Chronologisch overzicht van ruimtevaarders, bemande ruimtevluchten en onbemande sondes.
06-10-2015
dit gebeurde op 6 oktober
lancering in 1964 vanaf Baikonur LC1, van de ruimtecapsule Woskhod 3KV-2/Kosmos 47.
Dit is een onbemande test van de vernieuwde vostok capsule, aangepast voor het dragen van ofwel drie cosmonauten ofwel twee met EVA-sas, als antwoord op het VS Gemini programma.
De schietstoel werd vervangen door een landingssysteem, dat dmv sensoren een raketje ontstak bij de nadering van de grond, zodat een landing met de bemanning in de capsule mogelijk was.
Enkele gegevens:
NSSDC ID: 1964-062A
Norad ID: 891
Lanceertuig: Woskhod 11A57
Massa: 5320 kg.
vertrek in 1990 van de ruimtependel Discovery STS 41 (Norad ID: 20841), voor een 4-daagse missie in een baan om de aarde.
Het hoofddoel is de lancering van de Ulysses ruimtesonde naar een heliocentrische baan, voor onderzoek van de zon.
Voor de eerste maal wordt dmv de Inertial Upper Stage (IUS) en de speciaal voor deze missie ontworpen Payload Assist Module-S (PAM-S) een satelliet in een baan loodrecht op de ecliptica gestuurd en komt zo in een polaire baan om de zon.
De inzittenden zijn:
Richard N.Richards, bevelhebber,
Robert D.Cabana, piloot,
William M.Shepherd, missiespecialist,
Bruce E.Melnick, missiespecialist,
Thomas D.Akers, missiespecialist.
lancering in 1990 vanaf de ruimtependel Discovery STS 41, van de internationale ruimtesonde Ulysses/ISPM.
De primaire doelstellingen van Ulysses, voorheen de International Solar Polar Mission (ISPM), zijn het onderzoek in functie van de zonne-breedtegraad ( vanaf een polaire baan om de zon), van oa de zonnewind, de interplanetaire magnetische velden, de kosmische straling, het interstellaire gas en de energetische deeltjes. Hiertoe draagt de sonde oa twee magnetometers, plasma-instrumenten, drie sensoren voor geladen deeltjes en kosmisch stof en een X-stralen & gammaflits detector.
Ook de corona van de zon wordt bestudeerd en wordt er gezocht naar gravitatiegolven.
(afbeelding: de sonde tijdens de bouw)
Enkele gegevens:
NSSDC ID: 1990-090B
Norad ID: 20842
Lanceertuig: Discovery
Massa: 370 kg.
selektie in 1989 van de Oostenrijkse Soyuz Gastcosmonauten
Clemens Lothaller,
Franz Viehböck.
Enkel Viehböck zal deelnemen aan een Soyuz-ruimtevlucht.
lanceringen van allerlei aard, onder andere
in 1964: de VS militaire satellieten Calsphere 1 en 2, OPS 5798(?) en Transit 5B-4;
in 1969: de SU weersatelliet Meteor 1-02;
in 1973: een SU fotoverkenner Zenit-4MK;
in 1975: de VS wetenschapssatelliet Explorer 54/AE 4;
in 1978: een SU fotoverkenner Zenit-4MKM;
in 1980: een SU communicatiesatelliet Raduga 07;
in 1981: de radio-amateurs satelliet Oscar 9/UoSat 1 en de NASA wetenschapssatelliet SME;
in 1986: de CN militaire satelliet China 19/FSW-O 8 en een SU militaire waarnemer Siluet;
in 1992: de wetenschapssatellieten Freja (DE/SE) en PRC 32?36/FSW-1 4 (CN);
in 1994: de telecomsatelliet Intelsat 703;
in 1995: een SU militaire navigatiesatelliet Parus.
vertrek in 1984 van de ruimtependel Challenger STS 13/41G (Norad ID: 15353), voor een 8-daags verblijf in een baan om de aarde.
Dit is de eerste ruimtevlucht met twee vrouwen aan boord, daarbij werd Sullivan de eerste Amerikaanse vrouw, en de tweede vrouw in de geschiedenis, om een buitenaktiviteit (EVA) uit te voeren.
De opdrachten waren oa het in de ruimte plaatsen van de Earth Radiation Budget Satellite (ERBS) en het testen van de mogelijk om satellieten in hun baan bij te tanken dmv het ORS systeem.
De inzittenden zijn:
Robert L.Crippen, bevelhebber,
Jon A.McBride, piloot,
Kathryn D.Sullivan, missiespecialiste,
Sally K.Ride/Hawley, missiespecialiste,
David C.Leestma, missiespecialist,
Marc J-P.Garneau, ladingspecialist - CSA,
Paul D.Scully-Power, ladingspecialist.
geboorte in 1929 te Seattle – Washington, van Richard Francis ‘Dick’ Gordon Jr.
Amerikaanse piloot/astronaut.
Lid van Nasa 3-1963 groep.
Maakte ruimtevlucht in gemini 11 en apollo 12.
Verbleef 13,16 dagen in de ruimte.
Maakte 1 ruimtewandelingen en 1 stand-up – samen 2u41’.
Was astronaut tot 1972.
geboorte in 1930 te Uzyn, van Pavel Romanovich Popovich.
Oekraiense piloot/cosmonaut.
Lid van Luchtmacht 1-1960 groep.
Maakte ruimtevlucht in vostok 4 en soyuz 14.
Verbleef 18,69 dagen in de ruimte.
Gezagvoerder van eerste missie naar militair ruimtestation in juli 1974.
Bleef ruimtevaartmedewerker tot 26 januari 1982.
