Partir sans sortir. - Een Dagboek van Blauwe brieven .
13-05-2007
De mimiek van de interpunctie
De mimiek van de interpunctie.
Dag lezer-es,
Onze hersenen. Die van jou en de mijne. Als we ze nu eens vergeleken met de aarde. Het land en de zee. De lucht.
We wonen in dezelfde ruimte. Maar met een verschillende ruimtelijke ordening. Zou je akkoord kunnen gaan?
Tussen ons liggen grenzen. Ze zijn langzaam gegroeid. En we de trokken de lijnen niet alleen.
Onze ouders zorgden reeds voor de grond. Vruchtbaar of zanderig. Onze leraren trokken de voren. Over onze tabula rasa . En wat zij zaaiden oogsten wij. De educatie en cultuur.
Zo zijn we allemaal aarde, zee en lucht. Doch zo verschillend als ieder land, dorp of stad ook is. Maar wel geboetseerd met hetzelfde sterrenstof.
Gelijkwaardig maar niet gelijk.
We raken elkaar. Met gebaren. En woorden. Gesproken en geschreven. Maar op virtueel papier moeten we het stellen met het naakte alfabet.
Zonder de mimiek van de lichamelijke interpunctie. Geen lach rond je lippen, geen ontroering in je stem. Geen nuancering van het gelaat. Zonder je sprekende handen.
En zo lijken mijn woorden al eens van een arrogante en hautaine signatuur. Terwijl ik slechts schilder met de pot verf die voor me staat.
Het krijt dat over het bord knarst, koos ik niet. Het schrift groeide moeizaam met Dinska Bronska. Maar deze media zijn slechts metaforen.
Ik kan niet anders dan zijn wie ik ben. Ik ben ook wie ik was. Ik zal zijn wie ik word. En was.
En wie ben jij? Ken jij de man achter de stoppelbaard? Of de vrouw in de spiegel?
Het is goed als je thuis komt van een verre reis dat er iemand je staat op te wachten. There's no place like home.
In tegenstelling tot wat het spreekwoord zegt, maar op zo'n moment lijkt het gras van de buur niet groener. 'The green green grass of home'. Je weet wel: Tom Jones.
Hier bij mij lijkt alles blauw. Bleu maar ook dikwijls een beetje blue. Het is echter niet altijd makkelijk schrijven. Ik wil mezelf zijn. En toch ...
Zo vlug kwets je iemand, zonder dat je dat wil. Schrijven is zoiets als dauwtrappen op een ziel.
Beste lezer-es,
wil je 'het' nu eens voor eeuwig en altijd downloaden op je harde schijf: "Ik kan niet schrijven zoals jij leest ...".
Blijf me lezen en vergeven. En vergeet niet nu en dan eens te reageren.
Hartelijk dank voor je welkom, aan elkeen: alle lezers met en zonder naam.
Nonkel pater Uvi
PS. Ik schreef dit dagboek voor een andere site, waar ik een weekje op retraite ging. Maar ook hier staat het op z'n plaats.
Neen, niet meteen de spelonken in. De speleologie in de donkere krochten van m'n hoofd, het moet even wachten. Er zit iets in de weg. Twijfel. Over mijn arrogantie.
Maar deze ochtend wil ik wind in mijn zinnen. Het buigen van kruinen. Het lispelen van hagen. Gebogen groen over mijn woorden.
Hij zingt als een alt. Over de daken. Joelt in de schouw. Het is eerder trompetten. Rammelt aan mijn schabouwelijke tuindeur.
Krakkemikkig. Maar zoveel Klein Duimpje en Sneeuwwitje tussen de hengels. Niets voor fatsoenlijke buren. Maar vertedering voor een dagdromer. Sprookjes in mijn hoofd.
Deurtjes die zuchten en klagen. Onder het getreiter van de wind. Zalige stilte. Want dit geluid gaat in het klassement van de tedere decibels.
Gefluister, geluister ... Herfst in mei. Het is eens wat anders dan een hitsige hittegolf.
Als je hier opzoek gaat naar 'nieuwsfeitjes' dan zit je fout. Daarvoor heb je immers jouw "gazet". Neen, ik tracht je te verleiden met iets wat je op een ander Blog niet vindt.
Geen muziek hier. Ik eerbiedig de stilte in jouw huis. Ze is al zo zeldzaam. Economisch duur dus. Waarom zou ik dan de portefuille van je stiltegebied devalueren.
