November mag dan wel nog in de herfstperiode vallen, maar het voelt al vaak aan als winter. De bomen worden kaal, het is donker buiten, het weer wordt koud en guur. Sommige mensen krijgen last van een winterdepressie. Ook de feestdagen in november zijn somber. Allerheiligen, Allerzielen, elf november. Herdenking van doden en van oorlog. Hier word je ook niet meteen vrolijk van. In Nederland, sommige delen van België en Duitsland is 11 november dan weer wel een positief feest. In Nederland en België wordt Sint-Maarten gevierd, in Duitsland Sankt Martin of Laterne. Ondanks het grauwe weer kan november ook gezellig zijn. Lekker warm bij het haardvuur met een goed boek of een leuke film, een mooie wandeling in de natuur, een kopje warme chocomelk of lekkere soep. Het is niet allemaal kommer en kwel!
05-11-2022 om 15:41
geschreven door julie (Arlette)
Hadden we niet beslist om het halfjaarlijkse gewissel van het uur af te schaffen? Jawel, maar de concrete uitwerking is zo ingewikkeld dat het hele plan in de diepvries werd gestopt. Gevolg: het weekend van 29 oktober slapen we weer een uurtje langer.
In de nacht van zaterdag 29 oktober 2022 op zondag 30 oktober 2022 goochelen we in België opnieuw met de tijd. Om 3.00 uur ’s nachts wordt de klok een uur teruggedraaid: 3.00 uur wordt 2.00 uur. Om mechanische problemen met uurwerken en klokken te vermijden, zet je ze beter stop in plaats van de wijzers achteruit te draaien.
We belanden vanaf dan opnieuw voor vijf maanden op wintertijd, tot 26 maart 2023. Daarna schakelen we opnieuw over op zomertijd.
29-10-2022 om 16:14
geschreven door julie (Arlette)
De naam "Halloween" is afgeleid van Hallow-e'en, oftewel All Hallows Eve (Allerheiligenavond), de avond voorAllerheiligen, 1 november.
In deKeltische kalenderbegon het jaar op 1 november, dus 31 oktober wasoudejaarsavond. Deoogst was dan binnen, het zaaigoed voor het volgende jaar lag klaar en dus was er even tijd voor een vrije dag, het Keltische Nieuwjaar of Samhain (uitspraak Saun, dat ook het Ierse woord is geworden voor de maand november). Er zijn geen aanwijzingen dat er aan dit feest aan het einde van de zomer bepaalde cultische of rituele gebruiken waren verbonden.
In de 9e eeuw vierden Frankische en Engelse christenen Allerheiligen op 1 november, terwijl men inIerland Allerheiligen op 20 april vierde. In de loop van de tijd ontstonden er allerlei christelijke gewoontes. Op Allerzielen (2 november) gingen in lompen gehulde christenen in de dorpen rond en bedelden om zielencake (brood met krenten). Voor elk brood beloofden ze een gebed te zeggen voor de dode verwanten van de schenker, om op die manier zijn bevrijding uit de tijdelijke straffen van het vagevuur te versnellen en zodoende zijn opname in de hemel te bespoedigen. De trick-or-treattocht vindt wellicht daar zijn oorsprong.
28-10-2022 om 15:54
geschreven door julie (Arlette)
Het is pas echt herfst als de bladeren verkleuren. Geel, bruin, oranje, rood, wat een kleurenpracht! Elke dag helemaal gratis te bekijken als je naar buiten gaat, ze zorgen voor een spontane glimlach op je gezicht. Hoe komt het eigenlijk dat de blaadjes verkleuren en uiteindelijk zelfs van de bomen vallen?
Het korter worden van de dagen in de herfst is voor bomen een teken zich voor te bereiden op de winter. Sommige bomen stoppen in de winter met groeien en verliezen hun bladeren, maar niet voordat ze de allermooiste kleuren krijgen!
Eigenlijk zitten de herfstkleuren altijd al in de bladeren. Tijdens de lente en de zomer overheerst de kleur groen, omdat er zoveel bladgroen (ofwel chlorofyl) in de bladeren zit. Bladgroen is de stof die de boom van energie voorziet met medewerking van de zon. Het zet waterdamp en kooldioxide uit de lucht om in glucose en zuurstof. De zuurstof wordt door de boom weer aan de lucht afgestaan. De glucose wordt onder andere gebruikt om te groeien. Tijdens de lente en de zomer draait de bladgroenfabriek op volle toeren en maakt de boom veel chlorofyl aan.
In het najaar is er minder zon en wordt er steeds minder chlorofyl aangemaakt, waardoor het uiteindelijk opraakt. Bomen zijn erg zuinig op bladgroen. Het is van levensbelang voor de fotosynthese en kost veel energie om aan te maken. Daarom halen bomen in de herfst zoveel mogelijk bladgroen uit de bladeren voordat ze vallen.
Een blad bestaat uit meer stoffen dan alleen chlorofyl en die stoffen hebben andere kleuren, variërend van verschillende tinten geel en oranje tot rood soms zelfs paarsachtig. Pas als de overheersende groene kleur van het chlorofyl is verdwenen, komen er andere kleuren tevoorschijn.
