Keizerlijk Meise Sib, de orde van de autochtone Meisenaars, verzamelt alles over het historische Meise
13-07-2011
259 St.-Annakapel II
259 St.-Annakapel II Sint-Annakapel in Meise Op de kapel is het jaartal 1757 vermeld. Ze werd nochtans vroeger opgericht, of er had al een eerdere kapel gestaan: * De kapel wordt reeds vermeld in 1690, op een postkaart die uitgegeven werd door A.Van Praet Meysse, met bijhorende tekst van Edwin Ganz (bewoner van de Oranjerie) : «s Avonds, bij zilveren maneschijn, wanneer de nachtvogels alleen de stilte breken en enkele kaarsen het beeld van Sint-Anna, patrones der moeders, verlichten, dan heerst er rond het kapelletje een geheimzinnige stemming En als de parochieprocessie, in bonte wemelende stoet St.-Annas heiligdom nadert en errond neerknielt, dan zou het talent van Alfred Delaunois of de pen van een Gezelle alleen de vrome poëzie kunnen schetsen, die uitstraalt van dit kapelletje, in zijn dichte lovermantel, aan de zoom van Boechouts park.» In die periode was Pierre Ferdinand Roose eigenaar van het domein en dus ook van de kapel. * Ook rond 1690, ten tijde van Sire Pieter Ferdinand Roose, graveerde Harrewijn een ets van het domein van Boechout. Hij plaatste de kapel in zijn panorama. Het groot werk van baron J. Le Roy Castella et Praetoria geeft een afdruk van deze ets. * In 'Meise in oude prentkaarten' van Jaak Verbaanderd staat de kapel ook afgebeeld met de tekst: «Een laatste plaats die een bezoek verdiende was de H.Annakapel opgericht in 1757. Zij verving een oud gebouwtje uit de tijd van Aartshertogin Isabella die veel belang stelde in de toewijding aan de moeder van de Heilige Maagd.»
258 St.-Annakapel I Restauratie Sint-Annakapel nadert haar voltooiing De restauratie van de St.-Annakapel aan de Nieuwelaan (buitenkant park) nadert haar voltooiing. De beelden zijn ter beschikking en de replica eikenhouten friezen zijn in de maak. Op zondag 24 juli, twee dagen voor de feestdag van de H.Anna, worden de beelden gewijd in de noodkerk van St.-Martinus, tijdens de mis van 10.30u. Daarna nodigen wij de aanwezigen uit om processiegewijs de beelden naar de kapel te brengen, langs het historische traject door de Plantentuin. Enkele jaren geleden begon ik met een beschrijving van de zichtbare momumenten in Meise. Tijdens een wandeling stootte ik op de Sint-Annakapel, die in deerlijke staat was. De gemeente was snel bereid om enkele werken uit te voeren, dit in samenspraak met de Plantentuin want de kapel staat eigenlijk op hun terrein. Bij mijn zoektocht naar de oorsprong en de betekenis van de kapel vond ik heel wat interessants.
Anna, de moeder van Maria, wordt nergens in het Nieuw Testament vernoemd. De verhalen over haar zijn ontleend aan apocriefe boeken (bijbelboeken die niet als gezaghebbend worden erkend). In het Proto-Evangelie van Jacobus uit de 2de eeuw staat de oudste vermelding. Een 5de-eeuwse bewerking van dit boek - het Evangelie van de Pseudo Mattheüs - bracht de verering op gang. Anna-Ten-Drieën (of Annatritis) toont de heilige Anna met de jeugdige Maria op de arm, die op haar beurt weer het kindje Jezus draagt. De heilige Anna wordt aanbeden om een geschikte echtgenoot te vinden of voor een goed huwelijk. Vandaar de uitspraak: Naar Sint-Anneke gaat men om een manneke. Vele beroepen, vooral in Vlaanderen, kozen haar als patrones: schippers, mijnwerkers, houtdraaiers, kleermakers,... Vroeger werden op veel plaatsen processies georganiseerd op de feestdag van de H.Anna. In Meise kwam die processie tot 1927 langs het kasteel van Boechout, waar keizerin Charlotte vanop het balkon mee deed. Onder het balkon in de Oostertoren van het kasteel werd een altaar opgericht, waar de monstrans even kon rusten. Er schoten her en der broederschappen van de H.Anna uit de grond. In Meise heette de toenmalige Boerinnenbond (nu KVLV) van 1956 tot 1962 'de St.-Annabond'.
257 Restauratie St.-Martinus Bij elke restauratie worden archeologen ingeschakeld, om bij graafwerken erover te waken dat er geen belangrijke zaken vernietigd worden. In Meise is dat ook zo. Pastoor Jan Lagae verwittigde mij dat ze begonnen waren en dat er een vondst was. Achteraan in de doopkapel wordt een put gegraven om de funderingen te versterken. Deze loopt op twee plaatsen door onder de kerk. In de doopkapel stootte de archeoloog op een kindergeraamte. Het gaat om een boreling van een adellijke familie. Want die werden in de kerk begraven. s Anderendaags ging ik met José Anne de Molina, voormalig voorzitter van de raad van adel, ter plaatse. Onder het kleine geraamte werd een tweede blootgelegd, iets groter. Een eerste optie tot identificatie was iemand van het kasteel van Boechout. Dat is onwaarschijnlijk, omdat die elders begraven werden. De bewoners van het afgebrande en afgebroken kasteel te Meysse werden in de crypte begraven. Dan blijft enkel een bewoner van het kasteel van Hasselt over (zie aflevering nr. 75). Verder onderzoek zou uitsluitsel kunnen geven. De geraamtes worden geborgen en verder onderzocht. De kerkfabriek of de gemeente moet echter de kosten willen dragen van de datering van de geraamtes. Wij hopen dat zij dat belangrijk genoeg zullen vinden.
