Het initiatief van De Standaard doet denken aan de demarche van het weekblad Knack dat de licentiaatsverhandeling van Freya Vandenbossche op zijn website plaatste. Het fundamentele verschil is de intentie: De Standaard wil geen hetze voeren. Om die reden ben je niet van plan je abonnement op te zeggen, wat je wel hebt gedaan in het geval van het achterbakse en platvloerse Knack. Maar het kernprobleem blijft hetzelfde: hoeveel lezers kunnen zon rapport correct interpreteren? Er is niet alleen de terminologie, er zijn ook de verwijzingen naar documenten zoals het leerplan: wie weet wat er in zon leerplan staat?
Eén detail uit het rapport van onze school: de leerlingen van de eerste graad klagen over de werkdruk. Nu heb je nooit anders meegemaakt dan dat leerlingen kloegen over weer eens een overhoring, weer een huistaak. En op het einde van elk trimester kreeg je de vraag: hoeveel van de leerstof gaat u laten vallen?
In scherp contrast daarmee hoorde je van oud-leerlingen enkele jaren later: op onze school hebben we nooit leren werken, we zijn niet voorbereid op het hoger onderwijs
Ouders die zich zorgen maken omtrent een schoolkeuze zouden daarom beter persoonlijk contact opnemen met alle betrokkenen: directie, leerkrachten, oud-leerlingen. Het papier is geduldig: met rapporten kan men zowel verdoezelen als ten onrechte aanklagen.
In de praktijk is het zo dat in de weken voor de aankomst van een doorlichtingcommissie gauw gauw allerlei documenten worden bijgewerkt, maar wat zegt dit over de dagelijkse kwaliteit van het onderwijs en de opvoeding in een school? Is een goeie leerkracht iemand die stipt een agenda bijhoudt? Scholen worden geprezen om de bijscholing van hun personeel, kun je hier en daar lezen. Wat betekent dit in de feiten: leerkrachten gaan naar een symposium, laten een kruisje zetten bij hun naam en ze zijn bijgeschoold. Wat nog nooit is gevraagd, noch door zon team van doorlichters, noch door een pedagogische begeleider (de vroegere diocesane inspectie) : wat doet een leerkracht thuis aan zelfstudie, blijft een leraar Nederlands boeken lezen, onderhoudt een leraar Engels zijn kennis van deze taal etc
Kortom, het is niet met bureaucratie dat je mensen beter doet functioneren. En het is evenmin aan de hand van paperassen dat je een correct beeld krijgt van het niveau van menselijke arbeid of van de waarde van een persoon: er bestaat geen prikklok die enthousiasme meet.
Waarom kroop Saddam als een aardworm uit zijn hol ? Waarom volgde hij het voorbeeld van Hitler niet, of van Himmler : een kogel, een ampul ? Drijft doodsangst een mens zover dat hij tot het uiterste wil marchanderen met het onvermijdelijke ? Of was deze man zo vervreemd van de wereld dat hij erop rekende dat hij nog weg zou komen met zijn verleden ?Of word je na dagen en dagen onder de grond zo mul en murw dat om het even wat een verlossing is, zelfs de ergste vernedering ?
Wat weten wij van deze mens, van de mens tout court ; wat weten we van onszelf ?
Soms maken we de deemstering mee van de god in onszelf, soms zijn ontmaskering, soms zijn kruisiging : maar de ontkenning van zijn goddelijk bestaan, staat die niet gelijk aan de ontkenning van ons bestaan zelf ? Wij willen veel bekennen, maar niet dat we niet bestaan.
31.
Een lege brievenbus te veel en je loopt lek als een fietstube die een kiezel heeft weg geknald.
Of ben je gewoon van minderwaardig rubber en moet er om de zoveel dagen iets gebeuren dat je oppompt ? Het hellend vlak van moe naar moedeloos : soms is een blik op je pens in de spiegel voldoende, soms een verwijt in het bijzonder het verwijt dat somber met nors verwart. Soms is het een kettingzaag die je te vroeg het bed uit jaagt en die een berk verminkt tot er alleen nog een witte paal staat in een winterse tuin. En soms komt dat alles samen en is dat alles veel, te veel en loop je leeg als minderwaardig rubber.
32.