Overlijdt tgv beroerte op 29 september 2009 in ziekenhuis in Gurzuf.
geboorte in 1958 te Pontiac – Michigan, van Brent Ward Jett Jr.
Amerikaanse piloot/astronaut.
Lid van NASA 14-1992 “The Hogs”.
Maakte ruimtevlucht in STS 72, 81, 97 en 115.
Verbleef 41,75 dagen in de ruimte.
Was astronaut tot november 2007.
geboorte in 1958 te Amsterdam, van André Kuipers.
Nederlandse ingenieur/astronaut.
Lid van EAC-1998 selektie.
Maakte ruimtevlucht in soyuz TMA4(TMA3) en TMA3M.
Verbleef 203,66 dagen in de ruimte.
overlijden in 1993 te Nepal, van Karl Gordon Henize
Amerikaanse wetenschapper/astronaut
Geboren op 17 october 1926, te Cincinnati - Ohio
Selectie: NASA Astronaut Groep 6-1967
Missies: STS 51/F
Verbleef 7d 22h 45m (7,95d) in de ruimte
Kwam om tijdens een expeditie op Mount Everest.
Ontving meerdere onderscheidingen, waaronder de Nasa Exceptional Scientific Achievement medaille.
(hier afgebeeld)
selektie in 1998 van de EAC astronaut
André Kuipers (Nederland).
lanceringen van allerlei aard, onder andere
in 1964 en 1965: een VS fotospion KH-4A;
in 1965: de VS militaire satelliet OV 1-2;
in 1966: de VS militaire satellieten Midas 9(RTS 3) en Secor 8/EGRS-8;
in 1968: de SU communicatiesatelliet Molniya 1-10(K) en de VS militaire satelliet OPS 964;
in 1972: een SU radardoel satelliet DS-P1-Yu;
in 1979: een SU fotoverkenner Orion;
in 1983: een SU doelsatelliet Taifun-1B;
in 1990: de CN testsatelliet China 33/FSW-1 3;
in 1997: de ECC telecomsatelliet Echostar 3, het MIR cargoschip Progress-M36 en de herdenkingssatelliet Sputnik Jr;
in 1998: de telecomsatellieten Eutelsat W2 en NSC(SE) Sirius 3.
lancering in 1959 vanaf Baikonur LC1, van de Soviet ruimtesonde E-2(A) N°1/Luna 3.
Luna 3 wordt de ruimte ingeschoten met de bedoeling na een rechtstreekse vlucht te pletter te slaan op het maanoppervlak.
Op 7 oktober mist Luna 3 de maan op 6.200 km en komt in een lusvormige aarde/maan omloop van
15 dagen. Daarbij kwam de voor ons verborgen « achterzijde » van de maan, die op dat moment door de zon beschenen was, in het bereik van de camera’s.
Op 18 oktober seint de sonde 17 foto’s door die moeilijk te interpreteren bleken.
Toch was deze prestatie van luna 3, met de eerste fotos van de maan”achterzijde”, van enorm belang voor de wetenschap.
(afbeeldingen: model van deze sonde en maan”achterzijde”)
Enkele gegevens:
NSSDC ID: 1959-008A (theta 1)
Norad ID: 21
Lanceertuig: Molniya 8K72/I1-8(Luna)
Massa: 278 kg.
lancering in 1965 vanaf Baikonur LC1, van de Soviet ruimtesonde E-6 N°11/Luna 7.
De maansonde E-6-11 wordt gelanceerd met de bedoeling een zachte landing op de maanbodem te maken.
De remraketten zijn echter te vroeg uitgewerkt, zodat de sonde op 7 oktober aan hoge snelheid inslaat in de Oceaan der Stormen (9°N – 48°W).
(afbeelding: model E-1 sonde).
Enkele gegevens:
NSSDC ID: 1965-077A
Norad ID: 1610
Lanceertuig: Molniya 8K78M U103-27
Massa: 1500kg.
geboorte in 1957 te Demarest - New Jersey, van Gregory Thomas Linteris.
Amerikaanse ladingspecialist/astronaut.
Lid van MSL 1-1996 ladingspecialisten.
Maakte ruimtevlucht in STS 83 en 94.
Verbleef 19,66 dagen in de ruimte.
Was astronaut tot 17 juli 1997.
selektie in 1967 van de NASA-6/XS-11 (The Excess Eleven) astronauten
Joseph Allen,
Philip Chapman,
Anthony England,
Karl Henize,
Donald Holmquest,
William B. Lenoir,
Anthony Llewellyn,
Story Musgrave,
Brian O'Leary,
Robert Parker,
William Thornton.
Deze wetenschapper-astronauten werden als backup bemanningsleden gekozen voor de laatste drie Apollo-missies of voor Skylab.
Behalve Chapman, Holmquest, Llewellyn en O'Leary – die ontslag namen bij de NASA voor het einde van het Apollo-programma – vlogen allen uiteindelijk als missiegespecialisten in het Space Shuttle programma.
Met zijn vlucht in STS-80 op de leeftijd van 61 jaar, kreeg Musgrave de titel van 'oudste astronaut" tot aan de tweede vlucht van John Glenn.
selektie in 1989 van de Spacelab-J ladingspecialist
Stanley N.Koszelak,
die echter geen ruimtevlucht zal maken.
lanceringen van allerlei aard, onder andere
in 1957: de allereerste satelliet Sputnik 1/PS 1;
in 1960: de VS militaire communicatiesatelliet Courier 1B;
in 1964: de VS wetenschapssatelliet Explorer 21/IMP 2;
in 1972: een SU fotoverkenner Zenit-4M;
in 1978: acht SU militaire communicatiesatellieten Strela-1M;
in 1984: een SU militaire waarschuwer Oko;
in 1991: de SU satelliet voor materiaalonderzoek Foton 4?7.
vlucht in 1962 van de ruimtecapsule Mercury Atlas 8/Sigma 7 (Norad ID: 433), van 6 omlopen om de aarde.
