van een 90jarige oud-politicus jan verroken
" niemands heer & niemands knecht " !
07-03-2007
Nog het Jaar voor de " Grote Revolte " . Ze hebben het nog niet begrepen.Ze kunnen de " Triangle " maar niet vergeten.
Nog het Jaar voor De Grote Revolte
Ze hebben het nog niet begrepen
Ze kunnen de Triangle maar niet vergeten
Het aantal universitairen blijft maar groeien
Toen ik mij liet inschrijven nl in 1937 waren er te Leuven , alles samen zo een dikke 3.000 studenten ,de meerderheid Franstaligen.
Ik was een paar jaar ouder ,omdat het aanvankelijk niet voorzien was dat ik, na het verplicht lager onderwijs ,zou verder studeren .Alles was klaar om fabrieksarbeider te worden ,toen de onderpastoor en de dorpsonderwijzer mijn ouders en mijzelf kondenovertuigen om verder te studeren . Vandaar die twee jaar vertraging .
Daar ik , het jaar voor de poësis ,het slachtoffer werd van een zware schedelbreuk ,moest ik,mede op dokters advies, ietwat tegen mijn goesting ,ipv Rechten, een loopbaan kiezen die niet al te zwaar was ,en met regelmatig verlof ;want voor een al te belastende job , zou ik nooit meer voldoende weerstand kunnen opbouwen .
Vermits ik ,als gewezen hulpbibliothecaris, nogal veel literatuur verslonden had , waarom geen Germaanse ? Nooit van gehoord ,maar wie kan het beter weten dan uw leraar van retorica ,de latere Mgr. Daem ?
Ik was trouwens niet de enigedie een paar jaar ouder was .Tot hetzelfde jaar behoorde ook Joos Florquin en José Aerts (Albert Westerlinck ) zo wordt ge dat sneller gewend .
Wij waren met een dertigtal in ons jaar en daarbij vier meisjes- studenten,wat een luxe . Het jaar daarop
was het totaal iets groter en met zes meisjesstudenten ,waaronder mijn toekomstige echtgenote . Tijdens de tweejarige cursussen waren er aldus tien vrouwelijke studenten en dat was een unicum in Leuven Vlaams.
In Leuven Frans waren ze ,de meisjes,iets talrijker .
En na de oorlog verhoogde het aantal studenten
Jaartal mannenvrouwentotaal
1939/404.1564544.610 Frans 2.422 Vlaams 2.186
-------------------------------------------------
1960/61113582.817 14.175 FRans 7.052 Vlaams 7.123
1967/6817.8466.51924.365 Frans 11.817 Vlaams 12.547
En de theorie van toen was dat een ideale universitairecampus niet meer dan 15.000 studenten mocht bedragen.
En wat als de vooruitzichten er niet om liegen ,nl dat wij nog maar aan het begin staan van de demokratisatie van het universitair onderwijs .
Het gaat niet alleen om het toenemend volume van studenten ,maar ook om de herkomst .
Waar in het verleden,op een paar uitzonderingen na,de studenten kinderen waren van bemiddelde ouders ,waren in 1968 aan Vlaamse zijde, meer dan 40% beursstudenten . En men zal het maar geweten hebben wanneer men akte moest nemen van een totaal nieuwe mentaliteit ,als later ten overvloede zal blijken .
Een bijkomend fenomeen was de enorme toestroom van vrouwelijke studenten ,veel te veel om ze nog in paedas onder te kunnen brengen .
Hoe zich opstellen tegenover het vooruitzicht van zulk een massale toestroom ?
De Amerikaanse oplossing was,maak van Leuven een eerste klas universiteit en laat niemand meer toe die in de humaniora minder dan 75% behaalde (Dit volledigheidshalve)
Woitrin stelde voor Leuven Frans de triangel. Zulks was de oplossing geweest van alle grote universiteiten in de wereld en hij gaf als voorbeelden /Harvard, Yale, M.I.T , Oxford , Cambridge enz
Leuven moest het historisch centrum blijven ,de geneeskunde kon naar Woluwe enderde campus zou ergens in het kanton Waver kunnen opgericht worden.
(In April 1965 , d.i.voor het Mandement , wilde hij in het kanton Waver al 600 hectaren aankopen voor de Franse sectie)
Men kan zich voorstellen dat het "Triangle" verhaal en het vooruitzicht van een très grand Bruxelles, voor een Francofoon , die met niets en niemand anders moet rekening houden,en die het ook nooit geleerd heeft, een droomoplossing lijkt . Overgiet dit alles met een Vaderlandse saus en dat is een oorlog waard .
Noteer zij verwarren nogal onbewusthet Vaderland met hun Vaderland .
Graaf du Monceau ,burgemeester van Ottignies ,zou het na jaren uiteindelijk halen ;de derde Campus zou naar Ottignies komen . Sinds jaren droomde hij er luidop van om van Ottignies een satellietstad van Brussel te maken en daar hoorde een universiteit bij .Hij liet dit niet alleen weten aan de Francofonen ,maar veel Vlaamse parlementairen behoorden tot zijn vaste adressenlijst .Met zijn gemeentebestuur maakte hij zelfs een studiereis door Frankrijk en deed er verschillende universiteiten aan .
De ganse Universiteit van Leuven beschikte in het Leuvense over 120 hectaren en te Ottignies waren er 198 hectaren beschikbaar ?
.
Maar waar staan wij begin December 1967
Beschouw al wat voorgaat slechts als achtergrond ,naast vele andere gegevens .
Een haast onvermijdelijk ander probleem is de verdubbeling, een ander woord voor splitsing ,eigen structuren tot en met het zelfstandig initiatiefrecht , wat weer meebrengt eigen financies eigen begroting ,eigen planning , eigen investeringen .eigen expansieplannen.
En dat is niet hetzelfde als overheveling of inplanting in het eigen taalgebied
Halverwege 1967 was men zover met de splitsing ,onder voorbehoud , dat Leuven Frans geen nieuwe vestigingen zou uitbouwen te Leuven zelf ,wat hen niet belette dat zij de bestaande infrastructuur konden behouden en onderhouden , dus te Leuven konden blijven .
De "Triangle" bleef mogelijk ?
De Gemengde Commissie van Curatoren
Hun eventuele investeringsplannen en expansieplannen moesten ze echter voorleggen aan De Gemengde Commissie van Curatoren.
Aan Vlaamse zijde zijn er Gust Cool ,de voorman van het Christen Syndicaat ;Dries Dequae ,gewezen minister van Financies ;Louis Roppe,Gouverneur van Limburg(maar uit een ander soort hout gesneden dan onze vriend Hubert Leynen) en Collin,de voorzitter van de Kredietbank.
Aan Francofone zijde zijn het Adam, Schot, Hallet en Godeaux .
Leuven Frans zal zijn eerste investeringsplannen voorleggen op 20 December .
Zullen zij rekening houden met de Vlaamse gevoeligheden ? En hoe gevoelig zullen de Vlaamse curatoren zijn ?
De opening van het nieuwe academisch jaar in Oktober 1967 is rustig verlopen. Daar was wel de 5 November betoging van Antwerpen ,maar zijn dat geen buitenstaanders ? Daartegenover staan de handelaars van Leuven ,die het enorm verlies berekend hebben dat zij zouden ondergaan bij vertrek uit Leuven van Leuven Frans ? Dat zijn toch ware problemen. Voor hen hebben noch de campus theorie noch de culturele eigenheid enige andere dan een litteraire betekenis ,die voor niemand iets opbrengt .Dat zijn toch valse problemen ?
En bovenal is daar nog het Bisschoppelijk Mandement waar zij achter blijvenstaan, desnoods tegen een paar Bisschoppen . Daar is ook nog Vanaudenhove ,de voorzitter van de PVV ,(Door de VU ,de Pest Voor Vlaanderen genoemd) die bij de laatste verkiezingen een enorme vooruitgang heeft geboekt ten koste van de CVP.Als de regering opnieuw toegeeft aan de Vlaamse eisen , heeft hij berekend ,betekend dit een bijkomende winst van 20 zetels voor de PVV .
Het standpunt van Vanaudenhove is zeer eenvoudig :De Universiteit van Leuven is een Vrije Universiteit en de politiek moet zich daar niet mee moeien; het is aan de Bisschoppen om te beslissen ,en wat zij beslissen daar staat hij achter .
En de eerste Minister VDB staat op hetzelfde standpunt ,temeer daar hij vreest dat een regeringsbeslissing of een parlementaire beslissing het einde zou kunnen betekenen van de CVP/PSC.
Wait and see
Het volgend bericht begint met de misrekening van 20 December
Tot en met de revolte van Januari 1968 om te eindigen met de val van de regering op 7 Februari 1968 ter gelegenheid van de braafste interpellatie die er, in het Belgisch Parlement, ooit gehouden werd sinds 1830.
Ik denk dat ik ,alleszins met de twee vorige berichten alle krachten heb gesitueerd die de lezer moeten toelaten,
zich een precies beeld te vormen over de gebeurtenissen
Het Jaar voor de Grote Revolte. Leuven Vlaams mobiliseert op verscheidene Fronten.
