Het water moest 18º zijn anders ging de schoolzwemles niet door in het natuurbad In de Dennen bij Vorden. Het bad ligt inderdaad in het bos met veel dennen en ligt tussen de Begraafplaats en het voetbalveld van VV Vorden. Dan werd je geacht in een aantal lessen zover te komen dat je kon afzwemmen. Het was maar goed dat oom Sjoerd ons, Gerke en mij, de eerste beginselen had geleerd door ons in het ondiepe bad halve rondjes vanaf de kant te laten zwemmen tot je niet meer snuivend onderging. Tijdens het schoolzwemmen leerde de badmeester je dan de goede slag aan de hengel, een echte hengel met een brede band aan het eind, die je om je middel moest doen. De badmeester hing dan plat op die stok aanwijzingen te geven. En dan was het: handen onder de kin en de benen intrekken enz. Als het toch helemaal mis ging en een paniekvogel ging in die hengel klimmen, viste de badmeester hem er met een echte haak aan een stok weer uit. In klas 6 moest je je diploma gewoon halen, klaar! En dan kon je zelfs naar het Twentekanaal om te zwemmen. Diny en ik mochten een abonnement op het zwembad, maar dat moest wel verdiend worden . Dat kostte 3. Daarvoor moesten we ieder 300 coloradokevers vangen op de aardappels. Dat zijn er vééél! Niet slecht bedacht van pa trouwens. Ze vreten je de bladeren van de aardappels op en dan worden de aardappels vanzelf ook minder. Nee pa telde ze niet na, maar goot er wat petroleum op en de fik ging er in. Daarna gingen we regelmatig de fiets op en legden de 5 km met plezier af. Ik heb het ergens in het begin al verteld, maar dit moet hier gewoon even bij. Tante Hermien vertelde me over de poging om samen met zus Rika te gaan zwemmen. Het moet toch begin 30er jaren geweest zijn. Oom Sjoerd zal Hermien en Rika wel opgejut hebben. Zwemmen is gezond dames! Toen ze zich voor het eerst ieder in een kleedhokje verschanst hadden om hun badpak aan te doen duurde het nogal voor ze er uit kwamen. Dus niet.... Heb ie-j 'em al an, Rika? Jao Hermien, maor ik dörve dr niet uut. Ikke ok niet ik klede mien weer an .geleuf ik Ikke ok Hermien. En zo eindigde hun zwempoging. Ze hebben het niet nog eens geprobeerd. Aan de badpakken te zien is dit ook een foto uit lang vervlogen tijd.
Hoi Hetty en Wim, Ik herken natuurlijk de foto ter gelegenheid van het huwelijk van Juliana en Bernhard. Henk zit op het paard en ik sta ernaast op de voorgrond. Het was een hele optocht, een broer van mijn vader, Wim uit Zwolle, had een paard gehuurd en ook meester Vedders (hoofd 0penbare school in Vorden) reed op een knol van Eskes. Op het moment dat de stoet moest draaien ging de hengst van Vedders bij het witte huis op de Zutphense weg (Ome Willem Bijenhof) even staan , plantte de benen iets van elkaar en hing tenslotte een slurf als een olifant naar beneden en stond enkele minuten de optocht op te houden door een enorme urinelading te lossen. Werkelijk een komisch gezicht. Jammer dat ik de enige ben die het kan navertellen. Toen tenslotte de optocht met de gouden koets op de Nieuwstad in de te lage versiering bleef hangen was de chaos compleet. De knol van meester Vedders steigerde daarna dermate dat de gehele versiering van de Nieuwstad aan flarden ging. Dit was het verhaal horende bij de foto van de zgn gouden koets en Bobby. A.s weekend ben ik aan het bridgen en het volgende weekend speel ik een tournooi in Gent, België. Dus als je effe nix hoort , ik ben er nog en reageer later. Groetjes van je neeffie Jan.
Een plaatje uit de dertiger jaren. Tante Riek en oom Jaap, zo te zien op de Dam in Amsterdam. Van opoe en opa Eggink is er net zon foto op dezelfde plek. Misschien is er een slimme fotograaf die daar de voorbijgangers portretteerde. Ze gaan vast ergens op bezoek. Tante Riek heeft die bos bloemen vast niet gekocht om mee naar huis te nemen. Hoeden waren toen blijkbaar erg in de mode. Van mama en tante Hermien is er ook zon aangeklede foto. Ja die deerns van De Haar konden er heel chique uitzien.