Al in t jaar vierentwintig gingen vrouwen aan de slag. Dit is t bewijs wat samenwerking allemaal vermag. Tot op vandaag bestaat die groep en werkt met veel plezier. En daarom zijn we hier! Glorie
Maar die beweging is al best een boeiend lang verhaal. Ja, want de naam Boerinnenbond verandert een paar maal. Door proosten en door voorzitsters afwisselend geleid. en aan Sint Anna toegewijd!
K.V.L.V. viert nu al wat belangrijk is geweest. Want zeventig werkjaren is een reden voor feest. Met ons programma zijn we bijlange niet op rust. Beste leden, wees gerust!
We leren bloemen schikken, och al wat je maar graag doet. En pannenkoeken bakken, ja dat kunne we steengoed. Ook werken met een kookboek of zelfs met een naaimachine. t Resultaat dat mag je zien!
Voor een gezonder leven word je een beetje opgeleid. Voor feestelijke dagen ook wat praktisch voorbereid. We zijn wel geen boerinnen meer, maar houden van het land en een sterke vriendschapsband!
Ja, Katholiek en vormend en heel landelijk wordt gezegd. Alleen met velen samen, brengen we daarvan iets terecht.
Wat vrouwen durven dromen, dat is sterk, dat gaat niet stuk. Drink saam op ons geluk!
75 jaar K.V.L.V. Meise. Melodie : Battle hymn of the republic Tekst :
Wij zijn hier samen uitgenodigd op dit jubelfeest. Want 75 jaren, t is een mooie tijd geweest. Ja, landelijke vrouwen trokken duidelijk een spoor. En wij gaan daarop door! Glorie, glorie alleluia
Ze wilden door vernieuwing werken naar de toekomst toe. Het overleg, de tegenwind, het maakte niet moe. Als idealist geboren uit een kroostrijk boerennest. Ze deden zo hun best! Glorie ...
K.V.L.V. staat voor veel positieve waarden borg.
Het blijft steeds een bekommernis, een dagelijkse zorg. Hoe vrouwen kansen krijgen om hun eigen weg te gaan. En zij doen daar iets aan! Glorie
Maar die beweging is al best een boeiend lang verhaal. Ja want de naam Boerinnenbond verandert een paar maal. Door proosten en door voorzitsters afwisselend geleid, Sint Anna toegewijd! Glorie
En met een enthousiast gevoel ja blijven waan de slag en leveren t bewijs wat samenwerking wel vermag. Met ons programma zijn we nog lange niet op rust. Dus leden wees gerust! Glorie
We leren bloemen schikken, ook al wat je maar graag
doet. En pannenkoeken bakken, ja dat kunnen we steengoed.
Ook werken met een kookboek of zelfs met een naaimachine. Je mag eens komen zien! Glorie ...
Voor een gezonder leven wordt jeen beetje opgeleid; Voor feestelijke dagen ook wat praktisch voorbereid. We zijn wel geen boerinnen meer maar houden van het land en van een vriendschapsband! Glorie
Dit feest is op een lange weg een heerlijk stopmoment. Ik zeg aan elk van u : heel wel bedankt dat jij er bent. Wat vrouwen durven dromen, dat is sterk dat gaat niet stuk. Drink saam op ons geluk! Glorie
Historiek van de KVLV Meise 18.12.1994 door Madeleine De Cuyper, 2de voorzitter Er is vandaag een echte reden om feest te vieren, want onze gilde bestaat immers 70 jaar. Al onze leden zijn direct bij deze jubelviering betrokken. Daarom zijn wij dan ook zeer blij. Onze organisatie , de katholieke vereniging voor landelijke vrouwen, welke eertijds de naam Boerinnenbond droeg, heeft een traditie, waarop we met fierheid, na ruim 70 jaar mogen terug blikken. Jaar na jaar heeft zij in de bres gestaan. De Boerinnengilde St.-Martinus Meise werd gesticht op 7 november 1924, in aanwezigheid van mej. Cardijn,de toenmalige voorzitster. Het bestuur telde 6 leden : mevrouw Van den Eynde, voorzitster, mej. Sylvie Haeck, secretaresse, mevrouw De Greef, schatbewaarster, mevrouw Emmerechts, mevrouw Van Humbeeck en mej. Jeannette De Vadder. Achteraf werd dit bestuur uitgebreid met Louise Criau en Liza Van Buggenhout. De proost was E.H. pastoor Cools, die in 1933 stierf. In 1925 telde de gilde 72 leden. De volgende proost was pastoor Raeymaekers die fungeerde van 1933 tot 1944 en werd opgevolgd door pastoor Theophiel Brams die onze proost was van 30 oktober 1944 tot 1962, toen hij opgevolgd werd door pastoor Gheysen, die vertrok op 1 juli n1987 en opgevolgd werd door onze huidige pastoor en proost Herman Bie) Boon. Mevrouw Van den Eynde werd in 1946 als voorzitster opgevolgd door mevrouw Augusta De Ridder met 9 bestuursleden. Op 2 oktober 1964 werd ik als voorzitster verkozen en nam tevens de functie van schatbewaarster en secretaresse waar. Tot maart 1989. Ik werd opgevolgd door mevrouw Jeanine Biesemans de huidige voorzitster. De Boerinnenbond werd in 1956 door onze proost