Een mens leeft niet van brood alleen! Zo is ook bij ons in de Kempen, door de eeuwen heen, de kunstzinnige mens aanwijsbaar aanwezig. En in onze lage landen bij de zee is deze kunstzinnige mens in zijn bewuste " daden om het niet" uitermate visueel begaafd. De wijdse horizonten van de vlakke Kempense heidevelden, met daarboven een steeds variërend licht- en schaduwspel van drijvende wolken stimuleren er in de eerste plaats de landschapsschilder.
Maar deze Kempense landschapsschilder gedijt ook binnen de muren van een Europese kunstgeschiedenis. Bij de komst van de humane renaissance in de 16-de eeuw is onze Pieter Breughel de Oude er als de kippen bij om de Kempense mens en zijn leefwereld op doek te interpreteren.
Meer noordwaarts in het land tussen Schelde en Maas gaat trouwens ook een Jeroen Bosch dit vlakke land met verf en kwast vorm geven op dat linnen doek. En in de daarop volgende barok zal ook onze Antwerpse kleurenmagiër Pieter Paul Rubens naar de Voorkempen afzakken om er die unieke natuur van dat enige " land van zand " op zijn uitgeproken barokale wijze te beleven.
Wanneer dan in de tweede helft van de 18-de eeuw het wetenschappelijk positief denken onze Westerse maatschappij beroert, streeft men ook in de wereld van de kunst naar een "edele eenvoud en een waardige grootsheid".
Vanuit onze regionale kunsttempel, de aloude koninklijke Academie van Antwerpen, doet het classicisme bij ons zijn intrede. In de teken- en schilderkunst gaan de zuivere lijn en een systematische opbouw binnen een klare en heldere compositie primeren op een levensecht en door de kunstenaar beleefd landschap. Het classicisme is dan ook een "objectiverende" kunst. Het laat weinig ruimte voor particulariteit en kunstenaarsgemoed. Daarbij wordt het landschapsschilderen herleid tot een ateliergebeuren. Het landschap wordt in het atelier geconcipieerd vanuit het geheugen en vorm gegeven op basis van de wetenschappelijke vastgestelde criteria van de Oude Grieken.
Een reactie van de in sé vrijheidsminnende kunstenaar kan dan ook niet uitblijven. In de eerste helft van de 19-de eeuw streeft de romantieker naar een persoonlijke geestelijke vrijheid. Daarbij wordt het " terug naar de natuur "de nieuwe lijfspreuk van de kunstenaar. Deze gedragslijn heeft voor alles een grote betekenis voor onze landschapsschilders.
In Engeland trouwens zullen de romantische schilders als een John Constable en een Joseph William Turner niet aarzelen om inderdaad met hun schildersezels resoluut het Engelse landschap midden in de natuur te gaan herexploreren.
Bij ons in de Kempen zullen wij nog moeten wachten op de tweede helft van de 19-de eeuw om de echte landschapsschilderkunst binnen het realisme opnieuw te zien dagen. Daarbij wordt de rode loper ontrold voor " De Kalmthoutse Grijze School ".
(vervolgt)
- poëzie + -
Schone Heide ( E.P. Hilarion)
Hoe schoon de heide de wijd-gespreide naar ver - weg deinen van heuvellijnen! Verblauwde domen van loverbomen aan einders rijzen als droompaleizen. Op onbetreden verlatenheden bleef de oude zegen van stilte wegen.... O stijgen, nijgen in plechtig zwijgen van wolk-doorschoven gewelf daarboven! Schoon is de heide.
- actua + -
- "Met zonnige groeten" : nog heel de zomer lang een tentoonstelling over de zon en de zonneenergie in het Natuureducatief Centrum "De Vroente" , Putse steenweg, nr. 129 te Kalmthout.
- Nog tot 31 oktober 2007 in het Arboretum van Kalmthout : tentoonstelling " Lucky Lambic, pluk je geluk! ". Info : www.arboretumkalmthout.be .
BIJZONDERE AANDACHT. binnen een paar weken ontvangen de "Kalmthoutse Broodjes", niet zonder enige trots, hun twintigduizendste bezoeker. In de week van de "twintigduizendste" worden de lopende chronologische afleveringen over onze mooie heidegemeente even onderbroken voor een feestelijk intermezzo. Ditmaal betreft het een "Ode aan onze Kalmthoutse culturele verenigingen". -----------------------------------------------------------------------------------------------------
- awdoe + - tot volgende week met weer een Kalmthouts broodje "De Kalmthoutse Grijze School (2)" en vergeet het niet om de reeds verschenen broodjes in chronologische volgorde weer op te roepen onderaan het blog telkens weer op de linker rode pijl klikken.