Mercury Atlas 8, ook Sigma 7 genoemd, met astronaut Walter M.Schirra Jr aan boord is de beste VS bemande ruimtevlucht tot dan.
De lancering is de eerste die rechtstreeks te volgen is door West-Europese TV-kijkers, via de onlangs in dienst genomen Telstar-satelliet.
Schirra volbrengt bijna 6 omlopen om de aarde en valt terug in de Stille Oceaan, na een vlucht van 9 uur 13 min (21:28 UTC). Binnen 40 minuten na de ‘landing’ wordt Schirra samen met zijn capsule op het dek van de USS Kearsage gezet.
Schirra is dan gedurende 8u 56m 22s gewichtloos geweest en haalde een nieuw menselijk snelheidsrecord van 7850 mps.
De voornaamste objectieven van de missie waren: de menselijke handelingen tijdens een vlucht van zes maal om de aarde evalueren en de beoordeling van het wereldwijde Mercury netwerk.
Sigma 7 staat opgesteld in de Astronaut Hall of Fame, Titusville - Florida.
De inzittende is:
Walter M.Schirra, Jr.
vertrek in 1985 van de ruimtependel Atlantis STS21/51J (Norad ID: 16115), voor een 4-daags verblijf in een baan om de aarde.
Het is de 2de geheime pendelmissie in opdracht van DoD (VS Ministerie van Landsverdediging).
Vanuit Atlantis worden de twee militaire satellieten USA 11/DSCS 3A-02 en USA 12/DSCS 3A-03 in de ruimte gezet.
De inzittenden zijn:
Karol J.Bobko, bevelhebber,
Ronald J.Grabe, piloot,
David C.Hilmers, missiespecialist,
Robert L.Stewart, missiespecialist,
William A.Pailes, ladingspecialist.
vertrek in 1994 van het ruimteschip Soyuz TM20 (Norad ID: 23288), naar het Soviet ruimtestation MIR.
Tijdens de automatische koppeling van deze 20ste expeditie naar Mir, wijkt de soyuz onverwacht af van de ideale baan; de koppeling slaagt toch nog zonder incidenten op handbediening door de ervaren cosmonaut Viktorenko.
De lading bevat oa 10 kg apparatuur voor gebruik door Merbold in ESA's Euromir 94 programma.
Na 169 dagen brengen cosmonauten Viktorenko en Kondakova de wetenschapper Polyakov, die 437 dagen in de ruimte was, terug naar de aarde. Merbold landde na 32 dagen in Soyuz TM19.
De inzittenden bij de lancering zijn:
Alexander S.Viktorenko, gezagvoerder,
Yelena V.Kondakova/Ryumin, vluchtingenieur,
Ulf D.Merbold, wetenschapper - ESA Euromir 94;
bij de terugkeer:
Alexander S.Viktorenko, gezagvoerder,
Yelena V.Kondakova/Ryumin, vluchtingenieur,
Valeri V.Polyakov, wetenschapper.
geboorte in 1935 te Charlotte – North Carolina, van Charles Moss ‘Charlie’ Duke Jr.
Amerikaanse piloot/astronaut.
Lid van Nasa 5-1966 groep.
Maakte ruimtevlucht in apollo 16.
Verbleef 11,08 dagen in de ruimte.
Maakte 3 maanwandelingen en 1 stand-up - samen 21u37’56”.
Tiende mens op de maan - apollo 16.
Was astronaut tot 1976.
geboorte in 1951 te Paterson - New Yersey, van Dr Kathryn Dwyer ‘Kathy’ Sullivan.
Amerikaanse missiespecialist/astronaute – Geoloog.
Lid van Nasa 8-1978 groep.
Maakte ruimtevlucht in STS 13/41G, 31 en 45.
Verbleef 22,20 dagen in de ruimte.
Maakte 1 ruimtewandeling van 3u29’.
Eerste ruimtewandeling door VS astronaute op 11 oktober 1984.
Was astronaute tot mei 1993.
overlijden in 1995 te Houston – Texas, van Charles Lacy Veach
Amerikaans piloot/astronaut
Geboren op 18 september 1944, te Chicago, Illinois
Rang: Kolonel, USAF
Selectie: NASA Astronaut Groep 10-1984
Missies: STS-39 en STS-52
Verbleef 18d 4h 18m (18,18d) in de ruimte
Overleed aan kanker
Werd meermaals onderscheiden, oa met het VS Purple Heart (hier afgebeeld).
lanceringen van allerlei aard, onder andere
in 1967: de SU communicatiesatelliet Molniya 1-06(F);
in 1968: de ESA/NASA wetenschapssatelliet Aurorae/ESRO 1(A) en een SU radardoel DS-P1-Yu;
in 1970: een SU oceaanobservatie satelliet US-A;
in 1973: een SU fotoverkenner Zenit-2M;
in 1978: een SU fotoverkenner Fram en het Saljut 6 cargoschip Progress 4;
in 1979: een SU communicatiesatelliet Ekran 04;
in 1980: een SU fotoverkenner Zenit-6;
in 1985: de SU communicatiesatelliet Molniya 3-26 en een aardobservatie satelliet Resurs-O1;
in 1986 en 1988: een SU militaire waarschuwer Oko;
in 1989: een SU militaire waarnemer Kobal't;
in 1998: de VS militaire satellieten USA 140 en USA 141.
vertrek in 1991 van het ruimteschip Soyuz TM13 (Norad ID: 21735), naar het Soviet ruimtestation MIR.
