van een 90jarige oud-politicus jan verroken
" niemands heer & niemands knecht " !
12-04-2007
Nabeschouwingen Leuven Vlaams Een Kantelmoment
Leuven VlaamsNabeschouwingen Een kantelmoment in de Belgische geschiedenis?
Het is niet omdat iets in alle geschiedenisboeken staat dat het echt en zo gebeurd is.
Zo staat praktisch in alle studies over de kwestie Leuven o.a. dat in 1963 op Hertoginnedal een compromis gemaakt werd waarbij Leuven Frans te Leuven zou blijven, mits bepaalde voorwaarden beschreven in art.7 en 40 van de taalwet.
Ik heb in een vorige bijdrage al gesteld, dat dit probleem in Hertoginnedal niet eens werd besproken, maar de vrucht zijn van een CVP/PSC akkoord, waar precies het omgekeerde werd besloten en waaraan de volgende personen hebben aan meegewerkt:
aan CVPzijde mgr Philips, Fernand Lefere, Jan Verroken en aan PSCzijde Harmel, de Stexhe, en le Hodey.
In die vorige bijdrage heb ik er ook al op gewezen dat Harmel wat later aankwam en voortijdig weer vertrokken is .
Lees dat hij wellicht moeite had met het verloop van de bespreking en de handen wilde vrij houden?
Zo heb ik later, in het geval Harmel wel moeten vaststellen dat hij vierkant tegen de overheveling was, dus wellicht als een vrij man de bespreking wou verlaten? Hij was dan ook geen getuige van de voorafgaande verklaring van le Hodey waarbij deze verklaarde dat wij hoogstens een overgangsformule moesten vinden, in afwachting dat Leuven Frans zou kunnen verhuizen naar gronden in het kanton Nijvel.
Het ging om gronden van een kanunnik, waarvan ik de naam spijtig genoeg vergeten ben . Die gronden lagen wel delicaat in de achtertuin van de ULB en mede daarom eiste hij een absolute zwijgverbintenis. Zou het kunnen dat de Stexhe de inleiding van le Hodey niet gehoord heeft?
Daarbij komt dat de Wet van 1911, pas in april 1965 gedeeltelijk zou gewijzigd worden,zodat we wel een overgangsformule moesten vinden.
Maar we bleven in de mist
De H. Philippe le Hodey zou echter in 1966 overlijden ,maar werd bij de PSC vervangen door zijn weduwe . Dit zou het mij op een bepaald mogelijk maken, de averechtse interpretatie die men aan de beide artikels trachten te geven in aanwezigheid van de Rector Magnificus Deschamps te betwisten , waarbij ik de bevestiging kreeg Mevrouw le Hodey.
Hoewel ik daar naar buiten niets kon mee doen, (zie het waarom in mijn vorig bericht terzake) was dit voor mij een grote morele steun.
Maar ondertussen bleven alle geschiedschrijvers schrijven dat wij met de eis van de overheveling van Leuven Frans een vroegere verbintenis zouden verbroken hebben. Zelfs in de magistrale studie van Todts en Jonckheere wordt het ter goedertrouw zo gedrukt? En zo wordt het door alle anderen gedrukt en herdrukt, waar moest staan dat bewuste wetteksten gesteld waren in het perspectief van de overheveling En wel zo dat na de verhuis er niets moest gewijzigd worden aan de taalwet, daar niets gewijzigd werd aan het Vlaams statuut van de Stad Leuven.
Een onverwacht getuigenis over de houding van
Philippe le Hodey.
Pas in 1987 kan men publiek vernemen dat Philippe le Hodey al in 1963 (jaar van Hertoginnedal) een echt voorstaander was van de overheveling, nl uit een document témoignage van Woitrin, dat verscheen onder de titel:Louvain-la-Neuve. Le grand dessein, Duculot, p.54 en hernomen in LAFFAIRE DE LOUVAIN van Christian Laporte, die vertelt (p.126/127) over een memorabele vergadering in de residentie Lambermont bij de Eerste Minster, toen nog Lefèvre, in aanwezigheid van de Mgr. Descamps en Woitrin alsook Houben en le Hodey.
Daar zou de Eerste minister tegenover le Hodey beweerd hebben dat een overheveling gelijk zou zijn met de ontmanteling van de ganse Universiteit en met het einde van België. Toen Woitrin de thesis van le Hodey meende te kunnen steunen met te verwijzen naar het voorbeeld van de Jezuïeten, reageerde hij dat deze nu niet precies het na te volgen voorbeeld was . De auteur gaat verder met te verwijzen naar de vele vergaderingen die volgden ten huize van le Hodey in de Avenue Franklin, waar Lefèvre de belgo-Belgische thesis Louvain a Louvain verdedigde. En het verhaal gaat nog verder (Noteer wij zijn nog maar in 1963) dat er toen van langs om meer francofone voorstaanders waren voor een inplanting in Wallonië, waaronder Oleffe en die zich geen illusies maakten over een behoud te Leuven.
Het is mijn overtuiging (maar men kan daar niets mee kopen) dat al de daaropvolgende miserie te vermijden was, indien de staatslieden een andere houding hadden aangenomen of er zich niet gemoeid hadden, het parlement, de echte wetgevende macht, zijn ding hadden laten voortzetten, zonder de usurperende tussenkomst van de uitvoerende macht.
Ik ben natuurlijk akkoord om deze hypothese onmiddellijk weer te verlaten en terug te keren naar de feiten.
Uiteindelijk is de beslissing toch gevallen via de Politiek.
Uiteindelijk is de beslissing dan toch gevallen via de politiek, nadat alle andere instanties, die een zijweg wilden inslaan, met hun kop tegen een muur waren gelopen.
De definitieve ontnuchtering kwam m.i. na en door de verkiezingsuitslag? De drie traditionele partijen kwamen er ontluisterd uit? En dit was ook het geval voor alle groeperingen die van Leuven Frans te Leuven en van het andermaal het (hun) bedreigde Vaderland een politiek strijdros hadden gemaakt?
En dit alles gebeurde naar aanleiding van, en niet teroorzake van, een interpellatie die aan de regering watvroeg?
-Niet dat zij zou aanvaarden mee te werken aan de uitvoering van een oude Koninklijke belofte van gelijkheid in rechte en in feite d.d. 1918 ???
-Niet dat ze, nadat wij Vlamingen waren ingegaan op de Waalse eis van de homogeniteit van het Waalse grondgebied mits de regel: pour les Flamands la meme chose .
Noteer dat homogeniteit voor Wallonie betekende het verbod van Vlaamse lagere scholen voor de kinderen van de 30000 duizend ingeweken Vlamingen rond Charleroi, verbod van een faciliteitenschooltje in Komen , verbod van Nederlandstalig M.O. te Moeskroen, stad die tijdens een mensenleeftijd vervierdubbelde van bevolking ,ingevolge louter inwijking uit Vlaanderen
- Wij vroegen de regering zelfs niet dat ze willen toegeven dat Wallonië nooit het handhaven van een Vlaamse universiteit aldaar zou aanvaard hebben, én dat het daarom billijk was dat wederkerigheid zou gelden ???
Wij vroegen alleen dat zij het parlement zich hierover zou laten uitspreken én dat ze zich naar die uitspraak zou schikken.
Zij kende de inhoud van het wetsvoorstel dat wij namens de Fraktie in 1966 hadden neergelegd? Met name dat de overheveling op staatskosten zou kunnen gebeuren ten vroegste vanaf 1968 en zou kunnen gespreid worden over een termijn van 10jaar. En verder dat zij ook zou instaan voor de middelen tot oprichting van een Vrije Vlaamse Universiteit te Brussel ?
Gezien in de achteruitkijkspiegel van de tijd, wat was daar zo verkeerd aan?
Maar daar zijn o.a. ook tal van neven effecten, al was het maar de onmiddellijke of de daarop volgende splitsing van detraditionele partijen , meestal op francofoon initiatrief met alle gevolgen vandien , die moeilijk te overschatten zijn . M.i. negatief bedoeldmaar hoofdzakelijkmet positieve gevolgen verlopen op zeer veel gebieden ?
Maar dat is dan weer een ander boeiend verhaal .
Mag ik stellen : een kantelmoment ten goede in de belgische en communautaire geschiedenis ???
Einde goed Alles goed Twee nieuwe Vlaamse Universiteiten
Einde goedAlles goed
Twee nieuwe Vlaamse Universiteiten
Dit bericht werd grondig aangevuld en gewijzigd
Eindelijk, zoals geeist en beloofd, werd op 15 september, door Leuven Frans
het nieuwe expantieplan aan de regering overgemaakt.
De mededeling klonk als volgt:
Antwoord van de Academische Raad van deFranstalige sectie van de Katholieke Universiteit van Leuven aan de Regering ( dus toch politiek )
En het klonk verder als volgt: De evolutie van derecente politiek, en meer speciaal de beslissingen die genomen werden door de Regering, die door deze verkiezingen is ontstaan, leiden ons naar eenonteigening van de Franstalige sectie van de Katholieke Universiteit van Leuven.
En verder werd in hetzelfde dokument betoogd, dat Franstalige sectie het recht had om in Leuven te blijven, maar de politieke beslissing die haar wordt opgedrongen miskent dit recht.
En het dokument besluit dat de overheveling door de politiek beslist werd, de toekomst van Leuven Frans ook door de politiek gewaarborgd moet worden
Dit was de toon ( In het Frans klonk dit alles nog veel scherper) zij voegden er zakelijk aan toe, dat ze wilden dat de overheveling snel zou verlopen nl binnen de 10 jaar ( Zie ons wetsvoorstel) opdat de wisselwerking tussen de verschillende faculteiten niet zou verloren gaan (dus weg met de laatste vorm van de beruchte driehoek en voorkeur voor en complete echte universiteit ?)
En eindelijk wordt Ottignies ook door hen met naam vernoemd .
Maar gezien talrijke afscheid- en voorbereiding-problemen, als daar zijn de ontbrekende grondverwervingen, de communicatie-infrastructuur, de urbanisatieplanning enz zal het nog een tijd duren voordat met de feitelijke verhuis kan beginnen, geschat begin 1972 .
Geraamde kostprijs: 17 miljard, d.i. zowat de het bedrag dat geraamd werd voor de realisatie van de totale universitaire expansie .
Achteraf zal blijken dat deze raming een zakelijke raming geweest is .
En de Vlamingen ?
Over de medewerking van de Vlaamse Ministers hebben ze nooit geklaagd of kunnen klagen. Naast de 200 voorzienehectaren, waarover ze al konden beschikken, worden er nog 600 bijkomende hectaren aangeworven met de hulp van Minister De Saeger, zodat ze in en om Ottignies over niet minder dan 80O hectaren kunnen beschikken? Dat is vier maal meer dan de oppervlakte die in het Leuvense bezet werd door Leuven Vlaams en Frans samen?
Terzelfder tijd werden de militaire oefenvelden van Etterbeek toegekend aan de Brusselse universiteit .
Vroeger dan verwacht nl op 1 februari 1971, zal Koning de eerste steen mogen leggen van een nieuwe Waalse stad
Een nieuwe Waalse Stad
.
Volgens Christian Laporte in zijn LAffaire de Louvain,werd in Wallonie voor het eerst, sinds de stichting van Charleroi in 1666, een nieuwe stad gesticht, Louvain- la- Neuvecette ville nouvelle quelon peut considérer, aujourdhui, comme le veritablegrand projet wallon de lapres guerre, in t Vlaams: een nieuwe Waalse stad, die men vandaag kan beschouwen als het waarachtig groot Waals project van na de oorlog .( dit alles willens nillens en dank aan de loyale en royale hulp van de Vlamingen).
Als alles achter de rug is, zal zelfs Massaux moeten toegeven, tegenover dezelfde Laporte, dat wat men niet van andere ministers kan zeggen, dat vooral De Saeger en Bertrand alles gedaan hebben om hen zo gauw mogelijk uit Leuven weg te krijgen, maar ook steeds aandacht hadden voor hun vragen en problemen, zelfs tegen de goesting van sommige Walen.
