Biologisch Dynamisch Ecologisch Tuinieren Maria THUN
.
•
22-11-2011 VLINDERS
Ook vlinders zijn de natte zomer beu zo 07/08/2011 - 21:09 Tijdens het "Vlinderweekend" van Natuurpunt zijn opmerkelijk veel minder vlinders geteld dan de afgelopen jaren. Dat blijkt uit een analyse van de voorlopige resultaten van de 5e vlindertelling. Het koolwitje (foto) voert de lijst aan.
http://www.plantaardig.com/groenteninfo/tomaat_neusrot_2003.htm
NEUSROT TOMATEN
Welke tomatenkweker durft te zeggen dat hij nog nooit neusrot zag op zijn tomaten? Zelfs de professionele teler heeft er regelmatig mee te maken. Dat zegt al veel over de complexiteit van het probleem.
De naam neusrot is misleidend, het is immers geen schimmelaantasting. Ook geen virussen of bacteriën zijn in het spel. Kortom het is geen ziekte in de echte zin van het woord, al zou de uitgedroogde, bruinzwarte punt van de vrucht dat wel doen vermoeden. Er is dan ook geen sprake van dat neusrot overgedragen wordt van de ene plant naar de andere.
Hoe er dan toch van die vruchten verschijnen is een heel verhaal.. Zeker als je weet dat er verschillende milieuomstandigheden in het spel zijn.
Daarom kan je hier het verhaal lezen van een tomaat die geleidelijk aan ten prooi viel aan neusrot.......
Het wordt warm.......
Op een zonnige, warme dag moet de plant heel wat water opnemen. De intense zonnestraling, gecombineerd met hoge temperaturen en een schrale oostenwind zorgen ervoor dat de volwassen tomatenplant wel zo'n drie tot vier liter water nodig heeft per dag. De vraag is of de plant die wel kan opnemen? Is de grond wel vochtig genoeg? En zo ja, is het wortelstelsel wel sterk genoeg? Misschien zijn er te weinig wortels, of zorgt een wortelziekte zoals kurkwortel voor een slechte beworteling.
De plant kan niet genoeg water opnemen......
Laten we er vanuit gaan dat de plant niet genoeg water kan opnemen. Wat gebeurt er dan? Bladeren die minder goed op spanning staan maken ons er op attent dat er iets mis is. Het is trouwens één van de verweermiddelen die de plant in petto heeft om zich te wapenen tegen tijdelijk watertekort. Een ander middel is in onze zoektocht naar de oorzaak van neusrot een belangrijke wegwijzer. De tomaat bevat namelijk heel wat water.
De plant haalt water uit de vrucht.......
Wat als de plant daar nu eens wat water uit opneemt om aan de sterke verdampingsstroom te kunnen voldoen?
Dat kan wel, de plant heeft 's nacht immers geen watergebrek en vult de voorraad aan water in de vrucht dan weer aan. (terloops : oogst vruchten steeds 's morgens, dan zijn ze het sappigst) .
De cellen worden beschadigd......
De cellen waaruit de vrucht opgebouwd is kunnen hierbij schade oplopen. Enkel cellen kunnen afsterven doordat de celwand bij het proces van wateropname door de plant gaat lekken. De stevigheid van de celwand speel hierbij een grote rol. Is de celwand te zwak dan zullen een massa cellen lekken, met het bruinzwarte, uitgedroogde uiterlijk tot gevolg.
Waarom zijn die cellen dan zo zwak?
Te weinig calcium in de celwanden......
Calcium is nodig tijdens de vruchtgroei om stevige celwanden te laten ontstaan. Is er te weinig calcium, dan ontstaan er cellen met dunne celwanden. In normale omstandigheden geen probleem, maar wel als de verdamping plots hoge toppen scheert en de plant de verdamping niet kan volgen.
Bekalken dan maar.......
Nee, toch niet. Bekalking zal inderdaad belangrijk zijn, maar we mogen niet te overvloedig zijn met onze bekalking. Anders wordt de pH te hoog en ontstaan er andere problemen. Een normale, tweejaarlijkse bekalking zou dus moeten volstaan, eventueel gestaafd door een pH-bepaling van de grond.