Ook geen flikkerende kaarsjes of flikflooiende katers. Die kan je zelf ook wel kopiëren via Google. Naar eigen godsvrucht en vermogen. Wat is trouwens de originaliteit van een kopie? En waar blijft de persoonlijke creativiteit dan?
Neen, hooguit, mag je hier, nu en dan, een apart beeld of enkele onverwachte zinnen verwachten. Zo iets als "de portefeuille van je stiltegebied". Dat heb ik voorheen nooit gedacht of geschreven. Is kakelvers dus.
Maar vandaag hou ik het nog korter dan anders. Want straks familiebezoek. En het huis rondom m'n zetel vraagt nog wat aandacht. Later op de dag is die voor de visite gereserveerd.
By the way. Vergeet niet nu en dan eens een reactie neer te schrijven. Dààr ligt mijn inspiratie. Ik beloof je een inhalige rente.
Uvi
Morgen een rondleiding onder de gewelven van mijn schedel. Un tours d'horizon tussen kwabben en hemisferen.
Maar voor de rit begint: Mijn geliefde stuurde mij een 'reprimande'. Zij stelt : "Iemand die jou niet persoonlijk kent, vindt dit bericht hautain en arrogant."
Tiens, zeg ik dan. Tegen mezelf. Ik kan écht niet schrijven zoals de lezer leest ...
Zal ik het je maar meteen verklappen. Ik kom een pak beschaving te kort. Ik hoorde en stelde het zopas nog proefondervindelijk vast.
Buurvrouw zat rustig de muren te bespelen. Met een of andere Mozart. En toen gebeurde het. Plots. En onverwachts. Meestal is dat zo. Ik plan het nooit.
Zoals ik al zei, was het daar onvoorzien. Het had iets van een oerknal. Big bang. Enfin, ik overdrijf. Maar de briesgolf die erop volgde, leek de kracht van een 8 Beaufort te bezitten. Voldoende om enkele papieren bootjes op een plas de wind in de zeilen te geven. Een niesbeving.
Dat niezen van mij is ongepermitteerd onbeleefd. Maar nu nog een snelcursus 'beschaafd niezen' volgen, het lijkt me water naar de zee dragen. Ik voorzie me altijd van stijf wit gestreken zakdoeken. Praktisch gezien geen goed idee.
Want het wordt steeds een wedloop tegen de tijd om de plooien uit de vouwen te wapperen. Slaag ik, dan kan ik minimaal enkele decibels dood knijpen. En hou ik de schone schijn een beetje op z'n plaats.
Een witte zakdoek, gestreken in de juiste plooi, het is immers niet iedereen gegeven.
Zij is mijn minnares. Een dame op leeftijd ondertussen. Nog eentje van de generatie 'Joos Florquin en Mark Galle'.
'Hier spreekt men Nederlands'. En 'Voor wie haar geen geweld aandoet'. Dat genre dame.
Waar geen plaats was voor een rimpel dialect. Want die jeugdzonde moesten we wegsminken. Ontgroenen of spenen van onze moedertaal.
De auto-mobiliteit bracht ons vanuit de dorpen en provincies samen. En we begrepen elkaar niet. Daarom. Eéntaligheid.
De radio en de televisie waren de missionarisen van de Taal. Zij moesten ons bekeren tot het Ware Geloof: het ABN. En we lieten ons graag dopen. Samen met Fons Fraeters en Annie van Avermaete.
Onderdompelen in deze nieuwe niet Babelse Taal. En plots verstonden we elkaar. Geen Babylonische spraakverwarring meer. We spraken met dezelfde tong. Een moderne 'Mother tongue'.
Alleen de Walen die spraken nog Frans in Leuven. Maar die leren nu Vlaams in Louvain-la-Neuve.
Deze slogan las ik daarstraks. Eenvoudig lijkt hij, maar is het niet. Hoe zou hij ontstaan zijn? Hij is alleszins prachtig bedacht.
Maar moeilijk haalbaar. Niet voor niets wellicht gestrand op een paneel voor een universiteit. Van studenten mag nog wat verwacht worden.
Ikzelf begin er niet meer aan. Nu en dan kijk ik naar de man waarin ik leef. In de spiegel. Ik hoop altijd dat hij me genadig is. Mijn wereld is gekrompen tot m'n zetel.
En het is goed zo. Ik respecteer iedere andere mening. Er zijn Decroo-types die sterven daar. Moeten de druk voelen van een vol agenda. Halen hun waardigheid uit hun positie. Pole-position.
