Ben je dat regenweer ook spuwzat?
Wateroverlast in heel West-Europa. Kouderecords in Scandinavië. Een resem stormen. Hitte tijdens de winter in Spanje. Het weer is van slag, maar welke rol speelt de klimaatverandering?

Drie weer- en klimaatexperts lichten toe.
Wim Thiery: klimaatonderzoeker verbonden aan de VUB
Frank Deboosere, weerman en autoriteit
Samuel Helsen, meteoroloog en klimatoloog

Het lijkt wel alsof het sinds oktober niet meer gestopt is met regenen. In Zweden moesten automobilisten gered worden uit de sneeuw. Enkele weken geleden was het nog 30 graden in Spanje. In het Verenigd Koninkrijk hadden ze storm Henk. Wateroverlast bij ons, in Frankrijk en Nederland… Ik kan nog eventjes doorgaan. Het ‘weer’ is van slag.

Samuel Helsen: “Dat kun je wel stellen. Deze opeenvolging zijn we niet gewoon. Het weer is overal in Europa bijzonder grillig op dit moment. En dat is te linken aan de klimaatopwarming.”

Wat van dit alles is ‘klimaat’? En wat is ‘weer’?

Frank Deboosere: “Verbanden tussen ‘weer’ en ‘klimaatopwarming’ kun je nooit één op één leggen, maar algemeen gesproken is het de afgelopen maanden wereldwijd heel erg warm geweest. De kouderecords in Scandinavië zijn op dat gebied een uitzondering.”

Wim Thiery: “Bij extreme neerslag is de vingerafdruk van de klimaatverandering heel helder. Daar speelt een simpele wet van de fysica: hoe warmer de lucht, hoe meer vocht die kan opnemen. Wat leidt tot méér extreme en meer lange periodes van neerslag. Hoe hard de wind waait, bij storm Henk en andere stormen, daar is alsnog geen verband gevonden. Er zijn geen modellen of data die stellen: opwarming leidt tot fellere wind. De windhoos in Putte was dus ‘weer’ en geen gevolg van de klimaatverandering. De hitte in Spanje afgelopen december is wel een gevolg van de klimaatverandering.”

De regen in ons land en heel West-Europa hield vooral erg lang aan, maar was niet héél extreem.

Frank Deboosere: “Het heeft zeer veel geregend. Dat staat vast. In bepaalde regio’s van ons land, zoals de Westhoek en bepaalde delen van Limburg, is er tot 2,5 keer zoveel neerslag gevallen als normaal. Het principe daarachter is eenvoudig: per graad opwarming kan lucht tot 7 procent meer waterdamp bevatten. Naarmate de aarde opwarmt, is het potentieel op neerslag dus groter. We zien al enkele decennia dat er tijdens de weerkundige winter meer neerslag valt dan vroeger.”

Samuel Helsen: “De felle straalstroom speelt dit jaar ook hoofdrol. Bekijk het als een luchtrivier die via de Atlantische Oceaan constant tegen het Europese continent inbeukt. En die heeft van de herfst tot nu vrij aanhoudend zachte en vochtige zeelucht aangevoerd van de Atlantische Oceaan. Het water is er op dit moment nog ongewoon warm omdat er afgelopen zomer sprake was van een extreme mariene hittegolf.”

En hoe is die mariene hittegolf te linken aan de grote hoeveelheden regen die we te verwerken kregen?

Wim Thiery: “Die mariene hittegolf was écht hallucinant. De oppervlaktetemperaturen hebben alle records verpulverd. Kijk: eigenlijk is het heel eenvoudig: warm water verdampt sneller, er kan meer water opgeslagen worden in warmere lucht, wat tot meer en langere neerslag leidt. Periodes zoals deze werden al langer voorspeld door de modellen. Het is eigenlijk een van de eerste keren dat we die ook in de waarnemingen zien.”

Als ik het goed begrijp, is de mariene hittegolf die de Atlantische Oceaan tot vandaag ongewoon fel opgewarmd heeft de bron van veel onheil?

Wim Thiery: “Als er bij storm Henk en de andere stormen sprake was van zo veel neerslag, is dat te linken aan die warme oceaan.”

Frank Deboosere: “Ons ‘weer’ komt meestal uit het westen. Het is niet voor niets dat we ons klimaat een ‘gematigd zeeklimaat’ noemen. Vanuit de zee is de afgelopen maanden constant water aangevoerd.”

Zweden wordt op dit moment geteisterd door een koudegolf.
Twijfelaars en ontkenners zwaaien met de kouderecords in Scandinavië als tegenargument.

Frank Deboosere. “Het is heel normaal dat er koude- en hitterecords verbroken worden. Dat is sinds de metingen zo. Maar de verhouding is scheef. Zonder klimaatopwarming zou je een min of meer gelijk aantal koude- en hitterecords hebben. Maar afhankelijk van de regio zijn er zeven tot twintig hitterecords voor één enkel kouderecord. In ons land ook. Veertig procent van alle hitterecords – zowel overdag als ’s nachts – dateert uit de 21ste eeuw.”
Samuel Helsen: “De koude in Scandinavië is een ‘gewoon’ weerfenomeen. Dat heeft te maken met de luchtmassa waarin ze verkeren. De afgelopen tijd was het er quasi aanhoudend koud en het heeft ook aardig gesneeuwd, waardoor ze een koudereservoir hebben opgebouwd.”

