Op 5 oktober 1910 vindt een grote volksopstand in Lissabon plaats. Hierbij wordt de monarchie definitief beëindigd. Koning Manuel II vlucht via Ericeira met het koninklijke jacht naar Engeland. Teófilo Braga wordt interim-president.
Gato que brincas na rua poesje, spelende op straat Como se fosse na cama, als was het op het beddenkleed, Invejo a sorte que é tua Jouw lot was mij het minste kwaad Porque nem sorte se chama. omdat het zelfs geen lot meer heet.
Bom servo das leis fatais
gehoorzaam aan de wet die dwingt Que regem pedras e gentes, en stenen en mensen gebiedt, Que tens instintos gerais heb je een algemeen instinct E sentes só o que sentes. en voel je wat je voelt, meer niet.
És feliz porque és assim,
je bent gelukkig: zo ben jij, Todo o nada que és é teu je hebt het niets dat je zelf bent. Eu vejo-me e estou sem mim, ik zie me en ben zonder mij. Conheço-me e não sou eu. ik ben degeen niet die mij kent.
Janeiro de 1931
Fernando Pessoa (1888-1935) Poesje, spelende op straat
Uit: Gedichten, vertaling August Willemsen, Arbeiderspers, Amsterdam, 1998.
O Fado nasceu um dia, De Fado is geboren op een dag, quando o vento mal bulia wanneer de wind zachtjes blies e o céu o mar prolongava, en de hemel overging in de zee, na amurada dum veleiro, in de voorsteven van een zeilschip, no peito dum marinheiro uit de borst van een zeeman que, estando triste, cantava, die, vol verdriet, zong, que, estando triste, cantava. die, vol verdriet, zong
Ai, que lindeza tamanha, Ai, wat enorme schoonheid, meu chão, meu monte, meu vale, mijn grond, mijn berg, mijn valei, de folhas, flores, frutas de oiro, vol bladeren, bloemen, gouden fruit, vê se vês terras de Espanha, verlangend naar de kusten van Spanje, areias de Portugal, de stranden van Portugal, olhar ceguinho de choro. met ogen verblind door het huilen.
Na boca dum marinheiro Uit de mond van een zeeman do frágil barco veleiro, van het fragiele zeilschip, morrendo a canção magoada, sterft het droevig lied, diz o pungir dos desejos verwoordt het schrijnende verlangen do lábio a queimar de beijos van de door kussen verschroeide lip que beija o ar, e mais nada, enkel een kus in de lucht, en niets meer, que beija o ar, e mais nada. enkel een kus in de lucht, en niets meer.
Mãe, adeus. Adeus, Maria. Moeder, vaarwel. Vaarwel, Maria. Guarda bem no teu sentido Hou dit in gedachten que aqui te faço uma jura: dat hier een eed gezworen werd: que ou te levo à sacristia, ofwel neem ik je mee naar de sacristie, ou foi Deus que foi servido ofwel ga ik God dienen, dar-me no mar sepultura. in een zeemansgraf.
Ora eis que embora outro dia, Ooit zal het weer gebeuren, quando o vento nem bulia dat wanneer de wind zachtjes waait e o céu o mar prolongava, en de hemel en de zee in elkaar vervloeien à proa de outro veleiro op de voorsteven van een ander zeilschip velava outro marinheiro je een andere zeeman ontwaart que, estando triste, cantava, die, vol verdriet, zal zingen, que, estando triste, cantava. die, vol verdriet, zal zingen.
(eigen vertaling)
Andere fado's van Amália Rodrigues zijn te beluisteren door haar naam (met juiste spelling) in te geven bij 'Zoeken in blog'...
'Fado Português de Nós' Mariza Composição: Paulo De Carvalho
Nasceu de ser Português geboren om Portugees te zijn Fez-se à vida pelo mundo veroverde je de wereld Foi p'lo sonho vagabundo geleid door een zwervende droom Foi pela terra abraçado je werd omarmd door de aarde Bem querido ou mal amado wel gegeerd of niet bemind O Fado de fado Viveu de ser Português je hebt geleefd om Portugees te zijn Foi alegre e foi gingão je was gelukkig en je was wispelturig Por ser um fado é canção door een fado te zijn ben je een lied Por ser futuro é passado door de toekomst te zijn ben je het verleden Mal querido ou bem amado niet gegeerd of wel bemind O Fado de fado Cada vez mais Português iedere keer meer Portugees Anda nas asas do vento laat je meevoeren door de wind Ás vezes solta um lamento laat telkens een klaagzang horen E pede p'ra ser achado en verzoek om bevestiging dat Ele é querido, ele é amado hij is gegeerd, hij is bemind O Fado de fado
het is waar er zijn nog een aantal beloftes die ik moet nakomen een aantal fados op mijn blog wachten nog op een vertaling dit probeer ik zo vlug mogelijk in orde te krijgen... de eerste die aan de beurt komt is:
Lisboa Não Sejas Francesa... canta por Amália Rodrigues
een marcha...
