schrijfvloer 03 ~ kronieken van 31 jaar vaart, in uitvoering
19-02-2020
161. schip 26 brief 01
Aan boord van dit schip waren LM en ik voor een tweede maal. De eerste maal was in '93-'94, schip 24. Het schip met de 'short story' aan de lift. Vanaf nu hadden we een laptop bij. Eindelijk. LM over de streep trekken was het moeilijkste. Toen ik later zijn administratie voor mijn rekening nam begreep hij (eindelijk) dat die laptop al veel eerder had gemogen.
Door het gebruiksgemak van de laptop worden de brieven langer, maar -heb ik de indruk- het zijn nu minder aaneen geregen fragmenten, de brieven zijn nu meer verhalend en lezen gemakkelijker.
1995-09-06 ~ Sines, Portugal
Aan de nederzettingen in Brabant, Brussel en Limburg, gegroet.
Het is nu 20h51 en het heeft hier nog niet opgehouden. Al heel wat anders dan vanmorgen , toen ik hier raprap een briefke schreef over de kraan van onze wasmachine thuis. Potdorie, ik was toen gelukkig en ik besefte het niet.
Rond 09h30 ging ik dat briefke afgeven bij de vorige 2de mecanicien en zijn vrouw, met het verzoek of zij het wilden meenemen naar België. En posten. LM was daar al. Wij met z'n vieren wat staan praten. Ze zouden rond 10h vertrekken, samen met nog andere mensen die afgelost werden. LM gaat weer naar 't machien, en ik ga naar deck 4, naar onze voorlopige cabine. Een half uurke later hoor ik nogal wat beweging in de alleyway: wielekes van valiezen die rollen, de deur van de lift, gedoe van 'goei reis' en zo … besluit : het buske is daar, ze zijn aan het vertrekken. Ik wacht nog wat, om zeker te zijn, kwestie van geen opstoppingen te veroorzaken in de lift, op de trap of op andere plaatsen. Het is hier al niet breed en als dan een paar mensen tegelijk met valiezen beginnen manoeuvreren is er al gauw een valies of een mens teveel. Er is ooit voor minder ruzie gemaakt geweest geworden.
'k Mocht beginnen aan de verhuis, beginnen uitpakken en installeren, kortom : ikke blij, ikke volle petrol actief want ik zou dat eens snel klaar hebben tegen dat LM 's middags boven kwam. Op een van mijn tochten tussen deck 3 en deck 4 kom ik LM tegen. Hij zag er wat bleek uit, vond ik. "Meiske, weet ge nu wat, ik denk dat we mijn tikketten vergeten zijn." Hij sprak nogal stil maar ik had het toch direct verstaan en begrepen : WE ZIJN DE CERTIFICATEN VERGETEN Dat is ongeveer even erg als de medicamenten vergeten. Sebiet sturen ze ons naar huis, in volgende haven! En toen zag ik even bleek als LM, denk ik. Een zin die begint met 'Meiske' betekent ALTIJD opletten geblazen.
Certificaten of tikketten betreffen de bijkomende verplichtte opleidingen. Zoals actieve brandbestrijding bvb, en nog een aantal andere cursussen, maar ik weet niet meer welke. De tikketten hebben niks met het diploma te maken, het zijn certificaten die zeggen dat men voldeed aan de proeven van bekwaamheid. En waarom hadden wij zijn certificaten niet bij? Omdat mijne slimme ze in een koffertje opgeborgen had, los van zijn zeemansboek. Los-van-zijn-zeemansboek! Kunt ge u dat voorstellen? Terwijl zeemansboek + vaccinboekje + certificaten absoluut bij mekaar hoorden. Het zijn officiële documenten die samen gaan.
1995-09-08
We zijn ondertussen twee dagen verder en de rederij heeft de kopieën van hun kopieën van LM zijn brevetten/tikketten gefaxt naar de agent hier in Sines. Dat zijn natuurlijk niet de officieel conforme afgestempelde en geplastificeerde kopieën die in alle havens aanvaard worden. Als ze in Noorwegen willen moeilijk doen volgende week, dan kunnen zij dat en dan mogen zij dat want we hebben niks te piepen zolang de officiële kopieën niet kunnen voorleggen. Binnen en paar weken zijn we in de States en daar lachen ze er helemáál niet mee. Ondertussen zit ik hier schietgebedekes te prevelen dat WdL het juiste koffertje intijds open krijgt, dat die certificaten er in zitten, dat de rederij ze intijds ontvangt om door te sturen naar Noorwegen of naar de States en dat de certificaten AUB niet verloren gaan in de post. Hoeveel heiligen moet een mens daarvoor aanroepen? Ik denk niet dat ik nog connecties heb daarboven. Misschien helpt het dat ik hen beloofd heb dat ik met pasen een eitje zal branden voor hen. Of hoe gaat die omkoperij nu al weer?
Een beetje over het schip vertellen : het is er allemaal nog. De keuken, de laundry, de lift (een lift die wérkt), de ditjes en de datjes. In de cabine is wel een en ander veranderd. Niet de kleur van de schotten, maar om u een voorbeeld te geven, ik had hier een stukske geel koord laten liggen in de schuif. In nylon, rekt niet en neemt geen water op. Ge kent dat wel, te goed om weg te doen en het zou nog eens van pas kunnen komen. Awel, da's weg. Spijtig hè. Verder is alles goed met ons. En met u?
De TV is gerepareerd geweest. De auto's veranderen niet meer van kleur terwijl ze over het scherm rijden, de mensen zijn niet groen meer en de bomen niet meer paars. Én er staat nu een video. Had ik dat geweten, dan hadden we een paar videobanden meegebracht. Hier moet ergens een grote collectie zijn, maar ik moet nog gaan kijken of ze nog op de oude plaats staat. We zijn hier afgemonsterd op 13-07-'94 en toen was de kast al vol. Morgen eens aan LVE (3de mec) vragen of er nog bijgekomen zijn aan hetzelfde tempo van toen. Dat zouden nu dan 3 kasten vol zijn.
LVE was toen 4de en is zopas gepromoveerd naar 3de. Dat moet nog gevierd worden. We mogen er weer een bij zijn. Verder hebben we opgevangen dat er nogal wat verjaardagen zijn volgende maand. De bemanningslijst is hier al geleverd maar ik heb hem nog niet bekeken, te veel bezigheden de laatste twee dagen.
Wat een luxe dat de papieren hier bezorgd worden aan de cabine. Op schip 25 was het meestal drie keer gaan vragen en dan vroegen ze waarom we dat nodig hadden. Vergelijken heeft nu niet veel zin meer, maar het verschil valt bijna elke minuut op. In zoveel kleine dingen.
We vaarden weer volgens Belgische maatstaven.Zij het onder Luxemburgese vlag, maar dat lag aan de rederij.
LM komt in vorm. Hij is wel moe, maar geen spierpijnen deze keer. Dat is veel waard, want de eerste dagen aan boord kunnen pijn doen en de nacht dient om uit te rusten hé, niet om wakker te liggen van de spierkramp.
Nu efkes de bemanningslijst, we zijn met 24, van wie 10 Belgen, 4 Croaten, 1 Chileen, 5 Filipijnen, 1 UNO Refugee, 1 Canadees en 2 Belgischen, Nicky en ik. Daarvan kennen we 7 mensen, onszelf en mekaar niet meegerekend.
Met de ch.steward hadden LM en ik elk al gevaren, zij het toen nog niet samen, op schip 10, het schip waar we mekaar op twee dagen na gemiste hebben. De verhalen over toen vertel ik later wel eens. 'k Kan er nu geen papier aan besteden want we hebben maar een pak van 500 bladen bij waarvan ik gisteren al 5 of 6 verknoeid heb door ons draagbaar printerke uit te proberen. Als ik zo blijf verder doen zitten we binnen 3 maanden zonder printpapier.
We zijn nog geen gram afgevallen, want chefke RD kookt graag. Dat is te merken aan het eten. Dat was 10 jaar geleden al een festijn. Niet de grote tralala, dat kan niet aan boord van een vrachtschip, maar de lekker ouderwetse keuken, vol met dinges die een mens thuis niet meer durft klaarmaken omwille van de cholesterol en het zuiver geweten. Voor efkes mag het nog. Volgende woensdag beginnen LM & ik de selecteren wat we eten.
9 jaar tevoren had ik met hem gewerkt, hij was de chef van de kaasplank en de ijsemmers in '86, tekst 008 op https://blog.seniorennet.be/_maart.
Zo'n laptop is toch gemakkelijk hè. Een mens kijkt niet meer op een paar lijnen geleuter. Met de hand had ik al uren schrijfkramp gehad. Voor wie dit moet lezen ligt het iets anders natuurlijk, die heeft misschien nu al hoofdpijn.
De capt is JvdM uit Zellik, Brusselaar 'Marolien' van geboorte, een échte Brusselse Ket dus. Zijn vrouw en zoontjes waren hier gedurende de zomervakantie en ze zijn nu naar huis. Opzij van het kasteel was een schommel gemonteerd, gemaakt van een bootsmanstoel, een paar touwen en aan de pijperijen opgehangen met de juiste knopen natuurlijk. Het was een ongewoon zicht, een schommel aan boord van een schip. Het leek zo'n beetje binnenvaart-achtig en huiselijk. Moet ge kind voor zijn natuurlijk, om te willen schommelen op een schip dat de oceaan aan het oversteken is. Da's jong en dat durft nog van alles uitproberen hè, 8 jaar. Er hing wel een net gespannen natuurlijk. Ze konden niet overboord kukelen. Niet van op de schommel, bedoel ik.
Onze travel -de verplaatsing van thuis naar het schip- was de moeite. Van het begin tot het einde is er precies niks gewoon gegaan. Maar dan ook niks hè. Om 08h45 waren we op Zaventem en rond 18h15 waren we aan boord in Sines.
In Zaventem zijn we Didi kwijtgespeeld. We hadden onder de grote NR10 van de inchecklaan nr10 afspraak met de cheng LU en zijn vrouw Nieke. Wij moesten daar zéker staan want wij hadden hun vliegtikketten bij. Daarop moesten we gaan inchecken in laan nr3. Didi was ondertussen gaan parkeren en wist niet dat wij naar laan nr3 waren. Ik heb op uitkijk gestaan maar we hebben haar niet meer gezien. Toen het inchecken klaar was konden we overgewicht gaan betalen aan de balie van Sabena. Van de rederij hadden we zo'n grote gestreepte plastic waszak meegekregen met daarin post, zeekaarten en scheepspapieren. (Niet aan gedacht dat thuis eens te wegen, gewoon uit nieuwsgierigheid). Op weg naar de Sabena-balie : geen Didi te zien.
Toen het overgewicht betaald was werd het tijd om aan boord te gaan. Want men moet overal aanschuiven hè, en ondertussen loopt de tijd. Onderweg naar de emigratie : geen Didi. We staan met 4 daar aan te schuiven in het nieuw gebouw, om naar uitgang C38 te gaan. We staan daar enkele minuten wanneer LM ineens zegt : "Is het wel hier?" Alle vier eens goed rondgekeken: voor uitgang C38 is het nog altijd via de emigratie in het oude gebouw. Wat een geluk dat LM het intijds gemerkt had, we hadden kunnen staan aanschuiven tot het aan ons was en ondertussen was het vliegtuig gevlogen … Op weg naar het oud gebouw : geen Didi. Goed, wij zijn intijds op het vliegtuig geraakt. Is Didi eigenlijk al thuis?
Bij het opstijgen was het uitzicht fantastisch. Helder weer. Maar het voelde aan als een ritje in een boerenkar met houten wielen over een kasseiweg die ooit door Sauwers geklasseerd geweest geworden was. Turbulente toestand. We hebben het Atomium en De Heizel gezien van uit de lucht. En de Basiliek van Koekelberg. Die is van daarboven even lelijk als van op de grond. 'k Zou het miniatuurke nog niet op de Monopoly willen zien staan.
Toen kregen we eten. Dat was welkom. 's Morgens thuis hadden we teveel zenuwen gehad om een hap te eten en het was nog veel te vroeg ook. Ondertussen was het middag en de boontjes gingen er in gelijk boontjes.
De landing in Lissabon verliep beter. Dacht ik. "De piloot zet dat zacht tegen de grond hè, ge voelt er niks van" zei ik tegen LM. Op dat moment waren we nog een paar centimeter van de grond, want de bots kwam een seconde nadat ik uitgesproken was. "Ja hoor, heel zacht" zei LM, ondanks de bijna-whiplash. 't Is gene contraire, mijne man.
Op de luchthaven, geen agent. Hoe kan dat nu? Is het hier feestdag? Toen hij er eindelijk door kwam hield hij het bord met de naam van het schip goed tegen zijn lijf, zodat niemand kon lezen wat er op stond. Behalve Nieke, zij had het gezien. Wat een geluk voor ons allemaal. Meneer de agent begint een uitleg dat we nog moeten wachten op twee mensen van de bemanning, twee Kroaten, die binnen een uurke zullen toekomen. Ah? Goed. Dan doen we dat toch efkes! Wat is nu een uurke! Eerst bagage in de wagen zetten. Probleem : het was een busje, zonder gordijntjes of tapijtjes, het gewoon formaat en juist groot genoeg voor de bagage, zonder wij vier erbij. Oplossing: wij gaan iets drinken in het café naast het kantoor ter plaatse, want eigenlijk is het niet óns probleem.
Hij heeft een wagentje versierd voor de bagage. Het ding ging door zijn bandjes ocharme, en kon ook een versterking gebruiken. Het werd tijd om weer naar de luchthaven te gaan, de twee Kroaten gaan afhalen. Het ene vliegtuig kwam uit Zürich, het andere uit München, met niet veel tussentijd. De agent vindt die mensen, speelt er ene kwijt, speelt dan de andere kwijt, vindt ons terug hoewel hij ons niet kwijt was en … een meevaller: die mannen hadden niet veel bagage bij. Dat kon dus zo mee in het busje. Het wagentje met bagage zou pas om 18h vertrekken, in volle spitsuur en voor 22h moesten we de bagage dan niet verwachten. Hoop doet leven? Ik vraag mij af waarom. Het zuiden van Europa is mooi, maar een mens moet zich geen illusies maken ookni. Dat was die dag weer eens aangetoond, op verschillende manieren.
De rit Lissabon-Sines heeft ongeveer 3hrs geduurd. 'k Heb geprobeerd te slapen omdat ik niet meer dierf kijken hoe die man reed. "Gelukkig hebben ze hier pechstroken. Wel wat smal." Dat zijn geen pechstroken, geen fietspaden ook niet. Geen ene Portugees is zo zot om hier langs de baan te gaan fietsen. Het zijn rijstroken voor karren met muilezels van landbouwers. Er is veel land, dus zijn er veel landbouwers en die hebben allemaal een kar met een muilezel.
LM zat in het midden, tussen Nieke en mij. Hij kon alle vreemde, grillige en eigenzinnige manoeuvres van de man zien aankomen en kon intijds iets zoeken om zich aan vast te houden. De cheng LU zat vooraan en heeft daar intijds zijn graad, in gezag en zijn gewicht in de schaal gegooid om een sanitaire stop af te dwingen. Ik weet niet of iemand echt naar de WC moest, maar het deed deugd eens uit die rare stoelen te zijn. En voor cheng LU zijn bijna alle zetels te klein hè. In het vliegtuig zat hij ook al op een schuppesteel.
Terwijl we stonden te wachten op onze shore-pass komt een madam praten met de agent. Het was een tamelijk geanimeerd gesprek. Een mooie madam met acajou haar, knap kapsel, knalgele jeans, sjieke bloes, fijn opgemaakt, ongeveer zijn (onze) leeftijd. Het soort dame dat men eerder ziet zwaaien met een creditkaart dan met een stofdoek. Zijn lief misschien? Het was zijn eigenste vrouw en wat ze met zoveel animo aan het vertellen was : bankaart ingeslikt. De zijne nog wel. En dát hè mensen, dat vond ik nu eens niet erg voor het vent. Zo'n warhoofd.
Aan boord was het een Blij Weerzien, dat gepast doch ingetogen beklonken is geweest, een Oud-Vlaams scheepsgebruik. Daarna was het hoogtijd dat we gingen eten. Er stond salade Liégeoise op het menu, een van de lievelingsgerechten van LM. Met boontjes. En die gingen erin gelijk boontjes. Na het avondeten ging LM nog eens kijken naar het machien, de stand van zaken in ogenschouw nemen. Eens kijken of hij er moest van wakker liggen of niet. "'t Is er proper" zei hij achteraf. Vermits het over het machien gaat en komende van LM, klinkt dat niet zo best. -wanneer de machineruimte proper is als een showroom, is er camouflage aan de gang
Ik ben gaan slapen in onze voorlopige cabine. Ik wou een beetje rusten voor het gesleur met de bagage zou beginnen. Toen ik wakker werd stond LM daar en alle bagage ook. Hij had de vier valiezen in zijn eentje naar boven gebracht. Hij had me laten liggen want ik sliep met de dekens over mijn hoofd getrokken en als ik met de dekens over mijn hoofd lig is dat een teken dat ik wil slapen, vindt hij, daarom heeft hij mij niet wakker gemaakt.
