Chronologisch overzicht van ruimtevaarders, bemande ruimtevluchten en onbemande sondes.
10-01-2016
dit gebeurde op 10 januari
lancering in 1969 vanaf Baikonur LC1, van de Soviet ruimtesonde 4V-1 N°331/Venera 6.
Venus 6 moet een capsule laten neerdalen in de dichte venusatmosfeer; een landing is niet voorzien.
De vlucht verloopt naar wens en op 17 mei wordt de capsule op 25000 km hoogte van de drager
gescheiden. Nadat de parachute geopend is,worden gedurende 51 minuten, tot op 10 km hoogte, atmosfeergegevens naar de aarde geseind.
Over deze meetresultaten is weinig gekend.
(afbeeldingen: een model van de sonde en de capsule)
Enkele gegevens:
NSSDC ID: 1969-002A
Norad ID: 3648
Lanceertuig: Molniya 8K78M
Massa: 1130 kg.
vertrek in 1978 van het ruimteschip Soyuz 27 (Norad ID: 10560), naar het Soviet ruimtestation Salyut 6.
Het is de derde vlucht naar Salyut 6 en de tweede geslaagde koppeling. Dzhanibekov en Makarov zullen er 6 dagen verblijven als bezoekers, en keren met Soyuz 26 terug naar de aarde.
Hun voornaamste taak is het vrijmaken van een koppelpunt voor het aanmeren van het aankomend Progress cargoschip.
Soyuz 27 zal op 16 maart landen met Romanenko en Grechko, die dan 96 dagen in de ruimte waren en vertrokken in Soyuz 26.
De inzittenden bij de lancering zijn:
Vladimir A.Dzhanibekov, gezagvoerder,
Oleg G.Makarov, vluchtingenieur;
bij de terugkeer:
Yuri V.Romanenko, gezagvoerder,
Georgi M.Grechko, vluchtingenieur.
overlijden in 1970 van Pavel Ivanovich Belyayev.
Soviet piloot/cosmonaut.
Geboren op 26 juni 1925, te Chelishchevo.
Rang: Kommandant, Soviet Marine.
Selectie: Luchtmacht Groep 1-1960.
Missies: Voskhod 2.
Verbleef 1d 2h 2m (1,085d) in de ruimte.
Overleed door verwikkelingen na maag- en pancreasoperatie, te Moscow.
Kreeg meerdere onderscheidingen, waaronder de Orde van de Rode Ster, hier afgebeeld.
selektie in 1963 van de TsPK(VVS)-2 cosmonauten
Yuri Artyukhin,
Eduard Buinovski,
Georgy Dobrovolsky,
Lev Dyomin,
Anatoly Filipchenko,
Aleksei Gubarev,
Vladislav Gulyayev,
Pyotr Kolodin,
Eduard Kugno,
Anatoli Kuklin,
Aleksandr Matinchenko,
Vladimir Shatalov,
Lev Vorobiyov,
Anatoly Voronov,
Vitaly Zholobov.
Hiervan zal maar ongeveer de helft in aanmerking komen voor een ruimtevlucht.
lanceringen van allerlei aard, onder andere
in 1978: acht SU militaire communicatiesatellieten Strela-1M en een ELINT satelliet Tselina-D;
in 1989: de SU wetenschapssatelliet Etallon PKA-1L en twee Glonass navigatiesatellieten Uragan;
in 1995: de communicatiesatelliet Intelsat 704-2;
in 1998: de UK militaire communicatiesatelliet Skynet 4D.
in de rand
- Tijdens wat in 1961 een routinelancering van een Polaris-raket moest zijn, verscheen plots een
voorwerp op de radarschermen van de lanceerbasis op Cape Canaveral. Het signaal was zo sterk en
het object kwam zo dicht bij de raket, dat de automatische radar het voorwerp 40 minuten lang bleef
volgen in plaats van de raket. Na een tijdje verloor de “bezoeker” alle interesse en verdween.
