Ijs kan wonderbaarlijke vormen aannemen. Deze week had ik het al over een ijspegel aan ons huis maar vandaag deed ik een speciale ontdekking in de tuin. De toplaag van een stukje tuin was omhoog gekomen door ijszuiltjes, ze vormden precies een sprookjestafereel. Mijn slaapgenoot had ze het eerst gezien en kwam mij halen … prachtig was het enige dat ik kon zeggen toen ik vol verbazing dat natuurwonder bekeek. Wellicht heeft de regen van de laatste weken er veel mee te maken maar het was wel een leuke waarneming. Ik herinner mij niet dat ik dat natuurverschijnsel al ooit eerder gezien heb! Ik laat jullie mee genieten
Het is weer koud, het vriest al een paar dagen maar we hebben zon. Veel beter dan die regen ,toch? Laat het koudefront maar komen.
Daar hangt hij de eerste en enige ijspegel symbool van een koude winter en een herinnering aan mijn kinderjaren toen ijspegels volop de huizen en ” koten” afzoomden.
De tuinhuisjes van nu waren toen koten gemaakt van dunne muren en bedekt met asbestplaten ( !) wisten wij veel!!. Daarin bewaarde men steenkool, tuingerief, bloempotten, fietsen… noem maar op. Het water of de sneeuw gleden via de golfplaten naar beneden en zorgde zo voor overvolle goten die versierd waren met scherpe , glinsterende pegels. Soms trokken we er een af om aan te likken alsof het een ijsje was en neen… wij zijn er niet ziek van geworden want onze weerstand leek me toen veel sterker dan de dag van vandaag!
De geniale artiest, koning winter stelde tentoon ! Overal kon je zijn kunstige talenten bewonderen zoals ijsbloemen op de ruit , bevroren bloemetjes, ijskristallen als je geluk had, bevroren velden, ijspegels in alle maten en vormen omdat het ijs echt grillige vormen aannam. In de grachten of op de overstroomde weiden zag je onder het ijs soms beweging, luchtbelletjes die naar boven borrelen en zo grillige werelden creëerden… Beam me up Scotty ! ( ooit ben ik een fan van Star Trek geweest) . Je moest gewoon buiten gaan en genieten van deze onverwachte pracht .Dat was nu eens cool letterlijk en figuurlijk
Zo’n winters zijn we al lang niet meer gewoon en daarom brengt dat ene kleine ijspegeltje hier zoveel herinneringen naar boven die alleen door mensen van mijn generatie kunnen herkend worden!
Brr het is koud en het vraagt wat tijd om te wennen aan die eerste koude.
Vandaag is het een dag om te zondigen en te genieten van een Antwerpse traditie. Wij zijn dan wel West Vlamingen maar dat is één van de weinige Antwerpse gewoontes die we graag overnamen, haha.
Hier wordt Verloren Maandag gevierd met worstenbroden en appelbollen. Een typische gewoonte op de eerste maandag na Driekoningen en voor het eerst sinds lang kunnen we mee smullen. Daarna begin ik echt aan een dieet zoals jullie zien! Kijken of dat werkt!
Ben je dat regenweer ook spuwzat? Wateroverlast in heel West-Europa. Kouderecords in Scandinavië. Een resem stormen. Hitte tijdens de winter in Spanje. Het weer is van slag, maar welke rol speelt de klimaatverandering?
Drie weer- en klimaatexperts lichten toe. Wim Thiery: klimaatonderzoeker verbonden aan de VUB Frank Deboosere, weerman en autoriteit Samuel Helsen, meteoroloog en klimatoloog
Het lijkt wel alsof het sinds oktober niet meer gestopt is met regenen. In Zweden moesten automobilisten gered worden uit de sneeuw. Enkele weken geleden was het nog 30 graden in Spanje. In het Verenigd Koninkrijk hadden ze storm Henk. Wateroverlast bij ons, in Frankrijk en Nederland… Ik kan nog eventjes doorgaan. Het ‘weer’ is van slag.
Samuel Helsen: “Dat kun je wel stellen. Deze opeenvolging zijn we niet gewoon. Het weer is overal in Europa bijzonder grillig op dit moment. En dat is te linken aan de klimaatopwarming.”
Wat van dit alles is ‘klimaat’? En wat is ‘weer’?
Frank Deboosere: “Verbanden tussen ‘weer’ en ‘klimaatopwarming’ kun je nooit één op één leggen, maar algemeen gesproken is het de afgelopen maanden wereldwijd heel erg warm geweest. De kouderecords in Scandinavië zijn op dat gebied een uitzondering.”
