Om bij tijd, eens terug te genieten van de plaatsen waar je ooit geweest bent! De wereld in een muisklik http://www.alovelyworld.com/index2.html
OP REIS MET DE BLAUWE VOGEL - Cruise op deNijl -
1.Lezers die het hele REISVERSLAG WENSEN TE LEZEN.... weet dat dit in omgekeerde orde staat.
Het begint met de terugreis 15.09.06 (zie blog vanaf 3december 06) en eindigt met het vertrek op 01.09.06 ( zie blog vanaf 3 oktober 06)
2.Verder wordt deze blog aangevuld met EGYPTE NU:actuele feiten en vondsten...
08-01-2010
Reis 'Op zoek naar de Aton'
Reis 'Op zoek naar de Aton'
Van vrijdag 12 februari tot en met zondag 21 februari 2010 leidt Huub Pragt belangstellenden door Egypte langs monumenten uit de Amarnaperiode. Deze tiendaagse reis is bedoeld voor de ervaren Egypte-bezoeker.
We starten onze zoektocht naar de zonneschijf Aton in het Egyptisch museum in Caïro. We verplaatsen ons vervolgens naar Loeksor, het oude Thebe. Daar bezoeken we de restanten van het paleis Malkata, de vermoedelijke geboortegrond van Achnaton. We bezoeken de graven van Cheroeëf en Ramose. We gaan achter de Karnaktempel op zoek naar de plaats waar ooit de tempel 'Gempaäton' heeft gestaan. Drie dagen worden uitgetrokken voor een uitgebreid bezoek aan de graven en ruïnes van de oude stad Achetaton. De reis wordt afgerond met een bezoek aan de Nederlandse opgravingen in Sakkara. Daar bezichtigen we ondermeer de graven van Meryneith en Ptahemwia uit de Amarnaperiode.
Deze bijzondere reis is tot stand gekomen in samenwerking met reisorganisatie Orion Reizen
Reisinformatie
Deze tiendaagse reis kost 2060,- op basis van een tweepersoonskamer / op kamerindeling. De toeslag voor een éénpersoonskamer bedraagt 390,-. Het is mogelijk om onder voorbehoud aan te melden.
Verzekering
In geval van nood zijn Huub Pragt en Orion Reizen verplicht hulp en bijstand te verlenen. Dit kan ernstig worden belemmerd wanneer er geen beroep kan worden gedaan op de hulp van een bij een reisverzekering inbegrepen SOS-centrale. U bent daarom verplicht een volledig dekkende reisverzekering af te sluiten.
Bij de reis inbegrepen
Kennismakingsbijeenkomst in het Rijksmuseum van Oudheden te Leiden op vrijdagmiddag 22 januari 2010.
Vervoer en excursies:
alle vluchten exclusief luchthavenbelastingen, veiligheidsheffingen, brandstoftoeslagen, visum en fooien,
alle genoemde excursies inclusief entreegelden en gidsdiensten,
alle transfers en lokaal vervoer.
Overnachtingen en diners:
Caïro één nacht in het vijfsterren hotel Semiramis op basis van logies en ontbijt,
Loeksor drie nachten in het vijfsterren hotel Sonesta St. George op basis van logies en ontbijt,
Loeksor welkomstdiner in een goed restaurant in Loeksor,
Sohag één nacht in het Nile hotel op basis van half pension,
El-Minya drie nachten in hotel Mercure Nefertiti op basis van half pension,
Caïro één nacht in het vijfsterren hotel Semiramis op basis van logies en ontbijt,
Caïro afscheidsdiner in het restaurant van Semiramis.
Niet bij de reis inbegrepen
Luchthavenbelastingen, veiligheidsheffingen en brandstoftoeslagen.
"Je kunt de islam niet begrijpen zonder het jodendom en de joodse bijbel te kennen."
Met deze frase afkomstig van de Weense hoogleraar Andreas Bsteh tijdens een studieweekend over Interreligious Dialogue in Nitra (Slowakije 2008) opent Toon van Bijnen zijn nieuwe brochure Mozes in drievoud
. Zoals deze hoogleraar redeneren bijna alle islamdeskundigen. Daarom is deze brochure een uitnodiging tot verdieping in de joodse bijbel om zowel het christendom als de islam beter te kunnen begrijpen.
Wat betekent Mozes voor de joden, wat betekent hij voor de christenen en voor de moslims? Ondanks de gemeenschappelijke wortels, willen deze drie tradities de figuur van Mozes toch wel verschillend beleven
Als wetgever in de joodse traditie, als bevrijder in de christelijke traditie, en als mysticus voor de moslims.
De oergegevens in het Mozesverhaal verwijzen naar de godsontmoeting. Voor de drie religies is de dialoog belangrijker dan de discussie over de teksten en verschillende interpretaties.
(Novum/AP) - De begrafenis van zeven koptische christenen die woensdagavond bij het verlaten van een kerk in het zuiden van Egypte werden doodgeschoten is donderdag uitgelopen op rellen.
Duizenden kopten bekogelden de politie met stenen. Eerder vernielden zij enkele ambulances bij een ziekenhuis, uit frustratie over oponthoud bij de overdracht van de lichamen aan de familie. De politie schoot traangas af om de mensen te verspreiden.
De kopten werden in de hoofdstraat van Nag Hamadi, 64 kilometer ten zuiden van Luxor, vanuit een rijdende auto onder vuur genomen toen ze na de viering van het orthodoxe kerstfeest uit een kerk kwamen. Zeven werden gedood en drie raakten zwaargewond.
Volgens het ministerie van binnenlandse zaken was de aanslag vermoedelijk een wraakoefening voor de verkrachting van een moslimmeisje in november. De politie vermoedt wie de aanvoerder van de schutters is en weet waar hij uithangt, zei het provinciale hoofd van de politie, Mahmoud Gohar. Er is nog niemand gearresteerd, maar de bewaking in de regio in Nag Hamadi en omliggende dorpen is verscherpt en er zijn overal controleposten opgericht.
De plaatselijke bisschop, Kirollos, zei dat de doden zes jonge mannen en een bewaker zijn. Hij verklaarde dat hij de afgelopen dagen bedreigingen had ontvangen op zijn mobiele telefoon. Vanwege die bedreigingen had hij de kerstmis een uur eerder beëindigd.