Deze Austromir 91 missie is de 13de expeditie naar MIR, met een astronaut uit Oostenrijk en een kosmonaut uit Kazachstan. De Oostenrijkers betaalde $ 7.000.000 voor de vlucht van Viehböck, terwijl Aubakirov gekozen werd om het onafhankelijke Kazachstan aan te moedigen lanceringen te blijven toestaan vanaf Baikonur Cosmodrome.
Viehbock en Aubakirov keerden al na 8 dagen terug in Soyuz TM12. Na 175 dagen gekoppeld te zijn aan Mir bracht Soyuz TM13 op 25 maart 1992 samen met Volkov, de cosmonauten Krikalyev en Flade terug naar de aarde, die respektivelijk 312 en 8 dagen in de ruimte waren.
Krikalyev werd op die manier "de laatste Burger van de Sovjet-Unie": gelanceerd vanaf de Kazachse Socialistische Sovjetrepubliek en geland in het onafhankelijke Kazachstan.
De inzittenden bij de lancering zijn:
Aleksander A.Volkov, gezagvoerder,
Toktar O.Aubakirov, vluchtingenieur - Kazakhstan,
Franz A.Viehbock, wetenschapper - ESA;
bij de terugkeer:
Aleksandr A.Volkov, gezagvoerder,
Sergei K.Krikalyev, vluchtingenieur,
Klaus-Dietrich Flade, wetenschapper - ESA.
geboorte in 1939 te Moskou, van Yuri Nikolayevich Glazkov.
Russische ingenieur/cosmonaut.
Lid van Luchtmacht 3-1965 groep.
Maakte ruimtevlucht in soyuz 24.
Verbleef 17,73 dagen in de ruimte.
Was cosmonaut tot 1982.
Overlijdt te Moskou op 9 december 2008.
lanceringen van allerlei aard, onder andere
in 1962: de VS wetenschapssatelliet Eexplorer 14;
in 1966: de VS weersatelliet ESSA 3/TOS A;
in 1968: een SU ruimte kernbom OgCh;
in 1972: het VS radardoel Radcat 2 en de wetenschapssatelliet Radsat/SESP 72-1;
in 1973: acht SU militaire communicatiesatellieten Strela-1M;
vertrek in 1988 van de ruimtependel Discovery STS 26 (Norad ID: 19547), voor een 4-daagse opdracht in een baan om de aarde.
Deze korte missie is de eerste pendelvlucht na de ramp met Challenger op 28 januari 1986.
De opdracht omvat het in de ruimte zetten van de NASA gegevensoverdracht satelliet TDRS-3 (Tracking and Data Relay Satellite-3) en het uitvoeren van wetenschappelijke experimenten.
De inzittenden zijn:
Frederick H.Hauck, bevelhebber,
Richard O.Covey, piloot,
John M.Lounge, missiespecialist,
George D.Nelson, missiespecialist,
David C.Hilmers, missiespecialist.
geboorte in 1942 te Miami - Florida, van Clarens William ‘Bill’ Nelson.
Amerikaanse ladingspecialist/astronaut.
Lid van Congress Observer 1984 groep.
Maakte ruimtevlucht in STS 24/61C.
Verbleef 6,09 dagen in de ruimte.
Was astronaut tot januari 1986.
geboorte in 1956 te Monroe – Louisiana, van James Donald Halsell Jr.
Amerikaanse piloot/astronaut.
Lid van NASA 13-1990 groep.
Maakte ruimtevlucht in STS 65, 74, 83, 94 en 101.
Verbleef 52,44 dagen in de ruimte.
Was astronaut tot november 2006.
selektie in 1989 van de ATLAS(EOM) ladingspecialisten
Charles R. Chappell,
Michael Lampton,
Byron K. Lichtenberg.
Waarvan alleen Lichtenberg in de ruimte zal vertoeven.
Nb: op de foto staat ook de belgische astronaaut Frimout die later bij de groep kwam.
lanceringen van allerlei aard, onder andere
in 1962: de NASA/CA astronomiesatelliet Alouette 1 en een VS fotospion KH-4;
in 1970: de SU communicatiesatelliet Molniya 1-15;
in 1971: een SU wetenschapssatelliet OSO, de NASA testsatelliet TETR/TTS 3 en een SU fotoverkenner Zenit-4M;
in 1972: een SU doelsatelliet DS-P1-M;
in 1975: de militaire testvlucht Soyuz 7K-S-2L;
in 1976: een SU militaire communicatiesatelliet Strela-2;
in 1977: het SU ruimtestation DOS 5(7K)/Saljoet 6;
in 1983: een SU communicatiesatelliet Ekran;
in 1987: de NASA/SU biologiesatelliet Bion 8;
in 1988: de SU communicatiesatelliet Molniya 3-33;
lancering in 1971 vanaf Baikonur LC81/24, van de Soviet ruimtesonde E-8LS N°202/Luna 19.
Deze zware maansonde komt op 3 oktober in een baan om de maan, om vandaar het oppervlak in kaart te brengen.
Luna 19 zette de systematische studie voort van de maan, oa voor wat betreft de zwaartekracht en de locatie van de mascons (massa concentraties). De sonde bestudeerde ook de straling en de zonnewind nabij de maan. Een TV-systeem zorgde voor beelden.
(afbeelding: model van deze sonde)
Enkele gegevens:
NSSDC ID: 1971-082A
Norad ID: 5488
Lanceertuig: Proton-K/D(UR-500)
Massa: 5810 kg.
geboorte in 1940 te Ivanteyevka, van Aleksandr Segeyevich Ivanchenkov.
Russische ingenieur/cosmonaut.
Lid van Energia 4-1973 groep.
Maakte ruimtevlucht in soyuz 29(31) en T6.
Verbleef 147,53 dagen in de ruimte.