Wim Thiery: “Bij extreme neerslag is de vingerafdruk van de klimaatverandering heel helder. Daar speelt een simpele wet van de fysica: hoe warmer de lucht, hoe meer vocht die kan opnemen. Wat leidt tot méér extreme en meer lange periodes van neerslag. Hoe hard de wind waait, bij storm Henk en andere stormen, daar is alsnog geen verband gevonden. Er zijn geen modellen of data die stellen: opwarming leidt tot fellere wind. De windhoos in Putte was dus ‘weer’ en geen gevolg van de klimaatverandering. De hitte in Spanje afgelopen december is wel een gevolg van de klimaatverandering.”
De regen in ons land en heel West-Europa hield vooral erg lang aan, maar was niet héél extreem.
Frank Deboosere: “Het heeft zeer veel geregend. Dat staat vast. In bepaalde regio’s van ons land, zoals de Westhoek en bepaalde delen van Limburg, is er tot 2,5 keer zoveel neerslag gevallen als normaal. Het principe daarachter is eenvoudig: per graad opwarming kan lucht tot 7 procent meer waterdamp bevatten. Naarmate de aarde opwarmt, is het potentieel op neerslag dus groter. We zien al enkele decennia dat er tijdens de weerkundige winter meer neerslag valt dan vroeger.”
Samuel Helsen: “De felle straalstroom speelt dit jaar ook hoofdrol. Bekijk het als een luchtrivier die via de Atlantische Oceaan constant tegen het Europese continent inbeukt. En die heeft van de herfst tot nu vrij aanhoudend zachte en vochtige zeelucht aangevoerd van de Atlantische Oceaan. Het water is er op dit moment nog ongewoon warm omdat er afgelopen zomer sprake was van een extreme mariene hittegolf.”
En hoe is die mariene hittegolf te linken aan de grote hoeveelheden regen die we te verwerken kregen?
Wim Thiery: “Die mariene hittegolf was écht hallucinant. De oppervlaktetemperaturen hebben alle records verpulverd. Kijk: eigenlijk is het heel eenvoudig: warm water verdampt sneller, er kan meer water opgeslagen worden in warmere lucht, wat tot meer en langere neerslag leidt. Periodes zoals deze werden al langer voorspeld door de modellen. Het is eigenlijk een van de eerste keren dat we die ook in de waarnemingen zien.”
Als ik het goed begrijp, is de mariene hittegolf die de Atlantische Oceaan tot vandaag ongewoon fel opgewarmd heeft de bron van veel onheil?
Wim Thiery: “Als er bij storm Henk en de andere stormen sprake was van zo veel neerslag, is dat te linken aan die warme oceaan.”
Frank Deboosere: “Ons ‘weer’ komt meestal uit het westen. Het is niet voor niets dat we ons klimaat een ‘gematigd zeeklimaat’ noemen. Vanuit de zee is de afgelopen maanden constant water aangevoerd.”
Zweden wordt op dit moment geteisterd door een koudegolf. Twijfelaars en ontkenners zwaaien met de kouderecords in Scandinavië als tegenargument.
Frank Deboosere. “Het is heel normaal dat er koude- en hitterecords verbroken worden. Dat is sinds de metingen zo. Maar de verhouding is scheef. Zonder klimaatopwarming zou je een min of meer gelijk aantal koude- en hitterecords hebben. Maar afhankelijk van de regio zijn er zeven tot twintig hitterecords voor één enkel kouderecord. In ons land ook. Veertig procent van alle hitterecords – zowel overdag als ’s nachts – dateert uit de 21ste eeuw.” Samuel Helsen: “De koude in Scandinavië is een ‘gewoon’ weerfenomeen. Dat heeft te maken met de luchtmassa waarin ze verkeren. De afgelopen tijd was het er quasi aanhoudend koud en het heeft ook aardig gesneeuwd, waardoor ze een koudereservoir hebben opgebouwd.”
Bij ons duikt na het weekend het kwik onder het vriespunt. Dat terwijl bepaalde bomen hun bladeren nog niet gelost hebben.
Samuel Helsen: “Hier en daar piepen de krokussen zelfs al uit de grond, maar die duik komt er omdat de straalstroom in kracht afneemt, de wind draait én dus die koude lucht gaat aanvoeren uit Scandinavië naar onze contreien.” Oké, dus dat is ‘gewoon’ weer. Maar de overgang is vrij bruusk, toch?
Frank Deboosere: “Die overgang is zo ongewoon niet. In 1978 gingen we van 30 op 31 december van 6,7 graden naar -10,1. Dat is een temperatuurverschil van ruim 16 graden. De overgang die we nu tegemoet gaan, is niet bruut of ongewoon. De zachte temperaturen die we hebben gehad, waren dat veel meer. We hebben tot nu nul ijsdagen gehad, dagen waar het kwik in Ukkel niet boven het vriespunt komt. Vorige winter en de winter daarvoor hadden we er ook al nul. Het gemiddelde is zes.” Gelezen gisteren in het Nieuwsblad.
)