Bij ons duikt na het weekend het kwik onder het vriespunt. Dat terwijl bepaalde bomen hun bladeren nog niet gelost hebben.

Samuel Helsen: “Hier en daar piepen de krokussen zelfs al uit de grond, maar die duik komt er omdat de straalstroom in kracht afneemt, de wind draait én dus die koude lucht gaat aanvoeren uit Scandinavië naar onze contreien.”
Oké, dus dat is ‘gewoon’ weer. Maar de overgang is vrij bruusk, toch?

Frank Deboosere: “Die overgang is zo ongewoon niet. In 1978 gingen we van 30 op 31 december van 6,7 graden naar -10,1. Dat is een temperatuurverschil van ruim 16 graden. De overgang die we nu tegemoet gaan, is niet bruut of ongewoon. De zachte temperaturen die we hebben gehad, waren dat veel meer. We hebben tot nu nul ijsdagen gehad, dagen waar het kwik in Ukkel niet boven het vriespunt komt. Vorige winter en de winter daarvoor hadden we er ook al nul. Het gemiddelde is zes.”
Gelezen gisteren in het Nieuwsblad.

Goedemorgen lieve blogvrienden.Brrr....wat is het koud want we zijn het niet meer gewoon.Het was -3 graden toen ik deze morgen buiten reed.Met de wind erbij krijgen we een dubbele koude gevoelstempertuur..Lekker binnenblijven is voor mij toch de boodschap alhoewel ik toch een uurke forfait zal moeten geven om naar de vleeshalle te rijden want mijn beafsteaks zijn opgebruikt enkel liggen er nog kleine en grote kippedijen die reeds voorgebakken zijn aan het spit en dan ingevroren zijn.Dus vandaag staan er gefrituurde aardappelschijfjes,beafsteak en ananas op het menu deze middag.Gisteren heeft KRC.Harelbeke 1-1 gelijk gespeeld op het veld van K.Sparta.Petegem en jammer Petegem scoorde de gelijkmaker op 3 minuten van affluiten.Doch Harelbeke heeft wel veel doelkansen naar de knoppen geholpen.Ik heb de beelden gezien op Focus-WTV en die kan Je nog bekijken tot deze avond alsook op hun website.Wie naar buiten wil zal zich goed moeten aankleden en goed in beweging blijven op deze eerste dag van weeral een nieuwe werkweek.Fijne maandag Nancy.Brrrr....tis verdorie koud.Ik kom juist van de vleeshalle en de wind snijdt goe door.Het is hier zo tussen de -2 en de -1 graad maar door de wind is het gevoel veel kouder.Ja tis winter.Mijn vroegere gebuur is gisteren voor 1 maand vertrokken naar Thailand.30 graden.Zalig.Spijtig dat ik dit niet meer ken,anders was ik meegevlogen.

08-01-2024 om 11:14 geschreven door Jos Vande Ghinste

08-01-2024 om 09:03 geschreven door meeuw

Met veel plezier kan ik eindelijk beginnen aan mijn virtuele
wandeling. Maak er een leuke aangename week van en veel
dank voor de bezoekjes en respons aan mijn blogje. Ik vond
het gezellig hier en van Rebecca, je blogmaatje krijg je



Hele leerzame reportage lieve Nancy, die GAZETTE hier !!!! Eigenlijk ken ik er niets van, maar die "klimaatopwarming" valt wel op.Wat voor brol wordt er allemaal niet gebruikt ook.Draag goed zorg voor elkander lieve Nancy. xxx

08-01-2024 om 08:06 geschreven door Rebecca

Goede morgen Natoken nu is de vrieman in het land ,, we zijn er niet meer aan gewend ,, in deze nieuwe week ,, een fijn maandag gewenst ,, het vriest nog steeds ,, beter als al die regen en hopelijk wat zon erbij straks ,, dus een aangename dag gewenst een vriendelijke groetje Ingrid .

08-01-2024 om 07:48 geschreven door Ingrid.

De Wolga een prachtige rivier die uitkomt in het grootste meer ter wereld. En wat zo bijzonder is, is dat het een zoutwater meer is. De Donau is ook een prachtige rivier met een natuurgebied de Donaudelta. Deze kan u bekijken via de archieven op 23 en 24 Juni. Deze rivier mond uit in de Zwarte Zee. Groetjes van Jan en Elena pps