Deze episode staat opgetekend in de logboeken van de NASA. Er is geen officiële verklaring voor
vertrek in 1990 van de ruimtependel Columbia STS 32 (Norad ID: 20409), voor een 11-daags verblijf in een baan om de aarde.
Deze missie, die tot dan langste, heeft twee hoofdopdrachten, nl. het in de ruimte plaatsen van de militaire satelliet Syncom IV F5 (ook Leasat 5 genoemd) en het uit de ruimte plukken van het LDEF labo met 57 wetenschappelijke en technologische experimenten.
Deze laatste was in april 1984 door STS 41C in de ruimte geplaatst en werd, als gevolg van de Challenger ramp in 1986, vier en een half jaar later dan voorzien teruggevangen. De robotarm werd bediend door astronaute Dunbar en op film vastgelegd. Deze opname werd later gebruikt in de films “Destiny Space” en “Blue Planet”.
De inzittenden zijn:
Daniel C.Brandenstein, bevelhebber,
James D.Wetherbee, piloot,
Bonnie J.Dunbar/Sega, missiespecialist,
David G.Low, missiespecialist,
Marsha S.Ivins, missiespecialist.
selektie in 1984 van de Spacelab-4 ladingspecialisten
Andrew F.Gaffney,
Millie E.Hughes-Fulford,
Robert W.Phillips,
Bill A.Williams.
Alleen Gaffney en Hughes-Fulford zullen in de ruimte vertoeven.
lanceringen van allerlei aard, onder andere
in 1970: een SU fotoverkenner Zenit-2M;
in 1980: een SU fotoverkenner Zenit-6;
in 1981: de SU communicatiesatelliet Molniya 3-25;
in 1985: een SU militaire waarnemer Kobal’t;
in 1986: acht SU militaire communicatiesatellieten Strela-1M;
lancering in 1973 vanaf Baikonur LC81/23, van de Soviet ruimtesonde E-8 N°204/Luna 21 met het maanwagentje Lunokhod 2.
Op 15 januari landt de drager in de krater LeMonnier op 26°N – 30°O. De volgende dag begint
Lunokhod 2 op de bodem te rijden en zal in totaal 37 km afleggen.
Naast bekomen foto’s, TV-beelden en wetenschappelijke gegevens, worden ook laser-experimenten gedaan. De missie wordt op 4 juni als beëindigd beschouwd.
Met de laser reflector werden nog lange tijd vanaf de aarde testen uitgevoerd.
(afbeeldingen: de sonde op de maan en een model van de lunokhod)
Enkele gegevens:
NSSDC ID: 1973-001A
Norad ID: 6331?3
Lading: Lunokhod-2
Lanceertuig: Proton-K/D(UR-500) 259-01
Massa: 4850 kg.
vertrek in 1994 van het ruimteschip Soyuz TM18 (Norad ID: 22957) naar het Soviet ruimtestation MIR.
Afanasyev en Usachyov zullen er 182 dagen verblijven als 15de permanente bezetting, terwijl Polyakov na 437 dagen op 22 maart 1995 zal landen in Soyuz TM20.
Er wordt onderzoek gedaan ivm ruimtevaartmedicatie, voornamelijk door Polyakov. Verder worden meerdere niet-gespecifieerde experimenten uitgevoerd.
De inzittenden bij de lancering zijn:
Viktor M.Afanasyev, gezagvoerder,
Yuri V.Usachyov, vluchtingenieur,
Valeri V.Polyakov, wetenschapper;
bij de landing:
Viktor M.Afanasyev, gezagvoerder,
Yuri V.Usachyov, vluchtingenieur.
geboorte in 1942 te Bor, van Vyacheslav Dmitriyevich Zudov.
Russische piloot/cosmonaut.
Lid van Luchtmacht 3-1965 groep.
Maakte ruimtevlucht als gezagvoerder in Soyuz 23.
Verbleef 2,00 dagen in de ruimte.
Was cosmonaut tot 14 mei 1987.
selektie in 1988 van de TsPK-9 cosmonauten
Viktor Afanasiyev,
Anatoli Artsebarsky,
Gennadi Manakov.
lanceringen van allerlei aard, onder andere
in 1966: de VS militaire wetenschapssatelliet DAPP 14;
in 1986: een SU fotoverkenner Oblik;
in 1991: de militaire communicatiesatelliet NATO 4-1(A).
lancering in 1968 vanaf Cape Canaveral LC36A, van de VS ruimtesonde Surveyor 7.
Het doel van het Surveyor-programma is gegevens verzamelen over de maanbodem, in het vooruitzicht van de latere Apollo-missies.
Op 10 januari landt Surveyor 7 in de nabijheid van krater Tycho op 41°Z – 12°W.
Het mini-lab onderzoekt gedurende 36 uur bodemstalen en seint eigenschappen van het oppervlak naar de aarde. Ook worden laser-experimenten gedaan vanaf de aarde.
De missie van deze sonde eindigt op 21 februari.
(afbeeldingen: vrije voorstelling van de sonde en foto van de maanbodem)
Enkele gegevens:
NSSDC ID: 1968-001A
Norad ID: 3091
Andere namen: Surveyor SC-7
Lanceertuig: Atlas SLV-3C Centaur AC-15
Massa: 306 kg.
lancering in 1985 vanaf KASC M1, van de Japanse ruimtesonde Sakigake.
Sakigake – japans voor Pionier – moet nabij de komeet Halley gegevens verzamelen van oa plasma, zonnewind en magnetisme.
De sonde komt op 11 maart 1986 tot op 7 miljoen km van de komeet en slaagt in haar opdracht.
Daarna kwam Sakigake in haar omloopbaan omheen de zon op 8 januari 1992 voor het eerst terug op 89000 km van de aarde; later volgden nog aardpassages.
De radioverbinding valt op 15 november 1995 weg.
(afbeelding: een model van de sonde)
Enkele gegevens:
NSSDC ID: 1985-001A
Norad ID: 15464
Andere namen: MS-T5
Lanceertuig: Mu-3S-II M-3S2-1
Massa: 138 kg.
lancering in 1998 vanaf SPFL SLC46, van de VS ruimtesonde Lunar Prospector.
De Lunar Prospector is ontworpen voor maanonderzoek in een lage polaire baan, met inbegrip van het in kaart brengen van het oppervlak en mogelijke afzettingen van poolijs, metingen van magnetisme en zwaartekracht, en de studie van de maan outgassing evenementen.
De gegevens van de 19 maand durende missie zal de bouw van een gedetailleerde kaart van de oppervlakte samenstelling van de maan mogelijk te maken, en zal ons begrip van de maan verbeteren.
De missie eindigde op 31 juli 1999, wanneer Lunar Prospector opzettelijk neerviel in een permanent in de schaduw liggende krater nabij de zuidpool. Gehoopt werd dat de inslag waterdamp zou vrijgeven van de vermoede ijsafzettingen in de krater, er werd echter geen damp waargenomen.
(afbeeldingen: vrije voorstelling van de sonde en foto van de maan)
Enkele gegevens:
NSSDC ID: 1998-001A
Norad ID: 25131
Andere namen: Lunar Prospector Orbiter
Lanceertuig: Athena-2 LM-004
Massa: 158 kg.
geboorte in 1935 te Vyazniki – Vladimir, van Valeri Nikolayevich Kubasov.
Russische ingenieur/cosmonaut.
Lid van Energia Ingenieur 1 groep.
Maakte ruimtevlucht als
gezagvoerder in Soyuz 6 en Soyuz 36(35) en
vluchtingenieur in Soyuz 19.
Verbleef 18,75 dagen in de ruimte.
Was bij eerste koppelling van VS & Sovjet ruimtetuig op 17 juli 1975.
Was cosmonaut tot 1993.
geboorte in 1941 te Washington D.C., van Frederick Drew ‘Fred’ Gregory.
Amerikaanse piloot/astronaut.
Lid van Nasa 8-1978 groep.
Maakte ruimtevlucht als
piloot in STS 17/51B en
bevelhebber in STS 33 en STS 44.
Verbleef 18,96 dagen in de ruimte.
Was astronaut tot april 1992 en bleef NASA medewerker.
geboorte in 1951 te Kargaly – Dzhmpul, van Talgat Amangeldyevich Musabayev.
Kazachstaanse piloot/cosmonaut (A312).
Lid van Luchtmacht 11(MGA Kazakhstan)-1991 groep.
Maakte ruimtevlucht als
vluchtingenieur inSoyuz TM19 en
gezagvoeerder in Soyuz TM27 en Soyuz TM32(TM31).
Verbleef 341,41 dagen in de ruimte.
Maakte 7 ruimtewandelingen - samen 41u19’.
Was cosmonaut tot 27 november 2003 en bleef aktief in de ruimtevaart.
lanceringen van allerlei aard, onder andere
in 1963: een VS fotospion KH-4 en de SU fotoverkenner Zenit-2-36;
in 1976: een SU fotoverkenner Zenit-4MK;
in 1978: de communicatiesatelliet Intelsat IVA-F3;
in 1982: een SU militaire communicatiesatelliet Strela-2.
lancering in 1999 vanaf Cape Canaveral SLC17B, van de VS ruimtesonde Mars Polar Lander.
De Mars Polar Lander, en de eerder gelanceerde Mars Climate Orbiter, werden ontworpen om het weer, het klimaat en water en kooldioxide in de atmosfeer van mars te bestuderen, en ook te zoeken naar bewijs van de episodische klimaatveranderingen.
Twee penetrators: Amundsen en Scott moesten neerkomen aan de polen en oa speuren naar water.
Het laatste radiokontakt met de sonde was net vóór het binnenkomen in de marsatmosfeer op 3 december 1999, de oorzaak hiervan is niet bekend.
Wegens gebrek aan communicatie, weet de vluchtleiding niet of en waar de geplande landing plaats vond.
(afbeeldingen: MPL tijdens de bouw en een penetrator)
Enkele gegevens:
NSSDC ID: 1999-001A
Norad ID: 25605
Andere namen: MPL
Lanceertuig: Delta II 7425-9.5 D265
Massa: 290 kg.
geboorte in 1959 te Batumi – Georgië, van Fyodor Nikolayevich Yurchikhin.
lancering op 2 januari 1959 vanaf Baikonur LC1, van de Soviet ruimtesonde E-1-4/Luna 1.
Luna 1 (ook mechta of droom genaamd), moest na een rechtstreekse vlucht – zonder tussenfase in aardorbit – een embleembol laten inslaan op het maanoppervlak.
Bij T+190 sec wordt de snelheid van 11,2 km/sec bereikt. Deze neemt geleidelijk af en is ongeveer 9000 km/uur in de nabijheid van de maan.
Na 34 uren de kontrole over de ruimtesonde verloren die op 4 januari om 02:59 GMT, als eerste door mensen vervaardigd tuig, de maan op 6000 km voorbij vliegt.
(afbeeldingen: model van dit type sonde en embleembol)
Enkele gegevens:
NSSDC ID: 1959-012A (mu 1)
Norad ID: 112
Andere namen: Mechta – AMS Luna 1- Cosmic Rocket - Lunik I
Lanceertuig: 8K72/B1-6(Luna)
Massa: 361 kg (1472 kg met laatste trap).
selektie op 1 januari 1974 van de Soviet Medicus
Zyyadin Abuzyarov,
die nooit een ruimtevlucht maakte.
selektie in januari 1998 van de China-1 taikonauten
Quan Chen,
Qingming Deng,
Junlong Fei,
Haipeng Jing,
Qinglong Li,
Boming Liu,
Wang Liu,
Haisheng Nie,
Zhanchun Pan,
Jie Wu,
Liwei Yang,
Zhigang Zhai,
Xiaoguan Zhang,
Zhao Chuandong.
Op 15 oktober 2003 maakte Yang Liwei de eerste vlucht van het Chinese bemande ruimtevaart programma in Shenzhou 5.
China werd zo het derde land dat op onafhankelijke basis mensen in de ruimte kan brengen.
lanceringen van allerlei aard op 1 januari, onder andere
in 1990: de UK militaire communicatiesatelliet Skynet 4A en de JSC(JP) telecomsatelliet JCSat 2.
lancering in 1966 vanaf Baikonur LC1, van de Soviet ruimtesonde E-6M N°205/Luna 13.
Luna 13 landt op 24 december op de maan in de Oceaan der Stormen (18,9°N-62°W), en seint wetenschappelijke gegevens en panoramische beelden van de omgeving naar de aarde. Aan boord van de lander is er ook apparatuur voor het meten van oa de bodemhardheid en straling.
Aan de gegevensstroom komt eind december een einde.
(afbeelding: vrije voorstelling van de sonde op de maan en een omgevingsfoto)
Enkele gegevens:
NSSDC ID: 1966-116A
Norad ID: 2626
Lanceertuig: Molniya 8K78M N103-45
Massa: 1700 kg.
vertrek in 1968 van het ruimteschip Apollo 8 (Norad ID: 3626), voor de eerste bemande vlucht omheen de maan.
Apollo 8 is de tot dan meest gedurfde bemande ruimtevlucht en de eerste maal dat de mens de aarde verlaat. De maanmodule (LEM) is vervangen door een model met dezelfde massa.
Op kerstdag wentelen de astronauten als eerste mensen acht maal rond onze natuurlijke satelliet op zowat 110 km hoogte. Ze zenden rechtstreekse TV-beelden naar de aarde met daarin de beroemde lezing uit het bijbelboek Genesis.
Na een vlucht van 147 uren komt Apollo 8 op 27 december neer in de Stille Oceaan op 1600 km zuid-zuidwest van Hawaii, en wordt aan boord gehesen van de USS Yorktown.
De inzittenden zijn:
Frank J.Borman, bevelhebber,
James A.Lovell, Jr, CM piloot,
William A.Anders, LM piloot.
lancering in 1984 vanaf Baikonur LC200/39, van de Soviet ruimtesonde 5VK-902/Vega 2.
Deze sonde gaat op weg voor onderzoek van de planeet Venus en de komeet Halley. Ze bestaat in hoofdzaak uit drie delen: een drager, een venuslander en een venusballon. De lander en de ballon worden in juni 1985 vrijgelaten tijdens de passage aan Venus.
De lander bereikt de oppervlakte op 15 juni 1985 in het oosten van Aphrodite Terra maar stuurt door vroegtijdige in schakeling van de sensoren geen gegevens door. Toch zouden metingen een druk van 91 atmosfeer en een temperatuur van 463°C aangegeven hebben.
Ondertussen zweeft de ballon met instrumentengondel op 54 km hoogte in de venusatmosfeer en doet metingen ivm beweging, struktuur en eigenschappen van de wolken. De gemeten druk is 535 mbar en de temperatuur ongeveer 40°C. De ballon drijft aan 140 km/uur in westelijke richting. De laatste gegevens komen binnen op 17 juni. De ballon heeft dan 11100 km afgelegd.
De drager, uitgerust met camera en instrumenten voor meting van oa stralingsspectrum, stof en plasma, bereikt Halley op 9 maart 1986 en vliegt er op 8890 km voorbij. Hier worden meer dan 500 beelden, alsmede een schat aan gegevens over de samenstelling en rotatie van de kern, naar de aarde geseind. Er waren bijna geen beelden van de komeet door het falen van een beeldsensor kort vóór de aankomst bij Halley. Gelukkig werd de backup sensor tijdig ingeschakeld en kon voor het eerst een goede foto van de kern genomen worden die 15x7 km groot bleek te zijn.
(afbeeldingen: een model van deze sonde en lander, foto van de kern van Halley)
Enkele gegevens:
NSSDC ID: 1984-128A
Norad ID: 15449
Andere naam: Venera-Halley 2
Lanceertuig: Proton K/D-1
Massa: 4920 kg.
vertrek in 1987 van het ruimteschip Soyuz TM4 (Norad ID: 18699), naar het Soviet ruimtestation MIR.
De taak van de bemanning is de voortzetting van het onderzoek en de experimenten in de ruimte, waarbij Titov en Manarov drie maal buiten het station werken (EVA).
Naar gewoonte is de vluchtleiding karig met gegevens hierover.
Soyuz TM4 landt op 17 juni 1988 met Solovyev, Savinykh en Aleksandrov. Deze waren vertrokken in Soyuz TM5 als bezoekende cosmonauten en waren tien dagen in de ruimte.
Levchenko was al om onduidelijke redenen geland op 29 december in Soyuz TM3.
Titov en Manarov keren na 366 dagen terug naar de aarde in Soyuz TM6.
De inzittenden bij de lancering zijn:
Vladimir G.Titov, gezagvoerder,
Musa K.Manarov, vluchtingenieur,
Anatoliy S.Levchenko, wetenschapper;
bij de landing:
Anatoliy Y.Solovyev, gezagvoerder,
Viktor P.Savinykh, vluchtingenieur,
Aleksandr Pan. Aleksandrov, wetenschapper - Bulgarije.
geboorte in 1945 te Mineral Wells – Texas, van Dr Millie Elizabeth Hughes-Fulford.
Amerikaanse ladingspecialist/astronaute – Biochemicus.
Lid van Spacelab 4/SLS 1 1984 groep.
Maakte ruimtevlucht in STS 40.
Verbleef 9,09 dagen in de ruimte.
Was astronaute tot juni 1991.
lanceringen van allerlei aard, onder andere
in 1963: de VS SIGINT satelliet Hitchhiker 3/P11-A4, de fotospion KH-4 9062/OPS 1388 en de NASA weersatelliet TIROS 8 (H);
in 1964: de VS wetenschapssatelliet Explorer 26/EPE-D en de ELINT satelliet OPS 3762/FTV 2355;
in 1965: een SU militaire wetenschapssatelliet DS-P1-Yu, de VS experimentele satellieten LES 3 en 4, de militaire satelliet Transtage 7?8/OV 2-3 en de communicatiesatelliet OSCAR 4;
in 1966: een SU militaire wetenschapssatelliet DS-U2-D;
in 1968: een SU militaire wetenschapssatelliet DS-U2-Gk;
in 1972: de VS militaire satelliet OPS 3978/SAMOS 91/KH8 en een SU aardobservatie satelliet Sfera;
in 1973: een SU fotoverkenner Zenit-4MK;
in 1974: de SU communicatiesatelliet Molniya 2-11;
in 1977: een SU onderscheppingssatelliet IS;
in 1982: de VS militaire weersatelliet DMSP 2-01/AMS 5;
in 1983: de SU communicatiesatelliet Molniya 3-22;
in 1987: een SU militaire waarschuwer Oko;
in 1990: een SU militaire waarnemer Terilen;
in 1992: de AU communicatiesatelliet Aussat B2/Optus B2;
in 1999: de VS satelliet voor atmosfeeronderzoek Acrimsat en de KR experimentele wetenschapssatelliet KompSat.
