Regelmatig volg ik de berichtgeving uit België. Met een kritische blik weliswaar. Ik vind de situatie heel, heel erg triest. Men wil ons laten geloven dat de Franstaligen en de Vlamingen met getrokken wapens tegenover elkaar staan. Alsof het daarom gaat.

Als je mij vraagt, wat ben je, dan moet ik zeggen, ik weet het niet. Op mijn identiteitskaart staat ‘Belg’ maar ik voel me echt geen Belg. Ik voel me nog veel minder ‘Vlaming’. De Vlaamse cultuur is geabsorbeerd door rechts en extreem-rechts en hoewel ik culturele eigenheid heel belangrijk vind, voel ik me absoluut geen part van de rechtse cultuur van ‘De Winters en De Wevers’.

Ik hou van een Wannes Van De Velde, een Willem Vermandere en een Raymond Van het Groenenwoud. Zij maken deel uit van mijn cultuur.

Maar ik verafschuw het VOKA (Vlaamse patroonsorganisatie waarvan de NVa zegt dat het hun bazen zijn), ik verafschuw de collaboratie en zeker verafschuw ik het fascisme van partijen zoals het Vlaams Belang.

Tegelijk bewonder ik mensen zoals een Kamiel Huysmans, een August Vermeylen of een Jef Van Extergem.

Maar … al bij al … voel ik me solidair. Mijn vijanden zijn de Waalse en Vlaamse patroons. Het zijn zij die beter worden van de staatshervorming die men wil doorvoeren. Het zijn zij die – naast een notionele aftrek die 5 miljard euro per jaar bedraagt en naast een vermindering van sociale zekerheidsbijdragen die eveneens 5 miljard euro per jaar bedraagt – alle profijten naar zich zullen toetrekken. En de doorsnee Vlaming en doorsnee Waal zal er alleen slechter aan toe zijn.

Sorry hoor, voor mij hoeft dat niet. Waar ik achter sta is een solidair België, waar de belangen van loon- en weddetrekkenden centraal staan. Waar onze sociale zekerheid niet wordt ondermijnd. Waar er nog vaste benoemingen zijn. Waar men iets doet aan de pensioenen. Waar men strijdt tegen de armoede. Waar de sociale afbraak stopt.

Helaas is dit niet de dagorde van de huidige politieke partijen!

In Egypte kwam de bevolking massaal op straat omdat de politiek geen binding meer had met de bevolking. Ik vraag me heel eerlijk af, zijn wij er beter aan toe?

Vandaag gingen we wandelen. Helaas waren we veel te dik gekleed. Toen we aankwamen in het centrum zaten de terrasjes vol. Geen wind, rond de 23 graden. Een hemel met hier en daar een wolkje maar echt lenteweer.

Februari lijkt hier wel lente te zijn. Open hemel, op de middag warm. Regen, de voorbije twee maanden een dag of zeven en dan nog niet gans de dag. Als je spreekt over ‘opwarming van de aarde’ dan geldt dit zeker voor onze regio. Het is droomweer.

Toen we rond vier uur thuiskwamen was het nog meer dan twintig graden. We moesten wisselen van kledij omdat we te warm gekleed waren.

Binnenkort komt de winter in de rest van Turkije, maar hier blijft het goed. Tsja, meer kan je niet wensen.

De moeder van onze buurvrouw is overleden, ze was 86. Ik wist dat ze ziek was, maar ik was er niet goed van. Vroeger zat ze iedere dag buiten op het terras, een klein mager vrouwtje dat weinig of nooit sprak. Ik weet niet goed hoe ik mijn medeleven moet betuigen met de buurvrouw want daarvoor is mijn Turks veel te beperkt.

Ik heb het steeds moeilijk bij overlijdens. Het is misschien de natuurlijke gang van het leven, zeker als je oud bent, maar ik kan het moeilijk aanvaarden. En ik heb het extra moeilijk als het om leeftijdsgenoten of vrienden gaat. Vorig jaar overleden in België twee vrienden van mij en ik kon niet naar hun begrafenis gaan. Dat doet pijn want het is alsof je geen afscheid kan nemen.

Op zulke momenten, het kan misschien gek klinken, benijd ik mensen die in een god kunnen geloven. Voor gelovigen zal een overlijden evengoed moeilijk zijn maar zij kunnen hoop putten uit een leven na het hiernamaals. Als vrijzinnige heb ik dat niet. De dood is een definitief afscheid.

Op momenten als deze zie ik telkens mijn leven voorbijgaan. Ik zie mijn kinderjaren op de boerderij van mijn grootouders. Ik ruik de beesten in de stallen. Zie de oude boomgaard met torenhoge bomen en appels en peren die je nu nergens meer kan vinden. De rest zijn flitsen. Momentopnames. Alles raast als een op hol geslagen film door mijn hoofd. De mooie en de minder mooie momenten. Eén persoon komt steeds terug, mijn grootmoeder. Een prachtige, heel intense vrouw. Een open kijk op het leven. Misschien de enige die ooit mijn rebelse jeugdjaren kon begrijpen.

De dood is ook een moment waarop je leert te relativeren. Wat is echt belangrijk in je leven. Het antwoord is heel eenvoudig. Mensen. Wij zijn sociale wezens die leven in gemeenschappen. Materiële welvaart is zo onbelangrijk. Het is door mensen dat je jezelf leert kennen. Kinderen, familie, vrienden. Die dingen zijn veel belangrijker dan geld.

Spijtig genoeg draait het in onze wereld allemaal om geld. Menselijke waarden staan onderaan de ladder. Dat is misschien net het verschil waarom ik kies voor een wereld waar die waarden terug aan de top van de ladder komen. Voor mij is dat het socialisme. Het is geen kille steriele ideologie. Het is een manier van leven, van denken, van hoop en van strijd. Het bouwt voort op wat zou moeten zijn, een wereld waarin mensen voor en door mensen kunnen leven.

De bergen zijn gehuld in grijze mist. Vandaag regende het pijpestelen. Het begin van de winter is ingezet. Temperaturen een stuk naar beneden en de zon heb ik niet gezien. Maar binnen twee dagen is het alweer zonnig, alleen een stuk kouder.

Hier, op onze site, kabbelt het leven voort. Vier gezinnen en een eenzame dichter die hier telkens de winter doorbrengt. Het lijkt – letterlijk en figuurlijk – een eiland, afgesneden van de wereld.

Op oudejaarsavond gingen we naar het centrum van ons dorp. Het leek uitgestorven. Drie restaurants hadden de deuren open. We gingen naar het restaurantje op de pier. Dit keer – wat meestal niet het geval is – zat het vol. Eigenlijk is het er heel gezellig maar het trekt geen volk. Waarom, ik weet het niet. De deuren stonden open en zodra we hadden plaatsgenomen werd een asbak op de tafel geplaatst. Er is een rookverbod maar ja, dit is Turkije he. De klok die het uur moest aanwijzen was niet direct betrouwbaar en plots waren er mensen aan het dansen. Uiteindelijk sprong een jonge vrouw op en begon af te tellen. Het was nieuwjaar. Gelukwensen. Drie jongeren hadden bier gevraagd en de man van het restaurant bracht de flesjes die hij opende – je gelooft het nooit – met de achterkant van een vork. Maar hij deed het handig hoor. Daarna liep iedereen naar buiten maar ja, geen vuurwerk. De zee lag er kalm bij en het was niet koud. Geen wind en zacht.

Dit jaar wordt voor Turkije een heel belangrijk jaar. Er zijn parlementsverkiezingen die dit keer wel eens voor een ommekeer zouden kunnen zorgen. Wij hopen alvast dat de AK-partij geen absolute meerderheid meer haalt. Hoewel deze partij volop wordt gesteund door de conservatieven, sociaal-democraten en groenen van Europa (de groenen gaan hierin het verst, zij zijn een vloermat geworden van de AK-partij), stevent het land af op een presidentieel conservatief islamitisch regime. Maar de economie boomt en blijkbaar is dat voor voornoemde partijen belangrijker dan echte democratie. Op dat vlak is trouwens weinig verschil met hun sociaal economische standpunten in Europa waar zij aan hetzelfde zeel trekken.