LISBOA NÃO SEJAS FRANCESA Amália Rodrigues
Não namores os franceses
je zult de fransen nooit liefhebben Menina, Lisboa, meisje, Lisboa Portugal é meigo às vezes Portugal is verdraagzaam Mas certas coisas não perdoa maar sommige zaken kunnen niet vergeven worden Vê-te bem no espelho kijk maar in de spiegel Desse honrado velho van deze eerbiedwaardige oude man Que o seu belo exemplo atrai opdat zijn mooi voorbeeld aantrekt Vai, segue o seu leal conselho Ga, volg zijn loyale raad Não dês desgostos ao teu pai krijg geen hekel aan je vader
Lisboa não sejas francesa Lisboa je ben niet Frans Com toda a certeza dat is wel zeker Não vais ser feliz je gaat niet vrolijk doen Lisboa, que idéia daninha Lisboa, wat n slecht idee Vaidosa, alfacinha (a alcunha de um habitante de Lisboa), ijdeltuit, sla-eter (bijnaam inwoner van Lissabon), Casar com Paris trouwen met Parijs Lisboa, tens cá namorados Lisboa, hier heb je geliefden Que dizem, coitados, dat zeggen, arme stakkers, Com as almas na voz met hun ziel in hun stem Lisboa, não sejas francesa Lisboa, je bent niet Frans Tu és portuguesa je bent Portugees Tu és só pra nós zo ben je voor ons Tens amor às lindas fardas je hebt liefde voor mooie kostuums Menina, Lisboa, meisje, Lisboa Vê lá bem pra quem te guardas kijk maar goed naar wie je beschermt Donzela sem recato, enjoa schaamteloze maagd, wordt misselijk Tens aí tenentes, alhier heb je luitenanten Bravos e valentes, dapper en stoer Nados e criados cá, hier geboren en getogen Vá, tenha modos mais decentes gaat, krijg betere manieren Menina caprichosa e má wispelturig en onaardig meisje Lisboa não sejas francesa Lisboa je kan niet Frans zijn
O Fado de ser Fadista canta por Joana Amandoeira...
Joana Amendoeira (Santarém, 30 de Setembro de 1982) is een fadista die de pure klassieke fado vertolkt, zoals die nog steeds te horen is in de fadocafés van Lissabon
O Fado de ser Fadista
Joana Amendoeira
Composição: Indisponível
Fado é destino marcado, fado is een vastgelegd lot Fado é perdão ou castigo, fado is vergeving of kastijding A própria vida é um fado, het leven zelf is een fado Que o coração traz consigo. dat het hart meedraagt
Seja canção fatalista, wees een fatalistisch lied, Ou prece de quem sofreu, of smeekbede van wie heeft geleden, O fado de ser Fadista é sina que Deus me deu. de fado om fadista te zijn is het signaal dat god me gaf.
Refrão: Fado é ternura, fado is tederheid Fado é dor, fado is pijn Fado é tristeza, fado is verdriet Fado é como que uma reza, fado is als een gebed De quem sofre ou é feliz. van wie lijdt of gelukkig is
Fado é loucura, fado is gek É saudade, é incerteza, is saudade, is onzekerheid, E é a bem mais Portuguesa das canções do meu País. en is wel het meest Portugees van de liederen van mijn land.
Fado é tudo o que acontece, fado is alles wat gebeurt, Quando se ri ou se chora, wanneer men lacht of weent, Quando se lembra ou se esquece, wanneer men zich herinnert of vergeet, Quando se odeia ou se adora. wanneer men haat of liefheeft.
É ter um jeito de artista, het hebben van een artistiek talent, Pra moldar ao fado a voz, om fado in de stem te leggen, E o fado de ser Fadista a morar dentro de nós. en de fado om als fadista te leven onder ons.
Oiça Lá, à Senhor Vinho canta par Amália Rodrigues...