E.H.Brams herdoopt in Sint Annabond. Elk jaar werden theoretische en praktische lessen gegeven : koken, naad, bloemschikken en andere activiteiten. Er werden ook leerrijke uitstappen gedaan. Jaarlijks was er ook een algemene vergadering. De werking van de KVLV drukte een stempel op deze 70 jaar : op het leven en de ontwikkeling van de vrouw op het platteland en inzonderheid te Meise. Langs het zeer goede maandblad, eerst De Boerin, dan Bij de haard, nu Eigen haard, en de vormingswerkers en werksters wordt aan al de leden de kans geboden om zich verder te bekwamen bij te scholen en te vormen. Ook werden er bezinningsnamiddagen en bijeenkomsten voor weduwen en alleenstaanden georganiseerd. In november 1970 vierden wij het 200ste lid en in 1974 telde de St.-Annabond 214 leden en 13 bestuursleden. Na de bevrijding begon de Lourdesbedevaart op te komen en werd de eerst eerste Lourdesreis verloot en sinds enkele jaren steeg het aantal leden. Het verleden te gedenken spoort ons aan om met veel moed te werken. Een jubeldag is ook een dag van ver de en vernieuwde trouw. Wij zitten allen gezellig bij elkaar en hopen over 5 jaar het jubelfeest van 75 jarig bestaan van de KVLV te mogen vieren en u hier allen terug te zien. Wij zullen verder ons best doen en ijveren opdat de KVLV Meise meer en meer zou bloeien. De KVLV Meise is 70 jaar jong en wil jong blijven. Ze kijkt hoopvol naar de toekomst. De leuze van ons bestuur luidt : Altijd meer en steeds beter!
In het parochiaal archief staat een lijst van de stukken die tot het oude curegoed behoorden. Over wat is overgebleven van het oude dotatiegoed vinden wij slechts littekens terug in de toponomie van het dorp. Te Meise worden wij echter uitzonderlijk goed ingelicht over de Kerk- en Geestesgoederen door een metingboek van 1776, waarin naast de beschrijving van de goederen ook niet minder dan 20 kaartbladen de juiste ligging aangeven. Merkwaardig is hierin de kerk en haar omgeving, de St.-Elooikapel en de omgeving van de kerk van St.-Brixius-Rode. Alles te samen had de Kerkfabriek en H.Geest van Meise Rode het beheer over 104 bunder, 1 dagwand en 5 roeden. Dit is uitzonderlijk groot en wijst op de enorme uitgestrektheid en de belangrijkheid van de moederparochie Meise. Het tiendendomein is de trouwste weerspiegeling van de feodale toestanden te Meise in de 12de 13de eeuw. Wij hebben de heren van Kraainem op de burcht te Boechout en de plaatselijke milites de Menza. Twee abdijen zullen mekaar concurreren om in de gunst te staan van al deze heren : de abdij van Grimbergen en Ninove.
De KVLV heette vroeger Boerinnenbond. Zij bestaat reeds 100 jaar. Momenteel heeft ze 100 000leden, waaronder vrouwen uit alle beroepsgroepen. De vereniging startte binnen de katholieke koepel onder de slogan : Ieder voor vrouwen,allen voor ieder. De nieuwe slagen luidt : Vrouwen met vaart. De regelmatige activiteiten zijn : kookles, dans, toneel, uitstappen en feestjes waarbij een Lourdesreis verloot werd. Ons kookboek, vrucht van de educatieve missie van de vereniging, heeft jaren lang onze smaakpapillen verblijd. Ondertussen kookten reeds 5 generaties moders met dat standaardwerk in hun keuken. Jaarlijks worden 52 000 activiteiten in Vlaanderen ingericht. De afdeling Meise heette een tijdje St.-Annabond (1944 tot 1962). Dat had te maken met de aanwezigheid van de St.-Annakapel op de Nieuwelaan in de Plantentuin ter hoogte van de voetgangersbrug over de A12. Mevrouw De Ridder was voorzitter tot 1964, toen Madeleine De Cuyper de fakkel overnam. De stichtingsdatum was 7 november 1924. Mevrouw Van den Eynde was de eerste voorzitter. Louise Criau was er zeker bij de eersten bij. De andere bestuursleden waren toen : Haeck, De Greef, Emmerechts, Van Humbeeck, De Vadder, Ooms en Van Buggenhout. De proost was pastoor Cools, opgevolgd door Raeymaekers tot 1944, Brams tot 1962 , Louis Geysen en later Herman Boon (Bie) en nu Jan Lagae. De huidige voorzitter is Jeanine Biesemans, die Madeleine De Cuyper opvolgde. Op regelmatige tijdstippen werden de verjaardagen met veel luister gevierd. Traditiegetrouw poseerde de hele groep dan op de trappen van de St.-Martinuskerk. Deze fotos bieden een schat aan informatie over de autochtone Meisenaars en de inwijkelingen, die deel uitmaakten van de KVLV. De pastoor proost zat als enige man vooraan naast de voorzitter. Ik hoop dat de KVLV mee op de kar springt voor de inrichting van de historische St.-Annaprocessie in Meise op 24 juli 2011.