Daarnaast is er de Koerdische kwestie. Hoewel de Koerdische partij (BDP) de enige was en is die een concreet – en heel gematigd – voorstel heeft gedaan, trekken alle andere partijen de Turks-nationalistische kaart. Maar Turks-Koerdistan is in beweging en ook al verbieden ze de BDP opnieuw, steken ze opnieuw de kaders van de BDP in de gevangenis, tegenhouden kunnen ze het niet.

Turkije is een land in beweging. Het zal veranderen. Hopelijk in de democratische richting. En er is hoop. Het verzet groeit. Ook vanuit de arbeidersbeweging. Ook vanuit de Alevieten.

Net zoals er hoop is voor Europa. De massale stakingsbewegingen vorig jaar tegen de diverse besparingsplannen bewijzen dat de werknemers zich niet als vee zullen laten afslachten voor een tot niets leidende besparingspolitiek.

De hoop op verandering. Want het is nodig. Meer dan nodig.

En naast die hoop, alvast de beste wensen voor alle lezers van deze blog. Gezondheid, vrede en geluk. Voor jullie zelf, je familie, vrienden en kennissen.

Zes dagen België. De tijd is voorbijgevlogen maar het was leuk. Het temperatuursverschil was groot. Toen we vertrokken uit Izmir was het 22 graden, in België min 5 en … ik droeg nog mijn sandalen. Wie me kent zal zeggen, ‘ja, dat is typisch voor de Marc’, zo zie je maar, sommige dingen zullen altijd hetzelfde blijven.

Het onthaal in België was – ondanks de koude – heel warm. Vrienden en familie teruggezien, het was zalig en de laatste paar dagen bij de kleindochter, superzalig.

De terugkeer verliep echter in mineur. De computers op de luchthaven deden het niet en pas op het allerlaatste moment konden we inchecken. Wij landden na een tussenvlucht in Izmir maar onze bagage was spoorloos. Woensdag was het prachtig weer in Izmir, 22 graden en geen wolkje aan de hemel.

Izmir ligt nu totaal opengebroken voor de nieuwe metro. Het verkeer, dat al hectisch was, verloopt nu via sluipwegen en om ergens te geraken moet je de stad kennen want wegwijzers zijn er soms maar meestal niet. De chaos heerst dus.

Onderavond vertrokken we naar Mordogan. Moe en ook een beetje zenuwachtig omdat we nog niets hadden gehoord van onze bagage. We hadden verschillende keren gebeld maar het nummer was onbereikbaar.

Eigenlijk voel je dan pas het verschil. In België zou dit nooit gebeuren. Daar is alles georganiseerd maar hier geldt dat niet. Je voelt ook het verschil tussen de steden en het platteland. Eens je Izmir hebt verlaten zie je de zee en de veranderende kleuren van de lucht door de avondzon. Er is weinig verkeer en je voelt de rust neerdalen. Hoewel we meer dan 90 km moesten rijden is dit voor Turkije een korte afstand. Onderweg nog eventjes gestopt en iets gegeten. De terrassen zijn overdekt en langs een kant met plastiek afgesloten maar je voelt het verschil in temperatuur. Dit is Turkije. Een ander land, een ander werelddeel.

Door het verlies van onze bagage zijn we allebei een beetje zenuwachtig. Dit weekend komt de ganse familie al op bezoek om olijven te gaan plukken en dat terwijl de laatste werken nog moeten worden uitgevoerd. Gelukkig zijn het kleine werken.

Donderdag. We moeten naar de bank en inkopen doen. De dochter van de buurvrouw komt mee. In het centrum van Mordogan word ik direct aangesproken. Ik moet vertellen over België. Maar je voelt dat mensen hier blij zijn. We maken echt deel uit van deze gemeenschap. Een goed gevoel. Bovendien kregen we een telefoon dat onze bagage is teruggevonden. Super dus.

Vanavond zijn we uitgenodigd bij de buren. Ze maken barbecue. Pirzola en kip op de grill.

Gaan nu vertrekken. Daaaggggg.  

Het breken, kappen en boren is afgelopen. Op al onze buitenterrassen ligt nu elektriciteit en is er watervoorziening. Alle buitenmuren zijn onderkapt, geïsoleerd en opnieuw bezet. Boven liggen de aansluitingen klaar voor een bijkomende douche en toilet. De airco is verplaatst en – wonder boven wonder – de ijskast is terugkeerd maar enkel de diepvriezer werkt. De service zal dus nog eens moeten terugkomen.

Vandaag konden we opruimen en het huis op orde brengen. Overal ligt nog stof en een grote kuis is nodig. Hayal kwam vandaag om mee te helpen aan de grote kuis. Morgen arriveren de ouders van Sevim. Maandag komt de rest van de familie. Maar alles zal op orde zijn voor kurban bayram, het offerfeest.

Het offerfeest gaat gepaard met een kleine volksverhuizing in Turkije. Wie het kan trekt naar familie die woont op een mooie plaats of men gaat op hotel. Negen dagen vakantie, negen dagen dat het openbare leven zo goed als stil ligt.

Tijdens het offerfeest blijft iedereen hier tot minstens vrijdag. Tegelijk gaan we olijven plukken. De weersvoorspellingen zien er redelijk uit. We zakken niet onder de twintig graden maar af en toe zal er regen zijn. ‘Af en toe een zacht buitje maar verder zonnig weer met overwegend opklaringen’, zo zou Frank Deboosere het zeggen. Voor België een droom, voor hier vrij normaal.

Onze werkers zijn Koerden, afkomstig uit Diyarbakır. Ramazan is enorm handig en ik stond verstomd over het feit dat hij eigenlijk analfabeet is, net als zijn vrouw. Voor Diyarbakır is dat niet abnormaal. Meer dan zeventig procent van de bevolking is er werkloos en investeringen blijven uit. Al jaren verklaren de ‘Turkse’ partijen dat het Koerdisch probleem een probleem van economische ontwikkeling is, wat ten dele een terechte verklaring is. Het spijtige is dat geen van de traditioneel Turkse partijen een politiek van investeringen heeft gevoerd in het Koerdische gebied. Als reden gaven ze dan het ‘probleem van het terrorisme’ op. Zo raak je natuurlijk in een vicieuze cirkel, wast men de handen als Pontius Pilatus en gebeurt er niks.

Enfin, wij zijn heel tevreden van onze werkers. Verschillende van onze buren, want onze site is als een klein gehucht waar iedereen iedereen kent, doen nu ook beroep op hen. Zo draait de economie en is iedereen tevreden.

Intussen blijft de Turkse economie boomen. Het eerste semester was er een economische groei van 11 procent en op jaarbasis verwacht met 6,4 procent. Maar de groei is niet gelijkmatig verdeeld. Het aantal euro-miljardairs (ja hoor, je leest het goed) groeit gestadig (meer dan 25 voor het moment) en de inkomensongelijkheid neemt toe. Door deze groei is Turkije een land geworden van ‘hot money’. Er is immers veel geld te verdienen op de beurzen en de Turkse lira stijgt in waarde (vorig jaar deze tijd kreeg je voor één euro nog 2,20 TL, vandaag is dit 1,95 TL, ondanks het feit dat de inflatie hier nog altijd een stuk hoger ligt dan bij ons).

Tegelijk werd deze week het vooruitgangsrapport over Turkije door de Europese Unie gepubliceerd. Europa blijft voorzichtig want de kritieken zijn omzwachteld. De Europese bureaucratie beseft immers als geen ander dat het Europa zal zijn dat Turkije nodig heeft en niet omgekeerd. Alleen durft men dat niet luidop zeggen.

