Biosfeer 2 (Engels: Biosphere 2) is een 1,27 hectare grote constructie in Oracle (Arizona) (VS), gebouwd om een gesloten ecologisch systeem na te bootsen.

Het is tussen 1987 en 1989 gebouwd door Space Biosphere Ventures, een bedrijf dat wordt beheerd door John Polk Allen en Margret Augustine en werd in de jaren negentig gebruikt om te zien of mensen konden leven in een gesloten biosfeer, terwijl ze ook wetenschappelijke experimenten uitvoerden.
Het onderzoek toonde het gebruik aan van gesloten biosferen in ruimtekolonies, en de manipulatie van een biosfeer zonder dat van de aarde te beschadigen.
De naam komt van het idee dat de eerste biosfeer onze aarde is.
De ca. 200 miljoen dollar voor het project kwam van oliemiljardair Edward Bass.

Het project bestond uit twee gesloten missies; de eerste was van 26 september 1991 tot 26 september 1993, de tweede duurde 6 maanden en vond plaats in 1994.

Missie 1

Tijdens de eerste expeditie zakte het zuurstofniveau. Van de 20,9% die doorgaans voorkomt op zeeniveau zakte het tot 14%.
Toen het zuurstofniveau op ca. 16% kwam kregen de biosfeerbewoners last van hoogteziekte.
Nog voordat het zuurstofniveau op 14% kwam te liggen kregen vier van de acht bemanningsleden al zuurstof in hun slaapkamers bijgevuld.
Genoodzaakt door deze problemen werd besloten om door een zuurstofinjectie het peil weer op te krikken tot een niveau tussen de 18 en 19%.
16% werd als ondergrens ingesteld, omdat onder dit niveau de stress enorm toenam.
Naast deze injectie werden ook nog 30.000 roofmijten de biosfeer ingebracht om de plaag van spintmijt tegen te gaan.

Missie 2

Deze begon op 6 maart 1994 en zou tien maanden duren, maar werd gestaakt na zes maanden.
De crew bestond uit Norberto Romo (kapitein), John Druitt, Matt Finn, Pascal Maslin, Charlotte Godfrey, Rodrigo Romo en Tilak Mahato.

Op 5 april om 11:57 uur lieten Abigail Alling en Mark Van Thillo, leden van de eerste missie, een spoor van vernieling achter bij de tweede missie.

Vlak na het incident verliet kapitein Norberto Romo (toen getrouwd met Margret Augustine) de biosfeer.
In zijn plaats kwam Bernd Zabel, die eerder genomineerd was als kapitein op de eerste missie, maar op het laatste moment was vervangen.
Twee maanden later werd Matt Finn door Matt Smith vervangen.

De missie eindigde op 6 september 1994.

Trivia

• De film Bio-Dome is een parodie op het project biosphere 2.
• In de Sovjet-Unie werden ook dergelijke experimenten gehouden, waarvan BIOS 3 (Biosfeer 3; vanaf 1968) het bekendste is.
• Biosfeer 2 was een belangrijke inspiratie voor Big Brother en De Gouden Kooi.

Honda Giken Kogyo Kabushiki (Honda Research Institute Co. Ltd) is een Japanse fabrikant van auto's, motorfietsen, en scooters.
Hiernaast maakt men ATV's, elektrische generatoren, watersportmachines, tuinmachines en heeft men een bekend robotonderzoeksprogramma.

Het hoofdkwartier van Honda bevindt zich in de Japanse hoofdstad Tokio.
Aandelen worden verhandeld op de effectenbeurzen van Tokio, New York, Osaka, Nagoya, Sapporo, Kioto, Fukuoka, Londen, Parijs, en Zwitserland.

Honda werd op 24 september 1948 opgericht in Hamamatsu en het bedrijf kreeg de naam van de oprichter Soichiro Honda.
Er werd begonnen met de productie van losse motoren voor inbouw in fietsen.

Al snel werd overgegaan op productie van volledige motorfietsen, aanvankelijk zelfs als licentiehouder van Harley-Davidson.
Midden jaren 50 was Honda het eerste van vele Japanse bedrijven die de Europese en Amerikaanse markt benaderden met aanvankelijk lichte, maar later ook zeer zware motorfietsen.

Eind jaren 60 werd ook de internationale automobielmarkt betreden.

In 2006 is Honda ook actief in de luchtvaart met de HondaJet, een innovatief en modern vliegtuig (capaciteit 2+6) max. kruissnelheid 420 knopen.

Honda heeft een grote historie opgebouwd op racegebied, met successen in nagenoeg alle takken van gemotoriseerde sport.

Bepaalde modellen worden in de Verenigde Staten van Amerika, Canada en Hongkong onder de naam Acura op de markt gebracht.

Honda produceert al 40 jaar buitenboordmotoren.
In 1964 produceerde Honda als eerste viertaktbuitenboordmotoren en het produceert tegenwoordig geen tweetakts meer.
De kleinste buitenboord motor heeft een vermogen van 2,3 pk en dit loopt op tot 225 pk.
Het blok van de grotere motoren is gebaseerd op de blokken uit de autoindustrie en door gebruik te maken van deze technologie kan Honda dan ook zuinige schone motoren produceren.
Naast schroefaangedreven buitenboordmotoren maakt Honda sinds een paar jaar ook jetaangedreven buitenboordmotoren (35, 65 en 105 pk).

Paul Delvaux (Antheit, 23 september 1897 – Veurne, 20 juli 1994) was een Belgische kunstschilder.
Hij werd vaak ondergebracht bij het Belgische surrealisme, maar aanvaardde deze verwijzing niet.
Hij vond deze interpretatie van zijn werk te eng, te formalistisch en vooral te oppervlakkig.
Hij wilde gewoon "een poëtisch realisme" creëren en daarin bereikte hij een ongekende hoogte en internationale bekendheid.

De iconografie van het werk van Delvaux waaraan hij zijn bekendheid ontleent, valt moeilijk te doorgronden.
Niet alleen omdat de schilder zich in dat opzicht zelden expliciet heeft uitgelaten over de door hem gebruikte motieven, maar ook omdat deze dan nog voor velerlei uitlegbaar blijven.
Vrouwelijke naakten met grote droomogen, menselijke skeletten, ouderwetse treinen en wagons, stations en klassiek aandoende gebouwen zijn wel de voornaamste elementen van zijn gebruikte beeldentaal.
Na verloop van tijd werden ongebruikelijke combinaties als bijvoorbeeld elektriciteitspalen tussen Griekse tempels niettemin gemeengoed als deel van een droomwereld, die ondanks haar uitgesproken naturalistische karakter uitermate vervreemdend aandeed.

Wil je meer weten over Paul Delvaux klik dan HIER.

Das Rheingold is een opera (in één bedrijf) van Richard Wagner; het is de vooravond van Wagners tetralogie (een serie van vier delen die bij elkaar horen) Der Ring des Nibelungen die verder bestaat uit drie dagen (Die Walküre, Siegfried en Götterdämmerung).

De première van Das Rheingold vond plaats op 22 september 1869 in het Koninklijke Hof- und Nationaltheater München onder leiding van Franz Wüllner.

In zijn tetralogie verbindt Wagner oude Noordse en Germaanse sagen (zoals de Edda, de Hortsage en het Sigurd-lied) met het Duits-middeleeuwse Nibelungenlied.

De op deze mythen en sagen gebaseerde handeling is interessant, maar meer nog en hiermee verweven de weergave in libretto en muziek van menselijke gevoelens en ambities als hebzucht, macht, vertwijfeling, angst, maar ook trouw, liefde en verlossing.
Niet alleen de personages kregen Leitmotiven mee, maar juist ook hun handelen en gevoelens zijn met Leitmotiven in het muzikale palet verweven.

Das Rheingold begint met een lang aangehouden bastoon die als het ware het ontstaan van de wereld verbeeldt.
Geleidelijk zwelt de muziek aan en wordt de vloed van de Rijn steeds hoorbaarder.
Dit is het Aarde- of Rijnmotief (in Es-groot).