Tussen 6 julie 1968 en de definitieve overheveling is er veel gebeurd en dikwijls werd gevreesd dat UCL ne meure dans lambulance, dat Leuven Frans zou sterven in de ambulance,tussen Leuven en Louvan-la-Neuve .
Volgens dezelfde bronnen, mag men ook VDB niet vergeten, die sinds 68 bestendig in de weer was, tijdens de zeer onstabiele regering Eyskens, om de belangen van de riskante overheveling veilig te stellen.
Ons persoonlijk bezoek aanLouvain-la-Neuve.
Jaren later, toen alles achter de rug was, werd ik eens uitgenodigd door ik weet niet welke TV om, samen met andere ook Vlaamse mededaders, een bezoek brengen aan Louvain-la-Neuve. Daar genoot ik de eer, de enige te zijn aan wie Mgr. Massaux de hand weigerde, wegens mijn zonde tegen de Geest die ik ooit bedreven had, waarvoor geen vergiffenis bestaat. Eigenlijk vond ik dit wel vervelend maar ik kon er ook begrip voor opbrengen .
Weer moet ik te rade bij de auteur Christian Laporte, die erbij was maar het incident verzwijgt; wel onderlijnt hij dat specifiek Massaux en Verroken afzonderlijk akkoord waren over de onvermoeibare inzet van VDB opdat de overheveling zou lukken.
Hij voegt er zelfs aan toe dat hij me toen gevraagd heeft wie uiteindelijk de knoop heeft doorgehakt en aldus de eigenlijke vader is van Louvain-la-Neuve ?
Waarop ik toen zou geantwoord hebben: dat VDB de coalitie heeft tot stand gebracht die de ganse operatie heeft gelanceerd, dat VDB het kind heeft verwekt, en dat Eyskens vader het heeft groot gebracht. Op de vraag wat ik zou denken van een boulevard Verroken aldaar, zou ik geantwoord hebben dat mijn voorkeur ging naar een boulevard VDB en een boulevard Eyskens en eventueel naar een cul de sac, een zakstraatje Verroken
Wat ik er zelf over denk?
Wat ik er zelf over denk? A) Dat men velen onrecht zou aandoen door het bij voornoemde namen te laten en dat nog vele anderen een grote rol hebben gespeeld. B) dat men niet mag vergeten dat het tot stand komen van Louvain-la-Neuve alleen maar een neveneffect is van de strijd voor Leuven Vlaams en dat ik het doodjammer vind dat al die grote geesten van toen, bij gebrek aan visie, niet onmiddellijk alles in het werk gezet hebben om er een win-win operatie van te maken. .
Mijn eindconclusie wil ik behouden voor mijn volgende en laatste bericht.
De operatie is niet af zonder eigen rechtspersoolijkheid
Om de operatie Leuven Vlaams volledig te maken, volstond het niet te splitsen en Leuven Frans in eigen taalgebied te vestigen. Ook voor Brussel kon zeker niet langer de ontdubbeling volstaan, zelfs de splitsing niet, zonder eigen rechts persoonlijkheid en hiermee zal niet lang getreuzeld worden .
Op 1juli 1970 stond de wet al in het staatsblad en was zij van toepassing, met terugwerkende kracht vanaf oktober 1969. Ook de toelagen zouden van nu aan afzonderlijk aan de vier Universiteiten en daarmee waren ook alle onderlinge ruzies over de verdeling van de centen uit de weg..
Prof. A.Gerlo werd de eerste rector van de VUB, de eerste Vlaamse universiteit te Brussel Prof. P. De Somer werd de eerste Rector van de KUL,de eerste Vlaamse Universiteit te Leuven.
En hier klopt er iets niet in het verhaal van Oud-ministerWilly De Clercq: vanaf het allereerste ogenblik was het er ons niet om te doen om louter twee katholieke universiteiten, maar tevens om ook om de splitsing van ULB en de onafhankelijkheid van de VUB .
En het is ten slotte nog gelukt ook . Op dezelfde dag met dezelfde terugwerkende kracht verwierf de VUB rechtspersoonlijkheid en werden voortaan ook te Brussel de subsidies aan die beide universiteiten afzonderlijk uitbetaald.
En zo komen wij aan het einde van ons feitenverhaal over het de stichting van vier universiteiten, waaronder twee nieuwe en volwaardige Vlaamse Universiteiten naast Gent, om van Antwerpen nog te zwijgen? Voeg daarbij de kandidaturen van Kortrijk en Diepenbeek .
Na het vastleggen van de "geografische" naar een totale afbouw van de "sociale" taalgrens
Van universitaire expansie gesproken ?
Objektief :vorming van een eigen Vlaamse elite om de laatste Francofonen in Vlaanderen, de sociale taalgrens. op alle leidende posten te vervangen door Vlamingen, door verantwoordelijken waar ook de gewone Vlaamse mensen kunnen mee praten en omgekeerd. Daarom ook demokratisatie van het hoger onderwijs ,toegankelijk maken voor zoveel mogelijk talenten onder de een voudige Vlaamse mensen.
Wij wilden Vlaamse advokaten Vlaamse rechters, Vlaamse Ingenieurs,Vlaamse ondernemers, Vlaamse geleerden,Vlaamse dokters enz, enz vormen ter bemanning van een Vlaamse administatie, Vlaamse rechtbankenen ,Vlaamse ambssades en Consulaten,Allemaal zaken die wij thansen laatst en niet minder voor de bemanning van het bedrijfsleven.
Allemaal doodnormaal vinden nu, maar toen nog in volle opbouw of onbestaande ?
Gedaan met het koloniaal stelsel dat men in 1830 voor Vlaanderen had bedacht waarbij men in Belgie niets kon worden, ook in Vlaanderen niet, zonder de kennis van het frans én, straffer nog, dat men in dit Land van ons alles kon worden zonder de kennis van het Vlaams-------ook in Vlaanderen? Als dat geen koloniaal stelsel was ?
Het Einde van een Dovemansgesprek Leuven Vlaams Louvain-la-Neuve
Het Einde van een Dovemansgesprek
Leuven Vlaamsen Louvan-la-Neuve
VDB formateur en Eyskens Eerste Minister
De politieke verantwoordelijken zaten er duizelig op te kijken; ze hadden al die jaren hun wensen verward met de werkelijkheid.
Ook de Koning was het noorden kwijt. Daarom werd door de Koning eerst een politiek verkenner aangesteld, Graaf Adhémar dAlcantara, een Vlaamse edelman uit het Meetjesland, gewezen Kabinetschef van Theo Lefèvre en minister van de Middenstand onder VDB, eerder een waarnemer dan een voorman in het politieke gebeuren .
Na een mislukte poging van Collard zou VDB belast worden met het vormen van een nieuwe regering, die betreffende Leuven een halve draai zou moeten maken, zonder al teveel gezichtsverlies.
En dat gold ook voor VDB zelf .
Toen hij helemaal klaar was met zijn regeringakkoord tussen Christen Democraten en Socialisten, inbegrepen het programma, trok hij zich terug achter de schermen en liet de regeringsvorming en het eerstenministerschap over aan Gaston Eyskens .
Veel Waalse en Brusselse Socialisten ,die al lelijk op hun stoel zaten te wriemelen uit vrees dat ze VDB,die ze zo zwaar bekampt hadden ,als Eerste Minister zouden moeten aanvaarden ,vielen helemaal van hun stoel toen hij vervangen werd door Eyskens,de man die de geweldadige staking tegen de Eenheidswet van 1960 had getrotseerd . In ieder geval weigerden de Brusselse Socialisten elke deelname aan zijn regering .
Die regering kreeg het vertrouwen op 25 Juni d.i. na 130 dagen crisis .
Een regering zonder voorgaande en zonder Frigo
Dank aan P.W.Segers werd de grondwetsherziening gered en was het dus een constituante als die van VDB, maar deze keer zonder Frigo .
En de regering zelf, door Eyskens gevormd, anticipeerde al op een mogelijke regionalisatie.
Er waren twee Ministers van Onderwijs: Piet Vermeylen en Abel Dubois .
Er waren twee Ministers van Cultuur: Frans Van Mechelen en Albert Parisis .
Er waren twee Ministers van Regionale Expansie: André Vlerick en Fernand Delmotte .
Er waren twee Ministers van Communautaire Relaties: Leo Tindemans en Freddy Terwagne, in de wandelgangen T&T genoemd, belast met een zeer explosieve materie .
Wie het geheel bekeek, kon er niet nevens kijken, daar hing een nieuwe wind in de lucht?
En de Brusselse Francofonen waren totaal afwezig op één uitzondering na nl Raymond Scheyven ,de vroegere algemene schatbewaarder van de CVP/PSC, Minister van ontwikkelingshulp .
Ook dat was uniek: een regering zonder Brusselaars ?
En wat zei het programma over Leuven?
En wat stond er in het regeringsprogramma over Leuven? Van ons standpunt uit was het vaag positief .
Gedaan met alle verantwoordelijkheid en bevoegdheid naar hetEpiscopaat te verwijzen en eindelijk erkennen dat het probleem Leuven als subsidieerbare vestigingsplaats een politiek probleem was..
Er was geen sprake meer van verdubbeling te Leuven, maar van een "overheveling" naar een plaats in Wallonië die Leuven Frans zelf zou kiezen .
De tekst in dit laatste geval zag er uit als volgt: :
In het kader van deprogrammatie opgemaakt door de Franstalige afdeling en in de mate dat de financiële middelen bestaan en gewaarborgd zijn, zal de vestiging van volledige pedagogische eenheden voor de Franstalige afdeling op de nieuwe plaatsen welke zij gekozen heeft onmiddellijk een aanvang nemen teneinde er zoveel mogelijk studenten te kunnen opnemen .
Die tekst werd door ons, en vele anderen met ons, gelezen en herlezen, gewikt en gewogen. Ieder woord werd omgekeerd om te zien als er geen slakken onder zaten? Wat stak er achter? Waarom zo duister als zij echt akkoord waren? En uiteindelijk, waarom niet zeggen alle faculteiten i.p.v. dat nieuw en ongebruikelijk woord van van volledige pedagogische eenheden? Dus niet allemaal? En andere die te Leuven blijven? Dus nog altijd hopen op de driehoek van Woitrin? Of het akkoord was nog niet 100% af ? Of men wilde Leuven Frans nog de mogelijkheid geven om zelf een laatste kleine geste te doen?
???????????????????
Vooral prof. Derine, jurist en Voorzitter van de Leuvense Vereniging van Vlaamse Professoren,werd werd dit een breekpunt.
Hij werd pas op 31 maart,voor het eerst verkozen als Volksvertegenwoordiger voor Antwerpen. Hij vreesde voor een valstrik. En daar zou hij niet intrappen. Op 13 juni, daags na het aanvaardingscongres van de CVP, gaf hij zijn ontslag.
Hij zou dus nooit deelnemen aan het parlementair debat?
Wat ik persoonlijk een zeer spijtige zaak vond .
Toch weer Voorzitter van de Fraktie .
Het verlies van zes goede collegas die in die moeilijke dagen van de interpellatie stand hadden gehouden, lag mij zwaar op de maag, temeer dat ik het had zien aankomen toen men het probleem Leuven uit de kiesstrijd haalde om VDB niet te schaden .
Ik wou evenmin schade berokkenen aan VDB, maar de manier waarop lag mij niet .
Na de verkiezingen bleek ten andere dat ik niet alleen stond met die visie.
Anderzijds had ik zo een dankbaar respect overgehouden voor al de leden van de Fraktie; die hadden bewezen geen marionetten te zijn, maar echte Volksvertegenwoordigers, dat ik zomaar ja zei voor een nieuwe termijn.
En Eyskens ?
Ik was echter geen klein beetje nieuwsgierig hoe dat Eyskens het er zou vanaf brengen .
Zijn regeringsploeg zag er goed uit, maar dat kon ook een goed schild zijn in geval van koerswijzigingen ?