Voor de eerste minister echter geen probleem. Over het feit dat zoveel journalisten in de gevangenis zitten verklaart hij onomwonden dat ‘persvrijheid niet absoluut is’. De cruciale vraag is dan natuurlijk, wat is persvrijheid dan wel?

Maar voor Europa zit Turkije op de goede weg. Dat Turkije de weg op gaat van een presidentieel regime met autoritaire trekjes gebaseerd op een conservatieve interpretatie van de islam, daar ligt Europa niet wakker van. Zolang de geldkranen open staan en de rijken rijker worden is men op weg naar de democratie. Zo zien de Europese en de Turkse elite het. En tot nader order zijn zij het nog steeds die de wetten voorschrijven.

In Turkije neemt de polarisering toe. Na het referendum van 12 september voelt de regerende AK-partij zich oppermachtig. Gesteund door de Europese bureaucratie, maar eveneens door de Europese traditionele politieke partijen en de Groenen – ik wens dat toch wel even te benadrukken – gaat deze regering de confrontatie aan.

Wie verwacht had dat na het referendum de AK-partij naar een concensus zou streven komt verkeerd uit. Het eerste agendapunt is de toegankelijkheid voor hoofddoekdragende moslima’s in de universiteiten (tot op heden verboden). Via de YOK (een orgaan dat de AK-partij steeds heeft bestreden maar nu controleert) kunnen studentes ongehinderd met hun hoofddoek naar de universiteit gaan. Dit ondanks uitspraken van het Turkse grondwettelijk hof en het Europees Hof van de Rechten van de Mens.[1]

De Hoge Raad van de Magistratuur – voorheen een bolwerk van de Kemalisten – is na de grondwetswijziging gevuld met enkel aanhangers van de AK-partij. Dank zij de grondwetswijziging kon dit orgaan veranderd worden maar de praktijk laat zien dat de ‘democratisering’ van het gerecht er enkel toe leidt dat het in handen van religieus conservatieven terecht komt.

Intussen loopt in Diyarbakır een monsterproces tegen de KCK – een organisatie die bestaat uit verschillende NGO’s (niet goevernementele organisaties)  maar volgens de regering een verlengstuk is van de PKK. Leiders van de Koerdische partij, mensenrechtorganisaties, NGO’s moeten in een farce proces terecht staan voor het Turkse gerecht. Ondanks het feit dat velen onder hen geweld en terrorisme hebben veroordeeld. De rechters weigeren dat de veroordeelden – onder hen vele verkozen Koerdische burgemeesters die al 18 maanden vastzitten in de gevangenis – hun verdediging kunnen voeren in het Koerdisch. Meer nog, gisteren bestempelde de rechtbank het Koerdisch als ‘een onbestaande taal’.

Maar voor de sociaal democraten en de groenen is dat allemaal geen bezwaar. Voor hen heeft de AK-partij een economisch wonder veroorzaakt en kritische opmerkingen worden enkel in de marge gemaakt.

Als socialist vind ik dat allemaal heel triest. Er is inderdaad een enorme economische groei in Turkije maar daar profiteren enkel de rijken van. Tegelijk is het een wereld waar vrouwen heel moeilijk aan de bak komen (slechts 19 procent van de vrouwen werkt) en waar de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen alleen maar groeit in plaats van verkleint. Maar Europa – of liever de Europese speculanten en bedrijven – genieten van de economische groei en dat is voldoende voor de traditionale partijen en de groenen om bijna kritiekloos het beleid van de AK-partij te steunen.

Hier – in Mordogan – wordt dat anders ervaren. De mensen voelen zich totaal door Europa in de steek gelaten en trekken de nationalistische kaart. Een arbeider vertelde me dat hij nooit voor de AK-partij zou stemmen omdat ze ‘de prijzen van alcohol zo hoog hebben gemaakt’ en dat was nog voor hun laatste prijsverhoging. Vlees wordt onbetaalbaar. Net als alcohol en benzine. Via constante verhogingen van de indirecte belastingen financieren de rijkere (versta daaronder de meer Westerse) regios van Turkije de politiek van de AK-partij en dat leidt tot meer polarisatie.

Die polarisatie uit zich ongetwijfeld over het varkensvlees. Hoewel hier overwegend Sunni moslims leven begint men zich af te vragen of het varkensvlees wel zo slecht is? Ik krijg er althans vele vragen over en door de politiek van de AK-partij krijg je meer en meer moslims die daarover beginnen praten.

Europa is in de ban van Wilders. Het beeld van de moslims dat die man schetst staat mijlen verwijderd van de realiteit. Maar blijkbaar wil men in Europa geloven in dat beeld. Het is triest dat in een samenleving die rijk en ontwikkeld is zulke primitieve ideeën hun ingang vinden. Maar wat wil je – als een Angela Merkel en een Yves Leterme in koor zeggen dat de multiculturele samenleving is mislukt. Er zal toch wel iets van waar zijn.

In onze samenleving zijn er veel problemen. Het grootste probleem is de sociale bescherming van de mensen. Vroeger een dada in onze samenleving, vandaag een steeds meer afgebroken geheel. In mijn vele jaren als syndicaal militant heb ik ervaren dat die dingen de mensen uiteindelijk het meeste interesseren. ‘Hoe bouw ik een normaal leven op voor mezelf en mijn kinderen – zal ik nog een pensioen hebben – wat gebeurt er als ik of één van mijn kinderen een hopeloze ziekte heeft.’ Op die vragen geven onze politici geen antwoord. Zij zijn bezig met de opdeling van het land maar tegelijk met de verarming van het grootste deel van onze bevolking.

De nota van Bart De Wever is totaal anti-sociaal. Maar onze Vlaamse media berichten daar niet over. Want Bartje is in. En de andere Vlaamse partijen – inclusief de groenen – spelen het spel mee. Wel ik vind iemand als Bartje heel gevaarlijk voor de gewone man en vrouw in de straat en ik speel dat spelletje niet mee!

Hetzelfde geldt voor het economische succesverhaal dat Turkije nu is. Want het enthousiasme hierover geldt niet als er stakingen uitbreken, noch spreekt men over het onderdrukken van het stakingsrecht hier. We krijgen één visie en de eertijds progressieve krant ‘de Morgen’ is op dat vlak één van de grootste promotors van het neoliberalisme.

Je kan de gewone man in de straat veel verwijten. En, ik ben de laatste om het te ontkennen, er is veel racisme in België. Maar wat wil je, als je telkens de sociale verworvenheden van de meerderheid van de bevolking afbreekt en dan laat uitschijnen dat het de schuld is van een falend migratiebeleid, dan krijg je zulke reacties.

Misschien ben ik naïef maar ik hoop dat er een dag komt dat de werkenden zullen opstaan tegen dit liberale beleid net zoals de werkenden in Turkije dit nu al doen. Europese integratie via werkerssolidariteit, dat verstaat iedereen. Dat is de weg voor Europese integratie.

Volgende week is het ‘kurban bayram’ (het offerfeest). Gans de familie komt naar hier voor vier of vijf dagen om dit te vieren. Gisteren moesten we een schaap gaan kiezen. Sevims moeder had gevraagd een mooi schaapje uit te kiezen en dat heeft Sevim dus gedaan (ik kon dat niet over mijn hart krijgen). Het beestje weegt tussen de zestig en zeventig kilo waarvan je zo’n dertig tot veertig kilo vlees hebt. Onze beenhouwer zal het slachten en volgende week beginnen de ‘vleesdagen’. Af en toe eet ik graag eens vlees maar de eerste dag zal het driemaal per dag zijn waar ik al een beetje tegen op zie. Maar goed, het gebeurt maar eenmaal per jaar. Het schaapje is ‘organik’ dat wil zeggen, zonder hormonen maar het beestje kost wel omgerekend zo’n 400 euro. Naast alcohol en benzine is Turkije ook een van de meest dure vleeslanden aan het worden, dit omdat de speculanten miljoenen stuks vee weigeren te slachten om de prijzen op te drijven.