Maakte 1 ruimtewandeling van 2u05’.
Was cosmonaut tot 3 november 1993.
lanceringen van allerlei aard, onder andere
in 1963: de VS militaire satellieten Transit 5B-1(VBN-1) en Transit 5E-1;
in 1966: een VS fotospion KH 8 Gambit;
in 1967: de communicatiesatelliet Intelsat II F-4;
in 1971: de JP astronomiesatelliet MSF 2/Shinsei/MU-4S-3 en een SU fotoverkenner Zenit-4M;
in 1979: een SU fotoverkenner Zenit-6;
in 1980: het een SU progress 11 11993 cargo
in 1981: een SU zwerm Romb doelstellieten;
in 1982: de communicatiesatelliet Intelsat V-F5;
in 1983 en 1984: een SU satelliet voor oceaanstudie Okean-OE;
in 1984: een SU ELINT satelliet Tselina-2;
in 1985: de communicatiesatelliet Intelsat VA-F12;
in 1989: de SU communicatiesatelliet Gorizont 19 en de satellieten voor ruimteonderzoek Intercosmos 24 (SU) en Magion 2 (EZ);
in 1990: de SU weersatelliet Meteor 2-20;
in 1991: zes SU militaire communicatiesatellieten Strela-3;
in 1998: de SU communicatiesatelliet Molniya 1-91;
in 1999: een SU aardobservatie satelliet Resurs F1M.
lancering in 1967 vanaf Baikonur 81/23, van de Soviet ruimtesonde Soyuz 7K-L1 No.4L.
Deze vlucht is bedoeld als voorbereiding op bemande vluchten omheen de maan, zonder landing.
Het lanceertuig werd kort na de lancering onstabiel en de vluchtleiding besloot de vlucht af te breken bij T + 97 seconden.
Het ruimtevaartuig werd gescheiden van de raket door middel van het SAS reddingssysteem en kwam 50à60 kilometer verder naar beneden. Het werd door een militaire Mi-6 helikopter opgepikt en keerde terug naar Bajkonoer.
(afbeelding: ruimtesonde in konstruktiehal)
Enkele gegevens:
NSSDC ID: -
Norad ID: -
Lanceertuig: Proton-K/D s/n 229-01
Massa: 5390 kg.
vertrek in 1973 van het ruimteschip Soyuz 12 (Norad ID: 6836), voor een 2-daagse testvlucht in een baan om de aarde.
Soyuz 12 was de eerste vlucht van het hernieuwde Soyuz ruimtevaartuig in de nasleep van de Sojoez 11 tragedie. De capaciteit van de capsule was verlaagd van 3 naar 2 kosmonauten zodat tijdens de lancering, de terugval en koppeling het ruimtepak kon gedragen worden.
Oorspronkelijk was het de bedoeling aan te koppelen aan het Salyut 2 ruimtestation, maar de lancering hiervan liep mis. Daar Soyuz 12 slechts 2 dagen op eigen kracht kon werken, en er geen station was om aan te koppelen, keerde de bemanning na twee dagen terug naar de aarde.
De inzittenden zijn:
Vasili G.Lazarev, gezagvoerder,
Oleg G.Makarov, vluchtingenieur.
geboorte in 1952 te Brasov, van Dumitru Dorin Prunariu.
Roemeense piloot/cosmonaut.
Lid van Interkosmos 1978 groep.
Maakte ruimtevlucht in soyuz 40.
Verbleef 7,86 dagen in de ruimte.
Eerste Roemeen in de ruimte - 14 mei 1981.
Was cosmonaut tot 1981.
geboorte in 1966 te Boston – Massachusetts, van Stephanie Diana Wilson.
Amerikaanse missiespecialist/astronaute – Ingenieur.
Lid van NASA 16-1996 “The Sardines”.
Maakte ruimtevlucht in STS 120, 121 en 131.
Verbleef 43 dagen in de ruimte.
Was astronaute tot 3 juli 2013.
lanceringen van allerlei aard, onder andere
in 1962: een SU fotoverkenner Zenit-2;
in 1973: de VS militaire satelliet OPS 6275;
in 1975: de FR astronomiesatelliet Aura/D2B;
in 1984: een SU fotoverkenner Oblik en een zwerm Romb doelstellieten;
in 1985: de TKS-M Salyut 7 module;
in 1989: de SU communicatiesatelliet Molniya 1-76 en de militaire satelliet US-PU;
in 1990: het MIR cargoschip Progress-M05;
in 1994: een SU doelsatelliet Vektor;
in 1997: de communicatiesatelliet Iridium 19, 34, 35, 36 en 37.
vertrekpoging in 1983 van het ruimteschip Soyuz T10-1, naar het Soviet ruimtestation Salyut 7.
De Sojoez T-10-1 missie (ook Sojoez T-10A genoemd) werd al vóór de start beëindigd door de explosie van de draagraket op het lanceerplatform.
De capsule met de bemanning werd twee seconden voordat de draagraket ontplofte weggetrokken door de bovenop aanwezige reddingsraket en kwam veilig naar beneden.
De inzittenden zijn:
Vladimir G.Titov, gezagvoerder,
Gennady M.Strekalov, vluchtingenieur.
vertrek in 1997 van de ruimtependel Atlantis STS 86 (Norad ID: 24964), naar het Soviet ruimtestation MIR.
Deze zevende koppeling van een ruimtependel met MIR leverde de wetenschapper David A. Wolf als zesde VS astronaut in het ruimtestation af en bracht astronaut Michael C.Foale op 6 oktober terug naar de aarde. Deze was dan 145 dagen in de ruimte, waarvan 134 aan boord van MIR.
Op 1 oktober had de eerste gemeenschappelijke VS/SU buitenaktiviteit (EVA) plaats door Titov en Parazynski.