Eerste bedrijf

Op de bodem van de Rijn bewaken de drie Rijndochters het Rijngoud, hen door Vader Rijn toevertrouwd. Zo worden ze gevonden door de dwerg Alberich, die tevergeefs de liefde van de meisjes tracht te winnen. Dan valt zijn oog op het goud en in hun overmoed verklappen de meisjes het geheim van het goud: degene die de liefde afzweert, vermag uit het goud een ring te smeden en verwerft daarmee heerschappij over de wereld. Alberich zweert daarop de liefde af, steelt het goud en verdwijnt.

Tweede bedrijf

De handeling verplaatst zich naar een berglandschap (Freie Gegend auf Bergeshöhen). Wotan, de oppergod, prijst de burcht Walhalla, die de reuzen Fasolt en Fafner voor de goden bouwden. Zijn gemalin Fricka is echter bevreesd om haar zuster Freia, die de reuzen als onderpand voor hun loon meenamen. De reuzen komen met Freia ten tonele en vorderen hun loon. Freia's broers Froh en Donner trachten Freia te bevrijden, maar Wotan houdt hen tegen. Hij vertrouwt op Loge, de vuurgod; die zal wel raad weten.

Loge verklaart dat de reuzen terecht hun loon eisen voor de bouw van zulk een prachtige burcht. Hij trachtte ook iets gelijkwaardigs voor Freia te vinden. Maar, waar vindt men zo iets? Eén maalt kennelijk minder om vrouwelijk schoon en minne. De dwerg Alberich zwoer de liefde af en stal het rijngoud! Loge's verhaal over de ring wekt de afgunst van allen. De reuzen gebieden Wotan dat hij hen het goud moet bezorgen. Zo niet, dan is Freia voor hen. Zij voeren Freia weg.

Doordat de goden nog niet van Freia's appels genoten, verouderen zij plotsklaps ("Den sel’gen Göttern wie geht’s?").

Derde bedrijf

Wotan besluit op zijn beurt het goud te roven en met Loge daalt hij af naar het rijk van Alberich. Die oefent daar een waar schrikbewind uit over zijn broer Mime en de andere dwergen (de Nibelungen). Door listig bedrog slagen de goden erin Alberich van het goud te beroven en hem ook de inmiddels gesmede ring af te nemen. Alberich vervloekt daarop de ring (“Verflucht sei dieser Ring!”) (vloekmotief) en gaat heen.

Vierde bedrijf

De andere goden komen weer op en ook de reuzen met Freia. Het valt Fasolt zwaar Freia te moeten missen. Hij stemt echter met de ruil voor het goud in mits het goud haar gestalte volledig bedekt. Aldus geschiedt (“So stelt das Maß nach Freias Gestalt!”). Om de laatste gaten in het opgestapelde goud te dichten eisen de reuzen de Tarnhelm en ook de ring aan Wotans vinger op.

Wotan weigert echter de ring af te staan. Dan verschijnt de aardgodin-oermoeder Erda. Zij waarschuwt Wotan voor de vloek die op de ring rust en verkondigt het einde van de goden (“Ein düsterer Tag dämmert die Götter”). Geschrokken staat de oppergod de ring aan de reuzen af. Meteen wordt de vloek zichtbaar: de reuzen krijgen ruzie bij het verdelen van de schatten. Fafner slaat zijn broeder Fasolt dood en gaat heen met de buit.

Dan is het tijd voor meer opgewekte beelden: Einzug der Götter in Walhall. Donner drijft met één klap van zijn hamer de wolken uiteen. Hierdoor wordt het Walhalla zichtbaar in wiens prachtige aanblik de goden een moment verzonken blijven staan. Vervolgens schrijden zij over een regenboog de burcht binnen.

Maar een happy end is het niet. Beneden vanuit de Rijn bewenen de Rijndochters het goud dat de Rijn toebehoort ("Falsch und feig ist's was dort oben sich freut").

De Hobbit, of Daarheen en Weer Terug, kortweg De Hobbit, is een fantasyboek voor kinderen, geschreven door de Britse hoogleraar J.R.R. Tolkien.
Het werd gepubliceerd op 21 september 1937 en ontving datzelfde jaar zowel een nominatie voor de Carnegie Medal als een prijs van de New York Herald Tribune voor beste jeugdfictie.
Tot op de dag van vandaag is het boek erg populair gebleven en het wordt erkend als een klassieker in de kinderliteratuur.

Het boek volgt het verhaal van de Hobbit Bilbo Balings, die op reis vertrekt om een schat te zoeken die bewaakt wordt door de draak Smaug.
Bilbo's queeste brengt hem meerdere keren in gevaar, maar hij wordt gelukkig bijgestaan door de tovenaar Gandalf en een aantal dwergen.
Het verhaal wordt verteld in de vorm van een epische queeste.
Ieder hoofdstuk introduceert wel een nieuw duister wezen uit Tolkiens Midden-aarde.
p die manier ontwikkelt Bilbo een nieuw niveau van bevoegdheid en wijsheid.
Op het einde van het boek volgt De Slag van Vijf Legers, waar vele wezens van eerdere hoofdstukken elkaar bevechten in een conflict.

Thema's als persoonlijke groei en vormen van heroïsche figuren spelen een grote rol.
Vele literatoren hebben de gebeurtenissen in De Hobbit verbonden met Tolkiens eigen ervaringen tijdens de Eerste Wereldoorlog, waarin hij meevocht tijdens de Slag om de Somme.
De Angelsaksische literatuurkennis van de auteur en diens interesse voor fantasyverhalen worden ook genoemd als mogelijke invloedbronnen.

Het boek ontving goede kritieken en had ook financieel succes.
Tolkiens uitgever wilde dan ook een vervolg.
Tijdens het schrijfproces van In de Ban van de Ring maakte Tolkien enkele wijzigingen in het manuscript van De Hobbit, die dan werden verwerkt in herdrukken in de daaropvolgende jaren.

Sinds de publicatie in 1937 is het boek diverse malen herdrukt.
In 2010 kondigde New Line Cinema aan dat het boek in twee delen zou worden verfilmd, net als voor de verfilming van In de ban van de ring met Peter Jackson als regisseur.
De twee delen krijgen de naam The Hobbit: An Unexpected Journey en The Hobbit: There and Back Again.
In juli 2012 werd bekend dat er zelfs drie delen van de film komen.
Het tweede deel krijgt de naam The Hobbit: The Desolation of Smaug en de titel The Hobbit: There and Back Again schuift door naar deel drie.

De hoofdpersoon is de Hobbit Bilbo Balings (Bilbo Baggins) die nooit avontuurlijk is geweest.
Hobbits vormen een vredelievend volk dat in de Gouw woont en ongeveer een meter lang wordt.
Samen met de tovenaar Gandalf en dertien Dwergen onderneemt hij een avontuur om een schat die de draak Smaug van de Dwergen gestolen heeft terug te winnen.
Tijdens de tocht vindt hij een ring, die later in In de Ban van de Ring (The Lord of the Rings) een grote rol zal spelen.
Door Bard, een boogschutter uit Esgaroth (Meerstad), wordt de draak Smaug verslagen en de schat door de dwergen heroverd.
Bilbo vervolgt zijn avontuur en komt als een heel ander iemand thuis.

In Nagelaten vertellingen valt meer te lezen over de connecties tussen De Hobbit en In de Ban van de Ring.
Zo ontdekt men in dit boek de achterliggende redenen die Gandalf had om het avontuur te organiseren.
Een van de redenen is om de duistere vorst Sauron te verdrijven.
Gandalf vermoedde eveneens dat wanneer Sauron weer zou opstaan, Smaug aan diens zijde zou strijden.

De ring die door Bilbo gevonden wordt, blijkt de Ene Ring, die toebehoort aan Sauron, al vermoedt niemand dit nog ten tijde van De Hobbit.
Pas in In de Ban van de Ring ontdekt Gandalf de ware aard van de ring.

Toen Tolkien begon met In de Ban van de Ring bracht hij in De Hobbit nog enkele wijzigingen aan om de twee verhalen beter op elkaar aan te laten sluiten.
Deze veranderingen zijn vanaf de tweede druk te lezen in De Hobbit.

De eerste bewerking van De Hobbit was een toneelstuk uit 1953, uitgevoerd door de St. Margaret's School, Edinburgh.

In november 1968 maakte Michael Kilgarriff voor de BBC een radiohoorspel van De Hobbit. Dit hoorspel telde acht afleveringen.