Het Jaar voor De Grote Revolte
Leuven Vlaams mobiliseert
op verscheidene Fronten
De intrede van het Pluralisme
Na hetverwerpen van ons voorstel schakelde het parlementaire front over naar de waakvlam
Iedereen kent het standpunt van onze parlementaire fraktie over de vestiging van Leuven Frans in het eigen taalgebied ,in het belang van dit gebied ,daar heeft de universiteit alles wat ze nodig heeft en meteen zijn alle conflicten opgelost . Hoe langer ge daarmee wacht hoe rotter de situatie wordt .
Wij kunnen er ook niet nevens kijken dat slogan Walen buiten het niet gemakkelijker maakt en haast normaal als reactie oproepen Nous restons
Maar een universitair corps bestaat normaal toch uit verstandige mensen, ook als dit corps uit Francofone bestaat,en die moeten op den duur toch tot bezinning komen ? Dus was ons standpunt wait and see
Buiten het parlement zijn er verscheidene fronten
Daar is het probleem bij de inrichtende macht ,met de levensernstige vraag ; hoe het probleem en het gezag terug in handen krijgen met de vraag :wie kan ons daarin helpen. waarvan acte .
Daar is het probleem van de feitelijke Universitaireleiding .Met alle respect,niet onze bevoegdheid
.
Het professorencorpsis aan Vlaamse zijde verenigd in VVP en aan Waalse zijde hoofdzakelijk in Acapsul , alletwee met ongeveer 500 leden ,alletwee nogal gesloten blokken .
Wel zal prof. Derine er in slagen een fraktie uit Acapsul nl Rénovation Wallonne overtuigen dat er een andere en betere weg bestaat dat de inplanting in het eigen taalgebied geen vals probleem is en met prof.Lagasse (later FDF) komt hij tot een akkoord .
Het gaat over zowat een goede 100 man ,de verhuizers,les déménageurs ,die het moeten ontgelden .
Ontstaan te Charleroi ,hebt ge ook Les Comités deDéfense de lUniversité de Louvain (ongeveer 20), die een actieve belangstellinghebben voor de gebeurtenissen in Vlaanderen . Zij gingen ervan uit :de bisschoppen zijn verdeeld ,dus er is gen leiding meer.
Na een colloquium in Vlaanderen te hebben bijgewoond waren zij sterk onder de indruk van de constructieve geest in Vlaanderen
En wat met de studenten ?
Aan Vlaamse zijde worden constructies uitgevonden om agerende studenten tegen dreigende sancties te beschermen .Maar daar hangt zwaar onweer in de lucht ;
Bij de heropening van het studiejaar in Oktober 1966 ,wordt de stoetvan de professoren met de rug bekeken
en uitgejouwd tot en met de vulgairste antikerkelijke
slogans . Als men niet beter wist, zou men kunnen geloven dat Leuven de meest antiklerikale universiteit van de wereld was.
Met de zesdaagse Meredith-mars van Oostende naarLeuven komt een nieuwe geest mee nl het partijpolitiek en het mentaal pluralisme en nieuwe slogans voor democratisatie , voor inspraak van de studenten voor studentensyndicaten .In sommige geledingen riekt het al naar het bekende internationale Mei 68 .
Het jaar 1967 is dan ook goed gevuld met allerlei nieuwsoortigeproblemen
Aan het hoofd van de studente revolte een nieuwe naam Pol Goossens.
Ik wijd daar niet verder over uit ,maar men moet het weten .
Naast al wat voorgaat is er nog een conflictfront ,nl datvan de pers.
Aan Vlaamse zijde heeft DeStandaard een hoofdzaak gemaakt van de strijd voor Leuven Vlaams ,
Praktisch alle andere bladen staan positief tegenover het thema van de ontdubbelingenvan de twee vrije universiteiten Leuven en Brussel , tot en met De Volksgazet (SOC.)
Alleen De Nieuwe Gidsen Het Belang van Limburg ,weten niet war ze staan en spelen zedenmeester ,met als hoofdredacteursTenax (Hubert Leynen) en Van Haeverbeke (Toon Breyne)
Ook de ganse georganiseerdeVlaamse gemeenschap wordt gemobiliseerd
.
Het begint met Het Coördinatie Comité ,met als Voorzitter M. Van Hagendoren , die het geheel stevig bijeen weet te houden ,als een grote paraplu waar alle anderen zich terugvinden ; Later in 1967 al dit alles nog ruimer worden en zal men van uit alle politieke horizonten aantreden achter Het 5 November Comité .
Alle mogelijke Syndicaten ontbreken niet op het appel .
Haast nooit tevoren stond men in Vlaanderen zo samen om aan hetzelfde zeel te trekken en bovendien aan dezelfde kant van het zeel
Op 15 April1967 had een groot Colloquium plaats en op 22 April verscheen, daarbij aansluitend ,hetzogeheten manifest van de 31 ;Ik heb het document, tot mijn groot spijt, niet bij de hand ,maar bij de studie Leuven Vlaams van Willy Jonckheere en Todts vind ik er enkele terug die u al iets moeten vertellen.
Zij citeren: Piet De Somer ,de prorector , Lode Craeybeckx ,K. Poma (LIB) en prof. A.Verhulst (Willemsfonds, Gent) K.Van Cauwelaert ,de professoren J.Vandenbroucke, Z. Van Hee en Windekens . Nog uit Gent.Prof C. Hooft ;
En verder nog H. Fayat , L. DHaeseleer(LIB) , J.Verroken , De drie oorspronkelijk bedoelde ondertekenaars van Het Voorstel
Van de Liberalen zal vooral K.Poma het in La Libre moeten ontgelden .
.E.Leemans,de Commissaris Generaal van de ganse Universiteit Leuven gaf op voormeld Colloquium en uiteenzetting over de universiteiten in Nederland ,wat eveneens wrevel verwekte in het Francofone Kamp
Naar het einde van het jaar,ging er te Antwerpen nog de grote 5 November betoging door waar duizenden manifestanten uit alle politieke geledingen aan deelnamen en waaraan ik niet kon deelnemen.
Het ging niet alleen over Leuven ,maar evenzeer over de splitsing van de ULB en voor een zelfstandige Vlaamse Universiteit, de latere VUB .
Men had het eindelijk begrepen .
Nu moest men alleen noch begrijpen alleen nog begrijpen dat de inplanting van Leuven Frans in het eigen taalgebied , goed was voor voor de Universiteit,
Voor het eigen taalgebied , dat dit lag in de logica van de eentalige landsdelen die en in 1932 en in 1952 en in 1962 op verzoek van de Walen werd ingevoerd
.
Nu moest men alleen nog begrijpen dat men aan de Vlamingen meer dan 100jaar lang twee eigen vrije universteiten hadden onthouden waar de Francofonie al sinds 1834 kon over beschikken en dat het alleen de vrede en de goede verstandhouding
Kon bevorderen indien ieder baas was in eigen huis en niet voor een of ander de toelating moest vragen aan de andere enz.
Twee maand later brak te Leuven de grote revolte uit en op 7 Februari 1968 viel de Regering ,
Niet doormaar ter gelegenheid van onze interpellatie ;
En toch was er nog...zon...NÃ het verworpen wetsvoorstel !
En toch was er nog zon
Na het verworpen wetsvoorstel
Voor mij ging langzaam maar zeker een nieuwe wereld open
Het zag er allemaal niet zo zwart-wit uit,als het verbaal geweld en ander geweld liet veronderstellen ?
Zelfs niet aan francofone zijde .
Natuurlijk was niet iedereen gelukkig in de CVP/PSC,en dit het allerminst aan PSCzijde ,maar ik mocht toch noteren dat alle Vlaamse leden van hetNationaal Comité pal achterhet initiatief bleven staan .
Aan Francofone zijde hadden ze nooit begrepen dat het niet om een strikt persoonlijk initiatief ging, maar dat ik mijn voorstel had neergelegd als voorzitter van de CVPfraktie van de Kamer , met het akkoord met en in naam van de Fraktie. Niemand moet het mij leren: "in de politiek kan men niets alleen " .
Over de reacties van de Vlaamse pers mocht ik zeker niet klagen ,een paar uitzonderingen niet te na gesproken o.a.Het Belang van Limburg die me haast zwaarder aanpakte als "La Libre". Maar ja : "zonder tegenstrevers bestaat men in de politiek ook niet ,als het maar de juiste zijn" .
Aan Vlaams Socialistische zijde zouden Craeybeckx en Fayat blijkbaar ook niet alleen blijven .
Tijdens het debat had Craeybeckx verklaard:"De culturele zelfstandigheid voor het Vlaamse Land kan niets anders betekenen dan het gebruik van de Nederlandse taal in alle onderwijs instellingen die zich in het Vlaamse Land bevinden en dit van de lagere school tot en met de hogeschool" .
En hij kreeg hievoor ruggesteunvan de socialistische bladen Voor Allen, Socialistische Stanpunten, en Links .
Uit Socialistische Standputen :Wanneer zij (de Vlaamse socialisten)de taalgrens heben aanvaard,was het zeker niet om het arrondissementLeuven administratief en Politiek aan de verfransing over te Leveren . Uit Links stelde :, als zij er democratische hervormingen zou aan toevoegen, dat de Partij op de meest entoesiaste steun van de Vlaamsestudenten evenals van alle democratische bewegingen in Vlaanderen zou kunnen rekenen Maar tikt al een tikje te electoralistisch .
