1999-02-03 ~ op anker, UAE, Golf van Oman

Dag allemaal, hier nog wat getater van op het water. Deze voormiddag was ik danig bezig met krantenknipsels over de bombardementen
in de regio, om de fotokopieën bij te voegen, bij vorige brief. Ineens zie ik dat het al 10h50 is en ik had nog allerlei te doen vóór 11h45,
want dan komt LM boven. 'k Schiet in gang en zeg luidop tegen mezelf wat er eerst moet gebeuren en rap : "glazen, filterbakje, tassen ..."
Als ge het tegen uzelf hebt en er komt ineens antwoord, dat is verschietachtig zie. Zó hoog sprong ik. Da's hoog hè.
't Was cheng Venes die van uit de alleyway vroeg waarom ik me zo aan het reppen was.
"Omdat het al 11h is en ik moet nog vanalles ..."
"Tien voor elf" zei hij.
Jahaa, dat verandert alles hoor, om tien voor elf valt er nog niks te reppen?  Tien minuten te vroeg beginnen reppen is overdreven ijver.

In het grootste knipsel staat in de middelste kolom op Al Basrah geschreven : "almost daily this month" = "bijna dagelijks deze maand".
En ineens herinnerde ik mij de donderslagen die ik gehoord had in Mina Al Bakr. (125 of 130 km van Al Basrah)
In feite was het toen stalend weer met heldere hemel, enkel de horizon was wat onscherp, maar het was nergens bewolkt.
'k Ben gaan opzoeken wat ik daarover geschreven heb, misschien schieten mij wat meer details te binnen.
Brief 06 -tekst 280-:
"De terminal is een paaldorp in metaal, roestig en gebleekt door de zon (...) 13h40: dat gekraak van daarjuist was gewone donder
en geen slordig gebombardeer van Clinton zijn vliegend personeel."
Ja, nu zie ik het weer, het was een heel zonnige dag.
Waarom schrijf ik gekraak? Omdat het een veraf geluid was.
Waarom schrijf ik 'gewone' donder? Omdat het kedoek-kedoek geluid leek op wanneer ze ver weg in de bergen met dynamiet aan het werken zijn.
Maar er waren geen bergen in zicht, geeneens land, dus moest het maar donder zijn. En gewone donder, om mezelf te sussen waarschijnlijk.
Diep vanbinnen zal een stukske van mij niet helemaal gerust geweest zijn. En dat stukske had het bij het rechte eind.
'k Zal eens wat beter naar mijn eigen stukskes luisteren, zachtjes. En met mijn oren wijd open naar de geluiden.
En die twee militaire vliegtuigen (om 09h en 10h) waren waarschijnlijk geen snuffelaars van een UNO-checkpoint, het waren ook geen verkenners.
Aan verkenners riskeren ze geen dure vliegtuigen meer, daar bestaan nu andere middelen voor. Satellietfoto's en zo. -toen in 1999 nog geen drones
En ze hebben Saddams luchtafweer bases onderhand wel in kaart.
Het waren gevechtsvliegtuigen, bommenwerpers.

We hebben heel die redenering eens overlopen, LM & ik en daarna met Danut. Danut herinnert zich niks van die aard en LM was in het machien.
Maar het zou kunnen kloppen. En ik hoor nu nog het geluid 'kedoek'. Het was geen donder.

1999-02-04 ~ op zee, Golf van Oman

16h: we varen weer. Of iedereen daar zo blij mee is valt af te wachten, maar voor mij komt er schot in de zaak.
(Opletten dat Clinton zijn vliegend personeel dat niet al te letterlijk neemt, schot in de zaak)

Over de marco ga ik een tijdje niet schrijven, denk ik. Nu wordt het écht ongeloofwaardig. Misschien niet zo de stoten die hij uithaalt, maar het aantal
en de frequentie. Vanmiddag was er weeral iets met onze geprinte & leesbare declaratie voor de douane in de volgende haven. En gisteren over het
telefoonnummer in Limburg dat ik nog efkes moest bijschrijven op het foon-blad. Maar daar ga 'k nu niet over schrijven, echt geen zin.
Gisteren zei cheng Venes :"Ge moet hem te pakken krijgen wanneer hij goedgezind is."
Dat is zo'n standaard uitdrukkingske, een stoplap. Maar misschien hadden we dat letterlijk moeten opvatten.

