Om bij tijd, eens terug te genieten van de plaatsen waar je ooit geweest bent! De wereld in een muisklik http://www.alovelyworld.com/index2.html
OP REIS MET DE BLAUWE VOGEL - Cruise op deNijl -
1.Lezers die het hele REISVERSLAG WENSEN TE LEZEN.... weet dat dit in omgekeerde orde staat.
Het begint met de terugreis 15.09.06 (zie blog vanaf 3december 06) en eindigt met het vertrek op 01.09.06 ( zie blog vanaf 3 oktober 06)
2.Verder wordt deze blog aangevuld met EGYPTE NU:actuele feiten en vondsten...
08-01-2011
'Cleopatra had vrouwelijke voorganger
Cleopatra had een vrouwelijke voorganger die veel eerder over het Oude Egypte regeerde .
Koningin Arsinoë II kwam vermoedelijk 200 jaar eerder aan de macht dan Cleopatra en was daarmee de eerste vrouw uit de de Ptolemaeïsche dynastie die de scepter zwaaide over het oude Egypte.
Dat blijkt uit een analyse van reliëfen waar ze op is afgebeeld, zo meldt Discovery News De symbolen op haar kroon suggereren volgens wetenschappers van de Universiteit van Göteborg dat Arsinoë II werd gezien als een hogepriesteres, een god en een farao.
Olympische Spelen
De afbeeldingen wijzen er op dat ze een vergelijkbare rol had als Cleopatra en Hatsjepsoet, de eerste vrouwelijke farao ooit. Het betekent dat ze tijdens haar leven is uitgeroepen tot vrouwelijke farao, verklaart onderzoeker Maria Nilsson. Ze bestuurde Egypte samen met haar broer Ptolemeüs II.
Het was al langer bekend dat Arsinoë een belangrijk persoon was in de oud Egyptische geschiedenis, maar haar rol van farao bleef tot nu toe onderbelicht. Ze leidde volgens de Zweedse onderzoekers een zeer kleurrijk leven.
Ze was geen gewone vrouw, aldus Nilsson. Ze vocht mee in oorlogen en deed zelfs mee aan de Olympische Spelen, waarin ze drie paardenwedstrijden won.
Liefdesleven
Ook het liefdesleven van Arsinoë was turbulent. Ze trouwde eerst met een rijke generaal. Nadat deze man stierf, trad ze in het huwelijk met haar halfbroer, waarvan ze weer scheidde toen hij twee van haar zonen vermoordde. Daarna besloot ze de echtgenote van haar broer Ptolemeüs te worden.
Uit verschillende vondsten in Egypte blijkt dat Arsinoë tot 200 jaar na haar dood nog werd vereerd. Ook zou haar kroon later zijn gedragen door Cleopatra.
Imitatie
Deze studie ontsluit een totaal nieuw onderzoeksveld, verklaart archeologe Mona Haggag van de Alexandra Universiteit in Egypte. Het onderzoek laat zelfs zien dat de andere Ptolemaeïsche koninginnen Arsinoë gedeeltelijk imiteerden.
Archeoloog Zahi Hawass vertelt in een openhartig interview met Discovery News over zijn verwachtingen voor het nieuwe jaar. En hij is optimistisch. Hawass vermoedt de tombe van Toetanchamons vrouw, de geheime deuren van de Piramide van Cheops en de laatste rustplaats van Cleopatra en Marcus Antonius dit jaar te kunnen vinden.
Vaststaat dat er nog genoeg te ontdekken valt in Egypte. We hebben satellietbeelden van een gebied in Dasjoer (een dodenstad in Egypte, red.) gemaakt en gezien dat er onder de grond een piramide begraven ligt, vertelt Hawass. We zijn deze piramide nu aan het opgraven.
Koning Vermoedelijk ligt er in deze piramide een koning uit de dertiende dynastie (1782 tot 1650 voor Christus). We weten de naam van deze koning nog niet. Er zijn veel koningen uit de dertiende dynastie die simpelweg van de aardbodem verdwenen lijken.
Anchesenamon Tegelijkertijd zijn opgravingen in de Vallei der Koningen ook in volle gang. Er zijn in totaal al 63 graven blootgelegd en de 64e komt eraan. En dat kan wel eens een belangrijke zijn. Er zijn aanwijzingen dat deze tombe bestemd was voor Anchesenamon, de vrouw van Toetanchamon.
Anchesenamon trouwde op haar dertiende met Toetanchamon. De bruidegom was waarschijnlijk haar halfbroer. De twee kregen in ieder geval twee kinderen. Maar beide meisjes kwamen dood ter wereld. De foetussen liggen in de tombe van Toetanchamon begraven en uit DNA-tests is gebleken dat dit de kindjes van Toetanchamon zijn. De moeder is nog steeds niet gevonden en Hawass vermoedt dichterbij te zijn dan ooit. Ik hoop dat dit de intacte tombe van koningin Anchesenamon is.
Archeologen hebben in een Egyptische tempel meer dan honderd potscherven met daarop de namen van tientallen priesters ontdekt. De wetenschappers vermoeden dat de scherven gebruikt werden als lootjes: er werd één scherf blind gepakt en de priester wiens naam daarop vermeld stond, mocht een specifieke religieuze taak op zich nemen.
We hebben zon 150 scherven gevonden, vertelt onderzoeker Mario Capasso. Het grootste deel was beschreven met namen van priesters die in de tempel werkten. Een naam die steeds terugkeert, is die van de priester Satabous.
Waarschijnlijk werden de scherven gebruikt om taken te verdelen. Het werkte net zo als het trekken van lootjes. De priester wiens naam op de getrokken scherf stond, was voorbestemd om een specifieke religieuze rol op zich te nemen.
Soknopaiou Nesos is een Egyptisch dorpje. Letterlijk betekent het: het eiland van Soknopaiou oftewel: het eiland van de krokodilgod. Het gebied heeft veel geschreven teksten nagelaten. Zo is er veel papyrus en ander beschreven materiaal gevonden. De scherven kunnen daar nu aan worden toegevoegd: ze vormen welbeschouwd een archief aan personeelsgegevens.