Dat moet ik onthouden. Een dekentje is zo rap over mijn hoofd getrokken. Als er thuis nog eens een afwas staat leg ik alvast een dekentje klaar. De dag daarop was donderdag, onze Eerste Scheepsdag. Verhuizen naar de definitieve cabine. Uitpakken. Liefst met bekwame spoed. Geen 'gewone' dag dus. In de namiddag heb ik wat op de laptop gespeeld. Werken kan ne serieuze mens dat niet noemen: terrein verkennen. Daar kruipt ook tijd in. Gisteren was al meer een scheepsdag-in-haven. 's Middags boontjes.
De 1ste stuur is CAR. Aan hem gaan we geen bladzijdes besteden wegens misschien niet genoeg printpapier. 't Zijn trouwens geen verhalen om op papier te zetten ookni. Nu, bij de 1ste stuur (choff) moet een mens zijn wanneer hij overalls nodig heeft. Ik had er 3 (of 4?) mee van vorige keer, voor het geval.
Van het vorig schip zijn ze niet. Daar hadden ze er geen. En toen er eindelijk toekwamen was LM zijn maat er niet bij. Allemaal maatjes voor kleine Aziaatjes. Toen de grote maten eindelijk toekwamen, was ons contract ten einde.
Van het voorlaatste schip, dat is dit schip nota bene. Die overalls zijn dus al 2x6 maanden of langer in gebruiken geweest. Ettelijke keren gewassen. De stof is nu baby-zacht. En misschien ook versleten. Maar goed dat ik niet direct iets weggooi hè, of LM zat hier zonder werkkledij. Car geeft LM de grootste overalls die hij in stock heeft. Ik was ze eersteens, om het stijfsel er uit te krijgen.
Ze zijn knaloranje deze keer. Het doet pijn aan de ogen, maar het is wel de goede kleur om iemand te vinden die overboord gekukeld is, als hij nog drijft. Het is een nieuw model en op de rug staat in het groot de naam van de rederij. Dat is zeer vriendelijk van de rederij. Maar de overalls zijn gekrompen en van de 3 die Car gegeven heeft is er maar ene die min of meer bruikbaar is nadat ik het stuk elastiek op de rug er uit haalde. Er zullen grotere overalls toekomen. Ze 'zijn besteld'. Hier in Sines zijn zojuist de zesmaandelijkse voorraden toegekomen (den bloelist = the blue list). Als de grote overalls besteld zijn, komen ze binnen 6 maanden, dan is ons contract om hè.
Ziezo dit is het ongeveer. Voorlopig is er niet veel nieuws. LM en ik zijn nog niet aan de wal geweest. Gisteren wilden we gaan, maar toen ging de staff (capt, cheng & choff) met de agent eten, en LM was de oppas aan boord. Zou de agent zijn bankkaart al terug hebben?
LM mocht weg volgens cheng LU, maar dat doet hij niet graag, er moest zo eens iets gebeuren, en dan is er geen senior officer aan boord … daar zullen de verzekeringen van smullen. De nieuwe 4de mecanicien was van wacht en is compleet nieuw hier aan boord. LM vond het wijzer aan boord te blijven, want als én de cheng én de 2de eng aan de wal zijn, naar wie moet de 4de dan bellen wanneer hij inlichtingen nodig heeft. Naar LVE, de 3de ? Maar die was ook niet aan boord of onderweg naar weg! -dat LU, chef van de mecaniciens zijnde, daar niet uit zichzelf aan gedacht heeft …?
Wat een geluk dat we aan boord gebleven zijn. De 4de mec heeft LM nodig gehad. Hij heeft gebeld en LM is gedurende 2hrs met die jongen beneden gebleven. Al die tijd had ik een dekentje over mijn hoofd. Ik heb zelfs de telefoon niet gehoord.
Gisterenmorgen toen de telefoon ging om ons te wekken hoorde ik LM zeggen: " Hallo, … ja, … oké, danku." 'k Dacht: "dat doet hij toch écht goed hé, zo 't zotteke uithangen. Wij hébben geeneens telefoon." Het was 07h en aan boord is telefoon. Dekentje of niet.
Morgen heb ik stapwerk te doen. Chocolade kopen. In Noorwegen is de chocolade stinkduur, onbetaalbaar en dus niet lekker. En tot aan de States geraken we niet met onze voorraad omdat we er geen bijhebben. LM neemt elke middag rond 12h50, voor hij naar beneden gaat om aan de 2de helft van de dag te beginnen, een chocolaatje bij de koffie. Dat is een Oud-Vlaams Scheepsgebruik.
In de namiddag de was doen. Dat is ook een Oud-Vlaams … is daar nog iemand? Of ligt iedereen op de sofa met een zakje ijs op het voorhoofd? Vergeet het dekentje niet. Dat is een Nieuw-Vlaams Scheepsgebruik.
te gast bij Wim Helsen ~ Martin Heylen met een gedicht van Edna St. Vincent Millay (vertaling door Herman De Coninck)
De spoorbaan ligt mijlen verder daarbuiten De kamer is vol vrolijk gepraat En toch hoor ik die ene trein die er slechts gaat minstens tien keer per dag fluiten.
De hele nacht komt er geen trein voorbij De hele nacht is stil van slapen en van kreunen En toch zie ik de rode gensters uit zijn schouw en hoor ik zijn machines steunen.
Mijn hart is vol van vrienden en van jou. Beter gezelschap vind ik nooit meer in dit leven. En toch is er geen trein die ik niet nemen zou, waarheen is mij om het even.
Het feit van onderweg te zijn, dat er beweging in zit in het bestaan dat men gekozen heeft … Ik zou kunnen tranen van herkenning. Om hetgeen in het gedicht staat, om hetgeen Heylen erover zegt. 'k Kende het gedicht niet, maar Edna St. Vincent Millay weet waarover ze het heeft, zij reisde veel. 'k Moet de oorspronkelijke titel nog zoeken.
De voldoening van onderweg te zijn. In de pre-LM periode, wanneer het verlof voorbij was en ik een wachtnummer ging halen op de Pool der Zeelieden stapte ik van het Centraal Station naar de Olijftakstraat op de cadans van https://www.youtube.com/watch?v=dBN86y30Ufc , 02min33 In de bassen hoort men een trein natuurlijk. Maar in het gitaarspel hoor ik het rollen van de golven, het wiegen van het schip. Dat zei die tweede strofe voor mij allemaal. https://www.azlyrics.com/lyrics/willienelson/ontheroadagain.html , de tweede strofe En dit gedicht nu ook. Helemaal.
LM is tot 01h vanmorgen aan de verwarming bezig geweest en nu werkt ze weer. Al 19°C inblaaslucht en 18°C in de cabine. Da's al een heel verschil hè. De mensen krijgen weer kleur op de wangen. De was zal nu sneller drogen ook. Amai, wat een luxe, al die gewone dingen ineens weer. Er is nog 1/5 van de lading te lossen.
Vannacht hebben ze ingebroken in de safety-locker. Er zijn 2 van die speciale flashlights weg. -voor visuele noodsignalen En ze moeten daar ook geslapen hebben. Zij liever dan ik. De locker is een metalen hok, even koud als aan deck. Men is er uit de wind, da's alles.
Gisterenavond belde VW. Hij had een fles champagne gekregen (van iemand van de terminal?), hij wou ze delen en de inspecteur was er ook. LM was nog beneden in 't machien en ik lag al in bed. Ik had het juist een beetje warm gekregen. Ik had echt niet de moed om mijn kouwe kleren weer aan te trekken. En zeker niet om kouwe champagne te drinken. Met 't pastoorke er bij dan ook nog !?! Een tijd geleden hoorde ik op een Engelstalige zender dat Russische soldaten vergiftigd waren met champagne. Van waar die kwam weet ik niet meer. Nu ja, VW en 't pastoorke zijn geen Russische soldaten, dat scheelt een stuk.
Hier is een klein geel papiertje vast geniet onderaan het blad, en daar op staat in kleine groene letters : "Hellep, ik vind blz 13-14-15 niet meer." Hierover moet ik een tussenverhaal inlassen.
Op zee bleef ik schrijven tot in de volgende haven. De bladnummering liep door. Wanneer het tijd werd om de brief verzendklaar te maken verdeelde ik de bladzijdes over het nodig aantal enveloppen. Er was ons afgeraden iets te posten in Constanza. De nummering zou dus doorlopen tot in Pireaus.
In Constanza kregen we af en toe 't pastoorke over de vloer, die kwam dan ongevraagd binnenwandelen en als ik me goed herinner nog zonder kloppen ook. Hij zag me vaak zitten schrijven. Dat intrigeerde hem. Op een dag in Constanza dalen LM en ik de trap af om aan tafel te gaan en hij komt naar boven. (Al gegeten? Kan niet.) Hij keek verveeld dat wij nog niet aan tafel waren, alsof hij ons niet op de trap verwacht had. En toén, Mensen Lief, toén had ik mijn ingeving moeten volgen en hem achterna sluipen, zoals hij naar boven geslopen kwam als een jong kind dat iets van plan was, en hem stil achterna gaan. Maar ik dacht, ach nee, inspecteurs doen zoiets niet.
Inspecteurs doen zoiets wél. Hij kwam toch ongevraagd de cabine in wanneer wij er waren, wat zou hij niet binnen gaan wanneer we er niét waren, wanneer we aan tafel zaten bvb. Maar we zaten nog niet aan tafel, we zijn mekaar gekruist op de trap. Mogelijk was hij iets vergeten in zijn cabine? Maar waarom keek hij dan zo betrapt? Omdat-hij-iets-van-plan-was! : er zijn die dag drie bladzijdes brief verdwenen uit onze cabine. Gepikt. Alsof ik over technische scheepsgeheimen zou schrijven en deze alzo melden aan de buitenwereld. Ikke. Technisch … en wat een zielige mentaliteit, dat inspecteurke. Gelukkig heette hij in de brieven van toen nog niet 't pastoorke. We noemden hem zo enkel onder ons.
1995-01-19, op zee
Gisteren om 18h zijn we vertrokken uit Constanza. We hebben daar 7 dagen en 6 nachten gelegen en dat was teveel. Het is 24°C in de cabine en de deuren moeten niet meer op slot tegen de dieven. Want er is wat afgepikt geweest. Ik denk dat er zo'n stuk of 8 lakens weg zijn. Slopen en handdoeken, nog meer gepikt.
Eergisterenavond kwam 't pastoorke met zijn staart tussen zijn benen. Gewoonlijk wandelt hij ongegeneerd binnen, nu bleef hij aan de deur staan. Zo beleefd? Slecht Teken à Slecht nieuws: LM & ik moeten blijven tot Hadera (Israël). Eerst laden in Puerto Bolivar, Colombia en dan lossen in Hadera, Israël. Dat maakt samen 6 weken, ik reken op 02/03 in Hadera. Tel er nog een dag of wat bij per obstakel (Bosphorus, Dardanellen, bunkering, Gibraltar, den Atlantic in de winter, weet ik veel) en dan wordt het 10/03, dat is 7 weken.
08h40. Lap! We liggen stil. Dat kan dus ook nog gebeuren. Op 02/01 hebben we zo gedurende 08hrs stil gelegen. Op drift. Toen was er iets met de stoomketel. Die is nu gerepareerd. Daaraan kan het niet liggen. Liefst niet. Voilà, het is zover : de Bosphorus is nog altijd gesloten wegens slechte zichtbaarheid. Daarover was iets gezegd vanmorgen aan tafel. Er was al gebeld geweest met de wal. We zijn nu in een rondje aan het varen. Tenminste, ik hoop dat het een rondje wordt, we maken toch geen rechtsomkeer hè? Of is het misschien omdat de inspecteur van Det Norske Veritas iets aan het controleren is? -internationaal verificatiekantoor Hij is een Griek/Syriër met USA nationaliteit en spreekt een aantal talen uit deze contreien. Hij en 't pastoorke hebben danig op choff VW zijn systeem gewerkt de voorbije week.
't Pastoorke is als chef op zijn gallons getrapt omdat VW naar huis mag in Pireaus. Voor 't goed van het schip had hij gewild dat VW nog bleef. En voor 't goed van VW zelf ??? -VW was óp en moe. Om verschillende redenen. Daar is een boek over te schrijven, over alle heimelijke én openlijk tegenwerkingen die hem beletten zijn job naar behoren uit te voeren. Er was zelden voldoening, omdat zijn vakbekwaamheid en zijn maatstaven telkens weer op onwil van hogerop stuitten. ('Anyway, we leave it like that') Maar dat boek zal hij zelf moeten schrijven, sorry VW.
1995-01-21 ~ Pireaus, Griekenland
08h. Uw brief van 11/01 ontvangen. -op deze bladzijde had ik de laatste nieuwe fantasie-handtekening van ma gekleefd. Ernaast schreef ik een commentaartje:
Wij vinden deze voorlopig de mooiste. 'k Zou er direct een bespreking kunnen bij schrijven. Gisteravond in bed wist ik hoe die zou worden. Maar toen viel ik in slaap. Iets als: lineair, Miró, coloriet, b'Ibeleau en zo, oercentraal en de vlucht der vogelen.
Onze volgende post zal uit Puerto Bolivar, Colombia komen.
Ze hadden het juist bij de rederij hoor, hier is wisseling van bemanning (crewchange). Choff VW mag naar huis en zijn vervanger choff RJ had uw brief bij. Da's alles wat de crewchange betreft. De rederij is nooit helemáál mis in haar berichtgeving, er is altijd wel iéts van waar.
Doe de groeten aan WdL & Co, wel bellen wel eens wanneer we Gibraltar passeren.
PS: ik denk dat ik weet waar die verdwenen 3 blz's gebleven zijn. Als ik ze tussen dit en 6 weken niet gevonden heb ben ik zeker, dan zijn ze wég. Gepikt. En ik weet al ook hoe & wanneer & waarom & door wie.
Na deze brief moet er nog een zijn, van uit Puerto Bolivar, maar die zit niet in de farde. Ofwel is hij nooit toegekomen, ofwel heeft mijn ma hem verloren geklasseerd. Dat zou kunnen, want toen ik onlangs vier dagen zonder PC zat heb ik een eindje vooruit gelezen en tussen de brieven van 2002 zat een brief van 1984! Die brief zal ik wel eens inlassen. Ik verwittig dan, via de ochtendmail en ook in de intro bovenaan het blog. En dan is er nog het verhaal over de afmonstering in Hadera. Ook obstakels en calvarie. Die tekst moet ik nog schrijven
We liggen hier al vier volle dagen, nee, dit is pas de 4de dag. Buiten is het -4°C en binnen + 10 °C. Ik heb nu vier dagen een anorak-parka over alles aan. Enkel om de douchen en te slapen gaat hij uit. Gisteren heb ik al 2 halve valiezen tropen- en zomerkledij ingepakt.
De stoomketel staat af want er moet aan gewerkt worden. De ventilatie staat ook af en dat heeft akelige bijverschijnselen. In de droogkamers lekt de condensatie van de schotten. Vermits de luchttoevoer en -afvoer stil ligt droogt alles veel trager. Dat zou misschien nog op te lossen zijn door in kleine hoeveelheden te drogen. Maar nu is de scheepswas van 30 man daar nog tussen gekomen. De badhanddoeken zijn het ergste, dat zijn extra panelen van vocht die daar hangen.
De inspecteur ('t pastoorke) had geen post bij. En hij logeert aan boord deze keer, in de cabine recht over ons. Just goe, dan maakt hij het hier ook eens mee. En verder eigen schuld, hij had maar post moeten bijhebben. Dan hadden de goden van de communicatie zich over hem ontfermd. Nu slaapt hij op een kil & vochtig schip.
Op deck B hieronder is het al een paar dagen grote feest. De Dames van Het Vak zijn aan boord. Onze Roemenen (de zes supplementairen) zijn terug van een paar dagen verlof en zij hebben ook Dames bij, want dat hadden ze blijkbaar beloofd. Nu is er plots een overaanbod aan Dames, en dalen de prijzen. Zo gaat dat.
Gisteren was er nog wat aan de hand. De 'havenautoriteiten' waren aan boord gekomen, zo rond 17h. Dat is na hun werkdag waarschijnlijk. In vol ornaat, met veel klatergoud en indrukwekkende kepies op hun verstand. Ze wilden fardes Marlboro hebben, of de 'Girls' moesten van boord want dat was illegaal. Als het al 3 dagen illegaal is, doen we gewoon zo voort, moet capt B gedacht hebben, want hij gaf geen fardes sigaretten.
Capt B was de aflosser van capt T. Capt B was een Ashkenazy (afkomstig uit Zwitserland). Qua werkwijze een verademing voor de moe-getergde VW. Eindelijk een échte kaptein!
De locker van sigaretten en alcohol was waarschijnlijk al 3 dagen verzegeld door de douane ook, maar van pure gretigheid en hebzucht waren die Roemeense kepies dat uit het oog verloren.
En toen gingen zij als 'autoriteiten' het schip doorzoeken naar meisjes. Die overal verdoken zaten en zéér stil waren. Bovenstaand gebeuren heb ik achteraf pas vernomen van choff VW hoor ...