Het blijkt volgens insider Wim 1935 te zijn en oom Jaap en tante Riek maken hier een soort huwelijksreis van.
Deze auto herinner ik me nog. Nadat de familie Harwig verhuisd was van de van Hasseltstraat in Zutphen naar Vorden kwam deze wagen regelmatig voor een ritje naar de Boomgaard. Opa Harwig woonde daar aan de Insulindelaan en volgens mij trokken ze daar bij in. Opa Harwig was een markant figuur met een lange witte baard. Wanneer ik de foto's van vroeger bekijk met stations in Windesheim en Winterswijk moet hij wel stationschef geweest zijn. Oom Jaap had hier in Vorden zijn nieuwe werkplek gevonden. Hij werd hoofdemployé -- ook wel hemp genoemd--van het postkantoor in Vorden. Het was een auto met stijl. Oom Jaap was er erg trots op, net als op zn motor die hij ook heeft gehad. Ik heb verscheidene keren bij hem achterop die motor een ritje mogen maken.
Oom Jaap bij zijn auto met stijl
Niet alleen stijl, maar ook kuren... Hier moet de motorkap even open en opa Harwig kijkt mee! Je snapt zeker wel dat deze foto's uit de collectie van Wim Harwig komen.
Deze foto hoort eigenlijk bij de andere twee van oom Jaap met z'n vader als ze met de auto op stap zijn. Op de vorige kijken ze samen onder de motorkap om te zien wat er aan de hand is of zou het gewoon uit nieuwsgierigheid zijn wat voor wonderen er te ontdekken zijn.-- 1 mei-- Deze leuke foto van vader en zoon Harwig, samen uit en even tussendoor aan de sigaar, verdient hier toch een plekje.
Net als de voorgaande foto's: uit de Harwigcollectie.
En opnieuw kreeg ik een aanvulling op een oude foto. Ik vond het al zon chique hondje dat tante Hermien voor zich had en ook zon mooi halsbandje, meer een tuigje. Ik kon hem niet thuisbrengen, maar ik had buiten Johan Aartsen gerekend. Hij was toen nog wel niet geboren, maar heeft blijkbaar een goed geheugen als hem iets verteld wordt. Hierbij zijn mooie aanvulling en mijn dank ervoor. Ik zie het voor me zon fel hondje dat uit het raam van de kleermakerij springt.
Hallo Hetty, Even reageren op de geplaatste foto waar jouw vader en moeder en mijn moeder en onze grootouders Bijenhof op staan. Mijn moeder heeft daar een foxhondje voor zich. De vraag is van wie is toch dit hondje??
Ik kan hier antwoord opgeven, dit hondje was van mijn ouders. Zij hadden dit hondje via de krant van een familie uit Haarlem. Het was namelijk zo dat de mensen in het westen van het land tijdens de oorlog nauwelijks iets te eten hadden laat staan voor hun huisdieren. Tante Aart had een Ierse Setter op de zelfde manier gekregen.
Het foxhondje bleek zo waaks dat hij geen andere hond in zijn tuin wenste, toen dat wel een keer het geval was sprong hij van gif uit het raam van de kleermakerij . Het hondje mankeerde niets. Vader Sjoerd was dol op dit hondje. Mijn ouders hebben het hondje maar 2 jaar gehad . Ik lees graag de familie verhalen die jij zo leuk opschrijft. Hartelijke groet Johan Aartsen.
De missing link... kun je het bijna noemen. Terwijl ik best veel foto's heb van de familie kon ik er nooit veel vinden waar de Harwigs op staan. Die woonden in mijn vroegste jaren natuurlijk niet in Vorden en omdat er toen nog niet veel auto's waren zagen we ze ook minder dan de Aartsenfamilie b.v. Maar dat is veranderd. Ik heb de beschikking gekregen over een heel arsenaal Harwig- en Bijenhof foto's met dank aan Wim uut Vlissingen. Deze springt er voor mij uit omdat hij precies weergeeft hoe ik me tante Riek en oom Jaap herinner. Tante Riek die altijd tijd voor je had en goed kon luisteren. En oom Jaap... ik hoor hem weer snuiven als hij iets gewichtigs ging vertellen... deze rooie rakker binnen onze familie. Samen met oom Sjoerd gaf hij de sjeu aan de verjaardagen temidden van de boerenfamilies.