In Leuven zelf weerklonk aanVlaamsekant een nieuw geluid :We shall overcome
Dat klonk aanvankelijk naar mijn zin.
Prof. Raymond Derine werd gekozen voorzitter vande VVP (Vereniging Vlaamse Profesoren) Met die vond ik mij politiek 100% verwant .
Piet De Somer werd Pro-Rector (in afwachtingvan Rector ?)
De autonomie van de beide taalafdelingen werd erkend .
Op een bepaald ogenblik was er zelfs een akkoord tussen Vlaamse en Waalse Wetenschappelijke Vorsers
(Lovan en Ocal) .
Op de vooravond van het ,sinds zo verfoeide Mandement ,had zelfs AGL,de grootste Francofone studentenbeweging onder leiding van Guy Jonard,de man vanHout-si-Plout , erbij aangesloten dat ,onder bepaalde genoemde voorwaarden ,Leuven Frans best diende ingeplant te worden in zijn eigen Taalgebied.
Zij (de studenten) werden wel binnen de 24 u. weggedreigd door de onverbiddelijke Prorector Mgr Massaux , voor wie elk verzet tegen een unitaire regeling een zonde was tegen de H. Geest en daarvoor bestond er geen vergiffenis . Bleef , dat door dit kort akkoordde mogelijkheid tot dialoog bewezen bleef.
Ook Andre Oleffe , de voorzitter van de MOC (de Christelijke Arbeiders Beweging),opteerde voorzichtig voor een inplanting in Wallonie,liever naar het centrum toe. Dit in tegenstelling met de seccretaris Victor Michel ; maar dat is een ander verhaal voor later ...
En in Ottignies werd de onteigeningsprocedure ingezetvan198 hectaren voor de ontdubbeling van de kandidaturen ? Een terrein precies zo groot als de ganse oude stad Oudenaarde. Daar was dus meer dan plaats genoeg voor een mooie eigentijdse universiteit .
AndreRoyer , de man vanLa Renovation Wallonne, was al sinds 1963 een stap verder (te ver ) .
Zijn credo klonk ongeveer als volgt:" De vraag naar eenKatholieke Unniversiteit in Wallonie naast een Rijks-Universitei is een verantwoorde vraag ,zeker als men aanneemt dat het Land evolueert in de richting van een ferderale staat ".
Geen enkel volk kan er zich mee vezoenen,dat zijn elites niet kunnen gevormd binnen de grenzen van zijn eigen grondgebied . vermits er naast de reeds bestaande universiteiten in Luik en Henegouwen,in Wallonie ,nog geen Katholieke Universiteit bestaat ,kan men vragen : of dit geen grote leemte schept en of het evenwicht hierdoor niet wordt verbroken ?
Tenzij de Waalse Katholieken een Katholieke Univversiteit in Wallonieniet nodig vinden ?
Dat , in de hoogste regionen van de macht en bij hun dienaars , niets ziet of niets durft of wil zien ,dat er geen weg terug meer is , dat is klassiek !
Het is zo in alle tijden en in alle regimes:"de groten zijn vaak kleiner dan men denkt en de kleinen vaak groter dan men denkt" . " De eersten zitten al teveel met hun hoofd boven de wolken,om nog te weten of te zien wat er daar beneden op de aarde echt gebeurt" .
Maar ook inde rest van het land mochten wij iets nieuws ervaren .
Waren wij in zekere Francofone kringen wellicht nog zwarter dan de duivel , in Wallonie zelf was dit niet helemaal zo.Ge moet er maar eensLe Courier de lEscaut en de andere Waalse kranten op na te slaan ; zijn meestal gelijkluidend ; Ik kon er steeds mijn gedachten kwijt . Ik bleef er min of meer de man van de dialoog .
Zo mochten wij in Charleroi ,tegenover een Perin onze argumentatie gaan ontwikkelen,gevolgd door een lange verwonderde nababbel in een verwonderd gezelschap .
(In Wallonië komen ook magistraten ambtenaren naar politieke bijeenkomsten )
Later hebben wij voor de CVP-mensen van Oudenaarde
Perin ook eens naar Oudenaarde laten uitnodigen ,waarop hij is ingegaan in gezelschap van Jean Gol en Robert Moreau uit Charleroi ,de man die me destijds naar Charleroi had uitgenodigd .( Wonder fenomeen , ook te Oudenaarde waren de mensen aanwezig die anders nooit en nergens op een politieke meeting te zien zijn ?) .
Zelfs op het Kabinet VDB was de Kabinetschef Joris Aelgoet (die men historisch lelijk onderschat) hard.Waaromin de weer om mij eens met een Francofoon of een ander Brussels publiek te confronteren . Waarschijnlijk uit de achterban van VDB ?Waaom?
Slechts een paar voorbeelden .
a) Een vergadering van een min of meer Vlaams begrijpende Francofone burgerij .
Of was dit bedoeld om mij met de voeten op de grond te zetten?
Op die vergadering was ook de heer Daloze, van mijn hartsvriendin La Libre, aanwezig om mij en de vergadering bij te staan, alskritische referentie? Ik weet het niet meer.
Een vriendelijke vraag die ik nooit vergeet :" Maar Mr. Verroken , indien de Francofone Universiteit Leuven verlaat dan blijft de Vlaamse Universiteit alleen achter " a)dat is toch een groot prestige verlies ook voor de Vlaamse b)een Vlaamse Universiteit alleen ,ge moet toch toegeven, dat kan toch niet veel meer zijn dan voorgezet M.O. ? c) Kunt gij u echtvoorstellen dat er aan Vlaamse universiteit ooit een Nobelprijs kan gevormd worden?
Dat was het : "puur Kard. Mercier van 1906 ".
Mijn antwoord:kunt gij u voorstellen a) dat honderden niet-Franse universiteiten bestaan en zeer veel Fransonkundige Nobelprijswinnaars b) waaronder enkele,ik beperk mij tot de Scandinavische landen als Denemarken ,Noorwegen,Zweden ,met universiteiten in hun eigen taal ?
c)E n weet ge dat de laatste Belgische Nobelprijswinnaar een Vlaming is nl Heymans Corneel (1938) ,prof. aan deVlaamse Universiteit. Gent ?
Was Daloze daar niet geweest,ze hadden mij nooit geloofd.
b)Te gast bij allerhande Service Clubs
Tot hiertoe had ik buiten mijn arrondissement en buiten de CVP slechts het woord gevoerd in alle soorten van Vlaamse parapolitieke kringen, als de Landsbond en zijn kortstondige opvolger deVlaamse Volksbond en daarna in tegensprekelijke debatten voor de VVB. Ook de congressen van KVOHV.uit het begin van de jaren vijftig heb ik meegemaakt en de discutie's aldaar over de waarde van het Harmelcentrum die stellig mede Minister Moyersoen op het verkeerde been hebben gezet .Ik heb er toen zelfs deel uitgemaakt van een illustere commissie onder leiding van Dr Goossenaerts , met als secretaris Wim Jorissen . De andereleden waren J.Clottens, E.Amter, F.Grammens, E.Wouters , F.Van der Elst, (?)Aelvoet enJ.Verroken . Ik heb daar veel historische annekdoten geleerd .
De Lodewijk De Raedtstichting heb ik meegemaakt van in den beginne en ik heb daar vooral enkele interessante vrijzinnige Vlaamsgezinden leren kennen .
Maar sinds het beruchte wetsvoorstel kon ik ook van de ene Service Club naar de andere.
Ik heb in de maanden die volgden ze allemaal gedaan : van Rotary (eenmaal) over De Lyons , De Prince en Marnix (eenmaal)
En dat is heel wat anders,buiten de laatste twee, dan voor organisaties uit de klassieke Vlaamse beweging .Daar zitten ook de mensen die ge,in Vlaanderen, niet te zienkrijgt op politieke en parapolitieke vergaderingen
Niet alleen de sfeer maar ook de vragen zijn anders en de randdiscuties . Daar leert men zelf het meest bij ,en was voor mij meestal het belangrijkste van de avond .
De uitnodiging voor de Rotary kreeg ik van de Zoon van Leo Delwaide (ofzou het ook de Lyons geweest zijn,)
De vergadering die het langst is blijven nazinderen was deze voor De Prince, in de lokalen van de verzekeringsmaatschappij JOSI ,(nabij het Centraal Station)en weer op initiatief van Joris Algoet .
Hoewel ik er meer dan eens was , heb ik slechts twee namen onthouden nl die van de Josi en die van Maurits Naessens van Parisbas .
a)Josi ,had naast de verzekeringsmaatschappij ook nog de Brusselse taximaatschappij Oranje Taxi
Men kon te dien tijde geen straat in Brusssel vinden of men botste op een Oranje taxi.
Aan de rechter kant was de naam Taxi Orange aangebracht ,
aan de linker kant Oranje Taxi
De letters waren vrij groot ,en hij stond erbij te glunderen als hij het vertelde.Men zag ,in het straatbeeld alleen de Vlaamse naam.,daar de Franse aan de kant van het voetpad stond .Een andere manier om de Vlaamse aanwezigheid in Brussel aan te tonen .