Tegenwerkers in het spel.....
Wat nu? Net zoals bij het verdampingsverhaal kan het dat er voldoende calcium in de bodem is, maar dat de plant die niet kan ophalen. Andere meststoffen kunnen de opname van calcium tegenwerken. Antagonisme noemen ze dat. Doe dus geen overdadige bemesting, zeker niet met teveel Kalium en Magnesium want dit zijn de tegenwerkers. Strooi wel voldoende om andere problemen te voorkomen (zie artikel kaliumgebrek)
Calcium naar de vruchten......
Verder moet je weten dat calcium wel gemakkelijk in de bladeren raakt, maar niet zo makkelijk in de vruchten. Hier speelt de grondvochtigheid weer een rol. Calcium moet namelijk in de vruchten raken tijdens de nacht, door de worteldruk van de planten. Als de bodem niet vochtig genoeg is of de wortelactiviteit te zwak kan er ook hier wel iets mislopen. En zo eindigt het verhaal waar het begonnen was.
Tips om neusrot te voorkomen :
-Zorg voor een optimale pH van de bodem door regelmatige bekalking in het najaar of vroege voorjaar.
-Strooi niet teveel meststoffen voor het planten, maar geef ook een deel van de voeding als bijbemesting
-Zorg voor een gezond wortelgestel. In kassen waar jaarlijks of tweejaarlijks op dezelfde plaats tomaten komen geeft kurkwortel dikwijls problemen
-Zorg voor een uitgebreid wortelgestel, geef niet teveel water in de beginperiode zodat de plant moeite moet doen om water te zoeken en aldus zijn wortelgestel te ontwikkelen.
-Zorg voor een voldoende vochtige bodem. Te nat kan echter de wortelactiviteit doen verminderen.
-Probeer op zonnige dagen de verdamping te beperken door de kas af te witten en de temperatuur in de kas te beperken.
-Wanneer je vermoedt dat er wortelproblemen zijn, geef dan kleine beetjes water op zeer regelmatige basis.
Samengevat
Zorg voor een evenwichtige voeding en watervoorraad in de bodem en een binnen de perken blijvende verdamping.
GELEZEN op -
Courgettes waren aangetast door witziekte (of meeldauw?) De oogst periode loopt ongeveer van begin juni tot
begin oktober. Als je anderhalve
maand kunt oogsten zit je goed. Naar het einde toe ziet het blad er niet meer zo fris uit. Er kan witziekte in een beginstadium optreden Dan verwijder ik ze en breng ze nooit op de composthoop. Daarvoor heb ik een aparte verteer hoop, ver van de composthoop. Je kan,tegen
witziekte, preventief begieten met een aftreksel van heermoes.
Ik veronderstel dat deze ziekte ook in de grond zit? Courgette vraagt vochtige losse grond en een eerder warme standplaats De ziekte zit niet in de grond maar is eigen aan pompoenachtigen. Sommige rassen zijn meer bestendig dan andere. Bij droge periodes giet ik om de twee dagen. Ik had nooit echt last van meeldauw (witziekte)
- Meeldauw is een bladziekte. Sommige soorten
hebben een witgevlekt blad. Dit heeft niets te maken met
meeldauw. Bij mij hadden sommige planten elke jaar
opnieuw last van de koude. Hoelang moet deze grond
dan vrij blijven voor volgende planten? Ik plaats persoonlijk
de courgettes om de vijf jaar terug op dezelfde plaats. De courgettes behoren
bij de familie van de pompoenen. Ze kunnen dus ook de
ziekten van die hele familie krijgen o.a. meeldauw of witziekte.
Kent u de koolwittevlieg? Nee? Best mogelijk, want het is niet overal een probleem, maar voor wie er wel last van heeft behoort koolwittevlieg tot de vervelendste en meest hardnekkige plagen in de moestuin. Lees in dit bericht over deze vervelende plaag, bekijk de fotos en lees vijf tips om de plaag onder controle te krijgen. Met dit artikel gaan we ook graag op zoek naar tips om de witte vlieg op koolgewassen uit onze groentetuin te bannen. En dat is niet altijd even makkelijk, zo blijkt. Alle tips zijn dan ook welkom. U helpt er zeker en vast veel radeloze lezers mee. Tik ze in onderaan dit artikel, alvast bedankt!
