Oppervlakte 16ha 59a in 1812. Hoeve gelegen op de Markesteert in de Lampestraat,( ook Wolverijdreef). Kad.SB 461M en areaal.
DE EIGENAARS:
_____________
Einde 18e eeuw waren de hoeve en het areaal eigendom van Jacques Antoine De Reu (Komen Fr.1728-Komen Fr.1774) en Marie Joanna Vandenbroucke (Aalbeke-Komen Fr.).
In 1801 was Mw. Marie Joanna Vandenbroucke , rentenierster, eigenares (Kadastraal register van gebouwde en onbebouwde eigendommen in Marke jaar 10 ).
Na het overlijden van Marie Joanna Vandenbroucke erfde de dochter Marie-Henriette Joseph De Reu (Komen ca 1764-Kortrijk 1812) het goed. Bernardine Jeanne Colette De Reu (Komen Fr.1762-Komen Fr.1799), een zuster van Marie-Henriette was getrouwd in 1786 met Arnould Ignace Joseph Lambin (Komen Fr.1758- Komen Fr.1820), advokaat en notaris . Arnould Ignace Joseph was burgemeester van Komen-Frans (1790-1791 en 1800 tot 1809).
In 1812 werd overgegaan tot de inventaris en de verdeling van de goederen van Marie-Henriette. Naast de hoeve in Marke , was er ook nog een in Kortrijk en Bellegem.
Joseph Marie Lambin( Komen Fr.1797-Komen Fr.1873), garenfabrikant in Komen Fr., zoon van Arnould Ignace en Bernardine ,getrouwd in Komen Fr. in 1819 met Marie Sophie Van Ruellen (Wervik Fr.1797-Komen Fr.1870) werd volgens testament van 23 november 1812, van Marie Henriette Joseph De Reu, zijn tante langs moeders zijde, de nieuwe eigenaar van de hoeve ‘Ten Beukelen’. Er waren 7 erfgenamen . Hij werd volledig eigenaar bij proces verbaal genomen tussen de medeërfgenamen.
Op 22 februari 1819 (akte), verkocht Joseph Marie Lambin, het ganse domein met hoeve in 23 loten (1) aan notaris Louis François Delaoutre (2) te Moeskroen voor 30.400fr. De verkoop ging door in hotel ‘Damier’ te Kortrijk.
De notaris kocht voor eigen rekening (1/8e) en maakte zich sterk voor Augustine Constance Grossemy (Tourcoing ca.1780-Roubaix 1840), fabrikante (3/4e ), weduwe van Pierre Constantin Prouvost (Roubaix 1782-Roubaix 1812) en Aimé Joseph Gruart (1/8e ) (spinnerij) (Roubaix1778- Roubaix 1856) , die getrouwd was met Albertine Augustine Joseph Prouvost (Roubaix 1778- Roubaix 1849), de zuster van Pierre Constantin (1782), beiden waren fabrikanten in Roubaix.
De familie Prouvost speelde een belangrijke rol in de textielnijverheid.
In 1840 was de hoeve met de erfelijkheden nog eigendom van Augustine Constance Grossemy,de weduwe van Pierre Constantin Prouvost, zoon van Pierre Constant Joseph (Roubaix 1747-Roubaix 1808), burgemeester van Roubaix ,en van Marie Henriette Destombes (Roubaix 1747-Roubaix 1798).
Na haar dood in 1840 werd de zoon van Augustine Constance Grossemy, ook Pierre Constantin Prouvost genaamd, de nieuwe eigenaar, de oppervlakte van hoeve en areaal was nog altijd 16ha59a .
Prouvost verkocht in 1872 het geheel aan Paul de la Croix- Jeanette Cathérine Simillon , koopman in Kortrijk ,(Sint-Anne), die al aanpalende gronden bezat. Onder hem groeide het areaal nog aan. In 1885 liet Paul de la Croix een nieuwe kapel bouwen op de hoek van de Lante- en Wolverijstraat . Tot nog toe werd nog niet achterhaald wat de aanleiding was tot het oprichten van de kapel (3).
Bij verdeling in 1908 werd zoon Paul Pierre Aimable de la Croix [ Kortrijk 1853-1940 Auray (Morbihan) Fr.] eigenaar te Kortrijk, getrouwd in 1894 te Aalst met Marie-Thérèse de Bethune (Aalst 1875-Ukkel 1960), dochter van Paul Valery de Bethune (Kortrijk 1830-Aalst 1901) en Adelaïde Eliaert (Aalst 1835-Aalst 1896) de nieuwe eigenaar .
Bij verdeling kwamen de goederen in handen van de kinderen van Paul Pierre Aimable en Marie-Thérèse de Bethune (documenten medegedeeld door Luc Van Hauwaert):
1/ Anne –Marie de la Croix (Kortrijk 1901-Ohain 1976), getrouwd met Adrien de Behault (Gent 1884-Voeren 1966). Ze werden eigenaars van 1ha 63a 60ca.
2/ De hoeve zelf met de gronden en de kapel incluis kwamen in handen van Albert de la Croix , stalmeester (Brussel 1898 –Etterbeek 1940). Daarna in handen van zijn weduwe en kinders. Zijn weduwe was Renée Durutte (Ixelles 1892-Ixelles 1943), dochter van René baron Durutte (Ieper 1851-Brussel 1920) en van Gabrielle Hubert de Salmont (1866-1940). De oppervlakte die hen toekwam was 23ha80a01ca. De erfgenamen verkochten het ganse complex.
De hoeve en areaal is nu eigendom van het houtbedrijf Vandecasteele in Aalbeke(NV Patrivas).
DE BEWONERS - UITBATERS:
_______________________
André Penez (Marke 1768-Hulste 1829)(4) was al de huurder en bewoner op het einde van 18e eeuw. Hij was van juni 1800 tot einde mei 1801 ‘maire provisoire’ (voorlopige meier), afwisselend met Pierre Florin. In 1801 werd Zacharias Van Belleghem definitief ‘maire’ ( de eerste moderne burgemeester).
Breye Constant (Moeskroen ca.1761 – vóór 1841), getrouwd met Marie-Anne Moulin(Luingne ca.1761- Aalbeke 1841), was de volgende uitbater .
Op 21 september 1841 verhuurde eigenaar Prouvost de hoeve aan Petrus Eduardus Busschaert (Akte 21 september 1841).
Petrus Eduardus Busschaert(Marke 1814-Aalbeke 1879) was getrouwd met Maria Anne Bonte(Moeskroen 1814-Tielt 1883) en was een zoon van Joannes Busschaert (Rollegem1782- Marke 1838)- Marie Josephe Yserbyt (Heestert 1775-Marke 1837) ,en broer van Frederik die de hoeve ‘Ter Elst’ uitbaatten.
Twee broers ,Augustin en Cyrille (Théodule) , zonen van Petrus Eduardus Busschaert en Maria Anne Bonte en kleinzonen van Joannes en Marie Josephe Yserbyt waren priesters en opeenvolgend principaal (bestuurder) van het Sint-Jozefscollege in Tielt .
Petrus Eduardus en Maria Anne Bonte kregen in Marke 6 kinderen ( tussen 1839 en 1851). In 1952 gingen ze in Aalbeke de hoeve ‘Heerlijkheid van Heule’ uitbaten. Ze kregen daar nog 2 kinderen tussen 1853 en 1855.
In 1852 werden ze opgevolgd door Petrus Franciscus Breye (François)( Moeskroen 1799- Marke 1858 )en Adelaïde Leman (Wattrelos 1809 - Marke 1886). Petrus Franciscus was de zoon van Constant en Marie-Anne Moulin.
Na het overlijden van Petrus Franciscus in 1858 ploegde Adelaïde voort met haar zoon Jean-Baptiste (Marke 1833 – Rollegem 1907), die in 1889 naar Rollegem vertrok.Hij trouwde in 1875 in Aalbeke met Pharaïlde Hanssens (Aalbeke 1853), landbouwersdochter op het gehucht de Lampe.
Zoon Fleurisse of Floris (Marke 1844), getrouwd in Aalbeke 1881 met Eugenie Leonie Mercier (Marke 1852-Marke 1898) volgde zijn moeder Adelaïde Leman op .
In 1913 kwam de familie Hugo Van Hauwaert (Wielsbeke 1879-Lauwe 1969)- Augusta Van Respaille (Wielsbeke 1882-Lauwe 1963) uit Wielsbeke ,de hoeve uitbaten.
Hugo was gemeenteraadslid van Marke van 1933 tot 1946 en van 1950 tot 1952.
Zoon Georges (Marke 1919-Marke 1983) en zijn vrouw Madeleine Vlieghe (Marke 1919-Marke 2011) volgden Hugo op. Hij was gemeenteraadslid van 1954 tot 1976.
Madeleine Vlieghe verliet de hoeve in 1983 (gegevens medegedeeld door Luc Van Hauwaert).
(1)In deze akte kon ik volgende ‘toponiemen’ vinden: ‘Het Keystuk’, ‘De Coquerulle’, bos ‘De Coquerulle’ 14a, ‘Het Laagbos’ 1ha27a, ‘Lindestuck’, ‘De Put’, ‘Den Puit’.
Het totaal (23 loten) was 16ha59a 160mllia groot en werd genaamd ‘Het GOED TEN BEUKELEN’.
(2)Louis François Joseph Delaoutre (Croix1778-Moeskroen 1825) was meier (maire) onder het Frans Bewind, daarna burgemeester van Moeskroen van 1813 tot 1825 (Mémoires de la Société d’Histoire de Mouscron et de la Région t.XIII, fasc. 1,1991 pag.93).
(3)Volgens de kadastrale gegevens kwam in 1885 een nieuwe constructie (460b >5ca) op het stuk SB 460 door bemiddeling van Paul de la Croix- Simillon >>>>een kapel! In de verkoopakte van 1819, die zeer gedetailleerd is, is er geen sprake van een kapel. Algemeen is geweten dat er een kapel staat met het jaartal 1776. De steen met inschrift 1776, boven het portaal van de kerk in Aalbeke verwijst naar de verbouwing van de kerk in 1776 (’T Aaltje sept-okt.2005). In 1840 bestond volgens het kadaster geen kapel toen Prouvost eigenaar was ,ook bij de verkoop in 1872 aan Paul de la Croix- Simillon……Er kan een kapel gestaan hebben in 1776!? Tussen 1840 en 1885 staat geen kapel gekadastreerd. Stof om na te denken en verder te onderzoeken. Momenteel wordt de kapel ook ‘Vanhauwaertskapel’ genaamd.
(4)André Penez (Marke 1768 of 1769- Hulste 1829) trouwde in 1789 in Aalbeke met Marie-Joanna Lerouge (Aalbeke 1770-Hulste 1841). Hij was ook eigenaar van gronden op Markesteert. Ze hadden 10 kinderen, allen geboren in Marke. Het eerste kind werd geboren in 1790 het laatste in 1812. Frans , bleef in de slag van Leipzig (1813) onder Napoleon 1. Lodewijk (Marke 1812-Hulste 1887) was schepen van Hulste. Diens zoon Aloïs was onderpastoor in Hooglede.
DE HOEVE 'LEIEMEERS' (Hoeve David) _________________________________ Ligging : Kadaster SA 16 op het einde van de Pontestraat links tegen de Leie. In 1986 was de totale oppervlakte 5ha30a (Landelijk Leven Marke). Oospronkelijk was de hoeve 12ha groot.Door de onteigeningen van de A17 in 1972 en het rechttrekken en verbreden van de Leie begon het lanbouwareaal te slinken. EIGENAARS: __________ Begin de 19e eeuw was de hoeve eigendom van Jean François Joseph Hasaert (Kortrijk 1762- Kortrijk 1845) en zijn vrouw Jeanne Colette Robin (+ Kortrijk 1855), renteniers, te Kortrijk. Bij successie in 1846 kwam de hoeve in handen van Pierre Jean Planckaert-Thérèse Josephe Hasaert ( +Kortrijk 1832, 44j.oud),tabakfabrikanten in Kortrijk en in 1853 verkochten de erfgenamen(kinderen) het goed aan barones Julie Adèle de Renty (Lille 1792-Kasteel Overham 1856), huisvrouw van Felix baron Bethune (Kortrijk 1789- 1880).Na het overlijden van Julie Adèle de Renty werd Felix Bethune de nieuw eigenaar van de hoeve en de gronden.
Felix baron Bethune was lid van het Nationaal Congres (1830-31), burgemeester van Kortrijk 1836-1854 en senator (1844-1870). Het gezin telde 4 kinderen : Sidonie,Jean-Baptiste, Felix en Paul.
Baron Paul Bethune (Kortrijk 1830-Aalst 1901) erfde de hoeve in 1881 . Hij was advokaat aan de balie van Brussel, Provincieraadslid (1860-1870) Oost-Vlaanderen, raadslid (1866-1895)Aalst, schepen (1888-1895) van Aalst, senator (1870-1901). Hij vestigde zich in Aalst waar hij in 1856 trouwde met Adelaïde Marie Hubertine Eliaert (Aalst 1835- 1896), de jongste dochter van Corneille en Catherine Cools. Hun kinderen: Felix,Benoit,Leo,Charles,Louis,Marie-Thérèse en Gaston.
In 1901, na het overlijden van baron Paul Bethune kreeg barones Marie-Thérèse Bethune de hoeve en gronden : Kadaster SA 3,5,6,7,9,10,11,12,13,14,15a,16a,17a,18,19,20,33b,34,24,36,37,38 en 39 en in Lauwe SA 699,700 in totaal 11ha 97a 6ca. Ze kreeg ook de hoeve Herelbout met de gronden groot 16ha7a 15ca.
Barones Marie-Thérèse de Bethune (Aalst 1875- Ukkel 1960) huwde in 1894 met Paul de la Croix (Kortrijk 1853- Auray Morbihan Fr. 1940). Ze was vrijwilligster bij de geallieerde inlichtingendienst 14-18 en politieke gevangene 14-18. Haar broer baron Gaston Bethune (Aalst 1877- Newport Rhode Island USA 1977) ) kreeg de hoeve Dendoncker in de Rekkemsestraat toebedeeld: 8ha 28a 2ca.(in 1992 afgebroken). In 1934 werden de hoeven 'Leiemeers' en 'Herelbout' verkocht aan Marguerite Tytgat , echtgenote van Alphonse Van Kan ,van de ‘Molens van Deinze’. Huidige eigenaars zijn: Lavaert Raphaël en Harrie Anna, en Lavaert Isabel.
BEWONERS: ___________
In de 18e eeuw was Martinus Verhamme (Marke-Marke 1825, 87 jaar) gekend als uitbater. Op 9 november 1799 raasde een orkaan over de hoeve en bracht enorm veel schade mee (akte notaris G. Valcke 2 april 1802). Begin 19e eeuw : Louis Delcour (Neuville 1784-Marke 1841), getrouwd met Rosalie D’Halluin( Linselles Fr 1796- Marke 1873). Isidoor Delcour (Marke 1835-Marke 1917) zoon van Louis, getrouwd in 1868 met Sophie Lerouge (Lauwe 1840) zou de hoeve later uitbaten. Hij was schepen van Marke van 1900 tot 1917. Arthur Delcour (Marke 1877-?), zoon van Isidoor, en zijn vrouw Rachel Everaert (Marke 1886-?), getrouwd in 1914 in Marke. Rachel was de dochter van Joseph(Bellegem 1862-Marke 1901) en Palmyre Libberecht (Bellegem 1860-Marke 1923), die op het ‘Goed te Marke’(Kimpens hof) boerden. Ze werden daar opgevolgd in 1897 door Aloïs Dekimpe (Marke 1836- Marke 1918) en Louise Rosalie Maertens (Bissegem 1842-Marke 1920) (akte verpachting Joseph de Bethune).
