Yunan verdrijft de duivel

In zijn kerk in het Egyptische Caïro drijft Makary Yunan de duivel uit. Met behulp van massamedia groeide hij uit tot een fenomeen.
 Christenen en moslims uit de hele wereld bezoeken de ceremonie.

Een flinke klap in haar gezicht haalt weinig uit. De door de duivel bezeten vrouw werpt zich krijsend op vader Makary Yunan, die nogmaals hard uithaalt.
 Een vijftal helpers houdt de vrouw in bedwang terwijl de priester het heilige water uit een plastic gietertje over haar heen sprenkelt. „In de naam van Jezus Christus kom eruit”, gemaand Makary de duivel die bezit van haar heeft genomen.

Trillend en schuimbekkend wordt de vrouw op de grond gelegd; haar pupillen zijn weggedraaid, zodat alleen het wit te zien is.
Als haar adem schokkend weer op gang komt en haar ogen langzaam terugdraaien, gaat er een golf van opluchting door de stampvolle kerk: de duivel is verdreven.

De dienst op vrijdag in de St. Mark Koptische kerk in een christelijke volksbuurt van Caïro, eindigt steevast in een uitdrijving, het emotionele hoogtepunt van een helingceremonie waar zowel ’zieke’ christenen als moslims aan meedoen.
 De meesten van hen zijn niet bezeten door de duivel (in de Europese zin van het woord), maar lijden wel onder zijn werk via een kwade geest (djinn) die hun leven verstoort, zo blijkt uit de honderden brieven die vader Makary wekelijks krijgt van mensen die om zijn hulp vragen.

Hoewel haar vrienden en familie huiverig waren om de hulp van een christen in te roepen, besloot ze naar Egypte te reizen om de priester te raadplegen.

Omdat ’God een en dezelfde is’ heelt Makary zowel christenen als moslims. „Als ze maar geloven in de kracht van Jezus”, vertelt Makary
. Hoewel moslims Jezus erkennen als een profeet, heeft hij niet dezelfde verheven positie als de profeet Mohammed. „Daarom zijn moslims vaker bezeten door de duivel”, verklaart Makary.

In Egypte, waar een lange traditie van gedeelde religieuze mystiek bestaat, zijn in zowel christelijke als islamitische kringen uitdrijvingen inmiddels gemeengoed geworden.
Volgens Ahmed El-Akabaoui, professor in de psychiatrie aan de Al-Azhar universiteit in Caïro, gaat het echter om een pre-christelijk (en eveneens pre-islamitisch) gebruik.

Na een selectie van de brieven te hebben voorgelezen maakt Makary een rondgang langs de voorste rijen, die gereserveerd zijn voor de zieken, en besprenkelt hen met heilig water.
 Een massa hysterische vrouwen – grotendeels bestaand uit gesluierde moslima’s – werpt zich op de priester.
 Ze schreeuwen en smeken om zijn zegening en om een druppel van het heilige water dat de kwaadaardige geesten uit hun leven moet verdrijven.

Het schouwspel wordt vastgelegd op camera, en is live te volgen op groot scherm buiten de kerk en in enkele andere kerken in de buurt, tot in Canada en de VS via een satellietverbinding.

Vader Makary heelt al 31 jaar mensen en is met behulp van de massamedia tot een fenomeen uitgegroeid, waar mensen van heinde en verre voor komen.

In het kantoor van vader Makary zit een 35-jarige vrouw uit Saoedi-Arabië met haar dochter. Sinds vijftien jaar lijdt ze onder de djinn die bezit van haar heeft genomen, het zou het werk zijn van haar jaloerse voormalige schoonmoeder.
 „Ik ben constant nerveus, en word boos zonder reden”, vertelt de vrouw, die niet met naam in de krant wil. „Maar het grootste probleem is dat ik alle mannen haat.”

Doordat ze geen seks met mannen kan hebben, vertelt ze, strandde ook haar tweede en derde huwelijk. Ze heeft alles geprobeerd, waaronder zwarte magie en islamitische uitdrijvingsriten, maar niets hielp. „Op een dag kreeg ik een visioen waarin Maria en Jezus droevig keken.
Ze stelden me voor aan een man, die ik later op televisie zou herkennen.
Het was vader Makary.”
Desondanks worden de helingspraktijken van individuele priesters en imams gesteund door de religieuze autoriteiten. „De religie heeft de folklore geïncorporeerd.
 Dat is een soort marketing, en ze verdienen er goed aan. Ze houden de traditie in stand om zieltjes te winnen.”

Het ’gedoe met geesten’ is natuurlijk allemaal onzin, meent El-Akabaoui. „Maar de meerderheid van de Egyptenaren denkt nog in termen van magie.”

De populariteit van de helingceremonies duidt ook op een falen van de zorgsector, die in Egypte volgens Abakaoui in toenemende mate duur en onpersoonlijk is.

De professor ontkent niet dat de uitdrijvingen wel degelijk werken. „Dat is het placebo-effect. Als je erin gelooft, werkt het
” In zoverre zijn de uitdrijvingen van groot nut voor de samenleving, geeft El-Akabaoui toe.
 „De armoede is groot, en de voorzieningen slecht.
 Op sommige gebieden, zoals seksualiteit, rusten taboes die grote druk op de gesteldheid van mensen uitoefenen.