Ik stond juist aan het drinkpompje van deck B om een fles met koud water te vullen dat ik nodig had voor iets. 'k Had wel vaagweg iets van commotie gemerkt. Op dat moment zegt VW, ook op deck B bij het drinkpompje : "Als ze er vinden vliegen ze er op af en is 't een boete voor 't schip." "Als ze wat waar vinden? In Pireaus?" vroeg ik afwezig. Ik dacht aan een scheepvaartinspectie in de volgende haven. VW schiet in een lach en ineens begrijp ik wat hij bedoelt, snap ik de situatie, we stonden immers op deck B! En ik lach luidop mee … De IJverigen hadden een vrouwenlach gehoord, maar ze hadden me nog niet gezien. Ze komen afgestormd door de alleyway in 't gedacht dat ze en eentje te stekken hadden. 't Was ik maar. Dat viel tegen. Nu hadden ze niks om over te onderhandelen over scheeps-sigaretten met capt B. "She's no Girl, she's a Wife" zei VW tegen de eerste IJverige die ter plaatse was, VW nog half slap van het lachen. De 3de stuur Z stond bloedserieus dapper mee te redeneren, zo van : "She was a girl, but now she is a woman and …" VW deed hem teken zijn mond te houden. Het woord 'girl' was te beladen in deze situatie. De IJverige stapt nijdig verder maar alle cabinedeuren waren op slot natuurlijk en choff VW, toch chief officer zijnde, had plotsklaps geen passkey meer, nooit gehad ookni ! passkey = passe partout, loper De IJverige wist niet half hoe grappig hij was. Eerst die over-ijver en vlak daarna die al te duidelijke nijd. Een acteur zou ervoor op de vingers getikt worden wegens overacting, of zoiets.
De lift is hier al twee weken kapot en daardoor doen we weer trappen en worden we fit. Ttz: sommigen worden daarvan fit. De R/O niet, die gaat er in blijven door zijn obesitas. Morgen worden drie mensen afgelost, onder wie hij. De dag daarop vertrekt Capt B. Hij is eigenlijk loods in Eilat (Israël) en hij moet weer gaan loodsen of ze willen hem daar niet meer. -de Golf van Eilat in Israël heet aan de overkant de Golf van Akaba, Jordanië https://nl.wikipedia.org/wiki/Golf_van_Akaba ,
Nog een dag of vijf en LM & ik zijn ook thuis. Als de kraan niet in panne valt, de sleepboten fuel hebben en de loodsen niet staken geraken we hier intijds weg en bereiken Pireaus in nog relatief goede gezondheid, tenzij we hier straks bevroren zijn.
Ah ja, de lift. Die is dus buiten gebruik. Voor de mensen van het machien is dat heel erg, want zij hebben de lift nodig voor de job. Soms moeten daar zware stukken naar een hoger of lager verdiep verplaatst worden. Wij binnen de bewoning kunnen feite zonder lift, maar in 't machien eigenlijk niet. Nu was er gehoopt dat er een technieker uit Hamburg zou komen met de nodige wisselstukken. Noppes. Misschien in Pireaus. Maar daar heeft de technieker dan slechts één dag de tijd. Zal de rederij hem dan wel naar Pireaus sturen voor ons? Dat zijn onze zorgen niet meer natuurlijk, maar onze vervangers gaan het vervelend vinden.
Ik ben al plannen aan het maken voor thuis. Amai! dat zullen dagen van 30 hrs moeten worden. Badkamer schilderen, tomatensoep maken … De laatste tijd dróóm ik van recepten. Niet om ze zelf te mogen eten maar om ze te mogen klaarmaken, en allerlei menu's samenstellen en zo.
In haven wordt er om 17h gegeten. Da's vroeg hoor. En het is veel te koud om te blijven natafelen in zo'n grote ruimte, zelfs met onze jassen aan, dus om 17h45 ten laatste is iedereen daar weg. En dan? Gaan slapen? Da's nog te vroeg hè. En aan de wal valt weinig te beleven, heb ik van horen zeggen. Het is trouwens een expeditie om in de bewoonde wereld te geraken. Nee dus. Dank u.
Volgens de inspecteur ('t pastoorke) zou choff VW afgelost worden door choff OG, de Gibbe. Dat is die met zijn serieuze uitleg over de zotte vaderdagkaart voor pa. Awel, die jongen gaat er hier nog rapper doorzitten dan choff VW. Hij is veel te serieus en te nerveus. Áls het de Gibbe wordt hè. Áls. Morgen komt er een telex, zou moeten komen, met bevestiging dat we er af gaan in Pireaus en met de namen van de vervangers. Die mensen zijn nog gelukkig voor het ogenblik. -dit waren echt profetische woorden
Daarstraks ging ik suiker halen naar de keuken en het is daar lekker warm als ge naast het fornuis blijft staan. Daarvoor heeft niemand tijd natuurlijk. Langs vier kanten kreeg ik dezelfde vraag afgevuurd : wanneer gaat de verwarming weer aan? "Ik denk dat ik LM heb horen zeggen morgenavond, maar ik ben niet zeker van, want ik kan me vergissen." Voorzichtiger kan bijna niet hè. Algemeen gebrul : "Gisteren had hij beloofd voor vanavond!" Ja. Ze konden er nog mee lachen, de Filipijnen.
18h45. Vanavond zat ene PJ mee aan tafel, iemand van de rederij. De rederij heeft hier een kantoor om de bouw van drie schepen op te volgen. PJ vliegt over en weer. Soms is hij hier voor 2 weken, soms voor 3 maanden. Hij kan nogal verhalen vertellen hoor.
Een elektriciteitsteller bestaat hier niet. De Roemenen betalen enkel de aansluiting, het verbruik wordt niet aangerekend. De ganse stad wordt verwarmd op stoom. (Dit schip ook, maar de stoomketel is stilgelegd voor werken !) Als er ene de kraan dicht draait zit de ganse stad zonder verwarming, buiten enkele partijhotels, die hebben onafhankelijke verwarming. Ge zult hier maar in een ziekenhuis liggen wanneer ene het in zijn ster krijgt te gaan besparen. Nu zijn al wel elektrische verwarmingstoestellen te koop. Naar het verbruik moeten ze niet zien, dus daarvoor moeten ze het niet laten. Alleen is de ampèrage daar niet op voorzien. Het risico is BRAND. Hier staan nogal wat torengebouwen. Volgens PJ heeft Ceausescu de oude stad laten platgooien. Dat kon dus allemaal. Hij liet er een 'modelstad' op bouwen. Nu zitten de mensen in slecht geïsoleerd beton. Dat samen met het centraal verwarmingssysteem is wel makkelijk als men het moreel van de mensen wil ondermijnen hé. Dat doen ze bij bezettingen op de campus ook, het gebouw laten afkoelen. Hier kan dat dus met een ganse stad. De productiviteit lijdt er onder. Wie een ganse dag in de kou heeft moeten werken kan 's avonds naar een koud appartement. Deprimerende toestanden. 'k Had aan PJ nog allerlei willen vragen maar hij moest om 19h weg, dan was er een auto. Hij raadt ook iedereen af om hier op vakantie te komen. Het zou hier fantastisch kunnen zijn om te wintersporten maar de infrastructuur is onveilig of ligt plat. Lieve kwam hier vroeger skiën en ik heb haar daar nooit iets horen over zeggen.
Maar dat was vóór '89.
Daarstraks efkes aan 't Pastoorke getoond én uitgelegd hoe de wasmachine werkt. Meneer is ingenieur …
LM is weer naar het machien voor het een of ander. En hij maar werken, en iedereen maar moeilijk doen. En zagen. De job aan de ketel had vanavond kunnen gedaan zijn maar de fitter was zaterdag gaan sjabbat houden aan de wal. Hij was gewoon niet komen opdagen. Vrijdagavond hadden én de cheng én LM hem gezegd : morgen, denk eraan, er is werk te doen. Maar peeke staat op zijn rechten: sjabbat houden. Godsdienstvrijheid! Awel voilà : 30 mensen een dag langer in de kou.
Vrijdag veel tamtam en een groot air en zaterdag niks. Niet een uurke te laat, nee, niks, helemaal niet komen opdagen. Als we voor hem eens iets kunnen doen zullen we daar eerst eens over vergaderen. Oeverloos.
Zoiets kan op een Belgisch schip niet. Daar zégt de cheng dat er moet gewerkt worden, ook al is het zondag. Hier vroég de cheng aan de fitter of die wel wilde werken op sjabbat. Tja. Het is een ploegske ingezetenen, dit is geen scheepsbemanning.
Toen de fitter een dag te laat aan boord kwam, was hij gehuld in een walm van … ja, miswijn zal het niet geweest zijn hé, vermits hij ergens zijn sjabbat gaan houden was. Hij zat in de crewmess uit te dampen, op twee stoelen verwijderd van mij en plots kwam heel zijn sjabbat er uit gegutst. De wijnrode kots bleef maar komen en spatte op de stoelpoten en de schoenen van wie te dichtbij zat.
Dit was voor mij hét moment om een beetje theater te verkopen: ik bleef onverstoorbaar zitten kijken naar hoe hij zichzelf vernederde, naar zijn minabele toestand.
Ik trok zelfs mijn voeten niet weg. Ik bleef zwijgen en kijken hoe hij zich hieruit zou redden. Hij strompelde de deur uit. Ik keek hem na. Ik keek naar de ravage. Ik stond recht. Ik wees naar de kots en vroeg aan de andere Israëli's : is this sjabbat?
Kotsen in publiek is al erg, maar kotsen waar de vrouw van de baas bij is, da's nog een graadje erger. En de vrouw van de baas, zij stapte met rechte rug de deur uit.
Waarom ik die dag, op dat uur in de crewmess moest zijn weet ik niet meer, maar ik dank Neptunus dat hij me op het juiste moment op de juiste plaats deed zijn. Boven heb ik mijn schoenen afgewassen. Om 10 h stond er al een delegatie Israeli's aan de deur om zich te verontschuldigen voor het gedrag van de fitter. Daar heb ik rustig in een minuutje tijd gezegd dat híj misschien freedom of religion had, maar ík freedom of speech. En dat zijn gebrek aan gemeenschapsgevoel en zijn gebrek aan verantwoordelijkheidsgevoel onder zero was, hij is niet waard een zeeman te zijn. Ze knikten maar wat. Wat ze éigenlijk te weten wilden komen of ik mijn husband … ik glimlachte eens raadselachtig, met een handgebaartje erbij en ze dropen af. Ik herinner me zelfs niet of ik mijn husband op de hoogte gebracht heb, hij had zo al genoeg aan zijn hoofd. Laat de Israëli's maar wat sudderen, maar dat doen ze nooit lang. De Sefarden toch niet.
Op de radio is het Engelse les. Roemeens is precies niet moeilijk. Er klinkt al eens een Spaans of Latijns woord door. De Roemenen op de radio zijn gemakkelijker te volgen dan de zes hier aan boord, wanneer ze onder mekaar praten. Streektaal waarschijnlijk. En Hebreeuws, daar is helemaal niks van te snappen. Tov, da's alles, en dat is dan misschien Jiddisch.
Zo, nu ga ik slapen, LM zal niet lang meer wegblijven.
09h30. We liggen tegen de kaai. 'k Ging dat met hoofdletters schrijven : De Kaai, maar da's lang geleden.
De Kaai was in de jaren '70 een jongerencafé/bruine kroeg op de Arduinkaai, hartje stad Brussel. Gaandeweg beroemd, of berucht, in elk geval gekoesterd als veilige haven in een Boze Buitenwereld.
Bij het binnenvaren zag ik 2 schepen (wrakken?) aan de golfbreker, vast. Dood. Zo heb ik er maar 2 gezien. Choff VW heeft er van op de brug wel 20 gezien. Volgens de loods hebben die allemaal 'a small technical problem'. Jaja, het lijkt hier eerder op een scheepskerkhof dan op een shipsyard. Wie gaat dat schroot verslepen en waar naartoe?
België heeft geen scheepsschroot. Belgische schepen worden nooit schroot. Zij worden intijds verkocht, vlak voor de grote kosten beginnen en dan is het geen Belgisch schip meer. Voilà! Dat een ander het oplost. Van hieruit zijn al wel 100 kranen te zien. En da's nog maar een stukske van de haven. Van die kranen is geen enkele in bedrijf. 'k Dacht eerst dat het zondag was …
Aan deze kade is plaats voor nog 2 schepen van ons kaliber (290m lang). Dat is 1km kade. Leeg. Enkel wij. Aan de andere kant vd transportband zouden hopen, heuvels ijzererts moeten liggen. Er ligt één hoopje en een beetje smos ernaast. Ik denk een camion of twee, drie. Onder de transportband is iemand iets aan het lassen en er zijn ook 2 mannen met een schup bezig. Die rolband rolt dus nog niet. In de kraan is er ene zijn hendels aan het proberen. De grijper draait heen en weer. Er is dus beweging. En rijden kan die kraan ook. Nu die transportband nog.
Op 09/02 hebben we 5 maanden van het contract voldaan en mogen we afgelost worden in een Europese haven, indien het schip vertrekt naar een niet-Europese bestemming. In dit geval Colombia en dat is Zuid-Amerika. We zouden na Constanza afgelost worden in de bunkerhaven. Eerst was er sprake van Gibraltar -Algeciras- Daarna van Sicilië (da's al minder) en gisteren kwam er bericht dat er in Pireaus zou gebunkerd worden. Volgens VW is dat een week vroeger thuis. Mon oeil, dacht ik, er kan nog vanalles mislopen in Constanza. Maar de voorbije 2 hrs is er gelukkig nog niks mis gelopen omdat er nog niks afgewerkt of gestart is op de kaai. Aan dit tempo zou het kunnen dat LM & ik op 09/02 vanuit deze haven afmonsteren. Neptunus sta ons bij.
De lokale zender heet Radio Contact. Hun jingles zijn in het Engels en in het Frans. -zenuw-jingles Is dit een bijhuis van de zender in Brussel of versluist Radio Contact in Brussel gewoon zijn ouwe jingles aan zomaar een zender in Constanza? Deze zender is rustig. Weten ze niet wat ze aangekocht hebben?
De kraanman heeft zijn grijper eens getest op het hoopje dat daar ligt en drie ladingen zijn in de trechter beland. Nu die rolband nog.
10h20. Er is al daglicht sinds 7h (LT) en er is nog maar 1 schip binnengekomen na ons. 'k heb al wel veel pelseberemutsen met diplomatenkoffers aan boord zien komen. Meer officials dan werkmensen. Nu ja, er is toch maar 1 kraan die werkt, blijkbaar. 'k Zal eens vragen aan VW hoeveel ton die grijper per greep grijpt. De inspecteur ('t Pastoorke) komt misschien vandaag aan boord. En misschien heeft hij nog post bij. Wie weet … Hij weet dat! Maar hij is er nog niet. Of hij moest ook zo'n muts op zijn slim hoofdje hebben. Dan heb ik hem niet herkend.
"Radio Contact : the radio that knocks your sock off"
Owee, de grijper ligt stil op zijn oefenhoopje, met de kaken wijd open. Spier verrokken? Kabel gesprongen? Wie weet hoe lang stond die kraan al stil. Weken? Maanden?
11h00. Die grijper ligt daar nog zo en nu staan er al twee mannen op te kijken. De kraanman is naar beneden gekomen. Van daarboven zal er niks aan te verhelpen zijn. Ze kijken naar de grijper en ook dikwijls naar boven. Wat zouden ze tegen mekaar zeggen? In hun haar krabben doen ze niet. Daarvoor is het te koud. Men houdt die beremuts aan.
Het is hier niet te vergelijken met de rust van een haven-op-zondag. -dat idee is nu onbestaande, er wordt doorgewerkt Deze haven lijkt eerder op een grote beest die nog een heel klein beetje ademt en als er niet rap een spuit adrenaline ($) komt stopt alles definitief. Onomkeerbaar. Dood. Enkel nog goed als apocalyps-decor, zoals Detroit (USA). De grijper werkt weer, nu die rolband nog.
De lucht uit de ventilatie in de bewoning is 15°C. Gelukkig is het minder vochtig dan gisteren.
Die Radio Contact-jingles komen van Brussel. Het Frans is te Frans en het Engels is te Engels. Én de muziek is te erg om niet de keuze van een commerciële zender te zijn. Radio Contact werd gesponsord door de PVV of zoiets hè, lang geleden.
Tijdens de nieuwsberichten speelt een onbestemd instrument een paar akkoorden bij de aanvang van een item en na elk item klinkt de sluiter van een fotoapparaat. Dynamisme à la Jambers voor commerciële radiozenders. Neig! Roemenië bestáát!
11h40. De rolband rolt, dwz de transportband loopt. De kraanman werkt verder aan dat zielig hoopke. Moet dat eerst weg eer wij mogen lossen? Nu sneeuwt het. Als dit schip graan vervoerde konden de luiken direct weer dicht.
"Radio Contact: toutes les super-stars!"
In het machien is het nu lekker fris werkweer. LM draagt zelfs een T-shirt onder zijn overall. Dat wil wat zeggen. De andere mecaniciens zijn Filipijnen, die zijn warmer weer gewend. Zij kleumen. De 6 Roemenen (supplementaire crew) zijn hier thuis natuurlijk. Die lopen al een paar dagen te fluiten.
Ik denk niet dat de verwarming het nog zal doen. Er moet aan De Ketel gewerkt worden en die zou afgezet worden. Daar had de cheng nogal bezwaren tegen. Zijn groot argument : de mensen gaan kou hebben. Ja zeg, en als de Ketel het definitief laat afweten door gebrek aan onderhoud onder uw leiding? Dan ligt het schip stil. Dan gaan we nog meer kou hebben. En andere ellende erbij.