De Franse rederij heeft post laten komen vandaag. Zoals op 20/01 al, maar toen was er voor ons niks bij. Maar ze sturen dus nog altijd door hoor.
Eergisteren zei de elektrieker zo terloops en ten titel van informatie tegen cheng Venes dat hij niet teveel jobs meer moest in gang steken hè,
want dat we een dezer dagen misschien gingen varen. Kunt ge u dat voorstellen?
Een chief engineer werkt qua planning in zeer nauw contact met de captain, maar dat stuk elektrieker kwam efkes informeren en intomen, kortom
de planning in de plaats van de chief doen. LM zat nog met ogen vol ongeloof toen hij het 's middags vertelde. -een elektrieker die geen groot licht is, erg hè
In vroeger tijden hadden kastelen een nar, in circussen hebben ze een clown en wij hebben Mr MS, de elektrieker.
Het verschil? De eerste twee doen iets voor hunne kost. 

Gisteren werd cheng Venes ervan op de hoogte gebracht dat er aan deck iets kapot was, beyond repair. De OMDS: Oil Discharge Monitoring System,
iets om de ppm (parts pro million), de graad van vervuiling te meten. Dat is iets elektronisch. De deckofficieren (stuurlieden) weten al dat het stuk is
sinds 17/01. Eerst proberen ze zelf wat te knutselen & frutselen en wanneer het dan perte-totale is, definitief kapot, mag iemand van het machien
komen redden wat er te redden is. Áls er nog iets te redden valt. Tergend is dat. De verstandhouding deck-engine verbetert er niet op, met dat soort gedoe.
De rederij in Antwerpen wou op stel en sprong een verslag van cheng Venes, terwijl de mens nog geen tijd gehad heeft zich een idee te vormen over
wat er aan de hand is en om de omvang van de schade te ramen.
Ondertussen werd gezocht naar het handboek van dat ding, waarin de schema's en alle technische gegevens staan. Niet te vinden.
Niet in het bureau van cheng Venes, niet in het bureau van choff Kram. Ten einde raad hebben ze, met de goedkeuring van cap PP-LM, naar
Fraco gebeld in Oostende, om te vragen waar op heel dit schip het handboek van de OMDS zou kunnen liggen.
In het bureau van de captain, zei Fraco. (Fraco was in verlof sinds wo-27/01)

Een kaptein die zich min of meer bij de zaak betrokken voelt, zou zeggen "Ik zal in mijn bureaukasten ook eens kijken" vermits dat de enige plaats is
waar nog niet gezocht werd. Hier niet zo, niet met PP-LM. Niks in eigen kasten kijken. Nog liever een duur telefoontje naar België.
Op kosten van de rederij in Antwerpen. En dan vraagt een simpel bemanningslid zich soms af van waar de bezuinigingswoede vandaan komt.
Omdat ze enkele verdiepen hoger zitten smossen met het geld van de rederij tiens!
Verscheidene keren op verschillende tijdstippen. Die som 'werkingskosten' loopt op hè, dat weet zelfs ik.

          Deze namiddag was er foon van capt PP-LM naar cheng Venes om te vragen of hij het handboek van de OMDS nu al doorgenomen had. 
          WABLIEFT?
          Eerst het probleem twee weken stil houden en dan zou Venes al zijn andere bezigheden moeten laten vallen, zijn planning omgooien om
          op stel en sprong een handboek over elektronica te bestuderen? Vandaag niet schat!

'Min of meer betrokken bij de zaak' : enkele dagen geleden was er nogal wat te doen over de hoeveelheid brandstof die moet besteld worden en
tot wanneer? Tot eind februari? Half maart? Het gaat over tonnen en dollars hè, niet over liters en centiemen.
Cheng Venes maakt zijn raming in functie van het een en ander, stapt naar boven om dat mee te delen aan Het Gezag.
"Niet nu" zei capt PP-LM, hij was op de computer aan het schaken en had geen tijd voor beleidszaken.
Het Beleid had geen tijd voor beleid? -de slagzin 'job first' geldt dus niet voor Piet 'Hein'
En bij zo iemand zou ik moeten gaan vragen of hij een fax wil verzenden? Goodwill smeken? Nee danku.