En van het één komt het ander. Ik herinnerde me de foto nog van het trouwen van Jaap en Sjennie. En dan stop ik niet voor ik die gevonden heb. Jaap was toen nog machinist op de grote vaart of scheepswerktuigkundige zoals je dat eigenlijk moet noemen. Hij zou het niet lang meer blijven en ging in Vorden bij de Gems werken als ik het goed heb. Een paar jaar later zijn ze geëmigreerd naar Zuid-Afrika waar hij meer toekomst voor hen zag. Nu , hoewel al met pensioen, werkt hij in Indonesië en ik zag op de website van broer Wim bij het onderdeel van Johan, een foto van Jaap in Indonesië die daar met de hele familie van oudste broer Henk staat. Henk is indertijd met een Javaanse getrouwd, heeft voor Indonesie gekozen en is in Djakarta blijven wonen. Nadat oom Jaap overleden was, heeft tante Riek de stoute schoenen aangetrokken en heeft hen opgezocht. Ook bij Jaap en Sjennie en hun gezin in Zuid Afrika is ze gaan kijken. Ja als tante Riek iets echt wilde kwam het er van. En wie staat daar in zn matrozenpakje vooraan? Tja dat is nou Wim, de Wim van de Quest, van Marjan, van die mooie Mo, van die te gekke camper, van dat geweldige houten huis. Ook pa en mama staan er op en zelfs opa Bijenhof, tante Riek en ome Jaap, Hennie, Jan en Gé en de ouders en zus en broertjes van Sjennie. Jaap is naar de machinistenschool in Apeldoorn geweest en die Wim, van dat matrozenpakje, naar de Zeevaartschool in Vlissingen. Geen wonder dat hij zich daar gesetteld heeft. Je ziet de schepen langsvaren, maar je hoeft niet meer mee. Ha!
Van l. naar r.: tante Jo, tante Heintje en tante Jantje.
De verjaardag van tante Jo vorige week was tegelijk een reünie van de oudere generatie van de familie Eggink. Tante Heintje en oom Bram waren ook present en samen met tante Jantje en tante Betty werd het heuglijke feit gevierd. Jozien was met haar moeder, tante Heintje, in de rolstoelbusje meegekomen en legde het een en ander vast op de gevoelige plaat. En . ze stuurde me er gisteren een stel op samen met een leuke mail. Zo maak je er allemaal iets van mee. Tante Heintje overtreft ze allemaal wat leeftijd betreft. Zou je zeggen dat die 99 is en in september 100 hoopt te worden? Een gezin met 10 kinderen lijkt bevorderlijk te zijn voor je gezondheid, maar ik denk ook een positieve en opgeruimde natuur. En dat heeft ze! Maar dat hebben ze allemaal. Tante Jantje komt elke week een dagje bij tante Jo en samen puzzelen die er heel wat af. Jammer dat tante Jo zo slecht kan zien. Meestal wanneer je er komt zit ze naar een gesproken boek te luisteren. Ze houdt van boeken. Vaak kwamen we er met een mooi boek vandaan die we dan een volgende keer weer kwamen omruilen. Ze is ook gek op uilen en ze heeft langzamerhand al een hele verzameling. Ze heeft ook alle geboortekaartjes die ze in haar leven kreeg bewaard en allemaal in een plakboek verzameld, precies op volgorde van binnenkomst. En over elk kaartje heeft ze iets te vertellen. Natuurlijk hebben Diny en ik onze eigen geboortekaartjes al gezien en die van Henk en Johan, van mijn oude fietsmaatje Wim Ruiterkamp, ook een neef maar dan van de Groot Nuelendskant en natuurlijk alle neven en nichtjes plus vrienden en kennissen. Het is een unieke verzameling geworden. Dat wordt nog knokken!