In 1969 verkocht Tolkien de filmrechten op het boek aan United Artists. In 1977 maakte Rankin/Bass de animatiefilm De Hobbit.

Er bestaan meerdere computerspellen van De Hobbit, zowel gemaakt met als zonder instemming van Tolkien of zijn nabestaanden. Het succesvolste spel was The Hobbit uit 1982.

In 2006 werd de verfilming van het verhaal aangekondigd, eerst als tweeluik, maar later als trilogie.
Lange tijd werd gedacht dat regisseur Peter Jackson niet zou meewerken aan The Hobbit en een prequelfilm die The Hobbit en de trilogie met elkaar moest verbinden.
In eerste instantie zou Guillermo del Toro de regie doen, maar het duurde voor hem te lang voor het project werd gestart.
Uiteindelijk heeft toch Jackson de regie gedaan.
Het verhaal wordt bewerkt tot 3 films:

1. The Hobbit: An Unexpected Journey (december 2012),
2. The Hobbit: The Desolation of Smaug (december 2013),
3. The Hobbit: There and Back Again (juli 2014).

De Armada de Moluccas verliet Sanlucar de Barrameda op 20 september 1519 en bestond uit vijf schepen: het vlaggenschip de Trinidad, de San Antonio, de Concepción, de Victoria en de Santiago.
De Trinidad was een karveel, de anderen kraken.
De grootte van deze schepen varieerde van 75 tot 110 ton.
Onder de 237 manschappen bevond zich de jonge Italiaan Antonio Pigafetta, wiens verslag de belangrijkste bron voor de reis vormt.
De expeditie werd vanaf de start geplaagd door wantrouwen tussen de Portugese kapitein-generaal en zijn Spaanse kapiteins.

Uit - achteraf gegrond gebleken - angst voor onderschepping door een Portugese vloot koos Magellaan voor een zuidelijke koers richting Kaapverdische Eilanden. Daarna zette hij koers naar Brazilië, waar hij in december 1519 enkele weken bivakkeerde in Rio de Janeiro. De expeditie bereikte de Rio de la Plata op 10 januari 1520, maar vond hier geen doorgang. Verder naar het zuiden belandde de vloot in terra incognita. Geteisterd door stormen aan de kust van Patagonië overwinterde de vloot zes maanden in de baai van San Julián. Magellaan bedwong daar op 2 april een muiterij van drie schepen. Hij blokkeerde met twee schepen de uitgang van de baai en overmeesterde de muitende schepen één voor één. Enkele muiters werden geëxecuteerd en twee mannen werden bij vertrek achtergelaten. Aan het einde van de zuidelijke winter kwam de Santiago op een verkenningstocht in een plotselinge storm terecht en verging op de kust. De bemanning wist echter over land San Julián te bereiken. De vloot hervatte op 17 oktober de speurtocht naar de doorgang.

Voor een uitgebreider artikel ga naar Ferdinand Magellaan

Een bullenpees is een voorwerp, tussen een zweep en een stok in, dat ingezet werd om straffen uit te delen, bijvoorbeeld aan weeskinderen of slaven.
De bullenpees is een gedroogde penis van een stier (bul).
Een bullenpees is minstens 75-85 cm lang.

Een vroeg voorkomen van de term is in de regel: Ick selje de bullepees so sackereels elements legghen inje sy (ik zal je met mijn zweep zo afranselen...) uit de Spaanschen Brabander van G.A. Bredero, 1617 .

In geschriften uit 1523 wordt verwezen naar een "bull pizzle", een geselinstrument gemaakt van een stierenpenis.

Een variant is de kameelpees.
Een bullenpees wordt ook gebruikt als pezerik, om zagen te slijpen.

In annotaties bij de werken van Vondel uit 1929 wordt de bullenpees eufemistisch omschreven als een gedroogde holle spier.

Het gedroogde geslachtsdeel wordt keihard en zou nu nog als illegaal wapen gebruikt worden.
Tijdens de Holocaust zijn bullenpezen in de concentratiekampen Dachau en Mauthausen gebruikt om de gevangenen te mishandelen.

Hondenvoer

Het gedroogde orgaan wordt, op maat gezaagd, ook aan honden gegeven om op te kauwen.

De An-24 is een tweemotorig propellervliegtuig van de Oekraïense vliegtuigbouwer Antonov.

Het vloog voor het eerst op 17 september 1997.
Afgezien van de belangrijkste productie-lijn in Kharkiv door KSAMC, wordt het vliegtuig gefabriceerd in Samara door Aviakor, en gemonteerd onder licentie door HESA in Iran (als de IrAn-140 of Iran-140), van "Complete Knock-down" kits (volledig constructie-pakket) in Oekraïne gefabriceerd.
Het kan ook geassembleerd worden in Kazachstan.

De Antonov An-140 kan maximaal 52 passagiers vervoeren.
Er is een VIP-versie van de An-140 die 30 passagiers vervoerd in alle confort.
Het passagierscompartiment kan verdeeld worden in twee of drie zones als exclusieve salons, voorzien van confortabele zetels.

De basis An-140 kan worden omgebouwd voor militair-, burger- of speciaal gebruik zoals kustwacht, medisch transport, luchtfotografie, geologisch onderzoek, vrachtvliegtuig ....

Specificaties :

• Bemanning: 2
• Maximumcapaciteit: 52 passagiers
• Lengte: 22,60 m
• Spanwijdte: 24,505 m
• Hoogte: 8,23 m
• Vleugeloppervlak: 51 m²
• Leeggewicht: 12.810 kg
• Maximumstartgewicht: 19.150 kg
• Motor: 2× Klimov TV3-117VMA-SBM1 of Pratt & Whitney Canada PW127A-turboprops
• Aantal motoren: 2
• Vermogen: 2.469 pk (2.838 kW) elk
• Maximumsnelheid: 575 km/h
• Kruissnelheid: 460 km/h
• Maximumhoogte: 7.600 m
• Bereik: 3.680 km

Incidenten en ongelukken

• In december 2002 stortte een An-140 neer tijdens het aanvliegen op Isfahan International Airport. Onder de passagiers zaten vele van de beste Oekraïense vliegtuigontwerpers en ingenieurs die onderweg waren naar de inhuldiging van een nieuwe versie van de An-140. Alle 45 passagiers kwamen om. De officiële oorzaak van de crash is nooit bekendgemaakt.
• Op 23 december 2005 stortte een An-140 van Azerbaijan Airlines neer in de Kaspische Zee zo'n 32 km van Bakoe, de hoofdstad van Azerbeidzjan. Al de 18 passagiers en 5 bemanningsleden kwamen om. Uit het onderzoek na de crash bleek dat de drie onafhankelijke gyroscopen niet goed werkten. Azerbaijan Airlines is hierna gestopt met het gebruikmaken van An-140's en heeft zijn bestelling van enkele nieuwe An-140's uitgesteld.
• Op 6 september 2008 moest een An-140 van Southern Airlines Ukraine een noodlanding maken op de luchthaven van Kiev nadat het voorste gedeelte van het landingsgestel niet uitgeklapt kon worden. Het vliegtuig landde veilig op een speciaal schuimdeken. Alle passagiers kwamen er met de schrik vanaf.

De bullenbeisser (ook Duitse buldog genaamd) is een uitgestorven hondenras van Duitse oorsprong.

De bullenbeisser was een Molosser type.
Ze stonden bekend als goede jagers en waren zeer sterk en wendbaar.
In de Middeleeuwen werden ze gebruikt om op beren, herten en zwijnen te jagen.
Het waren mastiff-achtige honden, kortharig, met een effen gestroomde kleur.
De bullenbeisser had grote en brede kaken met krachtige kaakspieren.

Tot halfweg de 19e eeuw werd de Brabanter bullenbeisser ook aangewend in gevechten met stieren.
Zijn korte neus met ondervoorbeet en zijn kleinere, wendbare gestalte, waren zeer geschikt om de stier in de neus te grijpen.
Toen deze praktijken in Engeland en Europa rond 1835 werd verboden, was de Brabantse bullenbijter nog sporadisch terug te vinden bij slagers om later, begin 20e eeuw helemaal te verdwijnen.
De Brabanter bullenbeisser stierf uit door kruisingen met andere rassen.

