|
Zaterdag zijn we zoals naar gewoonte naar het jaarlijks turnfeest van de kleindochters geweest . Het was weer top en ze kregen een verdiend applaus. Terwijl ik ook danig meedeed met klappen , keek ik spontaan naar mijn handen en zag die in ritmische beweging tegen elkaar botsen, louter om mijn appreciatie te tonen.
Toen kwam zomaar de vraag bij mij op "waarom klappen we eigenlijk ?" Waarom geen indianenroep met wapperende hand? Of voetgestamp? Of luidkeels gebalk? Of zoals de doven, handen in de lucht en zwaaien?
Daarom ging ik op zoek naar de origine van het klappen .
Er is blijkbaar geen simpel antwoord te vinden. Wetenschappers hebben alvast geen sporen van applaus gevonden in de oudheid en ook bij primaten is het geen gebruikelijk iets. Al zeker niet om appreciatie te tonen. Als ze het al doen, is het om gevaar of voedsel aan te kondigen of uit schrik. Ook baby’s doen het niet van nature uit. Als die content zijn, dan knijpen ze hun handjes samen. Klappen is dus aangeleerd en niet genetisch bepaald.
En toch is er een geschiedenis omtrent het klappen.
Onderzoekers kunnen niet echt een datum op het eerste applaus plakken, maar dat het al lang meegaat is zeker. In de bijbel wordt er een paar keer naar verwezen: “And they proclaimed him king and anointed him, and they clapped their hands and said, ‘Long live the king!'”
Maar ook in de derde eeuw voor Christus is er al sprake van applaus. Veel geschreven stukken eindigen met ‘valete et plaudite’ ofte vaarwel en applaus. Romeinse keizers gebruikten het applaus als barometer voor hun populariteit. De Romeinen hadden trouwens verschillende vormen van applaus, waarbij afhankelijk van de waardering geluid gemaakt werd met de duim en vinger of de hele vlakke holle hand.
Later werd het applaus overgenomen in de kerk en kregen priester met een goeie preek de handen op elkaar. Eerlijk? Ik heb nooit een applaus na een preek meegemaakt , besluit....
Door misbruik met ingehuurde klappers kwamen er na verloop van tijd regels en conventies. Zo klap je nu op een klassiek concert als de dirigent binnenkomt, na elke solo op een jazz-concert en is het applaudiseren in de kerk verdwenen. Traag klappen staat vaak ook voor ironie.
Maar klappen wordt ook aangepast aan de tijdsgeest zoals liken en sharende de dag van vandaag. Maar waarom?
Er is precies niet veel terug te vinden over het waarom van klappen. Het is iets wat we collectief doen om dus zo als massa appreciatie te tonen. Het maakt lawaai. Het kan ritmisch en lichte nuances zijn mogelijk. Hoe luider, hoe beter het was. En we kunnen het combineren met stemgeluid. Een stem wordt echter sneller moe en stampen met je voeten is motorisch gezien moeilijker.
Er zijn ook enkele theorieën die een mogelijke link naar het klappen kunnen leggen.
1. de luchtknuffel
Als een baby zijn moeder ziet of voelt naderen, doet hij een grijpbeweging. Soms iets te vroeg, waardoor hij eigenlijk een luchtknuffel doet waarbij de handjes tegen elkaar belanden. Idem als hij naar iets wil grijpen dat hij leuk vindt. Iets dat hij apprecieert. Dus misschien dat applaudiseren daaruit voortvloeit. Luchtknuffels geven aan iemand die je belangrijk vindt.
2. het luchtschouderklopje
Een theorie ondersteund door enkele biologen. Het schouderklopje is een algemeen teken van appreciatie. Bij vertraagde beelden van geklap zien we dat de ene hand minder beweegt dan de ander. De stilstaande hand staat dan symbool voor de rug van de performer. Een schouderklopje op afstand dus.
3. Klappen als energieuitbarsting
Bevangen door emoties en opgewondenheid weet een mens vaak geen weg met zichzelf en zijn energie. Hij springt rechtop, stampt met zijn voeten en klapt met de handen. Iets wat we ook zien bij primaten.
4. De trance onderbreken
Klappen wordt bij veel rituelen gebruikt om boze geesten weg te jagen of mensen in trance weer wakker te maken. Een goed optreden, een mooi stuk theater en muziek in het algemeen kunnen ook dat trance-effect hebben. Om weer in de bewoonde wereld te geraken klapt de mens zichzelf terug.
Tot daar de wetenschappelijke uitleg!
Allemaal mooi een wel maar ik heb een eigen theorie over dat klappen. Een heel eenvoudige! 
Darwin had it all wrong. We stammen helemaal niet af van de aap, maar van de zeehond. We zijn dol op zwemmen, eten graag vis, houden van kunstjes en de meesten onder ons krijgen ook een snor. En wat doen zeehonden met hun vinnen? Juist ja… klappen . Dat de wetenschappers daar niet aan gedacht hebben !
|
)