12h40. We hebben gedaan met eten. Boeuf braisé. Volgens VW zal het hier 10 dagen duren, te tellen van vanavond 19h. Eerst moet dat hoopke op de kaai weg. Deze grijper neemt 15 ton per keer. In Rotterdam hebben ze grijpers van 65 ton, maar dat zijn dan de grootste ter wereld. -toen nog Ginder duurde het 20 hrs om een schip als dit te lossen. Hier in Constanza duurt het 10 dagen. Zeelieden die wat vaak in Rotterdam lossen worden blasé natuurlijk. Want wie wil er nu 10 dagen in Constanza liggen. In de winter. Zonder Ketel …
Het was een zeer vreemde situatie. Bevreemdend is een beter woord. Een uitgestorven haven. Een stervende haven is een betere term. Een schip zonder Ketel, een bewoning die aan het afkoelen was en waar men door condensatie de schimmel haast kon horen groeien. De trage apocalyps. En daartussen dan om de zoveel tijd die neppe pep-jingles, dat opgewekt gekwek.
Als iedereen aan boord uitgeteld ligt door onderkoeling of door aandoeningen van de luchtwegen door de schimmel, blijven die jingles misschien nog lang opgewekt doen. De trage apocalyps, daar deed de situatie mij toen aan denken, en nu weer.
'k Heb na bijna 4 maanden mijn goeie bic nog altijd niet terug gevonden dus moet hij thuis liggen. Of hier ondertussen iets gebeurd is om te lachen? Nee. Of hier ondertussen iets gebeurd is waar we iets kunnen van maken om te lachen? Ook nee. Of hier nog iets gebeurd is waar wij niet kunnen mee lachen maar een ander misschien wel? Mogelijk. Of hier nog iets te melden of te schrijven valt? Over dingen waar we moeten om zuchten bvb. Oja, maar dan is er niet genoeg schrijfpapier aan boord. En zo is 't altijd iets hè.
Voor de middag stak choff VW hier zijn hoofd eens binnen en zei dat hij nog efkes op zijn tanden moest bijten en dan had hij gedaan voor vandaag. Ze bijten hier al vier maanden op hun tanden. Dat is erg sletig voor het gebit. De medische dienst had een valies potloden moeten meegeven om op te bijten. Dat is goedkoper dan tandartskosten en ziekenkasgebeuren achteraf. Gewoon een valies met houtjes. Of beter een heel palet vol houtjes.
Gisterenavond om 20h zijn we voorbij Djedda (Saoedi-Arabië) gevaren.
01/01 : Suez, mooi 09/01 : Griekse Eilanden, veel 10/01 : Dardanellen, allemaal en middernacht de Bosphorus 11/01 : Zwarte Zee, dat is vandaag.
1995-01-11 ~ Zwarte Zee
Gisteren lagen we op anker voor Istanbul en de lichtjes waren al aan, want het was al donker. Mooi! Maar koud. 16°C in de cabine. Nu 20°C de verwarming werd eindelijk aangezet. En er was po-ho-ost! Choff VW belde naar LM dat er post was. Ik stessel naar boven in het gedacht dat VW nog in het bureau bij de capt was, samen met de agent. Maar nee, VW was al weer op de brug. 'k Ben daar dus voor niks gaan storen. 'k Was er wel rapper buiten dan binnen en nog rapper op de brug, maar toch stom.
We hebben 5 brieven gekregen van ulle (december) en een mooie kerstkaart + 2 van Putman en een kaart van Toppié met en gestileerde kerstboom op. Iets driehoekigs op een trapeziumvoet. Ik kan het niet natekenen. Die van Putman ook niet. Anders zat ik misschien ook op de Grote Markt en het is me daar nu te koud.
Nu antwoorden.
- Hoe gaat het met Lien op school? Dat is geen antwoord, dat is een vraag en dat weet ik.
Van Laura kregen we een kaart met 2 konijnen en een uiltje in een winterwei. Heel mooi. Het zou Waterschapsheuvel kunnen zijn. Ze hebben allemaal getekend. Enkel Laura heeft een échte handtekening, met krullen en frullen en zo. –in die periode waren in de familie barokke handtekeningen in zwang, om dat Steven dat mooi vond, krullen en frullen, maar toen het rococo dreigde te worden hebben we gemilderd.
- Telefoneren : naar hier? Naar het schip? Tegen dat deze R/O (marco) in gang schiet voor een goy is ulle geduld op. Bespaar uzelf die ergernis. Eigenlijk moet ge over Oostende-Radio gaan. Dan roepen zij het schip op en als de verbinding er is, belt Oostende-Radio u op en kunnen we met mekaar praten. MAAR ! Maar Oostende moet hier aan boord nog binnen geraken ook. Als dat heerschap R/O niet naar de lijst van Oostende luistert, om te weten of er een oproep is voor dit schip, dan weten wij niet dat Oostende oproept en dan krijgt gij van Oostende te horen dat het schip (de R/O) niet antwoordt. En waarom luistert dit schoolvoorbeeld van inertie niet naar de lijst van Oostende? Omdat dat een extra inspanning zou betekenen die hem belet uit te rusten van de vorige. Dit is niet het einde van mijn klaagzang over de 'verbindingsofficier' maar 'k ga nu aan iets anders denken want ik krijg er bonkende koppijn van, van dat vent.
De R/O (marconist) leed aan obesitas, en nogal ernstig ook. Hoe was hij door de medische controle geraakt? Via het systeem ons-kent-ons? Ze 'regelen' nogal veel hè, zowel aan boord als aan de wal. Wij vroegen ons ook af hoe hij bij aanmonstering naar boven, aan boord geraakt was. Toch niet via de gangway? Volgens choff VW was hij met de kraan aan boord gehesen, in de bak die dient om proviand in te nemen.
Daarbij komt nog dat hij een 'pantryrat' was. Een woordeke uitleg : In de pantry, het werkterrein van de stewards of later de messmannen, wordt het tafelgerei afgewassen en opgeborgen en daar staat ook een koelkast, voldoende groot. In die koelkast staat broodbeleg voor de mannen van de nacht, de mensen die 's nachts wacht lopen en voor & na hun wacht een boterhammeke willen eten. Wie 's avonds nog een hongertje voelt mag ook altijd iets uit die frigo nemen natuurlijk. Soms staan er nog wat yoghurtjes van het ontbijt, of wat fruit (zelden) of desserts die overbleven na de service. Kortom, de nachtfrigo, voor de mensen van wacht, de mensen van de nacht.
Het is absoluut niet de bedoeling dat die koelkast geplunderd wordt door iemand die tijdens de maaltijden den delicate uithangt aan tafel en bij wijze van spreken amper twee blaadjes sla knabbelt onder veelvuldig gebruik van het woord dieet en dat later op de avond in 't geniep een stapel boterhammen komst smeren en mee naar boven sleurt. Wat in de frigo overblijft is dan voor de jongens van de nacht. Kruimels. Voor hen die 's nachts werken.
Die R/O was zo iemand, een pantryrat. En de Filipijnen van de keuken hebben hem zien langskomen met zijn stapel boterhammen. Zo wisten ze ineens door wie de nachtvoorraad verdween nog vóór de nacht goed en wel begonnen was. De R/O voelde zich betrapt en heeft hen dan zogezegd ook betrapt en hen uit de recreationroom van de officieren gegooid. Snapt ge hoe leep & link en hoe kinderachtig tegelijkertijd? 'Gij kunt mij niet gezien hebben, want ge waart ergens waar ge niet zijn mocht' …
Twee minuten later zaten de fitter en de messman te kijken, maar zij waren Israeli. Ons-kent-Ons.
te gast bij Wim Helsen ~ Stef Kamil Carlens met een fragment uit 'Borderline' van Joni Mitchell
Every bristling shaft of pride Church or nation Team or tribe Every notion we subscribe to Is just a borderline Good or bad we think we know As if thinking makes things so! All convictions grow along a borderline
Carlens vertaalt :
Elke stekelige stengel van trots Kerk of Natie Ploeg of Stam Elk idee dat we onderschrijven Is slechts een grenslijn Goed of kwaad, we denken dat we ze van elkaar kunnen onderscheiden Alsof het denken zelf de dingen echt maakt Alle overtuigingen groeien lans de grenslijn
In dit gesprek merkt men heel goed dat Helsen leraar geweest is hé. Een gedreven leraar, denk ik, hij helpt iemand op weg en stelt tegelijk voldoende vragen om de weten of hijzelf wel de richting uitgaat die de ander zoekt of zoekt te verwoorden. Wij hebben ook zo'n paar leerkrachten gehad, de hemel en al zijn goden zij dank. In een strak nonnenbastion met afgebakende denkpatronen waren dié leerkrachten een oase van denkkracht en tijdens hun lessen was de toekomst weer efkes beloftevol.
En zo krijgt Helsen Carlens ook op gang hè, hij legt niks op, hij inviteert hem zoetjes om een brede denkpiste te volgen. En de man vond dat ook heel oké, zei hij in de slotlijn.
Wie zei ooit dat Helsen de studiogasten manipuleert? Neuh toch …
Gisteren uw post van 09/11 ontvangen. Een kaart met margrieten en een kaart met een poppy, maar dat mogen we niet meer zeggen, met een klaproos dus. Feitelijk moet ik ulle brieven van 10/10 en 01/11 nog beantwoorden.
"Ik moet oppassen want de spelling is weer veranderd, geen progressieve spelling meer en nog vanalles anders, maar daar moet ge een boekske voor kopen. Ik ga dat ook doen als ik nog eens in Brussel kom. Of weet ge wat : ik zal er twee kopen." -eentje voor mij erbij, bedoelde ze, maar ik begrijp dat liever anders hè-
Als men twéé zulke boekskes heeft, is men er dan rapper mee weg? Met die nieuwe spelling? Wilt ge er voor mij dan ook twee kopen aub? En voor LM ook, ook twee. Als de Nederlandse spelling verandert in Europa, verandert ze dan ook in Japan, Zuid-Oost Azië en Australië? Of mogen wij hier qua spelling doen of onze neus bloedt?
We hebben sinds aanmonstering 10/09 nog geen enkele keer tomatensoep gehad. Of gezien. Dat is 12 weken.
Uw handtekeningen worden mooier en mooier. –handtekeningen met veel versierselen, een kleinzoon vond dat mooi 't Is te zien dat ge er op oefent. Of oefent gij niet op al die vissen en krullen en bloemen? Puur talent? Van nature kwiet … da's een gave. Geef eens een definitie van een gave : een gave is iets waarvoor ge nu ne keer géén moeite moet voor doen, en toch niet altijd even blij mee zijt. Soms zou een mens zijn gaven in de vuilbak zwieren, desnoods zelf naar het stort brengen.
Nee wacht, gaven storten, dat zijn giften heb ik ergens gelezen. Giften, zo stond het er, en iets met veel cijfers erbij. Dat zal hun faxnummer geweest zijn …
1994-12-02 ~ Nagoya
We liggen op anker, sebiet gaan we binnen. Volgens choff VW is er nog post achter. Die zou hier dan moeten toekomen. Wij dachten ook al dat er een lading post ontbrak. En wij hopen ook dat die hier sebiet binnen valt. Binnen een uurke of twee weten we het zie, dan liggen we tegen de kaai.
Voor het ogenblik is er een luisterspel op de radio, zeer leerrijk waarschijnlijk, maar ik heb toch van zender veranderd. Vannacht moet het nogal wat geweest zijn om op anker te gaan. VW & LM waren er over bezig aan het ontbijt. Capt T heeft spinnewebben in zijn hoofd. Hij wordt hier afgelost, maar of het met de volgende beter samenwerken zal zijn, daar houden VW & LM hun hart voor vast. En ik dus ook want mijn gemoedsrust gaat mee met de hunne.
Nog één voorbeeldje en dan jammer ik over iets anders. Choff VW slaagde er in capt T te doen verstaan en begrijpen dat er iets fout is, met de instructieboeken erbij en de scheepsplannen opengevouwen en veel berekeningen. Wanneer het dan allemaal duidelijk geworden is en VW hoop dat het begrepen en doorgedrongen is, zegt capt T : Anyway, we leave it like that. = Allemaal goed en wel, maar we laten het zoals het is. Voor de zoveelste keer blijft het werken met haken en ogen. Stel u voor dat deze capt bij de luchtvaart werkte … anyway, we leave it like this. Daar steekt VW dan zijn tijd en energie in.
Gisteren heeft de R/O (= Radio Officier, de marconist) de Filipijnen uit de recreation-room gezwierd. Alle officieren hebben hier video in hun cabine, dwz : alle Israeli-officieren en in de recrationroom zit 's avonds zeer zelden iemand. De jongens van de keuken en nog een paar andere Filipijnen gaan daar kijken wanneer in de bar van de matrozen een film draait die ze al gezien hebben of niet mooi vinden. Eigenlijk mag het niet, maar de R/O mag ze daar ook niet buitenzwieren. Het is aan de capt of de choff om dan in te grijpen, als zij dat al nodig zouden vinden. Twee minuten later zitten de fitter en de messman daar. Zij zijn ook lagere bemanning, máár zij zijn Israeli's! Niet te verwonderen dat de Filipijnen hun moreel gezakt is. Het is hier alle dagen wel iets. Buiten schip 15 is dit het meest kinderachtige en slordige schip dat ik al meegemaakt heb. En het is allemaal terug te voeren naar de leiding.
De sleepboten zijn er, het machien stampt en de loods is aan boord. Wat kan een mens nog meer wensen, we zijn weg! 'k Hoop maar dat de loods de vaargeulen goed kent want er hangt een dikke mist. Af en toe zie ik een lichtje pinken, dat zal de wal zijn.
Toen we vertrokken uit Kimutsu zijn we gedurende een dag langs de Seto-bridge gevaren. We moesten er niet onderdoor varen deze keer. Dat was om naar Misushima te gaan. 't Is toch een monument hoor, zo van ver gezien. 11 km lang. Hoeveel eilanden ze verbindt ben ik al vergeten. Dat staat allemaal op die postkaart die ik ooit eens gestuurd heb. Dié brug dus.
Deze keer was het juist coffeetime en ik ben gauw LM gaan roepen om naar de brug te kijken, want die vorige keer was hij aan het werk en heeft hij er niks kunnen van zien. Er zijn 2 verdiepen, 1 voor de auto's en 1 voor de treinen. Maar wat er nu juist bovenaan rijdt heb ik niet kunnen zien. We waren te ver af. De auto's rijden bovenaan, als ik me goed herinner.
In Wakayama had ik vorige maand denappels geraapt en daarvan de zaadjes geplant. We hebben nu een spar van 2 cm hoog ('t waren sparappels). Hij ziet er nog niet uit, maar we hebben toch een kerstboom voor binnen 3 weken. Dan zitten we weer in de tropen en daar hebben ze geen sparren. Maar wij nu wel.
Het ik het groot nieuws eigenlijk al verteld? Als we hier gelost zijn, gaan we laden in Port Hedland, West-Australië. Daarna Constanza in Roemenië, wat betekent dat we door Suez gaan. Dat is geleden van '83, denk ik. Misschien groeit er nu wat meer groen. Of is alles weer kapot geschoten? Daarna nog de passages door de Dardanellen en de Bosphorus, of we geraken er niet, in Constanza. En dán, nu komt het, naar Gibraltar voor bunkering. –eigenlijk is het de stad ernaast, Algeciras, Spaans gondgebied Misschien worden we daar afgelost. Wie weet. Als er niks tussenkomt hé, want dat kan ook nog. Kortom, we hebben weer een paar dingen om naar uit te kijken: Suez, Darcanellen, Bosphorus, Constanza, Gibraltar. Daar valt mee te leven.
Amai wat een mist hier. 'k Durf al niet meer buitenkijken. 'k Ben eens aan deck geweest en het ruikt hier naar dennebossen. Gek hoor. Geen boom te zien, enkel water en mist en toch de geur van dennebossen.
Er komt een kaai in zicht. dat zal de onze zijn, want er liggen al bergen erts. Daar gaan wij nog wat bij bovenop gooien.
1994-12-15 ~ Port Hedland, West-Australië
Nagoya was / is een akelige stad. Lelijk, grauw, triestig en flut. Zo erg als, kweeni, als Nagoya zelf. En daar ben ik Moeder T nog tegen het lijf gelopen ook. 'k Kreeg het niet mee over mijn tong om haar nog Esther te noemen. Dan nog liever yes, no, en I don't know.
De lokale winkeltjestoestand was ook niks. Allemaal shoppinggedoe. En last gehad met een securityventje, en hij met mij. Of was het een douaantje. In elk geval een snotneus in uniform. Dat vertel ik thuis wel.
Nu Port Hedland, morgen aan de wal. Opletten dat we hier geen vlieg inslikken. Daarna: Suez (misschien post) Dardanellen, Bosforus, Constanza (misschien post), Gibraltar (misschien afmonsteren).
Nu ga ik slapen. LM ligt er al een tijdje in. Verstandige jongen. Het is hier 45° in de schaduw, zegt de radio. Volgens mij is dat stoef en bluf. Ze hébben hier geeneens schaduw.
Het is hier precies augustus -Australië- en binnenkort vriesweer in Japan. Zon! En een horizon! De horizon is zo scherp als een scheermes. Binnenkort ook kerstmis, en geeneens bang voor het schoolrapport. Da's 't voordeel van volgroeid te zijn. 'k Ging zeggen 'volwassen' maar dit is een bic met een rem op. Schrijft enkel zinnige dingen. Brel : Devenir vieux sans être adulte. 'k Wist wel dat iemand het al eens meegemaakt had. Niks nieuws onder de zon. Mag een mens Brel al citeren of moeten daar nog copyrights op betaald worden? 'k Kan ook Ravel citeren hoor: tom toddodom dom … pom!