De oudst met naam bekende bedienaar van Meise is Magister Henricus, presbyter de Menz (1211-1220). De tweede is Esselinus presbyter de Minza (1224). Zij behoorden ongetwijfeld tot de seculiere geestelijkheid, omdat pas in 1249 de abdij van Grimgergen de toelating kreeg een van haar kannuniken als pastoor te Meise en te Wemmel aan te stellen. De bisschop bleef hierbij meester en de abt moest zijn kannunik pastoor telkens terug roepen als hij een seculier kandidaat wilde aanstellen. Voor het geestelijke bleef hij afhankelijk van de bisschop, maar voor het beheer van de parochiegoederen moest hij verantwoording afleggen bij de abt. Gedurende de periode 1260 1290 ontstonden tal van onafhankelijke parochieën. Frater Matheus was in 1262 frater Gerardus, plebanus de Menza. Deze titel plebanus wijst erop dat Meise als parochie een voorname rang innam en steeds door voorname priesters werd bediend in de XIIIde eeuw. De verdere lijst van de pastoors van de St.-Martinusparochie vinden jullie in Meise, onder de toren van St.-Martinus, mijn streekboek van 2001 op pag.39. Op 1.9.2006 werd Jan Lagae pastoor van Meise. Hij is federatiepastoor.
Acteur Jef Burm is op 87-jarige leeftijd overleden aan een hersenbloeding. Hij verbleef in een rusthuis in Sint-Pieters-Leeuw, maar werd ereburger van Meise in 2004 waar hij jarenlang woonde sedert 1971. Hij was ook ereburger van Sint-Niklaas, zijn geboortestad. Hij was lid van de Kunstkring en droeg het GC De Muze een warm hart toe. Jef Burm speelde mee in tal van tv-series en Vlaamse films. Hij is te zien in onder andere 'Slisse en Cesar', 'Boerenpsalm', 'Het pleintje' - waar hij de immens populaire koster 'Felix' speelde - en 'De paradijsvogels'. Bij VTM speelde hij mee in reeksen als 'Wittekerke' en 'Nonkel Jef'. Hij speelde mee in films als 'Zware jongens', 'Boerenpsalm' en 'Blinker en het Bagbag-juweel'. Vriendin Conny Neefs van Jef Burm noemde hem 'de Toon Hermans van bij ons'. In Zonen over hun vaders werd hij samen met mij, Stef De Ridder en geïnterviewd. Dit werd gefilmd. Zijn 70ste verjaardag werd door VTM gevierd met een opname van zijn bekendste nummers. Hierover bezitten wij ook de DVD-opname.
Deze componist werd geboren in Merchtem op 9.5.1865 en stierf er op 13.10.1937. Hij was de zoon van Florimond (Humbeek 18.11.1826) en zijn 2de vrouw Petronella Amelia Briers. Hij gaf pianolessen in Opwijk en was orgelist in de O.L.V.-kerk in Merchtem tot 1895 en van de St.-Bonifaciuskerk in Elsene. Ik had de eer en het genoegen een oproep te mogen doen op Ring-TV om bij de Clara 100 verkiezing te stemmen voor August De Boeck uit Merchtem. Waarom, zou je zeggen. August De Boeckis de componist van de cantate van de Baron dHoogvorstcantate (1893) die op 24.9.1893 uitgevoerd werd bij de inhuldiging van het standbeeld van de baron in Meise. De tekst was van J. De Smedt, onderwijzer in Merchtem (Wie is die felle jonkheid daar? Bezetting: zangstemmen (meisjes, knapen, mannen), fanfareorkest (piano). Uitgebreid voorspel. Dominerend is het militaristische karakter (Baron dHoogvorst was Generaal hoofd van de Burgerwacht van België), afgewisseld met lyrische passages. Inhuldiging 10 september 1893. Baron dHoogvorst was burgemeester van Meise van 1807 1866. Geschreven voor de onthulling van het standbeeld van Baron Emmanuel van der Linden- dHoogvorst op 9 oktober 1893 te Meise. Er is in Meise een tweede cantate opgevoerd : de cantate van Ba-tist (1926), de dirigent van de fanfare Concordia (de ëzzeëls ë = doffe e). Tekst van Jef Lettens (Hoe zonnig breekt de dageraad). Bezetting: zangstemmen (kinderen, vrouwen, mannen, de dichter), fanfareorkest (piano). Jubelcantate ter gelegenheid van het vijftigjarig bestaan der fanfare Concordia te Meysse, opgedragen aan haar dirigent (muziekbestuurder) Baptist De Donder. Uitvoering op zondag 30 mei 1926. Eenvoudige gelegenheidscantate. In Meise was De Boeck erelid van de fanfare Concordia o.l.v. Baptist De Donder. Ik heb reeds de cantate van Baptist, waarvan ik de tekst heb, laten zingen en gefilmd. Twee koorleden van destijds Celine Van Doorslaer en haar zus zorgden hiervoor. Via mijn contacten kreeg ik ondertussen de partituur toegestuurd. De derde cantate op tekst van Jan De Smedt werd uitgevoerd bij de inhuldiging van de gedenksteen boven de deur van de St.-Maartenschool, ter ere van de stichtster van de school : gravin Roose de Beauffort op 12 oktober 1902. Een van de kunsttoeren van A. De Boeck was de Brabançonne op piano spelen en bij elke maat van toonaard te veranderen, een halve toon hoger, om het stuk een paar octazven hoger teeindigen dan in het begin.