1999-02-05 ~ op zee, Golf van Oman

Gisteren rond 11h15 ga ik zoals elke dag pinten in de bar halen. Er hangt een papier tegen de deur, ondertekend door capt PP-LM over
restricties in de Perzische Golf. Alle camera's, speelkaarten (?) en zo nog vanalles, moeten ingeleverd worden, en wel heden om 15h.
Wie in het bezit gevonden wordt van bovenstaande artikelen riskeert strenge straffen van het DML (?)
Wat betekent DML? M= misschien Militair en de D en de L dan ...? Alles gaat achter slot en zegel in de bonded stores,
de locker van de taksvrije goederen, wil dat zeggen. We krijgen ons fotogerief pas terug wanneer we
de Perzische Golf verlaten hebben. Dat is binnen een week of twee. Bovenaan het blad staat als koptekst Qatar.
Oké, we gaan dus naar Qatar. https://nl.wikipedia.org/wiki/Qatar 
Dat bericht is geprint, getekend door capt Piet 'Hein' en werd uitgehangen op een openbare plaats. Officiëler dan dat kan niet.
En nu weten we tenminste waaraan en waaraf, want met die snel wisselende planningen van de laatste dagen onthou ik het gewoon niet meer.
Bij de trap kruis ik Ive en vraag hem waarom we zo ineens ons fotogerei moeten indienen :
"Zijn ze in Qatar dan zó streng? Da's toch geen oorlogsgebied."
Ive was aan het werk en onderweg naar ergens en antwoordt dat ze in de Emiraten zo streng zijn. En de Koeweiti's ook, ook streng.
"In de Emiraten?" (UAE). Ik snapte hem maar half en hij mij helemaal niet, denk ik : "Bedoelt ge de Saoedi's?" vroeg ik nog.
"Neenee, de Emiraten." En hij was al weg naar het volgende jobke.
'k Ga naar de cabine, steek het bier in het vriesvak zodat het goed koud zal zijn voor LM en kijk op de kaart van de Perzische Golf.
Qatar is wel degelijk onafhankelijk gebied, geen Saoedi-gebied en het is zeker geen UAE, er ligt nog een heel stuk Saoedi-Arabië, tussen de twee.
Nuja, misschien zijn ze in Qatar even streng en fanatiek als de Saoedi's, dat kan zijn. Maar waarom heeft Ive het dan over de Emiraten en Koeweit
als ik Qatar zeg & bedoel? En Ive vroeg zich waarschijnlijk af waarom ik over Qatar leuterde.

Om 11h45 vertel ik LM dat we naar Qatar gaan.
"Ik heb iets gans anders gehoord" zei LM
"Awel, dan loopt uw informatie achter want het hangt uit in de bar, het wordt Qatar." Voor een keer was ik 105% zeker van wat ik zei.

Tijdens het middagmaal vraag ik nog maar eens aan Ive of het wel in de Emiraten is dat ze zo streng zijn, want toen ik naar de tandarts in
Khor Fakkan geweest ben heb ik in de haven openlijk lopen foto's maken en niemand ... Ive zijn ogen gingen wijd open van, ja van wat, van 't schrikken? (*)
En mijn ogen gingen straf dicht. Waaraan was ik weeral eens ontsnapt. Ik had een fototoestel bij en een pocket met een bloot vrouwelijk op de kaft.
Ter goeder trouw? Ikke? Dat gelooft geen ene UAE-controleur.

          Toen LM op ma-25-01 de Lamnalco Jaguar zag wegvaren van het schip was hij er zeer gerust in : m is een 'groot' genoeg,
          zij loopt in geen zeven sloten tegelijk, dacht hij. Ondertussen zat er wel een fototoestel in mijn tas en een pocket met een bloot vrouwenlijk. 
          En met die tas moest ik een derde keer de immigratie door (en 's anderendaags een vierde keer in de andere richting).
          Misschien heeft dat blauw-grijs nonnenregenjasje geholpen. Op nonnen gelijkende wezens worden niet zo gecontroleerd.
          Niemand in Khor Fakkan zei dat ik daar niet mocht fotograferen. De Indiërs niet, de Filipijnen niet en de UAE onderdanen waren
          zo vroeg op de dag nog niet aanwezig. De enige die ik gezien heb zat in het immigratiekantoor. In dat kantoor hangt geen melding over
          fotograferen, enkel over kledij en ramadan. En aan boord hangt ook niks uit over restricties in de Golfstaten.

