Elk seizoen heeft zijn eigen meetpunt/criterium voor het begin en het einde. Je zou denken dat het begin van elk seizoen op dezelfde wijze wordt bepaald. Dit is echter niet zo. Voor de zomer wordt gekeken naar de langste dag van het jaar. Op ons halfrond is dat 21 juni. Dit is dan ook het moment waarop de zomer officieel begint. De zomer eindigt vervolgens op 23 september met de herfstequinox. Op dat moment staat de zon loodrecht boven de evenaar. Gemakshalve zeggen wij overigens dat de herfst niet op 23 september maar op 21 september begint. Zo is er uniformiteit voor alle jaargetijden, die allemaal op de 21ste beginnen (behalve de lente, die officieel op de 20ste begint).
Wanneer begint de zomer gevoelsmatig?
Het is natuurlijk fijn om te weten dat de zomer op 21 juni begint, maar dit strookt niet altijd met je gevoel. Het weer kan van jaar tot jaar ontzettend veranderlijk zijn. Zo zijn er er zomers geweest waarin op 21 juni al tropische temperaturen werden gehaald, maar kan het een jaar later zo zijn dat je op de 21ste nog niet eens zonder jas naar buiten toe kunt.
Je gevoel is dus geen goede indicatie van wanneer de zomer begint. Daarom is er ook gekozen voor een methode die consistent is en elk jaar weer kan worden toegepast. De astronomische zomer is daarom een goed meetpunt.
De meteorologische zomer past wellicht beter bij je gevoel. Deze gaat uit van de maanden per seizoen. De meteorologische zomer loopt eenvoudigweg van 1 juni tot aan 1 september, waarna de meteorologische herfst begint.
De meteorologische zomer gaat eenvoudigweg uit van de maanden die historisch gezien het warmst waren: juni, juli en augustus. Kijk je naar meer recente jaren en zou je de meteorologische zomer bepalen, dan zou je misschien eerder geneigd zijn om juli, augustus en september te kiezen. Aan de andere kant is het ook weer zo dat het in september vaak alweer een stuk eerder donker begint te worden. Mensen associëren de zomer ook met avonden waarop het lekker lang licht blijft. Gelukkig kunnen wij september in veel gevallen zien als een prettige verlenging van onze zomer. Met een beetje geluk trakteert deze maand je namelijk op een prachtige nazomer.
18-06-2022 om 15:53
geschreven door julie (Arlette)
Zomer Ik zat waar zon op 't warme water scheen En gele bloemen bloeiden aan de kant; Het grazend vee ging door de weiden heen, De zomerlucht hing walmend over 't land.
De wilgen waren zilverbleek en stil Voor 't stralend blauw, van wolk en nevel vrij; Een glazenmaker vloog, met lichtgetril Op 't parelmoerig vleugelgaas, voorbij.
De schuwe vissen, in 't koeldonker diep, Verschoten snel, of stonden lang op wacht, Waar d'aarde zich, in beeld, nog schoner schiep, Dromend de zomerdroom van eigen pracht.
En over 't hooiland, waar een wagen stond Met vers-groen gras te geuren in de zon, En verder waar het drachtig korenblond Met brede golving boog ten horizon,
Tot waar een scheem'rend bos zich flauw verhief, De wereld wegsmolt in der hemelen gloed, Dreef mijn gedacht, hoe schoon de dag was, lief Uw schone ziel verlangend tegemoet.
Frans Bastiaanse
17-06-2022 om 16:15
geschreven door julie (Arlette)
Het wordt snikheet, maar “Bomen zijn natuurlijke airconditioners”
Nu schijnt de zon al uitbundig, maar morgen en zaterdag wordt het nog veel warmer. Wie op zulke hete dagen wel eens Nijmegen uit of in fietst, zal herkennen dat de temperatuur in de stad zelf nog verder oploopt dan erbuiten. Maar hoe komt dit, en is het eigenlijk erg?
Meteoroloog Margot Ribberink legt uit: “In de stad kan het wel vijf of zelfs acht graden warmer zijn dan daarbuiten, en dat komt door verstening. Stenen nemen hitte op. Het is met name in de nacht een probleem. Stenen worden warm in de zon, en houden die hitte lang vast. De stad kan ‘s nachts niet goed afkoelen.”
Dat is problematisch; iedereen zal herkennen dat je slechter kunt slapen als het zo heet is. Daardoor functioneer je overdag ook slechter. Ribberink: “dat merken gezonde mensen al, maar kwetsbare mensen zoals ouderen kunnen grote gezondheidsproblemen krijgen.” Zo overleden tijdens de hittegolf van augustus 2020 maar liefst 500 mensen méér dan normaal, en dat kwam niet door corona.