Egyptische archeologen hebben twee halve granieten standbeelden gevonden. De beelden bevonden zich nabij de tempel van Amenhotep III. Het ene beeld laat het hoofd van de god Hapi zien. Het andere beeld is een fragment van een standbeeld van farao Amenhotep III zelf. Er worden in dit gebied de laatste tijd veel kapotte beelden gevonden en dat zou geen toeval zijn
Het is mogelijk dat de Egyptenaren deze oever van het gebied gebruikten om kapotte standbeelden te begraven. De beelden die de Egyptenaren vervaardigden, waren namelijk heilig: vaak waren het beeltenissen van goden en faraos. Wanneer deze kapotgingen, was het vernietigen geen optie. En dus werden de beelden mogelijk ter ruste gelegd op een soort begraafplaats voor heilige werken.
De twee beelden die de onderzoekers nu vonden, zijn eveneens heilig. Het ene beeld is een beeltenis van Hapi en is zon 2,73 meter hoog. Hapi was een god en één van de vier zonen van Horus. De god wordt afgebeeld met een bavianengezicht. Het andere beeld laat alleen de benen van Amenhotep III zien.
Waar de andere delen van deze beelden zijn gebleven, is onduidelijk. De archeologen blijven opgravingen uitvoeren in dit gebied en hopen uiteindelijk alle kapotte beelden als puzzelstukjes in elkaar te schuiven
Wanneer we denken aan Egyptische koninginnen, denken we al snel aan Nefertiti of Cleopatra. Egypte is echter nog door vier andere koninginnen geregeerd, te weten: Neithikret, Neferoesobek, Hatshepsoet en Tawosret. Een zevende koningin Merneith zou mogelijk de eerste koningin van Egypte kunnen zijn geweest maar er zijn teveel tegenstrijdigheden welke een regerende Merneith onwaarschijnlijk maken echter omdat het ook niet geheel uitgesloten kan worden is ze wel opgenomen in deze post.
Merneith.
Merneith
Mogelijke vader: Koning Jer Moeder: onbekend Echtgenoot: Koning Djet Kind: Koning Den Begraven: Tombe Y in Abydos
Koningin Merneith of Mereneith is mogelijk de eerste vrouw geweest om over het oude Egypte te heersen. Merneith regeerde tijdens de eerste dynastie, ongeveer de dertigste eeuw voor Christus. Haar naam betekend geliefd door Neith. Merneith was de echtgenote van Koning Djed waarmee ze samen een kind had, de latere koning Den. Merneith kon koningin van Egypte worden doordat Den na het overlijden van Koning Djed nog te jong was om zijn taken over te nemen. Haar tombe is aan het beging van de 20e eeuw gevonden in Abydos door de beroemde Engelse Egyptoloog William Petrie. In eerste instantie dacht Petrie dat de tombe toebehoorde aan een tot dan toe onbekende koning van de eerste dynastie. Hoewel haar naam wel gevonden kan worden in een zegelafdruk naast die van andere heersers van de eerste dynastie, staat daarboven geen valk (het symbool van koningschap) afgebeeld. Ook op andere lijsten komt haar naam niet voor maar wel die van haar zoon. Om deze en andere redenen wordt Merneith door veel Egyptologen en Historici niet gezien als zelfstandig heerser maar eerder als een co-regent naast haar zoon Den.
Nitokris.
Nitokris.
Mogelijke vader: Pepi II Mogelijke moeder: Koningin Neith
Koningin Nitokris was de laatste heerser van de zesde dynastie aan het einde van het Oude Rijk en het begin van de Eerste Tussenperiode. Er is heel weinig bekend over deze Egyptische koningin, het is zelfs niet echt bekend of ze ooit echt bestaan heeft. Ze wordt echter wel genoemd in de geschriften van Herodotus, de oude Griekse historicus. Nitokris is ook terug te vinden in geschriften van de Egyptishe historicus Manetho. Heodotus verteld ons over Nitokris die uit wraak voor de moord op haar broer iedereen vermoord die ze hiervoor verantwoordelijk acht. De enige andere vermelding van Nitokris betreft de Koningslijsten.
Neferoesobek.
Neferoesobek
Vader: Amenemhat III Moeder: Koningin Aat Echtgenoot: Amenemhat IV (tevens haar broer) Horusnaam: Merytre Nebty: Set-sekhem-nebettawy Gouden Horusnaam: Djed-et-kha Troonnaam: Sobekkare Geboortenaam: Neferoesobek
Koningin Neferoesobek (Sobek is (als) de schoonheid van Ra) was een regerende koningin tijdens de 12e dynastie. Andere namen waaronder Neferoesobek bekend stond waren: Neferusobek, Sobekneferoe en Solbeknofru. Neferoesobek kwam aan de macht na de dood van haar echtgenoot en broer Amenemhat IV. Haar naam wordt vaak gezien met de aanvulling Shedty wat met Shedet betekend een een indicatie is dat ze betrokken was in een religieuze beweging in deze stad in Faiyum. Er zijn maar weinig bewijzen bewaard gebleven van haar betrekkelijk korte heerschappij over Egypte van ongeveer vier jaar (3 jaar, 10 maanden en 24 dagen volgens de Koningslijst). Een aantal hoofdloze standbeelden zijn er echter wel van haar gevonden in de delta van de Nijl.
Hoofdloos standbeeld
Ook is het bekend dat zij verantwoordelijk was voor de uitbreiding van het grafcomplex van Amenemhat III in Hawara maar ze heeft ook gebouwd in Heracleopolis Magna. Ze staat vermeld op de Koningslijst en er bestaat een cylinder-zegel die haar naam en titels draagt en is terug te vinden in The British Museum. Hoewel een koningin over het algemeen vrouwlijke titels zou gebruiken, zijn er hier ook een aantal mannelijke gebruikt. Er bestaat een interessant maar beschadigd standbeeld van Neferoesobek waarvan de herkomst onbekend is. Het kostuum van dit figuur bezit elementen van zowel mannelijke als vrouwelijke klederdracht. Een poging om de kritieken op een vrouwelijke leider te sussen zouden hieraan ten grondslag kunnen liggen. (The Oxford History of Ancient Egypt, pagina 159, The middle Kingdom Renaissance Gae Callender)
Het hoogtepunt van de cruise is het bezoek aan Abu Simbel.
Een cruise op de Nijl is onvergetelijk, maar je moet er de talloze boten en de wachtrijen aan de tempels bij nemen. Met een cruise op het Nassermeer vaar je rustig van Aswan naar Abu Simbel. Wij gingen aan boord van de gloednieuwe MS Eugénie.
Onderweg kom je geen andere schepen tegen. Heel wat anders dan op de druk bevaren Nijl.
Het schip heeft een zwembad en luxueuze kajuiten in victoriaanse stijl.