          Alhoewel, niemand? Iemand van de Indiërs van de Lamnalco Jaguar maakte wel plots een gebaar toen hij mij zag fotograferen.
          'k Was de Jaguar aan het kadreren van tussen twee palettentorens op de kaai en ik dacht dat hij iets bedoelde in de aard van :
          besteedt gij daar een foto aan, aan zo'n silly supplyschipke? Zoiets in die trant. Maar misschien was dat plots gebaar iets van :
          Oei! wat doet ze nu?    

          Kermille, dan kan ik hen die foto's niet opsturen ook niet? Eigenlijk was in dat van plan, met een grote bedankbrief erbij.

(*) Waarom heeft aan boord niemand mij verwittigd (op ma-25/01) dat er niet mag gefotografeerd worden, in geen enkele Golfstaat,
zelfs niet in de niet-oorlogslanden. Ive wist dat al. Hij had het me kunnen zeggen toen het tandartspapier ingevuld werd. Aan boord is
uitgebreide documentatie over de geplogenheden en de restricties in bepaalde landen. -dankuwel hoor Ive! Hij is nu loods ergens, zegt het Net.

Tijdens het avonduurtje (18h) vraag ik aan het verzameld gezelschap (PP-LM komt pas om 18h40, en dan nog pro forma) of we nu
wel degelijk naar Qatar gaan, en we hebben samen het papier dat daar hing nog maar eens overlopen: getekend door de captain én
uitgehangen op een openbare plaats. Officiëler dan dat kan toch niet!
Drie stemmen tegelijk :
"Maar nee! Oelala, meiske toch, dat papier is immers getypt door de marco! -die een koptekst laten staan had!
die man heeft het concentratievermogen van een plumeau 
Tja, 'k Had het moeten weten. Maar met Qatar in de koptekst is het stuk tóch wel afgetekend door capt PP-LM? Had híj dat dan niet gezien?  

Dus op ma-25/01 wist de marco dat ook al. Jaja, maar hij herbruikt een bestaande tekst zonder na te kijken of alles wel klopt en liet 'Qatar'
in de koptekst staan terwijl het over álle Golfstaten gaat. Alle, allemaal, dus ook de Emiraten.
Had hij me niet kunnen verwittigen toen hij kwam vragen om kranten mee te brengen van de wal?
Dat wonder van nauwkeurigheid is ook degene die onze rekeningen moet maken. Dat belooft hè.
Hoe is het gezegde ook al weer: juiste rekeningen, goeie verstandhouding, goeie vrienden? We hebben nog geen klare afrekeningen gezien.
Noch voor december, noch voor januari, enkel mistige totalen staan er op dat blad.

Het Qatar mistverstand kan geen vijf weken aanslepen zoals het slopchest misverstand. Daar moeten we nog dankbaar voor zijn ook misschien.
En het had potverdorie zeer verkeerd kunnen aflopen. In de Perzische Golf gokt men niet op een goede afloop.
Maar ik zou dus niet meer over deze radio-officier schrijven, had ik enkele brieven geleden gezegd. Sorry dus.

Cheng Venes kwam hier zojuist vertellen dat hij met de OMDS, de vervuilingsmeter voor de sloptanks (deck) klaar is.
Volgens hem werkt het systeem nu weer maar hij kan het voorlopig om een of andere reden niet testen.
Hij heeft er de kleefband afgehaald en de elektrische draad die er rond gewikkeld was door iemand die denkt dat elektronica met voodoo praktijken
in orde te brengen is, dat alles heeft hij er moeten afhalen eer hij met nakijken, afkuisen en afstellen kon beginnen.
Hoogstwaarschijnlijk is de elektrieker er aan bezig geweest. Dat zou moeten terug te vinden zijn in zijn werkboek. Môja, hij heeft die OMDS
niet in orde gekregen en dat heeft hij dus stil gehouden voor cheng Venes.
Resultaat : op 17/01 denkt het deck (Fraco en Kram) dat iemand van het machien met de vervuilingsmeter bezig is, en
het machien (cheng Venes) weet nergens van, dat alles door dat heimelijk stuk elektrieker dat meer bekommerd is om zijn gezichtsverlies dan
om de taak die vóór hem ligt. Cheng Venes noemt het sabotage en is razend. Dat zegt hij zeer rustig en kalm, maar binnenin stormt het , denk ik.

