|
In mei 1922 waren bij de inhuldiging van de vlag al 60 leden. Een feest om niet te vergeten. Pastoor Evarist Wittouck( ° St. Eloois-Winkel 1863 + Izegem 1928), die hier op 25 januari 1919 benoemd werd, nam de vlagwijding voor zijn rekening en legeraalmoezenier Debeir uit Kortrijk belastte zich met het gelegenheidssermoen. In de namiddag trokken zowat 15 turnverenigingen uit het omliggende door de straten. ’s Avonds werd dan het eerste publieke turnfeest gegeven.
Vanaf toen was de strijd tegen de turners nog feller dan bij het ontstaan. Er werd laster rondgestrooid en op alle manieren werd getracht onenigheid in de rangen te brengen ( zie verder). Enkele leden gaven er gehoor aan en verlieten de gelederen. In 1922 verliet een groep muzikanten de fanfare St. Jan om zich aan te sluiten bij de harmonie “Hoger Op”, een gevolg van de politieke uiteenlopende opvattingen tussen werklieden en burgers.
In 1925 werd het kostuum van de turner gedeeltelijk gewijzigd, namelijk een sporthemd verving de vareus en het breed driekleurig lint maakte plaats voor een zwarte das waarop een minder driekleurig lint werd genaaid. Het wapen van Marke op de linkerborst werd weggelaten. Die verandering kwam tot stand omdat de vareusen versleten waren en omdat ze voor sommigen te klein werden ; zo werden de kosten op het minimum gebracht door het dragen van een hemd. Dergelijk kostuum was ten slotte deftiger dan het vorige.
Turnfeesten werden o.a. gegeven op Markeplaats ter gelegenheid van de kermis. Deelnamen aan de inhuldiging van de burgemeester en van het oorlogsgedenkteken waren verzekerd. Er werden turnfeesten op touw gezet ter gelegenheid van Statiekermis in de jaren 1924-25 en 1927. Turnfeesten ontbraken niet op St. Anne, in Aalbeke en Bellegem. In 1926 werd het 5-jarig bestaan gevierd in een volle zaal (Katholieke Kring). Tot in 1927 werd jaarlijks een feest gegeven voor de ereleden in het park van het kasteel van Jean de Bethune. In de jaren 1928-29 en 1930 bleek het onmogelijk daar het feest te laten doorgaan. In 1929 ging het door in de Katholieke Kring en in 1930 gaf boer Emiel Vlieghe de toelating om het feest te laten doorgaan op zijn weide, gelegen op de hoek van de Marktstraat en de Hemelrijkstraat. Op de dag van het huwelijk van Baron Jean de Bethune met Barones de Vinck op 12 juni 1928 trok een afvaardiging naar Zillebeke om hem eer te bewijzen.
Na de overplaatsing van Louis Socquet naar Ieper wist men immers niet of zijn plaatsvervanger ook de turners genegen zou zijn. Doch de nieuwe proost in de naam van Jozef Cosyn (°Westrozebeke 18-3-1884 + Proven 16-7-1943) verzekerde ook zijn volledige steun. Hij was onderpastoor in Marke tot februari 1937. Pastoor Evarist Wittouck stierf op 7 april 1928 en kreeg als opvolger Albert Vanoverschelde( °Menen 1872 + Zwevegem 1949). Een gepaste hulde werd hem gebracht bij zijn plechtige inhuldiging en aanstelling.
Benevens diverse uitstappen, werd aan verscheidene feesten in het omliggende deel genomen, o.a. de Mulierbetoging te Roeselare (Arthur Mulier werd veroordeeld wegens zijn activistisch verleden), feesten te Menen, Bellegem, Blankenberge,Gistel… Men was present op de gouwprijskampen te Meulebeke, Torhout, Roeselare, Kortrijk, Poperinge, Marke, Waregem en Ieper. In 1931 was dat het geval in Diksmuide.
Steeds kwam de turngilde met eer uit de slag en behaalde talrijke eerste prijzen.