Australië is een hoofdstuk apart. We zijn daar de 16de 's morgens vertrokken. De 20ste ’s morgens was LM doodziek. Dat was zondag. Zaterdag voelde hij zich al een beetje eigenaardig en zondagmorgen regelrecht niet goed en daarna ZIEK. Severe loss of body fluids: gevaarlijke buikloop. Om de 20 à 30 minuten. Het was begonnen om 08h en om 14h zag hij er bleek uit. Heel bleek, bijna grijs. En slap. En verzwakt. Doffe ogen, aarzelende stap. Tussen de seat en de WC, verder werd er niet gestapt. Wat gedaan? Plasma toedienen? Hebben we niet. Geen toestel, geen plasma, niksni. Dan maar gewoon: om de 15 à 20 minuten deed ik hem een glas water met fruitsap drinken. Het water hier zou wel eens puur gedistilleerd water kunnen zijn. Dat draineert nog meer elektrolyten uit het lijf weg. In fruitsap uit dozen zit kalium en natrium, dus datte. -minerale zouten- Telkens hij bijna sliep moest ik hem wakker maken om hem te doen drinken.
Om 14h vroeg hij flauwtjes : 'Mag ik nu slapen?' Ik zou geen goei verpleegster zijn. Tevoren was het een lijf dat vocht nodig had. Slapen? Van zwakte? Niet laten gebeuren. Doen drinken. Maar als zo'n struise kerel ineens stil, gedwee en mak vraagt : mag ik nu slapen?, dan heet dat heel dat lijf + alles wat erbij hoort, wat er in zit en de energie die aan het weglopen is plots 'LM'. Ja hoor, nu moogt ge slapen. En ipv om de 20 minuten maakte ik hem om de 30 minuten wakker. Stillekes, voorzichtig en telkens met schuldgevoelens. Nu goed, heel dat ziekteverloop heb ik op papier staan. -maar waar?- Koorts tot de gevaarlijke 40°, enz, enz , 'k ga er over ophouden.
Maandag ging het beter en dinsdagavond vele beter. Woensdag oké en weer aan het werk.
Capt T kent er wat van hoor, want hij is groot gebracht in een kibboets. Het was waarschijnlijk een infectie in de darmen, zei hij. Salmonella … mijn fout. Door de hamburger die ik van de wal had meegebracht. Die hamburger is ongeveer anderhalf uur op kamert° geweest. Die hamburger had ik meegebracht van de wal omdat LM na negen weken kosjer eten wel eens iets anders wou. LM denkt aan iets anders: Hier zitten é-norm veel vliegen. -bushflies- Hij denkt dat hij er een ingeslikt heeft toen hij bezig was aan deck.
"Bush flies. Deze vliegen kunnen echt een ‘pain in the ass’ zijn. Ze gaan overal op en in zitten, zoals in je oren, neus en mond.Kan kloppen, hij was aan deck. Je hebt vooral last van vliegen net na regenval en in de warmere maanden." Kan kloppen, was november, zomermaand aldaar. + https://en.wikipedia.org/wiki/Musca_vetustissima#Description .De vlieg kan salmonella verspreiden! Ik denk eerder aan de hamburger, LM houdt het op de vlieg, maar het kunnen ze allebei samen geweest zijn natuurlijk.
1994-11-29, 21h ~ Kimutsu
We waren daarstraks op zoek naar een bank om USD te wisselen. En wat zie ik : een grote poster 'Bruid en Bruidegom' van Dick Bruna. Huwelijksleningen? In het andere raam een poster van kindjes die muziek leren of spelen, of leren spelen. Studieleningen? Dáár is een bank. Straat overgestoken. Ze rijden hier links en hun groen licht is turkoois tenzij de zon er op staat, dan is het blauw. Of was het nu omgekeerd?
LM wou liefst yens opnemen met zijn visa-kaart. We stappen die bank binnen. De verrichtingen gebeuren op zithoogte. Een glasbescherming is er niet. Men deponeert alles in een plastic korfje. Ze vullen de nodige formulieren in, ge geeft uw shorepass mee en ge wordt opgeroepen wanneer uw geld daar is, want aan het loket is geen geld. LM bleef zitten wachten en ik liep wat folders met Nijntjes te verzamelen want de Asahi-bank voert daar campagne mee. Als ge wilt weten welke campagne, 't staat er op.
-hier komt een scan van die Japanse folders met Nijntjes, maar vandaag niet-
Toen ik genoeg rondgewandeld had zat daar een heer die een andere das droeg dan de bedienden met LM te praten. Nuja, de visa-kaart moest gecontroleerd worden waarschijnlijk. Na een lange palaver wordt het geld gebracht. De meneer staat recht, LM staat recht, de meneer geeft LM een hand en knikt eens naar mij -ik zat verderop, in de wachtrijen- en hij zegt "tot ziens". Ik antwoord "tot ziens". Pas aan de deur viel mijn yen dat hij Nederlands gesproken had. Een yen weegt niet zoveel, die dwarrelt eerder. 100 yen = 32 BF
Sebiet zijn we hier weg zie. Naar Nagoya. De rest van het ijzererts gaan lossen. Wat Asahi allemaal maakt! Bier, kleren chips, ander eten, limonades, … en geld.
Gisteren hebben we lekker gegeten. Dat was puur toevallig en het viel reuze mee. Eigenlijk zijn we daar binnen gestapt omdat we naar de WC moesten. Tja. Die Japanner sprak 3 woorden Engels en de menu was met foto's erbij. En we hadden nog een uur tijd. Wij blij.
Garnalen gefrituurd. We zaten te sukkelen om ze gepeld te krijgen want de pel was bros en brokkelde en de antennes bleven aan onze vingers plakken. Wat een gedoe. De man komt langs en doet teken dat we de garnaal in zijn geheel moesten opeten, met de pel eraan en de kop erbij.
"Zo?" vraag ik en steek er een in mijn mond. Ja! 't Was goed. We mochten blijven. Alle smaak zit in de kop. Thuis trek ik daar fumet van. Zoals wij garnalen klaarmaken zijn de koppen niet te eten, maar gefrituurd dus wel.
Ha, de sleepboten zijn er. En het machien davert. We zijn weg zie. Vorige haven (Wickham-Australië) gingen we efkes aan de wal. Terwijl we ons staan klaar te maken vraagt LM: "Hebben we de kaart bij?" De kaart van Australië dacht ik . Oeioei, hij is iets van plan. Als we de kaart meenemen moeten we ook een groot mes meenemen, en een propere zakdoek, en wat zo nog … eens denken. Hij bedoelde de visa-kaart. We bleven in de beschaving die avond. Geen gruwels gezien. We hadden zelfs geen zaklamp bij.
Wickham is één kruispunt groot. Als ge dáár verloren loopt en ge hebt de kaart van Australië niet bij …! Mijn cent is gevallen dat dit land zo groot is als een werelddeel : dinsdag koop ik een krant. Aan boord zie ik dat het de krant van zaterdag is. Dat is bij ons het geval niet hé, dat een binnenlandse krant na 3 dagen nog verkoopwaarde heeft. In Wickham was alles wat duurder ook. De koekskes waren er 1.39 AUD tegen 0.98 AUD in Gladstone. -waarschijnlijk wekelijkse bevoorrading per vliegtuigje-
Hebben we bij ons ergens een plek waar men gedurende dagen en dagen enkel maar landschap tegenkomt? In Rusland waarschijnlijk. Maar dat is ook al ver weg, dus niet bij ons. Mijn Russisch is nog nul -en is nul gebleven- maar mijn Antwerps gaat vooruit met volle schreden en in rasse galop. Hoe is het met de Professionele Afscheidsnemer? Ik mis hem een beetje. Tegenwoordig ben ik de enige die hier de clown uithangt. Ik mis gelijkgestemde zielen.
'k Heb al allerlei bics geprobeerd en ik vind mijn draai niet. Potlood is stukken makkelijker. Gezien? Makkelijk hè.
te gast bij Wim Helsen ~ Julie Cafmeyer met een fragment uit 'Het leven van Vernon' van Virginie Despentes
Ik ben de hoer van vijfenzestig die verheugd haar oudste klant ziet verschijnen, ik ben de boom met kale takken waar de regen op neerklettert, het kind dat in zijn wandelwagen zit te brullen, de hond die aan zijn riem trekt, de gevangenbewaarster die jaloers is op de zorgeloosheid van de gedetineerden, ik ben een zwarte wolk, een fontein, de in de steek gelaten verloofde die de foto's van zijn eerder leven nog eens bekijkt, ik ben een zwerver op een bank hoog op een heuvel, in Parijs.
'k Vind het eigenaardig dat Cafmeyer, actrice zijnde, de tekst niet brengt maar afleest …
Vanaf 04min37 gaat het over de 'normatieve wereld', waar de omgeving normen opdringt aan het individu: wat gaan de mensen denken, wat gaan de mensen zeggen, dat soort uitlatingen hebben we waarschijnlijk allemaal gehoord. Ik ken zelfs iemand die kinderen gemaakt heeft 'omdat iedereen het doet'. Het leven van anderen kopiëren als garantie voor eigen vervulling … ?
Vroeger was het leven van Vernon pure rock-’n-roll. Hij had een eigen platenzaak, haalde zijn gerief bij een oneindige stroom vrouwelijke klanten en winkelmeisjes, en maakte met zijn vrienden de Parijse nachten onveilig. Maar van de wereld van toen is weinig over. De muziekindustrie is ingestort, de zaak opgedoekt, de vrienden getrouwd en de stad uit getrokken. Alleen met Alex Bleach, de rockster die hij van vroeger kent, heeft nog weleens goede avonden, vol coke en nostalgie. Wanneer Alex sterft aan een overdosis en Vernon zijn flat kwijtraakt, neemt zijn leven een bizarre wending.
Vorige woensdag was choff VW gaan eten met de plaatselijke vertegenwoordiger van de rederij, Esther en cheng BS. Die was uiteindelijk tóch meegegaan (?) 't Was gratis. Hij vroeg aan VW wanneer het schip zou vertrekken. - Morgenvroeg om 10h komt de loods, zei choff VW. - Maar we zullen niet klaar zijn! antwoordde cheng BS. -het Machien zal niet klaar zijn-
Toen VW dat 's avonds aan LM vertelde sprong die bijna uit de zetel van verontwaardiging. - Maar we zíjn klaar! Daar hebben we beneden een ganse dag aan gewerkt! Waarom zouden we niet kunnen vertrekken? - Kweeni, zei VW, misschien vindt hij dat een onchristelijk uur. -dat was de saké die sprak, denk ik-
Het was de zoveelste keer dat BS ons deed grijzen of aan het lachen maakte met zijn dommigheden. Feitelijk zouden we het vent moeten dankbaar zijn. Alhoewel, een chief engineer die niet op de hoogte is van de stand van zaken beneden … ?
Én: stel u voor dat het schip niet kan vertrekken omdat het machien niet gereed is. Dus niet door een panne maar door nalatigheid. Cheng BS zou er niet minder om ronddartelen. Die produceert redenen die er geen zijn en halfbakken argumenten telkens hij uitademt. Hij beseft nog altijd niet dat déze rederij nu het management in handen heeft, het beleid voert en dat er nu andere maatstaven gelden HIER, aan boord van DIT schip, en dat dit NU een andere aanpak vereist. Dat het gedaan is met oplappen, camoufleren en liegen.
Langs de andere kant: stel dat zijn wierookgordijn plots weggeblazen wordt, want inspecteurs lezen de verslagen grondig, vooral in het begin. Dan staat BS daar plots in zijn bloody blootje. Hij kan de schuld niet meer op de Indiërs afschuiven, die zijn al 7 weken weg. Hij heeft niet de filosofie om eens te stoppen met 'keeping up appearances' en zijn eigen beleid eens onder de loep te nemen. En dat imago lossen, het is nu maskers af! Och, dan zoekt en vindt hij wel een nieuwe zondebok. Dat ligt meer in zijn lijn.
Wie werd er zo dikwijls aangespoord om in Japanse havens aan de wal te gaan 'with his wife, to enjoy Japan, to take a rest, etc.' Juist ja. Dat is ongeveer het enige dat hij grondig en gedegen doet, intijds munitie verzamelen om zichzelf alvast veilig te stellen. Zo heeft hij een zondebok klaar en kan hij zijn eigen onkunde maskeren.
Kortom, het is een interessant specimen, maar niet om in huis te hebben. -6 of 7 jaar later hebben we een soortgelijke ch.eng meegemaakt, ook achterbaks tot en met, maar dat is voor later-
1994-11-07 ~ op zee
Al ooit eens last gehad van plaatsvervangende schaamte? Zo erg dat uw merg ervan koud wordt en de haartjes in nek en op armen en benen ervan gaan rechtop staan? 'k Heb dat meegemaakt in mijn pre-puberale jaren, nooit gedacht dat het me in '94 nog zou overkomen. Vanmorgen bij 't ontbijt moet er iets geweest zijn aan de andere tafel en de nieuwe elektrieker (een uitgeweken Rus) begint te roepen op de steward. Iets van '10 minuten zitten wachten' etc. Het waren geen 10 minuten, maar als een mens zit te wachten dan duurt alles lang.
Nu weet ik wel wat het wil zeggen 'op uw moeder roepen', dat wil zeggen dat de ge-moeder-en moeten gesust worden. 'k Had beter op de elektrieker zijn moeder geroepen, dat ze hem eens twee draaien om de oren kwam geven, om wat manieren in het vent te slaan. Dit alles om te zeggen dat opleiding nog altijd geen garantie is voor opvoeding. Dat weet ik al sinds '78, maar ik schrik elke keer opnieuw wanneer ik er met mijn neus bovenop geduwd wordt: er is nog níks veranderd. Personeel afblaffen, moette ne graad voor hebben!
Ziezo, met ons gaat alles goed. Of toch voor ¼. En met u? Ik hoop ¾ . De rest is Jahweh's zaak. Deze namiddag heb ik met 3de stuur Ziv een beetje gepraat. Eerst zijn haar geknipt. Awel hé : hij sprak ook liever niet over de tegenstelling Ashkenasy >< Sephardi. Ge had hem moeten zien kronkelen. Volgens hem was dat een binnenlandse aangelegenheid -LARIE!, wist ik toen al- en ’t was niks om met goys over te praten. -goy = heiden, niet-Joods- Hij vond het een beetje/nogal/zeer vervelend dat ik er over begonnen was. Daarom vertelde hij wat zijn lerares geschiedenis erover gezegd had, de historische context dus. - Goed, dat is wat uw lerares zei, maar wat zegt gij? En daar stopte het gesprek want toen moest hij plots weg.
te gast bij Wim Helsen ~ Youp van 't Hek met een tekst van Michel van der Plas : Kees.
Verdomme, Kees, alweer een jaar vandaag dat jij begraven bent, gek toch hoe vlug dat went. Want god, je weet, ik mocht je erg graag, Ik wist wat 'k aan je had. Nou ja, hoe noem je dat. Behalve dus dat ik je een beetje mis, nou ja, op mijn manier, is alles eender hier. Denk niet Kees, dat er veel veranderd is, hoogstens een kleinigheid, in nauwelijks één jaar tijd. Er is nog altijd STER-reclame, maar bij de politieke namen is er één nieuwe: Drees. En er zijn Intercitytreinen en jij hebt andere gordijnen gekregen, naar ik vrees, Kees.
Verdomme, Kees, ik weet het nou niet meer, 'k denk steeds aan wat je zei: " 't gaat allemaal voorbij." En dat de tijd van leven telkens weer gewoon opnieuw begon; niks nieuws onder de zon. Maar da’s niet waar, want jij was enkel jij. Jij hebt hier rondgedwaald en dat wordt nooit herhaald. Als ik jouw huis zie, dan hoor jij daarbij en naast zo’n kinderfiets mis ik toch ook wel iets. Maar verder valt er niets te melden; er drijft nog olie op de Schelde, er zijn nog steeds cafés. En verder hoorde ik zoëven hiernaast het lied: 'Lang zal ze leven.' Geweldig, naar ik vrees, Kees.
Het nummer is van 1971, de hoogdagen van het Nederlands cabaret. Er was toen een leger goeie tekstschrijvers aan het werk. Toen mocht het luisterlied nog gebracht worden op de nationale zender, het Nederlands was nog niet gebannen. en elke dag werden we verwend met die ambachtelijke werken zonder toeters en bellen, geen achtergrondkootjes, geen danspasjes.
Een bedenking : wanneer de brexit een feit zal zijn, krijgen we misschien weer meer gevarieerde muziek op de radio. Als zíj onze aardappelboeren in de steek laten, dan wil ik hun muziek ook nimeer nà!
Dag moe & poe en allemaal, We hebben uw brieven ontvangen van 07/09 en 28/09 en een poezekaart van 30/09 en een brief van 04/10 + veel knipsels, die hou ik voor op zee. Uw brief begint op 07/09? Toen gij die eerste lijnen schreef stonden wij nog voor het rood licht aan het pompstation, ± 17h.
Nu ga ik eerst uw brief beantwoorden, dan zelf pas schrijven.
1/ Hoe gaat het met de konijntjes bij Laura, hebben ze al jongen of zijn het toch allebei meisjes? Hoe heten ze? 2/ Met twee Zuid-Afrikaners naar Brugge. Waren het die twee over wie ge gesproken hebt in het Middelheimpark. Nu ja, Brugge of Antwerpen, wanneer ze van zo ver komen steekt het niet meer op een paar km. 3/ Een tochtje op de reien zou ik ook wel iets vinden. En een havenrondvaart met de Flandriaboot. Allemaal dingen die op het programma staan voor 'ooit eens', als 't niet regent.