In 1931 kwam Irma Vanneste (Rollegem-Kapelle 1889-Kortrijk 1976) met haar 10 kinderen: Etienne-Angèle- André-Jozef-Georges-Gerard-Antoinette-Agnes-Albert en Arthur David. Ze was getrouwd in 1910 met Odiel gezegd Camiel David (Wevelgem 1887- + in Frankrijk).
Etienne David (Rollegem-Kapelle 1911-Kortrijk 2010)- Agnes David (Rollegem-Kapelle 1924-Kortrijk 2011) en Antoinette David (Rollegem-Kapelle 1926-Kortrijk 2019)-: een bewogen geschiedenis: “Onze ouders,Odiel Camiel David en Irma Vanneste boerden in Rollegem-Kapelle op de ouderlijke hoeve van Irma, maar Camiel had op zekere keer stiekem een hoeve gepacht in Frankrijk in het departement van de Eure. Camiel vertrok zonder zijn vrouw naar die hoeve in Frankrijk. Hij werd achterna gevolgd door zijn vrouw en hun 10 kinderen (allen geboren in Rollegem-Kapelle). De verhuis gebeurde met haar schoonbroer Arthur Braekeveld (Kortrijk 1878-Kortrijk 1949) (1), die vervoer en verhuizingen deed en die getrouwd was met Elvire de zuster van Irma . Hij woonde naast de bioscoop ‘De Palace’ in de Zwevegemstraat te Kortrijk. Irma had het daar niet naar haar zin en kwam na een 2-tal jaren terug…met verhuizer Arthur Braekeveld. De rit ging naar Gullegem naar de hoeve van haar zuster Palmyre, getrouwd met Adolphe Laridon. Daarna verbleef ze nog een tijdje in Gullegem, waar ze een winkeltje openhield (eieren, boter, zuivelprodukten) gedurende een 6-tal maanden. Camiel David, vader van de Davids was afkomstig van een hoeve in Wevelgem, gelegen ongeveer rechtover de St. Theresiakerk, maar meer naar de Leie toe. Irma Vanneste, de moeder van de Davids was afkomstig van een hoeve in Rollegem-Kapelle (Emile Victor Vanneste -Maria Coussement). Iemand had gehoord dat de hoeve in Marke aan de Leie vrij kwam. De hoeve was eigendom van de Heer Paul de la Croix – de Bethune Marie-Thérèse van St. Anne. Toen moeder Irma in 1931 aanklopte bij de la Croix vernam ze dat de hoeve al toegezegd was aan Raymond Delobelle (die de hoeve aan het OC betrok). Ze schakelde priester A. Dejonghe (2) in, die ze goed kende, van Beveren-Roeselare en deze ging solliciteren bij de la Croix, zeggende dat de moeder verlaten werd met haar 10 kinderen en de priester wist ook dat de la Croix zeer christelijk was. Hij geloofde vast in de priester. A.Dejonghe werd pastoor van Sint-Jan in Kortrijk. De la Croix bevestigde dat er nog niets getekend was en zo kreeg Irma de hoeve.” Vader Camiel David overleed in Frankrijk, nog later dan zijn vrouw Irma. Hij heeft nooit op de hoeve in Marke gewoond. De laatste David-bewoners van de hoeve waren Joseph (Rollegem-Kapelle 1917-Kortrijk 2008) en André (Rollegem-Kapelle 1921 – Lauwe 2017 ), die als laatste overbleef. Het laatste verblijf van André was Residentie Hortensia in Lauwe.
(1)Arthur startte een weverij (Tissage Braekeveld) in de Veldstraat in Kortrijk. Zijn zoon Eugène volgde hem op, maar ging in faling.
(2)Alberic Dejonghe, geboren te Roeselare in 1900,onderpastoor op Sint-Anna-Brugge, werd als 5e pastoor van St.Jan te Kortrijk benoemd op 17 maart 1953. Hij overleed te Kortrijk in de nacht van 13 op 14 augustus 1966. Archief kadaster. Persoonlijk archief.
1949: een idyllisch plekje aan de Leie achter de hoeve David. Op de achtergrond de oude Leie-arm ( de dode Leie)
In Rollegem-Kapelle vóór het vertrek naar Frankrijk.
Angèle - André -Camiel (vader)- Albert- Irma Vanneste- Jozef - Etienne
Agnes - Antoinette - Georges -Gerard - Arthur..
Hoeve David 1950.
Hoeve David met ernaast de hoeve 'Herelbout' in 1950.
Betreft: Kad. SA 418 . Oppervlakte ca.9 ha (mededeling Marnix Holvoet).
De hoeve had tot na de Tweede Wereldoorlog een wal (dixit Gérard Holvoet). Vanaf 1951 verdween de wal systematisch. In 1963 werd een nieuw woonhuis gebouwd door Gérard Holvoet. Het oud woonhuis dient nu als bergruimte. Men is gespecialiseerd in de verkoop van allerhande tuin- en landbouwgoederen. In de serren kweekt men groenten ,planten en bloemen. Gekend als ‘Boerenbond’ of ‘Aveve’ (1).
EIGENAARS:
__________
Begin de 19e eeuw was de hoeve eigendom van Zacharias Van Belleghem (Marke-Marke 1832, 72 j.oud) en zijn vrouw Marie-Josephe Vanden Bogaerde (Kortrijk 1760-Marke 1836). Van Belleghem had de hoeve met de erfelijkheden gekocht, bij publieke toewijzing op 31 maart 1817, aan Cathérine Caroline Robette, adellijke weduwe van Michiel Gabriel Hoverlandt, uit Doornik. Hij woonde op het Goed te Marke en bouwde achteraf ‘Het Kasteelken’ in de Vagevuurstraat. Zacharias was de eerste moderne burgemeester (meier) van onze gemeente in 1801.
In 1837 werden de onroerende goederen van de nalatenschap van Zacharias Van Belleghem en Marie-Josephe Vanden Bogaerde openbaar verkocht in 46 kopen (loten). Ze stierven kinderloos.Oorspronkelijk was de hoeve en erfelijkheden 14 ha 44a 25ca , toen in pacht gehouden door Petrus Joannes Maes.
Petrus Franciscus Van Belleghem (Marke 1785-Marke 1867), burgemeester sinds 1830 kocht, als erfgenaam en mede –verkoper,bij akte van 19 april 1837 , 15 loten. Petrus Franciscus Van Belleghem was de zoon van Franciscus en Joanna Theresia Crupelant en neef van Zacharias. Uit deze akte leren we ook dat er een kapelleke stond op de hoek van de Marktstraat en de dreef naar de hoeve. In 1876 liet Désiré Herman, vlashandelaar, er een nieuwe kapel bouwen, ‘Hermantjes-kapel’ genaamd.
Op 15 maart 1841 werd 61a ,zijnde het 8e lot SA 419 verkocht door Petrus Franciscus Van Belleghem en Victoria Glorieux (Kooigem – Marke 1857), aan Amelia Glorieux (Kooigem1786- Bellegem 1865 ) , die het 5e lot, zijnde de hoeve ( 8ha57a 20ca) kad.SA 418,416 ,414 ,gekocht had in 1837 voor 21.500fr. Zij was weduwe van Everardus Everaert (Bellegem1790- Bellegem1821), en zuster van Victoria ,en landbouwster in Bellegem. Het ‘Craeypoelhof ‘ werd beschreven als “Een alderschoonste en ten meerdere deelen nieuwgebouwen hofstede. Er was een wal achter het woonhuis, en een capelleke op de hoek van de dreve.”
Justina Van Belleghem (Marke 1833 – Kortrijk 1911), dochter van Petrus Franciscus en Victoria Glorieux, trouwde met August Everaert (Bellegem 1817 -Bellegem 1871) en samen baatten ze het Hof te Brasseye uit in Bellegem.
Aloïs Everaert (Bellegem 1858-Bellegem 1892), zoon van August en Justina Van Belleghem, getrouwd met Zulma Glorieux (Kooigem 1858-Rollegem 1940) werd eigenaar van de hoeve en overleed in 1892 op de leeftijd van 34 jaar. Zijn broer Joseph (Bellegem 1862-Marke 1901), getrouwd met Palmyre Libberecht (Bellegem 1860- Marke 1923) was landbouwer op het Goed te Marke ( Kimpens hof).
Zulma Glorieux was de dochter van Henri, burgemeester van Kooigem en van Elise Requillart.
In februari 1897 werd de openbare verkoop van de nalatenschap van Aloïs Everaert, gehouden. De kopen 1 tot 7 en 14 tot 18 werden ( met de hoeve incluis) ( 6ha 33a05ca + grond)verkocht aan Emile Florin, nijveraar te Kortrijk, (Kortrijk 1852-Kortrijk1936). De kopen 8 tot 13 werden gekocht door Désiré Bouckaert en Ernest De Witte-Filliers (2).
Gedetailleerd: Emile Florin > SA 416,417,418, deel 412,413,414a,419, 398a en 420.
De Witte: > delen 398,414 en 419 (elk voor de helft Ern. De Witte-Filliers en Désiré Bouckaert-De Witte.)
Cyriel Degrijse (Rumbeke 1882-Marke 1973) en Marie Callens(Heule 1885-Izegem 1933) kochten het goed op 11 januari 1938 aan de erfgenamen van Emile Florin- Callewaert.
Marnix Holvoet (zoon van Gérard):” Medard Vandewoestijne, landbouwer in de Kleine Marktstraat had graag de hoeve gekocht voor het klooster, doch de erfgenamen van Emile Florin verkozen de hoeve te verkopen aan Cyriel.”
Op 14 januari 1938 verpachtten Cyriel Degrijse en Irma Callens een blok van 5ha 89a 64ca aan de ‘Tuileries du Pottelberg’ om zavel te trekken.
Het klooster van Marke kocht op 11 januari 1938 een perceel aan de erfgenamen van Emile Florin-Callewaert van 1ha 33 a. Op 14 januari 1938 verpachtten ze het perceel aan de ‘Tuileries du Pottelberg’ om zavel te trekken. Het perceel was toen gebruikt door Cyriel Degrijse.
Na het overlijden van Cyriel Degrijse kwam de hoeve in handen van dochter Paula(Marke 1923 –Marke 1997), die getrouwd was met Gerard Holvoet (Marke 1917-Marke 1999). In de volksmond ‘Gérard van ’t Withuis’. Hij was de zoon van Remi, die café ‘’t Withuis’ openhield in de Sint-Annastraat.
Momenteel zijn de 8 kinderen van Gerard Holvoet en Paula Degrijse de eigenaars (ca.9 ha) te weten:Ann,Bart,Geert,Greet,Marnix,Martin,Martine,Myriam.
BEWONERS:
___________
Tot 1827 was Joannes Petrus Maes pachter van het hof.
Vanaf 1828 waren Petrus Terrijn (Bellegem1797- Kuurne 1868) en zijn vrouw Amelia Vandenbulcke (Bellegem 1807 -Kuurne 1867) uitbaters van de hoeve. Inoktober 1865 vertrokken ze naar Kuurne. Petrus was de zoon van Jacobus Terrijn (+ Bellegem 1836) en van Marie Joanna Slosse, landbouwers in Bellegem. Hun dochter Philomène Terrijn(Marke 1843-Marke 1890) was getrouwd met Felix Baert (Kortrijk 1827-Marke 1913), schoenmaker te Marke. Felix Baert was eerst knecht bij Jean-Baptiste Josson (Marke 1798-Marke 1887), leerlooier, in de Vagevuurstraat. Wat later werd hij uitbater van café ‘Het Roodhuis’ in de Rekkemsestraat.
In 1867 werden August Vanhoenackere (Bellegem 1832-Aalbeke 1900) en zijn vrouw Julie Courtens (Kortrijk 1852-Aalbeke 1945) de nieuwe bewoners.
In 1898 vertrokken August en zijn vrouw naar Aalbeke.
In 1898 werd de hoeve uitgebaat door de nieuwe bewoners Henri Callens (Gullegem 1860-Marke 1945) en zijn vrouw Idonie Ghekiere (Winkel Sint-Elooi 1860-Marke 1947). Ze trouwden te Marke in 1884.
Cyriel Degrijse (in de volksmond ‘Greizjes’) trouwde met Marie Callens, dochter van Henri, en volgde hem op. Ze kochten de hoeve.
Esther Courtens (Marke 1925):
“Henri Callens en Idonie Ghekiere. Henri was garde-chasse in Heulebos in Heule.Hij moest pensejagers aangeven. Doch dat is iets dat hij niet graag deed….en wilde landbouwer worden , daarom verhuisde hij naar Marke, naar de hoeve, die vrij kwam in de Marktstraat. Het betrof de hoeve waar nu het AVEVE is. Marie Callens , een dochter van Henri, trouwde met Cyriel Degrijse, die de hoeve kocht.”
Alle dochters Callens hebben hun nest in Marke gebouwd:
________________________________________________
1/ Leonie (Heule 1885 – Izegem 1933) X met Raymond Delobelle (in de volksmond ‘Monten Verschuere’) . Op de hoeve aan het ontmoetingscentrum. Sinds 1938 de hoeve ‘Coucke’ (Remi Coucke)
2/Marie (Heule 1886-Kortrijk 1968), X met Cyriel Degrijse. Op het ‘Craeypoelhof’
3/Irma( Heule 1887- Marke 1973) X met Cyrille Courtens. Op ‘Den Plas’ in de Preshoekstraat (manège Saeftinghe)
4/Elodie ( Heule 1888- Marke 1974) X met Julien Wyseur.
5/Stephanie( Heule 1890- Marke 1946) X met Emile Vlieghe. Op de hoeve ‘Priesterage’ in de Marktstraat.
Gérard Holvoet trouwde met Paula Degrijse , de dochter van Cyriel en samen waren ze de volgende uitbaters.
Momenteel baten kinderen-erfgenamen van Gérard en Paula de hoeve uit.
(1)In 1764 heette de Marktstraat de Craeypoelstraete, leidende van de Plaats naar de herberg ‘De Slabbaert’ (ongeveer ter hoogte van café ’De Vlasbloem’).Vanaf 1827 werd het de Marckestraat. In 1968 Marktstraat. Vóór de aanleg van de spoorweg in 1842, liep de Marktstraat naar het noorden tot aan de Doenaertstraat, verder naar de Markebekestraat tot ongeveer aan café ‘De Slabbaert’ (‘De Vlasbloem’).
(2)(Theophiel) Ernest De Witte (Kortrijk 1842-Kortrijk 1892), textielhandelaar-fabrikant was de zoon van Philippe Jacobus De Witte (Moorslede 1802 – Kortrijk 1876), schilder en leraar aan de tekenacademie in Kortrijk. Hij was getrouwd met Romanie Visage (Poperinge 1836-Elsene 1917),dochter van een wolfabrikant in Poperinge. Zijn zoon Ernest (Kortrijk 1871-Ukkel 1916) stichtte in 1894 samen met zijn moeder Romanie een vennootschap Ernest De Witte-Visage. In 1896 en 1897 kocht de vennootschap te Marke grond om er een stoomweeffabriek op te richten. In 1903 werd dan uiteindelijk de N.V. Ern.De Witte –Visage opgericht. (meer hierover in een nieuw artikel later)
LIGGING: kad. SB 416 : Cyriel Verschaevestraat (weldra Zusters Lovelingstraat?) tegen de A17 (aangelegd in 1972). Tijdens het Ancien Régime heette de hoeve ' De Druart'. Het adres van de hoeve was vroeger Busschaertstraat nr.2. De straat ontleende haar naam aan de familie Busschaert , die er zich vestigde in het begin van de 19e eeuw. Het was oorspronkelijk een omwalde hoeve.Tussen 1873 en 1918 werd een groot gedeelte van de omwalling dichtgegooid. De huidige 'Druartstraat' ligt ook niet op haar plaats.