Het gouwfeest van 17 juni 1928 werd door loting aan Marke toegewezen. Om de kosten te dekken werd gestart met een omhaling in de gemeente en die bracht 11.000fr. op. Gustaaf Lannoo, aannemer timmerwerken, bood het nodige hout aan om afsluitingen en verhogen te maken. Verscheidene bekers werden door verenigingen geschonken. Er waren 75 bekers te verdelen onder de 28 deelnemende maatschappijen. In iedere beker stond “Turngouwfeest Marcke 17-6-28” gegraveerd. De bisschop van Brugge ,verontschuldigd, zond zijn secretaris E.H. Mahieu.
Iedere deelnemende maatschappij werd een lokaal toegewezen. De prijskampen hadden plaats op de weide van Arthur Dekimpe, in de Rode Dreef. Met een stootkar werd heen en weer hout gehaald bij Lannoo om de afsluitingen te bouwen. Dan was het de beurt aan het altaar , want een mis zou opgedragen worden, en aan het verhoog bestemd voor de muzikanten die de verschillende oefeningen moesten begeleiden. De bekers werden deels tentoongesteld in het Kristen Werkersverbond en deels bij Jozef Craeynest. De prijskamp ving aan onder de belangstelling van nagenoeg 250 aanwezigen. Na afloop van de prijskamp werd een souper opgediend aan de juryleden en het bestuur van de gouw. Het laatste kreeg een adres toegediend voor nachtverblijf. De juryleden werden per bus door Alfons Verhenne naar Kortrijk gevoerd, waar zij samen in een hotel zouden overnachten. De voorzitter en ondervoorzitter van het gouwverbond kregen nachtverblijf op het kasteel van Baron Jean de Bethune. Spijtig genoeg was de baron op huwelijksreis en zijn tante Thérèse (Thérèse de Bethune °Gent 1862 + Brugge 1946) scheen van het bezoek niets af te weten. Toen bovengemelde heren, vergezeld van Jozef Craeynest aan de poort aankwamen was deze gesloten. Iedereen scheen te slapen. Toen ze wat lawaai maakten om de aandacht te trekken, werd opeens een venster open getrokken en twee revolverschoten doorbraken de stilte. Na vele moeite kon Jozef zich laten verstaan en opende de revolverheld de poort. De kasteelbewoners dachten aan inbrekers. De heren bleven slapen en Jozef keerde terug naar huis.
De zondagmorgen om 4 uur werden de inwoners van Marke uit de slaap gewekt door het trompetgeschal van Jozef Craeynest en zijn trompetters, die rond de gemeente reden om hun mannen te wekken. Dat werd natuurlijk niet bij iedereen in dank afgenomen. Op de verschillende uiteinden van de gemeente stonden turners op post om de aankomende gilden de weg te wijzen en hun lokaal aan te duiden. Om 7uur werd begonnen met de prijskampen, deels op de weide van Arthur Dekimpe, deels op Markeplaats en de prijskamp voor trompetters aan “Het Nieuw Kwartier”. De inwoners stonden letterlijk verstomd over de orde en de tucht die heersten onder de 1500 jongelingen die deze dag Marke hadden ingenomen. De gouwvoorzitter en zijn ondervoorzitter waren ondertussen om 7 ½ uur aangekomen , nadat zij met veel moeite uit het kasteel geraakt waren, omdat alle deuren vast zaten en dat er geen levende ziel te bespeuren was. Zodoende zonder eten en drinken en zonder de gastvrouw te kunnen bedanken. Op zeker ogenblik ontmoette de gouwvoorzitter burgemeester Cyriel De Brabandere (°Marke 1860 + Kortrijk 1943), die met een schijnbare verlegenheid vroeg wat al die leeuwen daar kwamen doen… hij bedoelde de vlagjes en de schilden waarmee de afsluiting versierd was. Hij voegde erbij : “ Gij moet weten mijnheer, dat ik hier burgemeester ben en als dusdanig verantwoordelijk ben voor de rust en de vrede.” De voorzitter bracht aan het verstand van de