Beste aanwezigen, Toch niet gebruikelijk dat een Burgemeester het genoegen kent U van hieruit toe te spreken. De eerste en ook enigste keer dat ik dat deed, was bij het afscheid van mijn goede vriend XAVIER OLBRECHTS. Doch vandaag is het om mijn steentje bij te dragen bij de viering van 150 jaar Sinte- Maartenschool, dus een zeer heugelijke gebeurtenis die wij op een gepaste manier willen huldigen. Deze school werd door de gemeente aangenomen of erkend op 1 oktober 1884. Dit hield in dat de gemeenteraadsleden de klassen mochten bezoeken en lessen bijwonen, echter zonder opmerkingen te mogen maken aan leerkrachten of leerlingen. Dit is heden ten dage nog altijd zo, maar ik meen dat men nu vooraf het schoolbestuur hiervan dient in kennis te stellen. Persoonlijk kan ik mij niet herinneren dat er sommige raadsleden van dit voorrecht hebben gebruik gemaakt. Ik persoonlijk nooit (ben nu momenteel 22 jaar schepen van onderwijs) en waarom NIET? Wel, omdat wij het volste vertrouwen hadden, en nog altijd hebben, in de degelijkheid van het plaatselijk vrij onderwijs. Om terug te gaan naar 1861, toen de eerste zusters arriveerden in Meise: en of de Meisenaren toen gelukkig waren! Zij werden feestelijk onthaald met een groot dorpsfeest. Door de jaren heen waren de eerwaarde zusters de steunpilaren van de gerenommeerde school. Zo heb ik zelf, van op deze plaats waar ik nu sta, eerwaarde heer Bie Boon horen verkondigen (ik heb dit zelf gehoord, dus niet van horen zeggen of via via) dat iedere zuster 4 onderpastoors waard was. Zij waren een zegen en zijn dat vandaag nog steeds. Niet alleen voor de school, maar voor gans de parochiegemeenschap. Misschien hebben zij het niet altijd gemakkelijk gehad. Ergens heb ik kunnen achterhalen in de periode 1927, dat de gemeente in de kosten tussenkwam bvb: - voor schoolbehoeften: 5 frank per trimester/ per leerling; - voor de verwarming van de klaslokalen: 2000 kg steenkool en 100 frank hout per trimester; - en voor reinigen en kuisgerief: 50 frank. Al geruime tijd is hier verandering in gekomen dankzij de sociale voordelen en het flankerend onderwijs. Dit houdt in dat de gemeente, wanneer zij uitzonderlijke voordelen toekent aan de gemeentescholen (die buiten de werkingstoelage vallen van het Ministerie van Onderwijs), dit ook verplicht is te doen voor alle netten, dus ook voor het vrij onderwijs en het gemeenschapsonderwijs. Onder deze sociale voordelen vallen momenteel: het gratis busvervoer, de warme maaltijden, opvang tijdens de vakantie, de sportactiviteiten zoals Het Lint van Meise, de schoolsportdagen op de Nekker, Hopsakee, het cultureel aanbod in de Muze, de bibliotheek en het zwembad. Hier is een lange weg afgelegd en terecht. Door de jaren heen heb ik steeds op een goede samenwerking kunnen rekenen, door de 3 pijlers waarmee ik het genoegen had om samen te werken: Zuster Veerle, Zuster Marita en nu Marie- Line Goethals (drie directrices, heb nog altijd moeite met mevrouw de directeur, laat staan Zuster directeur). Deze drie prachtdames hadden elk de uitzonderlijk flair om zich te laten omringen door bekwame en toegewijde personen in het schoolbestuur. Wie geen vertrouwen uitstraalt krijgt er ook geen en dus kregen zij de steun die zij ten volle verdienden. De Sinte- Maartenschool is eerst en vooral een parochiale school, die trouwens ooit heel klein begonnen is. Het achterliggend idee is steeds geweest: een school in de nabijheid, voor de kinderen van het dorp. Met de uitdrukkelijke bedoeling dat generatiegenoten uit één en hetzelfde dorp elkaar zouden kennen. En dat ze dat zouden doen op het moment dat zij de belangrijkste dingen leren die een mens in zijn leven ooit moet leren: lezen, schrijven, rekenen enz. In de huidige context zullen we daar nog maar eentje aan toevoegen: leren met een computer omgaan. Tegelijk was er uiteraard een tweede pijler: een christelijk geïnspireerde school. Toch is de Sinte- Maartenschool momenteel uitgegroeid tot een vrij grote school met de laatste jaren tussen de 