In de twee laatste jaren hadden wij hem nauwelijks gehoord of gezien, niet gehoord in de zaak Leuven, niet gezien in de Fraktie .
Jawel, als het kalf al verdronken was, na de val van de regering, haalde hij een groots plan boven met Hamme-Mille, de dichtst bijliggende gemeente in Wallonië, als vestigingsplaats voor Leuven Frans. Gelukkig to late om nog verwarring te kunnen stichten . En daarmee konden velen vrezen dat alle andere plannen voor hem maar tweede keuze waren?
Voor mij was hij iemand met een scherpe geest (maar dat was geen persoonlijke vondst) des te gevaarlijker; meer nog, een monkelende sfinx.
Ik wist al van hem van voor de oorlog, toen hij medewerker was van Nieuw Vlaanderen, een tijdschrift dat onder leiding stond van een van mijn besonderste professoren H.J. van de Wyer en dat door al zijn studenten min of meer gelezen werd. Dit gold toen ook ook voor de bijdragen van Eyskens .
De redactie van Nieuw Vlaanderen was een club die toen al ijverde voor de volstrekte eentaligheid van Vlaanderen en zelfs voor Federalisme. (Noteer dat de Vlaams Nationalisten daar toen fel tegen waren en zulks gebald wisten samen te vatten in de slogan "Belgieske niekske").
Ik studeerde nog te Leuven toen hij, in 1939 voor het eerst kandidaat was voor de Kamer . Een groot deel van de studenten voelde zich hierbij betrokken en wij waren nieuwsgierig blij met zijn verkiezing .
Dus, onze standpunten konden hem niet vreemd zijn? Maar dat was al zo lang geleden ?
Eyskens was tot hiertoe voor mij de Eerste Minister van korte regeringen en de grote gebeurtenissen, dus hij kon het .
Deze regering zou hij,voor het eerst, tot het einde toe uitmaken. En het was zeker niet de slechtste .
Maar het definitief keerpunt en de ontknoping zouelders vallen, op 6 juli 1968
Het definiteif keerpunt zou elders vallen. Of was dit het gevolg van een taktische overeenkomst tussen VDB en de Veruimde inrichtende macht om er uiteindelijk toch nog Leuven erbij te kunnen betrekken ?
Zoals later ook zal blijken uit het getuigenis van Simon. P. Nothomb,in een uitzending van de reeks Histories door de VRT, was één van de grote hinderpalen voor de oplossing, de financiële . Men wou zich gewaarborgd en zeer ruim laten betalen .
De man die (of met wie men) uiteindelijk het dispuut deed kantelen, was blijkbaar André Oleffe, lange tijd, betreffend Leuven, de Waalse tegenpool, van deman van het ACV, Gust Cool.
Als voorzitter van de MOC, de Waalse Christelijke Arbeiders beweging, was hij aanvankelijk voorstaander om Leuven Frans naar de streek van Namen te brengen; maar dit moest voor hem vrijwillig kunnen, niet onder dwang. Zo in de stijl van ik wil wel, maar ik wil niet.
Op het kritisch moment was het gezag van deze vrome Waal groot genoeg om de weerstand te doen kantelen en de weg vrij te maken voor een het definitief akkoord voor de overheveling, dat als het ware ten zijnen huize tot stand kwam, op 6 Juli 1968 .
Dit zou gebeurd zijn op vraag van de Bisschoppen en hun raadgevers.
Waren aanwezig op de beslissende vergadering van 6 Juli 1968:
August De Schrijver, P. de Stexhe, raadgevers van de Bisschoppen, verder de curatoren Gust Cool en Godeaux, de beide prorectoren Piet De Someren E. Masseaux samen met de rector magnificus A. Descamps en de commissaris generaal E. Leemans, de voorzitters van de Academische Raden,Windekens en Houberechts en last but not least, de algemene beheerders G. Declercq en M. Woitrin.
De plaats van de gebeurtenis: de Livornostraat 22, dit washet adres van de zetel van de Bankcommissie, waarvan André Oleffe lid was en zijn bureel had .
Tegen 15 September zou Leuven Frans zijnnieuw Expansieplan bekend maken; Deze keer in Ottignies
Voor Masseaux wordt dit alles een onteigening om reden van openbare rustOf kwam die uitdrukking van de Stexhe ?
(Deze berichten gaan niet over het heden, maar over feiten en menialiteiten van 1968,dit is 40 jaar geleden . Intussen hebben woorden, feiten en stukturen o.a. een andere gevoelswaarde gekregen, soms zelfs een andere betekenis? Voor de 55plussers hebben ook de namen nog een aanvullende betekenis in het verhaal, voor jongeren kunnen het overbodige woorden zijn? Voor de ouderen sluit het hele verhaal aan bij hun herinneringen, voor de jongeren zal het slechts aansluiten bij de geschiedenis en ook dat is nogal verschillend? )
P.W. Segers kon alleen de Constituante redden .
Na de val van de regering, werd P.W.Segers door de Koning belast met een formatieopdracht, om te onderzoeken als het vormen van een nieuwe regering doenbaar was én om, zo mogelijk, een regering te vormen. .
Aan alle hoeken en kanten van het politieke en parapolitieke front regent het verklaringen .
Tegen de overheveling
a)De vereniging van de Franstalige professoren te Leuven, Acapsul, voor hen betekent de overheveling het einde van België (nog eens)
b)In het zog hiervan de PSC(de Franstalige CVP) met de bijkomende afdreiging, dat ze zouden breken met de CVP wanneer deze de overheveling steunt . Een van de luidste afdreigers is mijn latere goede vriend Victor Michel, secretaris van de MOC, de Christelijke Arbeidersbeweging van Wallonië.
c)Vanaudenhove en de PVV, maar niet meer zo radicaal zwart-wit.Zijn standpunt blijft wel Katholieker dan dat van de Paus. Hij zal hoe dan ook het standpunt van de Bisschoppen volgen. Als er dan toch verkiezingen van komen, dan wint de PVV geen 20 maar zeker 12 zetels .
Maar hebben de Bisschoppen nog een standpunt?
De Bisschop van Brugge zou, hierover ondervraagd door het Guldensporencomité van Brugge, verklaard hebben dat de Academische Raden de bevoegdheid hadden gekregen om te beslissen?
Voor de overheveling
Zeker de parlementaire Frakties van de CVP en de Autonome Vlaamse Vleugel van de Partij .
De VU
De Brusselse en de Waalse Socialisten .
De Vlaamse Socialisten vergeten nooit van er de verdubbeling van de ULB bij te voegen; maar sommige van hun troepen zijn al een stap verder .O.a.Gust Breyne van Ieper en Berten Van Hoorick van Aalst eisen de volledige splitsing van de ULB/VUB en de zelfstandigheid van de VUB
Het FDF (als ze Lagasse volgen) .
en het Rassemblement Wallon (met Perin en Moreau )
Daarnaast hebben de Vlaamse Liberalen Vanderpoorten,
Grootjans en Poma verklaard dat zij achter het Manifest van de 31staan, dat pleit voor de overheveling ..
En,het is historisch bewezen, als puntje bij paaltje komt , zal Het Laatste Nieuws ter hulp komen, zwijge van het Willemsfonds en Het Volksbelang en De Nieuwe Gazet.
Zelfs Gentseprof. Hans van Werveke, een echte icoon uit het Vlaams Liberale kamp, vervoegde de voorstaanders van de overheveling ?
Maar wat met het gevaar dat de Francofone Liberalen dan het voorbeeld van de PSC zouden volgen, en met scheuring gaan dreigen ?
Als men alles goed overziet, zijn de voorstaanders voor de overheveling ruim in de meerderheid ?
Een rekenkundige meerderheid is echter nog geen politieke
meerderheid ,zodat men er een regering mee kan vormen ?
En zelfs het feit dat verenigingen die zich haast nooit politiek moeien, zich thans wel uitspreken, kan daar niets aan veranderen, ook de Koninklijke Vlaamse Academie niet, zelfs niet als ze de gewezen verklaringen van StijnStreuvels en Herman Teirlinck erbij halen .
De Vlaamse leden van de Raad van Beheer van de Leuvense Universiteit hebben aan P.W.Segers een memorandum overgemaakt, waarbij zij eisen, dat Leuven Frans niet langer in de stad kan investeren. (En daar had Jan Verroken noch schuld noch vedienste aan) Noteer ook: Leuven is een gesubsidieerde universiteit en het parlement kan dus voorwaarden stellen, dat ze met alle volledige faculteiten naar Ottignies moet verhuizen om subsidieerbaar te zijn .
.
Nog eens, ook in de politiek kan men niets zonder deanderen ?
Men mag dan nog zo handig zijn in het vinden van compromissen als P.W.Segers, daar zijn ook politieke muren die hoog en dik genoeg zijn zodat niemand er over of er door kan .
Het blijft echter voor altijd zijn grote historische verdienste dat hij de constituante wist te redden, die het aan de regering Eyskens zou mogelijk maken om met de regionalisatie van het Land te beginnen, en om later over te schakelen naar de federalisatie. .
Naar nieuwe verkiezingen en grondwetherziening
Door het herzienbaar verklaren van de grondwet, heeft de Kamer zichzelf ontbonden en de nieuwe verkiezingen werden vastgesteld op 31 maart 1968 . En ik zal het blijven herhalen tot aan mijn laatste adem: toen organiseerde de Vlaamse CVP haar eigen onverdiende verlies .
In het oorspronkelijk CVP kiesprogramma stond geen woord over Leuven
Wanneer wij geconfronteerd werden met het ontwerp verkiezingsprogramma, stond daar geen enkel woord in over het probleem Leuven . Toen ik zulks vaststelde en vroeg of dit soms geen ongewilde leemte was, kreeg ik van de man, voor wie ik nog steeds een dankbare bewondering heb, P.W.Segers een uitbrander om U tegen te zeggen. Tot mijn eigen stomme verbazing,beet ik onmiddelijk en zeer scherp terug met o.a. dat ik niet wist dat wij met het propagandacomité hier samen gekomen waren om de electorale nederlaag van de Partij te organiseren én dat zulke leemte een groot vraagteken zal oproepen én dat zulk een onverklaarbare leemte al onze mensen
in grote verlegenheid zal brengen,wanneer onze tegenstrevers van zulke leemte dankbaar gebruik zullen maken om er de meest kwaadaardige uitleg bij te fantaseren.?
(Dit was voor mij een van de pijnlijkste momenten uit mijn politieke loopbaan ).
De consternatie in de vergadering was algemeen en iedereen zat erbij met de mond wijd open en zonder één uitzondering steunden alle aanwezigen mijn verweer.
Het einde van het verhaal was, dat ik samen met Minister Custers volmacht kreeg om een tekst over Leuven en de crisis te schrijven, die zou toegevoegd worden aan het ontworpen verkiezingsprogramma .
.
Alles in teken van VDB
Toen de gemoederen wat bekomen waren, kwam de uitleg . VDB had geweigerd de PSC met haar aparte lijst voor Brussel te volgen en zou aan de kop staan van een taalgemengde lijst. Van Vlaamse kant moest men alles vermijden wat zijn succes kon schaden, want na de verkiezingen zou hij wel eens de man kunnen zijn om alles weer vlot te krijgen .
Daarom moesten wij alle triomfalisme vermijden en er voor zorgen dat wij zo weinig mogelijk controverses veroorzaakten, die via de pers gesneden brood konden zijn in de handen van de bekampers van VDB.
Wij waren wel geen triomfalisten , maar wie kan de supporters en propagandisten in de juiste toon houden ?
Om zo weinig mogelijk risicos terzake te lopen, zouden wij het probleem Leuven niet al te dik in de verf zetten en moesten wij vooral andere onderwerpen behandelen .(echte problemen )
Inzake Leuven hadden de mensen niet veel uitleg meer nodig, alle posities waren gekend, en iedereen in het land had hierover al lang zijn keuzes gemaakt.