Het blijft een wonder : een blad dat leeg was, is nu volgeschreven ; en vóór je eraan begon, had je er geen vermoeden van dat deze tekst in jou aanwezig was. Soms is de verwondering zo groot dat je geneigd bent op of om te zien of daar niemand is die jou heeft ingefluisterd.
33.
Alweer een fletse :
ook de schoonste heeft een streepjescode aan haar slipje.
35.
De woorden en hun waarheid. Na het triomfantelijke weve got him en de lofzang op de eigen intelligence services en de dappere troepen, zegt de krant vandaag dat het monster is verklikt door een van zijn vroegere slachtoffers en door Koerden gedrogeerd en dan overgeleverd aan de Yankees. Het zijn misschien slechts nuances die nooit de geschiedenisboekjes zullen halen, maar ze illustreren wel hoe we voortdurend onderhevig zijn aan propaganda en make believe. In eigen land waren de dampen van Vilvoorde onschadelijk tot één interview met één wetenschapper op het tegendeel wees. Je zou wensen dat de leugen altijd zo stonk.
36.
Is dit een positief fatalisme: doodgaan is voor losers, mijn dood zal een voltooiing zijn ? Misschien is dit een kleine bijdrage tot de oplossing van de vergrijzing : laat mensen beslissen wanneer hun leven af dan wel op is. De basisgedachte is dat iedereen begint met een levensprogramma dat moet worden afgewerkt en eens afgewerkt, wordt al wat volgt overbodig en ongewenst. Tijdens het Romeinse bestuur over Marseille kon iedere romein in een centraal depot een fiooltje ophalen na goedkeuring van een verzoekschrift met een lethaal drankje : soms gaat beschaving vooruit door terug te keren.
37.
Elke dag is weer zon glazen kast waar je een munt in stopt en een kraan rijdt langs een verchroomde stang, ploft neer en de blinkende vingers halen een hoopje vlokken op, wat piepschuim of schaafsel en nooit een horloge of zon poppeding en het is dat licht in die glazen ruimte die je aanlokt, elke dag weer, al weet je dat zon horloge uit Hongkong geen kloten waard is en dat popje met haar tutu van geperste kant : je kan het op je revers spelden en je hopeloos belachelijk maken bij je leeftijdsgenoten met een echt lief en zonder tutu.
Elke dag weer is een kermisdag en je haalt een muntje boven.
38.
Je kan een bestemming niet bereiken zonder de erbij horende weg af te leggen, het enige Rome waarnaar alle wegen leiden, is het knekelveld of de strooiweide.
Is dit wel een troost voor machteloze afgunst : een mausoleum is niet méér dan een massagraf ? Waar worden bloemen neergelegd en welke dode ruikt de bloemen?
Terug van de nieuwjaarsbijeenkomst met de 55-plussers van onze school. De directeur gaf een uiteenzetting over het rapport van de doorlichtingcommissie die in september-oktober onze lokalen onveilig had gemaakt.
Wat opvalt is het apodictisch karakter van al de oordelen: deze doorlichters-oplichters spreken alsof ze de paus himself zijn die ex cathedra zijn onfeilbaarheid proclameert. Zij weten het, de directeur en zijn leerkrachten zijn stumperds die ondanks hun jaren ervaring nog alles moeten leren. Het gaat dan zowel om essentiële didactische of pedagogische zaken als om praktische details. Volgens het ene orakel moet de school driemaal per jaar een brandalarm inoefenen, volgens een andere volstaan twee oefeningen; een ontruiming waarbij achteraf de leerlingen op foute reacties worden gewezen is geen oefening maar een les.
Er moet meer gedaan worden aan BZL, door de directeur al lachend vertaald als bijna zonder leraar, eigenlijk betekent het begeleid zelfstandig leren. De leraar moet een coach zijn die opzoekopdrachten geeft en zijn leerlingen stuurt bij hun opzoekingen. Alsof dit in het verleden nooit gebeurde: altijd hebben leerlingen documentatieopdrachten gekregen, altijd moesten zij naslagwerken raadplegen om een boekbespreking of andere uitvoerige taak uit te werken.
Om de zoveel jaar moet het pompwater worden uitgevonden en het moet dan exact gebeuren zoals de nieuwlichters het zich in hun arrogante kop hebben gehaald.