Zodra de boom de stoffen die behouden moeten worden uit de bladeren heeft gehaald, ontstaat er bij het steeltje van het verkleurde blad een laagje kurk. Door dat steeltje ging altijd vocht (het boomsap) naar het blad toe en de suikers terug naar de boom. Net zoals met een kurk op een wijnfles, kan er met zo’n laagje kurk geen vocht meer door. Uiteindelijk droogt het blad uit en valt het neer.
18-10-2022 om 15:57
geschreven door julie (Arlette)
In de herfst brengen kleurrijk gebladerte en talrijke herfstbloemen kleur in de tuin. Maar welke bloemen bloeien in de herfst?
De herfst wordt gekenmerkt door de meest uiteenlopende kleuren: vooral de kleurrijke bladeren van struiken en bomen vormen een visuele blikvanger in de tuinen. Maar ook verschillende bloemen tonen in deze tijd hun kleuren en leveren belangrijk voedsel voor insecten. Hieronder vindt u 10 prachtige herfstbloemen voor balkon en tuin.
1. vossenstaart
2. snapdragon
3. dahlia’s
4. zinnia’s
5. cosmea
6. goudsbloem
7. Postelein floret
8. korenbloem
9. zonnebloem
10. spinnebloem
1. vossenstaart
De eenjarige vossenstaart (Amaranthus) kan tot 170 cm hoog worden op diepe gronden. De woekerende planten vallen vooral in de herfst op door hun dikke, kleurrijke bloempluimen, die lijken op een bossige vossenstaart. Afhankelijk van de soort kunnen ze rechtop staan of naar beneden hangen. De bloeiwijzen, die tot 60 cm lang kunnen zijn, of zelfs de hele planten kunnen worden gedroogd. Ze zijn geschikt als duurzame versiering van gedroogde boeketten. De bloemen zijn opvallend, vooral in de herfst, omdat ze opvallende kleuren hebben zoals wijnrood, oranje, brons of geelgroen. De zaden van de vossenstaart zijn eetbaar en kunnen net als quinoa worden gegeten (Chenopodium quinoa). De vederstruik (Celosia) is familie van de vossenstaart, hoewel de zaden ervan niet worden gegeten. De vossenstaart stelt geen bijzondere eisen aan de bodem: hij verdraagt alle normale tuingrond en heeft geen verzorging nodig.
snapdragon
De leeuwenbek (Antirrhinum) is een vaste bloeiende plant die van juni tot oktober verrukt met zijn grote, kleurrijke bloemen. In zachte winters is leeuwenbekje zelfs meerjarig, maar bij zware vorst en koudere winters is het meestal eenjarig. De talrijke zaden van de leeuwenbek zorgen voor veel nakomelingen en men is altijd benieuwd welke kleurencombinaties in de nakomelingen voorkomen. Snapdragons worden meestal 30 tot 50 cm hoog en bloeien in wit, geel, oranje, rood, roze of paars. Gemengde bloemen zijn niet ongewoon. Ze worden vooral bezocht door hommels, want alleen voor zware insecten gaan de gesloten bloemen open om een mondvol nectar te onthullen. Snapdragons zijn niet veeleisend en vereisen geen speciale zorg. Als verdorde bloemen regelmatig worden weggeknipt, zullen zich steeds weer nieuwe bloemenscheuten vormen.
3. dahlia’s
Met zijn talrijke, diverse soorten en variëteiten is de dahlia (Dahlia) is waarschijnlijk een van de meest formeel rijke tuinbloemen. Er is bijna niets dat niet bestaat onder dahlia’s: Wit, geel, oranje, roze, violet of rood, afgeronde of spitse bloemblaadjes in enkele of dubbele tot gevulde bloemen. In de tuin bloeien de kleurrijke planten van juni tot de eerste vorst en betoveren zo niet alleen de herfst. Helaas zijn dahlia’s niet winterhard: na de eerste vorst moeten de bovengrondse, verdorde delen van de plant worden ingekort tot ongeveer 6 cm en de knollen worden gerooid. Deze moeten dan worden overwinterd op een donkere, koele en vorstvrije plaats in het huis of winterverblijf.
4. zinnia’s
Hoewel de zinnia’s (Zinnia) is niet zo bekend als veel andere herfstbloemen – maar zijn uiterlijk doet er niet voor onder. Zinnia’s zijn er in de meest uiteenlopende kleuren. Met hun platte tot ronde bloemvorm lijken ze op de bol dahlia’s of chrysanten (Chrysant). Dit maakt de zinnia tot een absolute must voor kleurrijke tuinen. Maar de zonminnende plant slaat ook op andere manieren een goed figuur: van juli tot oktober bloeien de prachtige bloemen in al hun glorie en verfraaien ze elke tuin. Hij is bijzonder geschikt als snijbloem, wat hem aanzet tot herbloei. De zinnia is ook zeer gemakkelijk te verzorgen en kan zonder problemen worden gekweekt. Het enige wat hij niet verdraagt is wateroverlast, maar hij doet het goed in droge omstandigheden. Helaas is de zinnia niet winterhard en moet elk jaar opnieuw worden gezaaid om de tuin te verfraaien.