vertegenwoordiger van het Belgisch Vorstenhuis dat de leeuwen die hij bedoelde op de wapenschilden er moesten staan en dat het hem heel vreemd voorkwam zulk een vraag gesteld te krijgen door een burgemeester van West-Vaanderen, die door deze onnozele vraag getuigde het wapen van zijn eigen provincie niet te kennen. En voor wat de leeuwenvlagjes betrof dat men toch in Vlaanderen was en dat men heel gerust mocht zijn dat die arme vlagjes geen oorzaak zouden zijn van ruststoornis en dat hij zelf instond voor zijn turners, die zulk geen kleingeestige manieren hadden. Om 10 ½ uur waren de prijskampen afgelopen. Allen begaven zich naar de weide , waar de mis zou opgedragen worden door legeraalmoezenier Bondue in tegenwoordigheid van de afgevaardigde van de bisschop en van de wereldlijke overheid. De turngilde wachtte intussen op de komst van bisdomsecretaris Mahieu, die aankwam per auto en ontvangen werd door de pastoor. Hij schouwde vervolgens de turners, die hem naar het gemeentehuis leidden waar hem een plechtige ontvangst te beurt viel en waar welkom gezegd werd door de burgemeester, die o.a. zei dat “wat hier gebeurt, mogelijk was geweest omdat wereldlijke en geestelijke overheden steeds hand in hand werkten tot het welzijn van de gemeente ?!!!.” Iedereen wist welke samenwerking bestond ten tijde van de stichting en wat last er toegebracht is aan de oude proost Socquet, omdat hij opkwam voor zijn turners. Iedereen kende ook de houding van die heer in de zaak van de schandalige briefjes en pamfletten. Na deze ontvangst werden de overheden naar het feestplein geleid door de fanfare St. Jan en de turners, waar binnenkort de mis aanving. Luidsprekers waren opgesteld zodat iedereen het sermoen van de pastoor kon volgen, en ’s avonds kon men in de straten van de gemeente de uitslag van de prijskamp vernemen. Tot hiertoe was Marke de enige gemeente waar zulks gebeurde. Om 1 ½ uur werd een stoet gevormd in de Rekkemsestraat kant Lauwe en om 2 uur stipt stelde hij zich in beweging. Voorop liep de fanfare St. Jan , gevolgd door de turngilden van Brugge, Bissegem,Kuurne, Gistel, Roeselare, Veurne, Poperinge,Heestert,Wevelgem,Moeskroen,Rekkem,Ieper,St. Kruis,Heist,Knokke, Blankenberge , Lauwe ( was om 5 ½ uur te voet vertrokken) en Waregem, enz….. De turngilde van Marke stond opgesteld op de Stationsplaats samen met de harmonie “Hoger Op” ,nam daar de stoet in ogenschouw en sloot er zich dan bij om de volgende straten te doortrekken: Stationsstraat (M. Van de Wielestraat), Ijzerweglaan (Hermelijnstraat), Rekkemsestraat, Markestraat (Marktstraat), Kerkstraat ( Markekerkstraat), Rekkemsestraat en zo door de Rode
Dreef naar het feestplein , waar een ronde gedaan werd en waar de overheden de stoet in ogenschouw namen. Aan de ingang van de Rode Dreef stond een prachtige poort opgetimmerd door schildersbaas Germain Vandaele. Daarna volgde een kleine toespraak van de gouwvoorzitter, die de gouwvlag overhandigde aan de Markse leider. Dan volgde nog een woord van E.H. Mahieu en vervolgens werd er overgegaan tot het uivoeren van het feestnummer: de harmonie “Hoger Op” begeleidde de gezamenlijke oefeningen . Vooraleer deze oefeningen plaats grepen had een opmars plaats onder de begeleiding van de fanfare St. Jan, die halfweg liet steken, zogezegd omdat het te lastig was en te lang duurde! Ruim 3000 toeschouwers juichten de onberispelijke uitvoering van de oefeningen toe en het feest werd besloten met de uitvoering door Brugge van een prachtig nummer, en het bouwen van een piramide door elke vereniging.