Er waren twee varianten: de grote en zware Danziger bullenbeisser met een schofthoogte van 70 cm en de kleine Brabanter bullenbeiser (Brabantse bullenbijter) met een schofthoogte van 40 cm.
Laatstgenoemde is de directe voorouder van de boxer.
De Brabanter bullenbeisser leefde in de provincie Brabant in België en Nederland.
De grotere Danziger bullenbeisser vertoefde in de regio Duitsland en Polen, in de buurt van Gdansk.

Aan het eind van de jaren 1870 kruisten de Duitse fokkers Roberth, König en Hopner de Brabanter bullenbeisser met de Engelse buldog om het nieuwe ras boxer te creëren rond 1890.
De Brabanter bullenbeisser vertoonde uiterlijk de meeste gelijkenissen met recentere rassen zoals de Dogo argentino en Spaanse buldog.

General Motors Corporation of GM is een van de grootste automobielbedrijven ter wereld.
In 2005 verkocht het concern wereldwijd 9,17 miljoen voertuigen, het hoogste aantal sinds 1978, toen 9,55 miljoen voertuigen verkocht werden.
Het Amerikaanse concern telt 266.000 werknemers (2008) en heeft fabrieken in 30 Amerikaanse staten en 33 landen.

GM verkoopt zijn voertuigen in zo'n 200 landen en heeft wereldwijd een marktaandeel van 15,1%.
Het bedrijf heeft vier grote afzetgebieden: Noord-Amerika, Europa, Oost-Azië en Latijns-Amerika/Afrika/Midden-Oosten.

Het bedrijf heeft allianties of belangen in AvtoVAZ, Daewoo, Fiat, Fuji Heavy Industries, Isuzu en Suzuki.
Het bedrijf onderzocht ook een alliantie met Renault-Nissan.
Op technologisch vlak wordt samengewerkt met BMW, Daimler, Toyota en PSA Peugeot Citroën.

In 1897 richtte Ransom Olds de Olds Motor Vehicle Company op die auto's begon te bouwen onder de merknaam Oldsmobile.
Op 8 mei 1899 fuseerde dat bedrijf met Olds Gasoline Engine Works tot Olds Motor Works.
Dat bedrijf bouwde de eerste echte autofabriek van de Verenigde Staten in Detroit.
Oldsmobile is het oudste merk waarvan General Motors eigenaar is.
In 1899 begon het Duitse bedrijf Opel eveneens met de bouw van auto's.
Opel werd later GM's tweede overname in Europa. In 1902 werd Cadillac gevormd.
Ook dit merk zou later in handen van GM komen. In 1903 werd Buick opgericht.
Boven Buick zou later de General Motors-holding gevormd worden. In 1907, tenslotte, werd de Oakland Motor Car Company opgericht.
Dit was de voorloper van het latere Pontiac.

Op 16 september 1908 werd General Motors Company opgericht in Flint, Michigan onder leiding van William Durant.
General Motors begon als een holding boven het merk Buick.
Op 12 november 1908 werd Oldsmobile het tweede merk van GM.
Op 20 januari 1909 werd GM via een aandelenruil voor de helft eigenaar van Oakland Motor Car Company.
Enkele maanden later kwam ook de resterende helft in handen van GM.
Op 29 juli datzelfde jaar werd Cadillac overgenomen voor $5,5 miljoen.
Ook al dat jaar werd de Rapid Motor Vehicle Company overgenomen.
Deze vrachtwagenbouwer was de voorloper van GMC.
General Motors wilde ook Ford Motor Company overnemen voor $9,5 miljoen, maar de lening hiervoor werd geweigerd.

Na al die overnames had GM forse schulden en in 1910 verloor Willian Durant de controle over GM aan de schuldeisers.
In 1911 richtte hij samen met Louis Chevrolet de Chevrolet Motor Company op.
Met de winsten van Chevrolet kon Durant in 1916 meerderheidsaandeelhouder van General Motors worden.
Zo kwam hij opnieuw bij GM aan het roer.
Chevrolet werd daarbij een aparte divisie van het concern.
Op 13 oktober 1916 werd vanuit de General Motors Company de General Motors Corporation opgericht.
United Motors Corporation, een holding die Durant in 1916 stichtte, werd in 1918 opgenomen in GM en daar in 1919 opgelost.
In 1919 werd ook General Motors of Canada gevormd met McLaughlin Motor Car Company' en Chevrolet Motor Company of Canada.
GM nam dat jaar ook de Dayton Wright Company over, een vliegtuigbouwer die in 1929 werd verkocht aan Fokker.

Wil je meer lezen over GM ga dan naar General Motors

Wish You Were Here is een album van Pink Floyd, dat op 15 september 1975 werd uitgebracht.
Het is één van de meest succesvolle albums van de groep.

Na het enorme succes van het voorgaande album The Dark Side of the Moon moest de band met een vervolg komen.
Het basismateriaal voor dit nieuwe album kreeg door middel van live-optredens vorm.
De volgende nummers zouden op het album komen: "Shine On You Crazy Diamond," "You Gotta Be Crazy" en "Raving and Drooling".
Echter tijdens het creatieproces werd "Shine On" te lang voor een enkele zijde van een langspeelplaat (lp) en moest in twee delen gesplitst worden.

Roger Waters overtuigde de rest van de band dat ze de andere twee nummers moesten schrappen.
Deze twee zouden twee jaar later op het album Animals alsnog uitgebracht worden, onder de titels "Dogs" en "Sheep".
Tussen de twee "Shine On"-delen werden door Waters drie nieuwe composities gemaakt.
Deze verwijzen naar de omstandigheden van en rondom de band in die tijd.
"Wish You Were Here" gaat over de verveeldheid en frustratie van muziek, en "Welcome to the Machine" en "Have a Cigar" zijn karikaturen van de negatieve aspecten van de muziekindustrie.

Omdat Roger Waters zijn eigen zangkunsten niet vertrouwde, werd Roy Harper gevraagd om Have A Cigar in te zingen.
Harper was een labelgenoot (Harvest) van de Floyd en was twee deuren verder bezig zijn album H.Q. op te nemen.

Tijdens de opname van Wish You Were Here begonnen de spanningen tussen de bandleden op te lopen.
Dit album is ook voorlopig het laatste album waarop Richard Wright credits kreeg voor het meeschrijven aan het resultaat.
Roger Waters zou bij de volgende albums steeds meer de output van de band gaan bepalen.

Het album is opgedragen aan Syd Barrett, die eerder wegens overmatig drugsgebruik uit de band was gezet.
De naam van Syd Barrett komt ook terug in de titel van de langste track van dit album: (S)hine on (y)ou crazy (d)iamond.
Tijdens de eindmix van Shine on... kwam een dikke kale man binnen die een verwarde indruk maakte en in eerste instantie door niemand herkend werd vanwege zijn Hare Krishna-uiterlijk.
Het was Syd Barrett, aan wie de plaat nota bene was opgedragen.
De bandleden hadden Barrett ruim ongeveer vier jaar niet gezien en zagen hem hierna ook niet meer.

Alle tracks lopen in elkaar over.
De elpee was aanvankelijk verpakt in een kartonnen hoes die op zijn beurt was verpakt in zwarte krimpfolie.
Pas bij het verwijderen van de krimpfolie werd de eigenlijke hoes zichtbaar, met daarop een foto van twee mannen die handen schudden terwijl de rechterman in brand staat.
De krimpfolie werd later weggelaten.

• In de laatste seconden van het album speelt Wright het refrein van hun oude nummer "See Emily Play".
• De vier noten gespeeld aan het begin van "Shine On" komen in alle nummers terug.
• De zinsnede "By the way, which one is Pink?" uit "Have a cigar" is niet verzonnen. De vraag werd ooit eens gesteld door een Amerikaanse platenbons.

Windows ME (ook wel Windows Millennium Edition of Windows Millennium) is een besturingssysteem van Microsoft voor de pc.
Het versienummer is 4.90.3000.
Het is de laatste in de Windows 9x-serie.
Het besturingssysteem wordt door Microsoft zowel met twee hoofdletters (ME) als met een tweede kleine letter geschreven (Me).
Het verscheen op 14 september 2000, maar werd reeds in oktober 2001 opgevolgd door Windows XP.
In april 2009 is het marktaandeel voor desktopcomputers van Windows ME nog rond de 0,11 procent.