Dit is wat het meeste stoort: het autoritaire, zelfgenoegzame van deze betweters en het tragische voor ons onderwijs zou kunnen zijn dat precies de leerkrachten met persoonlijkheid, met een eigen visie en een originele creativiteit de scholen ontvluchten en op zoek gaan naar een werkmilieu waar hun talenten wel worden gewaardeerd. Het resultaat zou kunnen zijn dat het lerarencorps bevolkt wordt door meelopers, dienstkloppers, uitvoerders zonder enige persoonlijke inbreng, zonder enige gedrevenheid en wellicht met geringe competentie.
Terloops, laten we eerlijk zijn: we hebben 20, 30 jaren geleden ook al gemopperd over de gebrekkige kennis en de povere taalbeheersing van onze leerlingen. Maar het fundamentele verschil met toen is dat je in die tijd de opdracht kreeg er iets aan te doen, terwijl het vandaag juist verboden wordt: we mogen niet meer systematisch aan spraakkunstonderwijs doen, we mogen geen woordenlijstjes meer aanleggen etc
En telkens sta je voor de vraag: op welke grondslag is deze rage gefundeerd, op welk wetenschappelijk onderzoek dat zou aantonen dat de nieuwe aanpak betere resultaten oplevert dan de traditionele?
De recente tribulaties over kennisgericht onderwijs versus vaardighedenvormen slechts een deel vande problematiek: in essentie gaat het om formalisme versus inhoudelijkheid, volgzaamheid tegenover passie. Onderwijs kan maar niveau halen wanneer het verstrekt wordt door enthousiaste geesten, gedreven door liefde voor het vak en oprechte bekommernis om de leerlingen, niet alleen in hun huidige situatie maar ook in hun toekomstige. Dit laatste houdt in dat de leerkracht weet waar hij of zij naartoe wil. Aan welke toekomstige samenleving wil men meewerken, wat voor mens wil men mee helpen vormen. Het licht van de doorlichters is blijkbaar niet sterk genoeg om zover te schijnen
Wie zijn zelfrespect opgeeft, verliest uiteindelijk het respect van de anderen. Het zijn niet de goedkoopste hoeren die met de meeste egards worden behandeld.
13.
Een meisje is poëzie, een vrouw proza. Een vrouw heeft verhalen, een meisje dromen. Zolang een vrouw droomt is ze een meisje, zodra een meisje verhalen vertelt is ze een vrouw.
14.
Flauwe woordspeling : toen hij klaarkwam liet hij een rukwind.
15.
Kun je een partner bespelen zoals een instrument wordt bespeeld en levert het bespelen van het eigen instrument de betere muziek op ?
Allicht hoort bij elk type speler een passend type instrument, maar zonder virtuositeit
én overgave blijft het povere muziek.
16.
De waarheid van een tekst, in het bijzonder van een gedicht, bestaat binnen de grenzen van de tekst, van het gedicht. Als de auteur daarin al aanwezig is, dan alleen als asielzoeker, sommigen zullen zeggen als illegaal.
17.
Woorden kunnen vuurstenen zijn : als je die woorden tegen elkaar knotst leveren ze vuurwerk op, de lichtflits van het inzicht.
18.
Jong zijn is morsen met de tijd alsof men er te veel van heeft.
19.
Je kan in elk dorp een Eifeltoren bouwen, maar wat is er dan nog bijzonder aan een Eifeltoren ? Niet elk theelichtje is meteen een vuurtoren. Anders gezegd : indien iedere dichter zich een Gezelle waant, iedere schilder een Picasso, waar blijft dan de grootheid van Gezelle of van Picasso ?
20.
Ontmoet een tijdgenoot, lees Montaigne : hij beheerst de klassieken zodanig dat hij er modern van wordt.
21.
Het ligt in de aard van de mens om zijn zelfoordeel te laten afhangen van het oordeel van de anderen. Zo blijft geluk uitgesteld geluk, een wachten op, tot het enige zekere geluk je te beurt valt : de dood die alles glad veegt, alles om het even maakt.
22.
Een gezond alternatief voor prozac : hou een rijpe trostomaat tegen je neus.
23.
Schrijven is gaan zitten en het doen.
24.
Alleen het perfecte is goed genoeg. Althans in de kunst en in de techniek, daarbuiten is het een dwangneurose.