Vóór de verkaveling door de NV Algimo (1)uit Gent en de aanleg van de A17 in 1972 was het een hoeve van 27ha. Erna bedroeg het landbouwareaal nog 20 ha. Nu wordt de hoeve niet meer uitgebaat. 5 ha grond wordt nog gebruikt door de erfgenamen van Paul en Jacques Bostoen.
DE EIGENAARS:
_____________
1/Begin 19e eeuw was het eigendom van Pieter Van Tieghem rentenier te Gent.
2/Van Tieghem Melania ( Gent1797- Brugge1856)(2) , eigenares ,echtgenote van François Van Hamme (Brugge 1789-Loppem1859) eigenaars te Gent. François Van Hamme was in 1817 gemeenteraadslid in Brugge. Hij hertrouwde in 1857 met Lia De Gheus.
3/In 1857 kwam de hoeve bij successie in bezit van mevrouw Antoine Huyttens (1796-1853)- Ferdinanda Coleta Van Tieghem (1796-1858), eigenaars in Destelbergen.Het echtpaar bewoonde het kasteel ‘Te Lande’ in Destelbergen.
4/Bij de verdeling in 1863 werden Karel Jan Ghislain en Pieter Van Tieghem van Mariakerke eigenaars.
5/Bij successie in 1880 was Valérie de Séjournet-Rameignies van Tieghem(De Ten Berghe)( Gent 1837-Gent 1908) van Ramignies de nieuwe eigenares. Zij was de echtgenote in tweede huwelijk van Albert Hendrik Jozef Ghislain de Ten Berghe (1830-1903). Zijn eerste vrouw was Elisabeth Behaghel ( 1829-1860).
6/In 1910 bij verdeling werd de hoeve in het bezit gesteld van Raoul Van Hoobrouck de Ten Hulle de Séjournet de Rameignies (Gent 1871-1950) en zijn zuster Blanca van Hoobrouck ten Hulle ( Rameignies 1869-Gent 1942), de zoon en de dochter van Albert Hendrik Jozef Ghislain de Ten Berghe.
7/Raoul Van Hoobrouck de Ten Hulle Séjournet de Rameignies uit Gent , rue de la Taverne 13, werd enige eigenaar. Hij was getrouwd met Marguerite Kervyn d’Oud Mooreghem ( 1876-1954). Hun dochter Françoise de Séjournet de Rameignies(Gent 1908-Ukkel 2000) trouwde in 1929 met Pierre della Faille de Leverghem (1906-1989) , ze zijn gescheiden in 1976.
8/De huidige eigenaars in 2021 zijn de erfgenamen van Jacques Bostoen .Jacques en Paul Bostoen zijn de zoons van André en Godelieve vande Vyvere, gekend van de groep Matexi. Jacques Bostoen is de beheerder van Flanders Immo NV in Destelbergen; zijn zoon Henry is er afgevaardigd bestuurder (Mededeling I.Callens Kortrijk).
BEWONERS
__________
-Pieter Vanneste-Delporte.
-Burgemeester Pieter Vanneste- De Maître
-Joannes Busschaert (Rollegem1782- Marke 1838)- Marie Josephe Yserbyt (Heestert 1775-Marke 1837).
-Rond 1840 schepen Frederik Busschaert (Marke 1807-Marke 1872), zoon van voorgaande . Hij trouwde in 1841 met Vannieuwenhuyse Felicitas (Aalbeke 1820-Marke 1904). Frederik was schepen in Marke van 1864 tot 1872.
*Twee broers ,Augustin en Cyrille (Théodule) , zonen van Petrus Busschaert (Marke 1814-Aalbeke 1879) en Maria Anne Bonte( Moeskroen 1814-Tielt 1883) en kleinzonen van Joannes en Marie Josephe Yserbyt waren priester en opeenvolgend principaal (bestuurder) van het Sint-Jozefscollege in Tielt (3).
Petrus Busschaert-Bonte ging rond 1852 de hoeve ‘De Heerlijkheid van Heule’ in Aalbeke, uitbaten.
-Emiel (Marke 1849-Lauwe1931), Jules( Marke1843-Lauwe 1925) en Gustaaf (Marke1859- Wevelgem 1947), volgden hun vader Frederik op. Emiel en zijn zuster Leonie (Marke 1847-Marke 1916) kochten in 1903 een perceel bouwgrond aan Barones Thérèse de Bethune in de Markekerkstraat en zetten er een huis op (nu apotheek Tom Vanneste).In 1930 werd het huis verkocht aan suikerijfabrikant Ferdinand Glorieux ( Marke 1884-Marke 1963)-Zoë Vinckier(Rumbeke1895-Marke 1979) (4).
-Gustaaf Busschaert (Marke 1859- Wevelgem 1947), overblijver, getrouwd met Julie Dhondt (Menen1872- Wevelgem 1966), vertrok in 1896 naar Wevelgem. Hij was gemeenteraadslid in Marke van 1884 tot 1893.
-In september 1900 kwamen Achiel Callens (Kortrijk 1871-Marke 1929)- Marie-Louise Desfossez (Kortrijk 1874-Marke 1938) de hoeve uitbaten. Hij was de zoon van Frederik Callens (Kuurne 1841-Kortrijk 1901) en Pharaïlde Busschaert (Marke 1844-Kortrijk 1883), een zuster van de 2 principaals van het Sint-Jozefscollege van Tielt. Achiel was gemeenteraadslid in Marke van van 1908 tot 1926.
-Gaston Callens (Marke 1907- Kortrijk 1983), getrouwd met Magdalena Holvoet (Marke 1910 – Kortrijk 1995) volgde zijn vader op.Gaston baatte de ‘Pontforthoeve’ uit op Sint-Anne (Kortrijk) van 1960 tot 1963.Hij was de neef van de vorige uitbater Remi Desfossez.
-Roger( Marke 1936) en Firmin Callens (Marke 1938-Marke 2009) volgden hun vader Gaston op. Broer Joseph Callens (Marke 1935-Kortrijk 2003) ging de ‘Pontforthoeve’ uitbaten op Sint-Anne (Kortrjk).
-Roger Callens bewoont nu alléén de hoeve, maar zonder activiteit.
-Sinds het laatste kwart van de 20e eeuw wordt de hoeve niet meer utgebaat. Nog 2 ha worden gebruikt door Paul Bostoen( de erfgenamen) en 3 ha door zijn broer Jacques (de erfgenamen Hélène-Henry en Marie-France).
(1)De sterke man bij NV Algimo is Paul Bostoen, ere-notaris; hij is een zoon van André en Godelieve VandeVijvere, gekend van de groep Matexi.
(2)Melania Van Tieghem was de dochter van Augustinus Marinus Van Tieghem en van Colette Joanna Van Der Meersch.
(3)Frederik Busschaert was de broer van Petrus , getrouwd met Maria Anne Bonte. Augustin Busschaert (Marke 1842-Nieuwpoort 1907 ) was in 1867 leraar aan het college in Poperinge. Principaal van het Sint-Jozefscollege in Tielt van 1879 tot 1886. In 1879 was de schooloorlog in alle hevigheid uitgebroken. Op 6 april 1886 werd hij ingehuldigd als pastoor van Wakken en in 1888 was hij pastoor in Nieuwpoort.
Theodule (Marke 1846-1911 Tielt ) werd op 20 november 1900 ingehuldigd als pastoor-deken van Tielt. Hij was principaal van het Sint-Jozefscollege in Tielt van 1886 tot 1892, in opvolging van zijn broer. Hij was er leraar en titularis van poësis en retorica van 1869 tot 1877 (Acta). Vanaf 1877 leraar aan het klein seminarie te Roeselare.In 1892 ,pastoor van Sint-Pieters te Ieper. Zijn gehele principalaat werd verzuurd door de Vlaamse kwestie.(300 jaar College te Tielt – Sint Jozefscollege 1686-1986 pag. 97 tot 127).
Hun broer Camiel Busschaert (Aalbeke 1855-Moeskroen 1911) was notaris en volksvertegenwoordiger te Moeskroen.
(4)Ferdinand was de zoon van Constant (Lendelede 1836-Marke 1901), en Adelaïde Van Belleghem( Marke 1843-Marke 1917), landbouwers op de hoeve achter het kasteel de Bethune, op de Markebeke.
Het Goed te Tollenaers __________________________________ Ligging: Preshoekstraat. Het Goed te Tollenaers Kad. SA 221-222 ______________________________________________________
De hoeve en het landbouwareaal : 45 ha 80 a., tijdens de periode dat André Hubaux (1934-1957) de hoeve bewoonde. Strekte ten noorden van de hoeve tot de Rekkemsestraat en de Zwinstraat en op Lauwe (ca. 15ha vóór de aanleg van de E17) . EIGENAARS __________ In 1735 is Joseph Ignatius de Ghellinck (Kortrijk circa 1711-Gent 1772), heer van Eversbeke en ter Triest , getrouwd met Sabine Philippine Colette Maelcamp (Gent 1715-Gent 1750), heer van Tollenaersdreve. Hij was de zoon van Jan Baptist de Ghellinck(Kortrijk 1672-Gent 1721) en Marie Marguerite Wallaert (1674-1715) (Monografie Marke + internet).
Emmanuel Jean Joseph dela Faille d'Assenede (Gent, 6 september 1728 - 28 januari 1808), heer van Assenede en Eeklo trouwde in 1752 met de rijke erfdochter Sabine Jacqueline Josèphe de Ghellinck (Gent1735- Gent1782), dochter van Joseph Ignatius en werd als laatste heer van Tollenaers vernoemd in 1773.
Het Goed te Tollenaers kwam zo in handen van de familie dela Faille. Joseph Sébastien Ghislain dela Faille d’Assenede (Gent 1756-Gent 1830), de zoon van voornoemde was getrouwd met Marie Colette Xavière Ghislaine d’Hane (Gent 1761-Gent 1823).
Het goed kwam in handen van hun dochter, Eugénie Marie Ghislaine dela Faille d'Assenede (Gent 1791-Gent 1859). Zij was getrouwd met François Auguste Marie Corneille de Clerque Wissocq de Sousberghe ( Gent1795-Gent 1847 ) . François was de zoon van Auguste de Clerque, burggraaf van Wissocq en heer van Sousberghe en van Marie Françoise dela Faille.
Charles Auguste Ghislain (Gent 1816-Gent 1867) de Clerque de Wissocq de Sousberghe, de zoon van François, trouwde in 1838 met Céline Marie Joséphine Ghislaine de Loën d’Enschedé(Brugge 1816-Gent 1856), en werd in 1861 de nieuwe eigenaar, na de dood van Eugénie dela Faille d’Assenede.
Bij de verdeling in 1869, werd Hermine de Clerque Wissocq de Sousberghe (1843-1922), dochter van Charles Auguste Ghislain graaf De Clerque de Wissocq en Marie Joséphine Ghislaine van Loën d’Enschedé de nieuwe eigenares. Ze trouwde met burggraaf François Hendrik de Nieulant et de Pottelsberghe (Gent 1840-Gent 1912). Hun dochter Madeleine de Nieulant et de Pottelsberghe ( Gent 1868-Gent 1938) trouwde in 1890 met baron Paul d’Udekem d’Acoz( Gent 1865-Gent 1952) ; ze woonden op het kasteel van Opdorp tot 1923.
Zo kwam het Goed te Tollenaers in bezit van de familie Paul d’Udekem d’Acoz. Pierre d’Udekem d’Acoz (Gent1895- Brussel1962), zoon van Paul erfde de hoeve Wyseur in Lauwe. Antoinette , de enige dochter van Paul d’Udekem d’Acoz erfde het Goed te Tollenaers (interview André Hubaux).
In de 70iger jaren van vorige eeuw waren de zonen van Pierre, namelijk Adrien en Gérard nog eigenaars van vele percelen grond in Lauwe.
De gronden werden verkaveld door N.V. Matexi en de kinderen Vande Vyvere : goedgekeurd 16 december 1965. De hoevegebouwen werden beschermd bij Ministerieel Besluit van 30 april 2004 onder de naam ‘Hof ter 3 gemeenten”
De eigenaar NV Mathimmo (Maatschappij voor Thesauriebeleggingen en Immobiliën NV) Vorstlaan 24 Watermaal-Bosvoorde, gesticht op 29 februari 1988 ,verkocht de hoeve in 2021.
Sinds begin juli werd gestart met het restaureren van de hoeve.
BEWONERS __________ Jan Daniël Tack (Zwevegem1689-1760) schepen en landbouwer op Tollenaers.Hij was de zoon van Daniël Tack en Catharina Rye. Ze boerden op het Goet te Lettenhove en hij was burgemeester van Zwevegem in 1717. Jan Daniël trouwde 4 maal.
Jan Tack-Rufina Vanneste (zoon van de 3e vrouw) hadden 5 kinderen. Hun zoon Jan was landbouwer op het Goed te Tollenaers en overleed te Marke in 1802. Hij trouwde te Bissegem in 1764 met Maria Catharina Ghellinck, die overleed in 1803.
Het gezin Jan Tack-Ghellinck telde 3 kinderen, waarvan Pieter Bernardinus, die op 53-jarige leeftijd overleed op het Goed te Tollenaers op 27 juni 1825. Zijn weduwe Coleta Van Wambeke van Vijve-St-Baafs overleed er ook op 29 maart 1858.
Pieter Tack-Van Wambeke bracht 4 kinderen op, waarvan Pieter Bernardinus (Marke 1816-Marke 1880), schepen van Marke en landbouwer op het Goed te Tollenaers. Hij trouwde te Wevelgem in 1860 met Ludovica De Brabandere (Wevelgem 1833- Marke1890).
Arthur Tack (Marke 1866-Marke 1917), schepen van Marke en zoon van Pieter en Ludovica was landbouwer op her Goed te Tollenaers tot ‘Bâmesse” 1897. Hij was getrouwd met Zoë Toye.
Vanaf 1897 was Hendrik (Henri) Vanderheeren (Izegem 1841- Marke 1915) -Amelia Verstraete (Ingelmunster 1837-Marke 1907) , landbouwer op het Goed te Tollenaers. Henri won te Meulebeke 6 kinderen, waaronder Aimé (Meulebeke1872-Marke1954) , die op Tollenaers boerde en Maria (Meulebeke 1877), die te Marke trouwde in 1907 met Joseph Hubaux (Moeskroen 1878), landbouwer te Boezinge.