400 en 500 leerlingen. En vele van die leerlingen komen van buiten Meise. Zij hebben ooit in het schoolbestuur een vergadering gehad: Wat gaan we doen, inschrijvingen beperken tot binnen de parochie? Neen, ze vonden dat zoiets niet kon, en tot op heden is iedereen, ongeacht de woonplaats, welkom bij hen. De school zit zowat geprangd tussen een aantal andere gebouwen in het centrum van Meise. En dus heeft dit open standpunt doorheen de geschiedenis wel voor heel wat bouwperikelen gezorgd. En dat eindigt nooit. Momenteel zijn ze al druk bezig met de voorbereiding van de bouw van een nieuw administratief centrum (met directielokaal, secretariaat en leraarskamer) dat aan de hoofdingang van de school zal gerealiseerd worden. De vermoedelijke start van deze werken is in de lente van 2012. De basisschool is jarenlang een meisjesschool geweest, maar dat was in de tijdsgeest van de laatste decennia van de vorige eeuw niet meer houdbaar en sedertdien is ze, zoals alle andere scholen in Meise, gemengd. Hun opvoedingsproject voorziet uitdrukkelijk dat iedereen welkom is. Dit betekent dat zij ook proberen met alle beschikbare (en dat weten we allemaal, beperkte) middelen de zogenaamde probleemkinderen op te vangen. Op dit specifieke gebied willen zij eveneens uitdrukkelijk een school zijn voor iedereen. En, neem het van mij aan, dat is lang niet altijd de gemakkelijkste oplossing. Want tegelijkertijd moeten zij aan heel wat moderne regelgevingen voldoen en voorziet datzelfde opvoedingsproject dat al hun afgestudeerde leerlingen nadien zo vlot mogelijk kunnen meedraaien in het secundair onderwijs. Misschien is het goede resultaat dat velen van hun leerlingen behalen in de ons omringende grote mastodonten van secundaire scholen, toch wel één van de redenen dat ouders kiezen voor deze parochiale school. Laat mij besluiten met de oprechte felicitaties en dank aan iedereen die meewerkte tot dat wat de school nu is, kortom een instelling om fier op te zijn. Proficiat! Marcel Belgrado, Burgemeester
In de schoolarchieven wordt een waardevol document bewaard waarin Zuster Marie-Philomene, algemene overste van de Zusters van Maria uit Braine-lAlleud, de feestelijke aankomst beschrijft van de eerste twee zusters in Meise. Het waren Zuster Marie-Stanislas-Kostka en Zuster Marie-Anne. De Meisenaren waren echt blij met hun komst en zorgden voor een groot dorpsfeest. Er wachtte de zusters een hartelijk onthaal bij kasteelvrouw Gravin Roose de Baisy, gehuwd met Graaf Louis Leopold Amedée de Beauffort. Deze dame was de schenker van de gebouwen van de eerste meisjesschool en het klooster in de Beauffortstraat (het gedeelte dat nu de Brusselsesteenweg is). Het was een onvergetelijke dag in de geschiedenis van Meise toen de gravin de sleutels van het nieuwe gebouw overhandigde. Diezelfde avond werden de zusters nog uitgenodigd op de pastorij en voorgesteld aan baron dHoogvorst, de kranige 84-jarige burgemeester. Er werd lang nagefeest in het dorp. Reeds de volgende dag, een maandag, werden de vier nieuwe klaslokalen van de meisjesschool in gebruik genomen door een flinke groep enthousiaste kinderen. Er werden nog een paar juffrouwen aangeworven en al vlug moest er gedacht worden aan een vijfde klas. De Meisenaren waren gelukkig met de komst van de zusters. Ze waren ook zeer erkentelijkheid tegenover de gravin die dit alles mogelijk gemaakt had. Daarom werd een gedenksteen met de wapenschilden van de families de Beauffort en Roose de Baisy boven de ingang van het klooster aangebracht, die nu nog te bezichtigen is. De gravin bracht regelmatig een bezoek aan de klassen. Er werd dan door de kinderen voorgedragen en gezongen. En het refrein van hun lied luidde steevast:
Eens op deze schone dagen Kwam een vriendelijk gelaat Ener schone dame vragen Hoe het met de kinderen gaat Of ze stil als een muisken Onder t maken van het kruisken Of ze zitten flink en net Onder t bidden van t gebed
Marie-Line Goethals, directeur, mede namens het personeelsteam en het schoolbestuur.