Ter informatie:

-         één liter benzine kost 1,8 euro; één liter diezel 1,6 euro

-         een flesje bier (pils) van een halve liter kost in de supermarkt nu 1,5 euro

-         één kilo vlees kost gemiddeld 15 euro

De AK-partij haalt massaal geld binnen via haar hoge taksen zonder een efficiënt belastingssysteem op te zetten. Dat betekent dat de bedrijven bijna niks betalen en de consumenten het deficit ophoesten. Dat dit systeem vooral speelt in het voordeel van de rijken zal zelfs de grootste idioot begrijpen. Maar de Europese Unie maalt er niet om.

Natuurlijk logeert iedereen hier. In die periode zullen we ook olijven gaan plukken. Zwaar werk. Wijzelf zullen zo’n twintig tot dertig liter olijfolie hebben en zo’n tien kilo olijven opleggen. Het zal druk zijn.

Maar dat is het nu ook. Onze werkers zijn nog steeds volop bezig en nu is de tweede verdieping aan de beurt waar een bijkomende keuken, toilet en douche worden geïnstalleerd.

Eergisteravond overleed één van onze buren. Ze hebben hier een huis gekocht en sinds een maand (na wat opknapwerken) wonen ze hier feitelijk. We hoorden dat de moeder van de buren (een vrouw van vijfenzeventig die bij haar familie woont) met de ambulance was weggebracht en onderweg was overleden aan een hartinfarct.

Voor mij was het de eerste keer dat ik geconfronteerd werd in Turkije met een overlijden van buren. Toen ik gisteren buiten kwam zag ik een aantal vrouwen op het terras van de buren buiten zitten. Sevim vertelde me dat de vrouw al was begraven en dat nu een periode was aangebroken van zeven dagen rouw. Men komt bijeen (vrienden, kennissen, familie) en iemand (degene die arabisch kan lezen) leest voor uit de koran. Intussen praat men met elkaar.

Samen met een andere buurvrouw hebben we toen 25 pizza’s en 25 ayrans (yoghurt met water) besteld. Men gaat ervan uit dat de familie van de overledene rouwt en geen tijd heeft om te koken, dus de buren zorgen ervoor dat er voedsel is.

Ik hoorde de buren telefoneren. Turkije is groot en de familie is verspreid. Wie kan komt om zijn rouw te betuigen.

Het valt me op dat er minder wordt geweend dan bij ons. Dat heeft minder te maken met het feit dat men niet triest is maar dat de dood makkelijker wordt aanvaard. Om het in mijn eigen woorden te zeggen ‘God wikt en beschikt’, zo zie ik het althans dat de mensen het ervaren, maar dat is mijn eigen opinie erover.

Op de zevende dag zal de familie van de overledene zorgen voor ‘zoete versnaperingen’ voor de buren, dan is de rouw afgelopen. Rituelen en tradities. Ze zijn overal verschillend. Maar leven en dood zijn universeel.

Het weer is zacht maar overtrokken. De eerste dag dat ’s namiddags de zon niet schijnt al is het nog 21 graden. Onze werkers zijn volop bezig. Er moet nog zoveel gebeuren en volgende week is de familie er. In België zou men volop panikeren maar dat is hier niet het geval. Alleen hopen we dat onze ijskast er zal zijn.

Het verhaal van de ijskast is een verhaal op zich. We hadden een ijskast met dubbele deuren van het merk ‘elektrolux’ aangeschaft. Op zich niet abnormaal. Het grootste deel van het jaar is het hier warm en de ijskast zorgde voor ijsblokjes en fris water. Maar de ijskast heeft het begeven. Dan komt – want er is natuurlijk garantie – de service dienst. Na een week kwamen ze om vast te stellen dat het wagentje waarmee ze gekomen waren te klein was om de ijskast mee te nemen. Een week later stonden ze er opnieuw. De ijskast werd meegenomen. De eerste dagen telefoneerden we regelmatig om te horen hoe het ermee stond maar het antwoord was telkens hetzelfde ‘ze zijn er testen mee aan het doen’. Toen de ijskast twee weken weg was waren ze er nog steeds testen mee aan het doen. Uiteindelijk was ik het een beetje beu en liet Sevim naar Istanbul bellen. Wonder boven wonder werden we teruggebeld. De motor had het begeven. Er was slechts een klein probleempje, elektrolux motoren waren niet voorhanden in Turkije en moesten in Zwitserland worden besteld. Maar ze gingen hun best doen. Weer verstreken enkele dagen zonder nieuws. Terug een telefoontje (van ons natuurlijk want de service belde niet terug). Het wisselstuk was besteld en zelfs al aangekomen in Turkije maar het kon nu wel een paar weken duren voor het de douane was gepasseerd. 

Vandaag nog eens teruggebeld. Het wisselstuk is al gemonteerd maar … ze zijn het nu aan het uittesten … wanneer het klaar is … geen antwoord daarop. Hopelijk tegen kurban bayram.

Intussen gebruiken we onze oude ijskast en hebben al een deel moeten weggooien maar het komt wel in orde. Als je leeft in Turkije neem je dat er wel bij.

Woensdag 3 november, 14.30 uur. Na een lange wandeling heb ik de thermometer buitengezet en die wijst nu 33 graden aan. In het zonnetje hoor. In de schaduw is het 23 graden. Mordogan is terug een dorp, de toeristen zijn weg en er is nog enkel rust.

Vorige maand zijn we opnieuw verbouwingswerken gestart. Dit keer zijn er twee terrassen aan de beurt. Het benedenterras is uitgebreid, opnieuw betegeld en overwelfd. Een grote ruimte bij. Eind deze maand worden zowel het boven- als benedenterras afgesloten met ramen.

Gisterenavond brachten ze meubilair van Sevims broer. Hij vernieuwt en we nemen de oude meubelen over. Voor het vervoer van Izmir naar Mordogan (200 km heen en weer) betaalden we 60 euro maar we hebben wat meer gegeven.

Op 1 december komen we voor een weekje naar België. Daarna wordt de ruimte van de overwelfde terrassen opnieuw bezet en geschilderd.

We investeren veel in ons huis maar we leven er dan ook. Vergeleken met België zijn verbouwingskosten hier spotgoedkoop. Een echt goede vakman betalen we 40 euro per dag en dan werkt hij tot tien uur per dag. Een helper vakman is tien euro goedkoper. En dit is allemaal officieel hoor, geen zwartwerk!

Onze werkers zijn afkomstig uit het Koerdische gebied (Diyarbakır). Als ze hier werken dan draai ik (de voorheen verboden) Koerdische muziek. De buren kijken er wel van op want hier is het een Turks nationalistisch gebied maar ze zeggen er niets over.

Vorige maand was ik op doortocht in het Koerdische gebied. Daarover publiceer ik later nog wel. Intussen zit ik tussen de meubelen op ons terras en geniet van de zon.

Het is het begin van de nationale Belgische feestdag. De klok van twaalven heeft geslagen maar binnen is het warm, te warm. Als ik lees dat België kreunt onder een hittegolf vraag ik me af hoe ik de temperaturen hier moet omschrijven. Al meer dan een maand is het overdag een stuk over de dertig, tegen de veertig graden (in de schaduw wel te verstaan, in Izmir was het vandaag 43 graden in de schaduw). Op onze slaapkamer is het minimum 29 graden. En de luchtvochtigheid is hoog, veel te hoog. We zoeken een ganse dag de schaduw op en enkel op het bovenste terras is het na tienen ’s avonds goed. Van slapen komt er niet veel terecht. Als we beneden de airco aanzetten is het boven nog een stuk warmer. En dan zeggen ze dat er hier ook een hittegolf op komst is met temperaturen boven de 45 graden. Pfffffffffffffff…..