Al sinds november, toen moslims uit Nag Hamadi en omgeving uit woede over de verkrachting vijf dagen lang vernielingen aanrichtten aan bezittingen van christenen in het gebied, zei hij voor een aanslag met kerst te hebben gevreesd. "Laat het wraak zijn geweest, maar waar was de politie?' vroeg Kirollos.
CAÏRO, 6 januari 2010 (IPS) - Ook in armenwijken in Caïro verschijnen zonnecollectoren en biogasinstallaties. Ze helpen de afvalberg opruimen en produceren goedkope en schone energie.
Hussein Soliman en zijn gezin wonen in Darb El-Ahmar, een van de armste buurten van Caïro, maar hun energieverbruik is vergelijkbaar met dat van de bewoners van dure passiefhuizen. Twee zonnecollectoren op het dak van hun appartementsgebouw leveren heet water voor de douche en de keuken, en koken doen ze op biogas uit een installatie die ook een plaatsje heeft gevonden op het dak.
Recyclage
De collectoren en de biogasinstallatie zijn grotendeels gemaakt uit recyclagemateriaal. In de zonnecollectoren zitten weggegooide resten van aluminium, glas, oude koperen buizen en piepschuim. Het opgewarmde water wordt opgeslagen in twee grote vaten waarin een groothandelaar vroeger shampoo transporteerde.
Soliman kreeg hulp van Solar CITIES, een initiatief van de Amerikaanse stedenbouwkundige Thomas Culhane om milieuvriendelijke technologieën door middel van plaatselijke innovaties haalbaar te maken voor de inwoners van de armenwijken van Caïro. De bewoners van de wijken denken samen na over aanpassingen die zonne-energie en biogasinstallaties betaalbaar kunnen maken, en gaan op zoek naar beschikbare materialen om de kost te drukken.
Sinds 2007 heeft Solar CITIES al 35 zonnecollectoren gebouwd in Egypte. Die staan allemaal in wijken waar voor commerciële ondernemingen weinig geld te verdienen is en waar de sterk wisselende waterdruk bovendien voor bijkomende technische problemen zorgt.
Varkens
De organisatie installeerde ook al acht goedkope biogasinstallaties. Ze zetten oud brood en keukenafval om tot gas waarop kan worden gekookt. Het restafval doet dienst als meststof voor groentetuinen.
De installaties bewijzen goede diensten sinds de Egyptische regering vorig jaar besloot de meeste varkens in het land te laten slachten uit vrees voor de verspreiding van het griepvirus. Veel afval in de steden dat vroeger door de varkens werd opgegeten, ligt nu te rotten op straat. Maar de eigenaars van biogasinstallaties halen zelfs afval op bij de buren en in restaurants om meer gas te kunnen produceren.
De relatief zware investeringskost blijft de grootste hinderpaal voor een snelle verspreiding van de nieuwe technologie. Een zonnecollector van Solar CITIES kost ongeveer 350 euro, maar dat is veel geld voor gezinnen die per persoon maar 1,5 euro per dag beschikbaar hebben. Het duurt ook lang voordat de kosten zijn terugverdiend, want Egypte subsidieert de prijs van gas en stroom. Een fles butaangas waarop een gezin makkelijk twee weken kan koken, kost maar 75 eurocent, terwijl een biogasinstallatie een investering van 130 euro vergt.
Maar de regering is van plan de subsidie van de brandstofprijzen geleidelijk te verminderen. Dat zou de terugverdientijd van biogasinstallaties en zonnecollectoren sterk verminderen.
Hilversum (ANP/RTR/RKK) 7 januari 2010 - Vijf koptische christenen zijn gisteravond in Zuid-Egypte doodgeschoten, toen onbekenden rond middernacht vanuit een auto het vuur opende op de Kerst vierende christenen. Tien andere kopten raakten gewond.
Aanslag De aanslag was gericht op kerkgangers die de Mary Gergiskerk in Nag Hammadi na de liturgie van Kerstnacht verlieten. Twee van de gewonden zijn er ernstig aan toe volgens medische hulpverleners. Nag Hammadi ligt ongeveer zestig kilometer ten noordwesten van Luxor.
Koptische Kerk Naar schatting is 10 procent van de tachtig miljoen Egyptenaren christen. Ze behoren voor het overgrote deel tot de Koptisch Orthodoxe Kerk, een van de oudste christelijke kerken die, tot de komst van de Arabieren in de zevende eeuw, lang dominant was in Egypte.
Kerst in orthodoxie Voor de oosters en oriëntaals orthodoxe kerken in heel de wereld is de avond van 6 januari kerstavond en 7 januari de kerstdag. De westerse (gregoriaanse) kalender loopt twee weken voor op de oosterse (juliaanse) kalender die de orthodoxen hanteren.
Geweld Sektarisch geweld tussen islamitische en christelijke gemeenschappen in Egypte komt relatief weinig voor, maar soms komen sluimerende spanningen tot ernstige uitbarstingen
Zeven van de acht Egyptische oudheidkundige voorwerpen die op 29 juli 2007 uit het Bijbels Museum in Amsterdam zijn gestolen, zijn eind mei terug gevonden op een veiling in Manhattan, New York. De voorwerpen bestaan uit vier (sjabti-) beeldjes en drie scarabeeën.
DNA is een multiculturele en multidisciplinaire theatergroep in Amsterdam.
Sabri Saad el Hamus: "Als artistiek leider van DNA wil ik over de grenzen van huidskleur en cultuur heen stappen." Onderwerpen en casting moeten een afspiegeling zijn van de verkleurende en de toenemende bereidheid van het publiek om open te staan voor meer Hamlets
El Hamus, geboren in Egypte, voelt zich verbonden met zijn 'tussenpositie'; met 'Egypte als moeder en Nederland als vrouw' Hij maakt theater dat grenzen verlegt in vorm en inhoud. Als theatermaker begeeft hij zich steeds op de grens van verschillende culturen, sociale lagen, religies en theaterstijlen. Op die grenzen zoekt hij de wrijving tussen mensen, thema's en theatrale disciplines. Hij slaat een brug tussen oosterse en westerse verhalen en theatervormen, die beide een onuitputtelijke bron van inspiratie zijn.