25.
Alweer een flauwe : die slapjanus schiet alleen nog wanneer hij wakker schiet.
26.
TV-bekendheid is de trampoline naar de onsterfelijkheid, de meeste TV-goden komen tussen de rubberen ophanging terecht en breken hun te korte beentjes (dixit Boon)
27.
Mexicaans gezegde (uit Amores Perros ?) : als je god wil doen lachen, vertel hem dan je plannen.
Vervang god door goden of noodlot. Dit gezegde tast de grenzen van de persoonlijke vrijheid af. Imre Kertèsz heeft het daar ook over in Onbepaald door het lot : de gebeurtenissen komen niet alleen op je af, jij gaat evenzeer naar de gebeurtenissen toe. Jij bent niet alleen de executeur van je lot, je bent dat lot zelf. In de rally van je leven ben jij piloot en co-piloot, maar de vraag is of die elkaar begrijpen : de ene die de route leest en de andere die ze aflegt. En lezen betekent hier herkennen zoals een chip zijn eigen code herkent.
28.
Verzaken kan maar aan bezit. Men kan moeilijk ascese eisen van iemand die is geboren op een vuilnisbelt. En over de betrekkelijkheid van ambitie kan men pas onverdacht pratenals men ze heeft gerealiseerd.
Uit de vaststelling dat de voorbije twee jaar 82 nieuwe bundels zijn gepubliceerd van Vlaamse dichters, leidt De Standaard af dat het goed gaat met de poëzie in Vlaanderen.
Hebben de onderzoekers ook nagegaan wat de oplagen waren en hoeveel exemplaren daarvan zijn verkocht?
Tweede vraag: hoeveel van deze productie dringt door tot in de media, hoeveel recensies van nieuw werk verschijnen in de kwaliteitsbladen zoals De
Standaard en De Morgen,en hoeveel individuele gedichten worden voorgesteld aan het ruimere publiek?
Als het economisch gezien zo goed gaat met de poëzie in Vlaanderen, waarom jammert Willy Tibergien dan voortdurend over zijn uitblijvende subsidies, hoeveel literaire tijdschriften en literaire uitgeverijen kunnen het trouwens stellen zonder subsidies?
Derde vraag: hoeveel mensen leren behoorlijk poëzie lezen in het onderwijs en zijn later in staat om de moderne dichter in voldoende mate te begrijpen?
Een initiatief als een Gedichtendag is lovenswaardig, maar alleen wanneer hij een culminatiepunt markeert in een permanente belangstelling, anders is eenmaligheid niet meer dan een soort karnaval: voor een dag of een paar dagen doen we alsof.
Is het zo extreem om voor te stellen dat in de media die zichzelf beschouwen als kwaliteitsmedia - Klara, Canvas, De Standaard en De Morgen er dagelijks poëzie aanwezig behoort te zijn en dan niet alleen in de vorm van leukigheid à la Wim Helsen?
Gedurende de ruim dertig jaren van je leraarsschap heb je nooit anders meegemaakt dan dat leerlingen met een afwijkend uiterlijk door collegas, opvoeders en directie onder druk werden gezet, vaak de klas werden uitgestuurd en soms zelfs van school verwijderd. Je tegenargument is altijd geweest dat niemand ooit zo onberispelijk gekleed is gegaan als gangsters en fascisten. Vader vertelde over het gigantische verschil tussen de Fritzen uit WO I en het Herrenvolk van WO II: de eerste zaten onder de luizen, de tweede gingen gekleed in keurige uniformen. Oplichters en fraudeurs winnen het vertrouwen van hun prooien en van het grote publiek door hun uniform van burgerlijk fatsoen. Ook de kopstukken van het Blok zal men nooit betrappen op slordige kledij.
Besluit: het is verleidelijk om mensen te beoordelen op basis van hun uiterlijk maar niets is zo dom. En het fenomeen gaat verder dan de stralende bazen van Sabena: steeds weer zien we imagos op tv, of het nu om een president gaat of om een zakenman. En steeds weer reageert het publiek volgens een schema van sympathie versus antipathie, louter gebaseerd op een oppervlakkige verschijning. De Romeinen zegden het al: mundus vult decipi, ergo decipiatur de wereld wil bedrogen zijn, laten we hem maar bedriegen.