De kiesstrijd
De richtlijn was verder, dat wij,met uitzondering van een Nationaal verkiezingscongres, in elk arrondissement maar één enkele meeting zouden houden, de rest kon best met manifesten gebeuren .
Ook in mijn eigen arrondissement bleef het wel bij een enkele meeting, wel opgeluisterd door de aanwezigheid van veel vreemd volk en van de Franse Televisie uit Rijsel .
Voor het arrondissement St Niklaas was ik de enige spreker met een spreekbeurt in twee delen nl eerst enkele liederen door Martine Bijl, dan een stuk uiteenzetting dan weer Martine dan de rest van de uiteenzetting . En dit alles in de zaal van een hotel Serwir?
Niet voor herhaling vatbaar .
Aan het tegenfront was het triomfalisme zonder maat noch grenzen . De slagzin waarmee Acapsul ook de PVV ter hulp kwam, klonk als verwacht:Votez Belge Votez Louvain .
De Socialisten hielden het zakelijk ,over het ganse Land waren ze voor de overheveling van Leuven Frans naar Wallonie en minstens voor de ondubbeling van de ULB tot een ULB/VUB. Voor de VU was VDB de boeman en de Vlaamse CVP voor geen haar te te betrouwen .
In mijn eigen arrondissement was De Croo voor het eerst kandidaat. De uittredende volksvertegenwoordiger was Liban Martens, gewezen secretaris van Amelot .
Sinds 1830, van Liedts tot en met Liefmans, waren de Liberalen hier van Vlaamsbezorgd tot Vlaamsgezind en cultureel zeer actief met de Teirlincks, Raymond Stijns, Nestor de Tière, en de schoonzoon van H Conscience, Gentiel Antheunis
(de man van Mijn Vlaanderen heb ik hartelijk lief.
Met Ameloten Beaucarne ,werd het eventjes anders; die mobiliseerden destijds een ganse trein eenvoudige Vlaamse mensen om in Gent te gaan betogen voor Gand Français .
De slogan van De Croo was toen: Het Vaderland is in gevaar en het grootste gevaar woont in ons arrondissement In al mijn ijdelheid dacht ik dat hij mij daarmee bedoelde .
Bloemen werden neergelegd aan de oorlogsmonumenten en de Brabançonne werd en verkiezingsliedje . De vooraanstaanden spraken, in het Liberaal lokaal De Harmonie, weer Frans lijk in 1830.en de gewone mensen stonden er bewonderend bij te genieten van hun minderwaardigheidscomplex.
Dat had electoraal ook zijn goede kanten ? Waarom zouden de bewuste Vlamingen hier voor een andere partij kiezn, Verroken was toch al erg genoeg?. Daarmee had de VU het hier wat moeilijker .
De verkiezingsuitslag
De CVP verliest 6 zetels en zakt van 51 naar 45 mandaten
De VU wint 8 zetels en stijgt van 12 naar 20 zetels.
De Vlaamse Socialisten handhaven zich.
De PVV verliest in Vlaanderen 1 zetel, dat is 13 minder dan de pronostiek Vanaudenhove? Dit is het begin van het einde van de unitaire PVV
In Brussel verliezen de Liberalen 3 zetels maar
In Wallonië winnen ze er 3
De Waalse Socialisten verliezen 3zetels
De Brusselse Socialisten verliezen 2 zetels
Het FDF, de Partij van Lagasse wint 2 zetels en komt op 5 zetels
Het RW ( Rassemblement Wallon ) wint 5 zetels en komt op 7 zetels
.
De afgescheurde PSC verliest 4 zetels en komt van 18 op 14 zetels.
VDB wordt de grote blikvanger en wint 9 zetels , 5 daarvan zijn Vlamingen; (Leo Van Akker uit Sint Stevens Woluwe zal echter verzaken om een soort evenwicht te herstellen).
Het Laatste Nieuws heeft uitgerekend dat meer dan 80% voor de overheveling heft gestemd .
Wat nu met het Vaderland?
VDB wordt door de Koning aangesteld als Formateur van een nieuwe regering
Zonder het probleem Leuven ,was er misschien nooit sprake geweest van een zelfstandige VUB? Het zou in ieder geval veel langer geduurd hebben?
Maar zonder het probleem ULB/VUB zou het te Leuven nog veel moeilijker verlopen zijn ?
Door het probleem van de ULB/VUB waren de vrijzinnige Parlementairen betrokken partij en konden sommigen zich moeilijker wagen aan politieke spellekes?Dit laatste kon minder daar er vanaf 1960 in vrijzinnige kringen, onmiskenbaar belangstelling bestond voor het inrichten van een Nederlandstalig hoger onderwijs. Er werd in 1960 zelfs een vereniging opgerichtom het Nederlandstalig hoger onderwijs in het Brusselse te helpen bevorderen .
Toen wij ,als reactie op het Mandement, ons wetsvoorstel indienden om de Taalwet toepasselijk te maken op het Hoger Onderwijs ,hadden de verantwoordelijken van het Vermeylenfonds,Willemsfonds en van Volksbelang , ik noem prof Verhulst, prof. Gerlo , Piet van Brabant onmiddellijk begrepen, dat het niet alleen over Leuven ging ,maar ook over Brussel (en niet alleen over universitair,maar over alle vormen van hoger onderwijs)
Maar Brussel was Leuven niet, integendeel
Toen de Kerk in 1834 de Katholieke Universiteit van Mechelen organiseerde,die later naar Leuven zou overgeheveld worden ,werd als reactie hiertegen de Vrijzinnige Universiteit van Brussel opgericht .
De minder goede verhoudingen tussen de twee zullen slijten en verbeteren na de oorlog 40/45 .Toen In 1941 de ULB gesloten werd opende Leuven de deuren als Gastuniversiteit en dit bleef niet zonder goede gevolgen,wat niet wegneemt
dat men te Brussel nog steeds uit volle borst zingt tegen de kaloten al was het maar om de folklore .
Wij kunnen er ook niet nevens kijken dat de ULB gevestigd is in een tweetalig gebied met alle aspecten eraan verbonden ,ook qua mentaliteit .
Daar is ook niet de druk van de overtalligheid en de expantiedruk als te Leuven .Het aantal aan Vlaamse studenten is nauwelijks een 10de van Leuven .
Als de beweging voor de splitsing en overheveling van Leuven voorgoed van start gaat nl in 62 begint te Brussel de beweging voor de verdubbeling ,dit is de organisatie van parallelle Nederlandstalige leergangen .
In62/63 zijn er 529 Studenten,die Nederlandstalige lessen volgen, In 65/66 ten tijde van mijn wetsvoorstel zijn er 870 En in 69 als ze zelfstandig worden zijn er 1500 . Vijf jaar later telt de VUB al 4.OOO studenten
Prof Gerlo en Piet Van Brabant
Hoe ik in contact kwam met prof. Gerlo ,Prof aan de ULB/VUB,en toekomstige eerste Rector van zelfstandig geworden VUB, weet ik niet meer ,alleszins van voor mijn wetsvoorstel ,ik vermoed door bemiddeling van de Ronsenaar DeBrock , de gewezen kabinetchef van Larock ?
Gewezen communist; Classicus van vorming, kenner van Erasmus (Lof der Zotheid,die vrij haar gedacht kan zeggen), dus ook vertrouwd met de grote kerkelijke en geestelijke omwentelingen van het begin van de 16de eeuw ,van Luther maar ook van het christelijk humanisme enz. en daarbij nog een bewust en weerbaar Vlaming, wat een wondere combinatie . Ik voelde mij altijd zeer vereerd wanneer hij mij telkens aansprak als vriend Jan
In de periode van het Mandement was hij al volop ingeschakeld ; immers in 64 werd in zijn woningde VVP ,de Vereniging van Vlaamse Professoren opgericht,die onder voorzitter prof. Derine, een beslissende rol zou spelen te Leuven .
De Brusselse afdeling van de VVP hield zich speciaal bezig met de ULB .
Als Voorzitter van het Vermeylenfonds zetelde hij ookin het 5Novembercomité .
Ik herinner mij,toen we samen optraden opeen meeting in de Vlaamse Schouwburg ,dat hij zich speciaal zorgen maakte over het contraproductief effect van de slogan Walen buiten ten voordele van Leuven Vlaams
Het zou later ook blijken , als de Libre en Acapsul steeds naar Walen buiten verwezen om de Francofone voorstaanders van de overheveling te terroriseren .
De tweede Man waardoor ik enigszins de evolutie aan de ULB/VUB kon volgen was Piet Van Brabant Parlementair verslaggever bij Het Laatste Nieuws en Hoofdredacteur van Het Volksbelang ,tijdschrift van het LVV (Het Liberaal Vlaams Verbond) ,
Piet was in mijn ogen een groot man ,en ik voelde mijzeer dankbaar bewonderend toen hij ,tegen Vanaudenhove in,mijn wetsvoorstel hardnekkig en met kennis van zaken verdedigde .
Van tijd tot tijd kon ik hem in de wandelgangen van Parlement ontmoeten en zo mijn kennis wat bijwerken over dat ,wat aan de andere kant van het politieke front gebeurde .
Piet had blijkbaar een goede relatie met de Rector Homès van de ULB ,een unitair ,maar die de verdubbeling zeer genegen was , zolang er geen sprake was van autonomie
.Over de Beheerraaden het Beheer
Als ik naar de opperste gezaginstanties van de twee universiteiten in kwestie kijk , dan denk ik automatisch aan de tijden van de Torries en de Whigs in Engeland in de 18de eeuw .De Torries ,de mannen van Kerk enKoning en de Whigs , de moneyed men , de mannen van het geld , de mannen van de Constitutie .
Te Leuven het Episcopaat , te Brussel,André Dumont-Mijnen,Solvay, Boel,Anspach, enz Zakenmannen .
De debatten zijn van een andere orde ,een andere toon ,niet verbaal anti de Vlamingen .
Gerlo trachten eens een definitie waaruit ik onthouden heb /de ULB is een vrije Universiteit ,ze is een tweeledige Universiteit, ze is een gesubsidieerde Universiteit enz en hij zal daar wel iets meer mee bedoeld hebben .
Een van de toenmalige discutiepunten ging immers over
de noodzaak van een openbare boekhouding ,over de verdeling van de gelden over de twee secties ,vermits men subsidies aanvroeg op basis van twee secties ?
De Vlamingen voelden zich een beetje grebezigd en bedrogen
Maar toen de regering VDB viel
Toen de regering VDB viel , aan de vooravond van nieuwe verkiezingen en van de splitsing en de zelfstandigheid ,was dit de toestand en de sfeer aan de ULB/VUB
Het was nog een Franstalige Universiteit met Vlaamse leergangen ,In het bestuur waren de Vlamingen nog totaal afwezig op een symbolische aanwezigheid in de Raad van Beheer na.
Daar was geen straatgeweld ;maar als Homès , de laatste unitaire Rector ,in Oktober in 67 zijn openingsrede wil afsluiten met een woord in het Nederlands naar de Vlaamse studenten toe verlaten de Francofone de zaal .
Ook dat was de Vaderlandse mentaliteit van die tijd , zoals wij ook vaak konden meemaken in het Belgisch Parlement
Interpellatie en val van de Regering Van den Boeynants
Interpellatie en val van de Regering
Van denBoeynants
Op 24 Januari komen de Bisschoppen weer samen in aanwezigheid met E. Leemans en geven hem de opdracht een uitvoerbare formule te vinden, tegen 28 Fébruari.
Intussen gaat de Revolte verder.
Op 24 Januari wordt in de Kamer het voorstel Coppieters (VU) in overweginggenomen.Volgens de media gaat het om het vroeger voorstel Verroken ; maar ik heb dat niet gecontroleerd .Na een ernstig debat werd dit keer de in overwegingneming goedgekeurd ,deze keer met steun van de PVV ,terwijl de Socialisten de vergadering verlieten .
Praktisch politiek had dit alleen een manifestatiewaarde ; er werd niet gestemd over de grond van de zaak en de indiener behoorde niet tot de regeringsmeerderheid .
