselt staan zeer interessante beschouwingen omtrent onze paroichie.
Hieruit blijkt dat Sint – Martinus Meise moet geklasseerd worden bij de moederparochies die de centralen zijn voor de uitstraling van het missiewerk in een gebied en eveneens onder de tien voornaamste parochiën van gans de oude dekenij Brussel tussen Dender, Schelde, Rupel en Dijle.
Sint – Martinus is de beschermheilige van de oude parochies in ons gewest o.a. Asse, Aalst, Halle, Sint – Maartens – Lennik.
Deze centra zijn uitgekozen via een bestudeerd plan; de spreiding is goed beredeneerd, men is zeker niet loshoofdig aan het werk gegaan.  Het is duidelijk dat de ganse streek eerst volledig geprospecteerd werd.  Het ontstaan van deze missieparochies dringt zeer diep door in het verleden, zelfs tot in de VIIde eeuw.
De voornoemde auteur voegt er een ander pertinent bewijs aan toe, namelijk de indeling van het grondgebied van de parochie in uitgestrekte vierkante kouters.  Dergelijke blokvorming wijst op een zeer oude kadastrale methode die zelfs bij de Romeinen in voege was.
De kerk en de huizen die de dorpskom vormen werden eveneens gebouwd binnen de grenzen van vierhoekige oppervlakten.
Ik herhaal wat dr. Verbesselt voorop stelt : “dat de dorpskom, de kouters, het wegennet, de bodemindeling wijzen op de richting van een voorfrankische dorpsgroei en van een oude belangrijke nederzetting”.
De moederparochie Meise had toezicht op de omliggende parochies o.a. Grimbergen, Strombeek-Bever, Sint-Brixius-Rode, Oppem, Amelgem (vroeger zelfstandige parochie),  Nieuwenrode en wellicht ook Humbeek en Beigem.
In de strijd tussen de twee machten, de Berthouts en de Crainhems verloor de kerk van Meise het voorrecht van de moederkerk van het land van Grimbergen.  De rollen werden omgekeerd, de parochie Meise werd onderworpen aan het gezag, aan het patronaat van de abdij van Grimbergen en geplaatst onder het toezicht van de heren van het hof van Meise – de ridders van Meise, die leenheren van de seigneurie van Grimbergen.
In de studie van het parochiewezen worden als oudste pastoors van de parochie Sint-Martinus vermeld :
Henricus, pastoor van Meise die reeds in 1211 als getuige voorkomt bij de overdracht van het tiendenrecht aan de abdij van Ninove.
Esselinus, pastoor van Meise getuige voor een gift van land aan de abdij van Grimbergen in 1224.  Het kan vreemd klinken dat deze eerste pastoors geen Norbertijnen waren.
De abdij van Grimbergen bekomt eerst in 1249 de benoeming van haar kloosterlingen tot pastoor te Meise en te Wemmel.
In 1132 werd door toedoen van de Berthouts het patronaat of begevensrecht van Meise overgedragen aan de abdij van Grimbergen (uit Nieuwenrode, H.Spinnael, 1974)

26-06-2013 om 00:00 geschreven door Jef De Cuyper