Dit lijkt wel een zoekplaatje. Ik weet alleen zeker dat dit achter de boerderij van de Egginks De Boskamp is in Barchem, maar hoe deze foto is genomen, is mij een compleet raadsel. Zit er iemand op een schuurdak om de foto te maken? En wie staat daar beneden te kijken? Is het Hendrik Jan of is deze foto later genomen en is het één van de neven Groot Nuelend? Aan de houding te zien zou het maar zo Wouter kunnen zijn. En wat doet die koe of dat kalf daar bij die hooiberg. De hooiberg waar wij verstoppertje en tikkertje speelden met verjaardagen. Op de deel hebben we ook heel wat uurtjes zoet gebracht. Ik weet dat ome Jan daar een soort douche gemaakt had wanneer de koeien s zomers buiten waren. Ome Jan kon veel van ons hebben. Wanneer hij dan eens aan het douchen was achter zon plastic gordijntje, deden Eefje en ik niks liever dan hem te betrekken door net te doen of we achter het gordijn gingen kijken. Durfden we niet eens. Een blote man had ik nog nooit gezien. Blote vrouwen trouwens ook niet. De deel was ook een soort speeltuin voor ons. Waar vind je zoveel vriendjes en vriendinnetjes bij elkaar als op een verjaardag in Barchem. Er is ooit een film gemaakt door vriend Cor uit Amsterdam. Daar springen we als kinderen om de beurt vanuit een gat in de hilde naar beneden op een bult hooi, terwijl de volwassenen toekijken. Ik was een jaar of 12. Geweldig was dat. Diny durfde eerst niet goed en keek de een na de ander na, maar uiteindelijk raapte ze alle moed bij elkaar en kwam de sprong. Ach .. die tijd!
Ook dit is zon herkenbaar plaatje, hier tijdens de oogst op de Boskamp. Zo ging dat vroeger. Met koffietijd werd er koffie naar het land gebracht en werd er even pauze gehouden. Hier houdt tante Jo de paarden vast zodat opa op zn gemak koffie kan drinken. Ik denk dat de jonge knul ome Jan is. Het zal geen overbodige luxe zijn geweest dat opa een hoed droeg, want een zonnesteek had je zo te pakken. Voor de kinderen was er altijd wat te doen op het land. Wanneer er regen dreigde bij het hooien moest er met man en macht geopperd worden, zodat het hooi minimaal nat werd. En tijdens de oogst van rogge en haver moesten we als kinderen het verrekte aorne gaarn- de aren die waren blijven liggen oprapen- Verder aardappels rapen, knollen plukken, coloradokevers vangen. En toen we ouder werden was er niet veel meer wat we niet konden doen. Ik vond alles beter dan het helpen in huis. Daar probeerde ik zoveel mogelijk onderuit te komen. Wat een ellende was het toen we zaterdagsmorgens vrij kregen van school. Daar werd door mama dankbaar gebruik van gemaakt en er moest in de voorkamer gepoetst en gewreven worden waarbij je niet eens kon zien dat je wat gedaan had. Ik was blij dat het een jaar later weer teruggedraaid
Ik was nog geen vier jaar toen ik zelf een fiets kreeg. Mama kon Diny en mij niet meer allebei op de fiets hebben. En dat werd niet zo maar een fiets, nee . een fiets op de groei! Ken je die? Dat is een fiets die eigenlijk nog te groot voor je is zelfs wanneer het zadel in de laagste stand staat. Daarom werden er blokken aan de trappers gezet. Dat scheelde weer zon 4 cm. Dat leren fietsen was me wat. Ik voel nog de greep van Henk van Heerde in mn schouder. Die moest me fietsen leren. Zijn moeder, vrouw van Heerde genoemd, hielp mama één keer per week met de was. Vandaar! Dat leren fietsen gebeurde vanaf de plek achter het huis bij De Haar richting t Wiemelink, dan over het spoor en rechtsaf over de Almenseweg. Henk had me stevig bij de schouder en zo reden we een rondje. Ik kwam heelhuids weer thuis, maar toen moest ik natuurlijk aan opoe, opa, mama en Diny nog laten zien hoe goed ik het kon. Ik werd weer op die fiets gezet en kreeg een duw in de rug. Ik gilde nog wel van: Ik wette niet hoek af motte stappen, maar ze deden net of ze het niet hoorden. Ik kwam bij de weg en heb me toen maar om laten vallen en kwam toch op mn benen terecht. Er werd hartelijk door de hele meute om gelachen. Ik voel nu nog de opluchting, maar ook de woede dat ze me dit vreselijke avontuur mee lieten maken. Hier op deze foto zijn we met mama bij tante Hermien en oom Sjoerd achter het huis in onze mooie Amerikaanse jurkjes, je weet wel Diny met haar rood-wit gestreepte voetbaljurkje en ik in die met de fladdertjes. Je kunt zien dat de bank nog in de veranda staat. In mijn herinnering combineer ik die met blauwe regen, maar zeker weten doe ik het niet meer na 60 jaar. Wat later zal dat stuk veranda bij het huis aangetrokken worden en een deel van de kamer worden. Ik weet dat tante Hermien van die prachtige lichtgele corduroy gordijnen had in die nieuwe kamer. Ik ben vaak op zoek geweest naar die gele corduroy stof als ik gordijnen nodig had, maar heb nooit diezelfde kunnen vinden Wat hebben we daar aan de Stationsstraat in Vorden vaak koffie gedronken wanneer we zondags uit de kerk kwamen. Altijd gezellig!