Op 25 Januari laat VDB via E.Leemans weten , dat hij erop staat dat de Bisschoppen een definitief plan voorleggen aan de Regeringen op 26 Januari vertrektVDB naar de Canarische Eilanden (wegens vermoeidheid) naar Tenbel, zaliger gedachtenis .
Wij staan voor een rot dilemma .
VDB Zijn redenering : als de Bisschoppen akkoord geraken over de splitsing en een vorm van overheveling , dan zijn voor de regering en de partij alle problemen opgelost. En moest dit kunnen , hij zou nog gelijk hebben ook . En wij zouden het hem van harte gegund hebben . Maar hij weet ook dat de situatie zo geëvolueerd is ,dat de kansen zeer miniem zijn .
Hij weet ook dat de Fraktie dit laatste zeer goed weet . Hij weet ook dat de Fraktie vreest dat men er een soort truc ,noch mossel noch vis , in den aard van Hertoginnedal, zou kunnen op vinden ,zodat wij er dan nog slechter voorstaan.
Hij kent op dat ogenblik de vraag om een parlementaire stemming uit te lokken die niet tegen de regering gericht is, maar over de grond van het probleem nl overde toepassing van de taalwet op de universiteiten van Leuven en Brussel .
Wij van onze kant konden niet geloven dat hetWaalse Episcopaat of de Francofone Academische Raad in staat was om voor een overheveling te kiezen ; ze waren te zeer aan het verleden vastgekluisterd .Leuven lag in hun Belgie .En wie aan hun Leuven raakte,raakte aan hun Belgie . En Walen die wel voor een verhuis te vinden waren , als bvb Oleffe chef van de Waalse arbeidersorganisatie, wilden niet weggejaagd worden De rest zweeg uit schrik voor alle soorten van banbliksems , tot en met Landverraad . Van dit soort mensen een beslissing eisen , aanzagen wij als puur zelfbedrog , wereldvreemd , bijna als cynisme ?
De oerkreet "Walen buiten" was er teveel aan, en ze klampen zich daaraan vast lijk drenkelingen aan een stroohalm .
Ook de Buitenstaanders laten zich niet onbetuigd.
Maar buitenstaanders zien de dingen meestal alleen aan de buitenkant ?
M .Van Haegedoren , de Voorzitter van het Koordinatiecomité en drijvende kracht bij het 5 Novembercomité , waar alle partijnuances zijn aangesloten ,blijft niet onbetuigd, . Hij heeft enorm veel verdiensten op het buitenparlementair vlak zelfs over de Taalgrens bij "Les Comités de Defense " ; Ik krijg hem ook aan de lijn . Maar waarom moet ik weer de kastanjes uit het vuur halen ? Waarom kan hij geen Socialist overtuigen ? Zij zouden toch ook kunnen interpelleren zonder motie van wantrouwen en alleen een stemming vragen over de toepassing van de taalwet ?
Men zou hen niet geloven en van een antiklerikale zet verdenken ?
Maar gaan de Socialisten dan stemmen lijk zij ondertussen in alle soorten manifesten plechtig verklaren , ook de Waalse en de Brusselse ,dan is er een grote meerderheid ook zonder de Liberalen en zonder de PSC ?
Maar dan krijgen wij toch een regeringscrisis ?
Een regeringscrisis kan nog ;maar wij zijn tegen het systeem van parlements ontbinding en voorstander vaneen legislatuur parlement . Welnu de regering VDB is ingevolge de Ronde Tafel een Constituante en kan o.a. het legislatuurparlement grondwettelijk maken .
Maar kan een grondwetherziening wel met PVV ? Dat de regering VDB een Constituante is daar heeft de PVV niet naar gevraagd integendeel .De Constituante is het resultaat van het Ronde Tafelakkoord dat op het eind van de vorige regering werd tot stand gebracht tussen vooral de Vlaamse CVP(de Acht,Jos De Saeger) en de Waalse Socialisten ,zonder de Liberalen ?
De eventuele val van de Regering VDB, mag vooral geen Kamerontbinding tot gevolg hebben ,zeker niet zonder dat het parlement de verlenging van de Constituante opnieuw heeft goedgekeurd ? De situatie ziet er uiterst verward uit .
En wat zijn de andere gevaren?
Als wij interpelleren en de Socialisten onthouden zich
van partijpolitieke spelletjes , en stemmen
conform hun publieke verklaringen ,dan is er een overdonderende meerderheid voor Leuven Vlaams .
De regering zit dan wel moeilijk ,maar is er dan een nieuwe in zicht .?
En , kunnen Walen een democratische meerderheid aanvaarden als die hen geen gelijk geeft ? Zie de Koningskwestie ? Deze keer dreigen de onze van de PSC ,dat zij zullen breken met de CVP als wij de overheveling van Leuven Frans steunen .
Op 28 Januari vergaderen de Bisschoppen opnieuw
om kennis te nemen van een eventuele realiseerbare oplossing, op punt gesteld door E.Leemans Deze keer hebben ze zich laten bijstaan door alle mogelijke vertrouwensmannen ?
Maar niets helpt ,Hopeloos.
Het blijft onmogelijk . Ze zullen mekaar terug zien op 3Februari .
Intussen weet ik (dus ook de Fraktie) ,via Joris Algoet(adjunctcabinetchef van VDB) van een niet-bisschoppelijke Mgr. Maertens ( beiden wonen in St Genesius Rode) ,dat de Vlaamse Bisschoppen afzonderlijk gaan vergaderen om de ultieme bijeenkomst van 3 Februari voor te bereiden en dat de kansen op een eerbaar akkoord nihil zijn.
Mgr Maertens,de latere Rector te Kortrijk is voor de overheveling .
Op 29 Januari neem ik contact met verscheidene instanties in verband met de interpellatieaanvraag ,die ik s anderendaags zal neerleggen . Ik wil dit contact met de bevriende pers om mis interpretaties te voorkomen en om te beletten dat men mij én de CVP fraktie,ter goeder trouw, intenties zou kunnen toeschrijven die wij niet hadden .En dit kan maar als deze mensen vooraf over voldoende achtergrond informatie beschikken .
Dit systeem hebben wij herhaaldelijk toegepast ten tijde van de Acht . En dit heb ik oorspronkelijk geleerd van PW Segers ,in 1949 als zijn persattaché . Ik moest hen uitleggen dat het echt niet tegen VDB of tegen de regering ging , maar alleen om duidelijk aan te tonen ,dat er extraparlementair een grote meerderheid bestond voor de overheveling, zoals mede door het 5 Novembercomité aangetoond .
Zelfs Van Eynde schreef, dat het logisch ,wettelijk en onvermijdelijk is dat de Taalwet ook wordt toegepast op het niveau van de universiteiten en geen uitzonderingen mogelijk zijn ,op kosten van de belastingsbetalers van het ganse land .
Wij zouden elke eventuele motie van vertrouwen of wantrouwen verwerpen en alleen een stemming over
de grond van de zaak aanvaarden.
In een studie van Karel van Nieuwenhuize over de Standaarden het probleem Leuven las ik
Leo Lindemans ,CVP-kamerlid getuigtrond de inhoud en de opportuniteit van de interpellatie van Verroken vond een diner plaats in een restaurant in de buurt van de Jacqmainlaan, waarop aanwezig waren,ikzelf,Verroken, De Smaele en Ruys.
Frans Van Mechelen(prof te Leuven)eveneens CVP Kamerlid, herinnert zich ook een bespreking In het hotel Astoria kwamen Ruys, De Witte(Gazet van Antwerpen) J Claes( Het Volk )? Verroken, Van den Daele en ikzelf om van gedachten te wisselen over de interpellatie die er moest komen .
Insiders weten ,daar steekt De Saeger achter? De Astoria dat is de gewende stek van de Acht, niet ver van deredaktie van Het Volk ?waar De Saeger destijds gesprekspartners liet uitnodigen .
Het is wel waar dat ik nooit iets zou ondernomen hebben,ook niet met de steun van de ganse Fraktie zonder medeweten van Jos De Saeger en Rob Vande Kerckhove
Ik herinner mij dat niet concreet, maar het lag in mijn stijl om niet zonder rug dekking te vertrekken en om steeds een of meer getuigen van de Fraktie erbij te hebben . Op 30 januari (mijn verjaardag) heb ik dande interpellatie ingediend ,in de omstandigheden die gij u nu kunt voorstellen .
Op 1 Februari vergaderen de Vlaamse Bisschoppen afzonderlijk ten huize van Mgr Daem ,te Antwerpen
Op2 Februari (Lichtmis) een bezondere verklaring van Mgr De Smedt,Dat hij zich in Mei 1966 vergist heeft en dat hij het Vlaamse standpunt tot het zijne heeftgemaakt . Dit was veruit de grootste gebeurtenis van het moment
Op 2 Februari VDB terug thuis . Zo had hij het zich zeker niet voorgesteld en niemand met hem .
Op 3 Februari geven de Bisschoppen forfait. Alle Vlaamse Bisschoppen sluiten zich publiek aan bij het standpunt van Mgr De Smedt
De verwarring die daarop volgt is onbeschrijfelijk . TV ploegen uit verschillende Landen zakken af .
Ik krijg bij mij thuis zelfs het bezoek van een Franstalige Tvploeg uit Canada . Het was in de periode van De Gaulle zijn Quebec Libre .
Zij verstaan er niets van,én zeker niet de houding van ons Walen die weigeren dat een wereldberoemde universiteit zich binnen hun grenzen zou vestigen.
Die van Rijsel en de Zwitsers komen later ook nog naar Oudenaarde .(Dit alleen om de sfeer van die dagen aan te tonen) .
Op 6 Februari de interpellatie
Alle tribunes zitten nokvol , zelfs die voor de Senaat en die voor de Buitenlandse gasten ,om te luisteren naar de braafste interpellatie die er ooit gehouden werd in het Belgisch Parlement. En de inleiding waar wij nutteloos probeerden uit te leggen dat het niet tegen de regering ging,dat wij alleen hoopten dat mogelijk zou zijn de stemming te beperken tot de vraag of het zinvol was, dat ook gans het Hoger Onderwijs ,dus niet alleen Leuven en Brussel, onder toepassing zou vallen van de Taalwet ?
Deze vraag geïllustreerd met allerlei citaten uit het Francofone kamp, die pleiten voor de inplanting vanLeuven Frans in het eigen Taalgebied .
Ik stond nog geen 5 minuten op de tribune of ik wist dat het ,wat die dag betrof, het een maat voor niets zou zijn .Ik had nauwelijks een paar zinnen uitgesproken of Van Eynde begon ,met een stem die ge kon horen tot in het Koninklijk Paleis ,mij uit te schelden voor Komediant enz ,ten gerieve van de volle tribunes .
En ik dacht heel stillekes bij mezelf :
Eppur simuove nl Doe wat gij niet laten kunt ;vroeger of later krijg ik toch gelijk .
Ge moet in dit Land van zeer ver komen om de partijpolitieke spellekes te ontwijken , ook ten koste van de meest ernstige problemen .En een groot deel van de publieke opinie laat zich hierdoor al te dikwijls zand in de ogen strooien ? Daarna kwamen nog enkele interpellanten o.a. M.Coppieters (VU) ,G.Mundeleer(LIB-Fr.) , E.Burnelle (COM) en ?
En daarna volgde een schorsing van de vergaderingin afwachting van het antwoord van de Eerste Minister ,
Een antwoord dat nooit zou komen .
Onmiddellijk na de schorsing vergaderden alle Frakties afzonderlijk in hun eigen lokaal en dit was ook zo voor de CVP en de PSC .
Daar is ontzettend veel literatuur verschenen over wat daarna gebeurde ,maar niet over wat er gebeurde in de Frakties , ook niet over de Vlaamse CVPfraktie , die ik opzettelijk niet bijwoonde ; de Regering kon er gerust haar plan mee trekken om vast te stellen dat de Fraktie stand hield .En, dat ze daarna nooit nog subsides zouden goedkeuren die bestemd waren Franstalige instellingen in het Vlaamse Landsgedeelte en dat ze zulks van de Walen geleerd hadden .