LvD, 3de stuur op schip 23 was pas met verlof en ze ging met een vriendin-collega een dagje de stad in. Ze wandelen over de Scheldekaaien en aan het Steenplein blijven ze staan om op het paneel de uren en de prijzen van de rondvaarten te lezen. De man in het kassahokje vraagt of de dames misschien een dagje het water op willen … Ze waren pas afgemonsterd na een vol contract!
4/ Als ge klaar zijt met de stofzuiger, mag ik hem dan eens lenen? Door de drukte van het wisselen van bemanning kan ik al 3 dagen de stofzuiger niet vinden of te pakken krijgen. Is dit nieuws? Nee. Is het vervelend? Ja.|
'k Ben het vuilnisbakje gaan legen. Buiten is het heel zacht , prachtig herfstweer. En het ruikt hier goed. We liggen kolen te lossen aan de achterkant van een lelijke roestige fabriek, maar ze stinkt niet. Het ruikt naar akkers in de herfst en naar bossen in de herfst, echt lekkere geur. Dat alles overgoten met zacht zonlicht en een snuifje kweeniwa.
5/ De ananas mag weg als hij geen wortels wil maken. Misschien is het een variëteit die zich niet laat stekken, of zich niet voortplant. Dat bestaat hoor. Die vruchten zijn steriel en voor de teelt moet er dan telkens opnieuw gekruist worden. Zoiets gelijk muildieren en muilezels, daar is ook telkens een paard en een ezel voor nodig, maar dan met ananassen. Als hij nu nog geen wortels heeft gemaakt, dan komen er geen meer, vrees ik.
6/ Wens Tina proficiat met het juli-record voor de broodjeszaak. Als ze nu eens Dina adopteert en Dina trouwt dan met Albert, zij krijgen dan krentebollen van kinderen die geboren worden met een schortje aan, of met een helm voor de leveringsdienst … Nee, dat zijn maffia-praktijken, een dynastie opstarten. Zelfs al is het een koeken-dynastie. In uw brief van 04/10 staat dat ze boven de zaak met de werken gestart zijn. Da's ook later dan beloofd hè.
7/ Een platenbeurs in Beveren? Beveren-Waas? Ligt dat zo centraal? En waarom enkel platenhandelaars? 'k Heb al vier vraagtekens, want ik snap het niet goed. Dus Coda organiseert samen met andere verdeelhuizen een beurs voor kleinhandelaars. Goed, zover ben ik al. Maar welk Beveren en waarom Beveren?
8/ In uw brief van 29/09 heeft Uma nog geen tandjes. En nu, 30/10? 9/ Israëlis gedegen en punktueel? Waar? Welke? STUUR ZE ONS! Ik ken twee Belgen die hier dan wat ruimer zullen ademen. -waarschijnlijk had ma het over Askenazys, niet over Sefarden
Vandaag moest een piston getrokken worden -een zuiger vervangen- en cheng BS is weer eens aan de wal. Telkens wanneer er een zware job of een moeilijke job is, bolt hij het af. En als er een aantal dingen tegelijk moeten gebeuren zaait hij verwarring. Dat laatste heb ik al verschillende keren zien gebeuren met de keuken, de boel desorganiseren.
Tijdens het ontbijt gaat hij daar wat orders en richtlijnen rondstrooien 'pour marquer son passage'. En als iedereen hem goed gezien en gehoord heeft, wanneer hij in elk brein bet Besef van Zijn Aanwezigheid geplant heeft, dan pas kan hij in de mess aan tafel gaan zitten. Een hond die 's morgens zijn geurvlaggen gaat plaatsen doet dat tenminste in stilte. 'k Ga er over ophouden. Gedegen en punktueel? Ma, wie heeft u dat wijs gemaakt … die heeft u geen dienst bewezen.
10/ Ja hoor, het meervoud van ceedee is ceedeën, als ge dat liever hebt. 11/ … "De veranderingen aan hun huis schieten goed op. De jongens slapen nu in de kamer die pas af is, dat is de kamer naast die van Lien en Uma. Dat is voorlopig want de kamer van de meisjes wordt de kamer van Steven. Kunt ge volgen?” NEE.
Nee, maar dat is niet erg want het klinkt goed. Hou ons op de hoogte. Ik ben daar al eens verloren gelopen en vlak voor ik begon te wenen zag ik nóg een deur. Dat was de goeie. Als ge nu eens een plattegrondje tekende. Maar vergeet geen enkele deur hè want dan wordt ik wéér bang.
12/ Een koek met een fruitsapje op een plateau? Ik denk dat het iets met afwerking te maken heeft. Een eigen kamer is al neig. Een eigen kamer met een plateau onder het vieruurtje is nog neiger. Iets in de aard van : een eigen fiets is tof. En als ge een paar speelkaarten op de spaken knijpt wordt het nog toffer. Steven heeft gevoel voor stijl. Laura had me dat al eens gezegd. -hij was toen 6j De kinderen van de buren hebben streken, de kinderen van mijn zus hebben stijl. Zo hou ik al die kinderen uiteen.
Ah ja, nog iets, de tentoonstelling van Modigliani vondt ge niet mooi? "Zo'n systeem à la Felix De Boek". Welk systeem is dat dan? Hadden ze de dingen ondersteboven gehangen?
Voilà, tot zover uw brieven. Nu wat vertellen over hier aan boord. Waar begin ik?
In de brief aan Toppié staat al een deel van het verhaal over het Japans Middeleeuws Kasteel in het Park van Wakayama. Of het een verhaal is weet ik niet, het is in elk geval een gebeuren. Deze middag ben ik met VW efkes naar de brug gegaan om te kijken op de kaart (een zeekaart) waar dat kasteel zou liggen. Het is uiteindelijk toch een 5km stappen. Op de zeekaart is het land blanco gelaten, maar nu weet ik tenminste de juiste richting. Niet de juiste weg. En de wegwijzers zullen in het Japans zijn. 'k Had het kunnen denken dat de inlichtingen van cheng BS maar voor de helft juist zouden zijn. Wanneer ga ik dat eens leren : wanneer iemand iets met veel aplomb zegt, ga ik er van uit dat die persoon zeker ís en niet om een of andere reden zeker doét. En dat laatse was weer eens het geval, want wat kregen we te horen : "Het is niet ver! Helemaal niet ver!" (met de taxi) "Ge ziet het zo liggen!" (van op een vuurtoren) "Elke Japanner kan het u uitleggen!" (in het Japans)
In Kashima ( 24/10 & 25/10) zijn er zes Roemenen bij gekomen. We zijn nu met 33 mensen aan boord. Zij zijn lasser, fitter of schilder, en staan op de crewllist als supplementary. Om ze geen zeemansloon te moeten betalen. Dat is al een 4 jaar aan de gang, supplementary crew aan boord nemen. Het gaat dus weer eens over geld. Besparen op een schamel loon. Proficiat Rederij!
Gisteren had ik een bladerdeegding met hartige vulling gegeten en aan de seat lag het vol bladerdeegvlokken. En nergens een stofzuiger te bespeuren. 'k Heb dan met een handschrobber en met een vuilblik het meeste bijeen gehaald. Terwijl ik dat aan het doen was dacht ik ineens, als VW nu maar niet komt binnenvallen. En weer de slappe lach. Een mens lacht op de duur met de onnozelste dingen hoor, als er weinig te lachen valt.
VW has vorige week een sterk verhaal verteld over een Zaïrese steward op een van de OBO schepen. (Oil-Bulk-Ore) Ga zitten : de draad van zijn stofzuiger was geknakt geweest. Hun elektrieker had de knak opgespoord, de draad een beetje ingekort, stekker er weer aanzetten en klaar is Kees. Ja! Maar! Die steward heette geen Kees. Nu was de draad te kort om een ganse cabine te stofzuigen, vanaf het stopcontact aan de deur. VW komt op een keer zijn cabine binnen en ziet de steward met een schrobber over het tapijt gaan. - Ah, tapijtshampoo ? vraagt VW. - Non chef, de draad is te kort. VW raadde hem aan dan het volgende stopcontact te gebruiken, dat van de slaapkamer bvb. Ha nee, dat ging niet want dat was "occupé". Hoewel daar niks aangesloten was. - Hoe doet ge dat dan, vroeg VW. Kees demonstreerde heel fier hoe hij het probleem had opgelost. Dit is om te onthouden hoor, voor 't geval: ge stofzuigt tot zo ver ge geraakt met de draad. In het overige gedeelte schrobt ge al het stof in de richting van de stofzuiger en dat stofzuigt ge dat op.
Uit nieuwsgierigheid stak VW zijn hoofd eens binnen in een paar cabines, want het was al enkele weken geleden dat hun elektrieker met die draad bezig geweest was. Jawel, van aan de deur van de cabine een propere waaier (gestofzuigd) en de rest van de vloer flink was grauwer. Daaraan moest ik denken toen ik de kruimels bijeen aan het borstelen was. En stof dat zoiets maakt!
Er rijden hier op het terrein containerkranen die percies nog groter zijn dan bij ons. Ze lijken op gevaarlijke science-fictionbeesten. 'k Heb er wat staan op kijken van achter een relingske en toen kwam daar nog iets grelliger langs.
Dat tekeningetje moet ik later inlassen, wanneer de nieuwe scanner er is.
Hoeveel paar wielen zo'n ding heeft weet ik niet. Ik stond daar te gapen als een muppet. De stuurcabines aan beide uiteinden hangen onder de lading en zijn kleiner dan de wielen. Als het ding achteruit moet verandert de chauffeur gewoon van cabine. Het ding is groter dan een treinwagon. Achteraan was het zeil open en was een enorme pijp zichtbaar. Een stuk schouw? Een stuk voor een fabriek? De bestuurder vond me waarschijnlijk een koe die naar een trein staat te gapen, maar ik had zoiets nog nooit gezien, dus ik mocht gapen. Hij moest naar rechts en ze rijden hier links, maar misschien is dat op het terrein van de termimal voor zo'n bakbeest niet van tel. 'k Had hem liever links zien afslaan. Uit nieuwsgierigheid. Maar links wou hij niet zijn.
Hoe lossen ze zo'n halve fabriek? Met een kraan zo groot als een ganse fabriek? 'k Had hem dat moeten vragen hè, maar hij was bezig.
Ze hebben hier winkeltjes van 100 ¥, dat is 33 BF, volgens de koers van 04/10. 'k Heb daar percies al iets over geschreven. Ze hebben daar toffe en handige dingen. Al 't een en 't ander buiten gesleept hoor. Eerst in Sasebo en nu hier. Oa een dassenhanger, een zwarte. Zo kan ik LM zijn dassen thuis eens tegoei ophangen. Nu hangen ze allemaal samen over een kleerkanger te kreukelen en dat is voor niks nodig. Stel u voor dat hij zo ineens een das nodig heeft binnen een jaar of 15 en er hangt geen ene treffelijke tussen. Neenee, voor 33 BF zeg ik : Better safe than sorry, gedaan met kreukelen.
1994-11-02 ~ Wakayama, Japan
We hebben gisteren nogal wat afgeslenterd. dat Middeleeuws kasteel van Wakayama (en da's de laatste keer dat ik er over schrijf hoor) hebben we zien liggen van op het dak van het shoppingcenter. Het kasteel bestaat dus. We hebben geen taxi genomen want onze yen waren bijna op (visakaart aan boord vergeten). We hebben door de woonwijken gewandeld. Da's ook de moeite, feitelijk: eens kijken hoe de mensen van vandaag wonen. Zij zijn genieën in plaats besparen. Ze hebben maar een strookje grond of een klein balkonnetje en daarop moet dan de was drogen. En ze tuinieren allemaal graag. Hier zijn allerlei modellen van droogrekken en plantenrekken. Allemaal om ter handigst. De wasmachines staan buiten. Hun omkasting is voorzien op weer en wind. In het beste geval staan ze onder een afdakje en anders gewoon naast de voordeur op de stoep. In de meeste straten is zelfs geen stoep. De straten zijn smal. De auto's razen niet door de woonwijken zoals ze dat bij ons durven. Ze maken bijna geen geluid. En als ge dan per abuus aan de linkerkant van de straat loopt ziet ge ze niet aankomen, want ze rijden hier links. Dat vergeet is soms nog. Maar we zullen gisteren wel meer dan een keer gezondigd hebben tegen de Japanse gewoonten en gebruiken.
's Avonds zaten we in een buurteethuisje. Daar was het met stokjes natuurlijk. Na een tijdje ging het, maar ge moet durven morsen en slurpen. Zij doen dat ook. De rijst kleefde gelukkig. 't Zou anders niet te doen zijn, zo korreltje per korreltje. LM had 2 grote scampi’' met rijst en groenten en een kommetje bouillon. Ik had een maaltijdsoep genomen, in de hoop dat ze daar zo'n kuiplepel zouden bij geven. Niks van: stokjes. De groenten en het vlees ging nog, maar de noedel-slierten waren slurpwerk. Tegen het einde had ik de slag te pakken. De bouillon heb ik uit de kom gedronken. Morsen kan ik nog wel. Zonder slurpen. Misschien was dat naar Japanse normen onbeleefd maar het is van mijn kleutertijd geleden dat ik nog goed kon 'slupperen'. Ge leert dat af hé, als ge niet regelmatig in deze contreien komt oefenen slurpen.
Feitelijk is er nog vanalles te vertellen over gisteren maar het moet allemaal eerst wat bezinken. Dan pas kan ik er een verhaaltje van breien. Op zee.
VW moet vanavond gaan eten met de vertegenwoordiger van de rederij. Eigenlijk had die Japanner op 5 mensen gerekend: capt T +echtgenote, cheng BS +echtgenote en choff VW. De vrouw van cheng BS is naar huis, zij is dus verontschuldigd. Van de 4 die overblijven hebben er al 2 laten afweten. Het is een zakendiner, dan moeten de bazen er bij zijn hé. Dat hoort bij de job. Die uitnodiging afslaan is een diplomatieke vergissing, een flater van formaat en godweet hoe gaat de rederij thuis dat interpreteren. Welke uitvlucht de capt gevonden heeft weet ik niet, maar hij had wél bij VW er op aangedrongen dat die zou gaan, "Anders worden ze misschien kwaad". De vrouw van de capt (Esther) gaat ook mee. De cheng stak na de middag een uurke in zijn bed. Hij voelde zich nigoe, onwel en had "misschien wel koorts" zei Esther. Komaan zeg, hij was zich gewoon een alibi aan het fabriceren om 's avonds niet mee te moeten.
In de namiddag stonden hier 2 Japanners voor de deur en zij vroegen naar de cheng. Ik ga hen voor naar een verdiep hoger. Bij de cheng is de deur dicht maar in haven houden de meeste mensen hun deur dicht dus klop ik efkes. Esther woont aan de andere kant van die alleyway en kwam buiten gestoven alsof ze van stuurboord de deur van de cheng aan bakboord aan het bewaken was. Hij was dus een bitteke nigoe (not feeling well). Daarop zeg ik : "Ik hoop dat ik hem niet wakker gemaakt heb." Waarop zij : "Hij voelt zich niet goed." "Weet ik, ik bedoel dat ik hoop dat ik hem niet wakker gemaakt heb door op de deur te kloppen." "Hij voelt zich een beetje ziek."
Ja zeg, ze was zo druk bezig mij te doen geloven dat hij ziekjes was dat ze al niet meer hoorde wat ik zei. Als het er té dik op ligt speel ik niet meer mee. Ik heb eens goed in de puttekes van haar ogen gekeken en nu wéét ze dat ik haar niet geloof.
VW was blij genoeg dat hij eens weg kon. Alleen spijtig dat Esther meeging, vond hij. Eerst ging hij niet graag, daarna zag hij het wel zitten. Hij is zich twee keer komen laten zien (bij de grote zus), precies een kind dat eens mag uitgaan. Het is de 1ste keer in 55 dagen dat hij eens weg kan. Hij kan deze ploeg niet echt alleen laten. Misschien is het daarom dat de capt aan boord blijft? Maar dat kunnen we niet weten, dat blijft gokwerk. Morgen zal ik dat eens vragen aan VW. Als hij aanspreekbaar is, want saké kan nogal straf zijn.
Morgen om 10h vertrekken we. Ik ga dit schrijfsel nu gauw op de bus doen. Tot in Australië!
PS: Dat Middeleeuw kasteel hé, awel hé, ooit eens een keer, wanneer ik groot zal zijn, dan geraak ik daar nog eens en dan stuur ik een postkaart. -niet meer nodig, het kasteel staat op 't Net.
te gast bij Wim Helsen ~ Erwin Mortier met een fragment / gedicht uit 'Hermes, de hond en ster' van Zbigniew Herbert
Voorwerpen
Dode voorwerpen zijn altijd te vertrouwen en er valt ze, helaas, niets te verwijten. Het is me nooit gelukt om een stoel te zien die van de ene op de andere poot ging staan, of een bed dat steigerde. En ook tafels durven nooit te knielen, zelfs niet als ze moe zijn. Ik heb het vermoeden dat de voorwerpen dat uit pedagogische overwegingen doen, om ons voortdurend aan onze onstandvastigheid te herinneren.