André Hubaux (Boezinge 1909-Marke 1986):” De Tacks pachtten de hoeve aan Baron Paul d’Udekem d’Acoz, Brugstraat 49 te Gent. Deze baron had 6 kinderen,waarvan 1 dochter.Hendrik of Henri Vander- heeren kwam op de hoeve in 1897. Hij pachtte ook aan die baron. Na de dood van Hendrik, volgde zijn zoon Aimé hem op,die nog altijd pachtte aan de baron. Ik zelf, zoon van Joseph Hubaux en Maria Vanderheeren, volgde mijn oom op op 25 december 1934. Aimé kwam vragen aan mijn moeder of er niemand wou komen werken bij hem op de hoeve. Mijn broer wilde niet, zo ging ik op de hoeve werken. Ik werkte er al 5 jaar vooraleer ik zelfstandig werd.De baron was tevreden dat de hoeve in handen bleef van de familie Vanderheeren.Het eerste jaar mocht ik niet inwonen op de hoeve, mijn vader Joseph had mij nog te veel nodig op zijn hoeve in Moeskroen. Mijn ouders waren oorspronkelijk landbouwers in Boezinge, doch bij het uitbreken van de eerste wereldoorlog vluchtten ze naar Frankrijk (Calvados). Na de oorlog baatten ze een hoeve uit in Moeskroen.Na het eerste jaar ,dat ik dagelijks naar huis ging naar Moeskroen, aanvaardde mijn vader volk op zijn hoeve, zo mocht ik blijven wonen bij Aimé Vanderheeren.Ik heb nog gepacht aan Paul d’Udekem d’Acoz tot zijn overlijden in 1952.De hoeve kwam bij verdeling in handen van dochter Antoinette Marie (1902-1994), die getrouwd was met een Engelse Lord, Maurice Benjamin Batho.De hoeve van Wyseur in de Preshoekstraat te Lauwe kwam in handen van zoon Pierre d’Udekem d’Acoz (1895-1962).In de 60-er jaren werd de hoeve Tollenaers verkocht aan verkavelaar Matexi.” (1962)
André Hubaux boerde op het Goed te Tollenaers tot in 1957. Zijn schoonzoon Noël Beyls( Kortrijk 1936-Kortrijk 2004), getrouwd met dochter Roza Hubaux (Kortrijk 1939-Marke 1971) nam de hoeve over in 1957.
Noël Beyls bleef de hoeve bewonen tot in februari 2000.
De hoeve had een omwalling van 20 à 30m breed tot weerskanten de poort. André Hubaux heeft de wal ongeveer gedurende gans zijn boerencarrière opgevuld. Gans de afbraak van het oude ‘mannenhuis’ in 1946-47 (Kloosterstraat) ligt in de wal, alsook de resten van het huis van Achiel Berthier (Vagevuurstraat) na het bombardement in 1942. André ging alles halen met paard en kar.
Naast de tabaksast was het bakhuis. Hendrik Vanderheeren heeft er veel in gebakken, Aimé niet. André heeft er alleen brood in gebakken tijdens de oorlog 40-45. Voor het drogen van tabak werd de ast aangestoken met cokes. De tabak hing daar zo een 3-tal dagen. In de jaren ’30 was er nog een chicoreiast. Het verhoog links werd gezet in 1943. Dus de helft van het gebouwtje werd veranderd in een tabaksast. Vanaf 1943 geen chicoreiast meer . Er werd tabak gedroogd tot in 1945-46. André heeft alle dijken gedicht, die door de partijen land liepen.Alle partijen waren afgebakend door dijken. Er waren 13 partijen, die tot 1 partij werden herleid. Dat gebeurde tussen 1930 en 1950. Alle gronden waren gedraineerd. Vóór 14-18 was alléén de voorkant van het woonhuis in strodak. In 1918 werd de schuur in brand geschoten door de Duitsers , die zich terugtrokken, vanop de Klarenhoek, in de omgeving van de hoeve Terrijn (Watervalstraat). Door de brand van de schuur was ook het strodak beschadigd, zodat men het met pannen bedekte in 1919. Op de achterkant (Preshoekstraat) lagen al pannen van in de Tack-periode. Toen de Duitsers in 14-18 er in 40-45 aankwamen stond op hun stafkaarten ‘ Hof ter 3 gemeenten’.
Wat zeer gewoon was op oude hoeven was het klokje op het dak. De koord kwam door de zolder naar de voorkamer. Het klokje diende om het werkvolk van de velden te roepen voor het eetmaal, ofwel om de boer zelf te roepen, ofwel de koeier of de boever. Het was gewoonlijk de boerin die de klok luidde, voor de boer 1 maal, voor de boever of koeier 2 of 3 maal.De klok en het klokhuis werden weggenomen in 1919 bij het leggen van de pannen op de voorkant. Het was vooral tegen de zin van Baron d’Udekem d’Acoz. Door de opkomst van de tractoren was geen werkvolk meer nodig. En ook door de opkomst van de polshorloges werden die klokjes uit de omloop genomen. De dreef die loodrecht vanaf de poorten naar de Rekkemsestraat liep noemde men de ‘Zanddreef’.
De gebouwen stonden daar nu al enkele jaren te verkommeren! Sinds begin juli 2021 is er beweging op en rond de hoeve.
Kadaster (perssoonlijk archief)
Leopold Slosse (Rond Kortrijk)
André Hubaux
De hoeve Tollenaers in 2012
De hoeve Tollenaers in 2013
De binnenkoer richting Rekkemsestraat vóór 14-18
Het woonhuis vóór 14-18. Zie strodak en klokje op het dak.
Op het einde van de 19e en het begin van de 20e eeuw moest de Markenaar, in geval van ziekte of nood, beroep doen op dokter Cyriel Dumortier (Moorsele 1871-Bissegem 1921) in Bissegem. Zijn bezoeken deed hij via de overzet, want de Leiebrug was er nog niet. Voor de mensen die hem bezochten was hetzelfde scenario. We melden hierbij dat de dokter van honderdtwintig jaar geleden aanzienlijk minder kende op wetenschappelijk gebied en minder vermocht op technisch gebied dan de geneesheer van heden.
Dokter Cyriel Dumortier trouwde drie maal; zijn eerste vrouw was Maria Degryse (uit Poperinge), de tweede was Maria Depaepe (Waregem 1886-Bissegem 1917) , de derde, haar zuster Suzanne Depaepe. Alida Depaepe (Marke 1893-Gent 1928), de zuster van Maria en Suzanne was de eerste echtgenote van Gustave Lannoo (Marke 1887-Marke 1938).
Gustaaf Lannoo hertrouwde met de dochter van dokter Dumortier, nl. Marie-Louise Dumortier (Bissegem 1906-Kortrijk 1991), dochter van Maria Degryse, de eerste moeder.
Burgemeester Baron Emmanuel de Bethune (Gent 1869-Marke 1909) was al enige tijd op zoek naar een vaste dokter voor Marke. Arthur Vanneste (Kortrijk 1878-Marke 1964) had in 1904 na zijn studies al contact genomen met burgemeester de Bethune. Uit een brief vernemen we dat er al sprake was van een jonge dokter die naar Marke zou komen. De jonge dokter liet niets meer van zich horen en kwam niet opdagen en Arthur Vanneste besliste dan maar zelf om naar Marke te komen. Arthur , pas dokter gediplomeerd verving dokter Eugène Terneu (Oosterzele 1843-Nice 1915) in Kalken (brief van 4 augustus 1904).Dokter Terneu trouwde ,en na twee jaar huwelijk overleed zijn vrouw.Zij hadden geen kinderen. Na de dood van zijn vrouw stapte hij in de lokale politiek.
Eugène Terneu was gemeenteraadslid van 1887 tot 1911 en burgemeester van Kalken van 1896 tot 1903.
Arthur Vanneste kwam zich vestigen in de Markekerkstraat nr.25 [eigendom van Barones Thérèse de Bethune (Gent 1862-Brugge 1946)] . Hij was de zoon van Jules Vanneste (+1909) en Sylvie Vandendriessche. Zijn jeugd had hij doorgebracht in de Munkendoornstraat op de hoeve ‘Catteput’ ook bekend als de ‘Vanneste Hoeve’.
Arthur trouwde in 1909 met Maria Verhamme ( Deerlijk 1882- Marke 1971). Ze kregen 9 kinderen :Alice -Norbert-Roger-Jozef-Gerard-André-Gilbert-Albert en Hugo.
In november 1909 kocht hij een perceel bouwgrond aan Barones Thérèse de Bethune in de Markekerkstraat. In 1910 was zijn nieuwe woonst in oude Vlaamse stijl klaar (naast de apotheek Tom Vanneste).
In 1913 was hij was ook medestichter van de ‘Vlaamsche Kring’, die als doel had “ Het Vlaamsche volk heropbeuren en veredelen door kunst en wetenschap en zijn volledig recht verkrijgen op taalgebied”. Het lokaal was ‘In d’Arke van Noë’ (afgebroken 1923) in de Vagevuurstraat. Baron François de Bethune (Gent 1868-Leuven 1938) was ere-voorzitter en onderpastoor Louis Socquet (Ieper 1893-Ieper1950) was de proost. In 1932 was hij ook medestichter van het Davidsfonds.
Laurent Vandewalle (Heestert 1916-Kortrijk 2010 ) vestigde zich tijdens de tweede wereldoorlog als eerste apotheker in Marke in de Kloosterstraat van november 1942 tot oktober 1944. Hij vertelde me dat hij Marke verliet voor Wevelgem omdat de meeste mensen hun medicamenten kochten aan dokter Vanneste.
Gilbert Vanneste( Marke 1923-Kortrijk 2003) zoon van de dokter, vestigde zich als apotheker in 1946 in de Markekerkstraat. Marke kreeg in september 1944 een tweede dokter, met name Albert Debeurme (Anzegem 1917-Marke 2002). Volgens de overlevering kwam hij in de plaats van Jozef Vanneste (Marke 1914-Marke 1944), zoon van Arthur. Jozef was ook afgestudeerd als dokter en zou zich in Marke vestigen, maar overleed vroegtijdig.
Tom Vanneste , zoon van Gilbert,volgde zijn vader op als apotheker op 1 januari 1989. Hij was eerst twee jaar ,sinds 1987 ,werkzaam bij zijn vader.
Arthur Vanneste in 1904
Arthur Vanneste in de jaren '50.
Brief van 4 augustus 1904 aan Baron Emmanuel de Bethune, burgemeester.
HET GOED BRUWINGHE OF HOEVE DUHEM. ____________________________________
Ligging: op de hoek van de Ter Duinenstraat en Pottelberg (schuin rechtover de Hellestraat ).
DE HOEVE :Kadaster SA 525-526-527-528a-529b-530d-531-533.
5 ha 18a 10ca
Vóór 1936 lag de hoeve langs de grote baan (Pottelberg); in 1936 werd de baan wat meer noordwaarts verlegd ,zo kwam de hoeve wat meer inwaarts te staan.
De Bewoners:
In 1580 werd het in pacht gehouden door Joos Baheyt.
Werd in de eerste helft van de 17e eeuw verpacht aan Niklaas Dedeurwaerder.
( Monografie Marke 1980)
In 1720 bewoond door Michiel Hocedez-Coucke.
In 1724 door schepen Pieter Delbeke-Hocedez.
In 1754 door Petrus Joseph Duhem, van Saint Léger (overleden in Marke 12 april 1784).
In 1815 Petrus Joseph Duhem (Marke 1754) en Catherine Busschaert (1754),van Rollegem.
In 1845 Leonard Duhem (Marke 1799-Marke 1875) en Joanna Theresia Terryn (Bellegem 1800- Marke 1877).
Petrus Joseph (Marke 1754) en Leonard waren tijdens hun leven gemeenteraadsleden.
Petrus Joannes Duhem , (Marke 1828-Marke 1913), en vrouw Marie Octavie Moreau (Otegem 1851-Rouen (Fr.) 1930) waren pachters sinds 1876.Tijdens de 2e WO de weduwe van Petrus Joannes.
Henri Duhem (Marke 1889-Marke 1985) en vrouw Henriette Ingelbert (Bellegem 1901-Marke 1988).
Laatste Duhem was Daniël(Marke 1929) , zoon van Henri, met zijn vrouw Astrid Christiaens, tot 1967.
De hoeve werd gedurende meer dan 200j jaar uitgebaat door de familie Duhem, van vader op zoon.
In 1967-68 werd de hoeve afgebroken.
De Eigenaars:
___________
De hoeve was destijds ook eigendom van de groeninge-abdij.
In het begin van de 19e eeuw waren de hoeve en de gronden eigendom van J.P. Tiberghien , handelaar uit Parijs.
Rond 1840 waren de hoeve en de gronden eigendom van een zekere weduwe Du Camp, rentenierster uit Parijs.
In 1859 verkocht ze de goederen aan Charlotte Quinet,(Chapelle-Lez-Herlaimont 1801-Gent 1864), weduwe van Jacques Jean Feyerick (Oudenaarde 1794- Gent 1848) (1), eigenaars te Gent.
Na het overlijden van Charlotte had de verdeling plaats. Haar dochter Françoise Ghislaine Feyerick(Gent 1824-Doornik 1900) getrouwd in 1843 met Jules César Boucher (Doornik 1804-1878) (2) (3)kwam in bezit van de goederen.
In 1900 na de dood van Françoise Feyerick kwamen de goederen in bezit van hun zoon Jules François Charles Ghislain Boucher(Gent 1845-Doornik 1919),industrieel , echtgenoot van barones Albertine Eugénie Caroline Léonie Marie Ghislaine Van Zuylen van Nyevelt (Gent 1858-Brussel 1935). Jules François Boucher overleed in 1919, nalatende voor enige erfgenamen elk voor de helft zijn zoon en dochter : Charles (Carlos) Etienne Ghislain Boucher(Doornik 1883-Gent 1950) ,stalmeester, en Mevr. Marie Thérèse Charlotte Boucher (Doornik 1882-St.Pieters-Woluwe 1940) , echtgenote van Fernand Louis Lamoral Ghislain Holvoet (Brugge 1869-Ixelles 1943) , Ridder, bijgevolg adjunct bij de staf van het Belgisch leger te Brussel, zoon van Louis Camille Marie Ernest(Diksmuide 1842+Brugge 1898) en Barones Gabrielle Jeanne Adolphine Ghislaine Van Zuylen van Neyevelt (1849 La Haye (Fr)-Schaarbeek 1924) eigenaars te Brugge.
Bij akte van 20 november 1919 had Mw. Wed. Jules Boucher van Zuylen van Nyevelt al haar rechten van vruchtgebruik aan haar kinderen afgestaan: Charles en Marie Thérèse Boucher , de verkopers.
De familie Feyerick was vooral actief in de vlasnijverheid. In 1844 startte Nicolas Feyerick (Gent 1826-Gent 1893), zoon van Jacques Jean Feyerick met een spinnerij. Nicolas was getrouwd met Esther Verhaeghe de Naeyer (1844-1913).Zijn kinderen waren allen getrouwd met personen van de adel. In 1893 na de dood van Nicolas, namen zijn zonen, Ferdinand, Leon ( trouwde met Mathilde de Kerchove de Denterghem), Jacques en Robert het familiebedrijf over en combineerden dit met een hele reeks van bestuursmandaten in hoofdzakelijk textielbedrijven. De band van Ferdinand (1865-1920) met Rusland was opvallend. Vanaf 1898 was hij onder meer bestuurder van een vlasfabriek in Witebsk, waardoor hij consulaire vertegenwoordiger van Rusland in Gent werd. Dat bracht hem aan het hoofd van een internationale commissie die de modaliteiten van de vlashandel met Rusland bestudeerde (Internet). Het valt op dat de Bouchers en de Feyericks belust waren op de hoogste sociale ladder.
Op 3 december 1919 is verschenen voor notaris Albert Bossaert te Kortrijk:
Charles (Carlos) Etienne Ghislain Boucher ,( zoon van Jules François) nijveraar te Doornik.