Maya, mijn oudste dochter is vrijdag toegekomen in Seferhisar. Samen met haar vriend Olivier en Zoéken zijn ze op surfvakantie. Seferhisar, het oude Teos (één van de Ionische steden) kent altijd wind. Zaterdag gingen we op bezoek. Amaai, mijn – of liever onze – kleindochter is weeral gegroeid. Zes en een halve maand. Ze lacht zodra we haar zien. Het is zo een schatteken. Het hotel is nogal streng wat bezoek betreft maar we kunnen in de surfclub zitten. Raar eigenlijk, Zoéken is nog maar een half jaar en reeds tweemaal vloog ze naar Turkije. Zonder problemen overigens. Maar nu heeft ze een beetje last van de hitte. Begrijpelijk.

In de namiddag ga ik met Maya inkopen doen maar de auto begeeft het. Een probleem met de dynamo. Die moet vervangen worden. Het is echter zaterdagavond en we gaan naar de tamirci (autohersteller) die gelukkig nabij is. Het is een kleine garage. Het woonhuis is klein, ze hebben een koe (ook gehuisvest in het huis) maar onmiddellijk is er thee en acır (een soort frisse komkommer). De mensen zijn vriendelijk maar het wisselstuk moet in Izmir worden gehaald (Bornova). Dat is ongeveer honderd kilometer maar we vinden iemand die wil rijden voor 37 euro (om en terug, dus tweehonderd kilometer). Het wisselstuk kost 225 euro. Maar ze fixen het. Alles inclusief betalen we 325 euro.

Intussen ben ik gaan wandelen met Zoéken. Echt een schatteken. Mijn dochter(s) trouwens ook. Maar toch is een kleinkind iets heel bijzonders. Ik behandel haar als porselein. Haar zwarte ogen flitsen over en weer. Ik overdrijf niet als ik zeg dat het de mooiste baby is die ik ooit heb gezien. Echt waar.

Het is al rond twaalven als we terugkeren naar Mordogan. We zijn doodmoe. Straten zonder lichten, geen signalisatie. Het is niet makkelijk. Bovendien is het asfalt gesmolten op de wegen. Maar we raken veilig thuis.

Vandaag teruggekeerd naar Seferhisar. Het is meer dan honderd kilometer. Maar het was een prachtige dag. En wat betekent honderd kilometer om je kleinkind terug te zien. Niets. Maya lijkt moe. Babys eisen hun tol. Zelfs de liefste. Maar zowel Maya als Olivier zijn de perfecte mamma en pappa voor haar. En dede en anneanne waren zo gelukkig.

Pffff… de laatste dagen is het hier puffen en zuchten geblazen want de zomer is doorgebroken en het is warm, eigenlijk iets té warm. Deze nacht (of morgen) rond half vier was het 28,5 graden en dat zal wel in de schaduw zijn denk ik, want dan schijnt de zon niet. Van slapen kwam niet veel. Rond zes uur was het zo’n 26 graden maar twee uurtjes later stond de thermometer alweer boven de 28.

We moesten vandaag naar Izmir om mijn verblijfsvergunning te verlengen. Er hing op sommige plaatsen over de zee een mist, veroorzaakt door de hitte. Geen zuchtje wind en de 30 graden werden al fors overschreden. We moesten naar het centrum van Izmir (Konak) en de schrik die ik vroeger had om in grote Turkse steden te rijden is verdwenen. Niet dat ik het voor mijn plezier doe hoor, begrijp me niet verkeerd.

Parkeren rond Konak kan in een parkeertoren maar we parkeren op ‘parkeerterreinen’, daar geef je je autosleutels af want het lijkt meer op een autokerkhof (zo dicht achter elkaar worden de auto’s geparkeerd) dan op een parkeerterrein.

Om mijn verblijfsvergunning te verlengen moet ik naar Izmir (toch nog iets meer dan 100 km) bij de vreemdelingenpolitie. Na een eerste controle volgt een tweede controle en dan zijn we binnen. Tweede verdieping. De trappen zitten vol maar op de vreemdelingendienst is het relatief rustig. We krijgen twee formulieren om in te vullen. Waarom ze de naam van mijn vader en moeder moeten weten, begrijp ik niet, want het zijn identieke formulieren als vorige keer. Ook mijn godsdienst wordt gevraagd, dus maar atheïst ingevuld net zoals vorige keer. Dan naar de zesde verdieping waar op de formulieren wat stempels worden geslagen. Daarna is het terug naar buiten, op zoek naar een winkel waar je het internationaal paspoort met alle stempels moet kopiëren. Dan – weerom dezelfde controles – terug naar de tweede verdieping. Nog wat nieuwe stempels, drie foto’s van mij (denk dat ze intussen al een fotoalbum van mij kunnen openen), eentje van Sevim en dan krijg je een papiertje waarmee je moet betalen. Dat is op het gelijkvloers. Intussen is het bijna twaalf uur. De printer is buiten werking. Betalen en dan terug – dit keer schudt de politieagente het hoofd als we terug de controle willen doen – en we krijgen een briefje, volgende week is mijn verblijfsvergunning verlengd maar tot het eind van mijn internationaal paspoort, voor twee maanden dus. Als we in augustus terugkomen zal ik terug een nieuwe verlenging moeten aanvragen.

De Turkse nationaliteit. In tegenstelling tot vroeger mag ik nu een dubbele nationaliteit hebben, wat heel praktisch is om te reizen. Ik kan dan ook stemmen in Turkije. Misschien is het wel iets om op mijn oude dag hier eens politiek actief te worden, wie weet? Maar, volgend jaar voldoe ik aan alle voorwaarden maar ik moet dan ook examen afleggen. Dus, of ik nu wil of niet, ik zal Turks moeten spreken en begrijpen. Maar ik heb nog een jaartje. Wie weet, misschien lukt het wel met deze stok achter de deur.

Na de administratieve formaliteiten (laat me er toch bij vermelden dat iedereen erg vriendelijk en behulpzaam was) gaan we rechtover het gemeentehuis een döner eten met vers fruitsap. Drie verse fruitsappen, twee durums, een theetje, het is omgerekend zo’n 5,25 euro voor alles. Maar mijn aandacht wordt getrokken door vakbondsmilitanten die verzamelen, iets later vertrekt een betoging. Een paar honderd mensen lopen achter de vlaggen van de KESK en scanderen leuzen tegen de AK-partij, voor sociale rechtvaardigheid en tegen armoede. Ik moet natuurlijk weten wat er aan de hand is en iets later lopen we tussen de betogers (tsja, zal dat toch nooit kunnen laten hoor!). We vragen aan één van de betogers, een vrouw met een hoofddoek – de enige tussen haakjes – wat er aan de hand is? Deze mensen werden afgedankt, gingen in beroep bij de rechtbank en kregen gelijk, maar de bazen willen niet toegeven. De politie – het moet ook gezegd – blijft discreet op de achtergrond.

Daarna vertrek ik terug naar Mordogan. Sevim blijft in Izmir want haar nicht ligt in het ziekenhuis. Ze is niet de enige van de familie en dus gaat ze helpen. De bus van Konak naar Uçküylar zit stampvol. Maar jongeren ruimen onmiddellijk plaats voor ouderen! Het duurt een half uur voor ik de dolmus naar Mordogan kan nemen. Iedereen loopt rond met flesjes water. Het is heet. Langs de autoweg wijst het kwik op 39 graden.

Rond half vier ben ik terug in Mordogan. Eerst een koude douche, want ik ben uitgedroogd. Binnen drie dagen brengt Sevim Ezgi mee. Dagen zonder bezoek zijn hier schaars. Vandaag is het te warm om te studeren, dat zal dus voor morgen zijn.