El Hamus is vanaf 1985 als acteur in Nederland aan het werk. Met zijn eigen gezelschap Maqam Lamaqul produceert hij Pax Islamica, Een serie voorstellingen over de Vijf Zuilen van de islam. Voor zijn rol in deel twee, Mohammed en Omnya, werd hij genomineerd voor de Louis d'Or 2007. "Hij schakelt fenomenaal tussen de dader-en de slachtofferrol en laat zien wat virtuoos acteren is", aldus het juryrapport
De grens-ondergang tussen Gaza en Caïro lijkt één groot winkelcentrum
Handelen in Gaza? Huur een tunnel
REPORTAGE , Van onze correspondent Alex Burghoorn op 06 januari '10, 06:00,
RAFAH - De VS zetten druk op Caïro om de tunnels te sluiten: ook wapens passeren hier de grens.
De stalen muur is het spook dat Gaza belaagt. Niemand heeft het bouwwerk gezien. Het is er ook nog niet. Maar het komt. Ja, de Egyptenaren zijn iets aan het bekokstoven, dat is zeker. We houden ze in de gaten, zeggen de tunnelaars de gravers, dragers, uitbaters en chauffeurs die werken in de Gazaanse tunnelindustrie.
Zie je die twee hijskranen? Ze boren diepe gaten in de aarde. Honderd meter verderop is de boorkop zo een ondergrondse gang binnengedrongen, recht in de schedel van een graver.
Ze willen die gaten vol laten lopen met zeewater, om de bodem nat te maken en de tunnels te verzwakken. Nee, het wordt geen stalen muur, zoals we eerst dachten. Ze gaan de vochtige grond onder stroom zetten. Echt!
Met dat zoute zeewater zullen ze ons zoete grondwater voorgoed verpesten. Ze gaan ons kapotmaken, de Egyptenaren.
De geruchten zijn wild in Rafah, de grensstad met de grootste ondergrondse overslagplaats van de wereld. Bij gebrek aan open landsgrenzen, een vliegveld of een zeehaven hebben de Palestijnen in de Gazastrook een tunnelsysteem gebouwd van kolossale afmetingen.
We staan boven op een Zwitserse kaas, zegt Abu Youssef van het toezichthoudende Tunnelcomité. Honderden gangen verbinden Palestijnse kopers met Egyptische verkopers 10, 20, soms wel 30 meter onder de woestijn.
Pal in het zicht van de Egyptische grenswachten is het een bedrijvigheid van jewelste. Officiële statistieken bestaan niet, maar het Tunnelcomité schat dat er 30 duizend man in het tunnelwezen werkt.
De industrie is in twee jaar tijd zo geïnstitutionaliseerd geraakt dat her en der zelfs koffie en broodjes worden geserveerd. Cafetaria Layalina, Ons nachtcafé, staat er op een verroeste witte zeecontainer, met Chinese karakters op de zijkant.
De Egyptische plannen voor een ondergrondse muur lekten een maand geleden uit. Schoorvoetend heeft Caïro later bevestigd dat het om veiligheidsredenen de grensbewaking met Gaza uitbreidt. Over de aard van de maatregelen is niets bekendgemaakt, behalve dat het enkele maanden zal duren voordat een en ander is voltooid.
Het is moeilijk voor te stellen dat ze zon muur gaan bouwen, zegt Usama Abu Nokira van het gemeentebestuur van Rafah. De Egyptenaren hebben het meeste profijt van de tunnelhandel. Over alle goederen die wij in het buitenland bestellen en die ons nu via Egyptische havens bereiken, heffen ze 37 procent invoerbelasting.
De grensstrook oogt als een kassengebied. Overal staan halfronde tenten. Binnen hijsen lieren een keur aan consumptiegoederen op, die Israël niet meer over land doorlaat sinds Hamas in 2007 de macht in Gaza in handen kreeg. Van onderbroeken en wasmiddel tot koelkasten en cola van geiten tot diesel. De tunnel is een transportmiddel: de eigenaar verhuurt de gang aan een Gazaanse handelaar zoals hij hem ook een vrachtwagen zou kunnen verhuren.
Het Tunnelcomité bemiddelt, onder auspiciën van het Hamasbestuur, bij geschillen tussen arbeiders en bazen. We willen niet dat men het recht in eigen hand neemt, zegt Abu Yousef. Arbeiders kunnen bij ons klagen als ze geen compensatie krijgen voor verwondingen die ze oplopen door ingestorte tunnels. Als de eigenaar weigert te betalen, zetten we hem gevangen of sluiten zijn tunnel.
De lieren werken op een elektriciteitsvoorziening die door de gemeente is aangelegd, na betaling van een eenmalige servicetoeslag van een kleine 2.000 euro. Vrachtwagens rijden af en aan tot bij de tunnelopeningen.
Laat er geen misverstand over zijn: wij zijn tegen de tunnels, zegt gemeentebestuurder Abu Nokira. Maar het is onze verantwoordelijkheid dat de bevolking overleeft. De beste remedie tegen de tunnels is: de grenzen opendoen; dan is het hele gangenstelsel alleen nog maar een toeristische attractie.
Archeologen dineren in het graf van Ramses XI, Vallei der Koningen (Wadi al-Biban al-Muluk) Egypte. De lege stoel aan het hoofd van de tafel is die van Lord Carnarvon die nam de foto. Van links naar rechts: Dr James Breasted, Harry Burton, Alfred Lucas, Arthur Callender, Arthur Mace, Howard Carter, en Sir Alan Gardiner.
De vliegvakantie van een gezin uit de Duitse stad Stuttgart is kort voor vertrek dinsdag niet doorgegaan, toen de 42-jarige vader van het gezin meende een grap te moeten maken. Hij grijnsde tegen een bekende tijdens een controle op de luchthaven van Stuttgart dat hij een explosief in zijn ondergoed had zitten, waarop hij werd gearresteerd.
De politie zette de man vast en fouilleerde hem, maar vond geen explosieven. Bij de politie kwam de man tot inkeer, maar hij moet rekening houden met een boete van misschien 1000 euro. Als hij in zijn bewering had volhard, had justitie hem een proces aangedaan. Mogelijk was hij dan tot een gevangenisstraf van drie jaar veroordeeld.
De vliegmaatschappij weigerde de overige gezinsleden naar hun vakantieadres in Egypte te vervoeren. Het gezin krijgt de reissom niet teruggestort.
Egypte rechter bevestigt / tijdens examen sluier verbieden
Egypte rechter bevestigt / tijdens examen sluier verbieden
Een rechter in Egypte heeft geoordeeld in het voordeel van het besluit van de regering om de studenten te verbieden van het dragen van een gezichtsluier (niqab), (universitaire examens.)