De Sfinx in de Vallei der Leeuwen.
Het is een lange tocht naar de tempel van Dakka en Meharakka. Gelukkig kan je er op een dromedaris naartoe.
Het Nassermeer is een stuwmeer in het zuiden van Egypte. Het ontstond na de bouw van de Aswandam over de Nijl tussen 1958 en 1970. Het meer is 550 km lang en tot 35 km breed. Door de bouw moesten dorpen verdwijnen, terwijl archeologische vindplaatsen werden ontmanteld en elders opgebouwd, met Abu Simbel als bekendste voorbeeld.
Achter de Aswandam ligt het schip MS Eugénie op ons te wachten. Aan boord worden we onthaald door vriendelijke stewards die klaarstaan met vochtige doekjes en er wordt heerlijke icetea geserveerd. Het lijkt een inwijdingsritueel voor iedereen die voet zet op het schip. Ook als we de komende dagen terugkomen van een excursie, staan de stewards ons op te wachten met doekjes en thee.
Zoals in een boek Terwijl onze koffers naar onze kajuit worden gebracht, genieten we van de eerste indruk van de Eugénie. We wanen ons in een boek van Agatha Christie: alle vertrekken zijn in victoriaanse stijl, maar met kleurrijke accenten en eigentijds comfort. Zo heeft elke overdekte ruimte airconditioning.
Op weg naar onze kajuit piepen we binnen in de andere kajuiten. Nooit overdreven groot, maar des te charmanter. Het mahoniehout straalt klasse en luxe uit. Elke kajuit heeft zijn badkamer en een balkon met twee stoelen.
Onder de grote tent van het achterdek is een bar en buffet, boven is er nog een zonnedek met zwembad. Op het voordek staan romantische rietzetels. Het uitzicht vanop het dek is beter dan elke literatuur: woeste bergen, eeuwenoude tempels, een lichtblauwe lucht.
Met slechts zeven cruiseschepen op het meer, hebben we het gevoel hier alleen te zijn. De navigatiesystemen van de schepen zijn zo afgestemd dat we elkaar nooit kruisen. Elke boot heeft ook zijn eigen aanmeersteiger of ankerplek bij kleinere eilandjes. Hier geen tien cruiseboten die zij aan zij liggen, zoals op de Nijl. Als we aan land gaan voor een bezoek aan een tempel, worden we met bootjes gebracht. Het expeditiegevoel is compleet. Iedere keer voelen we ons als een schattenjager die het moederschip verlaat.
Een cruise is blijkbaar meer dan op het dek liggen te niksen met een cocktail. De eerste dag hebben we al een stevig programma. We gaan naar de tempels van Kalabsha en van Beit el Wali, én we houden onderweg nog even halt bij de kiosk van Kertassi. Onze gids kent de historische plekken en de drukste momenten. Als we bij de tempels komen, vertrekt er net een groep. Nadien hebben we het rijk voor ons alleen. 's Avonds worden onze inspanningen beloond met een lang diner, ongestoorde nachtrust en een ontbijt waar zelfs onze Engelse dekgenoten van onder de indruk zijn. Blijkbaar is ons schip 's nachts aan zijn afvaart begonnen. Wij hebben het niet gemerkt. Als we na het ontbijt onze handdoek willen nemen om ons neer te vlijen op het zonnedek, komt een scheepsjongen ons halen voor de expeditie van de dag: de Vallei van de Leeuwen.
De tocht gaat naar de tempel van Dakka en Meharakka. De temperaturen zijn flink gestegen en we zien op tegen de wandeling. Geen probleem, een woestijntaxi ligt klaar. De dromedaris laat zich met gemak berijden. Zorg dat de gids een prijsje onderhandelt. Die avond wordt het diner aan tafel geserveerd, een uitgebreid vijfgangenmenu met internationale gerechten. Voor de rest is het eten luchtig en aangepast aan de temperaturen. Nagenieten doen we onder de sterren op het bovendek, met een cocktail.
De machtige tempel De volgende dag stijgt de spanning. Na een lunch op het dek met zicht op de rots van Ibrim, naderen we de tempel van Abu Simbel. Het bouwwerk ter ere van Ramses II is een van de grootste van Egypte. En bijna dreigde het kopje onder te gaan? Toen de stuwdam van Aswan gebouwd werd, zou de tempel worden opgeslokt door het water. Gelukkig heeft Unesco deze tempel en nog 13 andere bouwwerken laten verplaatsen. Daarvoor werden de tempels in blokken van 20 tot 30 ton gezaagd en alle 1.036 stukjes 65 meter hoger weer in elkaar gepuzzeld. Prijskaartje: 1 miljard euro. Duizenden jaren na de Egyptenaren, hebben internationale werklui hun krachttoer dus over gedaan.
Het is een indrukwekkend zicht vanaf het dek als Abu Simbel opdoemt in de avondzon. Het bezoek aan de tempel is onvergetelijk, evenals het klank- en lichtspel elke avond.
Twee keer per jaar vindt er een zonnewonder plaats over Abu Simbel. Op 22 oktober en 22 februari verlichten de eerste zonnestralen het 65 meter diepe heiligdom. Dit is de enige keer dat de zonnestralen de stenen in de tempel beschijnen. De andere 363 dagen is het wonder al net zo groot.
Het zonovergoten Egypte ligt op slechts ca. 4 vlieguren van Brussel. Parelwitte stranden, schitterende koraalriffen, exotische bazaars en spannende woestijnavonturen lokken elk jaar opnieuw heel wat winterzontoeristen naar het oude land van de farao's. Hier beschrijven wij in het kort de twee populairste badplaatsen, Hurghada en Sharm-El-Sheikh.
HURGHADA Stad Sinds fervente duikers in de jaren 1960 het onderwaterparadijs van de Rode Zee hebben ontdekt, is Hurghada uitgegroeid van een klein anoniem vissersdorpje tot een gerenommeerde badplaats. De stad strekt zich uit over een lengte van ca. 35 km en bestaat uit verschillende delen. In El Dahar, de oudste wijk van Hurghada, vind je de grootste soek van de stad. Even ten zuiden ervan ligt het toeristische centrum Sakkala met zijn vele winkels en restaurants.
Strand en zee De meeste stranden van Hurghada lopen langzaam af in zee. Ze zijn daarmee ideaal als je met kinderen reist. Bovendien bieden ze uitstekende mogelijkheden voor wie wil snorkelen of duiken. Windsurfen doe je het best in het nabijgelegen El Gouna of het ruim 50 km meer naar het zuiden gelegen Safaga.