Een prachtlied, een ode aan de wijn, (de Portugese wijn...?) gebracht door Amália Rodrigues
t Was moeilijk om deze fado te vinden op t internet De wekelijkse markt in Caldas da Rainha heeft mij geholpen
Oiça Lá, Ó Senhor Vinho Lyrics: Amália Rodrigues
Oiça lá ó senhor vinho, Luister eens goed meneer wijn vai responder-me, mas com franqueza: ga je mij een antwoord geven, maar dan eerlijk: porque é que tira toda a firmeza waarom ontneem je alle stevigheid a quem encontra no seu caminho? van degene die je op je weg tegenkomt?
Lá por beber um copinho a mais Door een glaasje te veel até pessoas pacatas, raken zelfs vreedzame mensen, amigo vinho, em desalinho in verwarring, vriend wijn, vossa mercê faz andar de gatas! raken door uw toedoen in een kattengevecht!
É mau procedimento Het is een slechte methode e há intenção naquilo que faz. en dat is wat wordt bedoeld. Entra-se em desequilíbrio, Breng hem uit evenwicht não há equilíbrio que seja capaz. en hij is niet meer in staat in evenwicht te blijven.
As leis da Física falham De wetten van de fysica falen e a vertical de qualquer lugar en als hij opstaat van zijn plaats oscila sem se deter dan slingert hij zonder ophouden e deixa de ser perpendicular. en kan niet meer rechtop lopen.
"Eu já fui", responde o vinho, "Dat doe ik", antwoordt de wijn "A folha solta a bailar ao vento, "Zoals het blad dat loslaat in de wind fui raio de sol no firmamento ben ik een zonnestraal uit het firmament que trouxe à uva, doce carinho. dat krijg ik van de druif, zoete streling.
Ainda guardo o calor do sol Tenslotte hou ik de warmte van de zon vast e assim eu até dou vida, en aldus schenk ik leven, aumento o valor seja de quem for verhoog het genot van diegene die mij drinkt na boa conta, peso e medida. met respect, met berekening en met mate.
E só faço mal a quem Zo ben ik voor degene me julga ninguém die mij niet veroordeelt e faz pouco de mim. en weinig drinkt van mij. Quem me trata como água Degene die mij behandelt als water é ofensa, pago-a! betaalt voor die zonde! Eu cá sou assim." Zo doe ik dat."
Vossa mercê tem razão Uw tegenprestatie heeft een reden e é ingratidão en het is ondankbaar falar mal do vinho. om slecht te spreken over de wijn E a provar o que digo En om te bewijzen wat ik zeg vamos, meu amigo, laat ons, mijn vriend, a mais um copinho! daarop nog een glaasje drinken!
Als herinnering aan het overlijden van Herman De Coninck op 22 mei 1997 in Lissabon. Onderweg naar een Poëziecongres zeeg hij neer op straat
MEISJE
Jezelf, het besef en meteen ook het lef dat je dat gewoon kunt hebben en er af en toe een mening van kunt laten zien of een borst: hoe vroeg begint dat,
en eindigt dat eigenlijk ooit? Vrouwen zijn gemaakt van meisjes, steken op hun veertigste nog altijd hun tong uit van vijftien, worden almaar even jong,
kunnen niet niet-verleiden. Zoals poezie: een poes die voorzichtig over een toets of tien van een piano is gelopen en omkijkt: heb je dat gehoord? Heb je me gezien?
O, de meisjesachtigheid van veertigjarige meisjes, hoe ze soms willen, soms niet, maar eigenlijk altijd, als je het maar ziet. Waar is de tijd? Hier is de tijd.
-Herman de Coninck-
RAPARIGA
Tu própria, que podes ter a noção e ao mesmo tempo o atrevimento de simplesmente expor de vez em quando uma opinião ou um seio: quando começa isso,
e no fundo quando acaba? As mulheres são feitas de raparigas, aos quarenta ainda deitam a língua de fora como aos quinze, ficam cada vez mais jovens,
não sabem não seduzir. Como a poesia: um gato que prudentemente caminha sobre as teclas de um piano e olha para trás: ouviste? viste-me?
Ah, o ar jovem das raparigas de quarenta, como umas vezes querem, e outras não, mas afinal sempre, se repararmos bem. Onde estão os bons velhos tempos? Estão aqui, esses tempos.
Bron: klik HIER! Voor een eerder bericht over Herman de Coninck: klik HIER!
Categorie:Poëzie, literatuur... Tags:Herman De Coninck
Op verzoek... van opnieuw een lieve blogbezoekster... deze vertaling van Fado Mãe (zie bericht hieronder)
Ai minha fonte, meu rio, Oh mijn bron, mijn rivier, ai de água tão pura e bela, met water zo zuiver en mooi, nos seus olhos um sol met in je ogen een zon que é a minha janela. dat is mijn raam. Quem me dera ser o mar Zij schonk mij de zee para a embalar om mij te wiegen e adormecé-la. en in te slapen.