Foi foi wat woont jullie toch een ende vot, zei Diny toen ze voor het eerst naar Emmen kwam voor mijn 40e verjaardag. Tja Waar je werk is is je vaderland, is zon uitdrukking die voor ons opgaat. Nu zijn we dan niet meer aan Emmen gebonden wat werk betreft, maar onze jongens wonen hier en we wonen naar onze zin. Wat wil je nog meer. Dat ende vot blif een ende vot. Daarom gaan we regelmatig met de caravan naar de Achterhoek en zoals nu: de zusjes gaan stappen. Straks - donderdag 18 u- ga ik met de trein naar Zutphen waar Diny me afhaalt en morgenvroeg vertrekken we naar Parijs. Dus .. tot maandagavond zul je waarschijnlijk niks van me horen of er moet in het hotel een internetverbinding zijn. Ach nee ik denk dat ik ook maar vier dagen vrijaf neem van de website. Dag ..!
En wie hier dan de lammeren doet.... en de hond, de katten en de kippen? Drie keer raden!
Nu eens een foto met De Haar op de achtergrond, wel zeker gemaakt met het vierkante boxje van oom Sjoerd. Het gezellige kökkentje met de lamp met een franje van kleine kraaltjes was achter het linker raam. In het midden was de grote kökken, meer voor de zondagmiddag en de visites. En rechts was de ouderslaapkamer waar Diny en ik ook sliepen. Toen papa Hendrik Jan er niet meer was mochten Diny en ik om de beurt bij mama in bed slapen. Diny en ik zitten op de voorgrond met onze door papa Hendrik Jan getimmerde tafel en stoeltjes. Ook de kleren en die lekkere warme muts herinner ik me nog goed.Opoe zorgde er voor dat we geen oorontsteking opliepen. Ook de warme borstrok die over het hemd aangetrokken werd en de van zelfgesponnen wol gebreide warme onderbroeken zorgden er voor dat we geen long- of blaasontsteking kregen. Diny lijkt hier al meer huishoudelijke aanleg te hebben dan ik. Ha! Op de foto net links van het kippenhok staat een boom en aan die tak links hing een schommel. Heerlijk vond ik dat. Alleen jammer dat de haan dat op een dag maar niks vond en naar mij op begon te vliegen. Ik schommelde al krijsend steeds hoger en die haan vloog ook steeds hoger en hoger...... tot opa redding bracht!
Ik heb hier een hele tijd naar zitten kijken. Zo lang geleden werd deze foto gemaakt--1928 schat ik. Tante Riek en mama pontificaal achter de tafel. Opoe nog jong, maar wat is ze al afgeleefd. Opa als een sterke man, oom Wim als een leuke jonge vent. En tante Hermien? Ha... Die zou ik niet herkennen, een jong meisje nog. Ik zie het Herstellingsoord op de achtergrond. Nu is daar het appartementencomplex De Decanije voor in de plaats gekomen. Het boerderijtje De Haar is er ook allang niet meer. De haardplaat heeft lang bij tante Hermien in de kamer gestaan. Waar hij nu is weet ik niet. Er bestaat nog wel een straat die De Haar heet, vlakbij de plek waar de Bijenhofjes, èn Diny en ik dus, geboren zijn. Zie je dat de meisjes alledrie zwarte kousen dragen. Dat hoorde wel in die tijd. Mama vertelde dat het in de familie Eggink nog emotie te weeg bracht toen tante Dina en ik meen ook Mies aan de "vleeskleurige" kousen begonnen. Met name ome Gerrit Voortman was hier een fel tegenstander van. Misschien weten tante Jo en tante Heintje dit nog beter te vertellen.