Als gevolmachtigde van zijn zuster Marie Thérèse Charlotte Ghislaine Boucher, zonder beroep, echtgenote van Fernand Louis Lamoral Ghislain Holvoet , Ridder, adjunct bij de staf van het Belgisch leger, samenwonende te Brussel.
VERKOOP: aan de SA Tuileries du Pottelberg te Kortrijk :een hofstede, bestaande uit woonhuis, schuur, stalling, bakhuis met tuin, boomgaard, weide, hooiland en zaailand = 5ha 18 a 10ca.
De verkopers waren ook eigenaars van SA 452-453-456-deel van 457en 458 - 459- 444-445-409 en deel 410-466.=in totaal ca. 16ha , die ook verkocht werden aan de SA Tuileries du Pottelberg.
Het geheel werd achteraf door de SA Tuileries du Pottelberg verkaveld.
De Pannenfabriek stond kosteloos grond af aan de gemeente om reden van openbaar nut: verscheidene stroken grond voor het leggen van straten(akte van 27 december 1965).
Het verkavelingsontwerp ‘Rodenburg’ werd opgemaakt op 22 mei 1966 in 43 loten.
BPA (Bijzonder Plan van Aanleg) Rodenburg nr.5 goedgekeurd bij KB 17mei 1960. Verkavelingsvergunningen Pannenfabriek Pottelberg van 16 mei 1965, 3 juni 1966 , 20 oktober 1964 en 6 oktober 1969……..
(1 )Hun zoon Nicolas (Gent 1826-Gent 1893) was getrouwd met Esther Verhaeghe de Naeyer (Gent 1844- 1913). Ferdinand (1865-1920) , zoon van Nicolas en Esther, was getrouwd met Madeleine du Monceau de Bergendal.
(2)(3)In 1833 begint de vader van Jules César Boucher een vlasspinnerij in Doornik aan de Rue des Soeurs de Charité. Zoon Jules César gaat zich in Engeland op de hoogte stellen van de nieuwste spintechnieken en smokkelt op gevaar voor eigen leven een bouwtekening van een industriële spinmachine mee naar Doornik. Hij laat een bedrijfspand met enkele verdiepingen bouwen en installeert er zijn mechanische stoomspinnerij ‘Filature Jules CésarBoucher-Freyerick .’ Zijn Gentse vrouw Françoise Ghislaine Freyerick is de sterke vrouw achter de ondernemer. Zijn zoon Jules François Boucher neemt het bedrijf over in 1913 en wordt als meneer Jules een populaire figuur in de wijk en bij zijn arbeiders. Hij wordt dan ook in 1878 verkozen als liberaal gemeenteraadslid en zal als eerste schepen de Doornikse financiën reorganiseren. Hij was ook een tijdje ( 1907-1908 ) waarnemend burgemeester van Doornik. De derde generatie met zoon Carlos (Charles Etienne Ghislain ) Boucher moet helaas in 1935 de deuren van het bedrijf sluiten na de tegenslagen van de Eerste Wereldoorlog, de textielcrisis in 1926 en ten slotte de grote depressie van de jaren 1930 (Internet).
In februari 1966 bezocht prins Albert (sinds 1993 koning) twee bedrijven in onze provincie-zuidhoek: de weverij 'NV Ern. Dewitte-Visage’ in de Markststraat in Marke en de 'Herseautoise' in Herseaux.
De twee foto's : bedrijfsleider Jacques De Witte stelt in Marke de ondernemingsraad voor aan Prins Albert.
Korte historiek :
_____________
In 1995 en 1996 schreef ik samen met Filip Decock uitgebreide en gedetailleerde artikels over de familie De Witte uit Kortrijk, met als stamvader schilder Philippe De Witte. Belangrijke aanverwante families waren :Van Eeckhout – Bouckaert- Delobel- De Saegher-Sengier en Verbeke . Het hoofdstuk ‘NV De Witte –Visage’ kwam ook ruim aan bod.
De eerste tekenen van textielbedrijvigheid bij De Witte in Kortrijk dateren van oktober 1864. Een factuur van die datum getuigt van de aankoop van een scheermolen voor 100bfr.
De stichter Théophile Ernest De Witte ( Kortrijk 1842- Kortrijk 1892) (1) trouwde in 1865 met Romanie Visage (Poperinge 1836-Ixelles 1917)(2) en ging wonen in de Albertstraat ( rue de France) in Kortrijk. Van dan af voerden thuiswevers zijn opdrachten uit en manifesteerde De Witte zich als textielfabrikant.
In 1874 verhuisde het gezin naar de Rijselstraat 65 in Kortrijk (later Gaselwest). Een grote atelier kwam uit in de Oude Vestingstraat.
In 1894 stichtte zoon Ernest (Kortrijk 1871-Ukkel 1916)(3) samen met zijn moeder Romanie een vennootschap 'Ern.De Witte -Visage'. In 1896 en 1897 werd langs beide zijden van de Marktstraat grond aangekocht met het doel een stoomweeffabriek op te richten.De aanvraag kwam er in 1897.
Om een faillissement te vermijden werd door het bedrijf in 1902 een gerechtelijk akkoord aangevraagd.
Uiteindelijk werd onder impuls en sponsoring van Désiré Bouckaert (Gent 1851-Elsene 1939)(4), schoonbroer van Ernest junior op 31 december 1903 de 'Société Anonyme des Etablissements Ern. De Witte-Visage ‘gesticht.
De laatste beheerder-directeur De Witte was Jacques De Witte [(Kortrijk 1901- St.Paul-de-Vence (Fr) 1971)], zoon van Ernest, junior ,en Hélène Filliers . Jacques De Witte stierf kinderloos en zo werd Jean-Pierre Desaegher (1929)(5), zoon van Willy en zijn zus Simonne De Witte tot laatste beheerder-directeur gebombardeerd. Hij had het zeer zwaar ,want belangrijke pionnen waren er niet meer….de firma ging in faling in 1981.
(1)Théophile, gezegd Ernest ,was de zoon van Philippe Jacobus De Witte(Moorslede 1802-Kortrijk 1876) , schilder en leraar aan de tekenacademie in Kortrijk. De moeder was Marie-Louise Lefebvre (Kortrijk 1818-Kortrijk 1875). Het gezin woonde op de hoek van de Graanmarkt met de Grote Markt.
(2)Romanie was de dochter van Jean Louis Visage(Poperinge 1788-1855) een wolfabrikant te Poperinge. Haar moeder was Marie-Thérèse Baeckeroot (Poperinge 1792-1864) en kwam uit een belangrijke familie in Poperinge.
(3)Ernest was getrouwd met Hélène Filliers (Kortrijk - Knokke 1951, 78j.), dochter van Louis Filliers , hypotheekbewaarder in Kortrijk. De jeneverstokerij Filliers in Deinze maakt deel uit van die stam.
(4) In 1885 werd Désiré Bouckaert arrondissementsingenieur in Kortrijk. Hij ging als staatsbeambte in dienst bij de Waterwegen en schopte het in 1926 tot Directeur Generaal van Bruggen en Wegen. Hij trouwde met Estelle (Kortrijk 1868-Elsene 1939) een dochter vanThéophile Ernest De Witte.
(5)Jacques De Witte trouwde met Germaine Willems. Simonne (Kortrijk 1901-Gent 1994)was getrouwd met Willem Desaegher, advokaat in Gent , later rechter bij de Rechtbank van 1e Aanleg te Brussel en zoon van Rodolphe Desaegher(Gavere 1871-Gent 1941), schepen en advokaat aan de Gentse balie. Rodolphe was ook schilder en medestichter met zijn oud-leraar Emile Claus van ‘Vie et Lumière’.
’.
Links: Prins Albert-Jacques De Witte-Maurice Decock- André Vandenberghe- René Desmet- Frans Dendooven- Claudine Decock.
De leden van de ondernemingsraad worden voorgesteld aan de Prins.
Links: Jacques De Witte- Prins Albert-André Vandenberghe-René Desmet-Frans Dendooven. Links achter: Maurice Decock.
Een maand na haar bezoek aan het Kortrijkse stadhuis en het begijnhof was Prinses Paola op 14 januari 1981 weer te gast in de Groeningestad. 's Morgens had ze eerst de H.Hartkliniek bezocht in Kortrijk en daarna ging het richting de katholieke universiteit Leuven-Afdeling Kortrijk (K.U.L.A.K.).
's Middags nam de prinses samen mer haar adviseur admiraal Pauwels het diner bij dokter Karel Goddeeris(Kortrijk 1913- Marke2006) in Marke.
Na het dessert ging de prinses een kijkje nemen in het bejaardenrustoord in het klooster te Marke, waar ze een rondleiding kreeg van dokter Goddeeris. Het werd een onvergetelijke gebeurtenis voor de meeste oudjes. Het klooster zorgde ook voor een knusse koffietafel in de aanwezigheid van gouverneur Olivier Vanneste [ (]Kortrijk 1930-Brugge 2014) (hij was gouverneur van 28 september 1979 tot 1997) ].
Zuster Elisabet (Renilde De Brabandere)had voor de speciale gelegenheid spekulooskoeken gebakken, die de prinses meenam naar haar Belvédère.
Het bezoek duurde een 2-tal uren.
Zuster Harlinda (Marie-Madeleine Vandewoestijne) was toen overste van het klooster sinds 1969.
Foto's :'Klooster Marke 1836-1986'( Oscar VAndamme en Ann Brasseur).
Dokter Karel Goddeers stelt overste zuster Harlina voor aan de prinses.
De zusters worden voorgesteld: links gouverneur Olivier Vanneste.
De zusters: Gudula [ (Zulte 1890-Marke 1983)(overste van 1934 tot 1961) ],Gerarda,Elisabet,Veronica en Marie-Thérèse.
Zuster Harlinda en Prinses Paola aan de koffietafel.
Vanaf links: pastoor Joris Vandenberghe,ere-secretaris Albert Vandaele,onderpastoor Jan Vanwassenhoven.
Rechts dokter Karel Goddeeris.
Zuster Harlinda en dokter Karel Goddeeris in gesprek met de prinses.
Links zuster Chantal (Mauricette Vandewoestijne)
Links: gouverneur Olivier Vanneste.
Bezoek aan de keuken: links zuster Chantal, met ernaast zuster Harlinda.
Bij brand , vóór en geruime tijd na 1914-18, werd het privaat brandweerkorps van de pannenfabriek ‘Tuileries de Marcke-Lez-Courtrai’ opgeroepen. Het brandalarm gebeurde door het luiden in de kerk van de brandklok. In de middenbeuk, onder de toren hing een koord tot op de preekstoel; gelijk wie mocht de brandklok luiden. Was de kerk gesloten dan moest men de sleutel halen bij de pastoor. Het gebeurde ook dat de weverij NV De Witte-Visage haar blusmateriaal uitleende aan de gemeente.
Arthur Maenhout (Varsenare1885-Marke 1976)(1), directeur van de veiligheidsdiensten van de pannenfabriek , was bevelhebber van het privaat vrijwillig pompierkorps ,dat bestond uit een sectie van een 15 -tal vrijwilligers van de pannenfabriek.
Op 19 maart 1943 werd met de hulp van toenmalig burgemeester Aloïs Ostyn(Marke 1902-Gent 1967) en onder impuls van Arthur Maenhout een brandweerkorps, bestaande uit vrijwilligers, opgericht. Arthur Maenhout werd als bevelhebber aangesteld.
Georges Demuynck (Aalbeke 1904-Kortrijk 1996):
“Dat was ook de reden dat hij een pompierkorps wilde oprichten, om zo mannen te sparen van opeising. Aloïs plande een vergadering en zond uitnodigingen. Op de vergadering werd gevraagd wie in het korps wilde komen.”
De verwoestingen en de gevolgen van de bombardementen, de schietoefeningen van de Duitsers met brand tot gevolg, zaten er ook voor iets tussen.
Tijdens de tweede wereldoorlog stond er een sirène met handbediening (manivelle)op het balkon van het gemeentehuis, gelegen op Markeplaats.
Op het einde van 1944 werd een sektie van 15 man samengesteld onder leiding van Arthur Maenhout.
Volgende brandweerlui tekenden een dienstverbintenis voor 5 jaar: Marcel Desmedt – Jerome Callewaert – Georges Demuynck – Julien Dermaux –Gerard Blondeel – Julien Derdeyn – Georges Ferlin – Felix Haemers – Aurèle Theys – Pol Theys – Antoon Vandaele – Albert Blondeel – Henri Ferlin – Jozef Vlieghe.
Marcel Desmedt werd tot adjunct-bevelhebber benoemd (brief van 25 maart 1943 door de burgemeester gericht aan de gouverneur). Ieder brandweerman kreeg een legitimatiekaart en een armband waardoor hij overal door mocht.
Uitbreiding en erkenning als vrijwillige brandweer kwam er slechts in 1947, jaar dat zij een echt kostuum kregen.
Vroeger al werd onder burgemeester Baron François de Bethune (Gent 1868-Leuven 1938)(2) voorgesteld om een brandweerdienst op te richten, doch baron de Bethune vond het niet nodig aangezien we dicht bij Kortrijk lagen en dat het korps van Kortrijk ter beschikking was. De eerste wagen die de brandweer kreeg was die van Michel Goegebeur, die groentenhandelaar was. Zo werd zijn wagen niet opgeëist door de Duitsers [ dixit Georges Demuynck (Aalbeke 1904-Kortrijk 1996), pionier-brandweer].
Op 6 november 1947 werd de groep uitgebreid tot 2 sekties en werd Henri Ferlin als eerste bevelhebber van het vrijwillig brandweerkorps aangesteld . Het eerste materiaal werd geïnstalleerd in de garage van autobusuitbater Alfons Verhenne( Zulte 1894-Kortrijk 1975) in de Rekkemsestraat. Van daar ging het naar de garage (een schuur), gebruikt door René Devos (Bellegem 1930-Kortrijk 2005) in de Markekerkstraat.
In 1951 gaf Henri Ferlin zijn ontslag en werd opgevolgd door onderluitenant Albert Vanackere (Marke-Knokke 1990). Er werd toen een nieuwe kazerne gebouwd achter het park van Blommeghem (beter gekend onder het Arsenaal). Baron Jean de Bethune schonk ook een nieuw vaandel.
In 1955 gaf Albert Vanackere zijn ontslag en sergeant majoor Jerome Callewaert(Kuurne 1904-Marke 1963) nam de leiding over tot einde 1956, waarop onderluitenant Walter Caesens (Kortrijk 1909-Kortrijk 1986) tot bevelhebber werd benoemd.
In 1970 ,wegens het bereiken van de dienstgrens, werd Walter Caesens opgevolgd door luitenant Ludo Debruyne.
In 1975 werden de gebouwen van de firma Vanfleteren-Billiet in de Hector Casteleinstraat gehuurd. Op 1 januari 1977 werd Marke een bijpost van Kortrijk gevolg van de fusie.
In 1976 schonk baron Jean de Bethune een nieuwe vlag.
Op het einde van 1979 gaf luitenant Ludo Debruyne zijn ontslag als bijpostoverste en werd opgevolgd door luitenant Werner Vanneste (Marke 1941-Marke 2001).
Na het overlijdens van Werner Vanneste in 2001 werd onderluitenant Noël Vanwynsberghe bijpostoverste.Hij werd opgevolgd in 2006 door Sébastien Lefebvre (meegedeeld door Noël Vanwynsberghe).
Op 20 juli 1982 werd verhuisd naar de binnengebouwen van het vroegere A.C.V.K. ( firma Lannoo) in de Rekkemsestraat. De gebouwen maken nu deel uit van het stedelijk gebouwencomplex, waar ‘Kind & Gezin Marke’ en de dienst ‘Afvalstoffenbeheer Directie Leefmilieu’ zijn gevestigd.