Ge moet er maar aan denken, een truc van De Prince----van Oranje waardig .
b)Maurits Naessens wou Oudenaarde helpen valoriseren en er het heel nederlands centrum van de Bank Paribas laten oprichten.
Hij liet er de Refuge van Elsegem aankopen ,die
tot dan als dekenij dienst deed , liet een nieuwe dekenij bouwen en uniek prestige- plannenen maquette opmaken voor het toekomstig Centrum voor de Bank van Parijs en de Nederlanden
Zowel de monumentendienst dienst uit Nederland als de Belgisch werden naar Oudenaarde gehaald , om het project te bekeuren en te bewonderen .
Daarna werd de maquette op het stadhuis tentoongesteld voor de bevolking . Helaas ,voor de stad , is er van de realisatie niets meer in huis kunnenkomen .
Het gebouw is thans eigendom van een andere Naessens , uit Elsegem die om andere gevoelsredenen dit historisch gebouw heeft laten renoveren ..
En wat met VDB in afwachting van 1968 ?
Eigenlijk heb ik VDB privaat weinig gesproken, tenzij in vergaderingen, ook ten zijnen huize samen met de Acht .
Op een bepaald ogenblik heb die laatste bijeenkomsten laten varen zonder meer ;de anderen waren mans genoeg. Hij had een hond die ook Janheette en plots vond ik dat hij het wel met één Jan kon stellen .
Ik herinner me wel, dat hij mij eenmaal heel charmant is komen vragen om dringend een artikel te schrijven voor De Stem van het Volk. Het was na Hertoginnedal . Ik stemde er mee in op voorwaarde dat ik ook melding mocht maken van en paar persoonlijke pijnpunten . En hij stemde daar mee in, en mijn bijdrage is correct verschenen .
Voor de rest deel ik over VDBzona dezelfde mening over hem als oud-minister Willy De Clercq (Zie bericht Leuven Vlaams gezien door Oud-Minister Willy De Clercq )
Ik was wel in de beste termen , en dat wist hij, met zijn onontwijkbare schaduw Joris Aelgoet en die laatste was één van de enigen , die op de hoogte was van de miserie en de schurkerijen ,na het wegstemmen van mijn voorstel , en dat zal VDB dan ook wel geweten hebben .
Een ander gevolg van de in vorig bericht beschreven schurkerijen was immers, dat ik mijn avondlijke vergaderingen iets moest beperken, hoe kranig mijn vrouw zich ook wist te houden .
En toen zorgde Joris Aelgoet (Ik stel ,met medeweten vanVDB) ervoor ,dat wij ,met mijn ganse troep ,tijdens het daarop volgend verlof ,gratis en voor en dikke maand , konden beschikken over twee villa's in Tenbel (Canarische Eilanden) dat toen pas in opbouw was .
De reis en de andere kosten ten onzen laste .Wij waren daar toen ongeveer de enige toeristen . Met nog een drietal vriendinnen van de dochters erbij, waren we precies met dertien ?
(Zou het vanwege de 13 zijn , dateen technische noodlanding moesten maken in volle woestijn,in El Aoun,en dit voor een volle nacht en een volle dag ? ---een lachertje;)
Voor de rest was het in Tenbel nog een open bouwwerf en moesten we ons bij nacht met kaarslicht bedienen . Voor de rest waren wij haast volledig aangewezen op het oorspronkelijke vissersdorpje Las Galletas enz , zodat wij aan het einde van ons verblijf volledig geïntegreerd in het dorpje, maar uitgerust en ontspannen naar ons politiek toneel konden terugkeren ?
Toen het busje ons kwam ophalen,stond zona de ganse bevolking buiten om ons uit te wuiven .
Waarom deze private noot erbij ?
Om aldus straks (d.i. over twee jaar in 1968 ) ook het ganse verhaal rond de even beruchte interpellatie en de val van de Regering VDB beter te kunnen verstaan .
Voorzover de mensen en de waarheid in de geschiedenis nog enig belang hebben.
A):Ik zou drie mede goedgekeurde akkoorden geschonden hebben ?
1)Verwijten
Hertoginnedal .De waarheid is dat ik Hertoginnedal van het eerste ogenblik heb verworpen ,meer nog :het probleem Leuven werd niet eens in Hertoginnedal behandeld (zievroeger bericht:Leuven Vlaams/mijn Verhaal ).
Waar het verhaal van Ridder de Stexhe ,die ik steeds (en nog ) als een loyaal en fair man heb gezien weet ik niet ? Wij spraken echt over dezelfde vergadering van zes met Le Hodey ,Harmel versus Mgr Philips en Fernand Lefère(Ieper), de vroegere voorzitter van de gemeenschappelijke Fraktie CVP/PSC .
Bij een vorig bericht (waarnaar wij hierboven al verwezen),moet gij terzake LAffaire de Louvain vanChristian Laporte lezen om uit de pen van een Francofoon onderzoeksjournalist te vernemen ,hoe Le Hodey door sommige ook Vlaamse Vooraanstaanden zwaar werd aangepakt ,omdat hij sinds 1962 de inplanting van Leuven-Frans in het eigen taalgewest verdedigde .En hij deed dit niet alleen ; in de Francofone professorenvereniging Acapsul kon men op een bepaald ogenblik niet besluiten .
De Francofone wetenschappelijke onderzoekers waren vooreen inplanting in het eigen taalgebied enz
Is het onder druk van die interne discutie, dat Ridder de Stexhe onbewust tot zijn onmogelijke interpretatie is gekomen van art. 7 en 40 van de taalwet ?
Dat kwam voor sommigengoed uit ?
2)Tegen de ,op het congres van Luik goedgekeurde statuten nl dat elk initiatief waarbij de andere Vleugel rechtstreeks of onrechtstreeks betrokken werd, moest voorgelegd aan de gemeenschappelijke Groep en wanneer dit niet gebeurt ,zal het Nationaal Comité of de gemeenschappelijke parlementaire Groep de zaak tot zich trekken.
En wat moet men doen als de andere Fraktie zegt :wij hebben niets te bespreken ;het is een probleem van het Episcopaat ?
Mogen wij dan ons niet,binnen ons terrein, tot het Episcopaat richten?
En wat als ook het Nationaal Comité en de rest ook bewegingsloos blijft toekijken ?
Wat moeten wij , verkozen volksvertegenwoordigers ,dan doen ? Ons gedragen als een bende politieke schapen ?
Hoeveel is de wol van politieke schapen dan nog waard ?
Alsof de voormelde statuten alleen voor ons en niet voor hen bestonden ? Nadat we meer dan eens gevraagd hadden om een gezamenlijk overleg ?
Zij konden toch wetendat wij in de gegeven politieke omstandigheden niet werkeloos konden blijven toezien ?
3) Er was ook het tweejarig taalbestand dat werd goedgekeurd bij het tot stand komen van de regering VDB.
Het taalbestand van VDB gold van 1966 tot 1968 ?
Ons wetsvoorstelvan 1966 vroeg toepassing in 1968 ?
Indien men het het Voorstel in overweging had genomen (wat duizend op duizend keren in zulk geval de regel was ) ,dan had meniet in een of andere commissie Meiers of Vanderpoortenkunnen neerleggen en er was niets gebeurd ?
Behalve het laten rinkelen van een alarmbel voor die staatslieden ,die het al vergetenwaren dat wij nog maar pas ,(sinds meer dan 130 jaar België, en even veel jaren Vlaamse Dekolonisatiebeweging) van de Walen bekomen hadden ,dat zij voortaan het Vlaams karakter van het Vlaamse landsgedeelte zouden respecteren lijk wij al die tijd het Francofoon karakter van Wallonië hadden gerespecteerd .
Wij wilden meteen duidelijk maken dat wij niet langer deregel van twee maten en twee gewichten zoudenaanvaarden en dat wij elk verwijt van fanatisme zouden verwerpen door Francofonen die zelfs geen Vlaams peuterschooltje konden dulden in de steek van Charleroi ,waar naar hun eigen zeggen meer dan 30.000 Vlamingen woonden of van die Francofonen die reactieloos
de meest vernederende hetze hadden toegestaan tegen een Vlaams transmutatieklasje in Komen?
Mogen wij dan echt nietop wat meer begrip
van die Francofonendie het doodnormaal vonden dat erte Moeskroen met zijn bevolking van 80%Vlaamse inwijkelingengeen Vlaams onderwijs mocht bestaan ,noch Lager noch Middelbaar Onderwijs en die hetzelfde eisten in de historisch Vlaamse stad Edingen ,
Zwijge van het feit dat dit alles op verre na niets te maken had met het impact van een anderstalige universiteit ?
En wanneer gaan sommige Vlamingen er eens mee ophouden hun eigen mensen voor extremisten te verslijten nl die Vlamingen voor hun eigen gebied niets meer vragen dan de meest normale Waal voor Wallonië ???
Zakelijk geziengaf het verwerpen aan mijn Voorstel een onschatbare historische meerwaarde ?
B)Miserie
Het Parlement is één zaak ,maar daarbuiten heerst een andere wereld .