Ach die opoe hier met een jong hondje op de arm en geflankeerd door haar dochters Coba en Hermien. Tante Riek was in die tijd- ik schat 1935- de deur al uit om ergens in Harfsen of het Joppe bij een rijke familie te gaan dienen. Opoe was niet sterk, had chronische astmatische bronchitis en in die tijd was daar nog weinig aan te doen. Van pufjes had niemand nog gehoord. Het enige wat we later regelmatig voor haar moesten meebrengen waren de homeopathische Drosera-pilletjes in zon klein bruin flesje. Maar ook dat was een lapmiddel. Ze sliep ook bijna halfzittend met een peluw en twee kussens . Ze was misschien lichamelijk niet sterk, maar ze wist het gezin in goede harmonie te houden. Diny en ik waren erg op haar gesteld. We hadden meer lieve opoes: opoe uut Barchem, later opoe uut Mossel( moeder van vader Hein), opoe Kornegoor (moeder van tante Hanna, de eerste vrouw van vader Hein) en opoe Bruins, eigenlijk de opoe van de Bijenhofjes uit De Wildenborch. Maar opoe Bijenhof was het meest eigen. Daar woonden we bij. Ze was er altijd! Die troostte je als je tandpijn had, gaf een kusje op de zere plek als je gevallen was en was samen met opa Bijenhof de grote steun voor mama toen ze alleen kwam te staan. Het gekke was dat een jaar terug opoe ter sprake kwam bij mijn andere nichtjes. Die hadden een iets ander beeld van opoe. Opoe kon ook dominant zijn en enigszins kritisch.. Wanneer ze in De Wildenborch met een verjaardag op bezoek kwam met de dresseerkar of koetsje was tante Janna wat nerveus, want stel je voor dat net vandaag de pudding klontjes had. Gerrie werd nog eens extra de nek gewassen. Die was al bruin van zichzelf. Stel je voor dat opoe zou zeggen:Wat is Gerrie zwat in de nekke. Zij woonden samen met opoe Bruins. En wat wij met onzeopoe hadden had zij weer met haar opoe. Ook Gerke had andere gevoelens bij opoe. Die trok weer meer met opoe Aartsen op die vlakbij woonde en waar ze vaak uit school naar toe ging. Zo zie je maar weer dat het voor iedereen anders is.
Ik kreeg deze week een paar leuke reacties in mijn gastenboek. Een buurmeisje van tante Jantje en ome Jan reageerde. Ze komt ook nu nog regelmatig bij tante Jantje. t Was dr ene van Dinkelman, zouden ze toen zeggen. Jannie vertelde dat haar vader enkele jaren jonger was dan ome Bram en dat hij eigenlijk door Dientjemeuje van Boevink was opgevoed, door opoe dus. Die had naast haar eigen gezin ook èchte belangstelling voor andere kinderen. Och het was ook maar een klein stukje van Dinkelman naar Boevink en andersom. Laat ik nu een foto tegenkomen van tante Mies met haar kalf en wat zien we in de verte? De boerderij van Dinkelman. Daarnaast was het ook erg leuk dat Myrthe reageerde, een kleindochter van tante Heintje en ome Koos. Dat is tr ene van Henk van Heintje en Koos uut De Steeg ie-j wet wel! Ze had met een paar nichtjes, dochters van Herman en Ineke, in het Ei gelogeerd bij ome Jan en tante Jantje en ze kan er na 25 jaar nog beeldend over vertellen. Myrthe noemde het het tuinhuis. Ja, het Ei, zo werd dat oude kippenhok genoemd, waar overigens nooit een kip in gezeten heeft. Datzelfde hebben wij met onze jongens midden in de winter van 82/ 83 ook gedaan. Het was een knus huisje. Tante Jantje vertelde dat ze er zelf ook een tijdje in gewoond hadden voor ze het huis De Bosheuvel konden betrekken. Wanneer je er door de deur binnenstapte was je ook meteen in de kamer. Opa vond dat geweldig. Hij moest later erg wennen dat hij eerst een paar deuren door moest plus keuken voor hij in de kamer was. Nee ik heb er zeker geen spijt van dat ik me op opas en Hermans geschriften gestort heb.