Volgens de grote baas van de Belgische gevangenissen, Hans Meurisse, valt het best mee met de wantoestanden in de gevangenis van Merksplas. Hij heeft slechts weet van één klacht. Is dit niet typisch voor bureaucraten: klachten of problemen bestaan pas wanneer ze op papier staan en liefst op een door de administratie opgelegd formulier.
Het gevaar van dit bureaucratisch formalisme is dat de betrokkenen hun geloof in de rechtsstaat verliezen. Bovendien kunnen gevangenen in hun toestand van afhankelijkheid gemakkelijk worden geïntimideerd om niet over te gaan tot het officialiseren van hun klacht.
Er schort duidelijk wat met de selectie en de opleiding van onze cipiers, wat wellicht te maken heeft met objectieve factoren zoals een relatief lage verloning en een stresserende job.
De fundamentele vraag die ons allemaal aanbelangt, is: beschouwen we onze gevangenissen als moderne vergeetputten of als een ultiem middel tot heropvoeding?
Een beschaafd land kiest voor het laatste maar moet er dan ook voldoende middelen voor uittrekken: voor een menswaardige accommodatie en vooral voor werkomstandigheden waarin bekwame mensen correct kunnen functioneren.
Het Antwerpse stadsbestuur heeft beslist dat ambtenaren geen zichtbare tekenen van hun (geloofs-)overtuiging mogen dragen. Het discriminerende zit in het woord 'zichtbaar': het is nogal duidelijk wie onder deze verbodsbepaling valt - de chassidische joden en de moslima's. Maar de eerste groep solliciteert niet bij de overheid, die blijven werken en leven binnen hun eigen milieu. Voor alle duidelijkheid: deze jongen is een overtuigd atheïst. Maar in wat voor samen-leving komen we terecht wanneer het dragen van symbolen die tot een godsdienst behoren op zich reeds een bron van ergernis en wantrouwen zijn, in die mate zelfs dat ze moeten verboden worden? Zouden gelovigen en ongelovigen dan niet meer kunnen samenwerken? Terloops: het gaat hier wel om de hoofddoek, niet over een boerka of gezichtssluier die de identificatie onmogelijk maken en terecht worden verboden. Politici en burgers lijden aan selectief geheugenverlies: in de jaren vijftig en zestig van vorige eeuw droegen vrijwel alle Vlaamse vrouwen een sjaaltje of hoedje om naar de kerk en naar de markt te gaan. Dat behoorde tot de toenmalige fatsoensregels. Het is niet mijn opvatting van fatsoen, maar als de betrokkene daarvoor kiest - wat duidelijk iets anders is als ertoe gedwongen worden - wie ben ik dan om daartegen bezwaren te maken? Hoe ontstaat religieus fanatisme? Onder meer door onschuldige symbolen uit te sluiten. In een OCMW-ziekenhuis, zoals het Brugse AZ Sint-Jan, mogen dan ook geen zusters meer te zien zijn die zich als kloosterzuster manifesteren. Mij interesseert de kwaliteit van hun inzet, niet de kap die zij eventueel dragen.
In zijn column 'brood en spelen' ontwikkelt sportjournalist Rik van Walleghem (in £De Standaard van maandag 15 jan) een zonderlinge redenering.
Hij geeft toe zelf niet bevoegd te zijn om over het project voor een nieuw Club Bruggestadion te oordelen, maar de contestanten noemt hij alvast 'ecosnobs'.
Het meest onthutsende is zijn stelling dat in een democratie de regering en het parlement beslissen en dat men dat moet aanvaarden.
Dus gedaan met het manifesteren tegen een oorlog, een bedrijfssluiting etc wanneer regering en parlement daartoe hebben besloten.
Heeft van Walleghem als legalist nog nooit gehoord over basisdemocratie? Waarom zijn er opiniebladzijden in elke fatsoenlijke krant: om deze te laten vol schrijven door parlements- en regeringsleden? Zullen we de vakbonden dan ook maar afschaffen en alle comitées die zich inzetten voor minderheidsgroepen?
Sportjournalistiek en politiek inzicht gaan blijkbaar niet zo best samen, maar steeds vaker dringt zich de vraag op: zouden journalisten zich niet beter beperken tot de onderwerpen waarin ze echt beslagen zijn?
