Het Koninginnestuk in de ontvangstkamer van de oude pastorij is ongetwijfeld "De Vier Seizoenen". Dit vierledige unieke kunstwerk uit de rococoperiode strekt zich uit op de binnenmuren links en rechts van de schouw en daar tegenover links en rechts van de "Vier Beeldende Kunsten" (zie vorig broodje 25.). In een zuiver agrarische gemeenschap, zoals die van Kalmthout tot diep in de twintigste eeuw is, moet het zinvol zijn een verschijnsel als de vier seizoenen te gebruiken voor de uitdieping van een godsdienstige symboliek. Het komen en gaan van de seizoenen kennen de landbouwers immers als hun broekzak.
Om de inhoud van "De Vier Seizoenen" tot de onze te maken, moeten wij in elke schildering de gegevens gaan onderzoeken die wij terugvinden in het centrale medaillon. Wat er zich telkens rond de medaillons afspeelt is immers, zoals we in de twee vorige broodjes reeds duidelijk hebben gesteld, voor alles decoratie en soms ook "onderlijning", zoals dat in de rococoperiode gebruikelijk is geweest. Naast de "rocaille"-gegevens zijn fabeldieren, zoals veelzeggende griffoenen en sfinksen uit de oudheid, schering en inslag.
In elk medaillon van "De Vier Seizoenen" vindt men een engeltje (een boodschapper gods) en een mensenkindje terug.
Links van de schouw situeert zich dan de Winter. In het wintermedaillon ontdekt men op de achtergrond een antieke zuil. De zuil die hemel en aarde scheidt. De weg die de mens terug moet gaan, maar ook de weg langs waar de goddelijke boodschapper de mens een handje kan toesteken. Het engeltje sprokkelt in de omgeving het verdorde en verkilde droge hout van de Winter en steekt er een vuur mee aan. Hij maant het mensenkindje aan zijn handjes aan het vuur te verwarmen. Wanneer de nood het hoogst is vereist de vuurvogel immers uit zijn as.
Rechts van de schouw onderscheidt men in het medaillon van de Lente op de achtergrond het stromende water van de rivier dat nieuw leven schenkt en men ziet hoe het engeltje aan het kindje de mariale roosjes van de onschuld schenkt. De rozetjes van Théréseke van Lisieux als het ware. "Ik wil naakt zijn en herbeginnen". Opnieuw staat het mensenkind vrij en onbevangen voor een nieuwe levenscyclus, voor een nieuw be-leven.
Aan de overkant, links tegen de buitenmuur, melden zich dan in het medaillon van de Zomer op de achtergrond de zonovergoten graanvelden aan onder de wijdse hemel. Het engeltje biedt het mensenkind schoven graan aan. De onoverwinnelijke zomerzon voorziet de mens van het nodige voedsel. Wil een mens evolueren dan moet hij immers voor alles leven. En de sterkte om te leven moet hij uit zijn omgeving halen.
Maar een mens leeft niet van brood alleen. Helemaal rechts onderscheidt men het medaillon van de Herfst met de rijpe wijnvelden. Het engeltje biedt het mensenkind nu de rijpe wijndruiven aan. De laatste, maar ook heerlijkste, vruchten van het jaar. Maar met de uiteindelijke wijn, die bewuste vreugde schenkt, komt onvermijdelijk ook de droesem. En met de droesem loopt eens te meer de cyclus ten einde. Weer komt de Winter. Weer moet de vuurvogel uit zijn as verrijzen. Weer moet de evolutie verder gaan. Is het bij dit alles niet opmerkelijk dat onze grote Vlaamse dichter en ziener, wijlen Anton Van Wilderode, één van zijn sublieme gedichten eindigt zoals hieronder aangegeven ? Beseffen wij tot slot in Kalmthout wel voldoende aan welk groot mysterie een vermoedelijke witheer, volgeling van Sint-Lucas, op een sublieme wijze, in onze Oude Pastorij met die enige muurschildering "De Vier seizoenen" vorm heeft gegeven?
- poëzie + -
(uit) Oh Herfst, Heiliger dan Brood (Anton Van Wilderode - 1946).
Het dorp ontvangt de sneeuw, een ijl verzinken
in zoveel wit is slapen naar de dood.
Aanvaard de tranen die mijn blik verblinden,
Aanvaard mijn dank, o herfst heiliger dan brood.
- actua + -
- Nog heel de zomer lang een historische fietszoektocht met mooie prijzen, georganiseerd door de Oudheidkundige Kring van Kalmthout. Meer informatie en inschrijvingen op het gemeentehuis, in de bibliotheek en op de Toeristische Dienst van Kalmthout.
- Nog tot 1 oktober 2006 in het Arboretum van Kalmthout de tentoonstellingen Zimbabwe 50 jaar sculpturen en Kinderexpo Superette Sidonia. Info: www.arboretumkalmthout.be .
- Nog tot 31.10.2006 in het NEC "De Vroente", Putse steenweg, 129 te Kalmthout de tentoonstelling "Land van Zand". Info : www.devroente.be.
- awdoe + -
tot volgende week met weer een Kalmthouts broodje
" 27. 't Pannenhuis" en vergeet het niet door onderaan het blog telkens op de linkse rode pijl te klikken roept U de reeds verschenen broodjes in chronologische volgorde weer op.
24-07-2006 om 00:00
geschreven door Jan Caluwaerts
|