Activiteiten Door zijn strategische ligging aan de westkust van de Rode Zee vormt Hurghada een uitstekende uitvalsbasis voor een bezoek aan de tempelcomplexen van Karnak en Luxor, aan de Vallei der Koningen en zelfs aan Caïro en de piramiden van Gizeh als je niet opziet tegen de ellenlange busreis. Een woestijnsafari per jeep of op de rug van een kameel en een bezoek aan een bedoeïenenkamp behoren ook tot de mogelijkheden. Circa 20 km ten noorden van Hurghada ligt het unieke vakantieresort El Gouna, vanwege de vele lagunes en kanalen ook wel het Venetië van Egypte genoemd. Hier vind je naast uitstekende duik- en snorkelmogelijkheden ook een fraaie 18-holes golfbaan.
SHARM-EL-SHEIKH
Stad De echte sfeer van Egypte snuif je het best op in Old Market, het oude stadsdeel van Sharm-El-Sheikh, waar zich ook de haven voor cruiseschepen en ferry's naar Hurghada bevindt. Het toeristische centrum en bruisende hart van Sharm el Sheikh is echter Na'ama Bay. Hier vind je een gezellige promenade met een ruim aanbod van restaurants, cafés en nightclubs.
Strand en zee Ook Sharm-El-Sheikh heeft overwegend langzaam in zee aflopende stranden en is dus uitermate geschikt voor een vakantie met kinderen. Verder heeft deze badplaats de reputatie een van de beste duikplaatsen ter wereld te zijn.
De koraalriffen van het nabijgelegen Ras Mohammed National Park behoren immers tot de mooiste ter wereld. Windsurfen doe je bij voorkeur in het ca. 100 km verder naar het noorden gelegen Dahab, waar zowel ervaren als beginnende surfers probleemloos een geschikt plekje vinden.
Activiteiten Sharm-El-Sheikh ligt helemaal in het zuiden van het Sinaï schiereiland. Vanhieruit kun je een bezoek brengen aan de legendarische Sinaïberg waar Mozes volgens de overlevering de tien geboden in ontvangst genomen heeft. Aan de voet van de berg ligt het Sint-Catharinaklooster, een van de oudste en beroemdste kloosters ter wereld. Net als in Hurghada leent het achterliggende woestijnland van Sharm-El-Sheikh zich uitstekend voor een spannende kameelsafari of een niet te missen jeepsafari naar de 'Coloured Canyon'.
Ook de moeite waard is een bezoek aan het vroegere hippieplaatsje Dahab. Golfliefhebbers vinden hun gading op de vermaarde 18-holes golfbaan Jolie Ville Golfresort, gelegen op slechts 7 km van Na'amba Bay.
Egypte gaat meebetalen aan de restauratie van elf historische synagoges. Dat meldt Discovery News.
Volgens Farouk Hosny, de Egyptische minister van Cultuur, maken de synagoges net zo goed deel uit van de Egyptische cultuur als moskeeën of koptische kerken. Voor de restauratie van de synagoges is wat hem betreft dan ook geen buitenlands geld nodig.
Hij zei dit twee dagen na de heropening van de historische Ben Maimon-synagoge in Caïro . Deze synagoge, vernoemd naar de beroemde rabbijn en filosoof Mosje Ben Maimonides, is recentelijk al gerestaureerd.
Er wonen momenteel weinig Joden in Egypte. In de jaren veertig woonden er nog ongeveer 80.000. Velen verlieten het land onder meer als gevolg van oorlogen tussen Egypte en Israël.
De twee landen tekenden in 1979 een vredesverdrag. De relatie tussen beide landen is echter nog altijd gespannen. Dit bleek bijvoorbeeld in november nog. Farouk Hosny beschuldigde Joden er toen van te hebben samengezweerd zodat hij niet de nieuwe directeur-generaal van UNESCO werd. De minister pleitte er eerder al eens voor boeken te verbranden die door Israëliërs zijn geschreven. De minister distantieerde zich later wel van deze uitspraak.
Tegenwoordig is zout uit ons dagelijks leven bijna niet meer weg te denken. Zout, de alledaagse benaming voor natriumchloride, is immers goedkoop, overal verkrijgbaar en speelt ongetwijfeld nog steeds een belangrijke rol als smaakversterker bij de bereiding van onze gerechten. Zout was echter door de eeuwen heen veel meer dan dat. Een plaats waar tot voor kort aan intensieve zoutwinning werd gedaan is het Poolse Wieliczka, een stadje op amper tien kilometer van Krakau. De zoutmijn aldaar maakt al sinds 1978 deel uit van de allereerste Werelderfgoedlijst van Unesco. Een overzicht:
Ontstaansgeschiedenis van de zoutmijn
Gedurende de verschillende opeenvolgende geologische tijdperken wisselden periodes van transgressies en regressies van zeeën en oceanen elkaar af. Tijdens één van deze periodes, het Mioceen, was dit niet anders . Toen, zon veertien miljoen jaar geleden, deed zich alweer één van deze regressies voor en veroorzaakte samen met een plotse stijging van de temperatuur een snelle verdamping van het zeewater waardoor zich al spoedig op meren en overblijvende plassen een residu van zoutkristallen vormde dat vlug zou uitgroeien tot een dikke verharde zoutlaag. Deze zoutlaag of zogenaamd steenzout werd nadien onder invloed van de werking van de tektonische platen samengeperst, geplooid en tot op honderden meters diep onder het aardoppervlak naar beneden geduwd.
Zout, het 'witte goud'
De eerste sporen van zoutwinning zijn gevonden in China en dateren van ongeveer 5500 jaar voor onze jaartelling. Ook in het Oude Egypte kende men reeds het gebruik van zout, niet alleen als smaakstof bij het eten, maar voornamelijk als conserveringsmiddel voor voedsel en als cruciaal component bij het mummificeren. In Europa waren het de Kelten die al vroeg zout als betaal- en ruilmiddel gebruikten. Later namen de Romeinen het gebruik van zout als betaalmiddel over. Het woordje salaris gaat trouwens etymologisch terug op het Latijnse salarium of loon dat op zijn beurt verwant is met sal of zout.