Regionaal Het probleem van de witte vlieg op koolgewassen is sterk verschillend volgens de regio. In Nederland ( en met name Zuid-Nederland, heb ik begrepen) is het al langer gekend en dikwijls een groot probleem, in België komen ze de laatste drie jaar meer en meer opduiken.
Welke teelten? Probleemgewassen zijn vooral spruitkool, boerenkool, savooikool en doorgroeiende broccoli (speerbroccoli). Eigenlijk alle koolgewassen (en onkruiden van deze familie) die voor een langere tijd in de tuin blijven.
Klimaat In een warme zomer of herfst groeit het probleem zienderogenr. In 2006 waren er veel meer meldingen dan in de natte zomer van 2007 (en ook 2008?), maar het is daarom zeker niet verwaarloosbaar. Alleen gaat de voortplanting van de koolwittevlieg dan veel minder hard. Wat het schadebeeld automatisch meer aanvaardbaar maakt. Een droge, warme septembermaand kan dit jaar nog veel roet(dauw) in het eten gooien
Bij de beroepstelers Ook in de professionele Nederlandse tuinbouw weten ze er niet goed raad mee. Er zijn geen erkende insecticiden die de witte vlieg op afdoende wijze bestrijden. In Nederland zijn de problemen nu al groter omdat er daar eerder op meer selectieve insecticiden overgeschakeld werd die geen vat hebben op de koolwittevlieg. (Denk aan spinosad, Bacillus thuringiensis).
Intermezzo:
Er zijn drie soorten witte vliegen gekend. Men noemt ze vliegen, maar eigenlijk zijn het kleine witte motten: 1: Kaswittevlieg (Trialeurodes vaporariorum) Deze witte vlieg is vooral gekend als parasiet bij tomaten, komkommers, aubergines en bonen. Het is een typische kasplaag en komt vrijwel niet voor in open lucht.
2: Tabakswittevlieg (Bemisia tabaci) Deze witte vlieg is een meer recente parasiet in de landen met gematigd klimaat. In de mediterrane landen is dit motje al veel langer een zeer groot probleem. Net zoals bij de kaswittevlieg is ook hier bevuiling aan de orde, maar het is vooral het feit dat het insect een belangrijke overdrager is van plantvirussen die de telers zorgen baart. Document over het verschil kaswittevlieg en tabakswittevlieg
3: Koolwittevlieg (Aleyrodes proletella) : De koolwittevlieg is veel groter dan die van de kaswittevlieg en van de tabakswittevlieg en ze zijn te herkennen aan vier grijze vlekken op de vleugels. De eieren worden aan de onderkant van de bladeren in cirkels afgezet. De larven en poppen zijn anderhalve keer zo groot als die van de kas- en tabakswittevlieg en hebben een dikke waslaag. In het Duits wordt dit insect ook wel de Kohlmottenschildläuse genoemd, omdat de larven op schildluizen lijken. De koolwittevlieg is te vinden op jong blad en zet daar eieren af. De larven leven op de onderkant van de bladeren. In dit artikel hebben we het wel degelijk over de koolwittevlieg, die NIET dezelfde witte vlieg is als deze in de kas!
Schadebeeld De witte vliegen zijn eigenlijk kleine witte motten. Op de onderkant van de bladeren zijn er cirkelvormige witte vlekjes aanwezig. Tot zover is dit geen zon groot probleem, maar, net zoals bij de kaswittevlieg, gaan na verloop van tijd de larven van de witte vlieg honingdauw afscheiden.Hierop groeien schimmels, die er zwart uitzien, roetdauw genaamd. Een beetje witte vlieg is dus niet erg. Het probleem is dat grote aantallen witte vlieg de planten bevuilen door honingdauw, waarop dan de roetdauwschimmel gaat groeien. Vuile bladeren, vol met poppen en larven, zeker geen smakelijk gezicht. Eenmaal het zo ver gevorderd is heeft preventie of bestrijding veel minder effect.