De vrouwelijke studenten zien het verbod op niqab als een inbreuk op hun religieuze rechten en gaan in beroep
"We hebben nooit een dergelijke uitspraak verwacht van onze eerlijke Egyptische rechtssysteem. Onze rechten worden verkracht. Waar is de vrijheid in Egypte?", vertelde een student Al Jazeera na de uitspraak van zondag.
"Steun seksuele intimidatie '
Nizar Ghorab, de advocaat van de studenten, zei dat het verbod "steunt verkrachting en seksuele intimidatie".
"Het dwingt een vrouw om een deel van haar lichaam, dat ze niet wil blootstellen, dit toch te doen. Het is de ziel breken voor deze vrouwen, 'zei hij tegen Al Jazeera.
De regering zei dat het verboden is de chador te dragen omdat studenten, mannelijk en vrouwelijk, tijdens examens vermomd zijn als andere kandidaten door het dragen van een sluier voor het gezicht
"We zullen vasthouden aan ons recht en we gaan naar een hogere rechter. Sommige van de studenten waren in tranen op het nieuws..
"Ik ga toch naar mijn examens , en als ze me ervan weerhouden te gaan en te verdrijven mij, ik zweer bij God, zal ik dit nooit vergeven", zei een andere student.
"Ik zweer, ik zal elke persoon die mij verhindert me mijn examens te doen aanklagen. Ik zal nooit v mijn niqab afdoen. Nooit."
Volledige dekking gezicht was ook verboden in de slaapzalen van de openbare universiteiten in oktober, maar de rechtbank vernietigde dat verbod medio december door te zeggen dat het een schending van het grondwettelijk recht van vrijheid van geloof praktijk.
Growing controverse
"Dit alles wijst op de toenemende kloof tussen het werk van de regering van de gematigde islam en de bevolking door een steeds meer wijzigen van strengere interpretatie van de religie.
"Voor sommigen betekent bedekken zelfs een stilzwijgend verzet tegen het systeem."
CAIRO, 4 januari 2010 (IPS) -- Vissers aan de benedenloop van de Nijl halen nauwelijks nog iets boven. De rivier is te zwaar vervuild, klagen ze. Maar volgens de Autoriteiten is het probleem Alleen DAT Vissers zijn er meer dan vroeger.
Hussein Abdel Malek bekijkt zijn vangst van de ochtend: twee plastic flessen, een handvol zakjes en twee kleine tilapia's. Hij was daarvoor vier uur onderweg op de Nijl. Abdel Malek heeft Van Jongs af aan meer uren doorgebracht op zijn Zes meter lange roeiboot dan aan land, maar al die ervaring helpt niet meer.
Toen hij jong was haalden vissers in Enkele uren Een hele mand vis binnen. "De rivier was vroeger veel schoner", zegt Abdel Malek. "Er Dreef geen afval rond, en dicht bij de oever kon je veel vissen zien zwemmen. Nu zijn er dagen aaarop we helemaal niets vangen".
Aanvaardbaar vuil
Bij Aswan, in het zuiden van Egypte, kan je het water van de Nijl nog drinken, maar in Caïro is dat zwaar vervuild water ", zegt Sherif Sadek, een voormalige ambtenaar van het ministerie van Visserij." Vissoorten Sommige zijn helemaal verdwenen uit de rivier ".
De Egyptische regering geeft toe Dat de Nijl veel huishoudelijk afvalwater, landbouwchemicaliën en lozingen van bedrijven en schepen te verwerken krijgt. Het leeuwendeel van de tachtig miljoen Egyptenaren leeft in de buurt van de Nijl. Een groot deel van de 12 miljoen kubieke meter afvalwater DAT ze elke dag produceren, verdwijnt onbehandeld in de machtige stroom. Bedrijven lozen nog eens 4 miljard kubieke meter afvalwater per jaar.
Volgens de Autoriteiten blijft de vervuiling binnen aanvaardbare grenzen, maar daar geloven veel Egyptenaren niets van. "De Nijl is de riool van Egypte - ik zou niets eten wat uit die rivier komt", zegt Mona Radwan, een marketingverantwoordelijke. . "Veel mensen eten vis uit de Nijl, Maar dat doen ze Omdat ze geen vlees van kip Kunnen betalen".
Deskundigen maken Zich Vooral Zorgen over de aanwezigheid van zware metalen en pesticiden in het water. Het risico is het grootst voor de pakweg 15.000 kleine vissers sterven van de rivier leven. Ze baden in de rivier, drinken onbehandeld rivierwater en eten veel vis. Veel vissers lijden aan nierproblemen, huidirritaties en schistosomiasis (bilharzia), een parasiet die via besmet water wordt overgedragen.
Meer vis
Maar Abdel Malek zit meer in zijn voldaan dalend inkomen dan voldaan zijn Nieren. Hij verdient Anderhalve tot Zes euro per dag, afhankelijk van de grootte van zijn vangst. Net als veel andere vissers is Abdel Malek ook Overtuigd Dat de visbestanden in de rivier teruglopen.
De Autoriteiten Zeggen dat de rivier meer voortbrengt dan ooit. De indruk DAT er minder vis in de Nijl zit zou samenhangen met het Toenemende aantal Vissers, en met overbevissing In bepaalde zones dicht bij de steden.
Volgens een studie van Egyptische en Amerikaanse onderzoekers die vorig jaar gepubliceerd werd, zou er nu drie keer meer vis worden gevangen in de Nijl dan in de jaren zestig. Maar de auteurs waarschuwen DAT er een grens is die niet mag worden overschreden. "De Toenemende concentratie van voedingsstoffen in het water kan de vangst vergroten, maar op een bepaald moment zal sterven weer teruglopen als Gevolg van de slechte waterkwaliteit en overbevissing", staat er in het rapport.
CAIRO - Bijna de helft van de Egyptische getrouwde vrouwen wordt mishandeld door hun man. Dat blijkt uit overheidscijfers, berichtte het staatspersbureau MENA.
Van de vrouwen tussen de 15 en 49 jaar is 47 procent het slachtoffer van huiselijk geweld; 7 procent zegt dat hun echtgenoot hen heeft verkracht. Huiselijk geweld is strafbaar in Egypte, maar de politie grijpt zelden in, omdat het als een privékwestie wordt beschouwd.
Volgens mensenrechtenorganisatie Amnesty International komt 35 procent van de vermoorde Egyptische vrouwen in Egypte om door huiselijk geweld.