Weer een studiogast die ik helemaal kan bijtreden. We werden de voorbije week verwend wat de gasten betreft. Hoe vaker ik het gedicht hoor hoe meer betekenis het krijgt en het is grappig! Heel bruikbaar ook. Om 04min09 zegt Mortier : "De dingen zijn ontvankelijk voor (onze) betekenissen". Juist ja.
Bvb: een sofa dient om te zitten of te liggen. Maar niet om op te springen! Niet op de sofa springen … Een jong kind geeft een andere betekenis aan de sofa, natúúrlijk is een sofa een springeding, want en omdat het op de sofa zo plezierig springen is. Dat is voldoende als reden.
Een tafel dient om aan te zitten eten of werken, of allebei, maar voor een peuter is het een hoogvlakte die dringend en nú moet verkend worden. En straks opnieuw. En morgen ook. En daarna weer … Een tafel kan ook dienen om op te staan wanneer men een plafondlamp vervangt of om op te staan dansen, maar dat is een andere fase in het leven.
Een kast kan dienen om een (grote) ruimte in functionele delen op te splitsen, als afbakening van een zone. Maar nu zitten we al bij de binnenhuisinrichting zeker?
Een ding blijft zichtzelf, de betekenis/het gebruik komt van ons. Waarom zegt Herbert dan dat de levenloze dingen een gedachteleven hebben, overwegingen maken. Pedagogische overwegingen dan nog wel. Die kronkel vind ik geestig. Alleen had Helsen dat veel sneller door dan ik, natuurlijk.
We zijn nog maar eens op weg naar Japan en varen tussen de atollen. Als ge 1 atol gezien hebt, hebt ge ze allemaal gezien. Ze zijn allemaal even mooi. Saai hè, allemaal even mooi. En simpel om te tekenen en te kleuren : lucht = blauw, atol = rond, begroeiing = groen, strand = wit, water = zeeblauwgroen.
Hoe is het gesteld met Lien haar vocabularium? Kan ze nu al anticyclonale wig en bipolaire luchtstroom zeggen of was 'hertekalf' voldoende voor haar toegangsexamen in de kleuterschool?
1994-10-17 ~ op zee
Op 't kantoor van de rederij had Mevr SO gezegd dat, belóófd dat de post wat regelmatiger zou doorgestuurd worden. In Gladstone (AUS) niks, van 08/10 t&m 11/10 niks. Dat is erg want er moesten logboeken komen, officiële documenten dus. Hoe doen ze het nu daarboven op de brug? In potlood op een kladpapierke? Ja, en als er een deur opengaat waaien al die papierkes weg. Dag logboek!
1994-10-23 ~ bijna Kashima, Japan
Morgen komen we aan in Kashima. Gisteren was choff VW zijn dag goed. Hij had gedurende een half uur de slappe lach. In zijn locker (materiaal-berging) hangt een sleutelkastje met daarin alle sleutels van alle cabines en andere ruimtes. Dat ding heeft een glazen deurke, met daarachter een paneel bekleed in groen vilt, met koperen haakjes en daaraan hangen alle sleutels genummerd en gelabeld. Dat paneel zwenkt ook open, in dezelfde richting als het glazen deurke. Op de rugzijde van dat paneel hangen nog sleutels en op de rugzijde van de kast ook. In het totaal zijn er dus 3x zoveel sleutels als zichtbaar zijn door het glazen deurke.
De Israëli's zijn hier allemaal 'vast' op dit schip. Dwz dat ze na elk verlof weer naar dít schip komen. Op 4 jaar gezien wil dat zeggen dat ze hier ± 2 jaar effectief aan boord zijn en de weg kennen.
Capt T vertelde choff VW dat zijn vrouw het toch zo erg vond dat ze in haven de ownerscabine (gastencabine) niet kan op slot doen, omdat er geen sleutel van is. En zoiets is écht vervelend, echt waar. Dus VW stapt naar zijn locker om in het sleutelkastje te kijken of hij soms reservesleutels kan vinden.
- Doe geen moeite, er zijn er geen, zei capt T. - Just to make sure, zei VW, want die heeft hier al stoten meegemaakt en niét allemaal om te lachen. Hij overloopt het 1ste paneel. -You see! zei capt T. VW trekt dat paneel open en wil de rug-panelen overlopen. -Aah ??? Kan dat open? vroeg capt T, stomverbaasd. En dat na 2 jaar effectieve vaart hier aan boord !?! Dit is maar 1 verhaaltje hè. Zo zijn er elke dag. Maar zelden om te lachen.
1994-10-26 ~ op zee
Vanmorgen zijn we vertrokken uit Kashima, rond 10h. We varen langs de kust naar Wakayama, daar wordt de rest gelost. Het rolt hier nogal, daarstraks zelfs efkes neig hard. Daarom schrijf ik in potlood, dat glijdt minder op dit glad papier. Jaja, lach maar efkes. Klaar? Efkes lachen lucht op hè. Wij luchten ons hier regelmatig op. Wij = VW & LM. Ge kunt niet blijven verbaasd, verontwaardigd, ontgoocheld, waakzaam en gespitst zijn. Op de duur wordt een mens ofwel achterdochtig, ofwel wordt er gelachen. Zo wordt er nu gelachen met dingen die zes weken geleden nog 'dakkanni' en totaal onaanvaardbaar waren.
VW & LM hebben zo'n blik in hun ogen als JVE toen hij pas van Tsjaad kwam: redden wat er nog te redden valt. De rest? Opgeven, afschrijven. De situatie hier is niet vergelijkbaar met Tjaad, akkoord, maar er is wel iets analoog. Ze raken uitgeblust. Hoe moeten VW & LM hier hun job naar behoren doen als er geen medewerking is van hogerop en geen ruggesteun van de rederij. Twee mensen het terrein op sturen, zonder meer bevoegdheid dan op een Belgisch schip? Kom zeg! Er hadden een Belgische kaptein en een Belgische ch. engineer moeten meekomen. Hoe kunnen VW & LM dit in hun eentje in orde krijgen voor de rederij. Weet de rederij nog wel dat die twee hiér zijn ?
Voor het middageten en voor het avondeten verzamel ik een 3-tal gespreksonderwerpen om deze twee hun gedachten op iets anders te zetten. Het lukt hoe langer hoe minder. Ze lachen zo'n beetje omdat hun spiertjes zich die beweging herinneren. Zoals een zombie kan fietsen. Zo erg is het nog niet. Ze zijn nog geen zombies. Maar de sprankel is weg, de snappie is uit hun ogen en de deugnieterij is weg. Lachen blijft de opluchting, maar is niet de oplossing. Groen lachen dus.
Mama, lees die 10 blz’s bij James Michener eens, het zit hier van boven tot beneden vol Sefarden. Welke goeie Ashkenazy gaat er in x-naam varen?
Nu iets anders. Een paar dagen geleden moest ik efkes naar adem happen. 'k Was aan het praten met David (de fitter) en hij vertelde me dat zijn zoon psychologie studeert in de States. Nu kunt ge dat daar studeren in Bachten-de-Joekiloelie maar voor alle zekerheid vraag ik "Berkeley?" Kijkt die vent toch wel verbaasd zeker. Gotsamme! 'k Heb ooit gekozen voor Brussel omdat Gent me te duur uitkwam en peeke vraagt zich af hoe een mens Berkeley weet zijn? Vraag aan een hond of hij zijn etensbak weet staan. Waar ligt Jerusalem? Mekka? Rome? Berkeley? En terwijl dat door mijn hoofd raasde bleef hij zo candide en afwachten van : "Ja, zeg het mij eens?" Helderblauwe ogen.
De kruisvaarders hebben in het Midden-Oosten véél voetvolk achtergelaten. En hun genetisch materiaal circuleert nog. Zoals de Noormannen en de Spaanse Inquisitie-soldaten in onze contreien gedaan hebben. Dit om te zeggen dat het Middellandse Zeegebied & West-Europa kunnen concurreren met de States qua genetisch gokwerk. Alleen is Europa wat vroeger begonnen dan de States. Mixing genes. Wat bedoelen ze dan met eigen volk? We hebben allemaal Spaans of Noorders bloed. Genetische archeologen hebben bij ons een enorm speelterrein.
Er wordt nog altijd Ladino gesproken bij de Sefarden. De Ashkenazy spreken Jiddish. Met mijn schamel Spaans kan ik Ladino verstaan en ongeveer een gesprek volgen. Er is minder woordenschat blijkbaar, minder onregelmatige werkwoorden en zij verstaan Spaans.
De taal stamt af van het volkslatijn, zoals het Spaans, maar de Sefarden bleven in gesloten gemeenschappen leven en hun taal is een andere weg op gegaan. Zoals de Afrikaners hun Nederlands en de mensen van Louisiana en Quebec hun Frans. In de Caraïben is er ook geen goeie grond meer voor taalpuriteinen.
De elektrieker is een rus die 4 laar geleden uitgeweken is naar Israël met familie : ouders , vrouw en kinderen, en schoonouders. De zus van zijn vrouw is getrouwd met zijn broer. Een meevaller : zo moesten ze maar 2 paar grootouders het land uit krijgen. Hij praat Hebreeuws nu, maar liefst Russisch. Hij leest of schrijft ook geen Hebreeuws. Voor de job heeft hij Engels nodig en daar wordt bijna elke dag aan gewerkt. Ik denk dat voor iemand die Cyrillisch schrift gebruikt, de overstap naar ons Latijns schrift minder moeilijk is dan naar het Hebreeuws schrift.
Ze hebben daar achter het ijzeren gordijn ook nooit de mensen methode bijgebracht blijkbaar, bvb : zet de dingen eens op een rijtje. Vraag het aan LM, hij moet regelmatig samenwerken met Leonid. In de personeelsadvertenties staat bij kuisvrouwen en huishoudsters soms vermeld : KNND ZFST WKN = 'kunnende zelfstandig werken'. En dan worden er nog geen diploma's of certificaten gevraagd. Hier zijn de diploma's en certificaten aanwezig, maar zeer weinig KNND ZFST WKN. LM is al wat grijzer geworden. 1/ Een machinerie maakt een vreemde geluid? Gaat op zijn gat vallen? Ja en dan … waarom ingrijpen, 't is toch nog niet kapot hé. We will see, later. 2/ Repareren = oplappen. Een nieuw onderdeel steken? Niemand heeft gezorgd dat de nodige wisselstukken aan boord zijn. No spare parts.
'k Ga stoppen want ik ben weer aan het jammeren. En we rollen. Twee goede redenen om te stoppen met schrijven.
te gast bij Wim Helsen ~ Siel Verhanneman met een tekst van Peter Verhelst
En toch, als het schilderij dan lukt, komt ge in een soort van hele korte roes van – wat we zouden kunnen beschouwen als een soort – raken van een realiteit, raken van een soort zuiverheid.
En dus, die korte roes verdwijnt en in de plaats daarvan komt terug de angst, de twijfel, hoop, wanhoop, mislukking of lukken van het volgende schilderij.
De mens is alleen in staat tot herhaling. Het doel van de kunstenaar bestaat erin zijn limieten constant op te schuiven.
Het is zijn plicht zichzelf op te offeren om in staat te zijn een beeld te vinden dat hij nog niet kende maar moet leren kennen op het moment dat hij het aan het maken is.
Een nieuw schilderij is al aan het wachten. En nog één. En nog één.
Het schilderij wacht niet op de schilder. Als de schilder te zwak is, verlaat het schilderij hem.
Op 23/09 zijn LM en ik verhuisd van cabine. Toen ik de staat van de cabine zag had ik al zin om weer naar de vorige cabine te trekken, maar zoiets kan niet, een 2nd eng moet in de cabine van 2nd eng wonen want daar hangen namelijk de alarmpanelen. En vermits LM nu 'in charge' was, moest hij de alarmen kunnen horen wanneer hij van stille wacht was.
Op 07/10 vond ik een stuk van een brief terug, die ik in de schrijfmachine van de cabine had laten zitten. Het was een mechanische schrijfmachine en ze deed het maar half, zoals ongeveer alles op dat schip. De lift werkte niet, de droogkassen ook niet, de droogkamers waren beschimmeld … en dat is nog maar de bewoning. Dan zwijgen we nog over deck en brug (afdeling choff VW) en machineruimte (afdeling 2nd eng LM).
De typmachine was een Olivetti Linea 98, stond daar beschikbaar. En vanaf lijn 7 waren we dikke vrienden, ook al was het een qwerty. En 3 lijnen later was het al uit met de vriendschap want het ding begon de letters te zetten onder de regellijn. Veel Linea was daar plots niet meer aan. En soms belde de wagen, soms niet. Na 2 alinea's heb ik het opgegeven. Er was trouwens weer veel poetswerk in die cabine, die eerste dagen.
Het stukje brief is hilarisch. Volgende week DI-11/02 komt de nieuwe scanner en dan zal ik dat stuk brief eens inscannen, want overtypen is onbegonnen werk, omdat ik per sé de 1000 typfouten wil laten staan. We zien wel.
We gaan morgen pas tegen de kaai. Gisterenavond was er plots telefoon. Ze waren op de achterpiek aan het barbecueën en of we ook kwamen. 'k Had mijn kimono al aan, dus wij weer aangekleed en naar beneden. Er waren twee matrozen aan het vissen en ze haalden zoveel op dat het niet bij te houden was. Een emmer vol in een kwartierke. Dan hadden ze aan de kaptein gevraagd of ze mochten barbecueën en iedereen opgetrommeld om die vis te helpen opeten. Ze zouden ook kunnen stoppen met vissen, maar waar is dan de lol hè.
De tonnen die als vuilnisbak dienen zijn nu zó mooi geschilderd, dat het haast zonde is er iets in te kiepen. De vuilbakken zijn hier wel pico bello nu.
Op de radio vertelden ze iets over een kangoeroe-kookboek. Het vlees zou smaken als rundsvlees en kost maar 1/3 van de prijs hier. Als ik dat kookboek nu eens zou kunnen bemachtigen, en dan nog 10 jaar wachten tot hun export op punt staat, kunnen we er aan beginnen. –kangoeroevlees heb ik een paar jaar geleden eens klaargemaakt, ik herinner me niks biezonders We hebben een boodschappenlijst van een blad lang, ik dank dat ik een kruiwagen zal nodig hebben.
Cheng BS is maar aan het aandringen dat LM in Gladstone een halve dag vrij zou nemen, zelfs meer dan 1, om met zijn vrouw aan de wal te gaan. Met mij dus. Dat is nogal ongebruikelijk. Wij vragen ons af wat daar achter steekt. En cheng BS vraagt zich misschien af wat LM bezielt : weg mogen en het niet doen? Daarvoor moet ge zo'n kouwe Noordeling zijn. Omgekeerd vragen wij ons af van cheng BS bedoelt : weglopen als er werk is? Dat is de redenering van een slordige Zuiderling. Kortom, het zoveelste cultuurschokje. Het zijn geen aardbevingen of dodelijke botsingen, maar ze zijn er toch elke dag een paar keer. En zoiets werkt op het systeem.
De bron, van James A. Michener - ISBN : 9789060102893 In hoofdstuk 9 staat een passage van ± 10 bladzijdes over het verschil tussen Ashkenazi's en Sefardi's. Als ze het boek in de bibliotheek hebben : lezen, al was het maar die 10 bladzijden in hoofdstuk 9.
Om verder te gaan, wanneer er verschillen zijn die zo ineens opvallen, dan is het elke keer weer aftasten : 1/ Is dit een individueel verschil? 2/ Is het een verschil dat eigen is aan deze ploeg, dit schip? 3/ Is het een verschil in volksaard? (werkethiek)
Neem nu bvb nonchalance: Is deze persoon die de jobkes laat slingeren tot 'later' uit zichzelf zo nonchalant? Want het woord later hoort ge hier even dikwijls als in de Latijnse landen het woord mañana. Of is deze persoon zo nonchalant omdat het beleid hier aan boord zo easy going, easy doing is? Het zou zo kunnen dat wanneer ze (capt of cheng) tegen 13h een getypte lijst willen, men die niet voor 16h mag brengen, want het zou van zeer slechte smaak getuigen deze mensen in de namiddag te storen. Siësta.
Ander voorbeeld : gezelligheid. Koffieklets is niet mijn meug, ik heb mijn eigen bezigheden, zelfs en ook al lopen de twee andere dames zich te vervelen. Ik weet dat ik daarin verschil van een grote groep mensen die het consumeren van koffie met koekjes of gebak gezellig vinden. Geef mij een pint met zoute nootjes of een glas wijn met een schoteltje olijven en ik begin al te spinnen. –dronk ik toen nog wijn? Liefst in een dorpscafé, niet in een taverne, want dat is niet echt genoeg. Da's dus een individueel ding. Het lokaal-collectief idee over gezelligheid? Een groepsgebeuren, zoals de barbecue van gisteren misschien. Maar die was spontaan ontstaan.
Zo was er een gans ander idee over gezelligheid op schip 22 met kaptein Kabouter of op schip 04 met kaptein Snob. Ge verzamelt een groep en zegt : vanaf nú is het gezellig, tot 15h want dan wil ik gaan siësten. Spontaan hè. Daar lag het dus aan het beleid. (beleid = kaptein) Die groep was enkel officieren. Ge kunt denken hoe joviaal en vlot het daar aan toeging. Elke mop kan uitgelegd worden als kritiek en daar gaat uw promotie. Krampachtig zwijgen dus. Er moeten wat matrozen tussen zitten om de sfeer in gang te stampen. Hun jokes kunnen geen kritiek zijn en als het kritiek is, zou het toch onschadelijk zijn, want de klare kijk van een ondergeschikte bedreigt de positie van een officier niet echt. Ooit al een matroos geweten die rapporten typt? Wel dan, laat de narren toe tijdens het vermaak-uurtje van de scheepsadel. Ik, overdrijven? Waart ge erbij? Vraag het aan Nooke. –Nooke van schip 04, met de grote vogel en zo.