Een van de eerste gevolgen was dat ik voor een langeperiode niet langer met de trein naar mijn werk kon gaan .
Op hetzelfde spoor vertrokken in het centraal station niet alleen de trein naar Oudenaarde Kortrijk Roeselare Poperinge ,maar ook treinen naar Waalse eind- bestemmingen;
Niet alleen Kardinaal Seunens en anderen kregen het te verduren omwille van dit historisch misverstand , maar ik kreeg minstens mijn part ,soms zelfs op mijn weg naar het station .,als ik het mag zeggen ,veel minder beschermd dan de andere politieke verantwoordelijken
;Op mijn weg naar het perron heb ik veel fransewoordjes bijgeleerd .
Dat ik aan de Vlaamse kant als een soort held werd begroet, veranderde niet veel aan de rotte situatie.
Ook in mijn eigen kiesgebied was de receptie ,niet eenduidig .Ik hield als voor en na mijn zogeheten antenne vergaderingen ,waar ik ook inlichtingen bekwam over reacties van buiten de Partij en dat viel nog al mee,het was immers nog voor de De Croo periode .
Maar binnen de partij waren er twee nuances .
De ene tendens ,de grootste stond 100% achter mijn inzet en was zeer nieuwsgierig naar meer uitleg ,de andere tendens vond dat ik maar beter wat minder aan het woord kwam in het parlement , en waarom moet gij altijd de koren uit het vuur halen enzOp die manier zult gij nooit minister worden .Maar aan het eind van de rekening is dat alles maar tijdelijk en behoord tot de politieke folklore .
Politici hebben ook een familie en kinderen en ook die dreigden in die conflict wereld te belanden .
En in mijn geval waren er niet alleen de Franskiljons ,die in Oudenaarde zeer braaf waren,maar er waren vooral de VU die het moeilijk konden aarden dat ik in de Kieskring Oudenaarde lelijk in de weg liep En dat soms wortels tot in de school . Al bij al viel dat nog mee ,maar ik had toch een zoon , die terecht of onterecht het gevoel had ,datmen het hem kwalijk nam dat hij de zoon was van zijn vader , en van uit dit gevoel vond hij die VU-leraar maar een zeveraar was en derhalve ook zijn stof , met al de gevolgen vandien.
En dat is al geen folklore meer .
C)Schurkerijen
Terwijl de polemiek in de bladen verder gaat ,moet er aan weerskanten van het conflict een schietschijf gevonden worden . Ik weet niet goed hoe het bij de Vlamingen verloopt maar ik weet des te beter .hoe het aan de andere kant gaat .
Toen was een van de meest gebruikte wapens de telefoon ,die dag en nacht rinkelde ?
Nemen we hem op of nemen wij hem niet op ? En in ons geval was wij gelijk aan twee mensen ,mijn vrouw en ik .
De eerste afspraak was :vraag het nr en zeg dat ik zal terug bellen . Zonder succes behalve die ene keer ; toende oproeper zei :te bellen vanwege Mgr De Smedt uit Brugge . Ik had nauwelijks de telefoon in mijn handen of de tirade begon ? Wat hij precies zei? Ik weet het niet ,want zogauw ik het doorhad begon ik zelf luid genoeg om hem niet meer te horen ,tot ik hem op het einde hoorde roepen ,in het Frans ,wie gaat dat betalen ,
? En hij haakte af .
Meestal werd de telefoon onmiddellijkdirect toegelegd zogauw wij wisten welke vis wij aan de lijn hadden,maar het gebeurde wel eens dat mijn vrouw geloofde dat ze met haar zachte stem wel iemand tot een gesprekstoon kon overhalen .tot ik haar moest vragen leg die telefoon toch direct neer of haar al eens van de telefoon moest bevrijden .
Wij zouden samen een heel boek kunnen schrijven over die tijd ,maar daar zijn natuurlijk veel plezantere onderwerpen ;
Alleen deze nog :i k zag haar bleek worden ,nam gauw de hoorn over om alleen nog te horen:Denk aanLumumba, we krijgen u wel te pakken en geheel uwen nest gaat er aan?
En die telefoon was in het Vlaams .
En elders in het land riep men Seunens weg .
Per auto naar Brussel
De sfeer bleef nog een tijd van dien aard ,dat ik al lang niet meer met de gebruikelijke trein naar Brussel trok.
Ik reed gewoonlijk via Ninove enin het terugkeren had ik vaak een stop in de Kalvaar ,( in de volksmond de vuile veurschoot genoemd ) vooral als er Kortrijkse Collegas ook per auto onderweg waren ;maar dat is voor een andere keer .
Tot op zekeren dag iemand vaststelde :daar is een gat inde voordeur van uw auto .
Na een grondig onderzoek was het besluit :iemand heeft met een scherp voorwerp een gaatje in uw deurgestoken . . Eventjes aan een kogel gedacht ,maar dat kan niet want dan zoudt ge hier niet meer lopen en als ge niet in uw wagen zat, zou hij ook door de andere deur gegaan zijn , of daar zijn blijven hangen ,waarvan geen spoor.
Geen verdere problemen tot ik in de achterkoffer van mijn auto, rustig liggend in het staal van mijn reservewiel een plaatgedrukte kogel zie liggen ;
Geeft een vies gevoel ,want ik heb niets gehoord ?
Zou hij afgevuurd zijn op mijn stilstaande wagen voorde deur ? Dan staat aan de andere kant van de Straat maar één huis ,dat perfect zou kunnen kloppen ,en daar woont de braafste mens van uren in het ronde .voor de rest stond ik alleen stil aan de Kalvaar en aan het parlement
Dan moet dit gebeurd zijn terwijl ik aan het rijden was en dan heb ik toch niets gehoord of gezien .
Voor de tijd die daarop volgde ben ik dan maar overAalst via Koekelberg naar mijn werk gereden ,mijzelf wijs makend :hou uw mond anders zoudt gij nog verdere inspiratie kunnen geven in dit democratisch Landje .
En mijn vrouw was doodgelukkig wanneer ik weer methet openbaar vervoer naar mijn werk trok .
Het enige wat ik politiek met die ervaring gedaan heb is een pleidooi , te Luxemburg ,in de Benelux-raad ,waar ik lid was, dat deze er zou voor zorgen dat die Landen het vrijbezit Long Rifles eens serieus zouden onder handen nemen . Als ik samen met mijn vrouw ik al bijna,aan die pijnlijke periode terug denk ,krijgen wij er al lang geen kiekenvlees meer . Maar aangename herinneringen zien er toch anders uit .
Het Voorstel " Verroken " verworpen door Kamer en Senaat !
Het Voorstel Verroken verworpen
Door Kamer en Senaat
Het wetsvoorstel werd ingediend op 17mei en pas op 28 juni 1966 weggestemd . Gedurende die lange tussentijk werd heel wat literatuur geproduceerd en gissingen gemaakt o.a. over het waarom van dit, lange dralen .
Wij zelf zullen het de pers ook niet gemakkelijk gemaakt hebben ,daar wij in die periode de juiste uitleg wel schuldig moesten blijven .
De juiste uitleg had moeten klinken als volgt : Ik ben bezig met een poging om parlementairen uit andere partijen te zoeken om mijn voorstel mede te ondertekenen om het zo onmiddellijk te de(partij)politiseren . . Zoiets onmiddelijk aan het groot klokzeel hangen , ware natuurlijk het beste middel geweest om te mislukken .
Toen ik dit aan de Fraktie voorstelde,keek iedereen eventjes in het rond ,het was eventjes knipperen, en ik kreeg dan onmiddelijk groen licht .
Ik was er bijna zeker van dat Fayat (SOC) onmiddellijkzou meetekenen ; het zou wel zeer moeilijk liggen aan Liberale zijde . Maar dat zouden dan wel samen zien.
Waarom Fayat ? Zoals ik vroeger al verteld heb,ik kende hem persoonlijk al lang ,sinds (1948_1949?) onze ontmoetingen ten huize vanCraeybeckx . Tijdens de regering Van Acker 51954/58 was hij mij ongevraagd bijgesprongen om samen met Grootjans mee te interpelleren en te protesteren tegen de publicatie van de vervalste Taaltelling .
En tijdens de regering Lefèvre -Spaak , hadden wij toch goed samengewerkt voor de bevordering van de Vlamingen in Buiten landse Zaken (zie de Fayat-boys).
En het doortrekken van de Taalwet oversteeg toch de grenzen van de Partijen , temeer dat mijn voorstel veel ruimer was dan Leuven alleen . Het ging toch ook over het bekomen van een Vlaamse (vrijzinnige) Universiteit binnen de grenzen van Brussel ?
Toen ik hem de vraag stelde was hij onmiddellijk akkoord,maar wilde toch eens kijken als hij voldoende rugdekking kon vinden in zijn toen nog unitaire Partij .
Ondertussen zou ik contact opnemen met Louis DHaeseleer (Lib, Aalst)
Het waarom voor Dhaeseleer ? En wiens waarom? Dat ben ik vergeten . Ik kon hem echter niet onmiddellijk bereiken,maar eens zover ,moest ik het geen twee keer vragen ; had ik het document bij de hand gehad hij had ter plaatse getekend.