Ook dit is een speciale foto van de nog jonge familie Aartsen. Oom Sjoerd, tante Hermien met Gerke en Heiny. Heiny is maar 3 jaar geworden. Op aanwijzing van opoe hebben we heel wat bramen gezocht in de spoorsloot bij De Haar omdat dat zo bloedzuiverend zou zijn. Het was niet genoeg. Ook tante Aart speelde lang een centrale rol in het gezin. Je ziet het hier gewoon. Ze was en is een bijzonder energiek persoontje die heel wat werk in hun gezin en boven in de kleermakerij verzet heeft. Bij de verjaardagsfeestjes regelde zij alles. Toen opoe en opa 40 jaar getrouwd waren hebben we onder haar leiding een dansje uitgevoerd als een stel vlinders met van die gazen vleugeltjes op de rug. Nee dat vond ik minder, maar tegen tante Aart kon je niet in gaan. Ze regeerde de hele boel met vaste hand. Ze was bovendien een geweldige handwerklerares. Bij haar werd handwerken weer leuk. Ze leerde ons naaien i.p.v het verplichte breien met die stijve katoen. Bij warm weer kregen we zelfs les onder de appelbomen achter de lagere school. Je ziet hier ook een sportieve oom Sjoerd, die zomers vaak ging zwemmen en Gerke en mij de eerste beginselen van het zwemmen bijbracht in het "tweede bad". Bovendien ging hij in de weekenden met ons wandelen naar het Vordense bos... de "groenkopjes"- mannetjes eenden hebben immers mooie glanzende groene kopjes-- voeren. Ach... memories....
Uit deze foto spreekt een heel verhaal. Ik vermoed dat ik hier 5 jaar ben en Diny 3,5. Mama was hier nog alleen met ons. Uit heel haar wezen spreekt wat ze steeds zei: Ik heb jullie nog. Jullie zijn alles wat ik nog heb. De donkerste periode uit haar leven heeft ze net gehad en ze begint weer sterker in het leven te staan. Waarom ze voor deze foto naar de fotograaf is geweest? Joost mag het weten. Is het bedoeld als een nieuwe start: de eerste dag van de rest van haar leven? Eigenlijk zijn er nog verbazend veel fotos van moeders kant, waarvan we er veel aan oom Sjoerd met zn vierkante boxje te danken hebben. Standaard was zijn kreet: Kijk eens naar het vogeltje! De Haar was het ouderlijk huis van de familie Bijenhof en menig zondagmiddag kwamen tante Hermien en oom Sjoerd met hun kroost en vaak had oom Sjoerd zn boxje bij zich. Toch ook zijn er van vaders kant veel fotos. En dan te bedenken dat papa en mama beiden van eenvoudige komaf zijn, materieel gezien dan. Blijkbaar vonden beide families het belangrijk dat er fotos van verschillende periodes in hun leven gemaakt werden en niet alleen de trouwfotos. Van de Egginkskant zal het ook te maken hebben met de interesse voor de techniek van het fotograferen en het ontwikkelproces. Ik weet tenminste dat de neven Joop en Wim Groot Nuelend daar enthousiast mee bezig waren toen ze nog thuis woonden. Ik besef ineens dat Wim Harwig-- Wim van tante Riek-- ook prachtige foto's maakte, heel creatief. Ik ben er tenminste erg blij mee. Op deze foto draag ik de korenblauw met donkerblauw door opoe zelfgebreide rok met truitje. Diny een knalrood eveneens gebreide jurk met blauwwit ingebreide randjes. En beiden dragen we de witte zondagse strik. Door de week was voor mij de blauwe en voor Diny de rode gereserveerd.
De zussen Hermien en Coba, waarschijnlijk met neefje Jan Harwig.Wat zeg je me van die hoedjes?
