|
Vandaag hoorde ik toevallig op de radio iets over de vasten en meteen dacht ik aan mijn jonge jaren waar de vasten nog een vaststaand gebeuren was… Even een overzicht voor zover mijn geheugen nog juist is…
De vasten die loog er niet om. Die begon meestal met een bisschoppelijke vastenbrief die werd voorgelezen in alle kerken op de zondag die de vasten inluidde. Daarin preekten de bisschoppen vooral boete en gaven concreet aan waaraan hun “beminde gelovigen “ zich te houden hadden en waarvan zij zich moesten onthouden.
Alles begon feitelijk met Aswoensdag het begin van de 40 dagen durende Vastentijd, die loopt tot en met Paaszaterdag. Op Aswoensdag kregen we het askruisje. De koster had voor de mis oude palmtakjes, die op Palmzondag het jaar ervoor waren gewijd, verbrand en de gitzwarte as ervan op een schaal gelegd. Na de wijding van de as en de besprenkeling ervan met wijwater tekende de pastoor het askruisje met zijn vinger op het voorhoofd van zijn parochianen en we liepen zo een ganse dag rond zonder het kruisje af te vegen want o wee voor wie dat wel deed, je kreeg gegarandeerd een berisping op school! Maar ook volwassenen trokken zo naar het werk. Eigenlijk waren we een beetje fier op dat kruisje!
Al waren ze thuis niet echt fanatiek praktiserende katholieken, toch werd voor een groot deel het vastenreglement gevolgd! Op vrijdag werd er bij ons nooit vlees gegeten . Wie jonger dan zeven jaar was hoefde niet te vasten maar bij ons was het altijd allen of niet! Dat vond ik niet zo erg, moeilijker was het van dat vastentrommeltje te blijven. Alle snoepjes en andere zoete lekkernijen die we kregen, werden erin gedaan om pas op de zondagen een stukje van te eten. Dat sommige snoepjes in de nabijheid van andere zoetigheid tot een kleverige bal samen klonterden, dat trokken we ons niet aan! Het sparen was een soort sport en het opsnoepen was dat nog meer.
Nog zo’n topdag was Palmzondag de zondag vóór Pasen, Dan gingen we naar de kerk met een takje palm in de hand dat gedurende de mis gewijd werd. Bij ons thuis stond een grote buxus en zo was het geen probleem om aan een takje te geraken. Daar zaten we dan soms mee te zwaaien tijdens de kerkdienst wat vaak tot een paar strenge blikken leidde van ons moeder! Het hoogtepunt van die viering was het moment waarop de priester de palmtakjes wijdde . We zaten altijd in spanning te wachten wie er wel en wie niet de volle lading van het water dat uit de kwispel van de pastoor vloog, zou krijgen!!  Bij ons stak er achter elk kruisbeeld een stukje palm of met andere woorden in elke kamer hing palm want ik geloof dat er overal een kruisbeeld hing ! Er werd ook een takje opgehangen in de hokken waar mijn grootouders dieren kweekten en op het land waar de groenten gekweekt werden. De laatste keer dat ik zo’n stukje palm kreeg was toen ons ma nog leefde. Zij zorgde er elk jaar voor dat iedereen zijn “ voorraad” kreeg.. wat we ermee deden liet ze aan ons over.. maar aan die traditie hield ze vol. Ik heb nog een herinnering aan dat laatste stukje palm.. Ik had er wat teveel van meegekregen en stak het stekje gewoon in de grond en nu staat daar al een mooie buxus die ik omwille van ons ma in ere houd!
Daarna volgde Witte Donderdag. De betekenis was even stil te staan bij het feit dat in de nacht van Witte Donderdag op Goede Vrijdag Jezus door Judas verraden werd en overvallen werd in de hof van Gethsemané. Vlak voordat de Romeinse soldaten hem gevangen namen, ging hij met een paar leerlingen naar deze hof om te bidden. Hij vroeg zijn leerlingen om met hem te waken. Zij vielen echter tot drie keer toe in slaap, waar Jezus erg verdrietig van werd. ,,Konden jullie niet eens één uur met mij waken?”