De hoogste soennitische autoriteit in Egypte bepaalde onlangs dat als een vrouw door haar man wordt geslagen, ze mag terugslaan.
Egyptische archeologen hebben in de buurt van de trappiramide van Sakkara een graf van ongeveer 2.500 jaar oud ontdekt, dat meerdere kamers en gangen bevat. Het gaat om het oudste en grootste graf dat ooit ontdekt werd in Sakkara, ongeveer 30 kilometer ten zuiden van het Huidige Kairo.
Het hoofd van de Egyptische Hoge Raad voor Oudheidkunde, Zahi Hawass, verklaarde maandag in Kairo dat het graf stamt uit de 26e dynastie (664-525 voor Christus).
Het graf zou in de loop der tijden al verschillende keren geopend geweest zijn, onder meer voor nieuwe begravingen, en geplunderd zou geweest zijn in de vijfde eeuw na Christus. Toch vonden de onderzoekers volgens Hawass nog verschillende skeletten, aardewerk, gemummificeerde haviken en puin. In een van de kamers bevindt zich ook een zeven meter diepe gebracht, waarvan de functie niet meteen duidelijk is voor de archeologen.
De necropolis van Sakkara nabij Kairo is een van De belangrijkste begraafplaatsen van het Oude Egypte. In het midden kom dan ligt de piramide van farao Djoser (ca. 2720-2700 voor Christus). (LEE)
En wij maar denken relaxed op vakantie te zijn om je op te laden voor het jaar dat volgt .. eh? zeker niet van wakker liggen.....
Curieuze vakantieklachten
AMSTERDAM - Rechters moeten zich steeds vaker bezighouden met bizarre klachten van vakantiegangers. Klachten over té veel lokale bevolking op het strand, snurkende buren en een onbevlekte ontvangenis schijnen dagelijkse bezigheden te zijn.
Mevrouw Hoebe, werkzaam bij reissite HolidayCheck ontdekte onderstaande gemeldde klachten op de website en checkte bij de rechtsbibliotheek of dit werkelijk gebeurd is. En ja, deze bizarre zaken zijn serieus voorgekomen
Noodzakelijke verhuizing
Een Nederlands gezin claimde de meerkosten van de reisorganisatie, nadat deze waren gemaakt in verband met een verhuizing naar een ander resort. Dat deze verhuizing min of meer noodzakelijk was, omdat de dochter des huizes, systematisch alle obers van het vorige resort had afgewerkt en zij hiervoor ook nog eens ontslagen waren, vergaten ze in hun brief te vermelden.
De lokale bevolking op het strand
Een Duits stel was ontstemd over de inheemse bevolking, die eveneens op het strand van Mauritius aan het zonnen was. Hun bedrukte vakantievreugde wilden ze herstellen voor het gerecht. De rechtbank zag in aanwezigheid van de inheemse bevolking echter geen probleem en verworp de aanklacht.
Een kakhuis als toilet
Een Zweedse vakantieganger verlangde een schadevergoeding, omdat in de vakantiecatalogus werd geadverteerd met een toilet. De eiser trof ter plekke echter een kakhuis aan. Zijn klacht werd door de rechtbank van Hamburg afgewezen op grond van het feit dat een modern toilet op het platteland niet altijd voorhanden is. Daarom werd de term WC opzettelijk niet gebruikt. En een kakhuis, is in feite ook een toilet.
Oproep tot het gebed van de Muezzin
De dagelijkse gebeden van de Muezzin vanaf de naburige minaret beviel een Duitse toerist zo slecht dat zij de rechter inschakelde wegens het vermeende gebrek. Volgens de rechtbank van Düsseldorf was de gebruikelijke oproep tot het gebed allesbehalve ondraaglijk en verwierp de zaak.
Snurkende buurman in het vliegtuig
Een toerist onderweg naar Zuid-Afrika werd tijdens zijn vlucht gratis getrakteerd op een snurkend concert van zijn buurman. Omdat dit ondraaglijk voor hem was, verlangde hij van de luchtvaartmaatschappij een schadevergoeding. De rechter in Frankfurt vond echter dat het geluid omschreven kan worden als louter ongemak, waar ook een passagier uit de business class last van kan hebben.
Besmet zwembad
Ongelofelijk lijkt het verhaal van een Poolse moeder die streefde naar een compensatie voor de geleden schade. Haar dochter kwam zwanger thuis van een vakantie in Egypte. De schuld lag volgens hun bij een met sperma besmet zwembad.
Maar de meest bijzondere is die van een Britse vakantieganger. Hij heeft een schadevergoeding ontvangen, omdat er te veel Duitse toeristen in het geboekte hotel verbleven
Archeologen hebben in Egypte een stuk van een masker getoond, dat volgens hen heeft toebehoord aan de legendarische Romeinse veldheer Marcus Antonius. Ook gevonden munten en andere kunstvoorwerpen wijzen daarop.
Foto: EPA
Foto: EPA
Een van de leiders van het team, de Dominicaanse egyptologe Kathleen Martinez, is ervan overtuigd dat Cleopatra's zelfmoord een religieuze achtergrond heeft. Ze vergiftigde zichzelf door slangenbeten en werd begraven in de tempel Taposiris Magna die gewijd is aan de godin Isis.
Cleopatra regeerde Egypte zo'n 2000 jaar geleden, toen het land te kampen had met de Romeinse veroveringsdrift.
Het gebied waar de tempel rond 300 voor Christus gebouwd werd, is nabij een van de zomerverblijven van de Egyptische president Hosni Mubarak.
- Het loopt storm in The Field Museum in Chicago. De bezoekers willen allemaal een glimp opvangen van een 3000 jaar oude Egyptische buste, omdat deze sprekend lijkt op Michael Jackson.
Foto: REUTERS
Jim Phillips, de curator van het museum, heeft het er maar druk mee. "De bezoekers vragen bij binnenkomst meteen waar ze Michael Jackson kunnen vinden. Ik leg dan uit dat het geen beeld van de King of Pop is. " Maar Philips begrijpt de commotie: "De Egyptische buste heeft wel wat weg van Jackson!"
REPORTAGE, Van onze verslaggeefster Sacha Kester op 01 januari '10, 19:24, bijgewerkt 1 januari 2010 19:28
CAÏRO - Toen de Mexicaanse griep nog varkensgriep heette, ruimde Egypte alle varkens. Wij christenen zijn weer het slachtoffer.
