Twee jongens gingen eens op weg om een leraar te zoeken. Zij reisden vele dagen en nachten. Een van hen was de zoon van een bedelaar. Hij heette Mahmud en wilde alles over zijn geloof leren. Hij was erg enthousiast om een Sjaikh te vinden die hem les zou geven. De ander was de zoon van een rijke zakenman. Zijn naam was Hakiem en zijn verlangen om te leren was niet van hemzelf, maar van zijn vader. Deze wilde dat hij een geleerde zou worden en had al zijn hele loopbaan voor hem uitgestippeld.

Op de twintigste dag van hun reis stonden ze voor de eenvoudige woning van de Sjaikh Ahmad. Hakiem klopte ongeduldig op de deur. Toen de Sjaikh de deur opende, kuste Mahmud met respect zijn hand, en zei: “O meester, we willen uw leerlingen worden. Aanvaard ons alstublieft.” De Sjaikh bekeek hen van top tot teen en zei: “Voor jullie mijn huis binnen mogen komen, moeten jullie die berg beklimmen en mij het ei van een arend brengen.”

De jongens gingen op weg en zochten naar het nest van de arend. Maar toen zij de voet van de berg bereikten, zei Hakiem: “ Ik weiger deze berg te beklimmen voor één ei. Ik wacht hier wel op je tot je terugkomt.” Mahmud keek naar zijn vriend en zei: “Wees gehoorzaam Hakiem, dan kunnen we allebei leerlingen worden van deze wijze Sjaikh.” Maar Hakiem ging tegen een boomstam zitten en deed alsof hij meteen in slaap viel.

Mahmud klom en klom en op zijn tocht kwam hij zelfs wilde dieren tegen en kreeg steeds meer honger. Hij hield echter vol totdat hij werkelijk het nest van een arend zag. Er lag één ei in. Hij nam het onmiddellijk en begon aan de lange afdaling, terug naar het huis van de Sjaikh.

Toen hij uiteindelijk de boom bereikte waar Hakiem tegen zat te slapen, rende hij naar hem toe en riep: “Kijk, Hakiem, ik heb inderdaad een arendsei gevonden.” Hakiem vroeg of hij het even mocht zien en Mahmud gaf het aan hem. “Mahmud”, zei Hakiem, “Je zult wel erg moe zijn van die klim. Waarom ga je niet even wat rusten onder die boom?”

Daar had Mahmud eigenlijk wel zin in. “Heel even dan”, zei hij en toen hij zich uitstrekte werd hij overmand door de vermoeienissen van de klim en viel in een diepe slaap.

Hakiem grijnsde en liet hem daar achter, waarna hij het ei naar de wijze Sjaikh bracht. Deze liet hem binnen en terwijl Hakiem het ei voor zich uit hield, liep hij naar de Sjaikh toe. Hij zei: “Ik heb gedaan wat u van ons vroeg, vertel me nu alstublieft de geheimen van alle dingen zodat mijn vader tevreden over mij kan

zijn.”

De Sjaikh vroeg zachtjes: “Hoeveel eieren waren er in de nest?” Hakiem werd nerveus, want hij had deze vraag niet verwacht. Hij loog snel dat er twee eieren hadden gelegen. Toen zei de Sjaikh tegen hem: “Dit is niet het ei dat ik wil hebben. Breng het terug naar het nest en breng me het andere ei.” Hakiem werd kwaad en riep: “Ik ga die berg nooit van mijn leven voor jou beklimmen, oude man.” En hij gooide het ei op de grond.

Op dat moment kwam Mahmud helemaal overstuur aan de deur. “Meester, ik heb gefaald mijn taak te volbrengen”, zei hij. Maar de Sjaikh antwoordde: “Nee, je hebt het heel goed gedaan, want de schrammen op je benen en de scheuren in je kleren zijn voldoende bewijs dat jij je taak hebt volbracht. Mahmud werd door de Sjaikh naar zijn madrassa (school) gebracht, waar hij hem voorstelde aan de andere leerlingen.


Godbewustzijn

Al gauw bleek hij de oogappel van de Sjaikh te worden. De andere leerlingen waren een beetje jaloers op hem. Maar omdat ze geleerd hadden dat afgunst een slechte eigenschap is, vroegen ze openlijk aan de Sjaikh waarom hij meer van Mahmud hield dan van zijn andere leerlingen. “Ik zal het jullie laten zien waarom”, zei hij. De volgende morgen gaf hij al zijn leerlingen een kip en een scherp mesje. “Ieder van jullie moet zijn kip slachten op een plaats waar hij door niemand gezien kan worden”, zei hij, en alle leerlingen vertrokken met hun kip.

Mahmud liep en liep, maar hij vond geen enkele geschikte plaats. Alle leerlingen waren al terug bij de Sjaikh en hadden hun geslachte kippen op de binnen plaats gelegd. Uiteindelijk kwam Mahmud aanlopen. Treurig hield hij zijn kip, die nog springlevend was, onder zijn arm en liep langzaam naar de Sjaikh. “Waar kom jij vandaan, Mahmud”, zei de Sjaikh, “iedereen heeft zijn kip al geslacht en jij loopt nog te treuzelen?”