(1)Arthur Maenhout was in 1919 stichter van de NSB (Nationale Strijders Bond). Hij werd de eerste kommandant van het vrijwilligerskorps (van 1943 tot 1947). Hij was directeur en chef van de veiligheidsdiensten in de pannenfabriek van Marke. Hij was tevens bevelhebber van het privaat brandweerkorps van de pannenfabriek.
(2)Baron François de Bethune was burgemeester van 1909, na het overlijden van zijn broer Emmanuel, tot 1921. Toen werd hij opgevolgd door Cyriel De Brabandere (Marke 1860 –Kortrijk 1943)
-‘Marke tijdens de tweede Wereldoorlog’ Michel Faillie en Philippe Delameilleure.
Aantal inwoners in 2018 :7576 aantal huizen: 3300.
Marke kreeg in de zeventigerjaren gedurig verandering in uitzicht . Vernieuwde en nieuwe straten, nieuwe woonwijken en een prachtig sportcomplex toonden aan dat het gemeentebestuur van toen niet bij de pakken is blijven zitten.
Albert Vandaele (Marke 1925- Kortrijk 2015), gewezen secretaris :”De tentoonstelling van 1968 in de kerk , onder burgemeester Aimé Bekaert (Néchin 1903-Kortrijk 1990),was wel de aanzet voor het bouwen van het ontmoetingscentrum.Men liet gevoelen dat er te Marke geen zaal te vinden was, geschikt om een tentoonstelling te geven.Toen baron Emmanuel de Bethune burgemeester van Marke (1)was gaf hij de voorkeur tot het bouwen van een ontmoetingscentrum in plaats van een sporthal, die in feite al goedgekeurd was. Ik liet de Bethune opmerken dat hij het volk zou misnoegen als er geen sporthal zou komen. Een feit stond vast dat de Bethune een voorliefde had voor kultuur en niet voor sport.Op aandringen werd eerst de sporthal gebouwd en daarna het ontmoetingscentrum, beide projecten stonden op het programma.”
In zitting van de gemeenteraad van 12 juni 1971 werd beslist de hoeve Coucke (Eric) aan te kopen aan het C.O.O.(2). Een deel van de grond zou bestemd zijn voor het bouwen van het ontmoetingscentrum, en een deel van de gebouwen zou omgevormd worden tot bibliotheek. Ingenieur Jacques Lannoo (Marke 1934-Kortrijk 2019) maakte het ontwerp van de omvorming van de bestaande gebouwen tot een gemeentelijke bibliotheek en van het bouwen van het ontmoetingscentrum (het ontwerp werd ingediend op 13 juni 1972). De Bestendige Deputatie gaf haar zegen voor de bouw van het ontmoetingscentrum op 7 december 1972.De vraag kwam van een 80-tal bestaande verenigingen – bewijs dat Marke geen slapende gemeente was - die het doel hadden het cultureel leven en ontspanning verder in stand te houden. Het bestek en lastenboek werden opgemaakt door Jacques Lannoo. De firma Willy Nolf stond in voor de ruwbouw van het ontmoetingscentrum en de uitbreiding van de bibliotheek. De werken werden gefinancierd bij middel van een lening bij het Gemeentekrediet van België (zitting 19 augustus en 15 oktober 1973).
Na aanbesteding kregen volgende aannemers het werk:
Willy Nolf Marke voor de ruwbouw :aanvang 5 maart 1973
Firma BBC Waregem voor de dakkonstruktie : aanvang 15 mei 1973
Firma Polierbeton Ronse voor de betonbevloering: aanvang 17 september 1973
Firma BBC Waregem voor het schrijnwerk: aanvang 10 oktober 1973
Firma Etienne Lannoo Gullegem voor de elektriciteit: aanvang 17 september 1973
PVBA Iseca Harelbeke voor het sanitair en CV:aanvang 5 november 1973
Firma Eric Bossuyt Ingooigem voor de schilderwerken: aanvang 7 januari 1974
Firma BBC Waregem voor de meubilering: aanvang 1 februari 1974
Het Ontmoetingscentrum werd gebouwd voor de totale som van 8.702.197bfr.
De omvormingen van de koeienstal tot bibliotheek, bij raadsbeslissing van 19 maart 1973, werd goedgekeurd door de Bestendige Deputatie op 17 mei 1973.
Na aanbesteding werden de werken toevertrouwd aan volgende aannemers:
Willy Nolf Marke voor de ruwbouw
Etienne Lannoo Gullegem voor de elektriciteit
PVBA Iseca Harelbeke voor sanitair en CV
Firmaa BBC Waregem voor de meubilering.
De verhuis van de boeken van de bibliotheek uit de Kloosterstraat nr.25 naar de nieuwe bestemming gebeurde door de schoolgaande jeugd op 16 februari 1973.Origineler kan het niet!
Bij de opening was ook Valère Arickx, inspecteur voor de openbare bibliotheken van Zuid-West-Vlaanderen ,aanwezig. Bibliothecaris was toen Herman Vandersteene, bijgestaan door Mia Van Doorne en Marcella Dejan.
De wandelpaden en de waterspeelvijver werden in 1975 aangelegd respectievelijk door André Tomme en Fritz Pattyn.
Tijdens een persconferentie maakte de burgemeester, geflankeerd door de schepenen Palmer Vandermeersch ( Marke 1922-1994)en Maurice Bekaert (Kortrijk 1935-Marke 1984), gemeentesecretaris Albert Vandaele (Marke 1925- Kortrijk 2016), architect Jacques Lannoo en afgevaardigden van kulturele verenigingen, duidelijk wat in dit nieuw ontmoetingscentrum zoal zou plaatsvinden.
De vijver ten westen van het ontmoetingscentrum of wat ervan overblijft was meer bedoeld als een waterreservoir in geval van brand.
De koeienstal van de hoeve Coucke die vlak naast dat het ontmoetingscentrum lag werd omgebouwd tot gemeentelijke bibliotheek. In die koeienstal werden tegen de bestaande muren nieuwe stenen geplaatst en op de zolder werden lokalen ingericht als ateliers voor vrijetijdsbesteding. De schuur en wagenhuis deden dienst als vergaderzalen; de kelder werd omgebouwd als donkere kamer voor de fotoliefhebbers. Het hoevehuis werd bewoond door de huisbewaarder van het ontmoetingscentrum.
Het ontmoetingscentrum en de bibliotheek werden ingehuldigd en opengesteld door de gouverneur van West-Vlaanderen Pierre van Outryve d’Ydewalle (van 1944 tot 1979) in bijzijn van het gemeentebestuur en arrondissementscommissaris Colpaert.
Burgemeester de Bethune (Marke 1930-2011) belichtte de gedane inspanningen van de gemeente voor de uitbreiding van de culturele infrastructuur. Dat centrum was een belangrijke stap naar het hoofddoel, de harmonische uitbouw van de gemeente. Hij maakte ook nog allusie op de komende kinderboerderij (O wee!).
Marcel Desmedt (Marke 1915-1996), voorzitter van de cultuurraad, dankte het gemeentebestuur voor deze verwezenlijking op cultureel vlak. Niemand had gedacht dat, men over een ontmoetingscentrum zou kunnen beschikken voor het verenigingsleven in de gemeente, amper twee jaar na de stichting van de cultuurraad (1972).
Evenals de sporthal (opening 1 mei 1972) moest het ontmoetingscentrum de bevolking ontspanning bezorgen.
De koninklijke fanfare St.-Jan zorgde voor de feestmuziek.
Pastoor Joris Vandenberghe (Izegem 1919-1998) zegende het nieuwe compleks in ; burgemeester de Bethune hield de openingstoespraak.
Ter gelegenheid van het openstellen van dat centrum had in de foyer een tentoonstelling plaats van schilderwerken van veertien Markenaren, terwijl in het cafétaria een postzegeltentoonstelling plaats vond, en in de gemeentelijke bibliotheek ‘Kunstbezit in West-Vlaanderen’ te bezichtigen was.
Met het kunstconcert van de Koninklijke Fanfare Sint-Jan, met dirigent Albert Pynoo(Lauwe 1905-Marke 1982), dat plaats vond op zondag 24 februari en de opvoering van het toneelspel ‘Dubbelspel’ door het Reizend Volkstheater’ uit Antwerpen, werd een definitieve start gegeven aan een hele reeks kulturele manifestaties die kunnen plaatsvinden in het pas opengesteld ontmoetingscentrum.
De dag eindigde met een bal , ingericht door de kulturele verenigingen, met het orkest van Norbert Goddaer.
Volgende kunstschilders uit Marke verleenden hun medewerking:
-Colow (Walter Callewaert)
-Ludwine Debeurme
-Roger Chanterie
-Jaak De Smet
-André Deprez
-Noël Hellin
-Albert Tarras
-Guido Van Ammel
-Antoon Vandaele
-Germain Vandaele
-Robert Vandenbulcke
-Beatrix Van Dorpe
-Lieve Vanheste
-Eric Verwaerde.
Op het einde van augustus 1998, begon men aan het renoveren en herbouwen van het ontmoetingscentrum, om nog beter te kunnen inspelen op de alsmaar stijgende vraag.Het ontmoetingscentrum was niet meer weg te denken. De renovatie gebeurde onde de deskundige leiding van Jean-Pierre Vanacker (°1948), de stadsarchitect. De renovatiewerken gebeurden door de BVBA Declercq van Meulebeke in onderaanneming van Vandekerckhove uit Ingelmunster.
Een nieuw ontmoetingscentrum kwam er in de plaats. De opening vond plaats op 16 oktober 1999 door Baron Emmanuel de Bethune.
(1)Bij de verkiezingen van juni 1963 werd Baron Emmanuel de Bethune verkozen tot gemeenteraardslid voor de CVP.
(2)In 1925 werden Het Bureel van Weldadigheid en de Burgerlijke Godshuizen versmolten tot de C.O.O. (Commissie van Openbare Onderstand), nu sinds 1976 het O.C.M.W. (Openbare Centra voor Maatschappelijk Welzijn) .Bureel van Weldadigheid en Burgerlijke Godshuizen werden opgericht bij de wetten van 16 vendémiaire en jaar 5.
Eigen archief
Daysy Decoene Marke
Emmanuel de Bethune ‘Gedachten en Herrinneringen’
1
1974
1974
1998
1998
Bibliotheek 1973
Verhuis boeken door schoolgaande jeugd.
Verhuis boeken door schoolgaande jeugd.
De kindertuinen
Baron Emmanuel de Bethune opent het nieuw ontmoetingscentrum op 16 oktober 1999 (foto R. Vermoortele)
Wie herinnert zich nog de rolbareel of de 'barriere' , zoals wij het zo mooi zegden. 'De barriere' is toe'- 'Den travers is toe'= De overweg is dicht.
In Marke waren rolbarelen gevestigd aan overweg 104 aan de Leieweg (Kokuitplein) en aan overweg 107 aan de Pontestraat. De rolbarelen waren met de hand bediend door de bareelwachter of 'barrieredraaier'.
Rond 1958 vervingen de automatische halve slagbomen de rolbarelen.
De verblijfshoeve in de Kleine Marktstraat mag (mocht) als een verlengstuk en een noodzakelijke aanvulling , genoemd worden op de bestaande Van Clé Kinderboerderij ( opening in 1976), aan de Moteweg . Bepaalde bronnen melden dat de hoeve moet gebouwd zijn tussen 1780 en 1800.
De laatste bewoners -landbouwers waren Albert Vandenheede (Kortrijk 1920-2005) en zijn vrouw Joanna Coopman (Marke 1922- Kortrijk 2005). Arnold en Mathilde Godefroid , de ouders van Albert ,betrokken de hoeve vanaf mei 1939. Ervoor waren ze groenteboeren tussen de Pottelberg en Walle. Albert trouwde in 1943 en ging eerst in 1947 boeren aan de Boondries (waar nu Eric Maertens-Desnock woont), daarna van 1953 tot 1978 in de Kleine Marktstraat. Zijn broer Raoul ging boeren in Meulebeke.
Tijdens de eerste wereldoorlog was de hoeve bewoond door Medard Vandewoestijne en zijn vrouw Irma Demets. Hij was de zoon van August Vandewoestijne , die in 1899 vanuit Oostkamp kwam boeren op de Rodenburghoeve.
De boerderij had het hard te verduren tijdens de 1e wereldoorlog, want ze was het middelpunt van ‘Flugplatz Marke’ (Vliegveld Marke).
Onder de dynamische leiding van ere-secretaris Albert Vandaele, Mark Dusselier en Maurice Bekaert hebben een aantal BTK-medewerkers, de vriendenkring van de kinderboerderij en vele anderen hun beste beentje voorgezet.
Gezien het succes van de Van Clé-Kinderboerderij werd een tweede aangekocht in de Kleine Marktstraat.
De VZW Van Clé financierde de verbouwingen. De boerderij werd volledig gerestaureerd.
De verblijfshoeve werd op 4 april 1981 officieel geopend door provinciegouverneur Olivier Vanneste (Kortrijk 1930-Brugge 2014) (gouverneur van 1979 tot 1997), in aanwezigheid van enkele Kortrijkse schepenen.
De beheerraad bij het begin: Adriën Theys-Thérèse Vandewiele-Mw.Preneel-Albert Vandaele-Marc Dusselier- Baron Emmanuel de Bethune – Maurice Bekaert.
Thans was het mogelijk meerdere dagen door te brengen in de verblijfshoeve. Er kon ook overnacht worden. De hoeve-animator was toen Marc Dusselier.
DE EIGENAARS EN VROEGERE BEWONERS VAN DE HOEVE
_______________________________________________
Betreft oorspronkelijk kad. SA 391 -392-393-394-386-385-400-401-389 en 383 .
5ha 18a 61ca. Vòòr de aanleg van de spoorweg lagen de gronden tot aan de Markebekestraat.
Begin van de 19e eeuw was de hoeve eigendom van Franciscus Josephus Crupelant, pastoor van Geluwe . Hij was geboren in Marke en overleed in Geluwe op 26 juni 1814 aan de ouderdom van 63 jaar.
Hij had de hoeve geërfd van zijn ouders Franciscus Crupelant en Marie Francisca Vanneste, die de hoeve betrokken in de Hospitaalstraat (later bewoond door Jules Vannieuwenhuyse).
Op 21 oktober 1828 had de verkoop plaats van de erfenis van pastoor F.J.Crupelant, volgens zijn testament van 21 juni 1814. De verkoop had plaats in café ‘De Slabbaert’ bij Bernard Vannieuwenhuyse ( in de huidige Markebekestraat, omtrent café ‘De Vlasbloem’)
De kinderen van Joanna Theresia Crupelant (Marke + 26 aug.1828, 72j.) , zuster van de pastoor, in eerste huwelijk met Franciscus Ignatius Van Belleghem ( Marke 1757- 1787) en in tweede huwelijk met Matthias Roisse (Helkijn + Marke 1822, 57j.) waren de erfgenamen, nl. : Marie-Anne Theresia en Petrus Franciscus Van Belleghem en Amelia en Joannes Roisse (1). Pachters van de hoeve waren toen Joseph Verschuere (Marke + Marke 1837) -Rosalie Vandenberghe (Rekkem).
Marie-Anne Theresia Van Belleghem (Marke – Wakken 1851 63j) was getrouwd met Albert De Borchgraeve ( Wakken- 1856, 69j.), molenaar-olieslager en burgemeester van Wakken.