Ten opzichte van Windows 98 heeft het meerdere uitbreidingen, zoals systeemherstel, internetspelletjes, een andere manier om de versies van systeembestanden bij te houden, verscheidene nieuwe mediatoepassingen, zoals de vernieuwde Windows Media Player en Windows Movie Maker, enzovoorts.
De basis van Windows ME is MS-DOS 8.0, de allerlaatste, sterk uitgeklede versie van MS-DOS.

Toch wordt het over het algemeen afgeraden om Windows ME te gebruiken, omdat het besturingssysteem vrij instabiel is.
Zelfs de vorige versie, Windows 98, is een stuk stabieler.
Windows 2000 en Windows XP zijn een heel stuk stabieler door een betere kernel.
Microsoft was aanvankelijk van plan een servicepack uit te brengen van Windows ME, maar dat is uiteindelijk niet doorgegaan.
De instabiliteit kwam meestal door incompatibele drivers, omdat fabrikanten hun drivers niet testten op ME en/of geen nieuwe drivers uitbrachten.
Door de beruchte instabiliteit werden er al snel andere betekenissen voor het ME deel bedacht (bijvoorbeeld "Windows Meer Ellende", "Windows Mislukte Editie", "Windows Moron Edition", "Windows Mistake Edition", "Windows Miserable Edition", "Windows Multiple Error" of Windows Malfunctioning Environment).
Soms wordt het besturingssysteem ook wel Windows 98 Third Edition genoemd, naar analogie met Windows 98SE (Second Edition).

Tijdens het installeren kan aan het installatieprogramma de optie /nr meegegeven worden, waardoor systeemherstel wel wordt geïnstalleerd maar niet gebruikt kan worden.

Vrijdag de dertiende wordt door veel mensen als een ongeluksdag beschouwd, wegens de combinatie van vrijdag en dertien.

Daarentegen wordt in Griekenland, Spanje en Latijns-Amerikaanse landen dinsdag de dertiende als ongeluksdag gezien.
In Italië is vrijdag de zeventiende juist weer de ongeluksdag.

Een van de verklaringen voor vrijdag de dertiende als ongeluksdag is dat vrijdag de dag is waarop Jezus werd gekruisigd, een ongeluksdag dus.
Als die dag dan ook nog samenvalt met het ongeluksgetal 13, moet deze dag dus wel extra ongeluk veroorzaken.
De vrijdagen kunnen ook een kwade naam gekregen hebben omdat op die dag door de Romeinen doodvonnissen werden voltrokken.
Ook in Engeland werd de doodstraf op een vrijdag voltrokken.
Dat 'dertien' een negatieve klank had in de christelijke wereld is mogelijk terug te brengen tot het laatste avondmaal van Christus, waar dertien personen aanzaten.

Een andere mogelijke verklaring is dat op vrijdag de dertiende oktober 1307 in Frankrijk alle Tempeliers op bevel van Philips de Schone werden gearresteerd, op grond van valse beschuldigingen.
Dit was de opmaat voor de uiteindelijke vernietiging van de Orde van de Arme Ridders van Christus en de Tempel van Salomo, beter bekend als de Tempeliers.
Sindsdien is men vrijdag de dertiende blijven zien als ongeluksdag.

Er wordt ook wel gesteld dat vrijdag de 13e is afgeleid van een Noorse sage over de kwaadaardige god Loki die als niet-uitgenodigde, dertiende gast, op het feest komt en de aarde in rouw dompelt.

Marianne Williamson geeft de verklaring in het boek In vrouwelijkheid dat vrijdag de 13e zou afstammen van de dag dat de heksen bij elkaar zouden komen.

Recenter onderzoek heeft aangetoond dat het bijgeloof rond vrijdag de dertiende pas van veel recentere datum is.
Voor het eerst in de zeventiende eeuw werd schriftelijk gezegd dat een vrijdag een ongeluksdag zou zijn.
De koppeling met een speciale datum is van veel later.
Zo werd in een Nederlandse krant pas voor het eerst op 3 april 1896 melding gemaakt van 'vrijdag de dertiende'.
De aandacht voor de specifieke datum kwam overgewaaid uit de VS.
De Amerikaanse journalist Nathaniel Lachenmeyer schreef in 2004 het boek '13' over de geschiedenis van het ongeluksgetal.
Volgens hem gaat de geschiedenis van het ongeluksgetal terug tot 1881.
Een Amerikaanse officier besluit dan om elke dertiende van de maand een diner te geven voor dertien personen.
Dit tegen het volksgeloof dat dertien personen aan een tafel ongeluk brengt.
De eerste bijeenkomst was op een vrijdag.
Volgens Lachenmeyer vindt het begrip 'vrijdag de dertiende' als ongeluksdag pas breed bekendheid na 1907.
In dat jaar verscheen het boek Friday the thirteenth van de schrijver Thomas Lawson.

Dit bijgeloof van miljoenen mensen heeft invloed op de economie: in de Verenigde Staten verzuimen opvallend veel mensen hun werk en worden zakelijke transacties uitgesteld.
Onder de vele verhalen over dit bijgeloof wordt ook gezegd dat de meeste vliegtuigen geen 13e rij zouden hebben, dat gebouwen geen 13e verdieping zouden hebben, althans niet bij nummering in de liften, en dat er in ziekenhuizen geen operatiekamers met het nummer 13 te vinden zijn.
In Nederland klopt het niet dat vrijdag de dertiende meer ongelukken brengt.
Integendeel: er komen op vrijdag de dertiende juist minder ongevalmeldingen binnen dan op andere dagen bij de verzekeraars, volgens het Centrum voor Verzekeringsstatistiek.
Dit zou veroorzaakt kunnen worden omdat mensen op die dag extra voorzichtig zijn, of zelfs thuis blijven.
In de psychologie wordt ook gesproken over paraskevidekatriafobie: de angst voor vrijdag de dertiende. In de meest zware gevallen van deze irrationele angst durven mensen op die dag hun huis niet uit te komen.

De volgende tabel laat wat beter zien wanneer in de jaren van 2001 t/m 2028 de dertiende op een vrijdag valt.
Dit herhaalt om de 28 jaar tussen 1901 en 2099.

Iedere maand die begint met een zondag heeft een vrijdag de dertiende.
Doordat de gregoriaanse kalender een 400-jarige cyclus heeft met een geheel aantal weken, is het niet mogelijk dat precies 1 op de 7 maanden een vrijdag de dertiende heeft.
Het is zelfs waarschijnlijker dat de dertiende vaker een vrijdag is dan welke andere dag van de week ook.

Een 400-jarige cyclus bestaat uit 4800 maanden.
De verdeling van de weekdagen voor de 13e van een maand is als volgt:

Dit betekent dat de 13e van een maand iets vaker voorkomt op een vrijdag.

De Zweefbrug van Newport (Newport Transporter Bridge) is een bewegende brug, over de Usk vlak bij de monding van de rivier in het Kanaal van Bristol.
De brug bestaat uit een groot portaal over de rivier waar alle schepen makkelijk onderdoor kunnen varen.
Aan het portaal is met kabels een gondel verbonden die heen en weer gaat en op die manier voertuigen en personen van de ene oever naar de andere oever brengt.
De keuze voor de bouw van dit type brug, ter vervanging van de bestaande veerpont, werd ingegeven door de behoefte om voldoende doorvaarhoogte te bekomen voor het scheepvaartverkeer zonder enorme op- en afritten aan te moeten leggen nodig voor een vaste brugverbinding, en om de invloed van eb en vloed te omzeilen.

De bouw van de zweefbrug, werd begonnen in 1902 onder de gezamenlijke leiding van de Franse ingenieur Ferdinand Arnodin die ook instond voor het ontwerp en de plaatselijke ingenieur Robert Haynes.
De werken werden uitgevoerd door de firma Alfred Thorne uit Westminster.

De brug werd na een bouwtijd van vier jaar, ingehuldigd door Godfrey Charles Morgan,
1^e Burggraaf Tredegar op 12 september 1906.
De kostprijs bedroeg 98.000 Pond.
Op de openingsdag werden 8000 personen overgezet die er elk een halve penny tolgeld voor betaalden.
Elke overtocht duurt anderhalve minuut.