Preventie : Levende waard nodig Bij de preventie is het belangrijk te weten dat koolwittevlieg een levende waard nodig heeft om te kunnen overleven. Tijdig, voor het begin van de lente, alle koolgewassen en onkruiden opruimen in de tuinen is dus een uitstekend idee.
Onkruiden Onkruiden die behoren tot de familie van de kruisbloemigen, maar ook groenbemesters van deze familie zijn potentiele waardplanten. Denk aan het onkruid herderstasje, maar ook aan bladrammenas als groenbemester.
Overwinterende koolgewassen Boerenkool en savooienkool niet te lang in de tuin laten, en zeker niet tot de witte vlieg weer actief wordt en opnieuw eitjes gaat leggen.
Koolzaad Koolzaad lijkt in combinatie met brassicas een ideale gastheer, omdat koolzaad de hele winter door overstaat. Het grootste gevaar is dat het areaal gaat uitbreiden om de toenemende behoefte aan biobrandstoffen te dekken.
Wat te doen? 1. Natuurlijke parasitering
Dit is misschien iets voor de toekomst, maar voorlopig kunnen we er nog niet veel van verwachten.
( Bron : Wittevlieg haalt vernietigend uit in spruiten (20-09-2006))Volgens Mooijaart heeft het verleden geleerd dat grote populaties organismen een aantrekkende werking hebben op natuurlijke vijanden, waardoor een uitbreiding van de populatie na verloop van tijd wordt ingedamd. Een voorbeeld is de nerfmineervlieg , die zon 20 jaar gelden huishield in het Westland. Voor koolwittevlieg hebben zich nog geen natuurlijke vijanden gemeld. We vinden nog geen geparasiteerde vliegen, die daarop duiden, aldus Mooijaart.
2. Pyrethrum: Op de website van ECOstyle wordt aangegeven dat Spruzit uit proeven in 2007 als werkzaam middel is gekomen. Dit is dus een middel op basis van Pyrethrum, er zijn daarvan heel veel merken, andere dan Spruzit, op de markt. Je moet het middel wel op de juiste wijze toepassen en regelmatig herhalen. Lees alles over de juiste toepassing en werking in het artikel Biologische insecticiden op basis van pyrethrum
Citaat : Op de Spruitkoolboulevard in Westmaas werd 3 november 2007 kenbaar gemaakt dat Spruzit van ECOstyle het enige toegelaten middel is dat werkzaam is tegen koolwittevlieg in de spruitkool. In de insectenproef uitgevoerd door Praktijkonderzoek van Plant & Omgeving (PPO Westmaas) werden een dertiental insecticiden getest. ECOstyle heeft deelgenomen aan de proef met één object Spruzit in drie herhalingen. Spruzit is hierbij zonder toevoegingen getest. Uit de proef blijkt dat Spruzit zeer werkzaam is tegen koolwittevlieg, melige koolluis en perzikbladluis.
3.Water: Een tip is om tijdens droge periodes de planten regelmatig helemaal van boven tot onder afspuiten met een harde straal water. Zo bootst u, tijdens een mooie zomer, de zomer van 2007 of 2008 na
Deze methode past Jo van Dreumel toe, hij schrijft op zijn website
Dit jaar heb ik nog veel vliegjes en hun sporen kun verwijderen door met een sterke broes tegen de onderkant van de bladeren te spuiten. Dan vliegen er wel veel weg, maar die plak ik dan met de broes aan de grond vast. Tot 4 jaar terug hadden we geen last, maar nu is het een overlast. Volgend jaar zit er niets anders op dan die planten met insektengaas te overspannen.