Vooral dat laatste was de boodschap die we op internaat meekregen. In shift werd er een ganse nacht gebeden in de kapel en wie zich “ geroepen” voelde, werd midden in de nacht wakker gemaakt om gedurende een uur de plaats van anderen in te nemen. In die tijd heb ik als “ goede gelovige” veel nachtwakes doorgebracht op mijn knieën in een koude kapel!!
Maar het ergste van al die herinneringen vond ik de viering op Goede Vrijdag . Dat was een dag van streng vasten en de dag van de kruisweg. Omdat die dag kwam op het einde van een trimester, keken we allemaal vol spanning uit naar het moment dat we na 4 of 6 weken internaat naar huis mochten. Het was dan meestal een marteling om eerst nog een paar uur in de kapel door te brengen. Om drie uur in de namiddag verzamelden we in de kapel voor De kruiswegoefening . Al wat ik me daarvan nog herinner zijn de harde rieten stoelen , de tientallen keren dat we door de knieën moesten buigen en dan weer op de knieën gingen zitten en als afsluiter de kruiswegoefening. Een kruisweg is een serie van veertien staties die in een kerk of kapel hangen en de lijdensweg van Jezus Christus in beeld brengen. Alle staties werden aangedaan, erbij stilgestaan en gebeden en als apotheose moesten we dan na een aantal kniebuigingen het kruisbeeld vooraan in de kerk kussen.. Als ik er zo over nadenk dan waren wij even erg geïndoctrineerd als de Moslims de dag van vandaag.
Goede vrijdag en Paas zaterdag waren dan de topdagen in de kerk met als topmoment de Paasbiecht! Een maal per jaar biechten was één van de 'Vijf geboden van de Heilige Kerk' en voor velen was dat moment vlak voor Pasen. De pastoor en onderpastoor hoorden uren aaneen biecht en telden tegelijk hun biechtelingen, zo wisten ze hoeveel parochianen hun paasbiecht niet hadden gesproken.
Aan die biechtstoel heb ik enkel onthouden dat het een donkere plek was, afgesloten met een gordijntje en waarin we moesten knielen en wachten tot het schuifdeurtje openging en de priester onze “ zonden “ aanhoordde. Ik heb het altijd een enge plaats gevonden die vaak rook naar tabak. De manier van biechten en de akte van Berouw werden uit het hoofd geleerd, maar als je een black out had, hielp de priester je wel verder. Wanneer de biechtstoel niet te donker was, hing er soms een spiekbriefje vlak naast het horretje waarachter de priester zat. Over dat biechten alleen kan ik vellenlang schrijven, wat een traumatische ervaring!
Maar het mooiste voor een kind uit gans die week was natuurlijk Paaszaterdag met in de kerkdienst de terugkeer van de klokken die een paar dagen door een ratel vervangen waren en dan wisten we het.. dat thuis de “klokken “ ook zouden langskomen, nu spreekt men liever over de Paashaas…Dan mochten we weer gewoon eten en snoepen en vooral …dan hadden we vakantie .. tenzij het Paasrapport tegenviel dan namen de klokken een paar paaseieren terug! Vraag me niet hoe die dit deden ..
Wat een belevenissen die nu enkel nog als herinneringen in mijn geheugen hangen . Met alle respect voor wie dat nu allemaal nog “ praktiseert” maar die” kelk” laat ik al lang aan mij voorbijgaan…
En toch….. ergens heeft die hele kermiswinkel zijn doel niet gemist.. we werden karaktergevormd op alle manieren en met de rituelen kregen we waarden mee die nu helaas vaak niet meer aan bod komen… Het is dan toch niet allemaal voor niets geweest, denk ik zo!
|
)
...en weet je wat ik hoorde op de radio ..als je thuis zo flink gewerkt hebt dat je dan jezelf mag belonen met nen sauna enz...was bij de madamme van de week... men ventje heeft geluk dat ik niet sauna achtig ben 