“Ik ben overal geweest”, verzuchtte Mahmud, “maar ik kan géén plek vinden waar Allah Soebhanahoe wa Ta’aala mij niet kan zien…”

“Begrijpen jullie nu waarom ik van Mahmud hou?”, vroeg de Sjaikh.


Beheers je tong

Mahmud was nu al jaren leerling van zijn Sjaikh, toen hij de Sjaikh hoorde vertellen over het misbruik van worden. Hij zei: “De zwaarste last die we van de ene naar de andere plaats kunnen dragen bestaat uit worden. Als we iets horen en we vertellen het door aan iemand anders, is dat een zware last. Waarom praten wij graag over anderen? Misschien denken wij dat het ons macht geeft iets te weten over iemand anders. Maar het is vals gevoel.

Waarom zeggen we met dezelfde tong waarmee we Allah Subhana wa ta’Ala herdenken, “ik haat je”, tegen iemand? Is dat niet het domste wat we kunnen doen?”


Zoet en bitter

Toen de oudste dochter van de Sjaikh de huwbare leeftijd had bereikt waren er veel huwelijkskandidaten. De Sjaikh besloot hen op de proef te stellen. Hij vroeg hen: “Ik wil dat jullie mij het zoetste brengen dat er op deze wereld bestaat.” Iedereen kwam met iets zoets.

De een bracht honing, de ander zoet geurende bloemen of gebak. Al het zoete dat verkrijgbaar was, werd voor de Sjaikh neergezet. Natuurlijk had Mahmud weer iets bijzonders. Hij kwam met een tong binnen die hij bij een slagerij had gekocht.

“Wat is dat?”, vroeg de Sjaikh, “Is dit een grap, wat bedoel je hier mee?” Mahmud zei: “O Sjaikh de tong is het zoetste ding ter wereld. De woorden die van een tong komen kunnen een gebroken hart heel maken en een zieke kunnen ze genezen. Zij kunnen een ongelukkig mens blij maken en de waarde van het leven weer doen inzien. Werkelijk de tong is het zoetste dat bestaat.” De Sjaikh knikte en zei: “Deze ronde heb jij gewonnen.”

Hij richtte zich tot het hele gezelschap en zei: “Ik wil dat jullie mij morgen het bitterste ter wereld brengen.”

De volgende morgen werd de kamer van de Sjaikh vol gezet met bittere dingen.

Bittere groenten, kruiden, planten, uien, zaden, etc. Uiteindelijk kwam Mahmud binnen met een doos. Toen hij die openmaakte haalde hij er dezelfde tong van de vorige dag uit.

Verbaasd vroeg de Sjaikh: “Hoe kan het ding dat je gisteren het zoetste van de wereld hebt genoemd vandaag het bitterste zijn?” Nederig sprak Mahmud: “Mijn Sjaikh, als de tong bittere woorden spreekt kan het een gelukkig persoon verdrietig maken. Het kan een hart breken en giftig zijn als van een slang.”

Aarzelend sprak de Sjaikh: “Ik krijg de indruk dat je de tweede ronde ook hebt gewonnen. Kom jij maar met mij eens mee naar binnen.”

Toen zij binnen waren, vroeg de Sjaikh hem koffie te maken. Nadat Mahmud koffie, suiker en water in een koffiekannetje had gedaan, begon het water te koken boven het houtskoolvuurtje. “Nu ga ik je de derde vraag stellen”, zei de Sjaikh, “Wat heeft dit water te vertellen?” Voor het eerst zweeg Mahmud en stond perplex.

“Denk goed na en kom mij morgen het antwoord brengen”, zei de Sjaikh. Peinzend verliet Mahmud zijn Sjaikh.


Wat mij brandt is van mij…

Hier komt de romantiek om de hoek kijken, want het bleek dat de dochter van de Sjaikh al enige tijd een oogje op deze arme maar intelligente leerling van haar vader had.

Tijdens deze test bevond zij zich in de kamer ernaast en had het gesprek gevolgd.

“Vader”, zei ze poeslief, toen ze voor hem een kopje koffie maakte, “Wat een interessant geluid maakt dat borrelende water toch, wat zou dat kunnen betekenen?”

Hij bekeek haar een paar seconden met opgetrokken wenkbrauwen en zei toen: “Goed, ik zal het je vertellen. Het water vertelt, “Ik was een druppel in een wolk, daarna viel ik op de aarde. In de aarde kwam ik bij een zaadje. Dat zaadje werd een plantje en dat groeide uit tot een boom. Een houthakker hakte de boom om en maakte er brandhout van.

Toen werd dat brandhout hier in dit houtskoolkomfoortje gedaan, het werd aangestoken en doet nu het water koken. En dat water zegt: “Dat wat mij verhit is van mij.”

“Wat een prachtige verhaal”, zei de dochter en trok zich terug in haar eigen kamer waar ze alles opschreef en via een dienstmeisje naar Mahmud stuurde.

De volgende morgen vond weer het koffieceremonieel plaats. Terwijl Mahmud het steelpannetje langzaam heen en weer bewoog boven de vlam, vroeg de Sjaikh: “En, Mahmud, kan je me nu vertellen wat het water vertelt?”