Spijtig genoeg kon Fayat zijn afspraak niet waar maken . Dit zal niet beletten dat , bij de volgende verkiezingen , Fayat hiervoor te Brussel van de lijst werd gezet maar opgevangenopeen anderelijst,De RodeLeeuwen. Zo kon hij toch opnieuw verkozen worden .
Een ander gevolg van dit verhaal was, dat ik ook afscheid moest nemen van Louis DHaeseleer.
Toen kwam Lode Creybeckx (SOC. Burgemeester van Antwerpen) me opzoeken met de troostende woorden : maak u geen zorgen ,alles komt in orde . Maar ge hebt het verkeerd aangepakt;ge moest mij aangesproken hebben; onze vriend Fayat is te kwetsbaar in zijn kieskring ,maar ik zal er voor zorgen dat gij niet alleen staat bij het in overweging nemen.
Terug in de autonome Vlaamse CVP- Fraktie was het voltallig Bureauonmiddellijk bereid het voorstel te ondertekenen Uiteindelijk gebeurde dit niet ,omdat de Fraktie van oordeel was ,dat het voorstel een te scherp CVP-profiel zou krijgen, wat voor de andere patijen een bijkomende reden kon zijn om het voorstel te verwerpen, niettegenstaande mijn benadering veelruimer gesteld was dan het probleem Leuven alleen
Het ging immers over het van toepassing maken van de Taalwet op alle vormen van hoger onderwijs,waarin begrepen de splitsing van de ULB/VUB en dit alles in het vooruitzicht van een echte Culturele Autonomie .
Maar ook in de politiek komt het voor dat men gewoon niet wil zien wat men niet graag ziet .
Op zoek naar de meest neutrale of zakelijke formule,met een zo laag mogelijk partij-profiel , kwam plots iemand op het idee: laat gewoon alle leden van de Commissie van Onderwijs meetekenen ,waarom een probleem moeilijk maken als gemakkelijk ook gaat ?
Maar ook in de politiek doet men nogal graag het omgekeerdeen verkiest men eerder de regel :waarom iets gemakkelijk maken als moeilijk ook gaat
Wij waren precies met zes , en straffer nog,alleProvincies waren erdoor vertegenwoordigd: Karel Blanckaert(Antwerpen),Mevrouw Craeybeckx (Limburg) Roger Otte (Oost-Vlaanderen) Gerard Eneman (West-Vlaanderen), Godelieve Devos (Brabant-Leuven)
Er waren ook vrouwenbijen alle andere evenwichten waren aanwezig .
Nog eens,hoe konden wij zolang sukkelen ? Wel, een normale politieke week telt maar vier dagen,van Dinsdag tot Vrijdag en drie vier weken zijn voorbij zonder dar gij het weet ;
Op 8 juni werd de tekst uiteindelijk rond gedeeld en op 28 juni werd hij in de Kamerbesproken .
Dat er nog eens 20 dagen bijkwamen ,heeft alleen te maken met de programmering ,door het bureau van de Kamer. Het kan wel waar zijn dat we zelf niet hebben aangedrongen op een snellere behandeling ,om aan de journalisten en vooral aan de parlementairen de tijd te geven om het voorstel grondig te lezen . Het komt immers meervoor ,dat men even enthousiast voor als tegen een wetsvoorstel stemt zonder het ooit te hebben gelezen ,zwijge van de toelichting . .En dat zal ook wel zo geweest zijn in ons geval, niettegenstaande al het lawaai dat erover gemaakt werd . .
Over de bespreking in de Kamer kan men alles lezen in allerhande publicaties.
Het belangrijkste feit voor mij is , dat mijnVoorstel in de Kamer verworpen werd met 91 stemmen voor en 103 stemmen tegen en twee onthoudingen .
En een heel pak van de aanwezigen had de zaal verlaten voor de stemming .
Wat voorgaat heeft iedereen gezien ,maar wat blijkbaartot hiertoe niemand gezienheeft , is dat precies de helft vande Vlaamse Socialisten mee de zaal verlaten heeft en dat precies deandere helftgebleven is en voor heeft gestemd .
De Vlaamse Liberalen stemdentegen met vooral het argument van het tweejarig bestand dat wij hadden goedgekeurd bij de instalatie van de regering .
De Liberale voorzitter van het Willemsfonds ,prof. A.Verhulst
en die van Het Volksbelang ,Piet Van Brabant zullen mijn voorstel bij de Liberalen hardnekkig steunen
en de goekeuring ervan door de Kamer hard verdedigen ,maar het blijft bij fluiten in de wind .
Bij de Vlaamse Socialisten was de toestand anders;zij waren niet in de regering. De normaal te verwachten tactiek was dat Van Eynde met zijn stem ,die ge dwars door de dikste muren kon horen,voor de stemming zou roepen : kom mannen dat is een zaak van de tseven laat ze hun plan trekken,wij stappen het af .
En aldus gebeurde ,maar 18 Vlaamse Socialisten blevenzitten en stemden voor, als gevolg van de actie van Craeybeck (Controleerbaar ? Zie kamerverslag.)
Van de Walen bleef alleen de socialist Ernest Glinne en stemde voor ,als voorstander van deculturele automie.
Was het Voorstel in de Kamer verworpen,hetzelfde wetsvoorsel werd in de Senaat onmiddellijkovergenomen door Karel Van Cauwelaert en AloisSledsens ,twee vroegere leden van de groep van de Acht , uit de tijd dat de Vlaamse CVP nog niet autonoom was ,maar thans statutair fungeerden als leden van het Bureau van de Fraktie .
Het resultaat van deze pogingwas: ook hier verworpenbij staking van stemmen nl. 79 stemmenvoor en 79 stemmen tegen én drie onthoudingen. Houben ,de Nationale Voorzitter, ook de Koepel voorzitter genoemd had zich onthouden wegens bij zijn functie passende neutraliteit.
-------------------------
Tot hier de feiten . het volgend bericht over de miserie .
Vermits De Saeger, en Van Elslande minister werden, viel het voorzitterschap van de voortaan autonome Vlaamse CVPfraktie op mijn schouders en alles wat ik voortaanzou zeggen of doen gebeurde ,als tevoren het geval was,na overleg en met de Fraktie, want in politiek kan men niets zonder de anderen .
Het probleem Leuven bleef de geesten beroeren en het Walen buiten was nooit uit de lucht, niet alleen te Leuven maar van langs om meer over het hele Vlaamse Land .
"Walen buiten ".Heel diplomatiek klonk dat niet,maar wat in de plaats als reactie op allerlei provocaties uit het andere kamp. Als het dan toch kort moest, klonk Leuven Vlaams toch heel wat positiever om hetzelfde te zeggen ?
Maar nog eens :om alles te verstaan ,moet men alles weten.
De wet Houben was intussen een feit ,de grendel was dus weg voor de universitairekandidaturen . Men was zelfs al een heel stap verder ,vermits men al volop aan het onderhandelen en aan het plannen was voor het vestigen van de medische doctoraten te Woluwe ,waarmee de geografischeeenheid van Leuven al verbroken werd ?
Maar de klap op de vuurpijl was ,een tijdje voor Kerstdag 1965 ,de verklaring van Woitrin ,in een studententijdschrift ,over zijn triangel,den driehoek,Leuven- Brussel- Waver , of Le Grand Bruxelles ? De Vlaamse pers had geen woorden genoeg om die kaakslag aan de schandpaal te zetten .
Woitrin, de eigenlijke vader van Louvain-la- Neuve, zou later stellen dat het om een spijtige lapsus ging .
In de Fraktie werd erop aangedrongen dat ik ,als reactie hierop ,onmiddellijk mijn wetsvoorstel moest klaar maken en neerleggen , inzake het toepasbaar verklaren van de taalwet op het hoger en het universitair onderwijs .Ietts waar ik al jaren over aan het zagen was .
In onze visie was er een probleem , niet alleen te Leuven,maar in alle vormen van hoger onderwijs , nl het ging dus ook o.a.over de splitsing van de ULB en de oprichting van een autonome VUB . De Walen ,veel meer dan de Vlamingen ,hadden de eentaligheid van de gewesten en de gemeenschappen geeist en wij eisten normaal daartegeover het zelfde voor Vlaanderen en de Vlamingen, wat het officieel taalgebruik betreft.
Pour lesFlamands la meme Chose Punt en andere lijn /.
(En dat heeft niets te maken met het persoonlijk taalgebruik en taalkennis . Mijn mening is, elke taal opent een nieuw venster op de wereld) Het gaat over de vereiste kennis om toegang te krijgen tot administatie , onderwijs , gerecht enz in Vlaanderen,Wallonie en Brussel )
Ik zou ,voor het neerleggen van mijn voorstel ,zeker nietwachten tot er eenBisschoppelijke beslissing was ;want daarna wordt het veel delikater . Noteer de Fraktie is geen geheime vergadering en in de Partij en in de Regering waren ze perfect op de hoogte . De tijd drong .
Na het indienen en voor het drukken en het in overweging nemen ,zouden wij in de Fraktie de verdere handtekens bespreken .