De inzittenden bij de lancering zijn:
als hoofdbemanning:
James D.Wetherbee, bevelhebber,
Michael J.Bloomfield, piloot,
Vladimar G.Titov, missiespecialist - RSA,
Scott E.Parazynski, missiespecialist,
Jean-Loup J.M.Chretien, missiespecialist - CNES,
Wendy B.Lawrence, missiespecialist,
als MIR-astronaut:
David A.Wolf;
bij de landing:
de hoofdbemanning en
Michael C.Foale.
geboorte in 1948 te Ceske Budejovice, van Vladimir Remek.
Tsjechische piloot/cosmonaut.
Lid van Interkosmos 1976 groep.
Maakte ruimtevlucht in soyuz 28.
Verbleef 7,93 dagen in de ruimte.
Eerste Europeaan in de ruimte - 2 maart 1978.
Was cosmonaut tot 1978.
lanceringen van allerlei aard, onder andere
in 1967: een SU fotoverkenner Zenit-2;
in 1968: de VS militaire satellieten OV 2-5, ERS 28/OV 5-2, ERS 21/OV 5-4, LES 6 en Transtage 13;
in 1974: een SU doelsatelliet DS-P1-Yu;
in 1975: de communicatiesatelliet Intelsat IVA-F1;
in 1980: een SU fotoverkenner Fram;
in 1985: een SU fotoverkenner Oblik;
in 1991: de CA telecomsatelliet Anik E1;
in 1993: de aardobservatie satelliet SPOT 3 en de wetenschappelijke micro-satellieten Stella (FR), Kitsat 2/KO 25 (KR), PoSat 1 (PT/UK), HealthSat 2 (VS/UK), Itamsat-A/IO-26 (IT) en EyeSat 1 (VS);
in 1995: een SU aardobservatie satelliet Resurs F20;
in 1996: de telecomsatelliet Ekspress 12/Gorid;
in 1999: de telecomsatelliet LMI 1/Intersputnik 1.
lancering in 1960 vanaf Cape Canaveral LC12, van de VS ruimtesonde Pioneer(P-30)/Able 5A.
Pioneer P-30 is bedoeld om na ongeveer 62 uur in orbit omheen de maan te komen, maar de missie mislukt reeds kort na de start. Er wordt slechts 1290 km hoogte bereikt en de ruimtesonde valt ergens in de Indische Oceaan.
Nota:
Op 15 februari was er al een P-3 sonde verloren bij de explosie tijdens een statische test van de Atlas D / Able 5 draagraket.
(afbeelding: model van dit type)
Enkele gegevens:
NSSDC ID: 1960-F11/PIONY
Norad ID: F600925A (F00112)
Lanceertuig: Atlas Able 80D
Massa: 175,5 kg.
lancering in 1992 vanaf Cape Canaveral LC40, van de VS ruimtesonde Mars Observer.
Deze sonde moest van in een baan om de planeet mars gegevens verzamelen over de bodem en het klimaat ervan. Aan boord waren instrumenten voor onderzoek van het oppervlakte materiaal, de topografie (oa het “hoofd”), het gravitatieveld, het magnetisch veld en de seizoensgebonden cyclus van stof en gassen in de atmosfeer.
Ook was voorzien dat Mars Observer zou samenwerken met de geplande Russische MARS 1994 missie.
Contact met de sonde werd echter op 21 augustus 1993 verloren, drie dagen vóór de geplande baan bereikt werd. Het is niet bekend of het ruimtevaartuig in staat was om de automatische programmering te volgen en in orbit om mars te gaan of dat het in een heliocentrische baan terecht kwam.
Hoewel geen van de hoofddoelstellingen van de missie werden bereikt, werden toch belangrijke gegevens verzameld tot verlies van het contact; oa “Olympus”vulkaan (h27km), wolken h15à25km, zwak magnetisch veld(60nT).
(afbeelding: vrije voorstelling van de sonde boven mars)
Enkele gegevens:
NSSDC ID: 1992-063A
Norad ID: 22136
Andere namen: Mars Geoscience/Climatology Orbiter (MGCO)
Lanceertuig: Titan 3 CT-4
Massa: 1018 kg.
lanceringen van allerlei aard, onder andere
in 1967: de VS militaire satelliet Transit 17;
in 1970: een SU ruimte kernbomtest OGCh;
in 1975: een SU fotoverkenner Fram;
in 1979: de SU wetenschapssatelliet Bion 5 en acht militaire communicatiesatellieten Strela-1M;
in 1984: een SU militaire waarnemer Kobal't;
in 1989: de VS militaire communicatiesatelliet Fleetsatcom 8/USA 46;
lancering in 1958 vanaf Baikonur LC1, van de Soviet ruimtesonde E-1 N°1.
De bedoeling van deze lancering is een sonde te pletter te laten vallen op het maanoppervlak na een rechtstreekse vlucht - zonder tussenfase in aardorbit. Het is het 1ste officieel erkende maanschot van de Soviet Unie. In West Europa werden radiosignalen opgevangen en radarwaarnemingen gedaan.
Het lanceertuig breekt bij T+93s tgv overmatige trillingen, veroorzaakt door de 4 aangehechte
opduwmotoren (1ste trap).
(afbeelding: model van dit type)
Enkele gegevens:
NSSDC ID: 1958-F15
Norad ID: F580923A (F00039)
Lanceertuig: 8K72/B1-3(Luna)
Massa: 360 kg.
lancering in 1969 vanaf Baikonur LC81/24, van de Soviet ruimtesonde E-8-5 N°403.
Haar missie is in een baan om de maan komen en door een lander bodemmateriaal verzamelen en terugbrengen naar de aarde.