Dit soort mensen verliest hun glans na hun pensioen. Statutair verminkt, status gestolen. Moeten nu een nieuwe "ik" ontdekken. Hun wereld is gekrompen tot hun zichtbaar lichaam.
Ooit behoorden ze tot de gestelde lichamen. Nu ontkleed van macht en glorie tot een naakt bestaan. Geen ja-knikkers of vleiers meer in de buurt. Geen chauffeur, geen applaus.
Kijk, als je weinig hebt, kan je niet veel verliezen. Ik won bij m'n pensioen. Kreeg mezelf cadeau. Kende de wereld al wel. Maar mezelf misschien te weinig. Elke dag schrijf ik nu mezelf een beetje bij mekaar.
Verliefdheid is een vederlichte boulevard. Tiens. Dat schrijf ik zomaar. Wat zou dat betekenen? De ochtend kan twijfelachtig zijn. Dan ondervraag ik gestreng m'n eigen gedachten.
Om zeker te zijn dat het wel écht kan gebeuren. Scherpzinnig als een onderzoeksrechter. Met de eigenzinnige blik van Sherlock Holmes. En de achterdocht van een oud vrouwtje.
Zou ik een vederlichte boulevard herkennen? Welke kenmerken heeft hij? Je merkt het. Zakelijke vragen. Om er een robotfoto van te maken.
Getuigen gevraagd. Ik hang affiches op. Herken je deze boulevard? Of is hij zo onopvallend als een andere? Voorwaar, ik zeg u.
Als je ooit verliefd bent. Wandel dan over een brede boulevard. Sta even stil. Of avanceer averechts, desnoods. Wedden dat je hem herkent?
Een eenvoudig liedje kan me plots overvallen met weemoed. In de ochtend. Als de dauw nog aan het licht kleeft. Of 's avonds als de dag nachtschaduw schildert.
Drie noten van Stef Bos, met Papa, en ik slik. Ik hoor en zie mijn zoon. En ook m'n dode vader. En daartussen zit ik geprangd. Tussen vasthouden en verlaten.
Hoe zat en zit het met deze drie mannen? Strangers in the night? Ik vrees het. We staken de grens niet over van elkaars bestaan.
Bleven braaf op afstand. Schreven hoop in elkaars namen. Met hopen fouten in de spelling.
De speling van het lot tekende onze tafel. Tabula rasa. Gekerfd door onze genen. Vaders en zonen. Klonen elkaars leven.
Ooit was een oorlog nog romantisch. Vooral toen hij in zwart wit was. Op het doek, bedoel ik.
Thuis zong de geliefde: 'J'attendrai Le jour et la nuit, j'attendrai toujours Ton retour J'attendrai Car l'oiseau qui s'enfuit vient chercher l'oubli Dans son nid' Terwijl Lili Marlène aan de kazernepoort 'unter der Laterne' stond te wachten.
Jonge kerels weg van onder moeder's strenge vleugels werden man. Vrij als een vogel. En er was altijd wel een nestje. Er werden dan ook heel wat koekoekskindjes geboren toen.
Was de passerende papa een held, Canadees of Engelsman, tja, dan had dat jonge broedsel nog wel een kans. Of hij bleef hangen. Of een voedstervader nam de huishoudelijke taken over.
Nu pas durft men naar buiten komen met die verhalen van schande. De kinderen zelf. En hoe pijnlijk. Vooral als ze een beetje zwart zagen. Van de vijand. Het beroemde voorbeeld: Frieda van Abba. En zij had nog geluk want ondergedoken in Scandinavië.
Ondertussen zat de wereld niet stil. Vietnam, Rwanda, ... dichter bij huis in de Balkan. Irak ... Soedan, ... Een eentonig verhaal van verdriet, macht en machteloosheid.
De soldaten zijn jong geworden. Amper de pamper ontgroeid. En zelfs dat kenden de Kindsoldaten niet. Een Kalasjnikov als fopspeen. Ja, dat wel.
Vanmorgen bij Friedl Lesage zat Fred Brouwers op de stoel. In "Het beste moet nog komen". Laat ons hopen. Zijn favoriete muziek lag in het 'Interbellum'. Je zou voor minder weemoedig worden. Want muziek van 'voor den oorlog' was ook nog 'hip en in' na den oorlog. Alles ging veel langer mee toen.
Schoenen werden gelapt, broeken ook. Nu is een liedje na enkele maanden al uitgezongen. De romantiek is vlug versleten. Oorlog is commerce geworden. Was dat natuurlijk altijd.