4. Insectengaas: Je kan de plaag uitstellen door vanaf het planten van de kolen onder insectengaas te telen. Dat is bij spruitkool helaas niet altijd even praktisch
5.Vanggewassen: Alhoewel niet echt een optie voor de liefhebber, is het toch nuttig dit hier te vermelden. Vanggewassen kunnen vooral in professionele monoculturen een oplossing zijn. De vanggewassen lokken de vlieg, zodat bijvoorbeeld de teelt van spruiten schoon blijft. Op de Spruitkoolboulevard zijn verschillende gewassen getest. Alleen boerenkool lijkt aantrekkelijk genoeg voor de koolwittevlieg om zich daarnaar toe te verplaatsen. Nadeel is natuurlijk dat je op die manier de populatie sneller doet toenemen. (terzijde : Barbarakruid is een geschikt vanggewas voor de koolmot)
Tips van de moestuinders Daar zijn we dus op naar zoek. Hebt/Had u problemen met koolwittevlieg? En kunt u het probleem de baas? Vindt u dat één van de bovenstaande tips echt wel de moeite loont. Of pakt u het anders aan? Alle tips om het probleem minder erg te maken, of alvast het schadebeeld aanvaardbaar te maken zijn welkom. U helpt er zeker veel radeloze lezers mee. Geef uw tips, onderaan dit artikel in de commentaarbox, alvast bedankt!
Werking Pyrethrum, ook omschreven als natuurlijke pyrethrinen, is het bekendste en meest gebruikte voorbeeld van plantenaftreksel dat van oudsher als insecticide gebruikt wordt. Het is een zeer snel werkend contactinsecticide voor alle koudbloedige wezens. Insecten die ermee in contact komen, raken onmiddellijk verlamd en sterven binnen enkele seconden tot minuten. De werking berust op verstoring van ionentransport in het zenuwstelsel van het insect. Omdat natuurlijke pyrethrinen onder invloed van licht reeds na enkele uren afgebroken zijn, wordt raapzaadolie toegevoegd. Hierdoor blijft Pyrethro-Pur langer werkzaam.
Pyrethrum kan ingezet worden tegen alle zuigende en stekende insecten. Tegen zachte insecten zoals spint, bladluis, witte vlieg, jonge rupsen, trips, jonge wantsen, maden, ... is het zeer effectief. De resultaten met behaarde of harde insecten vallen tegen omdat er dan onvoldoende contactwerking is. Pyrethro-Pur heeft als voordeel dat het, door de aanwezige raapzaadolie, de wol of het dekschild van insecten doet oplossen, waarna de pyrethrum het hieronder verscholen insect (dopluis, wolluis, schildluis) kan doden. Preventief gebruik is zinloos, na enkele dagen is het product immers afgebroken. Belangrijk is dat je het insect goed raakt, liefst enkele keren vlak na elkaar. Het gewas moet langs alle kanten goed bespoten worden, vooral de onderkant van het blad. Het werkt optimaal bij 15°C. Indien nodig kan de behandeling worden herhaald na 1 week.
TOETSING VAN PYRETHRO-PUR AAN CRITERIA VOOR BIOLOGISCHE BESTRIJDING
Criteria ter bepaling van de oorsprong Pyrethrum is de verzamelnaam voor een mengsel van natuurlijke pyrethrinen die voorkomen in bloemhoofdjes van een tropische margrietsoort (Chrysanthemum cinerariaefolium). De gedroogde bloemhoofdjes bevatten 1 tot 2% pyrethrinen. Deze worden geëxtraheerd en geconcentreerd tot een eindproduct van 25% actieve stof. Pyrethrum is dus van natuurlijke oorsprong. Vooraleer het op de markt komt, worden nog andere bestanddelen toegevoegd. In PyrethroPur is het klassieke piperonylbutoxide vervangen door koolzaadolie. Om dit ingrediënt te bekomen, extraheert men olie uit koolzaad. Het is dus een natuurlijke stof. In Pyrethro-Pur zit meer dan tweehonderd keer koolzaadolie als pyrethrum.