Salir do Porto 2009
E não deixar seu corpo arrefecer, En zij laat haar lichaam niet afkoelen, agasalhar-lhe o peito em minha mão; koestert haar borst in mijn hand; e não deixar o vento, a chuva, a mágoa, en laat niet toe dat de wind, de regen, het verdriet, a solidão na sua água de eenzaamheid in haar water mergulhar meu coração. mijn hart zal binnendringen.
Quem me dera ser o mar Zij schonk mij de zee para a embalar e adormecé-la!... om mij te wiegen en in te slapen!
Ãvante Camarada! 1e de Maia de 1974... Dia do Trabalhador...
Door de crisis misschien niet écht een dag om te vieren, toch wens ik vandaag al mijn blogbezoeksters/-bezoekers een spetterende dag toe !
Àvante, camarada, àvante, Junta a tua à nossa voz, Àvante, camarada, àvante, camarada, O sol brilhard pra todos nós!
Voorwaarts, kameraad, voorwaarts, Voeg jouw stem bij de onze, Voorwaarts, kameraad, voorwaarts, kameraad, De zon zal schijnen voor ons allemaal.(*)
« de eerste mei 1974 wordt een indrukwekkende en ontroerende manifestatie van opluchting; de rode anjers, het nieuwe symbool, zijn overal aanwezig, zelfs in de loop van de mitrailleurs; het is het moment waarop broederschap mogelijk lijkt » (*)
(*) Uittreksel uit het boek Portugal, de bloem en de sikkel p. 143-144 (zie ook bericht van 25 april 2009)
« Omstreeks één uur in de ochtend van 25 april (1974) zendt het katholieke station Rádio Renescença het lied Grândola, vila Morena uit, het sein voor het begin van de coup. Om 3 uur zetten de militairen zich in beweging. Sommige regimenten begeven zich naar de grensposten en de vliegvelden, terwijl anderen de gevangenissen omsingelen waar zich politieke gevangenen bevinden en de officieren die gearresteerd waren bij de opstand in Caldas da Rainha. »
Uittreksel (p. 142) uit het boek: Portugal, de bloem en de sikkel, Synopsis, J. Rentes de Carvalho, Nederlandse vertaling door August Willemsen, 1975, BV Uitgeverij De Arbeiderspers, Amsterdam, ISBN 90 295 3450 8
Grândola, vila morena Tekst en muziek: Zeca Afonso (1)
Gebracht door Amália Rodrigues...
Grândola vila morena
Grândola, kleine bruine stad Terra da fraternidade
Grond van broederschap O povo é quem mais ordena
Het volk heeft het voor het zeggen Dentro de ti ó cidade
Binnen jouw muren, o stad Dentro de ti ó cidade
Binnen jouw muren, o stad O povo é quem mais ordena
Het volk heeft het voor het zeggen Terra da fraternidade Grond van broederschap Grândola vila morena Grândola, kleine bruine stad
Em cada esquina um amigo
Op elke hoek een vriend Em cada rosto igualdade Op elk gelaat gelijkheid
Grândola, vila morena Grândola, kleine bruine stad
Terra da fraternidade Grond van broederschap
Terra da fraternidade Grond van broederschap
Grândola, vila morena Grândola, kleine bruine stad
Em cada rosto igualdade Op elk gelaat gelijkheid
O povo é quem mais ordena
Het volk heeft het voor het zeggen
À sombra duma azinheira
In de schaduw van een kurkeik Que já não sabia a idade Die niet meer wist hoe oud hij was
Jurei ter por companheira Zwoer ik mij te laten leiden
Grândola, a tua vontade Grândola, door jouw wil
Grândola, a tua vontade Grândola, door jouw wil
Jurei ter por companheira Zwoer ik mij te laten leiden
À sombra duma azinheira
In de schaduw van een kurkeik Que já não sabia a idade Die niet meer wist hoe oud hij was
Ik ben Maaike/Myriam, en gebruik soms ook wel de schuilnaam LaFadista.
Ik ben een vrouw en woon in Alfeizerão-Sapateira (Portugal) en mijn beroep is mezelf zijn.
Ik ben geboren op 30/12/1949 en ben nu dus 74 jaar jong.
Mijn hobby's zijn: Portugal, Lissabon, Fado, poëzie, reizen in 't algemeen, lezen, kookboeken, fietsen....
Ik ben Maaike/Myriam, en gebruik soms ook wel de schuilnaam LaFadista.