Het witte goedje was dus reeds van oudsher een begeerd product. Ook in de daarop volgende eeuwen bleef zout een uiterst kostbaar artikel en was het voorbehouden voor de meer gegoede burgers. Het economisch belang van zout ontsnapte dan ook niet aan de aandacht van heel wat vorsten en werd spoedig de basis voor een belastingheffing. Zo stelde de Franse koning Filips IV (1268-1314) een zouttaks in, de zogenaamde gabelle, om op die wijze zijn schatkist te stijven. Ook Nederland en België kenden trouwens tot in de negentiende eeuw een speciale accijns op zout.
De legendarische Egyptische farao Toetanchamon stierf door een bloedziekte. Dat beweren Duitse onderzoekers. Zij verwerpen daarmee andere, recente onderzoeksresultaten waaruit gebleken was dat Toetanchamon aan malaria stierf.
Tijdens dit eerdere onderzoek onderging Toetanchamon onder meer een DNA-test en CT-scan. Uit de studie bleek dat de jonge farao ten val kwam en uiteindelijk aan de gevolgen van malaria stierf. Maar de Duitsers zijn niet overtuigd. Wij twijfelen aan de betrouwbaarheid van de genetische data die in dit onderzoek gepresenteerd worden, laten ze weten.
Gezonde en misvormde bloedcellen
De wetenschappers bestudeerden de voet van Toetanchamon en concluderen dat alles erop wijst dat de farao de sikkelcelziekte had. Dit is een genetische aandoening waarbij bloedcellen niet rond, maar sikkelvormig zijn. Door die rare vorm blokkeren ze de bloedstroom en veroorzaken ze chronische pijn, infecties en de dood van weefsel.
De onderzoekers zijn tamelijk overtuigd van hun zaak, maar willen graag nogmaals een DNA-test verrichten. Zo zou de doodsoorzaak met zekerheid kunnen worden vastgesteld.
Toetanchamon regeerde tien jaar over Egypte en stierf rond zijn negentiende levensjaar.
De laatste Egyptische farao Cleopatra was van Afrikaanse afkomst. Dat beweert een team van de Britse omroep BBC. Zij zouden samen met een ploeg van de Oostenrijkse Academie voor Wetenschappen de graftombe van de zus van Cleopatra gevonden hebben in Turkije.
Archeologe Hilke Thuer vond de resten van prinses Arsinoe, zus van Cleopatra en eveneens een afstammelinge van Ptolemaeus. Die regeerde na Alexander De Grote over Egypte. Uit het skelet van Arsinoe blijkt dat zij en Cleopatra een Afrikaanse moeder hadden. Volgens Thuer is de ontdekking uniek in het leven van iedere archeoloog en zal de vondst belangrijke inzichten scheppen in de familiebanden tussen Cleopatra en haar zussen.
Het bewuste skelet uit de laatste eeuw voor Christus werd onderzocht door de Britse archeoloog Neil Oliver, die ook voor de BBC werkt. Cleopatra leefde in een turbulente tijd waarin ze relaties had met de Romeinse leiders Caesar en Marcus Antonius. Dat leverde haar een mythische status op. Toen ik Arsinoes skelet onderzocht, werd ik met de farao als mens geconfronteerd. Heel verfrissend was dat.
Koele relatie
De legende wil overigens dat Cleopatra een koele relatie had met haar zus Arsinoe. Ze zou Marcus Antonius zelfs opgedragen hebben haar te vermoorden. De BBC-documentaire Cleopatra: portrait of a killer gaat dieper op deze materie in, net als op Cleopatras relatie met Julius Caesar.
Met de documentaire zal de Britse omroep een realistischer beeld schetsen van de mythische farao. Het grote publiek kent Cleopatra vooral door de bekende film met Elizabeth Taylor en Richard Burton uit 1963.
TRONDHEIM - Al 3800 jaar lang piekeren we erover hoe het die dekselse oude Egyptenaren eigenlijk lukte hun piramides te bouwen. Maar nu heeft een Noorse architect naar eigen zeggen dat mysterie na vier jaar onderzoek opgelost.
Ole Jørgen Bryn, architect verbonden aan de Noorse Technische en Natuurwetenschappelijke Universiteit (NTNU) in Trondheim, is van mening dat vroegere onderzoekers het erover eens waren dat de piramides van het Oude Egypte nauwkeurig moeten zijn gepland. Maar geen enkele wetenschapper heeft tot dusver geprobeerd dat plan te reconstrueren. "In plaats daarvan sloegen egyptologen en archeologen de planningsfase over en stortten ze zich juist op de vraag wat voor soort helling de Egyptenaren gebruikten", zegt Bryn die een baanbrekende theorie over de constructie van de monsterlijke bouwwerken naar buiten heeft gebracht. Om zijn idee te ondersteunen, bestudeerde hij de 30 oudste Egyptische piramides. Met name focuseerde hij zich op de Piramide van Cheops (met een hoogte van ruim 146 meter) die als enige van de zeven klassieke wereldwonderen tot op heden nog altijd bestaat.
Te druk Bryn vindt dat onderzoekers tot nu toe veel te druk bezig zijn geweest met het gewicht van de blokken steen en hoe de Egyptenaren die bovenop de piramides kregen. Voorts heeft er onder egyptologen een uitgebreide discussie plaatsgevonden over wat voor soort helling er werd toegepast. "Met mijn theorie is het niet langer een probleem of een helling de uitwendige meetkunde van een piramide verbergt. De theorie biedt ruimte aan alle bestaande hellingtheorieën en sluit geen enkele uit. Of er bouwsteigers rondom de constructie stonden ten tijde van de bouw was geen probleem voor de Egyptenaren en is geen probleem voor ons. De precisie werd vanaf de binnenzijde gemeten en niet andersom. Volgens Bryn werden alleen in Egypte spitse piramides gebouwd. In China en Amerika werden er piramides met een platte top geconstrueerd en was daarom de behoefte aan nauwkeurigheid een stuk minder groot. "In Egypte moesten de spitse toppen zich exact boven het midden van het grondvlak bevinden. Ik ben er nu achter gekomen hoe de Egyptenaren zo nauwkeurig wisten waar ze de pyramidion, de laatste steen op de piramide, gingen plaatsen."