Na dat feest werden de prijzen uitgedeeld in de Katholieke Kring.
In 1931 telde de turngilde van Marke 80 leden.
Waren erbij van in het begin: Jozef Craeynest,Maurice Holvoet, Germain Vandaele,Jerome Callewaert,Marcel Dejan, Marcel Vandesonneville, Nestor Dendooven, Georges Dufraimont, Henri Ferlin, Alois Ostyn, Georges Duvilliers en Michel Dufraimont.
De turngilde bestond uit:
1/het bestuur
2/het trompetterkorps : leider Henri Ferlin
3/de eerste afdeling (groten): leider Jozef Craeynest
4/de tweede afdeling (middelbaren): leider Jerome Callewaert
5/de derde afdeling (kleinen): leider Marcel Vandesonneville
Leider van de toestelspelers was Georges Duvilliers, die in 1930 tijdens het gouwfeest in Ieper een beker won in de persoonlijke prijskamp.
De clowns, goochelaars , enz….stonden onder de leiding van Marcel Dejan.
Uit deze verschillende afdelingen hebben zich enkele leden samengevoegd om de afdeling toestellen en acrobaten te vormen.
In 1931 was het bestuur samengesteld uit : onderpastoor Cosyn proost, Jozef Craeynest algemeen leider, Germain Vandaele secretaris,Nestor Dendooven schatbewaarder, Maurice Holvoet, Jerome Callewaert, Georges Duvilliers, Maurice Decock en Aloïs Ostyn (toekomstig oorlogsburgemeester ‘40-‘45).
Jaarlijks trok de turngilde naar de H. Hartfeesten in Brugge en op bedevaart naar Dadizele. De turners waren ook voltallig aanwezig in de processies van de gemeente en van de Pottelberg. De deelname aan de betoging ter ere van het H. Hart op zijn feestdag hier in Marke en ook in Kortrijk ontbrak niet.
Vuige laster deed de ronde dat de turners flaminganten waren. Maar dat hebben zij steeds ontkend, want op hun vlag prijkte de vaderlandse driekleur en het kostuum was zelfs versierd met die kleuren. Wie zou nu de kleuren dragen van iets waar hij tegen is. Jaarlijks namen de turners deel aan de 11-julifeesten. Op die dag gingen ze samen met de andere meevierende maatschappijen aan de voet van het oorlogsgedenkteken de gesneuvelden herdenken.
De turngilde werd beticht onvaderlands te zijn ,omdat ze de Eeuwfeesten in 1930 niet bijgewoond had. Hier volgt de reden van de onthouding: gedurende 10 jaar vroeg de gilde de medewerking van andere maatschappijen om 11 juli te vieren, maar vele reageerden niet. Spijts al die laster kende de turngilde een aangroei van 25 nieuwe leden in 1930. Door de voorzitter van een maatschappij werd zelfs tot drie maal toe gezegd dat de leiders van de turners valse jeugdopleiders waren , die de jongelingen onvaderlandse handelingen leerden. Maar dat schonk de turngilde niets anders dan vooruitgang .
De turngilde “Voor Outer en Heerd” is de hele jaren dertig door een bloeiende vereniging geweest waar de meest dynamische jongelui van Marke mekaar vonden. Het ledental lag constant tegen de honderd.
Maar net zoals voor zoveel andere beloftevolle zaken werd hier ook de tweede wereldoorlog de vereniging noodlottig. Na de oorlog werd er een paar keer aan gedacht de gilde uit haar as te doen verrijzen, maar de traditie was gebroken en het is helaas bij herinneringen gebleven.
Michel Faillie
04-08-2015, 18:37 geschreven door Michel Markenaar
|