Op de Standaard hadden ze al een ruimte voorzien voor het bekend maken van het initiatief , maar op weg naar het parlement werd ik aangereden door een auto,naar een kliniek gevoerd van waaruit ik de krant nog kon verwittigen dat de zaak niet door kon gaan ;
Zo werd het Januari 1966En te Leuven werd er een soort Bisschoppelijke advies- commissie (afkoelingscommissie)Leemans-Aubert aangesteld ;Zeer eerbiedwaardige namen maar dit nam, in de Fraktie, deonrust niet weg .
Er groeitintussen in de CVP een gans speciaal klimaat . Daar was enerzijds de Partijen anderzijdshet Parlement ;die elk met iets anders bezig waren en met de vrees mekaar te hinderen.
De Partij en een groep wijze mannen ,parlementairen en niet parlementairen , nl de staatlieden ,die op hoog niveau opereerden ,hadden direct contact met de Leuvense universitaire instanties ,eventueel met het Episcopaat
In het parlement verschenen ze soms ,hoogzwangervan geheimen en wellicht niet vermoedend, dat wij in de Fraktie meer wisten over de gang van zaken . Hun probleem was voor ons wel een zeer belangrijk probleem,maar ons probleem was toch van een heel andere orde nl dat van de integriteit van het Vlaamse landsgedeelte(zoals dit voor Wallonie al sinds 1830 als vanzelfsprekend werd aanvaard .
Hoe wij aan die andere informatie geraakten ?Verscheidene leden hadden hun bronnen en het vroeger sisteem van de Acht bestond ook nog .
Persoonlijk kreeg ik ,zelfs in een caravan , de rand van het Duinpark in Oostduinkerke ,menig voorlichtingsbezoek van prof. Josué Vandenbroucke , ik bezocht een paar keer prof Zeeger van Hee , prof.Raymond Derine ontving mij meer dan eens ten zijnen huize, prof. Frans van Mechelen kon men niet ontwijken.
Piet De Somer en Berten De Smaele waren oude bekenden uit de humanioa tijd .De eerste(eveneens van 1917) had ik opgevolgd als gouwleider van de KSA en de tweede was toen ik gouwleider was , hoofdman van de Kerels (de laatste drie jaar van de humaniora). En het gebeurde wel eens dat we te Leuven ,mekaar op het lijf liepen . bvb als Piet vond dat het tijd was om te gaan slapen en tevoren nog eerst eens eigenhandig wat gaslantarens ging uitdoven in de Bongenotenlaan . De wereld is soms veel kleiner dan gij denkt ?Maar ik beocht hem slechts eenmaal ,meer was niet nodig .
Ik woondediskreet een algemene informatie vergadering bij van Lovan Ik mocht zelfs een vergadering toespreken en beluisteren van echtgenotes van professoren ,onder voorzitterschap van de echtgenote van prof Rombouts ,een van de voorzichtigen in het prof-korps ..
En de pers ?
Daar ging wekelijks op de koffie bij de gebroeders Van Cauwelaert op de redactie van het Volk, Louis Kiebooms,lid van de acht, was er ook nog en bij de trouwe Karel Dewit van De Gazet van Antwerpen was ik thuis .Over de standaard moet niets vertellen daar werd mer dan genoeg en uitdrukkelijk over gepubliceerd en ik heb daar niets an toe te voegen.
In het vooruitzicht van ons wetsvoorstel ontvluchtten wij alle profilering, namen nooit deel aan betogingen, hielden geen strijdmeetings ;zodat men ons later gen woorden in de mond zou kunnen leggen die wij nooit gezegd hadden,want ook dat gebeurt in de politiek .
En wat met Brussel en de ULB en ons wetsvoorstel ? Niemand sprak daarover ? We hadden wel contacten met Prof Gerlo ,van de toen nog niet VUB, om hem de zin van ons voorstel toe te lichten ;En hij zorgde ervoor dat we voor de Vlaamse studenten van de ULB ons voorstel konden toelichten (of gebeurde ditlaatste na het neerleggen van mijn wetsvoorstel?)
We kregen zelfs beoek van Francofone studenten van de ULB in functie van het tijdschrift " Le Point" ,dit alles toen iedereen nog uitsluitend naar Leuven zat te kijken .
Op de vooravond van het Mandementvoelden wij al nattigheid ? We voelden ons die week lijk een student ,die wel weet dat hij gebuisd is , maar toch naar de deliberatie gaat, met het gevoel ge kunt nooit weten .
De woensdag van die week deden wij nog eenhopeloze pogingom tot en zinloos gesprek te komenmet de PSC Francofonen ,maar ze wikkelden het kind in (de gekende) doeken en namen de vlucht.
Alleen de koepelvoorzitter Houben verscheen ,naast R. Van de Kerkhove .
Persoonlijk kon ik alleen
zeggen dat ,in geval van slechte afloop ,de Fraktie ermee instemde mijn voorstel inzake de toepassing van de Taalwet in te dienen . En wij,met een klein hartje, lieten Houben achter met dat bekakt kind opzijn schoot .
Eigenlijk had die man alle succes verdiend ,wegens zijn inzet om de grendel van 1911 los te wrikken en o de weg te openen voor een nieuw eigentijds universitair landschap .
Dan vetrokken Robert, die een groot bewonderaar was van Houben, en ik naar een lang geplande bijeenkomst in Berlijn . Waarvoor ? Ik weet het niet meer; dat moet ik desnoods zelf gaan opzoeken naar Kadoc te Leuven waar het politiek archief van de zorgzame notaris Robert Van de Kerkhove berust.
De Zaterdagavond waren wij blijkbaar terug ten zijnen huize ,met een ruim gezelschap ,wat ik helemaal vergeten ben .Ik heb daaar ook een en ander over gelezen
Ik moet wellicht zo bezig geweest zijn met het probleem van mijn voorstel ,dat ik verder noch oog noch oor had voor al de rest
.
De vergadering van het Episcopaat had plaats op 13 Mei1966 en onder hen mijn prof van retorica ,Mgr. Daem
en de bewonderde Mgr. De Smedt .Zouden ze, met al hun verstand ,het no pasaran van de grote hoofdmote in Vlaanderen niet hebben aangevoeld ,maar met verstand alleen voelt men niet .
Pas de Zondag 15 Mei werd het verdict publiek .Er was wel geen verwijzing bij naar Rome , wat wij bijkomend gevreesd hadden ,maar de bedreigingen in het mandement vervat waren niet van de poes .
Hoeveel antiklerikalen er die dag verwekt zijn is niet te schatten , Of maken wij ons zelf iets wijs ?
s Anderen daags was het Maandag en het Parlement was niet in zitting ,zodat wij pas op Dinsdag 17 Mei ons voorstel van December 1965, metveel pijn in hethart, konden indienen. Stom van dat accident. Gelukkig dat de Vlaamse pers positief reageerde ,wat ons voorstel betreft .
Het was alsof de duivels er zich mee bemoeiden
Toen ikop weg om mijn voorstel in te dienen,in de Kamer, aan de voet van brede groene trap kwam , verscheen bovenaan van diezelfde groene trap ,de heerParisis,de voorzitter van de autonome PSC fractie ,avec un grand sourire.
We ontmoetten elkaar precies halverwege .
Hij met de smile:Et alors ? Ik met het antwoord : Ik kom mijn Voorstel indienen.
Hij int Frans :En wie heeft mee ondertekend ? Ik: Tot hiertoe niemand .
Hij nog steeds met de smile : Et alors ? Ik met het antwoord : On vera ( wij zullen zien) .
Een kleine toelichting : het was de regel dat wetsvoorstellendoor 6 leden ondertekent werden ,eenmans- voorstellen konden , maar zonder gezag.
Men diende ze in,kwam eventjes in de pers en verder werd de in overwegingneming nooit gevraagd. Zelfs als,na toestemming tot drukken, de in overwegingneming aan het ganse parlement gevraagd werd en gekregen,kwam men dan nog eens in de pers ,maar daar was nog niets gebeurd .enz Zo een toestemming werd niet een keer op duizend geweigerd .
En ik zag de H Parisis denken en ik dacht :ge vergist U. beste Collega ; want dit is een gans bezonder geval waar alle overhaasting ui den boze is .
Het gevaar bestond dat een of andere collega , in een geest van euforie thans ou mede ondertekenen en later ,onder druk , zou kunnen verzaken .Best is dat ik alleen blijf om de eventuele druk op te vangen . dan moeten ze alleen bij mij langs. Maar die druk kwam niet en de Fraktie van de Vlaamse CVP hield stand en bevestigde voor iedereen dat ik handelde conform een algemeen akkoord en dat de verdere ondertekening in de Fractie zou behandeld worden..
Enkele nuttige voorafgaande noodzakelijkewetenswaardigheden .
a)Het gebeurde bij het einde van de CVP-LIB. regering Eijskens-Lefebvre (1960), ongeveer 500 Vlaamse gemeentenrevolteerden en stuurden de tweetalige formulieren voor een economische telling terug ,als onwettelijk ?
b)In het ontwerp van de Eenheidswet werd een art. opgenomen die het mogelijk maakte om,middels eendoor het parlement goedgekeurd Koninklijk Besluit kleinere gemeentensamen te voegen .