Djie, ik zit me hier op te winden voor niks. Voor wie en voor wa? (Waarom, in goed Nederlands). Laat maar waaien, mijn blad is vol. Laat maar waaien? Ziet ge, ik krijg het ook al, die nonchalance.
De radio heeft het over een krokodillenplaag dit jaar. Hoe gaan ze dit indijken? Jacht? Dit jaar dan meer handtassen op de markt, de prijzen zullen kelderen …
te gast bij Wim Helsen ~ Ivan de Vadder met de beginlijnen van 'Max Havelaar' van Multatuli
Ik ben makelaar in koffie, en woon op de Lauriergracht Nr. 37. Het is mijn gewoonte niet, romans te schryven, of zulke dingen, en het heeft dan ook lang geduurd, voor ik er toe overging een paar riem papier extra te bestellen, en het werk aan te vangen, dat gy, lieve lezer, zo-even in de hand hebt genomen, en dat ge lezen moet als ge makelaar in koffie zyt, of als ge wat anders zyt. Niet alleen dat ik nooit iets schreef wat naar een roman geleek, maar ik houd er zelfs niet van, iets dergelyks te lezen, omdat ik een man van zaken ben.
Wat een bevlogen spreker is De Vadder, ik ben blij dat ik hem eens buiten de politieke context hoor.
Het verbaasde mij wel dat hij pas in '82, na zijn humaniora hoorde van de Max Havelaar. Bij ons stond Multatuli vast op het programma van Nederlands. Het begon in het lager met het verhaal van Saïdjah en Adinda, een verhaal binnen de Max Havelaar. Later volgde het ganse boek Max Havelaar en nog later werd de Rede tot de hoofden van Lebak uitgeplozen.
Saïdjah en Adinda, samenvatting: Het verhaal speelt zich af tijdens de gezagvoering van Nederland in Nederlands-Indië, Java. Daar woonden, in Lebak, Saïdjah en Adinda. Zij waren voorbestemd om met elkaar te gaan trouwen. Het verhaal begint als Saïdjah ongeveer zeven jaar oud is. De buffel van zijn vader werd afgenomen door het districtshoofd. Twee jaar later gebeurt hetzelfde met de tweede buffel. De derde buffel was wel niet zo sterk als zijn voorgangers, maar redde toch het leven van Saïdjah door een tijger te doden. Saïdjah’s vader vluchtte nadat deze buffel afgenomen werd voor de slacht. Dit omdat hij bang was dat hij gestraft zou worden omdat hij geen inkomsten meer had en zijn landrente niet kon betalen. Saïdjah was toen vijftien jaar. Hij besloot werk te zoeken in Batavia (Jakarta). Eerst nam hij afscheid van Adinda en spraken ze af om na 36 manen elkaar terug te zien onder een boom. In Batavia werd hij meteen als bediende aangenomen. Na drie jaar keerde hij terug met genoeg geld om drie buffels te kopen. Toen hij bij de boom aankwam was Adinda daar niet. Hij wachtte een hele tijd en ging tenslotte naar het dorp om haar te zoeken. Maar hij vond haar niet, zelfs haar huis vond hij niet. En ook zijn eigen familie vond hij niet. Zijn dorpsgenoten vertelden hem dat zijn vader was gestorven in de gevangenis en dat Adinda met haar familie was gevlucht. Hij luisterde niet en barstte uiteindelijk in een soort vreemd gelach uit. Een oude vrouw neemt hem mee naar huis en als het wat beter met hem gaat vertrekt hij en sluit zich aan bij de opstandelingen om Adinda te zoeken.
Op een dag liep hij door een dorp dat het Nederlandse leger platgebrand had. Hij vond het lijk van Adinda’s vader en broer en later ook het mishandelde lijk van Adinda. Doodongelukkig stortte hij zich daarop in de bajonetten van de soldaten en stierf.
Gisteren zijn we tussen de eilanden door gevaren, maar 't was mistig. Van alles wat er te bekijken viel hebben we niet veel gezien. Straffe wind ook. Toen ik ons vuilbakje ging leegmaken op de achterpiek, raakte ik daar bijna niet meer weg. Vandaag staan er minder schuimkoppen, dus is er minder wind maar het deck ligt nog altijd nat en is dus glad. Als ik bedenk dat ik een paar jaren geleden mijn hand niet omdraaide voor een paar volle vuilniszakken en nu is 1 bakje al een expeditie. Tja.
Een paar dagen geleden hoorden we iets op een Engelstalige zender (de ontvangst was nogal slecht) dat er pest zou zijn in India en dat een deel van het land zou afgesloten zijn. Welk deel? Of helemaal, heel het land? Niet dat we daar naartoe moeten hoor.
Tijdens het voorbije verlof las ik een artikel over virussen en andere vieze beesten: aids, hepatitis, en zo. Allemaal doodserieus. Meneer de professor, doctor, viroloog zei daar daarin pest vóllédig onder controle is. En ik dacht oeioei, klinkt dat niet wat triomfantelijk? In een labo is dat misschien onder controle, maar niet als men ter plaatse door de slechte wegen, grondverschuivingen en tegenwerkende autoriteiten de vaccins niet tijdig of niet bij de mensen krijgt.
Op 19/08 gingen we naar Mediport voor controle. Vroeger hadden we een medische dienst op de Pool der Zeelieden. Nu werd in ons vaccin-boekje de cholera-prik wel afgestempeld, maar het vaccin hebben we niet gehad. Ik vroeg hem waarom wel stempelen maar niet prikken. Awel (ga zitten) :
1/ Sommige landen eisen nog dat de bemanning gevaccineerd is en kunnen de kaptein verplichten iedereen te laten inenten. Meestal is het een kwestie van deviezen (USD) en meestal in een land met vuile naalden. Vandaar dat ons vaccinboek in orde gehouden wordt.
Wij waren dus niet beschermd, enkel het geld van de rederij was beschermd ?
2/ "De choleraprik is niet meer nodig", terwijl ze in Goma lagen te sterven? Misschien kijkt die dokter geen TV en leest hij geen kranten. Iets later waren er choleragevallen bij de Zaïrese soldaten. 'k Weet niet van waar de Zaïrese troepen bevoorraad werden/worden maar er zal wel een luchtverbinding zijn met een grote stad. Nu, dat vliegpersoneel gaat wat vluchtpapieren laten afstempelen, gaat naar de kantine, slaat er een praatje met het personeel, met de mensen van de bunkering, van het drinkwater, van de bevrachting en zo weer naar de kantine. Van de bemanning (stel 4 man) slapen er 2 op de basis, en hebben 's anderendaags ontbijt met een hele hoop mensen samen. Twee gaan naar huis overnachten. Hun kinderen gaan 's anderendaags naar school. Als van die vier niemand besmet geraakt is (de dag tevoren) in Goma, stopt het verhaal hier. Als er wel iemand besmet is geraakt en die grote stad is Kinshasa, dan gaan ze daar schrikken, want dan heeft het virus in één sprong een half continent over gestoken, van Goma naar Kin. Een virus reist even snel als de snelste van de dragers hè. Als die drager in een vliegtuig zit, is het virus in een wip aan de westkust.
Van Kinshasa naar Matadi en Boma rijden bussen. Matadi en Boma zijn havens. In havens gaan zeelieden aan de wal. Vandaar is het ongeveer 2 weken varen naar Hamburg, Bremen, Amsterdam, Rotterdam, Antwerpen, Le Havre, Brest, Marseille, Livorno … ga maar heel de Middellandse Zee af. + Nog een aantal havens in de UK. Maar volgens de havendokters is een choleraprik niet meer nodig. De ziekte is onder controle. En de mensen, zijn die onder controle?
De havendokters weten beter dan wie ook hoeveel (Zaïrese) verstekelingen er per maand in Antwerpen toekomen, want zij zijn mee de eersten die erbij geroepen worden. Maar een choleraprik is dus 'niet meer nodig'. Zelf zullen ze hun vaccin toch hernieuwd hebben, hoop ik, want zij krijgen de halve wereldbol over de vloer. En nu dus in India de pest, awelawel … 't virus was toch onder controle volgens de professor viroloog op TV?
Goed, wat wou ik nu eigenlijk vertellen. In Sasebo (shipsyard van 15/09 tot 23/09) zijn we officieel van vlag veranderd. Veel ceremonie zal er niet bij geweest zijn, want choff VW zou het anders wel verteld hebben. In Sasebo zijn dan de Indiërs vertrokken en de Filipijnen toegekomen. We zijn met 27 aan boord van wie 3 ow's. Een ow is een officer's wife. Zo heb ik nog nooit op de crewlist gestaan. Ik ben dus een owee? Is een owee erger dan een oeioei of een aiai? Eens vragen aan LM. Owee rijmt op 'mag mee', da's toch al dat.
Wat we van de plaatselijke keuken moeten denken weten we zelf niet meer. De ch. kok is een Israëli, geboren in Casablanca, 1935. Is het nu Israëlische keuken, Marokkaanse keuken, of iets dat voor Europees moet doorgaan? Volgens cheng BS is hij geen goede kok. De volgende is beter. Wanneer die komt? Misschien binnen een maand of drie. De 2de kok is Filipino. Wie op welke dagen kookt weten we niet. Er hangt ook geen menu uit, dus kunnen we na de maaltijd niet de namen van de gerechten leren, van wat lekker was en wat niet. Nu gaat het zo : is het vanmiddag lekker, eet dan maar goed door, want godweet wat is het vanavond. Is het 's avonds lekker, eet dan maar goed door want godweet wat is het morgenmiddag. Nu is het nog geen 4x na mekaar lekker geweest. Ontbijt tellen we niet mee, ontbijt is oké, maar VW en LM moeten werken en zij leven niet van ontbijt alleen. Het moreel peil aan onze tafel zakt zo, vooral bij VW. Hij kan van waar hij zit recht in de keuken kijken en wanneer het weer eens niet lekker is kleurt dat op slag zijn opinie over al de mensen van de keuken. Dan is hij niet meer af te leiden met een verhaaltje of een anekdote, hij blíjft doordrammen.
1994-10-03 ~ op zee
Gisteren rond 17h30 zijn we stil gevallen. Pfieuwt, zei het schip. Alle mecaniciens weer aan het werk en rond 24h pas was LM boven. Grellig, zo'n zwalpend schip. Het is hier nogal druk bevaren. Vandaag moet het nogal warm zijn aan deck want de Filipijnse matrozen lopen ingepakt met tulband en al. Dat gaat zo: ge trekt de halsopening van een T-shirt rond uw gezicht zodat die daar aanspant als een cagoule / bivakmuts. De rugkant van de t-shirt beschermt nu hoofd & schouders, de voorkant beschermt de keel. dan de mouwen voor het gezicht halen en op het voorhoofd vastzetten met veiligheidsspelden. Ziezo. De kwestie is de juiste maat van T-shirt te vinden. De oversized T-shirts kunnen er niet echt voor dienen. Sinds vanmorgen zijn ze luiken aan het kuisen. Dwz : kolengruis bijeenvegen, in een emmer naar boven hijsen, naar de zij dragen en overboord kiepen. Nogal een stoffige bedoening, vooral wanneer er wind staat. Vandaar de tulbands.
Toen het schip gisteren stil viel, begon choff VW gelijk naar bakboord uit te wijken. Nu is er een manoeuvre dat zo begint, het man-overboord-manoeuvre. Dat heb ik ooit moeten leren in '83 tijdens de cursus Survival at Sea. Door die beweging naar bakboord dacht ik dat er iemand overboord gekukeld was. Vermits er geen alarm gegeven werd ben ik eens buiten gaan kijken. Achter ons was het kielzog al voldoende verminderd om ver te kunnen kijken, en er kwam nog altijd geen alarm, en toen dacht ik maar niks meer. 't Zou wel iets technisch zijn.
1994-10-06 ~ op anker Gladstone (Australië)
Sinds gisteren hebben we FM op de radio en goeie ontvangst : een aardbeving in Japan en een collectieve zelfmoord in Zwitserland. Welkom in de bewoonde wereld! Af en toe muziek. Veel uit de beginjaren '70.
Het Russisch heb ik opgeschoven naar 'later'. Voor het ogenblik doe ik de onregelmatige werkwoorden van Engels. Gelukkig staan die achter in het woordenboek. 't Is Hier al Engels wat de klok slaat.
De elektrieker is een Israëli, in '90 uit Rusland uitgeweken. Als hij 's avonds nog genoeg moed heeft doen we Engels. Grammatica is niet nodig precies, het is vooral woordenschat. Daarvoor gebruiken we anekdotes uit de Reader's Digest. Die zijn lang genoeg om een paar nieuwe woorden op te pikken en kort genoeg om het niet beu te worden. De meeste van die verhaaltjes zijn nog echt gebeurd ook. Ze zijn niet allemaal bruikbaar, maar toch veel ervan.
Nu hoor ik weer iets op de radio : Jeltsin zou door een internationale medische commissie moeten onderzocht worden op alcoholisme. Die flater in Ierland zou in sommige landen politieke zelfmoord betekenen, maar in Rusland denkt men daar anders over, zeiden ze op de radio. Ze lieten een Russische in het Engels aan het woord die zei dat hij toch zo’n spontane man is, enz, enz. In '92 In Odessa hebben we er nogal wat gezien, van die wodkakenners. Zelfs binnen in een kerk. Ze werden met een soort van eerbied behandeld. Het deed me denken aan hoe de Indianen omgaan met hun zwakzinnigen. Die staan in verbinding met de goden. En als een medicijnman of een sjamaan in trance is van een of ander kruid of paddenstoel dan is dat ook een plechtig moment. Wanneer wij een dronkenlap zien struikelen en vallen, dan lopen we daar in een boogske rond of steken de straat over naar de andere stoep. In Odessa helpen ze die sukkelaar recht en als hij zijn weg wil verder zetten kijken ze hem nog efkes na. En anders brengen ze hem naar een bankje of een trapke om op te zitten. Wie tijdelijk de wereld rondom zich niet meer ziet, wat ziet die dan wel? De Hemel?
In Tallinn (Estland, '92 of '93) was dat ook zo. We zijn toen niet buiten het hotel geweest want op het 2de verdiep was in de hall een trits bars, tavernes en cafés. En daar was het ook zo, mededogen met mannen die zwaar dronken waren. Zeer eigenaardig. Bij ons is in sommige wijken, in sommige milieus wordt alcoholisme getolereerd. Maar dat een bevolking het als een gegeven beschouwd, zoals goed weer of slecht weer, en zich daar naar gedraagt ook … eigenaardig die tolerantie.
In Sasebo heb ik een bloesje gekocht voor 1000 ¥ (yen) = 325 BF. ’t Was in solden. Wachtwa, ni lachen, het ding kon zo uit La Boutique de Melanie komen. Ze hebben een winkel in de Nieuwstraat en een op het Muntplein ook. Die winkels vind ik om te bekijken, niet om binnen te gaan. En in Sasebo heb ik iets gevonden dat betaalbaar was. Het ding komt van 9.800 ¥ = 3.100 BF, naar 'onze prijs' 6.900 ¥ = 2.242 BF, dat vind ik nog veel te veel voor iets dat niet in de wasmachine mag. Zoveel betalen om met de hand te moeten wassen? Nee danku. Nu was ik het met de hand voor 325 BF. Dat is min of meer redelijk. Voor zo'n bloesje wil ik dan wel wat moeite doen.
'k Heb in Sasebo ook een winkeltje à 100 ¥ ontdekt. Alle dingen kosten daar 32,5 BF of minder: keukenhandoekjes, kleurpotloden, badmutsen, schrijfpapier, plastic-bekers, kartonnen classeurs, kopspelden, paperclips … In de States hebben ze zo de 99 cent shops en in België heb ik al 100 frank- winkels gezien. Uitgebaat door Libanezen.
Afvalolie, nogal veel. Cheng BS wil dat die overboord gepompt wordt, want aan de wal geven kost geld. De 2nd eng weigert. 1/ ’t Is illegaal 2/ ’t Is tegen zijn geweten. 'k Zou met plezier chefke BS ineenslaan en in het kielzog kiepen, fysiek kan ik hem wel baas, ik ben jonger. Ze moeten LM met rust laten, er zijn zo al problemen genoeg in dit bouwvallig machien. Eigenlijk is het zo : 1/ ’t Is tegen LM zijn geweten 2/ ’t Is illegaal. Dit is de juiste volgorde. Maar LM moet dus dag in dag uit het been stijf houden. Feitelijk zou ik willen dat ze hem met rúst laten, zodat hij zijn job kan doen. Van zijn job heeft hij veel voldoening en er zijn zo al mankementen genoeg daar beneden. Ze mogen al blij zijn dat het schip niet moest gesleept worden na de panne. Dát kost pas geld.
Ashkenazi >< Sephardi : ooit iets van gezien, toen ge daar waart in Israël? Ze houden die tegenstelling graag binnenshuis, maar aan de verhalen van VW en LM te horen, zitten we hier opgescheept met een bunch omhoog gevallen Sefarden.