Toeval Degenen die de piramides bouwden, lieten dat niet aan het toeval over. De Egyptenaren moesten een secuur plan hebben om elk van de 2,3 miljoen kalkblokken op de juiste wijze neer te leggen. De zwaarste stenen van een piramide waren van graniet en werden gebruikt voor het plafond van de grafkamer. Er bestond een besteltermijn van maar liefst vier jaar voor deze loeizware exemplaren die werd gehouwen in een steengroeve bij Aswan, 900 kilometer stroomopwaarts langs de Nijl. Bryn: "Dan moest je vantevoren dus goed weten hoeveel stenen je nodig had ." En dat niet alleen. De prehistorische bouwmeesters dienden eveneens op de hoogte te zijn hoe iedere steen eruit moest zien. Bovendien was het uiterst belangrijk dat ze wisten waar de bouwmaterialen geplaatst zouden worden. Daarbij kwam nog eens dat de constructieleiding moesten kunnen communiceren met de bouwvakkers over waar iedere steen voor zich gezet diende te worden. Dit was iets wat de Egyptenaren moesten weten voordat ze überhaupt aan de bouw begonnen. Het was dan ook van levensbelang dat ze op een eenvoudige manier konden overleggen met de circa 10.000 bouwknechten die ook nog eens analfabeet waren.
Precisiesysteem Bryn is van mening dat de Egyptenaren in staat waren om het precisiesysteem waarmee werd gebouwd los te zien van de fysieke delen van de constructie. Dit systeem dat vandaag de dag in de bouw als vanzelfsprekend wordt gebruikt, was beslissend voor de Egyptenaren om de top van de piramide, de zogeheten apex, te kunnen bereiken. "Het antwoord op het raadsel van de piramides is helaas niet spannender dan dat", verklaart Bryn. De Noorse bouwkundige had zelf ooit een architectenbureau in Oslo en tekende grote bouwwerken. Deze ervaring gebruikte hij om te begrijpen hoe de Egyptenaren hun piramides ontwierpen. "Wanneer je tegenwoordig op een bouwplaats komt, heeft de bouwleiding een precisiesysteem opgezet. Alle maten komen van dit systeem. Vandaag de dag gebruiken we lasers, maar het is nog niet zo lang geleden dat het precisiesysteem bestond uit metseldraad en schietlood."
Hele getallen Het systeem maakte de communicatie op de bouwplaats ook eenvoudiger. "De voormannen konden gedurende het hele bouwproces dezelfde, makkelijke woorden gebruiken. Daardoor was het ook mogelijk om slechts hele getallen te gebruiken en geen breuken. De Egyptenaren hadden namelijk geen getallen die kleiner waren dan één. De lengte-eenheid was royal cubit, de lengte van de onderarm van de farao. Deze werd opgedeeld in zeven palms (handpalmen) die op zijn beurt weer bestond uit vier fingre (vingers). Alle maten van een piramide bestaan uit deze eenheden. Bryn heeft opnieuw deze principes toegepast voor de piramideconstructie met het maken van gedetailleerde bouwtekeningen voor piramides.
Verrast De Noor is verrast dat niemand daar eerder aan dacht. "Ik ben feitelijk geschokt dat dit al niet veel eerder is gedaan. Het is merkwaardig dat onderzoekers daar eeuwenlang niet bij hebben stilgestaan. Een piramide is toch echt een gebouw." Hij denkt dat zijn ervaring met het ontwerpen van grote gebouwen de sleutel was om zijn theorie over het precisiesysteem van piramides te kunnen ontwikkelen. "Ik spreek me niet uit over geschiedenis of egyptologie. Dat is niet mijn vak. Maar het rare is wel dat archeologen en egyptologen, die doorgaans niets van bouwkunde weten, zich hooghartig hebben uitgesproken over hoe de Egyptenaren wel of niet hun piramides bouwden", merkt Bryn cynisch op. "Behalve egyptologen zijn het alleen newage-aanhangers en dergelijke geweest die met dusdanige, door ufo's geïnspireerde uitspraken voor de dag zijn gekomen."
Van 25 november tot 09 december verbleven we in Sharm-el-Sheikh
- Hotel Sirokeiz Three Corners.
Het was een droomvakantie... zeker met de sneeuw- en ijstoestanden in ons kikkerland ! We konden er genieten, tussen vele belgen, van een temperatuur tussen 31 en 34 graden. Na 5 december was er al een mooie kerstversiering zowel binnen als buiten/ het leek wel een sprookjesland ....
Verschil groot / klein visum en waar het beste te kopen - Airport Sharm el Sheikh -
Sharm el Sheikh, Egypte
Bij aankomst in Egypte koop je een visum.
Ga je naar Sharm el Sheikh heb je daarnaast de mogelijkheid een (gratis?) klein visum te nemen als je verder niets van plan bent dan in het hotel/resort te verblijven. Met een klein visum kan je wel enkele (kleine) uitstapjes maken maar volgens mijn informatie heb je voor het St. Katharinaklooster en/of Coloured Canyon OFFICIEEL een groot visum nodig.
Terwijl er genoeg praktijkverhalen zijn van mensen die dit hebben gedaan met een klein visum. Ik zou het risico niet nemen voor die paar centen.
Dan het kopen van het visum op de luchthaven van Sharm. Na de paspoortcontrole wordt je naar balie's gewezen waar de visa te koop zijn. Je ziet waarschijnlijk boven het loket een Tui logo o.i.d. Iedereen gaat als kuddedieren daar netjes in de rij staan. Direct rechts daarnaast zie je enkele loketjes. Twee of drie naast elkaar. Het kan zijn dat de heren bij elkaar, in één van de hokjes zitten te keuvelen, maar ieder loket heeft zijn eigen beambte. Hier koop je een visum ZONDER toeslag van de touroperator. Zorg dat je briefgeld in euro's bij de hand hebt. Ze accepteren geen muntgeld. Wisselgeld krijg je in Egyptische ponden 1. je bent (waarschijnlijk) veel sneller klaar en 2. je betaald niet te veel ;-)
In het boek Hosea (de naam betekent: verlossing) spreekt God over het roepen van Israël uit Egypte.
Toen Israël een kind was, heb Ik het liefgehad, en uit Egypte heb Ik mijn zoon geroepen (Hosea 11:1).
God riep Israël uit Egypte om het volk te leiden naar en te brengen in Kanaän, het land der belofte. De naam voor Egypte in het Hebreeuw is Mitsrajim. De letters van het Hebreeuwse alfabet hebben elk een waarde. Zo is de totale waarde van het woord Mitsrajim, geschreven: mem-tsade-resh-jod-mem, in getallen 40-90-200-10-40 = 380. De totale waarde van Kanaän geschreven kaf-noen-ajin-noen in getallen 20-50-70-50 = 190. We zien dat beide getallen zich tot elkaar verhouden als 2:1.