Voor 1923 waren er op ons schiereiland verschillende dorpen met een Griekse bevolking. Hiervan resten nog enkel de ruïnes. Het grootste verlaten Griekse dorp ligt aan de top van het schiereiland. Maar tot vorige maand had ik het enkel uit de verte gezien, want er was geen toegangsweg.

Toen Dirk op bezoek was besloten we de toegangsweg naar de ruïnes te zoeken. Denk echter niet dat er een pijltje staat om dit aan te geven. Het is zoeken als een speld in een hooiberg. Pas toen we al een paar kilometer te ver waren zagen we in de verte de ruïnes liggen.

We keerden terug en zagen dat langs de weg kilometers draad was gespannen. Mijn oriëntatievermogen is echter heel beperkt en ik dacht dat we, net als de vorige keren, het dorp niet zouden kunnen bereiken. Gelukkig heeft Dirk een beter oriëntatievermogen en heel beslist wees hij naar een door een traktor gemaakte weg die volgens hem naar het dorp zou leiden. De draad was makkelijk open te maken en we wandelden naar het dorp dat zich schuilhield achter een hoge heuvel.

Na een goed kwartiertje stappen zagen we de resten van het dorp gebouwd op een helling. Tientallen geiten liepen in het rond en bovenaan stond de herder.

Het gebied waar het dorp ligt is dor, geen plaats om landbouw te bedrijven. Verborgen in de heuvels, met een panoramisch zicht op de zee, ligt het beschermd voor mogelijke overvallers. Het dorp is groot en moet in de tijd zeker honderden huizen geteld hebben. De daken zijn verdwenen, de muren lijken op zwartgeblakerde schaliën die op elkaar gestapeld liggen. In de meeste huizen zijn nissen, misschien om voorraden te bewaren?

Hoe leefden de mensen hier? Die vraag houdt me steeds bezig, niet alleen bij het bezoek aan ruïnes als deze maar bij elke historische site. Waarom zijn de muren zwartgeblakerd? Werd het dorp bij de verplichte volkerenruil door de inwoners in brand gestoken? Het zou kunnen. Of werd het nadien in brand gestoken.

Leven er nog mensen die hier werden geboren? Het zou kunnen. De volkerenruil dateert van 1923, 87 jaar geleden dus. Het moet raar zijn geweest. Een dorp, afgesloten en eenzaam tussen de heuvels, levend op het ritme der seizoenen. Waar haalden ze hun groenten? Was er hier wijnbouw? Onderwijs zal er wel niet zijn geweest dus de meesten moeten analfabeet zijn geweest.

We vinden een paar waterputten en her en der rioleringsbuisjes. Aan de rand de resten van een soort vestingsmuur. Maar bovenal ademt het dorp dorheid uit.
 
Honderd jaar geleden moet het hier een drukte van jewelste zijn geweest want de straatjes zijn smal en de huisjes zijn dicht op elkaar gebouwd. Waarschijnlijk was de hoofdactiviteit veeteelt, schapen en geiten.  Om het dichtstbijzijnde dorp te bereiken was je minimum een uur of langer onderweg. Maar in tegenstelling tot dit dorp zijn de dorpen in de omgeving slechts kleine gehuchtjes.

Over de geschiedenis ervan kan niemand nog iets vertellen. Er bestaan geen archieven en de mondelinge overlevering is verdwenen. Het mysterieuze blijft.

Op de terugweg zien we hoe langs andere hellingen kleine olijfboompjes zijn aangeplant. Misschien wordt het hier wel een natuurpark. Vragen zonder antwoorden, een stuk geschiedenis dat verdwijnt, ruïnes uit het verleden.  

Waarom de Amerikanen niet verdrijven uit de Verenigde Staten en het land teruggeven aan de oorspronkelijke bewoners, de Indianen?

Waarom de Australiërs niet verdrijven uit Australië en het land teruggeven aan de oorspronkelijke bewoners, de Aboriginals?

Niemand zal ontkennen dat de Indianen werden uitgemoord, net als niemand zal ontkennen dat de afslachting van de Aboriginals verschrikkelijk was.

Evenmin zal iemand ontkennen dat de Joodse bevolking geleden heeft onder pogroms in verschillende Europese staten en het ontkennen van de Holocaust op miljoenen Joden is zelfs strafbaar in verschillende landen.

Maar in tegenstelling met de Indianen en de Aboriginals, levend in reservaten of krottenwijken van hun oorspronkelijke land, gaf men na de tweede wereldoorlog een staat aan de Joden. Dat er toen een land was, Palestina, waar ook mensen woonden, was bijkomstig.

Miljoenen Palestijnen leven vandaag in andere landen, beroofd van hun eigendom, verdreven door de zionistische staat Israël. Velen onder hen in vluchtelingenkampen waar de levensomstandigheden onmenselijk zijn. Palestina bestaat niet meer. Er bestaat een ‘Palestijnse autoriteit’ op twee van elkaar gescheiden stukken land, de Westbank en Gaza.

De Westbank is bezaaid met nederzettingen van Joodse kolonisten die de beste stukken grond inpikken en ondanks alle veroordelingen door de Verenigde Naties volop doorgaan met het bouwen van nederzettingen. Tegen alle internationale verdragen in richt Israël een muur op tussen henzelf en de Palestijnen. Dagelijks worden Palestijnen verdreven uit Jeruzalem wat Israël ziet als Joods gebied. Gaza is afgesloten van de buitenwereld, een grote openluchtgevangenis met gebrek aan voedsel, medicijnen en elementaire voorzieningen.

Wat de staat Israël ook doet, de Verenigde Staten weigeren botweg het land te veroordelen. Als vredesactivisten dan met hulpgoederen naar Gaza varen, valt de staat Israël, in internationale wateren nog wel, het vredesconvooi aan. Tien doden, tientallen gewonden maar ondanks deze schending van het internationale recht weigert de VN-veiligheidsraad de schuld bij Israël te leggen.

De Westerse berichtgeving is navenant. De beelden van Israël worden constant uitgezonden. De verklaringen van de Israëlische regering worden constant geciteerd. Natuurlijk worden ook beelden van manifestaties gegeven en de laatste beelden vanop de schepen tot Israël alle communicatiekanalen afsloot. Men is ‘verontwaardigd’ maar Israël veroordelen, daarvoor moet eerst een onderzoek worden afgewacht. En dat onderzoek zal uitgevoerd worden door … Israël zelf.

In Turkije zien we andere beelden. De verontwaardiging is enorm en niet alleen omdat negen van de slachtoffers Turken zijn. Turkije, dat van oudsher goede betrekkingen met Israël onderhoudt, eist terecht de opheffing van de blokkade van Gaza. Ze stellen terecht dat de bestorming van een schip in internationale wateren een misdaad is waarvoor de betrokkenen moeten gestraft worden.

Nochtans kan het Westen heel makkelijk druk uitoefenen op Israël. Een economische boycot en het opheffen van alle diplomatieke betrekkingen zou op heel korte termijn leiden tot een oplossing van het probleem. Maar blijkbaar is dat teveel gevraagd van de grote democratieën. Liever laat men de zaken verrotten, liever laat men een volk creperen.

Het is niet de eerste strategische fout die het Westen maakt. Het zal zeker niet de laatste zijn. Men vergeet echter dat men de wereld hierdoor enkel onveiliger maakt.

Wat met de Indianen of Aboriginals is gebeurd, speelde zich af in het verleden. Wat gebeurt met de Palestijnen speelt zich af voor onze ogen. In dit geval kunnen we niet zeggen ‘wir haben es nicht gewust’.

De vorige financiële crisis is nog niet verwerkt of er is een volgende aan de gang. Dit keer is het de euro die onder vuur ligt van de speculanten. Maar in plaats van de speculanten op hun plaats te zetten en een serieuze taks op speculatieve transacties in te voeren, gebruikt de Europese Unie dit om de werkende bevolking en de sociaal gerechtigden de kosten van het begrotingstekort te presenteren.