Persoonlijk was ik er vooral om bezorgd, dat er een Kamerontbindingen het einde van de constituante zou volgen , na een eventueel ontslagvan de regering en kon die vrees kwijt ,zowel aan Vlaamse als aan de Francofone TV. En het zou mij verwonderen dat die opnames niet meer zouden bestaan ter controle ?
VDB zou nog verwacht hebben dat de beide Vleugels
toch een motie van vertrouwen zouden stemmen na kennis genomen te hebben van zijn antwoord .
Voor mij moest de regering geen antwoord geven ten gronde ,zij moest alleen aanvaarden de vrije stemming te laten doorgaanom aan alle frakties te laten zien hoe talrijk de aanhangers waren van het toepassen van de taalwet op het hoger onderwijs .
Bij eventueel sportief democratisch gedrag, had men het Land veel bijkomende nutteloze miserie kunnen besparen. Zo was er geen verkiezing nodig geweest om vast te stellen (Wat Het Laatste Nieuws na de verkiezing berekende ) dat meer dan 80% van de bevolking koos voor de splitsing van de Universiteiten van Leuven en Brussel en de Vestiging van Leuven Frans in het eigen Taalgebied .
En wat gebeurde verder in het kamp van de Regering ?
De Vlaamse CVP Ministers zouden het Voorstel van VDB nog eens voorgelegd hebben aan de bevriende pers , niet toevallig dezelfde aan wie ik destijds in deAstoria mijn ontwerp van interpellatie en de daarbij horende tactiek besprokenhad .
Met dien verstande dat, buiten Manu Ruys, Karel De Witte ,en Jef Claes , Emiel van Cauwelaert van Het Volk er deze keer er ook was .
Gevolg :VDB verscheen s anderendaags in de Kamer om mee te delen dat hij het ontslag van zijn Regering zou aanbieden aan de Koning
(om de PSC terwille te zijn)
De Koning zou het ontslag aanvaarden ,maar er was geen aanvraag tot ontbinding vanwege VDB
(waarvan akte )
Minister P.W. Segers werd aangesteld als informateur om te zien of de vorming van een nieuwe regering mogelijk was . En dat was toen een heel pak van mijn hart .
Wij zullen later zien wat daarna komt .
Nog een anekdote, echt gebeurd: Van Eynde en Vanden Boeynants hadden toen alletwee een identieke winterjas en precies dezelfde maat. Diezelfde dag was Van Eynde vertrokken met de jas van VDB . hij stelde pas vast dat hij met de verkeerde jas op stap was toen hij een paternoster in een van zijn zakken ontdekte . Daar werd hartelijk om gelachen . alleen hebben wij nooit geweten hoe VDB ontdekt heeft dat hij met de verkeerde jas op stap was ?
De Grote Revolte te Leuven ! Het vuur aan de lont...
De Grote Revolte te Leuven
Het vuur aan de lont
Op 20 December 1967 komt de Beheerraad van de Universiteit samen ,versterkt door de 8 curatoren . Op de dagorde o.a.een voorstel van Leuven Frans om een tehuis voor studentinnen,de Sedes , te renoveren . Reden :in Juni is de Innovation te Brussel afgebrand ,een ramp die meer dan zich300 mensen het leven heeft gekost, dit als aanleiding .
De sedes is zeer oud en in verval en daar is groot brandgevaar .Op eerste zicht een doodredelijke vraag. Wie kan daar tegen zijn ?
Maar ze willen van de gelegenheid gebruik maken om meteen een reeks andere gebouwen te laten onteigenen en dat roept problemen op . In Juli laatst leden hadden ze er zich toch toe verbonden niet meer aan uitbreiding te doen in het Leuvense ? De Vlaamse curatoren, Cool ,Dequae enRoppe, verzetten zich tegen het Francofoon investeringsplan en de zaak blijft in beraad .
Op een volgende bijeenkomst verzetten de Francofonen zich tegen een Vlaams investeringsplan .
E.Leemans wordt terhulp geroepen om een verzoeningsplan op te stellen.. Tegen 1 Maart 1968 moeten beiden hun expansieplannen voorleggen , aldus was de afspraak .
Van de Universiteit naar de Pers
Tot hiertoe bleef alles binnenskamers ,maar een weeklater werd het gebeuren in De Standaard beschreven ,waarop La Libre op 28 December(de dag van de Onnozele Kinderen) reageert en aan de Standaard verwijt ,het probleem te grabbel te gooien voor het politicaille linguistique
Op 1 / 2 Januari wordt in La Libre het groot geschutin stelling gebracht. Prof.DeVisscher ,decaan van de Francofone Faculteit van de Rechten en Ondervoorzitter van de Academische Raad van Leuven Frans zet het Francofone puntje op de Francofone "i" nl ,de Vlamingen moeten zich geen illusies maken ,de completeFrancofone sectie blijft te Leuven . Waarop Het Volk reageert :dat is een oorlogsverklaring .
Op 5 Januari 1968is het de beurt aan Rob Van deKerckhove,Voorzitter van de Vlaamse CVPVleugel(Partij) een vroeger lid van de Acht .
Hij verklapt in De Standaard , dat de mogelijke expansie naar Nijvel in 1965 is gebeurd op uitdrukkelijke vraag van Leuven Frans .
Van de Pers naar de Politiek
Op 7 Januari verklarende Socialistente Antwerpen ,dat zij akkoord gaan met deinplanting van Leuven Frans in het eigen taalgebied ,nl in Wallonië en met de splitsing Vlaamse Vrijzinnige Universiteit (VUB) te Brussel..
Op 9 Januari zou Parisis ,de Voorzitter van de Francofone Vleugelvan de CVP/PSC en Fractievoorzitter een Persconferentie houden ,maar onder druk beperkt hij zich tot een persverklaring , waarin hij het standpunt de Libre tot het zijne maakt .Wel onderlijnt hij dat hij akkoord is met de ontdubbeling,maar niet met de inplanting in Wallonie van Leuven Frans .
DeVoorzitter van het Koordinatiecomité M. Van Haegedoren botst op een weigering van Vanaudenhove,de Voorzitter van de PVV om hem te ontvangen en Houben , de Algemene Voorzitter van de CVP/PSC zou hetzelfde gedaan hebben. Wel mag hier vermeld worden dat ondertussen ,naast Poma ,H.Vanderpoortenen Fr.Grootjans aan Vanaudenhove hebben laten weten dat ook zij ,als leden van het LVV , akkoord gaan met het Manifestvan de 31 ,waarover in een vorig bericht.
Al bij al ,tot hiertoe gaat alleen over woorden en verbale stoerdoenerij . Voor meer details bestaat er voldoende literatuur .ik beperk mij tot bepaalde momenten, die mijns inziens nodig en voldoende zijn om politieke moment te suggereren om de komende regeringscrisis en onze interpellatie te situeren .
15 Januari , of het startsein voor de Revolte
Op 15 Januari wordt het Algemeen Expansieplan van Leuven Frans door Simon-Pierre Nothomb aan depers overhandigd .(Later zal hij ,in de reeks Historisch nl over de Fam Nothomb ,verklaren dat hij naast anderen pro forma zich verzet hebben tegen de overheveling om klaarheid af te dwingen omtrent de Financiering)
En wat met het expansieplan van Leuven Frans ? De Francofone Academische Raad heeft eenparig beslist, dat zij te Leuven blijven ,dat is toch de essentie waarop men zat te wachten.
Het hautaine optreden van De Visscher en zijn mede standers in de Libre hebben niet alleen de Vlaamse studenten zwaar vernederd
De studenten reagerenonmiddelijk: ze hebben ons de oorlog verklaard, wel ze zullen die krijgen .
.Het is het historisch moment voor de leider van de Studenten Vakbond,Pol Goossens .
Nog dezelfde avond zal hij ,in De Valk oproepen tot actief verzet en zijn medemaat M. Vandenbussche voegt eraan toe ,wij gaan deze Universiteit afbreken .
De lokalen van de Vice-rectoren worden lelijk toegetakeld , de kantoren van Woitrin worden met Molotovcocktails bewerkt . Men zoekt inspiratie bij de Chinese culturele revolutie en het Rode Boekske van Mao heeft in die tijd zo al succes. Onbekende kringen verspreiden instructies voor het maken van Molotovcocktails.Een auditorium wordt in brand gestoken En zo gaat het verder.Daarover bestaat een uitgebreide literatuur . Dus de Vlamingen kunnen dat ook ; . Dit is alleszins niet mijn stijl.
Op 17 Januariwordt door het Aktiecomité ,een mantelorganisatie voor alle studenten verenigingen ,waaronder het SVB van Goossens , de drijvende kracht is ,de algemene staking uitgeroepen en op 18 Januarihangen overal de zwarte vlaggen uit . .
De Professoren van VVP en Wetenschappelijke Vorsers van Lovan sluiten zich aan bij de staking .
Maar op 21 Januari worden door Piet De Somer al delessen geschorst .en dat wordt hem zeer kwalijk genomen als een soort stakingbreker.
Op die dag zal er nog veel gebeuren.
Waar 21 Januari een soort keerpunt had kunnen zijn , werd hij,werd deze dag het beginpunt van nieuw geweld
.
Op 23 Januari begint in Gent een solidariteitstaking .
.De dag daarop vallen .aldaar verscheidene gewonden .
Een massa Gentenaars trekt op naar Leuven . Te Leuven waken 1.000 Gendarmen en maken duchtig gebruik van hun matrakken .Meer dan 300 studenten worden aangehouden .
Vanaf 22 Januari slaat de beweging ook over naar het Binnenland , naar de Middelbare scholen ,zowelOfficieel als Vrij Onderwijs sluiten aan bij het universitair gebeuren en betogen samen.in talrijke plaatsen .
Een staaltje venijn ,om de sfeer van de tijd beter te verstaan ?
Voor de Libre is er maar een probleem ,de orde handhaven ,Het Bisschoppeijk Mandement van13 Mei 1966 moet worden uitgevoerd ,zoniet is het einde van het (hun) Vaderland weer nabij ,én erger nog zoals prof. De Visscher schreef, in zijn voormeld Nieuwjaarartikel,
Ecclésialement, nous savons aussi que si lEglise devait décider de notre expulsion, au nom de la loi dusol , cen serait fini de toute lUniversité catholique , tant en Wallonie quen Flandre
Verontschuldig mij voor dit citaat in het Frans ., Maar het staat sinsdien met punten en kommas in mijn memorie gebrand .In t Vlaams :Kerkelijk gezien,weten wij ook dat indien de Kerkzou beslissen om
ons te verdrijven ,in naam van dewet van ? en bodem,dat dit het einde zou zijn van elke Katholieke Universiteit ,zowel in Wallonie als in Vlaanderen .Als ge dat terug kunt plaatsen in zijn tijd ,dan ziet ge zo al het venijn er afdruipen
Om mij te beperken tot één aspekt , dat van la loi du sol, als er één gebied is in Belgie waar la loi du sol,sinds 1830 genadelooswerd toegepast dan is dit Wallonie ?
En waar halen zij ,ook nu nog ,het recht om , wat zij normaal en onbetwist vinden voor Wallonie ,hatelijk te maken voor het Vlaamse Landsgedeelte ? ? ?
Mijn antwoord was steeds in het Frans opdat zij het goed zouden kunnen verstaan Pour les Flamands la meme chose
De Katholieke Universiteit had eens,als een VlaamseUniversiteit in een Waalse stad moeten gevestigd zijn ,én dit 130 jaar lang ? Dat is toch denken aan het onmogelijke ?
En wat moet ik dan doen ,als goede Vaderlander met de plechtige Koninklijke Belofte - afgelegd te Wijnendale na de tragedie14/18- van Gelijkheid in Rechte en inFeite? ? ?