Hierin ligt een diepe waarheid aan ten grondslag. God haalt zijn volk namelijk uit de twee-heid, het dualisme, en wil het leiden naar de één-heid, de harmonie, de rust-in-zichzelf. Het woord Mitsrajim is een bijzonder woord, het geeft namelijk die dubbelheid al aan.
De uitgang ajim is de uitbeelding van een twee-heid. Zo worden b.v. de beide benen raglajim, de beide handen jadajim, de beide ogen enajim, de beide oren oznajimgenoemd. Het is de dubbelheid van het woord Mitsr, zoals dus jadajim, handen, de dubbelheid is van het woord jad, hand. Nu heeft dat woord Mitsr in zich als stam het woord tsr, geschreven tsade-resh, hetwelk zowel met vorm te maken heeft als ook met leed en onderdrukking.
Het woord Mitsrajim betekent dan dus de vorm in dubbelheid of, de dubbele vorm en ook het leed van de dubbelheid of het leed in de tweeheid, de onderdrukking in de tweeheid.
En daarmee geeft dat woord dan ook aan wat Egypte eigenlijk is in de Bijbel. Het is een uitkristallisering in de tijd, en de uitdrukking op een bepaalde plaats in de tijd, van datgene dat in wezen betekent het leed van de twee-heid, het gevangen zijn in de twee-heid van de wereld. En het zich er niet uit kunnen verlossen, het niet weten hoe er uit te komen. Terwijl Kanaän het beloofde land is, waar een nieuwe wereld zou beginnen. Daar zou de een-heid hersteld zijn, de een-heid die men kende ook voordat men in Egypte was terecht gekomen. Dit loopt parallel met het komen van de mens uit de zesde dag in de zevende dag.
En dan gaat de weg beginnen van dit land van de gevangenschap, van het lijden, naar het beloofde land waar alles goed zal zijn. De woestijn is de wereld waar men doorheen trekt. Zij zelf is niets, zij is onvruchtbaar en onherbergzaam. Zij is niet bedoeld om er te kunnen blijven. Je trekt er doorheen als door de tijd. Maar wie terug verlangt naar de woestijn of Egypte, is als een slaaf die de vrijheid in die zevende dag niet wil, en die daardoor voor eeuwig knecht blijft. Maar ondanks dat, de weg gáát verder en loopt tenslotte uit in de achtste dag, nieuwe schepping, waar het einddoel bereikt is. De gang van Egypte naar Kanaän is dus de weg van de tweenaar de één. Wat is Bijbel toch een schitterend verhaal, die ons al vertellend naar Huis leidt. Naar dat Vaderhuis met de vele woningen. Hem zij de eer en glorie voor nu en in de toekomst
Vaststaat dat de oude Egyptenaren de familie als hoeksteen van de samenleving zagen. Trouwen was dan ook een logische stap voor de Egyptische bevolking: een stabiel gezin bracht goede volwassenen voort die de samenleving in stand konden houden.
De Egyptenaren trouwden dus wel degelijk. Maar vergeet de ambtenaar van de burgerlijke stand, de trouwjurk en de polonaise: duizenden jaren geleden gingen dingen gewoon iets anders. Het huwelijk was meer een soort contract. Een geregistreerd partnerschap.
Farao Toetanchamon en zijn vrouw
Verantwoordelijkheid Ook al hebben we geen teksten die het huwelijk noemen, officiële documenten laten duidelijk zien dat getrouwde mannen en vrouwen duidelijk gedefinieerde verantwoordelijkheden hadden, vertelt
archeoloog Zahi Hawass.
Uitzet Zo was duidelijk bepaald dat zowel de man als de vrouw een deel van de uitzet mee het huwelijk innam. Voor de vrouw betekende dat: huishoudelijke spullen, textiel en soms een ezel (het belangrijkste vervoermiddel van die tijd). De man bouwde het huis en voorzag zijn vrouw van juwelen en benodigde grondstoffen.
Contracten In een contract werd vastgelegd wat van wie was. Deze contracten werden gesloten tussen de man en zijn schoonvader, de vrouw stond daar dus buiten. In een tweede contract werd bepaald waar de vrouw recht op had: hoeveel voedsel en kleding haar echtgenoot haar jaarlijks zou moeten schenken.
Ook voor een eventuele scheiding werden regels opgesteld. Zo had een vrouw recht op éénderde van de spullen. Ook haar eigendommen mocht ze houden. In eerste instantie mocht alleen de man het initiatief nemen om tot scheiding over te gaan, maar in de late periode (712 tot 332 voor Christus) had ook de vrouw het recht om een scheiding in gang te zetten. Redenen om tot een scheiding over te gaan waren: onvruchtbaarheid, misbruik, overspel of het willen trouwen met iemand anders. Als één van de partners het niet eens was met de scheiding kwam er een rechtszitting.
De Bijbelse plagen die volgens het Oude Testament Egypte hebben geteisterd, zijn geen verzinsel. Dat beweren wetenschappers. De plagen zouden echter niet door de hand van God, maar door klimaatverandering en een vulkanische uitbarsting tot stand zijn gekomen.
Onderzoekers denken het bewijs te hebben gevonden dat de natuurrampen die in de Bijbel beschreven staan ook echt gebeurd zijn. De tien plagen van Egypte werden volgens de Bijbel op het land losgelaten, omdat de farao de Israëlieten als slaven gebruikte en ze ook na dringende verzoeken van God niet wilde vrijlaten. De plagen zouden in de oude stad Pi-Ramses, aan de Nijldelta hebben plaatsgevonden. Dit was de hoofdstad van Egypte onder farao Ramses II. Hij regeerde van 1297 tot 1213 voor Christus.
Kettingreactie
Volgens de onderzoekers zijn de plagen echter niet aan God, maar aan een kettingreactie ten gevolge van klimaatveranderingen toe te schrijven. Zon 3000 jaar geleden werd Pi-Ramses plotseling door alle inwoners verlaten. Dat zou met de plagen te maken kunnen hebben. Klimatologen hebben het gebied bestudeerd en concluderen dat er aan het eind van het bestuur van Ramses II een plotselinge klimaatverandering optrad. Die conclusie is gebaseerd op onderzoek naar stalagmieten. Deze gesteenten in Egyptische grotten bevatten radioactieve elementen waaruit af te leiden valt welk weerpatroon er in Egypte heerste. Enkele millennia geleden veranderde dat patroon drastisch.