De kleine Camilla is aan het werk. Haar donkerbruine haar, dat in dikke strengen aan elkaar klontert, houdt ze met een rode sjaal uit haar gezicht. Haar ogen zijn gericht op haar broertje, dat met hobbelende peuterpassen over straat schommelt . Haar handen wroeten door rottend afval, waar ze de bruikbare spullen tussen uit vist. Papier en plastic, metaal en glas bijna alles levert nog wel een paar centen op. De rest gaven we vroeger aan de varkens, zegt het meisje. Maar die hebben we niet meer.
Dit voorjaar, toen de Mexicaanse griep nog de varkensgriep heette en zich in razend tempo over de wereld verspreidde, werd Caïro vooral geïnfecteerd met paniek. Het in meerderheid islamitische parlement van Egypte stemde er mee in om alle 350.000 varkens in het land af te maken, of ze nu besmet waren of niet. En terwijl het normaal gesproken jaren duurt voordat een besluit daadwerkelijk wordt geïmplementeerd, zetten de autoriteiten er dit keer vaart achter en trokken veeartsen er binnen enkele dagen op uit om de dieren te ruimen.
Er is geen enkel onderzoek verricht voordat de beslissing werd genomen, zegt Syada Greiss, een christelijke parlementariër. Niemand wist of de varkens echt een gevaar voor de volksgezondheid vormden, hoe groot de schade voor de lokale economie zou zijn, en wat er gedaan kon worden om het verlies voor de eigenaar te compenseren. Daarom voelt de hele actie als discriminatie.
Want varkens werden alleen gehouden door koptische christenen, een kwetsbare groep die zon 10 procent van de bevolking uitmaakt, en voor wie de beesten een belangrijke bron van hun inkomsten vormden. Ik mestte ze vet, en ging er twee keer per jaar de markt mee op, vertelt Sabeer Dodol, die enkele honderden varkens bezat. Van de opbrengst betaalden we de grote uitgaven, zoals reparaties aan de auto, of het schoolgeld voor de kinderen.
De moslims wilden al lang van die onreine beesten af, snuift de man terwijl hij op een handje zonnebloempitten kauwt en de vliesjes weg spuugt. En wij, de christenen, zijn weer eens het slachtoffer.
Maar het is niet alleen het verlies van inkomsten dat knelt. Arme christenen die in de jaren veertig naar de grote stad trokken, wisten een inkomen bij elkaar te schrapen door het vuilnis van Caïro op te ruimen en sorteren, en hun nakomelingen doen dat nog steeds. Ongeveer 85 procent van het afval wordt gerecycled en opnieuw verkocht. Metaal, papier glas zelfs kippenbotjes krijgen een tweede leven en worden verwerkt tot lijm.
In de wijk Manshiet Nasser ligt het vuil dan ook letterlijk huizenhoog opgestapeld. Er zijn geen benedenwoningen: praktisch elk gebouw heeft op de begane grond een metalen rolluik dat de garage of binnenplaats afschermt, waar mensen hun kostbare afval bewaren. Als je onder de luiken door gluurt, zie je stapels papier en karton, oneindige hoeveelheden plastic melkflessen, tinnen blikken en dozen vol glas. De gezinnen wonen boven, daar waar de was aan de balkons wappert, en de satellietschotels zich naar de hemel richten om soaps en films op te vangen die de familie vanavond even mee zullen nemen naar een mooiere wereld.
Deze wereld is er een van stank en afzichtelijke beelden. Mannen rijden hun volgeladen trucks over de ongeplaveide straten, waar het afval bij elke hobbel letterlijk vanaf valt. Vrouwen zitten op hun hurken en wroeten met hun blote handen in de walmende hopen. Kinderen balanceren gierend op de zakken die tegen een muur staan opgestapeld. Er zijn ezels, geiten, kippen en koeien. En heel veel ratten. Maar er is geen varken meer te zien.
Terwijl deze een cruciale rol speelden in de afvalverwerking. Elke maand vraten de varkens zich een weg door 6.000 ton rottend voedsel, en nu blijft dat allemaal liggen. De arts Arif Salim, die een kliniek runt in de wijk, zegt dat hij vreest voor ondervoeding omdat varkensvlees de enige bron van dierlijke proteïnen was die de mensen konden betalen. En er is een ander gevaar: er komt ongedierte op het rottende vuilnis af.
Een deel van de bewoners beseft dat heel goed, en sorteert het vuilnis al tijdens het ophalen. Ik neem het organische afval niet meer mee naar boven, zegt Dodol, verwijzend naar de berg waar Manshiet Nasser tegenop is gebouwd. Als ze mij er niet extra voor betalen, ruimen ze het beneden zelf maar op.
Toch houdt de overheid vol dat ze de juiste beslissing heeft genomen. Met de slacht zou zijn voorkomen dat burgers massaal overlijden aan de varkensgriep. En bovendien, zo luidt de officiële verklaring, zijn varkens onreine beesten, die onder onhygiënische omstandigheden tussen de mensen in de wijk scharrelden, dus ook voor de algemene volksgezondheid is het beter dat ze er niet meer zijn.
Maken ze zich daar echt zorgen over?, lacht Samaan Riod, de vader van de kleine Camilla. Laat ze dan ook iets tegen de ratten doen.
De man krabt aan zijn bovenarm, waardoor de mouw van zijn shirt omhoog schuift en een tatoeage van Jezus Christus tevoorschijn komt. Op zijn pols heeft hij een afbeelding van de Heilige Mina laten zetten. Ik ben een goede, gelovige christen, knikt hij. Ik vrees alleen de Heer. En die is streng, maar, in tegenstelling tot onze regering, tenminste wel rechtvaardig.
Gezond op Reis is in 2010 opnieuw hoofdsponsor van de Vakantiebeurs.
De voorlichtingscampagne Gezond Op Reis, waarin wordt verwezen naar de websites www.GezondOpReis.nl en www.LCR.nl is met circa 500.000 bezoekers op jaarbasis niet meer weg te denken in het voorlichtingstraject voor reizigers.
Gezondopreis.nl wil dat de reiziger zich nog beter bewust wordt van de risicos die men loopt tijdens een reis. Jaarlijks reizen ruim 1,5 miljoen Nederlanders naar verre bestemmingen voor hun vakantie of werk. Risicogebieden voor infectieziekten liggen niet alleen in (sub)tropische landen zoals in Azië, Afrika of Midden-Zuid Amerika.