Wegmoffelen, halve waarheden en onjuistheden vertellen, dat is wat wij tot hier toe mee gemaakt hebben met de Poolse officieren.
Ze zijn hier gevaarlijk onbetrouwbaar als scheepsgezellen. Dat is wat wij tot hier toe weten over Poland.

Venes is een Luikenaar van Hongaarse afkomst.
Planning en precisie heeft hij met de paplepel ingekregen. Zijn drie dochters leren zo jong mogelijk schaken en viool spelen.
Planning en precisie. Dat is wat wij tot hier toe weten over Hongarije.

'k Zou deze elektruuter eens willen zien werken onder cheng LdG.
Eén weekje maar hoor, want ik zou niet willen dat Nonkel Laurent iets aan zijn hart kreeg.

1999-02-05 ~ op anker, Koeweit, Perzische Golf

15h45, zojuist heb ik een gevechtsvliegtuig horen overvliegen. We liggen niet in Iraakse waters, dat is nog een dag verder varen.
We zullen vandaag geen 'kedoek' horen. Hoop ik.

1999-02-07 ~ tegen de kaai, Kuwayt-city, Al Ahmadi terminal

LM had een tof jobke voor mij: de plans van de pijperijen van het machien plakken, oplappen en opnieuw bijeen binden.
De eerste van de twee kopijen zijn volledig gerestaureerd sinds gisteren. Misschien lekken de pijperijen nu zelfs minder,
nu de plans (A3-formaat) gerepareerd zijn.

De standby was midden in de nacht natuurlijk. Gelukkig heeft LM deze namiddag vrij zodat hij wat slaap kan inhalen.
We liggen wel tegen de kaai maar we mogen niet aan de wal. Van de Koeweiti niet, of van de rederij in Antwerpen niet?
Dat laatste zou kunnen hoor. Om een aantal mensen uit de problemen te houden en gedonder met de lokale autoriteiten te vermijden:
niemand aan de wal.

De stad Koeweit-city ziet er een rijke stad uit. Geen sloppenwijken te zien, toch niet tegen het industrieel gedeelte, zoals
in sommige (veel) andere landen. Op de kaart ligt het Al Ahmadi olieveld hier 2cm vandaan, dat is 30km pijplijn over land.
Er wordt geboord op 1cm in zee, in realiteit is dat 15km van land.

Zojuist moest ik efkes bij cheng Venes zijn om de printen in kleur.
Hij ging een beetje patience spelen, zei hij, maar met de deur op slot, want er lopen Koeweiti controleurs door de alleyway.
- Hoezo, chef? vroeg ik. Want ik had eigenlijk meer aandacht voor de printer dan voor de cheng.
- Haja hè, zei hij, patience is toch een kaartspel en dat is toch een kansspel. En speelkaarten mogen we niet in de cabine hebben.
Asjemenou, zou Leeuwtje Loeki zeggen, da's waar ook. Patience is een kansspel.

En roken mocht vanmorgen enkel nog in de smokeroom (de bar). Dat ligt te lezen op een tafel in de mess. Wie niet komt ontbijten, en
wie vergeet dat patience een kansspel is die zit dus een halve voormiddag te paffen en te kaarten in pure Chicago-stijl, met
de deur van de cabine open, klaar voor de plaatselijke Elliot Sjeik Ness https://nl.wikipedia.org/wiki/The_Untouchables_(televisieserie)  
en zijn controleurs met schietgerei.
Kom zeg, wie wil gokken kan dat altijd wel.
Zo kan men gokken op het aantal wolken dat over Kuwayt-city zal voorbij drijven de komende 30 seconden.
Leg dat maar eens uit aan His Sheikness in het Koeweits.
(Wat? ik niet kunnen stoppen met gokken, vroeg de gokverslaafde, wedden we?)

Is schaakspel een gokspel? Nee, dat is een denksport. Dat is cultuur. Maar als capt PP-LM de brandstofberekeningen voor het schip
van cheng Venes niet wil aannemen & bekijken omdat hij aan het schaken is, en hij zijn schaakspel niet wil en kan lossen, hoe noemt men dát? Verslaafd?

Enkele dagen geleden vertelde choff Kram dat Frank, de Britse supercargo (loadingmaster) die in januari aan boord was,
er niet zozeer was om de lading te superviseren, maar vooral om alle papieren 'aan te passen'.
Ik vroeg iets van ton naar barrel of naar gallon of zoiets? Vermits ik het niet direct begrepen had, heeft Kram me dat in drie zinnen uitgelegd.