Criteria ter bepaling van de invloed van de productie op het ecosysteem De teelt van de tropische margrietsoorten vindt plaats in Afrika (Kenia, Tanzania, Oeganda) en Latijns-Amerika (Ecuador). Dit betekent natuurlijk dat de afstand tussen de productieplaats en het gebruik in Vlaamse tuinen ettelijke duizenden kilometers bedraagt. Zelf pyrethrum kweken is mogelijk maar in ons klimaat bevatten de bloemen veel minder pyrethrinen. Heldere gegevens zijn onbekend ivm de volgende aspecten: - Eventueel hergebruik van afvalproducten uit andere landbouw- of voedselproductiesystemen - Roofbouw op natuurlijke rijkdommen - Energieverbruik van de productiemethode
Veiligheidscriteria Gevarencategorie en klasse: niet ingedeeld, symbool ontvlambaar Wachttijd: nog geen gegevens beschikbaar.
Criteria ter bepaling van de invloed van het gebruik op het ecosysteem Invloed op levende organismen: Pyrethrum is giftig voor alle insecten, en zeer giftig voor bijen. Het is ook erg giftig voor kreeftachtigen en vissen. koolzaadolie wordt ook als ingrediënt in voedingsmiddelen verwerkt, en is uiteraard niet giftig. Afbreekbaarheid: Pyrethrum valt in het milieu snel uiteen. Na enkele dagen vind je geen pyrethrum meer terug. Zonlicht versnelt dit proces nog. Een sterk insecticide met zon geringe stabiliteit is uitzonderlijk, en heeft als enorm voordeel dat de stof snel uit het milieu verdwijnt. Selectiviteit: Pyrethro-Pur is niet selectief. Het doodt alle insecten, en heeft ook zeer schadelijke gevolgen voor algen, kreeftachtigen en vissen. Dat gebrek aan selectiviteit is een belangrijk nadeel aan Pyrethro-Pur. Resistentievorming: Omdat pyrethrum zo snel afbreekt krijgen insecten niet de tijd om zich aan te passen en resistent te worden. Bijgevolg zouden er geen gevallen van resistentie mogen optreden. Maar door het veelvuldig gebruik van chemisch-synthetisch afgeleide pyrethroïden met een afbraakperiode van enkele weken ontwikkelt er zich razendsnel resistentie tegen pyrethrinen. Zo is in drie jaar tijd de resistentie van sommige insecten tegen pyrethrinen (natuurlijke of chemisch-synthetische) opgelopen van 30 to 60%. Combitox-effecten: geen gegevens bekend
GEBRUIK IN DE BIOLOGISCHE LANDBOUW
Toelating tot gebruik volgens EG-Verordening 2092/91 mbt de biologische landbouw Pyrethrinen, geëxtraheerd uit Chrysanthemum cinerariaefolium zijn toegelaten als insecticide in de biologische landbouw Specificatie: de behoefte moet erkend zijn door de controle-instantie Opmerking: de wetgeving bio vermeld niets over toevoegsels (PBO, koolzaad)
Pyrethro-Pur is erkend als bestrijdingsmiddel in België Erkenningsnummer: 9390/B Erkend voor hobbygebruik ter bestrijding van insecten op groenten Erkenningshouder: Neudorff GmbH, Emmerthal, Duitsland
GELEZEN op
PREIROEST In september, oktober treed, door de vochtigheid gemakkelijk roest op bij prei. Men kan enkel preventieve maatregelen toepassen: - Plant zodanig dat het opdrogen van de prei bevorderd is. - Een standplaats waar de wind aan kan is aan te
raden. - Wordt het groen te weelderig dan knip je het gewoon wat in.
- Regelmatig schoffelen of aan aarden houdt het perceel
onkruidvrij. - Je kan de
planten bestuiven met een gesteentemeel. - Begiet de prei met een
aftreksel van heermoes of knoflook. - Droge grond en hoge bodemtemperatuur werken roest in de
hand - Het bodemtype, de plantafstand, het ras of het
besmettingsniveau spelen weinig mee. Van zodra ik roest opmerk knip ik het
weg. Eens het vriest komt er geen nieuwe roest meer
bij. Toch moet je vóór de vorst alle roest weg
nemen. Weggesneden roest geef je
met mee met de vuilnis naar de verbrandingsoven - PreiROEST(ui-sjalot) - GROEN.net - GROEN.net-Recepten voor alternatieve bestrijding
GELEZEN op 
