De oude man en de Engelen.


Het was tijdens een koude Ramadannacht dat Amar na een hevige woordenwisseling met zijn vader, zijn ouderlijk huis verliet om behalve een brief nooit meer van zich te laten horen. Vannacht, één nacht na 'Lailaat oulqadr' precies twee jaar geleden...

Wanneer de oude man de moskee betreedt ziet hij om zich heen mannen die met hun kinderen zijn meegekomen. Vaders en hun zonen. De Ramadan is bijna afgelopen dus de gebedsruimte is niet zo vol meer als aan het begin van de vastenmaand. De oude man heeft dit ook gemerkt tijdens het ochtendgebed. De laatste ochtenden nam het aantal mensen dat komt bidden snel af. De afgelopen dagen heeft hij zelfs alleen gebeden. Hij heeft zich voorgenomen alleen de komende ochtenden lfjar in de moskee te bidden. Na het suikerfeest zal hij God voortaan thuis dienen. Zoals voorheen. Afgezonderd neemt hij plaats en ziet in zijn herinnering zijn eigen zoon naar binnen lopen om naast hem te komen zitten. Zijn weggelopen zoon Amar. Ooit het toonbeeld voor zijn Marokkaanse leeftijdsgenoten. Al zijn vrienden keken tegen hem op. Atheneum met uitstekende punten, artistiek, veelbelovend op vele vlakken en bescheiden maar vol overgave in het belijden van de Islam. Een lieve zachtaardige jongen die iedereen zou wensen als zoon. Tot hij in aanraking kwam met de verkeerde jongens... Gezwind ging hij over van sigaret naar joint richting fles. Levend in de illusie om op die manier zijn doelloosheid te lenigen. Elke week raakte hij wel in aanvaring met de politie. De eens geprezen jongen in verval geraakt en zich nagenoeg elke dag afzettend tegen God en ouders.
Weemoedig vervloekt de oude man de duivel, staat op en bidt twee rak3aat. De imam is nog niet binnen. Na de tarawie7 wil hij snel naar huis. Hij praat na het bidden niet meer met de andere mannen buiten de moskee. Het leven is anders dan vroeger. Hij voelt dat men het hem kwalijk neemt dat zijn zoon weg is. De oude man voelt dat hij met andere ogen wordt aangekeken. En niets is erger voor een mens dan van je medemens het gevoel te krijgen dat je minder bent. De regen zorgt ervoor dat hij haastig loopt. Bij binnenkomst kust zijn vrouw hem op zijn voorhoofd. 'Wil je thee maken, het water kookt,' vraagt ze hem waarop hij bevestigend antwoordt. Na de thee reciteert hij samen met zijn zoontje Lahcen soeraats uit de Koran.

Enige uren later wordt hij wakker op bed. Hij merkt dat zijn vrouw niet naast hem ligt. De slaapkamerdeur staat op een kier en hij hoort haar stem stilletjes wenen vanuit de woonkamer. Sinds haar Amar weg is staat ze 's nachts vaak op, om in haar eentje de leegte in haar hart te laten spreken. Langzaam gaat hij de trap af en in de hal vallen ze elkaar in de armen. 'Waarom? Waarom moet ik zo lijden? Mijn God, waaraan heb ik dit verdiend? Waar is mijn Amar, ik wil mijn Amar...' De oude man probeert haar te troosten zoals hij de afgelopen twee jaar vrijwel elke nacht heeft gedaan. 'Het is de wil van God, en in Hem geloven wij,' zegt hij drie maal waarna ze weer trachten te slapen.

De laatste dag van de Ramadan is aangebroken. De vrouw van de oude man en zijn dochter Fatima staan de gehele dag in de keuken verschillende soorten koekjes te bakken voor morgen. Heel het huis ruikt naar rozenwater en gebakken koekjes. Die avond, tijdens de laatste tarawie7 voelt de oude man dat een gevoel van besluiteloosheid hem bespeelt. Hij voelt zich ondanks zijn leeftijd vrij goed als hij in de vroege ochtenduren de kou en wind trotseert om naar de moskee te komen. Toch weet hij dat de aanbrekende ochtend zijn laatste zal zijn waarin hij lfjar in de moskee zal bidden... Hij bedenkt dat als slechts een enkeling ook de moeite zou nemen om in de ochtend in het huis van God te verschijnen, hij zou blijven komen.
'Asalaam a3laykoum, asalaam a3laykoum,' hoort hij de imam de gebedsgroet ter afsluiting van het gebed luid uitspreken waarna de menigte in de moskee zijn woorden eensgezind herhaalt.