In 1985 werd de brug om veiligheidsredenen buiten gebruik gesteld, omdat vooral de kabels danig aangetast waren.
Ondanks het feit dat reeds in 1964 een vaste brugverbinding werd gebouwd, omdat de zweefbrug het sterk toegenomen verkeer niet meer aankon werd gezocht naar fondsen om de brug te restaureren.
Met hulp van o.a. het Europees ontwikkelingsfonds voor de regio's werd drie miljoen pond samengebracht en in 1992 werd er gestart met de renovatiewerken.
Op 15 december 1995 werd de brug heropend.

De gondel heeft een capaciteit van zes wagens, de overtocht voor een wagen kost nu 50 pence, voetgangers, fietsers en motorfietsers worden gratis overgezet.
Ondanks het tolgeld heeft de brug steeds met verlies gewerkt, actueel bedragen de werkingskosten zowat 160.000 pond per jaar.
In uitzonderlijke gevallen wordt het gangpad bovenop de brug opengesteld voor gebruik, doch enkel onder toezicht.
Bij de brug, die ondertussen is erkend en beschermd als monument, is na de renovatie een bezoekerscentrum geopend.

In september 2006 is de 100e verjaardag van de opening gevierd.
Vanaf zomer 2008 was de brug tijdelijk gesloten als gevolg van technische gebreken.
In de zomer van 2009 werd begonnen met reparatie.

Technische gegevens :

• Totale lengte van de brug tussen de verankeringspunten: 471m
• Totale lengte van de brug tussen de pijlers: 180m
• Hoogte van de pylonen: 73,7m
• Hoogte van de draagtafel boven de rivier: 54m

Het Pentagon is het gebouw van het Amerikaanse Ministerie van Defensie in Arlington, Virginia nabij Washington D.C., dat in de vorm van een regelmatige vijfhoek (Engels: pentagon) is gebouwd.
Het is het hoofdkwartier van de Amerikaanse strijdkrachten.

Het Pentagon wordt door velen gezien als één van de efficiëntst ontworpen kantoorgebouwen.
Hoewel het gangenstelsel ruim 28 kilometer meet en de totale oppervlakte ruim 11 hectare is, is het mogelijk lopend binnen zeven minuten elke plaats binnen het gebouw te bereiken.
In het gebouw werken ruim 26 000 mensen.

Het Pentagon werd ten tijde van de Tweede Wereldoorlog gebouwd.
Op 11 september 1941 werd begonnen met de bouw, die 83 miljoen dollar zou kosten.
Op 15 januari 1943, na ongeveer 16 maanden van bouwwerkzaamheden, werd het gebouw geopend.
President Roosevelt dacht dat het een tijdelijk gebouw zou zijn, dat na de Tweede Wereldoorlog dienst zou gaan doen als Nationaal Archief.
Dit is er echter nooit van gekomen.
De president adviseerde de ontwerpers het gebouw zonder ramen te ontwerpen, om het veiliger te maken voor explosies van buitenaf.
Dat idee werd verworpen, omdat ramen na tests juist efficiënt bleken te zijn bij het opvangen van de explosie.

De bouw werd geleid door Leslie Groves, een kolonel die later het Manhattanproject ging leiden.
De voor het gebouw benodigde 680 000 ton zand en grind werden gebaggerd uit de nabij gelegen rivier de Potomac.
Dit werd omgezet in 435 000 kubieke meter beton.
In verband met schaarste aan grondstoffen door de oorlog is zo min mogelijk staal gebruikt in de constructie.

Het Pentagon voldeed tegen het einde van de 20e eeuw al lang niet meer aan de gestelde eisen.
Daarom is men in 1998 begonnen met een grote renovatie.

In de oorspronkelijke opzet waren de meeste kantoorruimten open en gelegen langs de gehele ring.
Voor ventilatie werd gebruikgemaakt van openslaande ramen.
Langzaam werden de open kantoren afgeschermd en voldeed de ventilatie niet meer.
Deze kantoren kregen losse airconditioners in de raamopeningen.

Voor de renovatie werd steeds een van de vijf vakken van het gebouw geheel leeggesloopt.
Hierna is het asbest verwijderd, zijn kabels en leidingen vervangen en werd de beveiliging verbeterd.
Een belangrijk onderdeel van de renovatie bestond uit de versterking van de gevel en de vensters.
Opmerkelijk is dat de gevels verder versterkt moesten worden omdat anders de vensters sterker zouden zijn dan de gevel, waardoor de gevel een explosie niet zou kunnen weerstaan.

In de ochtend van 11 september, op de dag af 60 jaar na het begin van bouwwerkzaamheden, boorde American Airlines-vlucht 77 - een groot passagiersvliegtuig - zich in een van de buitengevels van het Pentagon als onderdeel van de terroristische aanslagen van 11 september 2001. Door de crash stortte een deel van het gebouw in.
Het vliegtuig raakte een net gerenoveerd, en daardoor sterker, deel van het bouwwerk waardoor het aantal doden beperkt bleef tot 184.

De renovatiewerkzaamheden werden na 11 september 2001 hervat en waren eind 2010 gereed.

Omvang :

• Totale oppervlakte: 2,4 km²
• Oppervlakte van het gebouw: 116.000 m²
• Parkeerplaatsen: 8.770
• Bruto vloeroppervlak: 620.000 m²
• Inhoud: 2.000.000 m³
• Lengte van één buitengevel: 280 m
• Hoogte: 24 m
• Aantal verdiepingen: 7 (5 bovengronds, 2 ondergronds)
• Totale lengte van de gangen: 28 km

Aantallen :

• Aantal mensen, zowel militairen als burgers, dat per dag aanwezig is: 25.000
• Trappen: 131
• Roltrappen: 19
• Liften: 13
• Vensters: 7.754
• Brandslangen: 672
• Er zijn meer dan 20 fastfood locaties zoals, Subway, McDonald's, Dunkin' Donuts, Panda Express, Starbucks en Sbarro. Ook Pizza Hut en Taco Bell restaurant is aanwezig.
• Het Pentagon Athletic Center (PAC), een fitness center voor de militaire- en burgerstaf, werd geopend in 2004, ter vervanging van de Pentagon Officers Athletic Club (POAC) die 55jaar bestond.
• Een meditatie en gebedsruimte zijn voorzien.
• Het Pentagon heeft zes eigen postnummers.
• Klokken: 4.200
• Verlichtingsarmaturen: 16.250, dagelijks worden er 250 lampen vervangen
• Telefoonkabel: 160.000 kilometer
• Aantal telefoongesprekken per dag: 200 000
• Aantal poststukken dat per maand door het postkantoor verwerkt wordt: 1.200.000
• Aantal e-mailstukken dat per dag verzonden wordt: 1.000.000

De Large Hadron Collider, 'grote hadronen-botser' (afgekort tot LHC), is een ondergrondse deeltjesversneller gebouwd op de Frans-Zwitserse grens in de buurt van Genève.
De LHC, die zich op een diepte van 50 tot 175 meter bevindt, is het grootste door mensen gemaakte apparaat en wordt gebruikt om natuurkundig onderzoek aan elementaire deeltjes te doen.
De LHC is gebouwd door CERN en is op 10 september 2008 voor het eerst in gebruik genomen.

De LHC is voorlopig de krachtigste versneller, maar er liggen nog zwaardere en krachtiger machines op de tekentafel, zoals de ILC (International Linear Collider), waarvan de bouw ergens tussen 2015 en 2020 van start moet gaan.

Met de LHC worden protonen versneld tot 99,999 996 4% van de lichtsnelheid, waarna een botsing volgt.
Uit die botsing proberen wetenschappers allerlei informatie te halen door middel van verschillende soorten detectors die om de buis aangebracht zijn.
Aanvankelijk zullen protonen worden versneld en tegen elkaar in op elkaar gebotst worden, vanuit beide richtingen met een energie van 3,5 TeV (3,5 biljoen elektronvolt), samen dus 7 TeV.
Later hoopt men ook zwaardere deeltjes zoals loodkernen te kunnen laten botsen, met energieën van meer dan 2 TeV (2 biljoen eV).
Het belangrijkste deeltje dat men zoekt is het Higgs-deeltje.
Dit boson moet de verklaring geven voor de massa van deeltjes en het fundament van het standaardmodel van de deeltjesfysica vormen.
Het standaardmodel voorspelt dat er bij de energieën die de LHC kan bereiken een mechanisme moet bestaan dat ervoor zorgt dat de energie van bepaalde deeltjes niet naar oneindig zal gaan.
Het standaardmodel zelf heeft hiervoor het Higgs-mechanisme.
De LHC zal moeten uitmaken of dit daadwerkelijk het mechanisme is of dat andere theorieën hun gelijk gaan krijgen.