5. cosmea
Ook bekend als de siermand (Cosmos bipinnatus), een eenjarige cosmeia, groeit uit tot een sierlijke, fijnbladige plant met een hoogte van 100 tot 120 cm. De lichte zaailingen worden gezaaid tussen april en mei, en de cosmea bloeit tussen juli en september. De herfstbloemen vormen korfbloemen met een geel hart van talrijke, langwerpige buisbloemen en een krans van grote, platte en kleurrijke straalbloemen. Ze kunnen worden gekleurd in verschillende tinten wit, roze of rood.
6. studentenbloem
De studentenbloem (Tagetes) is een lang en rijk bloeiende plant. Dankzij de compacte groei ook geschikt als herfstbloeier voor balkon en terras. Afhankelijk van de soort en de variëteit begint de goudsbloem al in juni of in de herfst te bloeien. Het loof van goudsbloemen heeft vaak een citroenachtige en aromatische geur bij aanraking. In een gemengde cultuur houden goudsbloemen schadelijke aaltjes (Nematoden) en zijn eetbare bloemen kunnen worden gebruikt in de keuken. De verschillende tinten geel, oranje en rood passen perfect bij de vurig gekleurde herfstbladeren. Studentenbloemen stellen niet veel eisen aan de grond en zijn beginnersvriendelijke herfstbloeiers.
7. roosjes van postelein
De posteleinroos (Portulaca grandiflora) is een aantrekkelijke bloeiende plant met kleine, verdikte, watervasthoudende bladeren en kleurrijke bloemen. De plat tot kruipend groeiende planten kunnen ook als balkonbloemen in kuipen worden geplant. Ze produceren talrijke 3 tot 4 cm grote, kleurrijke bloemen tussen juni en oktober. Posteleinbloemen komen oorspronkelijk uit Zuid-Amerika en houden van volle zon, warme en droge plaatsen. De eenjarige planten worden vanaf maart op de vensterbank gekweekt en in mei uitgeplant. Posteleinbloemen produceren enkele tot dubbele bloemen in een groot aantal kleuren en zijn daarom veelzijdige herfstbloeiers.
8. korenbloem
De eenjarige korenbloem (Centaurea cyanus) is een wilde bloem van de akkerrand. Samen met maïs papaver (Papaver rhoeas), vormt het de typische kleurenpracht aan de rand van een graanveld. Typisch zijn de hoofdvormige, gefranjerde bloemen met hun lange buisbloemen. Ze zijn blauw, rood, roze of wit van kleur en trekken talrijke bestuivers aan. De korenbloem is niet overblijvend. Daarom moet hij elk jaar opnieuw worden ingezaaid, mits hij zich niet uitzaait. De planten worden ongeveer 30 cm hoog en kunnen goed op het balkon worden geplant. Ze geven de voorkeur aan een zonnige standplaats op losse, goed gedraineerde en licht kalkhoudende grond. Korenbloemen verschijnen als typische zomerbloemen, maar hun bloeitijd loopt door tot in oktober. Als de bloemen regelmatig worden afgesneden, vormen zich nieuwe knoppen.
9. zonnebloem
Als u de lange zomerzon al mist, kunt u gewoon een beetje zon in uw tuin brengen. De zonnebloem (Helianthus annuus) is een van de bekendste bloemen met zijn typische gele tot rode roosjes en bruine hart. Afhankelijk van het ras bereiken zonnebloemen meestal een hoogte van 100 tot meer dan 300 cm. Dwergzonnebloemen daarentegen zijn met hun groeihoogte van 30 tot 60 cm ideaal als herfstbloemen voor kuipen en plantenbakken op balkons en terrassen. Ze gedijen in alle normale, goed gedraineerde en voedselrijke tuingrond in de volle zon. Ze bloeien van juni tot oktober. Maar de zonnebloem slaat niet alleen een mooi figuur in de tuin: hij is ook zeer gewild als bronmateriaal voor decoraties. In september kunnen de heerlijke zonnebloempitten worden geoogst, die heerlijk smaken als muesli, brood, maar ook als tussendoortje. Als alternatief helpen graanetende vogels zich aan de voedzame zaden en verslinden snel de korfbloem.
10. spinnebloem
Een van de meest ongewone en elegante herfstbloemen voor de tuin is waarschijnlijk de spinbloem (Cleome). Deze bloem, die eigenlijk een vaste plant is, komt uit Zuid-Amerika en wordt hier alleen als eenjarige gekweekt omdat hij geen kou verdraagt. De 50 tot 150 cm hoge sierplanten bloeien tussen juni en oktober. De naam van de spinbloem komt van de talrijke, lange meeldraden van de bloemen, die naar buiten steken en op spinnenpoten lijken. De sierlijke bloemen staan in eindstandige trossen en schitteren in verschillende tinten rood, paars en roze of wit. De spinnebloem geeft de voorkeur aan volle zon en goed gedraineerde, voedselrijke grond.
10-10-2022 om 16:32
geschreven door julie (Arlette)