246 De parochie in handen van de heer, nadien van Grimbergen
De geschiedenis vande parochie Meise voor de 11de eeuw is onbegonnen werk. Alle gegevens ontbreken voor de 12de eeuw. Van vicuskerk werd ze ongetwijfeld een eigenkerk in handen van de plaatselijke heren van het hof te Meise, de milites de Mensce die op hun beurt leenheren geworden zijn van de heren van Grimbergen in de 11de eeuw. De eerste kerk was voorzeker een houten gebouw, in de 10de 11de eeuw vervangen door een stenen. De oudste vermelding van Meise is van rond 1110, in de veel besproken brief van bisschop Odo van Kamerijk, die Meise het hoofd van Strombeek en Grimbergen noemt. Tot 1132 bleef Meise de moederparochie. Oppem en St.-Brixius-Rode bleven steeds onder Meise. Van het begin van de 13de eeuw stond heel de parochie Meise onder het patronaat van de abdij van Grimbergen. Dit was het gevolg van de rivaliteit tussen de hertogen en de Berthouts die dankbaar gebruik maakten van de invloed van de abdij. Meise verloor zo zijn bevoorrechte plaats van moederparochie van het Land van Grimbergen. Voortaan zou zij slechts een onderdeel zijn
Meise is een vicus-kerk, niettegenstaande in de nabijheid van de kerk een oud dorpskasteel is gelegen. De moederparochie Sint Martinus die een enorm complex was : vijftal dochterkerken ( Grimbergen, Strombeek, Beigem, Humbeek, Nieuwenrode). De dorpsdries doet door zijn vorm en afmetingen denken aan een vicuskerk. De Sint-Elooikapel op de Hasselberg ligt op de grens van 3 gemeenten en nabij het knooppunt van wegen van de hele streek. Dergelijke kapellen zijn de oudste bidplaatsen van de streek en doen denken aan de doortocht van missionarissen. Zij werden nooit verheven tot parochiekerk door hun verre ligging van de dorpskom. De eerste kerstening van Meise zou aan de St.-Elooikapel toegeschreven kunnen worden. De geschiedenis vande parochie Meise voor de 11de eeuw is onbegonnen werk. Alle gegevens ontbreken voor de 12de eeuw. Van vicuskerk werd ze ongetwijfeld een eigenkerk in handen van de plaatselijke heren van het hof te Meise, de milites de Mensce die op hun beurt leenheren geworden zijn van de heren van Grimbergen in de 11de eeuw. De eerste kerk was voorzeker een houten gebouw, in de 10de 11de eeuw vervangen door een stenen. De oudste vermelding van Meise is van rond 1110, in de veel besproken brief van bisschop Odo van Kamerijk, die Meise het hoofd van Strombeek en Grimbergen noemt. Tot 1132 bleef Meise de moederparochie. Oppem en St.-Brixius-Rode bleven steeds onder Meise.
Conclusie : Evolutie van het dorpsbeeld en de dorpsstructuur. Voortgaande op deze elementen menen wij een voor-Frankische dorpsvorming te mogen voorop zetten. De dorpsvorm, de kouters, het wegennet en de bodemindeling te Meise-dorp wijzen in die richting. Dit deel is van ouds een belangrijke nederzetting. Sinds de Frankische landname bleef de bijzonderste kern rond de dorpskom gevestigd. Het hof te Meise is er de kern van. Daarrond lagen als oude kernen : Amelgem, Oppem, Sigengem en Eversem. De eerste uitbreiding geschiedde langs de Hasseltberg. De mansionarii verdeelden onder elkaar de culturae, gebruikten in de gemeente de weiden en beemden langs de Molenbeek en de heiden en bossen tot aan de Bouchtweg. Geleidelijk bewerkten ze het braakliggend land en omvormden het tot velden, in de 9de en 10de eeuw. In de 12de en 13de eeuw begon een nieuwe periode van ontginning. Eerst veel later werden de donken en bossen ten Noorden van Nieuwenrode ontgonnen. De vele beekjes getuigen van de grote afwateringswerken, die dienden ondernomen te worden.
Bodemontwikkeling en veldenverdeling. In de kadasterkaarten van Meise onderscheidt men 2 goed afgebakende agrarische delen : 1. Meise tot aan de Bouchoutweg 2. Meise boven de Bouchoutweg Het oude Meise kan eveneens in 2 delen gescheiden worden : 1. Meise-dorp sekties G, F en deel van E 1.1. oude kouters : Wouwer (groten en kleine) tussen de Vosstraat en de Amelgemweg van mekaar gescheiden door de Mankevosweg met elk hun eigen kouterweg Hasselberg met aansluitend Lindekouter Molenkouter Sighengem (tussen Molenkouter en Limbos) enige ingaheimnaam onder Meise Boucht Eversem Limbos 1.2. velden Groot en Klein Beverenveld, Winkelveld, Bouchout en Kasteelveld, Biestveld 1.3. weiden en broeken langs de Amelgembeek, bossen (Oude bos, Lager Bos, St.-Martensbos, Karenberg, Limbos) en heiden (Grote heide, Rodense heide en het Eysel. Zo zijn de drie hoofdbestanddelen van een oud frankisch dorp uit de gallo-romeinse tijd vertegenwoordigd. 2. Sekties E en D Andere indeling van de velden dan Meise-dorp : lange en smalle percelen. Overgang Meise-dorp en de rodestreek. Diepe inham in Wolvertem : Winkelveld en Schrieckkouter. Voorveld en Middelveld. Centrum : St.-Brixius-Rode. Dit complex dateert uit de 9de en 10de eeuw. Steunpunt en vertrekpunt van de Rode- en bosstreek : Borchtveld met het hof te Rode, een oude versterkte motte omgeven door water(traditioneel dubbeltype) . Het werd waarschijnlijk gebouwd door de Grimbergen-Aas in de 13de eeuw met ontginning van gans het gewest. Oudst : Dagwanden en de Grote Pedeheide. Bos met 12de eeuwse Nieuwenrode als centrum : Wolvenbos, Kinderbos, Adriaenbos, Elsbos, Beukenbos, Zuurbos donken en heiden : Bekedonk, Hoksdonk, Schirek, Heide, Spinaart Hier scheiden de moederparochie Meise en Zemst : samen gans het gewest tussen Zenne en Rupel.