Toen de banken (door speculatieve beleggingen) niet meer kredietwaardig waren, was de Europese Unie er als de kippen bij om de verliezen te socializeren, met andere woorden om bij te springen. Hiervoor gingen de begrotingstekorten verder in het rood. De banken zijn zo goed als gered en de bonussen worden als vanouds uitgekeerd. Maar men wil meer. Lonen en sociale uitkeringen (die een steeds kleiner deel uitmaken van de jaarlijkse rijkdom van een land) moeten nog verder naar beneden. De besparingen zijn drastisch. Men speelt de werknemers van het ene land uit tegen die van het andere. Want, de ‘concurrentiekracht’ moet behouden blijven.

Wat betekent dit in de praktijk. Griekenland, waarover de grootste cowboyverhalen de ronde deden, moet in ruil voor leningen privatiseren en saneren. Maar leefden de werknemers of gepensioneerden van dit kleine land boven hun stand? De feiten, gebaseerd op Eurostat.

-         Terwijl de gemiddelde wekelijkse arbeidsduur binnen de EU 40,3 uur is werken de Grieken gemiddeld 42 uur;

-         Binnen de eurozone zijn de gemiddelde Griekse brutolonen in de private sector gelijk aan 803 euro (dus inclusief belastingen en sociale zekerheidsafdrachten) waardoor ze ook de laagste zijn. En laat ons niet vergeten dat voor de berekening van dit loon ook de zogezegde royale 13^de en 14^de maand is inbegrepen.

-         De gemiddelde brutopensioenen bedragen 750 euro per maand en de gemiddelde pensioenleeftijd is 61,4 jaar (tegenover 61,1 jaar in de eurozone).

Let op: Al deze cijfers dateren voor de drastische besparingsplannen!!! Het wordt dus nog een stuk erger.

Merkel, die de naam ijzeren kanselier betert verdient dan Bismarck, wil de puntjes verder op de i zetten en vraagt solidariteit om overal verder te besparen. Van solidariteit met Griekenland was echter weinig te merken want eerst liet zij door haar talmen de speculanten hun werk doen en daarna worden er leningen door de landen van de EU toegekend aan een hogere rentevoet dan het IMF.

En wat als we verder inleveren. Dan gaan we naar een deflatie die kan uitmonden in een nog veel diepere economische crisis. Inleveren schept geen jobs. Inleveren ondermijnt ons sociaal stelsel en tast de koopkracht aan. We gaan dan volledig bergafwaarts. Maar de rijken, zij zullen nog rijker worden. De banken krijgen van de Europese centrale bank hun leningen aan 1% maar de Europese staten niet. Zij moeten voor hun begrotingstekorten gaan lenen bij … de banken. Moet er nog zand zijn?

Enkel verzet tegen de besparingsplannen kan de Europese leiders op andere gedachten brengen. En het zal nodig zijn!

De pauselijke encyclieken sluiten niet direct aan bij de ideeën van de grote meerderheid van christenen in België. Hetzelfde kan gezegd worden van de richtlijnen die door het hoofd van de Hoge Raad van Religieuze Zaken worden verspreid in Turkije. Vorige keer ging het over het gebruik van parfums door moslima’s en dit keer gaat het over het gebruik van de nieuwe technologie.

Volgens de heer Aktan, mag je de draadloze internetverbinding van je buur zonder toelating niet gebruiken! Maar zelfs als je buur toelating geeft om zijn/haar interverbinding te gebruiken moet je daarnaast toelating vragen aan de provider. Het illegaal copiëren van audio of video, zonder het betalen van auteursrechten, gaat in tegen de islamitische wet, meer nog, het is een hoofdzonde. Degenen die hun identiteit verbergen op het internet, liegen over hun beroep of de plaats waar ze wonen, overtreden eveneens de islamitische wet.

En de man is goed op de hoogte van de nieuwe technologieën en stelt dat ‘zolang de voorwaarden en verplichtingen vereist door de islam vervuld zijn’, een religieuze trouwceremonie gebruik makend van een 3G telefoon, toegelaten is. Maar, voegt hij eraan toe, als ‘een religieus huwelijk verkozen wordt boven een seculier huwelijk, betekent dit een ontsnapping aan de eigen verantwoordelijkheid en hij suggereert dat dit misschien een ‘poging tot polygamie of een indicatie van een korte relatie die makkelijk kan verbroken worden’ inhoudt. Daarom benadrukt hij dat om misbruiken te voorkomen religieuze huwelijken slechts voltrokken worden nadat eerst een seculier huwelijk is afgesloten. Hij beëindigt de richtlijn als volgt: ‘Hoewel een seculier huwelijk enkel door de wettelijke procedure kan beëindigd worden, geldt voor een religieus huwelijk enkel dat de echtgenoot zegt dat hij scheidt van zijn vrouw en dat kan zowel gebeuren via de telefoon als via chatplatforms zoals MSN.’

Toen we hier deze avond over praten schudde iedereen (en het waren allen moslims behalve ikzelf) het hoofd. De conclusie was dat men zelf zijn geloof kon belijden zonder inmenging van religieuze autoriteiten. Een standpunt dat door de overgrote meerderheid van gelovigen (los van de godsdienst waartoe ze behoren) gedeeld wordt.

(gebaseerd op een artikel uit TDN, woensdag 2 juni 2010)

Alweer een tijdje geleden dat de blog nog werd aangevuld. Maar alles gaat goed. Het weer, dat midden mei goed was in België zorgde hier voor bewolkte dagen en zelfs regen. Een beetje spijtig omdat juist een goede vriend uit België op bezoek was. Intussen moest Sevim nog even over en weer naar België en kreeg ik last van een ontsteking van mijn gal. Over het internet zal ik maar zwijgen want de verbinding heeft weer serieuze kuren. Met een beetje geluk slaag ik erin om mijn mail te lezen maar daarna is het soms voor uren onmogelijk nog op het internet te raken.

Sinds een week is het erg warm geworden. Overdag staan beide deuren open en ’s nachts blijft het twintig graden, overdag een stukje over de dertig. De zomer heeft dus haar intrede gedaan.

De euro is meer dan 10 procent in waarde gezakt tegenover de Turkse lira. Dat voelen we natuurlijk. Maar al bij al blijven groenten en fruit heel goedkoop en in het kader van de besparingen eten we reusachtige fruitsalades. Met aardbeien, kersen en pruimen die een halve euro per kilo kosten lukt dat wel.

15 jaar geleden stierf Jan Pauwels. Hij was mijn baas maar tegelijk was hij ook mijn beste vriend. Twee weken voor hij zelf koos uit het leven te stappen nam hij me mee naar zijn bibliotheek en zei toen ‘neem er alle marxistische boeken uit’. Ik kon het niet. Ik besefte dat dit zijn afscheid was. Ik voelde het. En het bleek juist te zijn.

Jan was een positivist, een leerling van de school van Etienne Vermeersch. Atheist, natuurlijk, maar ook een humanist. In tegenstelling tot Vermeersch was zijn visie links, links-anarchistisch. Compromisloos. We verschilden van mening maar waren tegelijk broeders.

Toen Jan wist dat hij omwille van kanker ging sterven, kon ik nooit begrijpen hoe hij nog de moed opbracht om aan ‘zijn’ informaticaproject te werken. Ik zie hem nog voor de prikklok staan toen we aan het praten waren. Ik zei toen ‘Jan, hoe kan je dit nog doen, nu je weet dat je binnenkort gaat sterven?’ Toen zei hij me: ‘Marc, gij zijt toch ne marxist he.’ Ik knikte en toen zei hij: ‘de lafaard sterft duizend doden en dat wil ik niet.’ Jan had gelijk. Maar helaas heb ik niet de moed en de kracht van Jan.

Ik schrijf dit omdat Jan verdient in onze herinneringen te blijven. Het zijn mensen zoals hij die de vakbond groot maakten.