Ook dichtbij Ook dichtbij, op drie uur vliegen in Turkije, Egypte of Marokko, maar ook in enkele Oost-Europese landen kunnen de hygiënische omstandigheden slecht zijn en een bedreiging vormen voor de gezondheid.
Daarnaast ondernemen vakantiegangers steeds vaker activiteiten die een bedreiging kunnen vormen voor de gezondheid doordat ze een infectierisico met zich meedragen (ongeval bij raften of toeren met een brommer of scooter).
Kappersbezoek of pedicure Veel reizigers zullen een kappersbezoek, manicure of pedicure behandeling niet direct zien als een risicovolle activiteit, maar de kans op wondjes met als gevolg hepatitis B tijdens een dergelijke behandeling is wel degelijk aanwezig. Het risico op infectieziekten is dus niet alleen afhankelijk van de bestemming, maar ook van wat de reiziger doet of overkomt tijdens een reis.
Infectieziekten Tijdens een vakantie- of zakenreis bestaat het risico infectieziekten zoals bijvoorbeeld hepatitis A, hepatitis B, malaria, buiktyfus, gele koorts, difterie, tetanus, tuberculose, dengue of reizigersdiarree op te lopen.
Verminderd risico Indien de reiziger zich laat voorlichten over of beschermen tegen genoemde infectieziekten, is er geen of een aanzienlijk verminderd risico, tijdens of na de vakantie, ziek te worden. Een goede vakantie begint met een goede voorbereiding. De eerste stap richting de geplande bestemming begint dan ook met de voorbereiding.
Voorlichtingscampagne De 'Gezond op Reis' informatie staat onder redactie van een groep Nederlandse deskundigen op het gebied van infectie- en tropische ziekten. Gezond op Reis is een samenwerking tussen GlaxoSmithKline en deskundige organisaties zoals het Landelijk Coördinatiecentrum Reizigersadvisering (LCR), de Gemeentelijke Gezondheid Dienst (GGD), Travel Clinic Rotterdam, het Tropencentrum en vaccinatiecentra.
Handige tips Op www.gezondopreis.nl staan duidelijke en handige tips geven ter voorkoming van infectieziekten tijdens een verblijf in de 'verre' bestemming. Al ruim 10 jaar laten jaarlijks zon 8000 reizigers naar risicogebieden zich online gratis adviseren over risicos, preventieve maatregelen en vaccinaties door medewerkers van o.a. de GGD, de Travel Clinic Rotterdam en het Tropencentrum AMC.
Een uitstap waard !!!!! vanuit Egypte of omgekeerd uit Israel
Eilat als uitvalsbasis voor een bijzonder gevarieerde vakantie
door Emile Bode
EILAT - In Eilat, het zuidelijkste puntje van Israel, luiert vooral de eigen bevolking aan de stranden en strooien rijke Russische toeristen kwistig met Amerikaanse dollars. Binnen 45 jaar is deze zes kilometer smalle kuststrook veranderd van een onbewoonde plaats tot een vakantieparadijsje met meer dan 8.000 hotelbedden en 1,3 miljoen bezoekers waarvan bijna 70% Israeli's.
Van een onbewoonde plaats tot een vakantieparadijsje.
De regering wil de badplaats verder ontwikkelen tot het centrum van de Rode Zee Rivièra. De hijskranen maken overuren. Tal van enorme hotelcomplexen zijn in aanbouw met exotische namen zoals Queen of Sheba en Shangri-La. Binnen drie jaar moeten er nog eens 3.000 tot 4.000 hotelbedden bijkomen.
Nederlanders bezoeken Het Beloofde Land vooral vanwege de heilige plaatsen zoals Jerusalem en Bethlehem. Eilat is echter een interessant alternatief. Niet zozeer als badplaats, omdat de kuststrook zich noch in gunstige, noch in ongunstige zin onderscheidt van de bekende Spaanse en Griekse badplaatsen.
Veeleer kan Eilat dienen als uitvalsbasis voor een bijzonder gevarieerde vakantie waarin zon, strand en zee worden afgewisseld met het natuurschoon in de Negev-woestijn, de heilzame werking van de Dode Zee en (dag)tochten naar Egypte en Jordanië.
Vanuit Eilat zijn tal van bestemmingen binnen een paar uur te bereiken. Het land is kleiner dan Nederland en dankzij het goede wegennet kan de toerist zich snel voortbewegen.
Er zijn minstens tien goede redenen om Eilat te bezoeken als vertrekpunt voor een ontdekkingstocht door het ongerepte zuiden van Israel.
Eilat zelf lijkt een beetje op Las Vegas maar dan wel aan zee. Wil je uitsluitend van het klimaat genieten en jezelf laten verwennen, dan bieden de sterrenhotels alle comfort. Vanuit de lift wandel je zo het strand op, de zee in. Eilat is overigens geen echte stad. Er is een centrum, er zijn hotelgebieden en er is een kuststrook die doorloopt tot de grens met Egypte.
Eilat wordt gedomineerd door luxe hotels zoals Royal Beach.
Populaire attracties zijn het dolfinarium en onderwaterwereld. De stranden zijn niet bijzonder. U kunt het beste op het strandje voor uw hotel vertoeven. Eilat is vooral bekend door het duiken. Een introductiecursus (onder begeleiding een half uur onder water, temidden van dolfijnen) is een aanrader.
Vanuit de badplaats kunt u een uitstapje ondernemen naar de Dode Zee . Dit meer ligt 400 meter onder de zeespiegel en is daarmee het laagste punt van de wereld. Het mineralenrijke water, de zwarte modder, het hoge zuurstofgehalte en de stralende, niet-vervuilde lucht zijn een weldaad voor uw gezondheid. De hotels zijn ingericht als kuuroorden waar mensen van allerlei aandoeningen kunnen genezen. U kunt ook een beautybehandeling ondergaan of gaan drijven in het sterk zouthoudende meer. Een aparte belevenis, maar het verveelt gauw.
Zwarte modder, hoog zuurstofgehalte, stralende zon: de Dode Zee als kuuroord.