Droogte
Pi-Ramses zou eerst een vochtig en warm klimaat hebben gehad, maar zon 3000 jaar geleden plotseling met droger weer te maken hebben gekregen. Farao Ramses II regeerde tijdens een heel gunstige periode, legt onderzoeker Augusto Magini uit. Er viel veel regen en zijn land bloeide. Maar deze natte periode duurde maar een paar decennia. ( ) Er kwam een droge periode en die had serieuze consequenties.
Eerste plaag Eén van die consequenties zou het opdrogen van de Nijl zijn geweest. Dit wordt in de Bijbel als de eerste straf van God genoemd. De Nijl zou veranderd zijn in een modderstroom. In de Bijbel wordt zelfs gesproken van rivierwater dat in bloed veranderde. Volgens onderzoekers kan die beschrijving wel eens te maken hebben met giftige algen die door het langzaam stromende water in het Nijlwater terecht kwamen. Zodra deze algen sterven, kleurt het water rood.
Tweede, derde en vierde straf
Ook de tweede, derde en vierde plaag zou met de klimaatverandering te maken hebben gehad. Het land werd volgens de Bijbel achtereenvolgens geteisterd door kikkers, luizen en vliegen. Doordat er giftige algen in het Nijlwater zaten, moesten de kikkers het water verlaten.
Door de stress van zon verhuizing, veranderden de kikkervisjes razendsnel in volwassen exemplaren. De kikkers stierven al snel op het droge land, waardoor insecten als muggen en vliegen niets meer te vrezen hadden en zich rap vermenigvuldigden.
Vijf en zes Dat leidt vervolgens tot de vijfde en zesde plaag: ziek vee en bulten. De insecten zouden ziektes als malaria hebben meegebracht waardoor epidemieën hoogtij vierden.
Zeven, acht en negen
De zevende, achtste en negende plaag (respectievelijk hagel, sprinkhanen en duisternis) worden volgens de wetenschappers verklaard door een natuurramp die een eind verderop gebeurde.
Daar barstte de vulkaan Thera uit en werden miljarden tonnen vulkanisch as in de atmosfeer gebracht. Gevolg: het as komt boven Egypte in botsing met onweersbuien en de hagel komt met bakken uit de hemel. Door de as valt er meer regen en is de luchtvochtigheid hoog: een ideaal klimaat voor sprinkhanen. Zij vermenigvuldigen zich snel en teisteren vervolgens Egypte. Ondertussen voorkwam as dat zonlicht het aardoppervlak bereikte en werd het donker.
En tien De laatste plaag: alle eerstgeborenen in Egypte sterven, zou verklaard kunnen worden door een schimmel in het graan. De oudste in het gezin mocht altijd als eerste van het graan eten en zou zo als enige het slachtoffer zijn geworden.
Robert Miller, professor aan de katholieke universiteit van Amerika ziet niets in de verklaringen van de wetenschappers. Ik ben terughoudend in het verzinnen van natuurlijke oorzaken van alle rampen. Volgens hem zorgen de verklaringen ervoor dat de plagen van God hun doel verliezen. Het punt was dat je Egypte niet kon verlaten door natuurrampen, maar wel door de hand van God.
Wanneer leefde farao Djoser nu precies? En wanneer droeg hij de macht over? Wetenschappers zijn er voor het eerst in geslaagd om de tijd van de faraos en de verschillende dynastiën exact te dateren. Ze lieten de koolstofdatering los op de overblijfselen van onder meer fruit, zaad en planten.
De resultaten van het onderzoek dwingen historici om de geschiedenisboeken te herzien. Voor het eerst is de koolstofdatering precies genoeg om de geschiedenis van het oude Egypte tot hele specifieke data terug te brengen, legt onderzoeker Christopher Ramsey uit.
Het onderzoeksteam liet de koolstofdatering los op zaden, manden, textiel, planten en fruit. Al deze oude objecten waren door musea in de Verenigde Staten en Europa beschikbaar gesteld.
Totnogtoe zijn alle data die we uit de geschiedenisboeken kennen, gebaseerd op historische documenten en archeologische opgravingen. Maar dat is niet heel betrouwbaar. Met elke nieuwe dynastie die er in Egypte aan de macht kwam, ontstond een nieuwe tijd met nieuwe documenten. Maar wanneer de ene dynastie exact in de andere overliep, is onduidelijk.
Zo blijkt uit de resultaten van de onderzoekers dat Djoser een van de bekendste faraos uit het Oude Rijk tussen 2691 en 2625 regeerde. Dat is 50 tot 100 jaar eerder dan gedacht. Ook blijkt het Nieuwe Rijk iets eerder ontstaan te zijn: tussen 1570 en 1544 voor Christus. Ik denk dat geleerden en wetenschappers blij zullen zijn om te horen dat ons kleine team van onderzoekers een eeuw aan onderzoek in drie jaar tijd heeft bevestigd.
Koolstofdatering is een methode die het mogelijk maakt om de exacte leeftijd van voorwerpen tot 60.000 jaar oud vast te stellen.
De oudste sporen van een geschreven taal vinden we in Egypte rond 3100 v.Chr. Het gaat daarbij om kleine groepjes schrifttekens, uitgebeiteld of met inkt gepenseeld op grafsteles, zegelstenen, potten, leistenen paletten of ivoren en houten labels. Over de herkomst van het schrift bestaan vele tegenstrijdige theorieën.
De Egyptenaren zelf hebben zich er niet druk over gemaakt. Voor hen waren de hiërogliefen eenvoudigweg het schrift van de woorden der goden, een geschenk van de god der schrijfkunst Thot aan de mensheid. De hierogliefen waren een heel ingewikkelde beeldtaal die van links naar rechts, van voren en naar achteren gelezen kon worden en je deed er jaren over om het te snappen. Alleen vooraanstaande schrijvers mochten zich er in bekwamen.
Degene die er voor de eerste keer in slaagde om hiërogliefen te ontcijferen was de Franse taalkundige Jean-François Champollion, in 1822. Hij riep iets van Ik heb het! en toen zakte hij in elkaar. Hij was natuurlijk doodmoe van al die jaren denken. De hierogliefen waren eigenlijk een soort pictogrammen, die ze dus maakten, maar dan zelf ook weer jarenlang bestudeerden. Champollion krabbelde weer op en werd geroemd om zijn ontcijfering.