1/ In Mina Al Bakr, Irak, hebben we aardolie geladen.
2/ Wij gingen die aardolie lossen in de Sea Giant, die naar New Orleans, USA gaat lossen.
3/ Iraakse aardolie naar de USA? Terwijl de USA Irak bombardéért ?!? -knoop dát aaneen- Er was toch een embargo?
En om op papier de lading van oorsprong te doen veranderen was Frank van Oil, Bulk & Quality Services Ltd aan boord gezet,
door een Brits dienstverlenend bedrijf, om de oorsprong van de aardolie 'aan te passen'. -tekst 283 en misschien ook enkele volgende
En in de USA kunnen ze de Iraakse aardolie raffineren tot brandstof voor hun bommenwerpers die dan
het luchtafweergeschut van Saddam en de omliggende percelen gaan platleggen. Vooral de omliggende percelen.
Wéét Irak dat het aan de USA levert?
Indien nee : amai.
Indien ja : amai-amai!
Weet de Iraakse burgerbevolking het? Waarschijnlijk niet hè.

En waarvoor dienen die UNO-checkpoints op volle zee dan? Zijn die zó gemakkelijk om de tuin te leiden?
Misschien zijn ze niet van de aardolie-branche, dan weten ze niet waaraan en waaraf. Of misschien zijn deze UNO-waarnemers Britten en
hebben ze daarom iemand van Oil Bulk & Quality Services Ltd uit de UK gevraagd?
Als het niet voor echt was zou het een interessant vraagstukje zijn.

1999-02-08 ~ op zee, Perzische Golf

Vannacht zijn we vertrokken uit Koeweit, nu gaan we laden in Irak. LM moest niet opstaan voor de standby, cheng Venes zou het doen.
Dat is zeer vriendelijk van hem. Om 05h was er weer eens brandalarm, de brullende bel. En om 06h45 nog eens. Daar ging LM zijn nachtrust.
Als wekker kan dat tellen hoor, de brulbel van het brandalarm.

Vanmorgen stond ik in alle vroegte te strijken in de laundry en plots hoor ik achter mij
een juichend "Goodmôôôrning!" à la Robbin Williams. https://nl.wikipedia.org/wiki/Good_Morning,_Vietnam  Het was de marco. 
Hij ruikt de geur van strijk graag. Het is een huiselijke geur, vindt hij.

          Mijne vriend toch, als dat alles is wat we moeten doen om u blij en opgewekt te krijgen wil ik wel elke ochtend enkele T-shirt strijken,
          desnoods vlak bij de deur van uw radiostation. En als al onze kleren gestreken zijn begin ik weer van voor af aan.
          (Da's larie natuurlijk, ik strijk niet graag want van het stilstaan krijg ik pijne enkels.)

Enkele dagen geleden waren we tijdens het avonduurtje in de bar danig aan het roddelen over een zeevarende en iemand van de aanwezigen
(ik weet niet meer wie) zei dat de marco hem verteld had :
"Ik weet wel hoe de dingen in hun hun werk gaan, maar wanneer ik het moet doen raak ik soms in de war."
En toen was ik danig confuus. Natúúrlijk doet die man al die rare dingen niet opzettelijk, wie zou nu uit eigen vrije wil zich zo vaak
zoveel ongenoegen op de hals halen. Maar als hij wat meer controlesysteempjes inbouwt dan helpt dat.
Ik weet het uit ondervinding. -nu ik deze lijnen weer onder ogen krijg denk ik dat er iets anders aan de gang was, misschien iets neurologisch

16h : We liggen op anker.
'Kedoek', onze eerste raket voor vandaag. De ruiten van de patrijspoorten in dik veiligheidsglas van 5mm trilden ervan.
De verslaggeving op CNN klinkt meer gepolijst, maar dit is dus life.
16h20 : Weer een raket. Op dit eigenste ogenblik zijn aan de wal mensen en hun kinderen doodsbang.
Cheng Venes kwam vragen of ik het ook gehoord had. "Un Fameux Boum" heet dat ik het Luiks.

17h15 : LM zegt zojuist dat hij die eerste gehoord heeft tot in het machien, boven alle geluiden van de machinerijen.
Dat geloof ik direct. Het was enorm.