Het geheel blijft echter vast in aardorbit door het falen van Blok D als gevolg van een defekte klep in de zuurstoftoevoer. Op 27 september valt de sonde, nog steeds verbonden met de vierde trap van het lanceertuig, in de atmosfeer van de aarde en wordt vernietigd door de wrijvingswarmte.
(afbeelding: model van dit type)
Enkele gegevens:
NSSDC ID: 1969-080A
Norad ID: 4104
Andere namen: Kosmos 300
Lanceertuig: Proton-K/D(UR-500)
Massa: 5600 kg.
geboorte in 1944 te Jefferson – Iowa, van Loren James Shriver.
Amerikaanse piloot/astronaut.
Lid van Nasa 8-1978 groep.
Maakte ruimtevlucht in STS 15/51C, 31 en 46.
Verbleef 16,09 dagen in de ruimte.
Was astronaut tot april 1993.
geboorte in 1961 te San Diego – California, van William Cameron 'Willie' McCool.
Amerikaanse piloot/astronaut.
Lid van NASA 16-1996 “The Sardines”.
Maakte ruimtevlucht in STS 107.
Verbleef 15,94 dagen in de ruimte.
Sterft in de Columbia pendel ramp op 1 februari 2003, boven Texas.
lanceringen van allerlei aard, onder andere
in 1963: een VS fotospion KH-4A;
in 1964: een VS fotospion KH 7;
in 1965: een SU fotoverkenner Zenit-4;
in 1968 en 1975: een SU fotoverkenner Zenit-2M;
in 1972: de VS wetenschapssatelliet Explorer 47/IMP 9;
in 1980: een SU fotoverkenner Orion;
in 1981: een SU doelsatelliet Vektor;
in 1987: het MIR cargoschip Progress 32;
in 1997: een SU militaire navigatiesatelliet Parus, de telecomsatelliet Intelsat 803 en de VS/SU communicatietest satelliet Faisat 2V;
in 1998: de SU communicatiesatelliet Orbcomm-FM 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27 en 28;
lancering in 1964 vanaf Cape Canaveral, van de Saturn SA-7/Apollo BP5 test.
Het doel is de samengang van het lanceertuig en het ruimteschip te evalueren, alsmede het ontsnappingssysteem te testen.
De Saturn 1 (SA-7) brengt een aluminium standaardmodel commandomodule, servicemodule en instrumenteenheid (BP-15) in een baan om de aarde, vergelijkbaar met deze gepland voor toekomstige bemande Apollo missies. De opdracht eindigt op 22 september na 59 banen om de aarde. Alle doelstellingen werden gehaald.
(afbeelding: het BP5 geheel)
Enkele gegevens:
NSSDC ID: 1964-057A
Norad ID: 883
Andere namen: Apollo SA-7 Test Flight
Lanceertuig: Saturn 1
Massa: 16700 kg.
vertrek in 1980 van het ruimteschip Soyuz 38 (Norad ID: 11977), naar het Soviet ruimtestation Salyut 6.
Deze Soyuz brengt de 12de expeditie naar Salyut 6, in het kader van het Intercosmos programma.
De koppeling van Sojoez 38 met Salyut 6 gebeurt in de duisternis. De cosmonauten in het station zien enkel de "koplampen” van de naderende Soyuz. Het verloop wordt door cosmonaut Ryumin gefilmd. Arnaldo Tamayo Méndez wordt de eerste Cubaanse cosmonaut en blijft samen met Romanenko 8 dagen in de ruimte.
De inzittenden zijn:
Yuri V.Romanenko, gezagvoerder,
Arnaldo Tamayo-Méndez, wetenschapper - Cuba.
geboorte in 1932 te Tomsk, van Nikolai Nikolayevich Rukavishnikov.
Russische ingenieur/cosmonaut.
Lid van Energia Ingenieurs 1 Supplement-1967 groep.
Maakte ruimtevlucht in soyuz 10, 16 en 33.
Verbleef 9,88 dagen in de ruimte.
Bleef bij Energia na verlaten van het ruimteprogramma tot 1987.
Overlijdt aan hartaanval op 19 oktober 2002 te Moskou.
geboorte in 1944 te Chicago – Illinois, van Charles Lacy Veach.
Amerikaanse missiespecialist/astronaut.
Lid van Nasa 10-1984 groep.
Maakte ruimtevlucht in STS 39 en 52.
Verbleef 18,18 dagen in de ruimte.
Overlijdt aan kanker op 3 oktober 1995, te Houston, Texas.
geboorte in 1954 te Minamitaina – Tokyo, van Takao Doi.
Japanese missiespecialist/astronaut.
Lid van NASDA 1-1985 en NASA 15-1994 selektie.
Maakte ruimtevlucht in STS 87 en 123.
Verbleef 31,40 dagen in de ruimte.
Maakte 2 ruimtewandelingen - samen 12u42’.
Was astronaut tot 18 september 2009.
geboorte in 1973 te Welkom, van Mark Richard Republic Shuttleworth.
Zuid-Afrikaanse ingenieur.
Maakte ruimtevlucht in soyuz TM34(TM33).
Verbleef 9,89 dagen in de ruimte.
Eerste Zuid-Afrikaan in de ruimte - 20020425.
Tweede ruimtetourist.
selektie in 1985 van de CNES-2 astronauten
Claudie André-Deshays,
Jean-François Clervoy,
Jean-Jacques Favier,
Jean-Pierre Haigneré,
Frédéric Patat,
Michel Tognini,
Michel Viso.
Hiervan maakten Patat en Viso tot nu geen ruimtevlucht.
selektie in 1989 van de TBS reporters
Toyohiro Akiyama,
Ryoko Kikuchi.