Dit laatste lokte bij de Vlaamse strijdverenigingen groot protest uit ingevolge een verkeerde interpretatie
---------------------
Gevolg hiervan was een ontmoeting tussen die verenigingen en de pers op vraag van enkele CVPers ,waartoe ik behoorde (meer hierover later). Zij vreesden dat dit art; kon gebruikt worden om Vlaamse gemeenten bij Brussel te voegen,waar dit door het ontwerp zelf uitgesloten werd,daar de wet niet van toepassing mocht zijn op de gemeenten waar haard- en standplaats vergoeding werd uitbetaald ? D.i. de Agglomeratie .
Men had hiermee wel de randgemeenten tot grotere eenheden kunnen samenvoegen.
(noteer dat ik een hartstochtelijk voorstander was van de fusies en dat ik later rapporteur werd voor alle fusies van gans België ,Wallonie inbegrepen)
Door de hierbij betrokken CVP ers werd de zogehetengroep van De Acht opgericht ,om in het vervolg zulke misverstanden te vermijden ,en dit met medeweten en volle steun en medewerking van de Vlamingen uit de toen nog unitaire fractie.
------------------------
Toen kwam de Regering Lefèvre-Spaak
Maar toen kwamen de (vooral Waalse) stakingen en nieuwe verkiezingen en de regering Lefèvre-Spaak
En de heroprichting van De Acht
De eerste groep bestond uit: De initiatiefnemers A.Verbist,G. Van den Daele, L.lindemans,J.Verroken Sloten zich aan coorde Senaat:A. De Boodt,J. Custers,A.Sledsensen R. Van de Kerkhove .
Na de verkiezingen 1961: Voor de Senaat,werd Custers minister en vervangen door K. Van Cauwelaert . Voor de Kamer : (G. Van den Daele),J. De Saeger,L. Kiebooms,J.Verroken . Al deze leden werden op een bijeenkomst van de Vlaamse verkozen van de CVP/PSC Fraktie angeduid.
Na de samenstelling van de Regering Spaak nam G. Van den Daele ontslag o.a.omdat de regering een Vlaming te weinig telde .Dit werd hersteld door (,)te plaatsen tussen de titels van Van Elslande nl hij werd " Minister, Adjunct" Maar hij bleef bij zijn ontslag .
G. Van den Daele werd door de Kamergroepvervangen door A. De Grijse ;
Wij hadden twee grote objectieven ,die wij vooral door onderhandelingen wilden bereiken . UI die tijd stamt het gezegde : niet gaan jagen met het muziek op kop.
Onze grote Vlaamse objectieven ,op Communautair gebied ,waren de Taalwetgeving en een ruime Grondwetsherziening .
a)Einde 1963 was de Taalwetgeving achter de rug.
Het was ook de tijd geweest van de grote betogingen die door anderen werden georganiseerd die daar veel meer verstand van hadden .
In de taalwetgeving zat de overplanting van Leuven Frans ingebouwd. Alleen echte ofmoedwillig politieke blinden konden dat niet zien .(zie Leuven Vlaams /mijn verhaal ) Maar een universiteit verplaatst men niet lijk een caravan .
b) De Saeger,(die gelukkig niet in de Regering werd opgenomen )als lid van De Acht en met de steun van het gros van de Vlaamse CVPverkozenen zat in de Interparijcommissie voor de Grondwetsherziening genoemd :DeRonde Tafel.
Samen met de Socialisten zouden deCVPers (Francofonen inbegrepen) een massa art. voor herziening aanduiden en zouden de legislatuur afsluiten met tot stand brengen van een Constituante, bevoegdom de Grondwet te herzien in de richting van autonome Gewesten en gemeenschappen
Dus de grondwetsherzieng begint hier(1964)
Bij definitieve herziening van de Grondwet zou Leuven aldus terecht komen in een cultureel autonome Vlaamse gemeenschap en gewest ?
(De objectiviteit gebied ons hier te noteren dat de Liberalen niet wilden meewerken-onder druk van Van Oudenhove,om goed geziene electorale redenen .
Zo heef elke partij haar electrale windwijzers naast haar programmatische wegwijzers.
De studiedag van de Vlaamse CVP-Vleugel en het CVP congres vanLuik.
In 1964 ,dus na de taalwet en voor de besluiten van de Ronde Tafel ,gaat het eerste (Congres) studiedag door van de Vlaamse CVP ,voorgezeten door Robbert Van de Kerckhove ,met als inleiders Verroken en Tindemans .
Verroken zal de inventaris maken van de voorbije 20 jaar en Tindemans brengt een visie over de toekomst
Wat er van overblijft ?
Tindemans in de richting van de Ronde Tafel ,dat er in het buitenland geen enkel model bestaat voor ons Land, dat wij dus verplicht zijn iets origineel te vinden , een structuur sui generis .
(Hoe het kind uiteindelijk zal heten ,al men pas na de geboorte moeten uitmaken ,dat is een ander debat)
Verroken ,maakt,opvraag van de Vlaamse Vleugel een synthese van zijn dossier, dat door de Vlaamse CVP uitgegeven wordt onder de titel twintig jaar Vlaamseweerbaarheid, met als inleiding ,de rede die op het congres werd gehouden.
Op het daarop volgendCVPcongres te Luik onder leiding Van den Boeynants wordt de oprichting van beide Vleugels eigenlijk zonder veel moeite erkend ,mits de voorwaarde ,dat wij geen publiek initiatief zouden nemen waarbij beide Vleugels betrokken zijn, zonder mekaar tevoren te raadplegen ?
Later zal men systematisch herhalen dat zulks gebeurde op persoonlijk voorstel van Jan Verroken. Ik heb het nooit nagetrokken maar
Ik kan mij daarin herkennen .Geen probleem .
Vooral na het neerleggen van mijn wetsvoorstel over Leuven , zal men dit dik in de verf blijven zetten ?
Ik herinner mij wel dat ik mij op dat Congres geweerd heb lijk een duivel in een wijwatervat met aan het slot van het Congres een kleine anekdote . Er werd toen een gesofisticeerd FN karabijn verloot onder de deelnemers . En wie won ?
Waarop VDB tot hilariteit van de ganse vergadering ,bij de plechtige overhandiging zei. Ik overhandig u dit op voorwaarde dat ge hier belooft dat ge niet op de CVP zult schieten.
Als ikdie avond thuis kwam, stond mijn vrouw aan de deur te wachten (Had men daarover iets gezegd aan de radio ?) en ze was zeer vriendelijk en zeer duidelijk :Mijne liefste,als dat ding hier binnen komt, dan ben ik hier weg . Binnen de vijf minuten verdween een van mijn zoons , kleine Peter (5J)om het ding te schenken aan een buur, vader-jager van een vriendje .
En dan verliest de CVP-SOC regering haar grondwettelijke meerderheid.(Begin 1965)s
Het was ookde verkiezing na de grote dokters staking ,en het slecht begrepen beroep van Theo Lefèvre op Sartre en Le Temps des Assassins
En een van de eerste beelden van de kleurtelevisie (???) waarbij een stakende dokter,aan de Nederlandse grens ,met de rug naar België gericht ,zijn broek liet zakken .
Het was ook de tijd van de kiekeborsten van 14/18 ,weer anders verstaan dan bedoeld en tot ergernis vanveelvaderlandse verenigingen .
Het was ook de tijd van een zeer moeilijk verkoopbare fiscale hervorming Met alle electorale gevolgen vandien
En de grote winnaars waren de VU en de PVV die de kant ging kiezen van het behoud van Leuven Frans te Leuven . het werd de glorietijd van Van Oudenhove die ook de scherpe kantjes van het Liberaal antiklerikalisme laat af slijpen.Zie Leuven Frans , de vaderlanders ,de dokters ,de zelfstandigen .
En de VU profiteerde van de grote vergissing van Hertoginnedal.
Het wordt een woelige periode , maar het woeligste moet nog komen ;Maar daarover bestaan voldoende gespecialiseerde boeken .
Na een probeersel Harmel ,kwam de regering VDB De Clercq (CVP_LIB.)met de frigo.
Een voorstel om gedurende twee jaar alle communautaire problemen te bevriezen was bij de vertrouwens aanvraag van Regering gevoegd ,die door de meerderheid werd goedgekeurd , ook door de Vlaamse CVP-Vleugel en ook door mij.
En dan komt de zogezegde goed bedoelde uiterst provokante verklaring van Woitrin ,de vader van Louvain la Neuve, over zijn droom-project den Triangle,de grote driehoekvoor Leuven Frans ,Brussel-Leuven-Waver, LeGrand- Bruxelles en daarna Het Mandement van het Episcopaat ?
En wij zaten daarop te kijken van in onze Frigo
En toen dachten wij even aan onze Mechelse catechismus ,In de nood nochtans mag enigelijk dopen .
Hoe ? We aten langs alle kanten geboeid en gebonden ,als hiervoor beschreven ,haast lijk een mummie
En de Francofone Vleugel zat op rozen ,want zij hebben niets te vragen ,en als zij niets te vragen hebben is er toch geen stof om over te onderhandelen,meer nog ,ze zijn onbevoegd en .als goede katholieken staaan zij achter het Episcopaat ,ze kunnen dat toch niet alleen aan de PVV overlaten enz