Na de "bevrijding" speelden wij cowboy. Winnetou en Old Shatterhand. En als we moe waren van het vechten dan gingen we slapen. In vrede.
Hoe lang laat de wereld Darfur nog alleen? Sinds de Tv kunnen we niet meer zeggen: "Wir haben es nicht gewußt."
Ik hoor de stilte. Wonderbaar. Sinds 1 april kwaken de kikkers ononderbroken. Waarom vanavond niet? Wilde staking? Of is het de wind die hen vermanend toespreekt?
Ik hoor hem suizen. Het geruis sluimert in de kruinen. De hoge noten in de toppen van de bomen. Dichterbij frazelt hij in de hagen. De bladren buigen. Hij is hun stem. Hij laat hen spreken. In een kabbelend koor.
'To whisper'. Dat vind ik zo'n warm woord. Ik zie het tuiten van hun lippen. O, bladren hebben geen lippen? Wel, in mijn wereld wél. Ze fluisteren. De wind wuift. Hij streelt hen door de haren.
Gek, hoe alles in je hoofd beweegt. Hoe hersenen luisteren. Als de kikkers niet meer kwaken. Soms wou ik dat de mensen ... niet meer zouden praten.
Mischien heb jij daar wel een andere mening over. Dat zou mijn ijdelheid strelen. Ik schrijf hier maar, zo maar wat. Hét vloeit uit m'n hoofd naar m'n vingers als regen van een heuvel.
Ik mag niet lezen of ik begin te schrijven. Vandaag is De Standaard der Letteren weer magnifiek. Nieuwe lay-out, schitterende inhoud.
Al die briljante schrijvers. Ik heb even moeten nadenken over een valabel adjectief. O, wat verslind ik ze. Savoureren is een juister woord. Met ingehouden haast want het moet duren.
Zwagerman, Torfs, Deleu, Murakami ... zelfs De Gucht. Over die zijn "Pluche" wil ik wel nog wat kwijt. Een andere keer. Misschien.
Glansrijke geesten. Ik voel me zo pietluttig onder het lover van hun woorden. Hoelang denken zij na over een gedachte, eer zij er een geschreven zin van maken? Scripta manent, indachtig.
Hoelang laten ze hem rijpen onder de tijd? Alvorens hem met inkt te zegenen. Blauw als een druif. Met een blos erop. Wie meldt mij de exacte naam voor dit prachtig patin?
Zie je, ik denk maar wat, en schrijf maar wat ... en oeps ... daar staat het al in z'n armtierige glorie. Zopas nog ongeboren. Gauw geconcipieerd in m'n hoofd. Nu al versleten onder m'n vingers.
Ik schrijf mij kwetsbaar bloot onder je blikken. Gelukkig heeft mijn naam zich diep verborgen. Ingegraven in de anonimiteit.
De kikkers kwaken. Kippenvleugeltjes spetteren. Luid. Als een tafeltje toeristen op een laat terras. Twee blauwe reigers vechten voor hun visvijver. Vreedzame vogels. Net mensen.
Geluk. Als het dit niet is, wat kan het dan wél zijn? Avond. Buren herhalen de dag. Aan tafel. Lachen om een habbekrats. Want verdriet is slechts een vlindervleugel verwijderd.
Een lezeres las onnoemelijk leed in mij. Terwijl ik geluk draag in een harnas. Misschien schrijf ik wel over verdriet als een toverformule. Om het te bezweren.
Op afstand houden. Ongeluk dat is bij de buren. Daar krijgt men kanker. Of een ongeval. Wordt de dood naar een graf gedragen. Hier sjierpen de krekels. Bekvechten mussen op het dak.
Als ik Brouwers in 'De Wandelgangen' van de radio hoor hijgen dan word ik amechtig. Ontdaan van adem.
Ik snak naar lucht. Want heb het zo al moeilijk om m'n brandstof te tanken uit de hemel.
Brouwers, de scherpschutter, de Picassso van de stijl. Maar ook de boer die ellenlange zinnen ploegt. Over het witte veld. Met trage pen.
Hij die prijzen aanklaagt en er literair over zeurt. In fraai gestileerde frasen. Maar gewillig en geruisloos het manna naar z'n bankrekening transfereert.
Hij mag nu, wat Reve werd ontzegd, de prijs van de Letteren uit de bladerende hand van een Koning, halen.
De symbiose van de osmose. Een Vlaamse Hollander. Bijna Europees. Het dorp is een wereld geworden. Van woorden.