Enkel Akiyama verbleef in de ruimte.
lanceringen van allerlei aard, onder andere
in 1959: de VS militaire wetenschapssatelliet Vanguard 3 (SLV7);
in 1962: de VS weerstatelliet TIROS 6;
in 1965: vijf SU militaire communicatiesatellieten Strela 1;
in 1968: de VS militaire satelliet OPS 0165 en OPS 8595;
in 1969: een SU fotoverkenner Zenit-4;
in 1975: de SU weersatelliet Meteor 1-22;
in 1977: een SU oceaanobservatie satelliet US-A;
in 1981: een SU militaire navigatiesatelliet Parus en een fotoverkenner Orion;
vertrek in 1985 van het ruimteschip Soyuz T14 (Norad ID: 16051), naar het Soviet ruimtestation Salyut 7.
De belangrijkste doelstellingen van deze missie zijn de ontvangst van Kosmos 1686 en het uitvoeren van buitenaktiviteiten (EVA) met het oog op toekomstige ruimtestations.
Op 13 november begonnen de cosmonauten hun communicatie met de TsUP te versleutelen en op 21 november keerde Soyuz T14 met Vasyutin en Volkov naar de aarde terug, samen met Savinykh die 168 dagen in Salyut 7 was. Grechko was al op 26 september in Soyuz T13 geland.
Volgens NASA hebben psychologen van de Russische Ruimtevaart de missie vroegtijdig beëindigd als gevolg van "geestes en prestatie problemen" met de bemanning. Volgens andere bronnen had de commandant hoge koorts en een urineweginfectie.
Officieel werd de geplande 6 maanden missie vroegtijdig beëindigd door ziekte van commandant Vasyutin.
De inzittenden bij de lancering zijn:
Vladimir V.Vasyutin, gezagvoerder,
Georgiy M., vluchtingenieur,
Aleksandr A.Volkov, wetenschapper;
bij de landing:
Vladimir V.Vasyutin, gezagvoerder,
Viktor P.Savinykh, vluchtingenieur,
Aleksandr A.Volkov, wetenschapper.
geboorte in 1930 te Weatherford – Oklahoma, van Thomas Patten ‘Tom’ Stafford.
Amerikaanse piloot/astronaut.
Lid van Nasa 2-1962 groep.
Maakte ruimtevlucht in gemini 6 en 9, apollo 10 en 18.
Verbleef 21,16 dagen in de ruimte.
Nam deel aan eerste ruimte rendez-vous op 16 december 1965.
Mede snelheidsrecordhouder (11107 m/s) - apollo 10.
Was bij eerste koppelling van VS & Sovjet ruimtetuig op 17 juli 1975.
Was astronaut tot 1975.
geboorte in 1930 te Hereford – Texas, van Edgar Dean ‘Ed’ Mitchell.
Amerikaanse piloot/astronaut.
Lid van Nasa 5-1966 groep.
Maakte ruimtevlucht in apollo 14.
Verbleef 9,00 dagen in de ruimte.
Maakte 2 maanwandelingen - samen 9u22’31”.
Zesde mens op de maan – apollo 14.
Was astronaut tot 1972.
geboorte in 1943 te Tallahassee – Florida, van Dr Samuel ‘Sam’ Thornton Durrance.
Amerikaanse ladingspecialist/astronaut.
Lid van ASTRO 1 & 2.
Maakte ruimtevlucht in STS 35 en 67.
Verbleef 25,59 dagen in de ruimte.
Was astronaut tot maart 1995; bleef aktief als ruimtevaartmedewerker.
geboorte in 1961 te Palo Alto – California, van Pamela Ann Melroy.
Amerikaanse piloot/astronaute – USAF Testpiloot.
Lid van NASA 15-1994 “The Flying Escargots”.
Maakte ruimtevlucht in STS 92, 112 en 120.
Verbleef 23,74 dagen in de ruimte.
Was astronaute tot juli 2009.
selektie in 1962 van de NASA-2 astronauten (Next Nine-Nifty Nine-New Nine)
Neil Armstrong,
Frank Borman,
Charles Conrad,
Jim Lovell,
Jim McDivitt,
Elliot See,
Tom Stafford,
Ed White,
John Young.
Allen vlogen missies in het Gemini-programma behalve Elliott See, die was als bevelhebber piloot van Gemini 9 gekozen, maar stierf in een T-38 vliegtuigcrash vier maanden voor de lancering. Alle anderen vlogen ook in Apollo, behalve Ed White, die omkwam in de brand van Apollo 1 op het lanceercomplex.
Conrad en Stafford maakten ook een niet-maan vlucht in een Apollo ruimtevaartuig: Conrad op Skylab 2 en Stafford in Apollo-Soyuz. Zes van deze groep: Borman, Lovell, Stafford, Young, Armstrong en Conrad maakten vluchten naar de maan.
Lovell en Young vlogen twee maal naar de maan; Armstrong, Conrad en Young liepen op de maan.
John Young vloog later in de Ruimtependels STS-1 en STS-9; hij was zowel de eerste als de laatste van zijn groep in de ruimte.
lanceringen van allerlei aard, onder andere
in 1961: de VS militaire wetenschapssatelliet Discoverer 31;
in 1962: een VS fotospion KH-4;
in 1966: een SU ruimtekernbom OGCh-05L (X7);
in 1970: een SU fotoverkenner Zenit-2M;
in 1975: acht SU militaire communicatiesatellieten Strela-1M;
in 1983: een SU fotoverkenner Zenit-6;
in 1986: een SU fotoverkenner Oblik;
in 1986: de weersatelliet NOAA 10;
in 1987: een SU militaire waarnemer Kobal't;
in 1991: de SU communicatiesatelliet Molniya 3-41;