"Stenen eruit, groen erin"
De versteende stad zorgt dus voor extra hitte, maar bijvoorbeeld ook voor een aantasting van de biodiversiteit, en tijdens heftige regenbuien wordt het water slechter afgevoerd. De oplossing voor al deze problemen is dus helder, volgens Ribberink: “Groen. Zoveel mogelijk stenen eruit, en planten en bomen erin.” Vooral bomen zijn belangrijk. “Bomen zijn natuurlijke airconditioners. Ze zijn heel effectief tegen de hitte” Bomen zorgen voor schaduw, en verdampen water, waardoor ze zelf én hun omgeving, afkoelen. Er is wel een grens: “Als het heel heet is, dus boven de 35 graden, helpen ook bomen niet meer, weten we uit onderzoek. Dan moet je gewoon binnen zitten met de luiken dicht.”
Periodes van extreme hitte komen steeds vaker voor, door klimaatverandering. Daarom is er een nationaal hitteplan, en worden ook steeds meer regionale hitteplannen gemaakt; ook in onze regio. Daarin staan algemene adviezen, maar bijvoorbeeld ook gekoelde gebouwen waar kwetsbare mensen kunnen verblijven als het heet is. Volgens Ribberink gaat dat in deze regio goed: “Er wordt hier heel goed samengewerkt met het Rode Kruis, GGD en vrijwilligersorganisaties.”
Hitterecord
De temperaturen van morgen en zaterdag zijn uitzonderlijk, voor half juni. “We gaan records breken,” vertelt Ribberink. Dat dit vaker voorkomt, heeft nog een effect, volgens de meteoroloog: “Mensen merken iets van de klimaatcrisis; daardoor krijgen ze meer de neiging er iets tegen te doen. Maar als er een tijdje geen hittegolf is, zakt dat ook weer.”
De komende hitteperiode gaat trouwens maar kort duren. Ribberink: “Zaterdag wordt de heetste dag. Het is nog onzeker wat zondag gaat gebeuren.
16-06-2022 om 16:26
geschreven door julie (Arlette)
In juli gaat het weer kriebelen en is het moment daar dat we heerlijke verse mosselen kunnen eten. Favoriet bij velen van ons en lekker in allerlei combinaties. Maar waar komen mosselen eigenlijk vandaan? En wat zijn de verschillende soorten? Wij zochten het uit.
De mossel is een weekdiertje dat je rauw of gekookt kunt eten. Sommige foodies vinden ze rauw een ware delicatesse en zelfs lekkerder dan oesters. Wij vinden ze gekookt toch het lekkerst.
Mosselen zijn ontzettend gezond (behalve als je ze frituurt natuurlijk), want ze bevatten net als andere vis gezonde vetten. In Nederland worden er jaarlijks zo’n 57 miljoen kilo mosselen gevangen en het meeste daarvan wordt geëxporteerd naar België en Frankrijk. De mosselveiling in Yerseke, in de provincie Zeeland, is de grootste in Europa en jaarlijks komen er veel toeristen naar toe om te kijken hoe het er daar aan toe gaat.
Mosselen worden gekweekt uit mosselzaad (dit zijn de larven van de mossel zonder schelp). Dit gebeurt in Nederland vrijwel altijd in de Waddenzee of de Zeeuwse Oosterschelde in speciale mosselbanken of kweekpercelen. Deze kweek duurt anderhalf tot twee jaar! Na die tijd worden de mosselen verwijderd van de draden waaraan ze vast groeien en worden ze klaar gemaakt om verkocht te worden.
Mosselen ontwikkelen zelf draden waaraan ze zich vast klampen, maar soms worden mosselen aan al bestaande draden of touwen bevestigd en daar klampen ze zich met hun eigen draden aan vast. Dit worden hangcultuur mosselen genoemd; deze diertjes bevatten meestal meer vlees. De andere mosselen die leven op zandbanken hebben meestal een hardere schelp en zijn minder vlezig. Het mosselseizoen loopt van juli tot half april, lekker lang dus!
Ik eet ze het liefst gekookt in witte wijn en geserveerd met stokbrood of frietjes.
Smakelijk!!!
10-06-2022 om 16:22
geschreven door julie (Arlette)
Algemeen Pinksterbloem is een overblijvende, zeer algemeen voorkomende plant van 15 tot 50 cm hoog. Ze groeit op natte tot vochtige, voedselrijke grond in graslanden, loofbossen, moerassen en op drijftillen.