Bij Turk Telecom zijn we vaste klanten maar ik denk dat ze ons niet graag meer zien komen. Het probleem ligt aan onze internetverbinding die, om het voorzichtig uit te drukken, wispelturig is. Telkens we dit gaan melden komt de chef van het Telecombureau naar beneden (soms nodigt hij ons zelfs uit in zijn bureau boven). Daarna horen we hem telefoneren en dan verzekert hij ons dat ze onmiddellijk komen. Dat onmiddellijk moet je echter relativeren want meestal dagen ze niet op. Maar goed, de laatste keer waren ze er wonder boven wonder wel. Met zijn drieën en uitgerust met een soort meter.

Eén van de mannen deed niets, dus ik vermoed dat dit de baas van het gezelschap was. Een tweede droeg het metertje en de derde was de technieker. Deze nam het metertje over van de drager en begon met meten. Na een tijdje wist hij triomfantelijk te vertellen dat het internet nu werkte en je kan het niet geloven, het zou dubbel zo snel werken als voorheen. En ja hoor, ik had onmiddellijk een goede verbinding. Daarna ging het metertje terug in de tas, de drager nam het met zich mee en de baas zette zich op kop en verdween met zijn medewerkers.

Tien minuten later. Ik slaag er niet meer in nog iets te openen. Het fameuze zandlopertje vult telkens het scherm. Modem resetten maar weer niets. Na een tijdje is er terug verbinding. De snelheid is vergelijkbaar met deze van een gehandicapte schildpad, traag dus, hemeltergend traag. Maar, soms is er een goede verbinding hoor. Dan werkt het internet als een sneltrein tot er weer een hindernis komt en de snelheid terugvalt.

Daarnaast zijn in Turkije een massa websites geblokt. Dat wil zeggen, je kan ze niet openen. Eén van deze websites is you tube, ook google maps is geblokt. Tik je iets in dat met socialisme of Koerden heeft te maken dan verschijnt regelmatig het bericht dat de website verboden is. Het ironische van de situatie is dat zelfs de eerste minister vertelt dat hij toch naar you tube kan kijken door in te loggen op een andere website die het probleem omzeilt. Maar als je dat doet, dan daalt de snelheid van je internet, dus voor mij is dat een vicieuze cirkel.

Maar waarom klagen. Zonder internet stap je buiten en heb je de zon. Dan zijn de zorgen over het internet direct vergeten.

Vorig jaar in de paasvakantie kwam mijn familie voor het eerst op bezoek in Mordogan. Spijtig genoeg kon toen niet iedereen komen maar dit jaar was het bingo. Mijn moeder, tante, broer met echtgenote en zoon, mijn dochters met vrienden en niet te vergeten, mijn kleindochter, een volledige stamboom zeg maar. Het was iets teveel om hier allemaal te verblijven maar er was voldoende plaats om extra acht personen te huisvesten, drie verbleven in een plaatselijk hotelletje.

Voor het transport hadden we twee extra auto’s bijgehuurd zodat we de hele vakantie mobiel waren.

Het weer viel mee hoewel het begin april was. Het eerste dat we deden was een gezamenlijke boottocht in de omgeving. Na een halfuurtje legden we aan in een baai die enkel langs de zee is te bereiken. Een witstenen strand, grotten in het gesteente, water waar je tot op de bodem kan kijken. Enkele moedigen dierven het zelfs aan in het koude water te springen maar de meerderheid hield het bij zonnen en pulpliteratuur. We aten op de boot, bijna tien kilo vis en iets meer dan twee kilo kip klaargemaakt op de barbecue, verse salada met natuurlijk de olijfolie waarvoor ons schiereiland bekend staat. We keerden in late namiddag terug naar een plaats waar je normaal de meditterane zeehond kan vinden, maar die gaven dit keer verstek.

Daarna maakten we een uitstap naar Pamukale. Voor Maya, Olivier en Zoé was dit iets te ver, zij gingen surfen in Alacatı, een gerenommeerd surfoord nabij Çesme waar steeds wind is. In Pamukale verbleven we in een kuurhotel waardoor de winterkou snel uit de botten verdween. De volgende dag, op de terugweg, deden we Buldan aan, een stadje dat bekend staat voor de textielproductie.

Daarna een rustdag, want afstanden in Turkije zijn steeds groot, goed om de plaatselijke omgeving te verkennen. ’s Avonds was er de grote kwis, opgemaakt door mijn broer en jongste dochter, spannend tot op het einde.

De volgende dag Izmir, bezoek aan de bazaar. Zelfs met de dalende euro blijft het voordelig aankopen te doen in de bazaar. Nog steeds kan ik niet begrijpen waarom zoveel mensen erop gebrand zijn om schoenen of klederen te kopen, die van mij verslijten nooit.

Tenslotte nog de bergdorpjes in de omgeving. Het was leuk. Voor herhaling vatbaar. Om niet te vergeten.

Het spijtige is, een week is zo voorbij. Gelukkig blijven de herinneringen.

Na het familiebezoek kwam er weer bezoek, dit keer van Sevims familie. Pas sinds eergisteren zijn we alleen. Helaas moeten we onvoorzien naar Izmir omdat Sevims ouders allebei naar het ziekenhuis moeten. Dat is dus minder goed nieuws. Laat ons hopen dat alles meevalt.

De winter is voorbij en dat zie je. Waar een paar weken geleden de eerste botjes ontkiemden staan nu steeds meer bomen in bloei, het gras is groen en doorweven van verschillende bloemetjes, de vlinderthijm ruikt heerlijk en het weer wordt open. Nou ja, echt warm is het nog niet, hoewel er steeds een paar uren zijn waar het lek­ker genieten is van het zonnetje.

Gisteren gingen we naar het dichtstbijzijnde bergdorpje, Çatalkaya. De weg is ver­schrikkelijk. Overal diepe putten en spleten, uitgegraven door het water dat zijn weg naar beneden zocht. Herstellingen zijn nog niet uitgevoerd en het is gevaarlijk rijden.

We parkeren aan de moskee en wandelen de weg omhoog. Zonder de elektriciteits­palen her en der, is dit nog totaal ongerepte natuur.

Geen huizen of afgemaakte gronden (dat zie je hier trouwens weinig), en­kel bergen en een zandwegeltje.   En natuurlijk zijn er de olijfbomen, nu leeggeplukt en wachtend op het na­jaar.   Hier heeft de tijd letterlijk stilgestaan en behalve de dierengeluiden is het muisstil.

Sevim en Hayal hebben hun zoektocht naar een verloren geitje dat de groep heeft gemist op­gegeven en zijn bloe­metjes aan het pluk­ken. De geiten zijn trouwens niet makkelijk te fotograferen.

Als ik probeer naderbij te sluipen (ahum) zijn ze in een oogwenk verdwenen. Geluk­kig dat er een zoom op het toestelletje is.

Daarna wandelen we in de richting van het verlaten Griekse dorp. De huizen zijn meestal uit natuursteen en er wonen ver­schillende buitenlanders (vooral Duitsers). Maar grond is hier peperduur en om hier een huis te kopen moet je beschikken over een dikke portemonnee, wat bij ons niet het geval is.

Voor het eerst zie ik water stro­men uit het bron­netje langs de weg. Meestal staat dat droog maar dit jaar heeft het ab­nor­maal veel gere­gend.

De vallei beneden is een geitenparadijs. Een redelijk grote kudde loopt er rond tussen de beginnende ruines van het oud Griekse dorp.

Daarna is het thuis een gemixte keuken. Sevim maakt een soort knolseldersla met yoghurt en een mezze van gekookte rode bieten. Ikzelf maak kippenbrokjes in champignonsaus en gebakken aardappels. Hayal zorgt voor het nagerecht, fruitsla met zelfgemaakte slagroom. Niet slecht. We hadden zo'n grote honger dat we vergaten er zelfs nog een fotootje van te maken.