Die nacht voor het suikerfeest slapen de oude man en zijn vrouw sinds lange tijd weer goed. Zijn vrouw blijft dit maal de hele nacht op bed. Als hij wakker wordt om zich op te maken voor het ochtendgebed merkt hij dat al het licht in het huis aan staat. Vol verbazing loopt hij door het huis en vraagt zich af of één van zijn kinderen op is gestaan. Zowel zijn dochter Fatima als zijn zoon Lahcen slapen nog. Enigszins verward en mompelend doet hij alle lichten uit en loopt de badkamer in. Na zijn wassing opent hij de badkamerdeur en ziet tot zijn ontsteltenis dat nu het licht in de kamer van Amar brandt. Het vertrek ziet er verlaten en kil uit. Maar zodra hij de kamer binnengaat overmant een gevoel van rust hem waardoor hij besluit zich er verder niet druk over te maken. Hij maakt zijn vrouw wakker en haast zich naar de moskee. Zodra hij de moskee in zicht heeft, ziet hij er licht branden. 'Nouqta b nouqta ie7mel lwad! Allah oumma lakal7amd, vandaag ben ik niet de enige,' roept de oude man glimlachend. Bij het betreden van de gebedsruimte merkt hij dat er toch niemand is. Verbaasd en vol ongeloof vervloekt hij de duivel een aantal maal en begint zijn gebed. Nadat hij zijn laatste 'asalaam a3laykoum' uit heeft gesproken hoor hij van achteren in eentonig gezang 'asalaam a3laykoum, asalaam a3laykoum' klinken... Bang als hij is kijkt hij snel om zich heen. Niemand. Met het angstzweet op zijn voorhoofd loopt hij door de lege ruimte maar hij ziet werkelijk niemand. Toch voelt hij de aanwezigheid van iets of iemand in de moskee. In het midden van de ruimte hoort hij zacht geroezemoes dat steeds luider klinkt. Het zijn de verzen van 'ayaat al koersi' die worden voorgedragen. Maar door wie? Hij wordt bang en wil weggaan, maar zijn benen blijven stijf op de grond staan. Opeens hoort hij een zachte stem spreken:

'Wees niet bang, wij zijn reine dienaren zoals u.'
'Wees niet bang, wij zijn hier voor u namens God, zoals u hier bent voor onze Heer.'
'Als u bidt, weet dan dat u nooit alleen bidt. Ook al bent u alleen.'
'Als u de gebedsgroet uitspreekt, weet dan dat u altijd wordt teruggegroet.'

'God, de Enige, de Vredelievende, de Barmhartige, de Rechtvaardige, verlos deze dienaar van zijn pijn. God, verlos deze broeder van zijn pijn.'
'Het derde gedeelte van de nacht is voor aanbidders die Uw Licht zoeken. Het derde gedeelte van de nacht is voor smeekbedes van Uw dienaren.'
'Het derde gedeelte van de nacht is voor verheerlijking van Uw Verhevenheid boven alles en iedereen. U bent alwetend, Heerser der werelden.'
'God, de Enige, de Vredelievende, de Barmhartige, de Rechtvaardige, verlos deze dienaar van zijn pijn.'

Na deze zinnen valt de oude man op de grond en begint zachtjes te huilen. Als hij vragen stelt aan de stem, krijgt hij geen antwoord. Opnieuw hoort hij koranverzen vanuit het midden van de ruimte... Snikkend neemt hij zich voor elke lfjar in de moskee te bidden. Slechts de dood zal hem in de ochtenden die hij nog te leven heeft tegenhouden, om de grond waarop hij loopt getuige te laten zijn van zijn bestemming. Plots ziet hij in een waanvoorstelling zijn zoon Amar de gebedsruimte betreden om naast hem te komen zitten. Het geroezemoes wordt steeds zachter en even later hoort de oude man enkel zijn hart bonken. Op de terugweg naar huis, dwalen vele vragen door zijn hoofd. Zal hij zijn vrouw vertellen over het licht of niet? Zal hij de imam raadplegen over de gebeurtenis in de moskee?

Als de oude man in de buurt van zijn huis staat ziet hij wederom licht in zijn huis branden. Hij opent de voordeur en ziet in de keuken zijn vrouw staan met een betraand gezicht. De glimlach op haar gezicht vertelt hem dat de tranen tranen van vreugde zijn. 'Kijk eens in de huiskamer,' zegt ze zachtjes. Wanneer hij in de woonkamer kijkt ziet hij Amar op de bank slapen. Doorvoeld en vol blijdschap loopt hij naar binnen en gaat in tranen uitbarstend op zijn knieën zitten om zijn zoon te kussen.

'Mijn zoon, ik heb je zo gemist. Als ik ooit iets verkeerds heb gezegd of gedaan, weet dan dat mijn bedoeling altijd goed is geweest.
'God is mijn getuige, mijn zoon. Iets waar ik alleen van dromen kon, is echt! God is groot, God is groot, God is groot.'

De oude man en zijn vrouw hebben Amar heel de ochtend vastgehouden. De familie had een onvergetelijk suikerfeest. Drie dagen later overleed de oude man. Zijn plotselinge dood werd door iedereen in zijn omgeving betreurd. Amar was maandenlang ontroostbaar. Voor veel mensen werd snel duidelijk dat de oude man een grote plaats achter had gelaten. Een eenvoudige, bescheiden en vrome man die iedereen zachtaardig bejegende is heengegaan en laat een vrouw en drie kinderen achter... xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />