Dag 22 18 december Advent 2016

Uitkijken naar de komst van Jezus


Zacharias
11 Opeens verscheen hem een engel van de Heer, die aan de rechterkant van het reukofferaltaar stond. 12 Zacharias schrok hevig bij het zien van de engel en hij werd door angst overvallen. 13 Maar de engel zei tegen hem: ‘Wees niet bang, Zacharias, je gebed is verhoord: je vrouw Elisabet zal je een zoon baren, en je moet hem Johannes noemen. 14 Vreugde en blijdschap zullen je ten deel vallen, en velen zullen zich over zijn geboorte verheugen. 15 Hij zal groot zijn in de ogen van de Heer, en wijn en andere gegiste drank zal hij niet drinken. Hij zal vervuld worden van de heilige Geest terwijl hij nog in de schoot van zijn moeder is, 16 en hij zal velen uit het volk van Israël tot de Heer, hun God, brengen.
(Lucas 1:11-16, Nieuwe Bijbelvertaling)

De rijkdom van de belofte
Zacharias is aangewezen om als priester het wierookoffer te brengen in de tempel, het huis van God. Als hij daar is om zijn heilige werk te doen, staat er opeens een engel voor hem. Het is de engel Gabriël, die altijd dicht bij God is. Gabriël brengt een boodschap namens God. En die boodschap is het beste nieuws dat Zacharias kan krijgen.

Wie de Bijbel een beetje kent, hoort in bijna elke zin van Gabriël een echo uit het Oude Testament. De verhoring van het gebed om een kind (1 Samuel 1:17), de bijzondere geboortes uit Genesis (bijv. Genesis 17:19), de bestemming van het kind (Rechters 13:4, Jeremia 1:5) en de aankondiging van de heilige taak van Johannes (Maleachi 3:23-24).

In de boodschap van de engel klinkt de bijzondere geschiedenis van de heilige boeken door. Nu gaat gebeuren waar al die eeuwen naar is verlangd. Het beslissende moment in de geschiedenis van God met zijn volk is gekomen. De vraag die op Zacharias afkomt, is: ‘Ben je er klaar voor?’ En eigenlijk is dat een vraag voor iedereen die de Bijbel openslaat: ‘Ben je klaar voor de nieuwe tijd?’

MATTHIJS DE JONG

Matthijs werkt als bijbelwetenschapper bij het
Nederlands Bijbelgenootschap

Dag 21 | 17 december | Advent 2016

Uitkijken naar de komst van Jezus


Eeuwige heerschappij
13 In mijn nachtelijke visioenen zag ik dat er met de wolken van de hemel iemand kwam die eruitzag als een mens. Hij naderde de oude wijze en werd voor hem geleid. 14 Hem werden macht, eer en het koningschap verleend, en alle volken en naties, welke taal zij ook spraken, dienden hem. Zijn heerschappij was een eeuwige heerschappij die nooit ten einde zou komen, zijn koningschap zou nooit te gronde gaan.
(Daniël 7:13-14, Nieuwe Bijbelvertaling)

Als een mens
Daniël droomt. Wat hij voor zich ziet, is angstaanjagend: wilde beesten met vleugels, horens en ijzeren tanden, monsters die alles verslinden en vertrappen; een oude man op een troon, met een baard van vuur; een rivier van vuur waar een van die beesten in verdwijnt…

Maar dan verandert de sfeer van de droom. Geen beesten meer, geen verwoesting en geen vuur. Gewoon een mens. Gewoon? Niet helemaal: deze mens wordt koning over de hele schepping. En hij brengt rust, vrede en… menselijkheid.

Diezelfde menselijkheid proef je in wat we met Kerst vieren: een kind in een voederbak, met herders als kraambezoek. Niet de machtige koning die Daniël voor zich zag, maar wel iemand die rust en vrede brengt. In Marcus 14:62 past de volwassen Jezus de tekst uit Daniël op zichzelf toe. Ook op dat moment doet niets denken aan een indrukwekkend figuur die op de wolken rijdt en over de hele schepping regeert. Ook daar is Jezus heel kwetsbaar: hij staat tegenover de hogepriester, omringd door mensen die hem willen doden. Maar weer herinnert één ding aan de tekst in Daniël: de sfeer van rust en menselijkheid die van Jezus uitgaat, te midden van al het geschreeuw en gescheld.

Hoe vind jij rust als de wereld om je heen raast? Hoe kun je die rust vandaag bewust opzoeken?

ANNE-MAREIKE SCHOL-WETTER

Anne-Mareike werkt als bijbelwetenschapper bij het
Nederlands Bijbelgenootschap

Dag 20 | 16 december | Advent 2016

Uitkijken naar de komst van Jezus


Een nieuw koninkrijk
44 Maar ten tijde van die koninkrijken zal de God van de hemel een rijk laten opkomen dat nooit te gronde zal gaan en dat nooit op een ander volk zal overgaan. Het zal al die koninkrijken verbrijzelen en vernietigen, maar zelf zal het eeuwig bestaan – 45 precies zoals u zag dat er een steen van de berg losraakte zonder dat er een mensenhand aan te pas kwam, en het ijzer, brons, leem, zilver en goud verbrijzelde. De grote God heeft de koning laten weten wat er in de toekomst te gebeuren staat. De droom is waar, en de uitleg betrouwbaar.’
(Daniël 2:44-45, Nieuwe Bijbelvertaling)

Grote dromen
In de tijd van de profeet Daniël staat het Joodse volk zwaar onder druk. Ze mogen hun geloof niet belijden en niet leven volgens de wetten van Mozes. Net zoals eerdere profeten droomt Daniël van een toekomst waarin God merkbaar zal ingrijpen. Zijn dromen zijn zelfs nog groter dan die van de meeste andere profeten. Volgens Daniël zorgt God er niet alleen voor dat de verhoudingen tussen de volken veranderen. Dat is wel te zien aan het beeld uit Daniëls droom: de steen die God heeft losgemaakt, maakt een einde aan alle menselijke koninkrijken. God schept een heel nieuwe werkelijkheid!

Een paar eeuwen later, in de tijd van de overheersing door de Romeinen, hebben de gelovigen het weer zwaar. En weer staat een grote dromer op: Johannes. Uiteindelijk, zo legt Johannes uit, gaat het niet om de menselijke machtsstrijd door de eeuwen heen. Het gaat om degene die daar een einde aan maakt. Daniël beschrijft hem als een verpletterende steen. Maar voor Johannes ziet hij er anders uit: als een lam. Ondanks zijn kwetsbare uiterlijk is dat lam, Jezus Christus, machtiger dan alle menselijke koninkrijken (Openbaring 17:14).

Soms word je overweldigd door het dagelijkse nieuws: een oorlog, een crisis, rampen… Probeer het nieuws vandaag eens door de ogen van Daniël en Johannes te zien. Wat verandert er?

ANNE-MAREIKE SCHOL-WETTER

Anne-Mareike werkt als bijbelwetenschapper bij het
Nederlands Bijbelgenootschap

Dag 19 | 15 december | Advent 2016

Uitkijken naar de komst van Jezus


Een nieuwe koning
9 Juich, Sion,
Jeruzalem, schreeuw het uit van vreugde!
Je koning is in aantocht,
bekleed met gerechtigheid en zege.
Nederig komt hij aanrijden op een ezel,
op een hengstveulen, het jong van een ezelin.
10 Ik zal de strijdwagens uit Efraïm verjagen
en de paarden uit Jeruzalem;
de bogen worden gebroken.
Hij zal vrede stichten tussen de volken.
Zijn heerschappij strekt zich uit van zee tot zee,
van de Rivier tot de einden der aarde.
(Zacharia 9:9-10, Nieuwe Bijbelvertaling)

Steeds weer een ezel
Wat doet een koning op een ezel? Hoort een koning niet op een paard te zitten, of een ander dier dat macht en gezag uitstraalt? Toch rijdt Salomo onderweg naar zijn kroning op een ezel (1 Koningen 1:23-40), en volgens Zacharia komt zelfs Gods grote koning op een ezel aanrijden.
Voor de profeet heeft dat een bijzondere betekenis. Paarden werden in zijn tijd vooral ingezet voor de oorlog. Veel Judeeërs zijn op dat moment uit de ballingschap teruggekeerd naar Jeruzalem en de tempel is herbouwd. Toch is er nog geen echte vrede: nog steeds is een buitenlandse heerser de baas in Juda. De koning waarvan Zacharia droomt, moet daar een einde aan maken. Geen strijdwagen mag meer te zien zijn in Israël.

Jezus lijkt onderweg naar Jeruzalem aan de woorden uit Zacharia 9 te denken: hij laat een jonge ezel halen als rijdier (Matteüs 21:1-9). De mensen langs de kant ontvangen hem blij: ze herkennen in hem de koning die in de profetie van Zacharia beloofd is, de koning die eindelijk de Romeinen zal wegjagen. Maar Jezus blijkt een ander soort vrede te brengen. Hij ruimt niet de strijdwagens van de Romeinen uit de weg, maar helpt zijn volgelingen om met hun eigen innerlijke strijdwagens, hun eigen wrok en verlangen naar macht, af te rekenen.

De grote droom van vrede tussen de volken begint heel klein, met steeds weer de keuze voor vriendelijkheid in plaats van strijdwagens. Kun jij vandaag ook iets kleins doen dat de vrede dichterbij brengt?

ANNE-MAREIKE SCHOL-WETTER

Anne-Mareike werkt als bijbelwetenschapper bij het
Nederlands Bijbelgenootschap

Dag 18 | 14 december | Advent 2016

Uitkijken naar de komst van Jezus


God komt!
9 Beklim een hoge berg, vreugdebode Sion,
verhef je stem met kracht, vreugdebode Jeruzalem,
verhef je stem, vrees niet.
Zeg tegen de steden van Juda: ‘Ziehier jullie God!’
10 Ziehier God, de HEER!
Hij komt met kracht, zijn arm zal heersen.
Zijn loon heeft hij bij zich, zijn beloning gaat voor hem uit.
11 Als een herder weidt hij zijn kudde:
zijn arm brengt de lammeren bijeen,
hij koestert ze, en zorgzaam leidt hij de ooien.
(Jesaja 40:9-11, Nieuwe Bijbelvertaling)

Een nieuw begin
In Jesaja 40 begint een nieuw hoofdstuk – niet alleen in het bijbelboek, maar ook in de hele geschiedenis van Israël. Het volk is op dat moment in ballingschap: de Israëlieten wonen al jaren gedwongen in Babylonië. Het koninkrijk Juda bestaat niet meer, Jeruzalem is verwoest, en God lijkt heel ver weg.

Maar dan staat er een profeet op. Hij spreekt krachtige woorden: ‘troost’, ‘vreugde’, ‘vrees niet’, ‘God komt!’ Zijn boodschap klinkt onwerkelijk. Zou het echt…? Mogen we naar huis? Wil God weer onze herder zijn? ‘Ja,’ zegt de profeet vol overtuiging, ‘jullie tijd van thuisloos ronddwalen is voorbij.’

Eeuwen later, in de tijd van Jezus, is het beeld van de herder nog even krachtig. Weer lijken de mensen op verdwaalde schapen, zonder een herder die hun leven leidt. Deze keer is het Jezus die als herder optreedt. Hij kijkt vol medelijden naar de mensen. Hij geeft hun onderwijs en voedsel (Marcus 6:34-43) en uiteindelijk geeft hij zelfs zijn leven (Johannes 10:11). Zo brengt hij hen voor altijd thuis, bij God.

Wat roept het beeld van de herder bij je op? Voel je je weleens als een verdwaald schaap? Of juist als een lam in de armen van de goede herder?

ANNE-MAREIKE SCHOL-WETTER

Anne-Mareike werkt als bijbelwetenschapper bij het
Nederlands Bijbelgenootschap

Dag 17 | 13 december | Advent 2016

Uitkijken naar de komst van Jezus


Een gebroken belofte?
36 Eens heb ik dat bij mijn heiligheid gezworen,
nooit breek ik mijn woord aan David.
37 Zijn dynastie zal altijd voortleven,
zijn troon voor mij staan als de zon,
38 als de maan die standhoudt voor eeuwig,
trouwe getuige aan de hemel.’ sela

39 Toch hebt u hem verstoten en verworpen,
uw toorn over uw gezalfde uitgestort,
40 het verbond met uw dienaar versmaad,
zijn kroon vertrapt en ontwijd.
(Psalm 89:36-40, Nieuwe Bijbelvertaling)

Aanklacht
Psalm 89 begint met een lofzang op Gods macht en zijn trouw aan het huis van David. Maar dan wordt de schrijver ingehaald door de werkelijkheid. Juda is veroverd, Jeruzalem verwoest, en de bevolking weggevoerd. En de nakomeling van David die altijd op de troon zou zitten? De laatste koning uit de lijn van David is ook weggevoerd, en al zijn zonen zijn gedood.