Petrus Franciscus Van Belleghem ( Marke 1785-1867, burgemeester vanaf 1830) was getrouwd met Victoire Glorieux (Kooigem –Marke 1857, 64j.).
Amelia Roisse (Marke – 1874 , 80j.) was getrouwd met Ivo Van Wambeke ( Sint-Baafs-Vijve 1797 – Marke 1833, 35j.) ,landsman in Marke.
Joannes Roisse (Marke 1801-1844) was ongehuwd.
De hoeve werd aangekocht door de medeverkopers Petrus Franciscus Van Belleghem (Marke 1785-1867), Ivo Van Wambeke (Sint-Baafs Vijve 1797- Marke 1833) en Joannes Roisse (Marke 1801-1844).
Joseph Verschuere (Marke + Marke 1837) en Rosalie Vandenberghe (Rekkem) baatten toen de hoeve uit. Na de dood van Joseph baatten zijn schoonzoon Petrus Amandus Eeckhout (Harelbeke 1806- Kortrijk 1892) en zijn dochter Coleta Verschuere (Marke 1814-Zwevegem 1882) de hoeve verder uit. Een van hun dochters, Mathilde Eeckhout (Marke 1846- Deerlijk 1906) was getrouwd met Florentin Dermaux (Marke 1843- 1929).
Petrus Amandus Eeckhout en Coleta Verschuere hadden een meid Nathalie Sonneville (Lauwe 1848-Gehucht Sint-Anne-1889) en een knecht Ferdinand Vanneste (Marke 1825- 1884). (Ferdinand Vanneste verdronk in de Leie bij het werk aan de vlashekkens) . Ze kregen 9 kinderen, waarvan de eerste vijf geboren waren in Marke.
In 1847 verpachtten Petrus Franciscus Van Belleghem en Amelia Roisse de hoeve aan Petrus Franciscus Dupont (Kortrijk 1811 – Marke 1883) en aan Guillielmus Mul(l)ie, de vader van Theresia Mu(l)lie (Deerlijk 1812-Marke 1896), echtgenote van Petrus Franciscus ; beiden kwamen van Kortrijk (akte).
Op dat moment was Petrus Eeckhout nog altijd gebruiker van het goed, maar vertrok nog in 1847 naar Waregem. Petrus Dupont en Theresia Mul(l)ie betrokken dan de hoeve (bron : Parenteel van Joannes Eeckhout).
In 1851 verkochten Amelia Roisse en haar dochter Nathalie Van Wambeke (Marke 1823-Brugge 1876) , kloosterzuster in de Sint-Clarastraat te Brugge, hun parten in de hoeve, aan Petrus Franciscus Van Belleghem, zodat hij de enige eigenaar was.
Petrus Franciscus Van Belleghem (Marke 1785) overleed in 1867. Zijn zoon August (Marke 1826-Bellegem 1896), onderpastoor in Diksmuide en Nathalie Van Wambeke ,dochter van Ivo en Amelia Roisse, kloosterzuster in de Sint-Clarastraat te Brugge, erfden de hoeve.
Leopold Henri Dekimpe (Kortrijk 1842 –Aalbeke 1914) (2), trouwde met Hortence (Kortrijk 1848 – Aalbeke 1918), de dochter van Petrus Franciscus Dupont (3) en Theresia Mul()lie en in 1882 ( jaar van zijn huwelijk met Hortence) treedt hij in de voetsporen van zijn schoonvader in de Kleine Marktstraat . Hij kwam van de hoeve 'Steenbrugge'.
Op 29 december 1874 bij openbare verkoping, in café ‘In de Belle Vue’ op Markeplaats, werd de hoeve , in pacht door Petrus Franciscus Dupont-Theresia Mul(l)ie , aangekocht door medeverkoper August Van Belleghem , onderpastoor in Diksmuide.
Leopold Van Belleghem ( Marke 1835-10 juni 1898), burgemeester en jongste broer van August, erfde de hoeve en wilde die verkopen op 6 juli 1897, maar zonder succes.
Op 13 augustus 1898 werd de hoeve, alsnog uitgebaat door Leopold Henri Dekimpe, uiteindelijk verkocht door Elisa De Brabandere (Lauwe 1849- ?), weduwe van Leopold Van Belleghem, aan de heer Pierre Nys-Hauwel eigenaar te Luingne.
Leopold Henri Dekimpe vertrok in 1900 naar Aalbeke en de hoeve werd toen uitgebaat door Medard Vandewoestijne en zijn vrouw Irma Demets. Daarna kwam zoon Maurits getrouwd met Germaine Defoort.
*Arthur (Marke 1876 -1947), een zoon van Aloisius(Marke 1836-Marke 1918) en Louise Rosalie Maertens (Bisegem1842-Marke 1920) zou landbouwer worden op de hoeve ‘Het Goed van Marke’, in de volksmond ‘Kimpens Hof’. Arthur trouwde een eerste maal met Zulma Hoornaert (Menen 1884-Marke 1921) en een tweede maal met Maria Anna Magdalena Samyn (Lendelede 1896-Marke 1968). Sylvère Dekimpe (Marke 1924-2017), zoon uit het tweede huwelijk, zou in 1947 de zaak voortzetten samen met zijn vrouw Esther Courtens (Marke 1925).
*Arthur (Marke 1883-Lesquin na 1919) was de zoon van Leopold Henri Dekimpe en Hortence Dupont van de verblijfshoeve.
De hoeve werd aangekocht door de gemeente Marke aan Mw. Nys-Casier.Mw.Nys was de dochter van vrederechter Nys van Moeskroen en woonde in Menen.
De akte werd verleden door het aankoopcomité Gent op 21 februari 1975. Albert Vandenheede had de huur al betaald aan Mw.Nys-Casier vanaf 1 oktober 1974 tot 21 februari 1975. Er bestond een overeenkomst dat Albert 3 jaar kosteloos het gebruik had van de goederen en dat zou terug moeten ingaan op 21 februari 1975 tot 21 februari 1978 (goedkeuring in gemeenteraadszitting van 23 december 1975).
In KW Marke van 31 mei 2019 kon het volgende vernomen worden (artikel door Els Deleu bij interview schepen Bert Herrewyn) :” Voor de verblijfshoevezal na de zomer een verkoopdossier opgemaakt worden. Een deel van de gronden zullen dienen om het Markebekepad te verlengen en daar zullen we het openbaar domein behouden om vanuit de Baliestraat een aansluiting te voorzien. Vorig jaar al gaf de vzw Van Clé het beheer van de verblijfshoeve terug aan de stad. Deze is hopeloos verouderd en om overnachtingen mogelijk te maken zouden kosten enorm oplopen.” Dus is er grote kans dat de verblijfshoeve zal te koop gesteld worden.
(1)Petrus Franciscus Van Belleghem- Glorieux burgemeester van Marke sedert 1830. Hij overleed in 1867. Ze hadden10 kinderen. Een van zijn kinderen was August (Marke 1826-Bellegem 1896) priester. Het 10e kind was Leopold ( Marke 1835-1898), burgemeester, getrouwd met Elisa De Brabandere, en de laatste in de reeks Van Belleghems, die hier in Marke de plak zwaaiden sedert 1665.
(2)Leopold Henri was de zoon van Ignatius Gislenus Dekimpe overleden te Kortrijk in 1842.
(3)Petrus Franciscus Dupont was eerst getrouwd met Melanie Smalle en hertrouwde in 1844 met Theresia Mul(l)ie.
Eigen archief koop en verkoopakten.
Foto Wilfried Laconte begin de jaren '70. De kapel die er nu staat stond vroeger bij het laatste huis, rechts in de Marktstraat. Het werd in 1979 verplaatst.
De restauratiewerken oktober 1979.
Baron Emmanuel de Bethune aan het woord. (foto Roger Faillie)
Gouverneur Olivier Vanneste neemt het woord.(foto Roger Faillie)
V.l.n.r. : Maurice Bekaert- ere-secretaris Albert Vandaele- gouverneur Olivier Vanneste.(foto Roger Faillie)
Begin 19e eeuw behoorde het goed toe aan Pieter Libeer , werkman, Rollegem.
In 1836 werd de hoeve in openbare verkoop toegewezen aan Joseph Opsom(m)er (Bellegem 1798-Bissegem 1870) en zijn vrouw Constancia Libbrecht (Bellegem 1803-Bissegem 1886), landbouwers in Marke op de Pauvre Leute ,beneden de Boondriesmolen (Hoeve 'Te Sorys') .
Uitbaters waren toen Eugenius Libeer (Aalbeke –Marke 1842, 73j), zoon van Petrus en Marie Rosa Laevens, en zijn vrouw Regina Vanneste (Kortrijk-Marke 1856, 82j).
In augustus 1854 deed Mw. Regina Vanneste , de weduwe van Eugenius Libeer afstand van pacht .
In oktober 1854 verkochten Joseph Opsom(m)er en Constancia Libbrecht de hoeve aan Paul Antoine Joseph De la Croix-Simillon, grondeigenaar en koopman in Kortrijk. De voorlopige toewijzing greep plaats in café ‘De Prinse’, de finale toewijzing in café ‘Den Beer’ in de Rijselstraat in Kortrijk.
De kinderen van Regina Vanneste,met name Marcellin (Kortrijk 1808- Marke 1887), Jacobus (Kortrijk 1799 –Marke 1868) en Cathérine Libeer (Kortrijk –Marke 1865, 59j.) volgden hun moeder op en Louis (Kortrijk 1818 –Marke 1893) bleef er tot zijn overlijden.
In 1876 was Marcellin Libeer, zoon van Eugenius en Regina, nog eigenaar van de 4 kleine huisjes rechtover de kinderboerderij in de Moteweg.
In 1908 werd bij verdeling Marie Thérèse De la Croix, uit Elsene eigenares.
Remi Dujardin (Harelbeke 1855-Marke 1933) en Sophie Desmet (Moen 1843) waren de pachters en bewoners tijdens de 1e wereldoorlog. Sophie was dochter van Joseph (overleden te Sint-Denijs in 1873) en van Rosalie Blomme( Moen 1816- Marke 1901).
Achiel Desmet (Tielt 1874-Marke 1928) de eerste postmeester van Marke was de broer van Sophie.
Vanaf 1919 waren Camille Nuytens (Halewijn 1867 – Marke 1938) en zijn vrouw Romanie Deprez ( Geluwe 1876-Marke 1956) de hoeve-uitbaters . Bij het overlijden van vader Camille Nuytens in 1938 baatten de zonen Gerard en Albert de hoeve verder uit. Gerard begon daar als transporteur. Albert deed als landbouwer verder in 1942, tot 1976.
Er werd een overeenkomst opgemaakt met de laatste eigenaar , de familie Van der Donckt te Oudenaarde en met huurder Albert Nuytens. Volgende percelen, met de hoeve ,werden in september 1973 aangekocht aan de erfgenamen van Raymond Van der Donckt (Etikhove 1898 – Oudenaarde 1952), arts en zoon van een brouwer, en van Madeleine De Vos (Nederzwalm 1901-Oudenaarde 1946) : kadaster SB 158d -160a- en 164a = 1ha 06a-67ca. Prijs 1.386.710 fr. In april 1974 werd ook nog kosteloze grondafstand gedaan door de familie.
Met enkele onteigeningen erbij was dat 7a 32 ca. In totaal had de gemeente nu 1ha13a99ca.
In april 1974 werd ook nog beslist een perceel grond SB185a (2446,50m2) aan te kopen aan de familie Dutoit-Nuytens als uitbreiding van de kinderboerderij en aansluiting met het ontmoetingscentrum.
In december 1976 kocht de gemeente nog een weide van 1ha50a achter het ontmoetingscentrum , te gebruiken als rustweide voor de dieren, hooiweide en voor uitbreiding van de kindertuintjes. Er werd een verbindingsweg gelegd tussen de kinderboerderij en het ontmoetingscentrum.
Op 8 december 1976 had de plechtige opening van de Van Clé kinderboerderij aan de Moteweg plaats. Minister van Nederlandse Cultuur Rika De Backer was weerhouden door de regeringscrisis in Brussel en had een ambtenaar van haar departement afgevaardigd, een 40 jaar oude verschijning met lang golvend haar tot op de schouders, de heer Claus genaamd, kabinetsattaché .
Burgemeester baron Emmanuel de Bethune ondernam als lid van de beheerraad van de Interkommunale Leiedal, vaker studiereizen naar Nederland. Daar ging hij een kijkje nemen naar de talrijke kinderboerderijen ,in Delft en Soest (Nederland) , die er ingeplant waren. Dat wilde hij per sé ook in zijn gemeente. Hij ging met de volledige gemeenteraad kinderboerderijen bezoeken in Nederland. Zo rijpte het idee.
In vergadering van de gemeenteraad op 26 oktober 1973 in de aanwezigheid van Baron Emmanuel de Bethune (burgemeester) - Daniël Pauwels- Palmer Vandermeersch- Maurice Bekaert (schepenen) – Aimé Bekaert- Georges Van Hauwaert- Willy Dochy – André Vanneste – Marcel Carette- Rudy Dejaeghere- Albert Debeurme – Piet Lapauw – Roger Debaes (gemeenteraadsleden) en secretaris Albert Vandaele, werd een studie voorgelegd nopens de oprichting van een kinderboerderij. Er werd een verslag opgemaakt door het college van burgemeester en schepenen nopens het bezoek van de raad aan de kinderboerderijen in Nederland. Het doel van die inrichting is de jonge mens de natuur te leren ontdekken en bewonderen, begrijpen, waarderen en beschermen.
Op 6 juli 1976 kreeg de kinderboerderij de doopnaam VZW VAN CLE KINDERBOERDERIJ.
Van Clé genaamd naar de Norbertijn die zich tijdens en na de 2 wereldoorlogen intens met de vrijetijdsbesteding had ingelaten.
De gebouwen werden ter beschikking gesteld van de vzw Van Clé kinderboerderij, die instond voor de volledige restauratie van de gebouwen en de concrete uitwerking van het idee.
Er kwamen altijd maar grotere groepen en de gebouwen werden te klein en waren verouderd en voldeden niet meer aan de eisen. Jan Debruyne, coördinator van vzw Van Clé wist ook te vertellen dat het lokaal om brood te bakken te klein was geworden. De raad van bestuur zag de euvel en bekeek met de stad welke hoeven nog beschikbaar waren. De stad bood de hoeve te Coucx aan als nieuwe locatie. De hoeve ligt trouwens op Marks grondgebied. De verhuis greep plaats op 1 juli 2019 (interview Els Deleu met schepen Bert Herrewyn, in KW Marke van 31 mei 2019).
Wat nu met de hoeve aan de Moteweg.
“Voor het huidig pand in de Moteweg zoekt men een nieuwe invulling. Er is zeker geen sprake van verkaveling. Bij ruimtelijke ordening is de kinderboerderij blauw gekleurd, dat betekent dat deze ruimte voor gemeenschapsvoorziening bestemd is” (interview Els Deleu met schepen Bert Herrewyn, in KW Marke van 31 mei 2019).
Toespraak van schepen Maurice Bekaert, in het ontmoetingscentrum, op 8 december 1976.
Links Marcel Dejan met Albert Nuytens, de laatste bewoner en aangesteld als toezichter.
Wijziging in het artikel 'Van De Keizer tot Au Pré Vert.'