Bloem Pinksterbloem bloeit vanaf april tot en met juni met zacht lila tot witte, donker geaderde bloemen. Het toppunt van de bloei ligt meestal eind april, dus ruim voor Pinksteren.
De bloemen staan aan het einde van de stengel in een trosje. In de nacht en als het regent buigen de stengels zich en sluiten de bloemen.
Blad De onderste bladeren vormen een rozet. Alle bladeren zijn oneven geveerd. De deelblaadjes van de onderste bladeren zijn hartvormig tot eirond. Naar boven toe worden de deelblaadjes steeds smaller, totdat ze uiteindelijk bijna lijnvormig zijn.
06-06-2022 om 16:15
geschreven door julie (Arlette)
De meikever is een middelgrote kever met roodbruine dekschilden en poten. Hij heeft een zwart lijf met opvallend driehoekspatroon aan weerszijden. De meikever heeft roodbruine voelsprieten. De verdikking op het uiteinde van de voelsprieten kan uitwaaieren tot lamellen (bladen). De meikever behoort hierdoor tot de familie van de bladsprietkevers. Engerling is een naam voor de larve van de meikever. Deze zijn gekend omdat ze zich voeden met plantenwortels, vooral van grassoorten.
Hoe kan je de meikever herkennen?
middelgroot, 2-3 cm
roodbruine dekschilden met 4 lengteribbels
roodbruine poten, behaard, met kleine, scherpe sporen
fijne, witte beharing
kop en achterlijf zijn zwart
driehoekig witte vlekjes langs beide zijkanten
lange, onbedekte achterlijfspunt
roodbruine voelsprieten, uiteinde: verdikt, kan uitwaaieren tot 7 lange lamellen (mannetje) of 6 kortere (vrouwtje)
ogen: zwart, rond, glanzend, kraalvormig
larve (engerling): witachtig, vlezig lichaam, dat C-vormig gekromd is. Verharde bruine kop, zonder ogen en met 2 krachtige kaken. 6 korte, lichtbruine pootjes. Achterlichaam donker tot zwart. Ademopeningen aan de zijkant van het lichaam
Wat eet de meikever?
De volwassen meikever eet bladeren van allerlei loofbomen. Hij heeft een voorkeur voor zomereik, beuk en haagbeuk maar ook voor fruitbomen. De larve van de meikever eet de wortels van allerlei kruidachtige planten (bijv. paardenbloem) en grassen. Ook cultuurgewassen (tarwe) en tuinplanten worden door de larve verorberd.
Waar leeft de meikever?
De meikever komt wijdverspreid voor in Europa. In België (Vlaanderen) treft men hem verspreid aan, met een duidelijke populatie in de regio rond Heverlee. In Nederland is hij vooral aanwezig in het zuidelijk en oostelijk deel van het land.
30-05-2022 om 16:15
geschreven door julie (Arlette)
In het begin van de lente, als de temperatuur aangenaam is, komt de driehoornmestkever plots tevoorschijn.
Maar wist je dat dit het sterkste insect ter wereld is? Deze kever is maar zo groot als een knikker (12 tot 20 mm) en wordt ook wel drietand genoemd. Hij is herkenbaar aan de drie horentjes op zijn halsschild, twee grote en een kleintje in het midden. De uitsteeksels bij vrouwtjes zijn kleiner.
Deze kevers kunnen een hol graven tot wel 2 meter diep. Ze komen vooral voor op open zandige terreinen en op de heide.
Maar waarom is dit nu het sterkste insect ter wereld?
Ook al is hij maar zo groot als een knikker, toch kan hij meer dan 1.141 keer zijn eigen lichaamsgewicht vooruit trekken. Dat is hetzelfde als een volwassen mens die 2 vrachtwagens, 6 dubbeldeksbussen of 16 olifanten zou trekken.
Net zoals bij de mens, moet de mestkever genoeg eten om zo sterk te kunnen zijn. Als hij te weinig eet, wordt hij zwak. Hij heeft die kracht ook nodig om zichzelf te verdedigen tegen andere mestkevers
28-05-2022 om 15:28
geschreven door julie (Arlette)
Bijen (Antophila) zijn een groep vaninsecten die behoren tot deorde van de vliesvleugeligen (Hymenoptera). Bijen zijn vooral bekend om dehoning die dehoningbij maakt. Bijen verschillen van de meeste andere (vleesetende) vliesvleugeligen door het dieet vannectar enstuifmeel. Ook de larven leven hiervan. Biologisch gezien vormen de bijen echter géén aparte groep. Alle soorten bijen behoren tot de superfamilieApoidea, waartoe ook alle graafwespenbehoren.