Eenmaal bij de Dode Zee mag u Masada niet missen. Deze wereldberoemde vesting ligt zo'n 175 kilometer ten noorden van Eilat en is onze verste bestemming. Koning Herodes I de Grote, de Romeinse regent van Judea, verbouwde deze ommuurde stad boven op een plateau tot een paleisburcht. Hij liet ruim 2000 jaar geleden twee paleizen, villa's, zwembaden en badhuizen bouwen en een ingenieus waterreservoir aanleggen. Na de opgravingen die in de jaren zestig begonnen en nog steeds voortduren, is veel van deze pracht en praal terug te vinden en deels gerestaureerd. Masada is op de makkelijke manier (kabellift) bereikbaar, of op de lastige manier (te voet langs het slangenpad). Het panorama over de woestijn en de Dode Zee is magnifiek.
Masada diende als uitwijkplaats in geval Herodes zou moeten vluchten voor Joodse opstandelingen. De revolutie brak overigens pas 70 jaar na zijn dood uit. Joodse Zeloten veroverden de burcht op de Romeinen. Na een beleg van vier jaar en dankzij de bouw van een kunstmatige heuvel wisten de Romeinen Masada te heroveren. Na aansporing van hun leider Eleazar ben Meïr verkoos het overgrote merendeel van de 967 verdedigers de dood door eigen hand boven overgave.
De vesting Masada, gebouwd op een plateau met schitterend uitzicht over de woestijn en de Dode Zee.
Masada heeft voor Israeliërs een speciale betekenis. Het was de laatste plaats waar vrije Joodse mensen in Palestina hebben geleefd. Daarna begon de Diaspora, de verstrooiing over de wereld. Die ballingschap eindigde in 1948 met de stichting van Israel. Voor de Joodse bevolking luidt Masada het einde en het begin van de Joodse Staat in.
Het zuiden van het land wordt gedomineerd door de Negev-woestijn. Negev betekent weliswaar droog land, maar het gebied is alles behalve te vergelijken met woestijnen zoals de Sahara. Soms kan het er zelfs verschrikkelijk regenen. Het is onterecht dat de Negev relatief weinig aandacht krijgt, terwijl reizigers het gebied vaak links laten liggen.
Steile rotswanden, kraters, apocalyptische maanlandschappen, steppen, grotten en doorwaadbare plaatsen markeren het gebied. Koning David vluchtte naar deze plaats, de Dode Zeerollen werden er in grotten gevonden en de Negev fungeerde jarenlang als kruidenroute.
Het dunbevolkte terrein is rijk aan kibboetsen, die aangelegd zijn als ware oasen in droog landschap. In de kibboets Sde Boker trok de eerste minister-president van Israel, David Ben-Goerion (1886-1973), zich na zijn actieve leven terug. Zijn eenvoudige, houten huis is te bezichtigen en verkeert nog in oorspronkelijke staat. Er is ook een klein museum dat aandacht schenkt aan zijn werk.
De Negev is ideaal voor het maken van trektochten. We hebben namelijk te maken met een compacte woestijn. De afstanden zijn klein en toch zijn er in totaal 2500 kilometer aangegeven wandelroutes. Wij verkenden de omgeving van Sde Boker en Ein Avdat. Laatstgenoemde plek is vanwege de afwisselende natuur een omweg waard.
In de woestijn kunt u kennismaken met Bedoeïnen. Stelt u zich van zo'n bezoek overigens niet al te veel voor. De eenvoudige tenten suggereren dat de nomaden erg arm zijn, maar daar is in werkelijkheid geen sprake van. Het nomadenkamp dat wij aandeden, stond pal aan de doorgaande weg. Om aan alle romantiek in één klap een einde maken, was onze Bermbedoeïne gewapend met een GSM.
Dromedarissen en kamelen kom je nog steeds veelvuldig tegen in de Negev.
Mitzpe Ramon - soms ligt er sneeuw - is een bekende plaats voor Negev-trekkers. Hier ligt de Ramonkrater met opnieuw een schitterend uitzicht. Het lijkt een beetje op de Grand Canyon in het klein. De kloof is 300 meter diep, acht kilometer breed en 40 kilometer lang. Ook hier zijn mooie wandelroutes uitgestippeld. Heeft u een hekel aan lopen, dan kunt u een jeep, of een mountain-bike huren of per kameel de woestijn verkennen.
Ook in de directe omgeving van Eilat kan van de woestijn worden genoten. Een landschap met prachtige kleurschakeringen en opvallend veel flora (palmen, acacia's, tamarisk, pistachebomen) en fauna (wolven, vossen, gazellen, kamelen, drommedarissen en zelfs luipaarden). De omgeving van Eilat is tevens een belangrijke route voor trekvogels.
U kunt bijvoorbeeld een bezoek brengen aan Ein Netafim, een kleine bron aan de voet van een 30 meter hoge waterval. Een populaire excursieplek is Timna Park, 25 kilometer noordelijk van Eilat, met de 'Pilaren van koning Salomon'.
De oase Ein Nefatim. Bron en waterval midden in de woestijn.
Wat Eilat boeiend maakt, is het feit dat u binnen tien minuten in Egypte en Jordanië bent. De betrekkingen met deze landen werden enige jaren geleden genormaliseerd. Vanaf de Egyptische grensplaats Taba kunt u zonder visum langs de kust van de Sinai (9) reizen. In de omgeving van Sharm el-Sheikh vindt u bij Ras Mohammed National Park een duikersparadijs dat zijn weerga in de wereld niet kent.
Gaat u bij Aqaba de grens met Jordanië over, dan bent u welhaast verplicht Petra te bezoeken. Dat is onze tiende tip. Petra is een van de beroemdste ruïnesteden van de wereld. Deze 'stad in de rotsen' is slechts door een kloof bereikbaar. Ooit was het de zetel van het Rijk der Nabateeërs en rond de jaartelling bezat het een ongelooflijke rijkdom. Bij opgravingen kwamen indrukwekkende monumenten te voorschijn.
REISWIJZER: El AL vliegt zes keer per week naar Tel Aviv en vier keer per week naar Eilat. Reserveringen: 020-6440101. Eilat kan het beste tussen oktober en mei worden bezocht. Mijdt de stad als de Israeli's met vakantie zijn.
Israel is iets duurder dan Nederland, maar de kans is groot dat de prijzen (zoals de vluchten) dalen. Het toerisme staat namelijk onder druk als gevolg van de politieke situatie
Ofschoon niemand voor uw veiligheid kan instaan, is Israel een relatief veilige bestemming. De aanwezigheid van veel politie en militairen in de grote steden is niet hinderlijk.