Je hebt van die dagen dat je denkt: Morgen ga ik lekker in de tuin, boodschappen, vriendinnen bellen, opruimen! En soms is de energie wat minder, zit ik wat in gedachten, en beleef dingen van vroeger opnieuw. Het gekke is dat ik me vervelende dingen minder goed herinner, weggeblokt zeker, maar de herinneringen aan de mensen waar ik veel aan gehad heb worden dan duidelijker. Opa Bijenhof die een bepaalde rust uitstraalde, opoe Bijenhof die je troostte als je gevallen was of verdriet had. Mama die zo spontaan voor de dag kon komen, tante Hermien die altijd koffie of thee voor je klaar had en tante Riek waar je tot rust kwam. Gerrie met wie ik vreselijk kon lachen en samen En mijn grootvaders klok..is een heel oude klok zong. Diny waar ik mee kon lachen èn huilen. De afwas deden we samen al zingend. Ons eerste plaatje dat we samen kochten was: Twee reebruine ogen... Die keken de jager aan... en dat zongen we dan tweestemmig mee. Wanneer we in bed lagen sliepen we niet snel. Het was altijd nog donderjagen. Ik herinner me dat we zon lange kartonnen koker bemachtigd hadden en dan in bed daar doorheen kletsten en toeterden. Steeds ma onder aan de trap: Deerns gao slaopen. Jao jao, riepen we dan, maar dat ging natuurlijk niet. Pas wanneer ze met: Mot papa soms bi-j oele kommn? begon, dan hadden we de schrik te pakken, want dan werd het menens. In mijn herinnering onweerde het veel vaker dan nu. Bij de eerste bliksemschicht stond Diny meestal al naast ons bed: Hetty dr uut onweer. Het moest wel heel hard gaan voor ik er uit kwam, want ik sliep vast. Opoe zat dan al lang en breed beneden aan tafel:Neet bi-t raam, nee ok neet bi-j de schosteen nee nee ok niet bi-j et stopcontact as tr es een vuurbal kump, want ... Nee Johan( opa) niet naor buten gaon, t geet nog völs te hard oeoe weer zon klap foi toch foi toch. Heb iele wel wat an de veute en de jas an? Het was altijd een heel spektakel. De petroleumlamp stond klaar voor als het onweer op de draod sloeg want dan was alle electra in één keer uit. Wanneer het wat rustiger werd in de lucht ging pa buiten poolshoogte nemen en zei wanneer we weer naar bed konden gaan. Ach een beetje mijmeren . Moet af en toe kunnen.
Vanaf mijn teenerleeftijd had ik regelmatig briefcontact met opa. Vaak ging het over boeken of gedichten die we beiden mooi of juist niet mooi vonden. Ook nadat Wim en ik getrouwd waren ging dat door. Hij was het eens met mijn keus en dat liet hij merken ook. Zijn brieven zijn, vind ik, zo bijzonder dat ze eigenlijk bedoeld zijn voor een breder publiek. Daarom, en ik ben in de gelegenheid, volgt hier zo'n speciale brief.
13-10-71
Lieve kinderen,
Ik begin dan nu aan een brief aan jullie. Eerst over dat dikke boek: Soldaat van Oranje. Een heel eerlijk boek, interessant om te lezen, maar voor mij houdt daar alles mee op. Zeer toepasselijk lees je op elke bladzij het woord godverdomme. Dat woord kàn voor een stervende soldaat een gebed zijn, maar in dat boek is dat geen gebed, vrees ik. Door de Duitsers te verdoemen is het noodzakelijk dat je in elke Duitse jongen niets ziet dan het symbool van een macht die inderdaad verdoemeniswaardig is. En om dat te kunnen volhouden moet je hem kunnen haten wat altijd een tweesnijdend zwaard is. Maar als ik in die jaren met Duitse jongens sprak dan was het altijd: Was müssen sie, anders worden ze voor de muur gezet. Op zichzelf was dat laf, maar we moeten niet vergeten dat niet elke soldaat een martelaar hoeft te worden. En wie was nu de eigenlijke schuldige? Hitler schijnbaar. Maar het Duitse gewone volk zèlf. Hadden zij niet uit tienduizenden kelen: Sieg Heil gebruld dan was Hitler niet zo verdwaald. De jongens konden nu wel zeggen: Was müssen sie, maar zij waren er zelf de schuld van. Zo verging het vroeger keizer Wilhelm ook. Hij heeft in zijn boek zijn hofhouding, zijn generaals aangeklaagd als de ware schuldigen van de eerste Wereldoorlog. Hij, als 19 jarige jongen tot keizer gemaakt, alles had voor hem geknikt. Dat was zijn val geweest en dat was ook de val van Hitler geworden. Mensvergoding en de straf kregen ze thuisbezorgd. Ja, nu verwenst de Duitser Hitler naar de diepste hel. Fout. Of zij er van geleerd hebben moet de toekomst uitwijzen. Of zij het op de een of andere manier het nog van het geweld verwachten zullen zij en elke regering weer bedrogen uitkomen. Ik heb het in een visioen gezien. Ik begreep die symbolen helemaal niet, maar die kalme jonge man die dan altijd naast me staat, gaf me in een paar woorden uitleg. Dat boekje Peper en Zout, prachtig man! Dat boekje Liefde heb ik met gemengde gevoelens gelezen, dat moet ik nog eens lezen voor ik weet wat ik er aan heb. Dit had ik al geschreven met de pen, nog beter te lezen dan met mijn getik
Vorig jaar waren we een paar dagen in Antwerpen.