Slechts enkele bijensoorten leven in volken maar er zijn vele soortensolitaire bijen. Tegenwoordig zijn er circa 20.000 bijensoorten beschreven, hoewel het eigenlijke aantal waarschijnlijk hoger ligt. Bijen komen voor op ieder continent, met uitzondering van Antarctica, in alle ecosystemen waarin tweezaadlobbige planten groeien. Men onderscheidt onder andere eusociale bijen en solitaire bijen.Hommels behoren ook tot de bijen, ze kunnen beschouwd worden als bijen met een langere beharing, waardoor ze in koelere streken kunnen overleven.
Bijen behoren tot de Anthophila, een groep die geenrangheeft en onder de rang vansuperfamilie geplaatst is. Anthophila betekent 'bloemenliefhebber'. Een verouderde naam is Apiformes, dat 'bijachtigen' betekent.
Door imkers worden honingbijen gehouden (apicultuur) voor de productie van honing en in defruitteelt voor de bevruchting van bloesem.
In onze beschaving zijn bijen belangrijk voor ons voedsel, en ook in het wild is dat niet anders. Wanneer bijen druk aan het bestuiven zijn, slaan zij bloemen en planten in de natuur niet over. Sterker nog, meer dan 85% van wilde planten zijn afhankelijk van deze bestuivers.
Op deze manier werken de bijen aan biodiversiteit van bloemen en planten, maar ook van dieren in de natuur. Ook zij zijn afhankelijk van bijen. De planten die hun voedselbron vormen zouden simpelweg bijna niet bestaan zonder bijen.
23-05-2022 om 15:56
geschreven door julie (Arlette)
Alstroemeria'Indian Summer'is een compactblijvendeplantmet paarsachtige bronsgroene bladeren. De lelieachtigebloemen bloeienin verschillende tinten van geel, oranje en rood met in het centrum geel met roodbruine streepjes. Worden 75cm hoog.
Ik heb in mijn tuin zo'n plant staan.
Hij was prachtig in bloei. Maar met die grote regenvlagen en die wind ligt hij bijna helemaal tegen de grond. Misschien zal hij zich toch nog wat oprichten.
21-05-2022 om 16:04
geschreven door julie (Arlette)
“In mei leggen alle vogels een ei”. Een bekend gezegde in het Nederlands, maar klopt dit wel?
We kunnen deze weerspreuk alvast weerleggen, want niet alle vogelsoorten leggen hun eieren in dezelfde maand. Het hangt zowel van de vogelsoort als van het klimaat af wanneer een vogel eieren legt.
VOGELSOORT
Ten eerste is er een verschil tussen standvogels en trekvogels. Standvogels blijven het hele jaar door bij ons terwijl trekvogels in warmere oorden overwinteren. Zo komen vele trekvogels pas bij ons aan wanneer vele standvogels al volop bezig zijn met hun nestje.
Standvogels, zoals sommige eenden, leggen hun eitjes zelfs al in februari. Merels en mussen beginnen in maart en mezen dan weer rond 1 april.
Ook bij trekvogels is er een verschil. Zo is de ooievaar al in maart in het land en al flink aan het broeden. De komst van de boerenzwaluw is traditioneel het teken van de start van de lente. Deze vogel komt tussen eind maart en mei terug naar ons land. De vroegste zijn al aan het broeden in april. Andere trekvogels zoals de koekoek, de wielewaal en de grauwe vliegenvanger komen terug in de laatste tien dagen van april en starten dan begin mei.
Roofvogels zoals de bosuil zijn niet afhankelijk van de insecten die in de lente talrijk aanwezig zijn en dus leggen zij hun eieren al in februari.
KLIMAAT
Ook de opwarming van de aarde speelt hier een belangrijke rol. Als het voorjaar warmer is, zullen er veel vroeger op het jaar insecten zijn. Insectenetende vogels, zoals de pimpelmees moeten ervoor zorgen dat hun jongen opgroeien wanneer het meest voedsel beschikbaar is. In een warmer voorjaar gaan ze daarom eerder eieren leggen. Zo werd berekend dat de pimpelmees nu gemiddeld 10 dagen eerder broedt dan 30 jaar geleden.
Vogels lopen hier wel meer gevaar, want zij reageren sneller op een temperatuurstijging, en wachten niet op een stabielere hogere temperatuur. Daardoor kunnen zij voedselschaarste krijgen, want hun voedsel, de rupsen en andere insecten, hebben die langere stabiele periode wel nodig. Daarom is het altijd nuttig dat je blijft bijvoederen in je tuin!
20-05-2022 om 15:55
geschreven door julie (Arlette)