De psalmschrijver worstelt hiermee, dat kun je lezen vanaf vers 39. Zijn worsteling heeft niets te maken met de politieke ontwikkelingen. Nee, hij is vooral enorm teleurgesteld in God: ‘God heeft toch beloofd om Davids nakomelingen altijd te steunen? Hoe heeft het dan zo vreselijk mis kunnen gaan?’ De schrijver pakt al zijn woede en verdriet bij elkaar en gooit die God voor de voeten. Laat God maar eens uitleggen hoe het zit met zijn belofte!

God blijft stil.

Jaren, soms eeuwen later geven andere stemmen antwoord – stemmen die de zoon van David op een nieuwe manier uitleggen, minder letterlijk, en meer als visioen voor een verre toekomst (bijvoorbeeld Jesaja 11:1-10). Uiteindelijk zien de eerste christenen in Jezus de koning die Gods oude belofte komt vervullen. Maar de aanklacht van de psalmschrijver blijft staan. Die herinnert ons eraan dat we soms maar weinig begrijpen van Gods plannen, en dat beloftes niet altijd direct vervuld worden.

Herken je je in de worsteling en de aanklacht van de psalmschrijver? Wat heb je nodig om toch weer vol verwachting naar de toekomst te kijken?

ANNE-MAREIKE SCHOL-WETTER

Anne-Mareike werkt als bijbelwetenschapper bij het
Nederlands Bijbelgenootschap

Dag 16 | 12 december | Advent 2016

Uitkijken naar de komst van Jezus


Sion
13 De HEER heeft Sion verkozen
en als woonplaats begeerd:
14 ‘Dit is, voor altijd, mijn rustplaats,
hier verlang ik te wonen.
15 Ik zal Sion met voedsel zegenen,
De armen brood geven in overvloed
16 en de priesters met eer bekleden.
Zijn getrouwen zullen juichen van vreugde.
17 Hier breng ik Davids huis tot aanzien,
hier ontsteek ik een lamp voor mijn gezalfde.
(Psalm 132:13-17, Nieuwe Bijbelvertaling)

Gods woonplaats
Psalm 132 is een van de pelgrimsliederen. Dat zijn liederen die de mensen onderweg zongen als ze voor een feest naar de tempel in Jeruzalem reisden. Vaak gaat het in die liederen over Sion. Oorspronkelijk was dat alleen de naam van een heuvel in Jeruzalem waar de burcht van David op stond (2 Samuel 5:7). Later kreeg de naam ‘Sion’ een bredere betekenis. Ook de stad waar een nakomeling van David over Israël regeerde en waar God in de tempel te midden van zijn volk woonde, werd toen Sion genoemd.

In Psalm 132 lees je hoe prachtig Sion is, en hoe veilig en tevreden iedereen is die er woont. Die veiligheid heeft niets te maken met hoge muren of sterke wapens. Het is zo’n bijzondere plek omdat God hier dicht bij de mensen is.
De schrijver van 1 Petrus neemt dat beeld over en gebruikt het voor Jezus. Jezus is voor hem de eerste steen van een nieuwe tempel in Sion. Dan gaat het niet meer om een tempel van dode stenen, hoe prachtig ook, maar om een bouwwerk van levende stenen, de gelovigen. Een plek waar God voor altijd zal wonen (1 Petrus 2:4-6).

Heb jij ook zo’n veilige plek waar je God kunt ontmoeten? Hoe ziet die eruit?

ANNE-MAREIKE SCHOL-WETTER

Anne-Mareike werkt als bijbelwetenschapper bij het
Nederlands Bijbelgenootschap