Dieren van de farao

In 1888 stuitte een Egyptische boer bij graafwerkzaamheden in de buurt van het dorp Istabl Antar op een massagraf. Niet van mensen, maar van katten, in de Oudheid gemummificeerd en in enorme hoeveelheden achtergelaten in het zand.
Dorpskinderen verkwanselden de mooiste exemplaren voor een schijntje aan toeristen, de rest werd op een grote hoop geveegd en als meststof verkocht.

Ongeveer 180.000 mummies, een partij van rond de zeventienduizend kilo, werden zelfs naar Engeland verscheept, daar werden de akkers ermee bemest.

Indertijd vonden veel ruimhartig gefinancierde expedities plaats, waarbij westerlingen grote stukken woestijn omploegden in hun zucht naar koningsgraven, gouden en beschilderde maskers en sacrofagen voor de landhuizen en musea van Europa en Amerika.
Van de vele duizenden gemummificeerde dieren in heilige plaatsen overal in Egypte werden gevonden, zag slechts een enkeling de waarde in.

Sindsdien is er meer dan een eeuw verstreken. De archeologie heeft zich ontwikkeld van veredelde schatgraverij tot een wetenschap.
 Vindplaatsen, onderkennen onderzoekers nu, kunnen ons veel vertellen over het leven van gewone mensen, over wat ze deden, wat ze dachten, hoe ze hun goden vereerden.
 Ook dierenmummies bevatten soms belangrijke informatie. “Ze geven een beeld van het dagelijks leven,” zegt de egypteloog Salima Ikram. “Huisdieren, voedsel, dood en godsdienst. Dan heb je alles wat de Egyptenaren bezighield wel gehad.”

 Ikram is gespecialiseerd in de zoöarcheologie, het bestuderen van oude dierenresten. Ze heeft een hoofdrol gespeeld in het tot stand komen van deze nieuwe onderzoeksdiscipline die katten en andere met veel zorg en kunde geconserveerde dieren bestudeert.