In 1857 koopt de heer Charles Van Geert, Antwerps boomkweker, op de Heuvel twee percelen grond aan van zo'n anderhalf hectaar groot. Ze situeren zich tegen de spoorweg aan. De bedoeling is om er een kwekerij van mastbomen, fruitbomen en sierstruiken neer te poten. De heer Van Geert vindt de zwarte plaggenbodems van de aanwezige landbouwakkers (de Heuvelse boeren telen er in die tijd rogge op) heel geschikt voor zo'n kwekerij. De Kalmthoutenaars begiftigen de boomkwekerij oorspronkelijk met de naam "Van Geertenhof".
Plezierig voor ons Kalmthoutenaars is achteraf te vernemen dat niemand minder dan "de man die zijn volk leerde lezen", Hendrik Conscience, een vriend en gedeeltelijk zelfs een administratief medewerker is geweest van de familie Van Geert (Zoon Karel Prosper gaat naar school in Borgerhout, waar hij Hendrik Conscience leert kennen). Hendrik Conscience komt zelfs bij tussenpozen in de Van Geertenhof op de Heuvel werken. Achteraf zou hij begraven zijn met op zijn doodskist heidebloemen van de Van Geertenhof. Een Kalmthoutse opvatting wil trouwens ook dat dezelfde Hendrik Conscience zijn " Baas Ganzendonck " geconcipieerd heeft vanuit een hoeve aan de Kruisstraat tegen de Brasschaatse steenweg aan.
Rechtover het domein, aan de overkant van de Heuvel laat de heer Van Geert op de plaats waar oorspronkelijk een nederig Kempens huisje staat, een bureel en een pakhuis bouwen. Het secretariaat en de verkoopswinkel van de boomkwekerij zijn er ondergebracht en van daaruit vervoert men de bestelde boomplanten via het spoor. Zij worden geleverd tot in China en Amerika.
In 1885 komt dan, overeenkomstig de plannen van architect J.Boen, de woning van de "Van Geertenhof" tot stand. Het gebouw, met de allures van een echt "huis van plaisanciën", is vandaag vooraan het arboretum en tegen de spoorweg aan, zij het enigszins in licht gewijzigde toestand, nog steeds in perfecte staat aanwezig.Op oude foto's is te zien hoe het in vroegere tijden verscholen ligt achter een ongelooflijk prachtige doorkijkhaag. Deze doorkijkhaag mag zonder enige twijfel worden bestempeld als een echt kunstwerk.
In 1895 dan breidt de boomkwekerij zich uit tot een oppervlakte van dertien hectaar. Zelfs de vandaag geclasseerde Cassenboom langsheen het Heuvelspad staat in die tijd op het domein van de Van Geertenhof.
In 1897, na het overlijden van Karel Prosper Van Geert, vormt het familiebedrijf zich om tot een naamloze vennootschap, de "Société Anonyme Horticole de Calmpthout". In de mond van de Dietsvaste Kalmthoutenaar gaat het nu minzaam over "den horticol". Landbouwingenieur Antoine Kort neemt de leiding van het op dat ogenblik volwaardig geïndustrialiseerde bedrijf over.Onder zijn leiding zullen prijzen worden behaald op internationale tentoonstellingen. Het bedrijf verwerft dan ook universele vermaardheid.
In 1914 breidt het succesvolle bedrijf zich nogmaals uit tot zo'n twintig hectaar. "Den horticol" betekent iets voor de tewerkstelling op de Heuvel in Kalmthout. Op een bepaald ogenblik vinden er zo'n 40-tal werklieden een job. Piet en Jaak Van Ginderen, Frans Bussers, Frans Van Meel, de vader van Doorke Noppen, om er maar enkelen te noemen, vinden er " werk in eigen streek " .
Het domein beschikt over een beroemde coniferenlaan. In het hedendaagse arboretum is deze coniferenlaan nog altijd duidelijk visueel aanwezig.