Joseph Corsellis (Bellegem 20 Germinal jaar 8) , herbergier, trouwde in Rollegem in januari 1824 met Marie Agnes Bonnet (Ingooigem 1805). Bij de geboorte in Marke van hun zoon Joannes Franciscus in 1828 staat Joseph geboekstaafd als herbergier. Bij de geboorte en het overlijden van hun dochter Rosalia Corsellis ( Marke 1832- oktober 1841) en de geboorte van een andere dochter Octavia ( Marke 1840) staan de ouders genoteerd als herbergiers wonende gehucht Pauvre Leute, langs de kalsijde weg van Kortrijk op Rijsel.
Ik vond in een notarisakte van 1831 dat café 'De Keizer' uitgebaat werd door Joseph Corsellis. Ik veronderstel dat Petrus Blomme café-uitbater werd tussen 1842 en 1846.
Iedereen kent wel de Twee bekenroute en het Prikkelpad.
Maar kent iedereen nog het Markebekewandelpad !
Op 6 oktober 1979, tijdens het cultureel weekend, werd het Markebekewandelpad geopend.
De Archeologische Stichting van Zuid-West-Vlaanderen en de Vlaamse Toeristenbond (VTB) verleenden hun medewerking.
Het wandelpad is ongeveer 7km lang.
’s Morgens was er mist. Rond de middag tot rond 1u30 was er nog altijd nevel. De zon geraakte er door rond 14u. De openingsplechtigheid greep plaats om 15u. Doch een kleine hindernis: een camion van de firma Jozef Goemaere stond juist geparkeerd voor de in te huldigen gedenkplaat, waarop de wandeling en enkele bezienswaardigheden getekend stonden. Jozef Goemaere werd verwittigd, maar de vrachtwagenchauffeur woonde in Moeskroen en had de sleutels van de vrachtwagen bij zich.
Enige uitkomst was het paneel verplaatsen. Men bracht het naar rechts naast de poort van de hoeve Dekimpe.
Eerst speelde de fanfare St. Jan een deuntje, waarop D. Peirs ,een vlaggezwaaier (leeuwenvlag) aan het werk ging.
Daarna gaf de Heer Jozef Van Overstraeten (Sint-Truiden 1896- Leuven 1986), voorzitter van de VTB, die het Markebekewandelpad opende ,zijn redevoering (een pleidooi voor de Vlamingen). Daarna was het de beurt aan schepen Emmanuel de Bethune, die lof uitsprak, zoals Van Overstraeten het deed, over Philippe Despriet en Robert Lesage.
De Bethune vroeg aan de heer Van Overstraeten om de gedenkplaat te onthullen, doch die laatste wees erop dat de eer beter toekwam aan schepen de Bethune.
Het pad werd ingewandeld onder leiding van Philippe Despriet (ontwerper) ,die het bekende Juliaan Claerhout-pad in Kaster op punt stelde.
Daarna trok men met de fanfare op kop naar het ontmoetingscentrum om er een receptie bij te wonen.
Een paar leden van de Markse Wandelclub waren ook aanwezig op die plechtigheid.
FOTO'S Roger Faillie :
Vlaggezwaaier D. Peirs in actie.
Schepen van Kortrijk Baron Emmanuel de Bethune onthult de gedenkplaat.
V.l.n.r. D.Peirs, schepen van Kortrijk Jozef Dejaegere, Baron Emmanuel de Bethune,
Philippe Despriet, tussenin Robert Lesage, Jozef Van Overstraeten.
Tot 1797 was de hoeve eigendom van de abdij van Groeninghe en werd toen als nationaal domein verkocht ten voordele van de Franse Republiek ( De Kortrijkse Groeningeabdij : José Vanbossele – Dorpskrant mei 2007 : Baron Emmanuel de Bethune).
Begin 19e eeuw was de Rodenburghoeve eigendom van de familie Edouard Prosper de Nieulant et de Pottelsberghe (Gent 1792 – Brugge 1874) en Sophie van Outryve d’Ydewalle (1789-1878) .Twee van hun dochters namelijk Mathilde (Brugge1820- Oostkamp1846) en Elisa (Brugge1821- Oostkamp1890) trouwden beiden met Irénée Charles Peers de Nieuwburgh ( Brugge 1818-1888), de burgemeester van Waardamme.
Edouard Prosper de Nieulant et de Pottelsberghe was de vijfde van de tien kinderen van burggraaf Charles de Nieulant (1755-1822) en Marie de Lichtervelde (1767-1853).
In 1879 ,na het overlijden van Sophie van Outryve d’Ydewalle ,kwam bij verdeling de hoeve in bezit van Edouard Charles Peers de Nieuwburgh (1841-1919), oudste zoon uit het 1e huwelijk van Irénée en Mathilde . Hij was trouwens ook burgemeester van Waardamme en getrouwd met Amélie Pauline de Kerchove de Denterghem (1845- Brussel 1925).
Gaston Peers de Nieuwburgh (Brussel 1867-Spa 1922), zoon van Edouard en Amélie , trouwde met Ernestina Jeanne Costa de Oliveira Cézar (Buenos Ayres 1878) te Brussel . Ze hadden een dochter Carmen Della Angella Estelvina Peers de Nieuwburgh Costa (Buenos Ayres1900-1984) die getrouwd was met Carlos Edmundo Perkins en eigenaars te Buenos Ayres (Argentinië).
Na het overlijden van Gaston Peers de Nieuwburgh (1922) en zijn moeder Amélie (1925) waren de weduwe Ernestina Jeann Costa en dochter Carmen Peers de Nieuwburgh de nieuwe eigenaressen.
Op 23 juli 1927 verkochten Ernestina Jeanne Costa en dochter Carmen Peers de Nieuwburgh , de hoeve met de gronden aan de ‘Tuileries-du-Pottelberg. Oorspronkelijk was de verkoop voorzien in 44 loten.
Het hoevegebouw met medegaande erf , wei- en akkerland bedroeg 16ha 49a 91ca.
Op 11december1964 verkocht de ‘Tuileries du Pottelberg’ de hoeve + nog andere gronden (in totaal 25ha9a13ca, de hoeve inbegrepen ) aan ‘Matexi’ (Maatschappij tot Exploitatie van Immobiliên). Het proces-verbaal van meting had plaats gehad op 7 december 1964. Hierop volgde het verkavelingsproces.
Volgens bepaalde inwoners was Matexi van plan er een hotel van te maken!?
De oude kapel ‘O.L.Vr. van Groeninghe’ die aan de ingang van de dreef stond, die leidde naar de hoeve, werd in 1965 met de grond gelijk gemaakt voor het stichten van een nieuwe straat. Daarna volgden het huis en andere gebouwen in 1972. Enkel de wagenschuur, koetshuis en de paardenstal bleven gespaard en metamorfoseerden na restauratie in een prachtige kapel. Ook de twee pilaren aan de ingang van de hoeve bleven overeind.
In 1971 werd Baron Emmanuel de Bethune (Marke 1930-2011) burgemeester van Marke. Nog in 1971 werd een verantwoordingsnota opgemaakt nopens een op te richten kapelanij. De belangrijkste factoren waren de vooruitzichten inzake totale bezetting van de wijk en de reeds bestaande kern, en de afstanden van het nieuwe centrum naar de Sint-Brixiuskerk , naar de toen nog bestaande H.Hart-parochie in Kortrijk en naar de kapel Don Bosco.
De kerkfabriek kwam samen onder voorzitterschap van Baron Jean de Bethune om te beraadslagen over de oprichting van een annexewijk van de hulpparochie Sint-Brixius op de wijk Rodenburg-Abdijhoeve. Daar werd besloten “een gunstig advies te verlenen betreffende het voorstel voor de bisschoppelijke overheid nopens de erkenning van de wijk Rodenburg-Abdijhoeve als annexewijk van de hulpparochie Sint-Brixius te Marke onder de aanroeping van O.L.Vr. Ten Spiegele”. De erkennIng kwam er bij K.B. van 22 oktober 1971.
In januari 1972 werd beslist een nieuwe kapel te bouwen. Goedkeuring werd zelfs nog verleend in zitting van de gemeenteraad op 15 maart 1974. Het bedrag van de uitvoering van deze constructie werd geraamd op bijna 5.miljoen bfr. Door het te hoge prijskaartje werd dat ontwerp van tafel geveegd.
In 1972-73 kocht de gemeente Marke grond aan Matexi voor de aanleg van een groenzone en een parkeerplein.
Architect Jacques Lannoo (Marke 1934- Kortrijk 2019) ontwierp eerst de aanleg van een vijver en de groenzone. De waardevolle wagenschuur werd -onder impuls van Baron Emmanuel de Bethune en dokter Karel Goddeeris (Kortrijk 1913-Marke 2006) - als beschermd monument geklasseerd bij K.B. van 4 april 1975 . De wagenschuur werd na aanbesteding van 23 maart 1976 omgevormd tot kapel en polyvalente ruimte. De plechtige inwijding van de kapel O.L.Vrouw ten Spieghele, door Mgr. E. De Smedt , bisschop van Brugge, geschiedde op 31 oktober 1976.
De kapel werd kort na de fusie in 1977 aan de kerkfabriek van Marke overgedragen (Willy Detailleur).
DE BEWONERS.
______________
In 1899 kwamen August Vandewoestijne (Oostkamp 1838-Marke 1928) en zijn vrouw Idalie Demeyer (Oostkamp 1845- Marke 1919) aan op de Rodenburghoeve. Ze baatten een hoeve uit in Oostkamp en hadden 17 kinderen (11 zonen en 6 dochters). Alfons de 3e zoon, was koetsier op het kasteel Nieuwburg te Oostkamp, bij Baron Léon Peers de Nieuwburgh (1843-1930).
Léon Peers de Nieuwburgh was een zoon van Ernest Peers (1804-1895) en Marie Ducpétiaux (1806-1871). Ernest was een broer van Irénée. Léon was dus een kozijn van Edouard Charles Peers de Nieuwburgh, eigenaar van de hoeve.
Op een dag werden Alfons Vandewoestijne en zijn vader August uitgenodigd op het kasteel. Baron Léon wist te vertellen dat hij een grote hoeve had gevonden die best zou passen bij hun groot gezin. Het was de hoeve van zijn kozijn Edouard Charles Peers in Marke.
August repliceerde :” Dat is aan de andere kant van de wereld”. De baron stelde zelfs voor om de hoeve aan te kopen gezien de goedkope prijs, die de eigenaar vroeg. Trouw aan zijn geloofsovertuiging weigerde hij de hoeve aan te kopen, want volgens hem was het ‘zwart’ goed en dat zou geen geluk brengen. Maar hij weigerde niet de hoeve te bewonen.
De verhuis naar Marke gebeurde met 24 boerenwagens en 24 landbouwers uit Marke, die in karavaan naar Oostkamp reden. Na twee dagen waren ze geïnstalleerd.
In 1925 volgde Victor (Oostkamp 1886-Wevelgem1974) zijn vader August op. Hij was getrouwd met Maria Claerbout (Marke 1901-1982).
Tenslotte werd hun zoon Roger ( Marke 1927-Wervik 2019) in 1956 opvolger en de laatste landbouwer op de Rodenburghoeve. Hij was getrouwd met Fausta Vantieghem (Otegem 1927-Marke 2018).
Victor en zijn vrouw gingen wonen op het domein ‘Bloemenhof’ in Wevelgem, bij hun jongste dochter Thérèse.
Op donderdag 14 december 1967 vertrokken Roger en Fausta en hun gezin , vergezeld van 13 landbouwers met elk een tractor en 2 aanhangwagens, met de gemotoriseerde rijkswacht op kop en zelfs met de TV-ploeg, in karavaan naar een nieuwe hoeve , die ze aankochten in Kruiseke (Wervik). Aan de nieuwe hoeve gaven ze de naam ‘NIEUWENBURG’.
Persoonlijk archief (kadaster en stamboom Vandewoestijne).
Sint-Brixiuskerk Marke oktober 1999.
‘De geschiedenis van de Rodenburghoeve en de bewoners’ – Roger en Simone Vandewoestijne (2002).
De hoeve vóór 1967.
Het woonhuis rond 1972.
In 1974 werd deze foto genomen door schepen Maurice Bekaert. De beslissing werd genomen
wat er zal gebeuren met de schuur. V.l.n.r. Schepenen Daniël Pauwels en Palmer Vandermeersch
André Toye, Lucien Segers, burgemeester baron Emmanuel de Bethune en Antoon Vandaele.
Plechtige inwijding van de kapel O.L.Vrouw ten Spiegele op 31 oktober 1976.
OPENSTELLING RINGLAAN (R8) MARKE -BISSEGEM in 1978.
OPENSTELLING RINGLAAN (R8) MARKE - BISSEGEM IN 1978.
_________________________________________________
Op 22 april 1978 werd een nieuw deel Ringlaan rond Kortrijk officieel voor het verkeer opengesteld. Het betreft hier de sektie Marke (Pottelberg) tot Bissegem (Meensesteenweg). De werken vingen aan in juni 1976.
Op 22 april 1978 werd een nieuw deel Ringlaan rond Kortrijk officieel voor het verkeer opengesteld. Het betreft hier de sektie Marke (Pottelberg) tot Bissegem (Meensesteenweg). De werken vingen aan in juni 1976.
Het lintjesknippen gebeurde door F. Detiège, voorzitter van de Intercommunale Vereniging voor de Autoweg E3 (E17) en schepen van Antwerpen.Daarna hield F. Detiège een gelegenheidstoespraak in de Kortrijkse Hallen.
Het traject telt 3 grote kunstwerken. De brug over de R8 (Pottelberg) te Marke, het viaduct over het vormingsstation en de brug over de Leie. De brug over de R8 te Marke werd op 20 september 1977 opengesteld.
Foto (R. Faillie):
Rechts met bleke mantel oud-kamervoorzitter Dries Dequae, ernaast links burgemeester Jozef Lambrecht. Daar achter schepenen Félix Decabooter, Joris Buyse. Ernaast volksvertegenwoordiger Marc Olivier, gemeenteraadslid van Kortrijk 1977-1994. Tweede van links schepen Emmanuel de Bethune.
Op Google vindt men 'Keizersberg' in Marke. Wie van 'Natuurpunt' had dat idee . De hoogte en het gehucht op zijn geheel heten van oudsher ‘Pauvre Leute’en niet ‘Keizersberg’.
Keizerstraat bestaat en werd genoemd naar café ‘ De Keizer’,dat in die straat tegen de Torkonjestraat stond.
Zou het niet spijtig zijn dat binnen lange tijd, hierdoor, de naam 'Pauvre Leute' wegdeemstert!
In 1966 voerde NV Saterco de grondwerken uit bij het leggen van de E3. Die bermen zijn er het gevolg van.
Op Google maps Marke prijkt in grote letters ‘Koekelberg’. Werd opgemerkt door de heer Eric Pauwels.
Gelieve aan te stippen dat het ‘KOEKEBERG’ is. Het betreft hier een overblijfsel van het oud tracé van de spoorweg ( 1843). De ongebruikte berm werd ‘Koekeberg’ genoemd naar de hoeve ‘te Cockue’, die in 1899 plaats moest maken voor de oprichting van de pannenfabriek. Vandaar ook het ‘Kokuitplein’.
In de 2e helft van de 19e eeuw werden daar schietoefeningen gehouden door de Kortrijkse ‘Garde Civique’ (Burgerwacht).
De ‘Koekeberg’ werd in 1915 afgegraven door arbeiders van de pannenfabriek.
Ware het niet beter de oude toponiemen te respecteren. Foutieve toponiemen worden later overgenomen en leiden tot een vervalsing van de geschiedenis.
1