De dorpskom van Meise vormt een apart geval. Gelet op zijn grote afmetingen menen wij er uit te mogen afleiden dat wij hier te doen hebben met een reeds ten tijde van de Franken voorname dorpsaanleg. Het zou geen markagemeenschap zijn (zoals in Wolvertem) want de gemene beemden ontbreken, maar een geleide uitbouw. De aanwezigheid van een sterk gezag van het nabij gelegen hof te Meise. Dit wordt nog bevestigd door het bij de dries horende noord-oostelijk komplex, dat de vorm van een volmaakt vierkant vertoont. Nergens in Brabant vonden wij zulk komplex. Het wordt afgebakend door lijnrechte wegels die de sektiegrenzen uitmaken. Dit vierkant wordt in twee gesneden door de Limbosweg. De parcellaire verdeling rondom de dries en het aanpalend vierkant vertoont een zeer regelmatige indeling. Dit alles wijst op een planmatige aanleg, die alleen later voorkomt bij de aanleg van nieuwe vrijheden in de 13de eeuw, zoals te Merchtem, Asse, landen enz. In de gewone dorpen komt dit niet voor. De wegels die het vierkant omzomen doen hier denken aan de wallen, maar deze hebben we te Meise nooit gekend, althans niet sinds de 13de eeuw en Meise is nooit een vrijheid geweest.(kaart pag. 89) Zou het absurd zijn een verband te leggen tussen de etymologie van Meise mansus, mansio, huis, hof, - uit het laat latijn ende aanleg van dit vierkanten komplex ? Wij zouden kunnen te doen hebben met een gallo-Romeins diverticulum. Een ander belangrijk litteken is het vertrekpunt in de noordelijke hoek van al de wegen van Meise. Rechts van de oude Brusselbaan, niet ver van het vierkant, hebben wij de zeer oude veldnaam hebben hebben, Steenberg, die wel eens gallo-Romeins materiaal naar voor kan brengen. Meise zou dus een voorbeeld kunnen zijn van een Romeinse kadasterindeling. Opgravingen in deze sektor zouden dit kunnen bevestigen. De dorpskom van Meise zou haar verklaring kunnen vinden in deze veronderstelling. Dan kunnen wij ze best vergelijken met Kester op de Romeinsn baan Bavacum Asse, dat eveneens verlegd werd na de gallo-Romeinse periode, waardoor aan de oude rechte weg een omleiding doorheen het huidige dorp werd gegeven. Dit is o.i. ook het geval voor de huidige weg doorheen Meise dorp die aan de Sint-Elooikapel weerom de oude diverticulum vervoegt. Meise zou een typisch voorbeeld zijn van de verschuiving en de ontwikkeling van oude dorpskommen.
Het wegennet. Volgens het Parochiewezen in Brabant liepen er oude, voorname wegen door Meise. 1. Lakenhinde : Schaarbeek (Zenne) naaar Meise-dorp 2. Vosstraat of Vos-Marke-Kerremansstraat KP nr.2015 van 1734 de baene van Assche naer Mechelen (gallo-Romeins diverculum) 3. Asse-Kobbegem over Ossel-Amelgem tot Meise-dorp 4. Asse Brussegem Oppem Hasseltbertg Rodes Kapelleop den Bos In de publicatie zijn ook oude kaarten afgedrukt waarop het tracé terug te vinden is. In het landschap kunnen we nu nog deze wegen volgen.
Meise behoort tot die reeks moederparochies, die St.-Martinus als patroon hebben, zoals Asse, Aalst, Lennik, Halle en Overijse, die alle dezelfde kentrekken vertonen van omvang, van ouderdom en teruggaan tot de oude vici. Meise telde niet minder dan zes afhankelijkheden van verschillend type. Voorzeker heeft hier de geografische constellatie een grote rol gespeeld. Ten voordele van haar ouderdom pleiten : 1. De moederparochie zelf 2. De uitgestrektheid (de grootste van West-Brabant) 3. De grotere oppervlakte van de parochie dan deze van de gemeente 4. De parochiepatroon Deze gegevens leiden alle naar wat wij zouden kunnen noemen, een missieparochie, die waarschijnlijk reeds bestond op het einde van de 7de of begin 8ste eeuw