07-01-2024 om 12:04 geschreven door Jan en Elena

Goedemorgen lieve blogvrienden.Het winterprikje is begonnen.Toen ik naar de warme bakker reed kreeg ik alarm en ik zag dat het slechts 2 graden boven het vriespunt was.Ja januari en februari, nu met zijn 29 dagen kunnen de koudste maanden van de winter zijn.Joepie er is terug voetbalcompetitie en onze " Ratten " moeten deze namiddag om 15 uur aan de bak op het veld van K.Sparta Petegem.De statistieken zeggen dat we het daar steeds moeilijk hebben en toch denk ik dat we de 3 punten zullen pakken met onze nieuwe trainer en onze nieuwe voorzitter.Voor mij zal de spanning terug te snijden zijn.Verder wens ik Jullie een rustige en een aangename zondag toe en vandaag zijn de meeste winkels open want het zijn solden en dit met vele lieve en hartelijke groetjes vanwege Jullie blogvriend Jos.Fijne zondag Nancy.Het is frisjes deze morgen maar wel droog want moest het nu regenen zou het wellicht sneeuw zijn en dit is ook niet goed want sneeuw brengt veel water.Drie koningen zijn terug verdwenen met de Noorderzon en het is nu de tijd om alle kerstgerief terug op te bergen.Voor mij zal dit vlug gaan want ik heb maar zoals verleden jaar de beeldekes op tafel gezet en enkele kerstballen in de bloempotten van mijn orchideeen gelegd.In 10 minuutjes zit alles terug in de doos.Jij moet nog een week wachten voor het voetbal,wij mogen er vandaag terug aan beginnen en de spanning zal hier bij mij te sbijden zijn.Geniet van een aangename en rustige zondag Nancy.

07-01-2024 om 09:33 geschreven door Jos Vande Ghinste

Goede morgen Natoken ,, ja nu de drie koningen zijn geweest mag alles weer opgeruimd worden hier komen ze nooit zingen Natoken ik denk teveel afgelegen ,, maar ik denk en die steden toch nog wel ,, ; op deze zondag wens ik u een aangename rustdag , geniet van wat u gaat doen , het is al wat frisser als het maar droog is dat is al voornaam , Fijn dagje gewenst en een groetje Ingrid .

07-01-2024 om 06:38 geschreven door Ingrid.

Ze kunnen met hun allen heel goed gelijk hebben van dat weerfenomeen dat we er zelf een soep van maken, want dat is het eigenlijk, wij denken dat het dit is en het is wetenschappelijk te weerleggen maar je moet het in zijn geheel zien allemaal, ik zie ook wel dat het ander weer is maar waardoor komt dat allemaal, dat weten we meestal niet goed en dat zaait twijfel.  Voor mijn part hebben ze gelijk want ik ga het zeker niet controleren, zij hebben ervoor gestudeerd en leggen alles wat samen en bespreken het en dan trekken ze die conclusie, ons weer is niet zo speciaal als we wel zelf denken!

06-01-2024 om 11:46 geschreven door Chris

Heel interssant!

06-01-2024 om 11:44 geschreven door Martin

Het geluk bezoekt graag huizen

waar een goede stemming heerst

Warme groetjes Mariska

06-01-2024 om 11:36 geschreven door Mariska

Goedemorgen lieve blogvrienden.Vandaag zijn Caspar - Melchior en Balthasar ook de Drie Wijzen genoemd op weg via een ster naar de stal in Bethlehem om Jezus te bezoeken en ze hadden goud mirre en wierook bij zich.Nu zijn hun relikwieen bewaard in de Dom van Keulen.Wat wil Je, toen ik naar de warme bakker reed om verse pistoleetjes was het aan het miezeren wat nog steeds het geval is bij een temperatuur van 6 graden.Als Jullie deze namiddag aan de koffitafel zit en de driekoningentaart aansnijdt moet Je goed uitkijken want er zit een koffieboon in verborgen en wie de koffieboon lukt mag het kroontje opzetten.In Brugge is er een stormloop op een driekoningentaart want een bakker heeft samen met een juwelier er een juweel van 1500 euro in zilverpapier gewikkeld verborgen in een taart.Het juweel is 18 karaat goud en afgewerkt met echte diamanten.Wie dit lukt zal zeker een prettig Driekoningenfeest hebben en dit met vele lieve en hartelijke groetjes vanwege Jullie blogvriend Jos en als de driekoningen aan Jullie deur komen zingen stuur ze niet weg maar geef ze wat lekkers of wat kleutergeld.Die mooie tradities mogen nu ook weer niet verloren gaan.Fijne zaterdag Nancy.Ondertussen is het hier gestopt met regenen.Maar het ziet er nog verre van gezond uit.We hebben nu veel water en binnenkort zullen ze onze waterrekening duurder maken.Ik wens nog een gezellige namiddag wellicht met een driekoningentaart en een goeie kop koffie erbij en dan het kroontje op Je hoofd.Geniet van Je zaterdag en Je weekend.

06-01-2024 om 10:39 geschreven door Jos Vande Ghinste

Goede morgen Natoken de natuur is om zeep ,, hopelijk is er nog een weg terug maar daar twijfel ik aan Natoken ,, nu zal het een paar dagen gaan vriezen ,, maar dat zijn geen echte winters meer . op de dag van de drie koningen ,, we gaan u een fijn weekend wensen , een vriendelijke groetje van mij erbij , maak er een fijne dag van groetjes ingrid .

06-01-2024 om 07:54 geschreven door Ingrid.