Terug naar Leuven Vlaams :Lukt het of lukt het niet
Op 19 Januari ,heeft men uiteindelijk ook in de Academische raad van Leuven Nederlands de knoopdoorgehakt en duidelijk gekozen voor de overheveling van Leuven Frans naar het eigen Taalgebied .
Rest alleen nog de eerbare voorwaarden en waarborgen te negotieren met Leuven Frans . Wat ware het prachtig voor Kerk en Vaderland mocht dit waarheid worden .
En men mag het niet koud laten worden , nog dezelfde avondwordt nog gezorgd om de Algemene Raad van Beheer samen met de acht Curatoren bijeen te roepen op 21 Januari . Mocht dit lukken , het ware te schoon om waar te zijn ? De Bisschoppen ontlast,de Regering ontlast ,het Parlement ontlast én het Vlaams Koordinatiekomiteit en de Waalse Comites de Défense kunnen samen een rondedans houden op de Grote Markt van Brussel ,terwijl de studenten verbroederen met de Gendarmen ???
De bijeenkomst van de laatste kans
Op die geweldaige Zondag 21Januari waren ook de leden van Vlaamse en de Francofone AcademischeRaad voor de laatste maal bijeen , onder het voorzitterschap van de RectorMagnificus MgrDescamps en onder de bescherming van de Gendarmerie .
En ieder wou zijn ontgoochelingen kwijt en ieder vocht voor zijn gelijk ,de Vlamingen op de Taalwet en de culturele autonomie zowel voor Vlaanderen en Wallonië op de eentaligheid van de Gewesten een Waalse eis en over hun eerbare voorwaarden enz
De Walen op het verleden ,de 130 jaar(colonisatie?) als op een soort verworven recht, én op een akkoord van Hertoginnedal (Wie heeft hen dat wijsgemaakt ,daar war de historische waarheid is ,dat het probleem Leuven op Hertoginnedal niet besproken werd maar ook in de politiek zijn de leugens ook waar ,als men ze geloofd)
De vergadering werd nogverlengd en er werd voor een avondmaal gezorgd ;de atmosfeer bleef echter van dien aard dat men de tafels moest herschikken ,want Vlamingen en Francofonenwilden niet naast mekaar zitten
Een dondersermoen van Gust Cool ,eventjes in beide richtingen en iets speciaal in de richting van de Francofonen ,dat ze in juli 1966 wel akkoord waren geweest niet meer in Leuven te investeren enz
Met als klap op de vuurpijl : als wij er hier niet uitgeraken gooit gij het probleem terug op de straat en via de straat komt het willens nillens terug in het Parlement enz (Ziet ge zwarte Piet al zitten?) en het einde van de partij en nog veel meer .
Nutteloos , tegenover elkaar lijk twee geiten,de koppentegen elkaar, op een smalle brug boven een woelige beek .
En wij ,in het parlement, zaten daar machteloos op te kijken Nog twee dagen lang ,zou een verzoeningscommissie de navette doen . zonder resultaat .
En op 24 Januari komen de Bisschoppen terug samen ???
Nog het Jaar voor de " Grote Revolte " . Ze hebben het nog niet begrepen.Ze kunnen de " Triangle " maar niet vergeten.
Nog het Jaar voor De Grote Revolte
Ze hebben het nog niet begrepen
Ze kunnen de Triangle maar niet vergeten
Het aantal universitairen blijft maar groeien
Toen ik mij liet inschrijven nl in 1937 waren er te Leuven , alles samen zo een dikke 3.000 studenten ,de meerderheid Franstaligen.
Ik was een paar jaar ouder ,omdat het aanvankelijk niet voorzien was dat ik, na het verplicht lager onderwijs ,zou verder studeren .Alles was klaar om fabrieksarbeider te worden ,toen de onderpastoor en de dorpsonderwijzer mijn ouders en mijzelf kondenovertuigen om verder te studeren . Vandaar die twee jaar vertraging .
Daar ik , het jaar voor de poësis ,het slachtoffer werd van een zware schedelbreuk ,moest ik,mede op dokters advies, ietwat tegen mijn goesting ,ipv Rechten, een loopbaan kiezen die niet al te zwaar was ,en met regelmatig verlof ;want voor een al te belastende job , zou ik nooit meer voldoende weerstand kunnen opbouwen .
Vermits ik ,als gewezen hulpbibliothecaris, nogal veel literatuur verslonden had , waarom geen Germaanse ? Nooit van gehoord ,maar wie kan het beter weten dan uw leraar van retorica ,de latere Mgr. Daem ?
Ik was trouwens niet de enigedie een paar jaar ouder was .Tot hetzelfde jaar behoorde ook Joos Florquin en José Aerts (Albert Westerlinck ) zo wordt ge dat sneller gewend .
Wij waren met een dertigtal in ons jaar en daarbij vier meisjes- studenten,wat een luxe . Het jaar daarop
was het totaal iets groter en met zes meisjesstudenten ,waaronder mijn toekomstige echtgenote . Tijdens de tweejarige cursussen waren er aldus tien vrouwelijke studenten en dat was een unicum in Leuven Vlaams.
In Leuven Frans waren ze ,de meisjes,iets talrijker .
En na de oorlog verhoogde het aantal studenten
Jaartal mannenvrouwentotaal
1939/404.1564544.610 Frans 2.422 Vlaams 2.186
-------------------------------------------------
1960/61113582.817 14.175 FRans 7.052 Vlaams 7.123
1967/6817.8466.51924.365 Frans 11.817 Vlaams 12.547
En de theorie van toen was dat een ideale universitairecampus niet meer dan 15.000 studenten mocht bedragen.
En wat als de vooruitzichten er niet om liegen ,nl dat wij nog maar aan het begin staan van de demokratisatie van het universitair onderwijs .
Het gaat niet alleen om het toenemend volume van studenten ,maar ook om de herkomst .
Waar in het verleden,op een paar uitzonderingen na,de studenten kinderen waren van bemiddelde ouders ,waren in 1968 aan Vlaamse zijde, meer dan 40% beursstudenten . En men zal het maar geweten hebben wanneer men akte moest nemen van een totaal nieuwe mentaliteit ,als later ten overvloede zal blijken .
Een bijkomend fenomeen was de enorme toestroom van vrouwelijke studenten ,veel te veel om ze nog in paedas onder te kunnen brengen .
Hoe zich opstellen tegenover het vooruitzicht van zulk een massale toestroom ?
De Amerikaanse oplossing was,maak van Leuven een eerste klas universiteit en laat niemand meer toe die in de humaniora minder dan 75% behaalde (Dit volledigheidshalve)
Woitrin stelde voor Leuven Frans de triangel. Zulks was de oplossing geweest van alle grote universiteiten in de wereld en hij gaf als voorbeelden /Harvard, Yale, M.I.T , Oxford , Cambridge enz
Leuven moest het historisch centrum blijven ,de geneeskunde kon naar Woluwe enderde campus zou ergens in het kanton Waver kunnen opgericht worden.
(In April 1965 , d.i.voor het Mandement , wilde hij in het kanton Waver al 600 hectaren aankopen voor de Franse sectie)
Men kan zich voorstellen dat het "Triangle" verhaal en het vooruitzicht van een très grand Bruxelles, voor een Francofoon , die met niets en niemand anders moet rekening houden,en die het ook nooit geleerd heeft, een droomoplossing lijkt . Overgiet dit alles met een Vaderlandse saus en dat is een oorlog waard .
Noteer zij verwarren nogal onbewusthet Vaderland met hun Vaderland .
Graaf du Monceau ,burgemeester van Ottignies ,zou het na jaren uiteindelijk halen ;de derde Campus zou naar Ottignies komen . Sinds jaren droomde hij er luidop van om van Ottignies een satellietstad van Brussel te maken en daar hoorde een universiteit bij .Hij liet dit niet alleen weten aan de Francofonen ,maar veel Vlaamse parlementairen behoorden tot zijn vaste adressenlijst .Met zijn gemeentebestuur maakte hij zelfs een studiereis door Frankrijk en deed er verschillende universiteiten aan .
De ganse Universiteit van Leuven beschikte in het Leuvense over 120 hectaren en te Ottignies waren er 198 hectaren beschikbaar ?
.
Maar waar staan wij begin December 1967
Beschouw al wat voorgaat slechts als achtergrond ,naast vele andere gegevens .
Een haast onvermijdelijk ander probleem is de verdubbeling, een ander woord voor splitsing ,eigen structuren tot en met het zelfstandig initiatiefrecht , wat weer meebrengt eigen financies eigen begroting ,eigen planning , eigen investeringen .eigen expansieplannen.
En dat is niet hetzelfde als overheveling of inplanting in het eigen taalgebied
Halverwege 1967 was men zover met de splitsing ,onder voorbehoud , dat Leuven Frans geen nieuwe vestigingen zou uitbouwen te Leuven zelf ,wat hen niet belette dat zij de bestaande infrastructuur konden behouden en onderhouden , dus te Leuven konden blijven .
De "Triangle" bleef mogelijk ?
De Gemengde Commissie van Curatoren
Hun eventuele investeringsplannen en expansieplannen moesten ze echter voorleggen aan De Gemengde Commissie van Curatoren.
Aan Vlaamse zijde zijn er Gust Cool ,de voorman van het Christen Syndicaat ;Dries Dequae ,gewezen minister van Financies ;Louis Roppe,Gouverneur van Limburg(maar uit een ander soort hout gesneden dan onze vriend Hubert Leynen) en Collin,de voorzitter van de Kredietbank.
Aan Francofone zijde zijn het Adam, Schot, Hallet en Godeaux .
Leuven Frans zal zijn eerste investeringsplannen voorleggen op 20 December .
Zullen zij rekening houden met de Vlaamse gevoeligheden ? En hoe gevoelig zullen de Vlaamse curatoren zijn ?
De opening van het nieuwe academisch jaar in Oktober 1967 is rustig verlopen. Daar was wel de 5 November betoging van Antwerpen ,maar zijn dat geen buitenstaanders ? Daartegenover staan de handelaars van Leuven ,die het enorm verlies berekend hebben dat zij zouden ondergaan bij vertrek uit Leuven van Leuven Frans ? Dat zijn toch ware problemen. Voor hen hebben noch de campus theorie noch de culturele eigenheid enige andere dan een litteraire betekenis ,die voor niemand iets opbrengt .Dat zijn toch valse problemen ?
En bovenal is daar nog het Bisschoppelijk Mandement waar zij achter blijvenstaan, desnoods tegen een paar Bisschoppen . Daar is ook nog Vanaudenhove ,de voorzitter van de PVV ,(Door de VU ,de Pest Voor Vlaanderen genoemd) die bij de laatste verkiezingen een enorme vooruitgang heeft geboekt ten koste van de CVP.Als de regering opnieuw toegeeft aan de Vlaamse eisen , heeft hij berekend ,betekend dit een bijkomende winst van 20 zetels voor de PVV .
Het standpunt van Vanaudenhove is zeer eenvoudig :De Universiteit van Leuven is een Vrije Universiteit en de politiek moet zich daar niet mee moeien; het is aan de Bisschoppen om te beslissen ,en wat zij beslissen daar staat hij achter .
En de eerste Minister VDB staat op hetzelfde standpunt ,temeer daar hij vreest dat een regeringsbeslissing of een parlementaire beslissing het einde zou kunnen betekenen van de CVP/PSC.
Wait and see
Het volgend bericht begint met de misrekening van 20 December
Tot en met de revolte van Januari 1968 om te eindigen met de val van de regering op 7 Februari 1968 ter gelegenheid van de braafste interpellatie die er, in het Belgisch Parlement, ooit gehouden werd sinds 1830.
Ik denk dat ik ,alleszins met de twee vorige berichten alle krachten heb gesitueerd die de lezer moeten toelaten,
zich een precies beeld te vormen over de gebeurtenissen
Het Jaar voor de Grote Revolte. Leuven Vlaams mobiliseert op verscheidene Fronten.