Welke andere resultaten de LHC zal opleveren, valt moeilijk te voorspellen.
Mogelijk leidt de LHC tot (nu nog onverwachte) ontdekkingen, met name met betrekking tot de werking van de zwaartekracht en het bestaan van mogelijke onzichtbare dimensies.
Misschien kunnen er zelfs minuscule zwarte gaten mee gemaakt worden, die volgens de theorie van Stephen Hawking onmiddellijk weer zouden verdampen.
Dan zouden verschillende andere kosmologische theorieën, zoals diverse varianten van de snaartheorie, getest kunnen worden.

De LHC is de opvolger van de Large Electron-Positron Collider (LEP) en werd geconstrueerd in de tunnel waarin de LEP eerst stond, met een omtrek van 27 km.
De bouw heeft ongeveer 8 jaar geduurd en kostte 6 miljard euro.
Nederland is een van de lidstaten van het CERN en doet ook mee aan het project.
Het verzorgt 4,5% of 27.8 miljoen euro van het jaarlijkse inkomen van CERN.
Voor de detectie van de deeltjes die ontstaan en vervolgens vervallen bij de zeer energierijke botsingen van de versnelde protonen worden vijf grote detectoren gebouwd, twee voor algemene doeleinden (ATLAS en CMS) en drie voor meer specifieke experimenten.

De technologische eisen aan de nauwkeurigheid en de veiligheid van de apparatuur tijdens de experimenten zijn zeer hoog: de supergeleidende magneten bevatten als ze in werking zijn een grote hoeveelheid energie (10 gigajoule bij een magneetveld van 6,33 Tesla), evenals de bundel van de versnelde deeltjes (725 megajoule) - een enkel versneld proton zou een kinetische energie hebben vergelijkbaar met die van een vliegende mug, wat voor een sub-atomair deeltje haast onvoorstelbaar is.
De energie die vrijkomt bij het verlies van een tienmiljoenste van de energie van de bundel is voldoende om een magneet uit het supergeleidende temperatuurtraject te tillen waardoor de in de magneet opgeslagen energie explosief zou worden omgezet in warmte.
De kolossale, tonnenzware magneten worden dan ook met een precisie van om en nabij een millimeter geplaatst.

In de loop van 2008 werden er uitgebreide testen gedaan, terwijl het systeem geleidelijk werd afgekoeld naar 1,9 K (-271,4 °C).
Uiteindelijk werd de LHC op 10 september 2008 in gebruik genomen, met een protonstraal die de gehele ring rondging.
In oktober 2008 zouden de eerste proeven met botsingen van deeltjes aanvangen.

Door een fout in een tweetal lassen van de elektrische verbindingen ontstond er een lek in de met vloeibaar helium gekoelde magneten.
Hierdoor moesten 53 magneten worden vervangen.
De start van de LHC liep hierdoor een vertraging op van ongeveer een jaar.

Eind september 2008 ontstond er door een ondeugdelijke elektrische verbinding tussen twee magneten een storing, waarbij een elektrische vlamboog ontstond die een heliumleiding doorboorde.
Hierbij gingen duizenden liters vloeibaar helium verloren.
Om reparaties uit te kunnen voeren en de defecte magneten te kunnen vervangen, moesten alle magneten langzaam worden opgewarmd, en daarna, om de machine weer in gebruik te kunnen nemen, langzaam worden afgekoeld.
Om niet te zeer achter te raken op schema, overwoog men de testfase bij 5 TeV over te slaan, en begin 2009 direct op 7 TeV te gaan draaien.
In juli 2009 ontstond echter opnieuw vertraging doordat twee lekken werden ontdekt.
De herstart werd opnieuw uitgesteld, nu tot medio november 2009.

Op 20 november 2009 werd de LHC opnieuw opgestart en werden er deeltjes geïnjecteerd die tot een energieniveau van 3,5 tera-elektronvolt zullen worden versneld.
Op dinsdag 30 maart 2010 om 13:06 uur onze tijd zijn de eerste testen uitgevoerd door de protonen op elkaar te laten botsen.
Twee protonenbundels werden versneld tot elk 3,5 tera-elektronenvolt, en botsten met elkaar.
Nog niet eerder zijn protonen met zo'n hoge energie opgewekt.
Een nieuw record dus. "We gaan een nieuw natuurkundig tijdperk binnen", zo luidde het commentaar binnen CERN.

De Large Hadron Collider functioneert sinds 2010 optimaal.
Via een zeer snel netwerk worden de peta bits aan data die de detectors iedere dag genereren gedistribueerd naar de diverse researchgroepen verspreid over de wereld.
De verwachte operatietijd van de LHC wordt geschat op 20 jaar maar er zullen in die tijd ook periodieke 'upgrades' plaatsvinden.

Op 30 maart 2010 is het voor het eerst gelukt om twee stralen protonen op elkaar te laten botsen met een totale energie van 7 TeV (7 biljoen elektronvolt).
Later dat jaar, op 8 november, werden loodionen met elkaar in botsing gebracht.
Daarbij ontstonden temperaturen boven de 10.000 miljard graden.
De dichtheid en de temperatuur waren de hoogste die ooit met een experiment bereikt werden.

Op 22 september 2011 maakte het CERN bekend dat meerdere hoog-energetische muon-neutrino's, die vanuit Genève op een 730 kilometer verder gelegen laboratorium in Gran Sasso Italië werden afgevuurd, volgens de metingen 60 nanoseconden sneller gereisd zouden hebben dan massaloze deeltjes zouden hebben gedaan, die zich met de lichtsnelheid voortbewegen.
Wetenschappers wilden in andere deeltjesversnellers, zoals in Amerika en Japan, het experiment herhalen om te zien of hoog-energetische muon-neutrino's zich inderdaad een fractie sneller dan de lichtsnelheid voortbewegen.
Wanneer dat het geval zou zijn, moesten enkele belangrijke natuurkundige theorieën, waaronder Einsteins relativiteitstheorie, deels tegen het licht worden gehouden.
In het voorjaar van 2012 kwam er bewijs dat een defecte glasvezelkabel verantwoordelijk was voor de, achteraf gezien foute, meetgegevens.

Een lichte controverse deed zich voor toen beweerd werd dat het - in theorie - mogelijk is dat de enorme energieën van de LHC subatomaire zwarte gaten, en ook wel "vreemde materie" zou kunnen scheppen, die theoretisch grote schade zouden kunnen aanrichten.

De risico's van deze niet eerder gedane experimenten zijn echter door meerdere partijen onderzocht, waaronder een groep van onafhankelijke wetenschappers en een onderzoek in opdracht van CERN zelf.
Men heeft geconcludeerd dat de kans op feitelijke incidenten van dit soort als verwaarloosbaar beschouwd kan worden en dat de botsingen van de deeltjes geen aannemelijk gevaar opleveren.

Elk doemscenario in de LHC is uitgesloten omdat de natuurkundige voorwaarden en gebeurtenissen die in de LHC worden geschapen ook op natuurlijke wijze voorkomen in het universum, en dan meestal met astronomisch grote energie onbereikbaar voor elk menselijk instrument, zonder gevaarlijke gevolgen.
Zo heeft de kosmische straling, die meestal een grotere energie heeft dan met de LHC kan worden opgewekt, die dagelijks de buitenste lagen van de atmosfeer treft in het hele bestaan van de aarde nog niet tot een ramp geleid.

Californië is als 31ste staat op 9 september 1850 toegetreden tot de Verenigde Staten van Amerika.