Ondermeer het Josaphatpark van Schaarbeek en het Arboretum van Tervuren zijn met zaailingen van de Van Geertenhof uitgebouwd.
De eerste wereldoorlog zal er, ook in zijn nasleep, oorzaak van zijn dat er een sterke terugval is in de activiteit van de firma. De grote afnemers uit Amerika en Duitsland zullen ingevolge algemeen invoerverbod of te hoge invoertaksen afhaken. Dit blijft niet zonder gevolgen. Grote delen van het domein zullen finaal dan ook verdwijnen door gedwongen grondverkoop.
In 1952 verhinderen de gebroeders De Belder de volledige teloorgang van de Van Geertenhof. Zij kopen de eigendom aan en maken er een echt arboretum van. Mevrouw Robert De Belder, zelf landbouwingenieur uit het Yougoslavische Zagreb, creëert er haar "Droom van een Tuin". Met een onblusbare energie, een drang naar wetenschappelijke kennis en een uitgesproken zin voor schoonheid en creativiteit geeft zij rond de oude kern van de Van Geertenhof vorm aan dat enig mooie en wereldvermaarde Arboretum van Kalmthout, dat het onze is.
De heer en Mevrouw Robert De Belder krijgen bij hun vertrek uit Kalmthout, uit dankbaarheid voor het "in de bloemen zetten op de wereldkaart" van ons Kempens dorp , van de Kalmthoutse gemeenteraad dan ook het ereburgerschap van de gemeente aangeboden.
In 1987 koopt de provincie Antwerpen het Kalmthouts Arboretum over van de "De Beldersen".
Zonder schroom kan worden gesteld dat, onder leiding van conservator Abraham Rammeloo, het Arboretum van Kalmthout ook vandaag een educatieve parel is voor onze jeugd en voor al diegenen onder ons die openstaan voor moeder natuur, voor haar waarheid, voor haar schoonheid en voor haar schenkende vrijgevigheid.
( vervolgt )
- poëzie + -
Wat hangt ge daar te praten (Guido Gezelle)
Wat hangt ge daar te praten
aan die blomme, o bruine bie;
waarop, waaruit, waarover
ik u ronke hore en zie?
Gij zijt er met uw' neuze en
met uw'tonge al ingegaan,
gij hebt er aan geroken
en van alles aan gedaan,
daarom, daarin, daarover
op uw vlerken alletwee
ik wonder hoe die blomme u
laat geworden, zo terlee!
Och was ik in hun plaatse, ik
liet U varen en ik sloot
zoo seffens al dat werk, al
dat geruchte uit mijnen schoot
en 'k ... : "Rap uit mijnen weg en
uit mijn zonne, dat ik zie :
houdt op en laat mij werken
of ik strale u! " zei de bie.
- actua + -
- NEC "DE VROENTE : Nog heel de zomer lang "Met zonnige groeten", interactieve tentoonstelling over zon en zonne-energie. Info 03/620.18.30.
- ABORETUM KALMTHOUT : Nog tot 27 mei e.k. "Hofmakerij aan Linnaeus", een tentoonstelling van 't Palet in 't kader van het Linaeusjaar. Info : www.arboretumkalmthout.be.
- POETISCHE HEIDEWANDELING : 17 mei e.k., 14 u., start einde Korte Heuvelstraat aan ingang heide. Info en inschrijving : Toeristische dienst 03/666.61.01.
- PLOEGENKWIS ARVICOLA : vrijdag 18 mei, 19u.45 refter Gitok. Inschr. : 0474941411.
- HALSSNOER MAKEN MET PARELS.16 mei e.k.,19u.30, Karel Vroomcentrum, creales Viva-SVV. Info : 03666.69.46.
- awdoe + -
tot volgende week met weer een Kalmthouts broodje "Het Arboretum van Kalmthout (2)" en vergeet het niet om de reeds verschenen broodjes in chronologische volgorde weer op te roepen onderaan het blog telkens op de rode linker pijl klikken.
07-05-2007 om 00:00
geschreven door Jan Caluwaerts
|