Californië (Engels: California) is een van de vijftig staten van de Verenigde Staten van Amerika.
Het ligt van noord naar zuid uitgestrekt langs de westkust van het land, aan de Stille Oceaan.
De hoofdstad is Sacramento, terwijl Los Angeles, San Diego, San Jose, San Francisco, Fresno, Sacramento, Long Beach en Oakland de grootste steden zijn.
Californië omvat twee van 's lands grootste stedelijke gebieden, de Greater Los Angeles Area en de San Francisco Bay Area.
Met een bevolking van ruim 37 miljoen mensen heeft Californië meer inwoners dan enige andere staat in de VS.

De oppervlakte van de staat Californië bedraagt 411 049 km².
Hiermee is Californië iets groter dan Duitsland en iets kleiner dan Frankrijk.
Californië is op twee na de grootste staat van de VS, na Alaska en Texas.
Californië grenst in het zuiden aan de Mexicaanse staat Baja California, in het oosten aan de Amerikaanse staten Arizona en Nevada en in het noorden aan de staat Oregon.
In het westen en zuidwesten wordt de staat begrensd door de Grote Oceaan.
De Californische kustlijn is ongeveer 1400 km lang.

Californië kent veel natuurschoon, een rijke vegetatie en een diverse fauna.
Het hoogste en het laagste punt van de 48 continentale staten van de VS liggen in deze staat en het kent de omvangrijkste en hoogste bomen ter wereld.
Er zijn bergketens met skigebieden, maar ook woestijnen, gletsjers, wouden, heuvelgebieden, meren en stranden.
Het klimaat en de begroeiing variëren van droge woestijngebieden tot alpiene hooggebergtes.

Het symbool van de staat is de Californische grizzlybeer, die ook op de vlag staat afgebeeld.
De bijnaam van Californië is "the Golden State" (de gouden staat).

Star Trek (Engelse titel; Ned.: Sterrentocht) was oorspronkelijk een door Gene Roddenberry bedachte Amerikaanse sciencefiction-televisieserie die tussen 1966 tot 1969 werd uitgezonden.
Uiteindelijk groeide het Star Trekuniversum uit tot een succesvolle media-franchise met vijf televisieseries, een animatieserie, twaalf speelfilms, tientallen computerspellen en honderden boeken, stripboeken, technische handleidingen en encyclopedieën.
Verder bestond er tussen 1998 en 2008 in Las Vegas een Star Trekattractiepark, genaamd Star Trek: The Experience en worden er over de hele wereld regelmatig Star Trekconventions georganiseerd: grote bijeenkomsten voor fans (de 'trekkies' of 'trekkers'), waar vaak acteurs uit de series te gast zijn.

De eerste aflevering - The Man Trap - van Star Trek werd voor het eerst uitgezonden
op 8 september 1966 door de NBC.
Sindsdien zijn er zes series gemaakt door Gene Roddenberry en zijn opvolgers.
Sommige daarvan waren een groot succes, andere wat minder.

The Original Series

De oorspronkelijke serie - Dit is de door Gene Roddenberry geschreven serie, met de naam Star Trek.
Het is het verhaal van het ruimteschip USS Enterprise NCC-1701 (kortweg: Enterprise), dat driehonderd jaar in de toekomst, vanaf het jaar 2265, op een vijfjarige missie is om het heelal te verkennen.

De oorspronkelijke proefaflevering - The Cage (werd voor het eerst uitgezonden op 24 december 1988) - voor de serie werd niet acceptabel geacht, maar uitzonderlijk genoeg werd Roddenberry toegestaan een tweede proefaflevering te maken, waarop de serie toch geaccepteerd werd.
De serie sprak oorspronkelijk maar een kleine groep kijkers aan en stond naar verluidt jaarlijks op de nominatie om geschrapt te worden.
Toen bleek dat deze kleine groep kijkers behoorde tot een erg selecte doelgroep (hoger opgeleiden), werd de serie interessant voor adverteerders.

Uiteindelijk werden er met moeite drie seizoenen gedraaid, met in totaal 80 afleveringen die allemaal werden uitgezonden in de seizoenen 1966-1969, met uitzondering van de oorspronkelijke proefaflevering.
Nadat de serie was stopgezet werden de uitzendrechten voor de herhalingen verkocht aan verschillende kleinere televisiestations.
Deze herhalingen "in syndication" werden almaar beter bekeken, waardoor de serie in de jaren 70 steeds populairder werd.
The Original Series wordt vaak afgekort als TOS.

De ATP World Tour Finals is een tennistoernooi voor mannen aan het eind van het seizoen.
Alleen de acht beste tennissers uit het enkelspel en teams uit het dubbelspel van het betreffende seizoen mogen deelnemen, en het toernooi staat dan ook bekend als het officieuze wereldkampioenschap van het tennis.

Recordhouder is de Zwitser Roger Federer met in totaal zes overwinningen.
De Amerikaan Pete Sampras en de Tsjechoslowaak Ivan Lendl wonnen allebei het enkelspeltoernooi vijf maal.
Daarna volgt de Roemeen Ilie Nastase met vier zeges.
In 1973 bereikte de Nederlander Tom Okker de finale, maar die verloor hij vervolgens van laatstgenoemde.

In het dubbelspel is het Amerikaanse duo Peter Fleming en John McEnroe recordhouder met zeven titels, nota bene op een rij.
In 1978 en 1979 klopten ze in de finale onder anderen voornoemde Tom Okker.
Zijn landgenoten Jacco Eltingh en Paul Haarhuis wonnen het toernooi in 1993 en 1998.

Het toernooi begon in 1970 onder de naam "The Masters".
Met de totstandkoming van de ATP werd de naam in 1990 veranderd in "ATP Tour World Championship".
Van 2000 tot en met 2008 heette het de "Tennis Masters Cup" en vanaf 2009 is de nieuwe naam "ATP World Tour Finals".
Vanaf 2009 is Londen de nieuwe toernooilocatie.

De tegenhanger bij de vrouwen is de WTA Tour Championships.

George Eastman (12 juli 1854 – 14 maart 1932) was de oprichter van het bedrijf Eastman Kodak en de uitvinder van de fotorol.

Eastman werd geboren in Waterville (New York) op 12 juli 1854 als zoon van George Washington Eastman and Maria Kilbourn.
Op zijn 5e verhuisde hij naar Rochester, waar zijn vader het Eastman Commercial College stichtte.
Toen vader Eastman stierf was het ook afgelopen met het college.
De financiële situatie van het gezin was zo slecht dat George op zijn 14e al moest gaan werken.
Hij werkte als kantoorhulpje en studeerde 's avonds boekhouden om een beter betaalde baan te krijgen.

Op 4 september 1888 registreerde Eastman het handelsmerk Kodak (een combinatie van een aantal van zijn favoriete letters) en vroeg een patent op zijn camera met fotorol aan.
Zijn lichtgewicht camera kon 100 opnames maken met een filmrol.
De eigenaar kon de rol naar Kodak sturen en de foto's tegen betaling laten afdrukken.
Kodak stuurde de foto's met een nieuwe filmrol terug.

Eastman stichtte de Eastman muziekschool aan de Universiteit van Rochester en koos als eerste directeur Alfred Klingenberg om op te laten volgen.
Hij werd opgevolgd door de Amerikaanse componist en dirigent Howard Hanson.
Hij maakte van de Eastman muziekschool een van de meest bekende muziekscholen in Amerika.
Eastman was lid van de nationale muziekgenootschap Phi Mu Alpha Sinfonia.

In 1925 gaf Eastman de leiding van Kodak uit handen en werd voorzitter van de raad van bestuur.
Hij richtte zich op liefdadige activiteiten.
In zijn laatste twee levensjaren leed Eastman veel pijn.
Hij had moeite met staan en kon alleen nog maar langzaam schuifelen.
Hij werd depressief van de gedachte dat hij de rest van zijn leven in een rolstoel zou moeten doorbrengen, iets wat zijn moeder de laatste twee jaren van haar leven had moeten doen.
In 1932 maakte Eastman een einde aan zijn leven met een schot door zijn hart.
In zijn afscheidsbrief schreef hij: "Mijn werk is gedaan. Waarom nog wachten?" .

Eastman is begraven in Kodak Park in Rochester (New York).

In zijn huis van George aan de East Avenue in Rochester is tegenwoordig het "George Eastman House International Museum of Photography and Film" gevestigd.