Het Jaar voor De Grote Revolte
Leuven Vlaams mobiliseert
op verscheidene Fronten
De intrede van het Pluralisme
Na hetverwerpen van ons voorstel schakelde het parlementaire front over naar de waakvlam
Iedereen kent het standpunt van onze parlementaire fraktie over de vestiging van Leuven Frans in het eigen taalgebied ,in het belang van dit gebied ,daar heeft de universiteit alles wat ze nodig heeft en meteen zijn alle conflicten opgelost . Hoe langer ge daarmee wacht hoe rotter de situatie wordt .
Wij kunnen er ook niet nevens kijken dat slogan Walen buiten het niet gemakkelijker maakt en haast normaal als reactie oproepen Nous restons
Maar een universitair corps bestaat normaal toch uit verstandige mensen, ook als dit corps uit Francofone bestaat,en die moeten op den duur toch tot bezinning komen ? Dus was ons standpunt wait and see
Buiten het parlement zijn er verscheidene fronten
Daar is het probleem bij de inrichtende macht ,met de levensernstige vraag ; hoe het probleem en het gezag terug in handen krijgen met de vraag :wie kan ons daarin helpen. waarvan acte .
Daar is het probleem van de feitelijke Universitaireleiding .Met alle respect,niet onze bevoegdheid
.
Het professorencorpsis aan Vlaamse zijde verenigd in VVP en aan Waalse zijde hoofdzakelijk in Acapsul , alletwee met ongeveer 500 leden ,alletwee nogal gesloten blokken .
Wel zal prof. Derine er in slagen een fraktie uit Acapsul nl Rénovation Wallonne overtuigen dat er een andere en betere weg bestaat dat de inplanting in het eigen taalgebied geen vals probleem is en met prof.Lagasse (later FDF) komt hij tot een akkoord .
Het gaat over zowat een goede 100 man ,de verhuizers,les déménageurs ,die het moeten ontgelden .
Ontstaan te Charleroi ,hebt ge ook Les Comités deDéfense de lUniversité de Louvain (ongeveer 20), die een actieve belangstellinghebben voor de gebeurtenissen in Vlaanderen . Zij gingen ervan uit :de bisschoppen zijn verdeeld ,dus er is gen leiding meer.
Na een colloquium in Vlaanderen te hebben bijgewoond waren zij sterk onder de indruk van de constructieve geest in Vlaanderen
En wat met de studenten ?
Aan Vlaamse zijde worden constructies uitgevonden om agerende studenten tegen dreigende sancties te beschermen .Maar daar hangt zwaar onweer in de lucht ;
Bij de heropening van het studiejaar in Oktober 1966 ,wordt de stoetvan de professoren met de rug bekeken
en uitgejouwd tot en met de vulgairste antikerkelijke
slogans . Als men niet beter wist, zou men kunnen geloven dat Leuven de meest antiklerikale universiteit van de wereld was.
Met de zesdaagse Meredith-mars van Oostende naarLeuven komt een nieuwe geest mee nl het partijpolitiek en het mentaal pluralisme en nieuwe slogans voor democratisatie , voor inspraak van de studenten voor studentensyndicaten .In sommige geledingen riekt het al naar het bekende internationale Mei 68 .
Het jaar 1967 is dan ook goed gevuld met allerlei nieuwsoortigeproblemen
Aan het hoofd van de studente revolte een nieuwe naam Pol Goossens.
Ik wijd daar niet verder over uit ,maar men moet het weten .
Naast al wat voorgaat is er nog een conflictfront ,nl datvan de pers.
Aan Vlaamse zijde heeft DeStandaard een hoofdzaak gemaakt van de strijd voor Leuven Vlaams ,
Praktisch alle andere bladen staan positief tegenover het thema van de ontdubbelingenvan de twee vrije universiteiten Leuven en Brussel , tot en met De Volksgazet (SOC.)
Alleen De Nieuwe Gidsen Het Belang van Limburg ,weten niet war ze staan en spelen zedenmeester ,met als hoofdredacteursTenax (Hubert Leynen) en Van Haeverbeke (Toon Breyne)
Ook de ganse georganiseerdeVlaamse gemeenschap wordt gemobiliseerd
.
Het begint met Het Coördinatie Comité ,met als Voorzitter M. Van Hagendoren , die het geheel stevig bijeen weet te houden ,als een grote paraplu waar alle anderen zich terugvinden ; Later in 1967 al dit alles nog ruimer worden en zal men van uit alle politieke horizonten aantreden achter Het 5 November Comité .
Alle mogelijke Syndicaten ontbreken niet op het appel .
Haast nooit tevoren stond men in Vlaanderen zo samen om aan hetzelfde zeel te trekken en bovendien aan dezelfde kant van het zeel
Op 15 April1967 had een groot Colloquium plaats en op 22 April verscheen, daarbij aansluitend ,hetzogeheten manifest van de 31 ;Ik heb het document, tot mijn groot spijt, niet bij de hand ,maar bij de studie Leuven Vlaams van Willy Jonckheere en Todts vind ik er enkele terug die u al iets moeten vertellen.
Zij citeren: Piet De Somer ,de prorector , Lode Craeybeckx ,K. Poma (LIB) en prof. A.Verhulst (Willemsfonds, Gent) K.Van Cauwelaert ,de professoren J.Vandenbroucke, Z. Van Hee en Windekens . Nog uit Gent.Prof C. Hooft ;
En verder nog H. Fayat , L. DHaeseleer(LIB) , J.Verroken , De drie oorspronkelijk bedoelde ondertekenaars van Het Voorstel
Van de Liberalen zal vooral K.Poma het in La Libre moeten ontgelden .
.E.Leemans,de Commissaris Generaal van de ganse Universiteit Leuven gaf op voormeld Colloquium en uiteenzetting over de universiteiten in Nederland ,wat eveneens wrevel verwekte in het Francofone Kamp
Naar het einde van het jaar,ging er te Antwerpen nog de grote 5 November betoging door waar duizenden manifestanten uit alle politieke geledingen aan deelnamen en waaraan ik niet kon deelnemen.
Het ging niet alleen over Leuven ,maar evenzeer over de splitsing van de ULB en voor een zelfstandige Vlaamse Universiteit, de latere VUB .
Men had het eindelijk begrepen .
Nu moest men alleen noch begrijpen alleen nog begrijpen dat de inplanting van Leuven Frans in het eigen taalgebied , goed was voor voor de Universiteit,
Voor het eigen taalgebied , dat dit lag in de logica van de eentalige landsdelen die en in 1932 en in 1952 en in 1962 op verzoek van de Walen werd ingevoerd
.
Nu moest men alleen nog begrijpen dat men aan de Vlamingen meer dan 100jaar lang twee eigen vrije universteiten hadden onthouden waar de Francofonie al sinds 1834 kon over beschikken en dat het alleen de vrede en de goede verstandhouding
Kon bevorderen indien ieder baas was in eigen huis en niet voor een of ander de toelating moest vragen aan de andere enz.
Twee maand later brak te Leuven de grote revolte uit en op 7 Februari 1968 viel de Regering ,
Niet doormaar ter gelegenheid van onze interpellatie ;
En toch was er nog...zon...NÃ het verworpen wetsvoorstel !
En toch was er nog zon
Na het verworpen wetsvoorstel
Voor mij ging langzaam maar zeker een nieuwe wereld open
Het zag er allemaal niet zo zwart-wit uit,als het verbaal geweld en ander geweld liet veronderstellen ?
Zelfs niet aan francofone zijde .
Natuurlijk was niet iedereen gelukkig in de CVP/PSC,en dit het allerminst aan PSCzijde ,maar ik mocht toch noteren dat alle Vlaamse leden van hetNationaal Comité pal achterhet initiatief bleven staan .
Aan Francofone zijde hadden ze nooit begrepen dat het niet om een strikt persoonlijk initiatief ging, maar dat ik mijn voorstel had neergelegd als voorzitter van de CVPfraktie van de Kamer , met het akkoord met en in naam van de Fraktie. Niemand moet het mij leren: "in de politiek kan men niets alleen " .
Over de reacties van de Vlaamse pers mocht ik zeker niet klagen ,een paar uitzonderingen niet te na gesproken o.a.Het Belang van Limburg die me haast zwaarder aanpakte als "La Libre". Maar ja : "zonder tegenstrevers bestaat men in de politiek ook niet ,als het maar de juiste zijn" .
Aan Vlaams Socialistische zijde zouden Craeybeckx en Fayat blijkbaar ook niet alleen blijven .
Tijdens het debat had Craeybeckx verklaard:"De culturele zelfstandigheid voor het Vlaamse Land kan niets anders betekenen dan het gebruik van de Nederlandse taal in alle onderwijs instellingen die zich in het Vlaamse Land bevinden en dit van de lagere school tot en met de hogeschool" .
En hij kreeg hievoor ruggesteunvan de socialistische bladen Voor Allen, Socialistische Stanpunten, en Links .
Uit Socialistische Standputen :Wanneer zij (de Vlaamse socialisten)de taalgrens heben aanvaard,was het zeker niet om het arrondissementLeuven administratief en Politiek aan de verfransing over te Leveren . Uit Links stelde :, als zij er democratische hervormingen zou aan toevoegen, dat de Partij op de meest entoesiaste steun van de Vlaamsestudenten evenals van alle democratische bewegingen in Vlaanderen zou kunnen rekenen Maar tikt al een tikje te electoralistisch .
In Leuven zelf weerklonk aanVlaamsekant een nieuw geluid :We shall overcome
Dat klonk aanvankelijk naar mijn zin.
Prof. Raymond Derine werd gekozen voorzitter vande VVP (Vereniging Vlaamse Profesoren) Met die vond ik mij politiek 100% verwant .
Piet De Somer werd Pro-Rector (in afwachtingvan Rector ?)
De autonomie van de beide taalafdelingen werd erkend .
Op een bepaald ogenblik was er zelfs een akkoord tussen Vlaamse en Waalse Wetenschappelijke Vorsers
(Lovan en Ocal) .
Op de vooravond van het ,sinds zo verfoeide Mandement ,had zelfs AGL,de grootste Francofone studentenbeweging onder leiding van Guy Jonard,de man vanHout-si-Plout , erbij aangesloten dat ,onder bepaalde genoemde voorwaarden ,Leuven Frans best diende ingeplant te worden in zijn eigen Taalgebied.
Zij (de studenten) werden wel binnen de 24 u. weggedreigd door de onverbiddelijke Prorector Mgr Massaux , voor wie elk verzet tegen een unitaire regeling een zonde was tegen de H. Geest en daarvoor bestond er geen vergiffenis . Bleef , dat door dit kort akkoordde mogelijkheid tot dialoog bewezen bleef.
Ook Andre Oleffe , de voorzitter van de MOC (de Christelijke Arbeiders Beweging),opteerde voorzichtig voor een inplanting in Wallonie,liever naar het centrum toe. Dit in tegenstelling met de seccretaris Victor Michel ; maar dat is een ander verhaal voor later ...
En in Ottignies werd de onteigeningsprocedure ingezetvan198 hectaren voor de ontdubbeling van de kandidaturen ? Een terrein precies zo groot als de ganse oude stad Oudenaarde. Daar was dus meer dan plaats genoeg voor een mooie eigentijdse universiteit .
AndreRoyer , de man vanLa Renovation Wallonne, was al sinds 1963 een stap verder (te ver ) .
Zijn credo klonk ongeveer als volgt:" De vraag naar eenKatholieke Unniversiteit in Wallonie naast een Rijks-Universitei is een verantwoorde vraag ,zeker als men aanneemt dat het Land evolueert in de richting van een ferderale staat ".
Geen enkel volk kan er zich mee vezoenen,dat zijn elites niet kunnen gevormd binnen de grenzen van zijn eigen grondgebied . vermits er naast de reeds bestaande universiteiten in Luik en Henegouwen,in Wallonie ,nog geen Katholieke Universiteit bestaat ,kan men vragen : of dit geen grote leemte schept en of het evenwicht hierdoor niet wordt verbroken ?
Tenzij de Waalse Katholieken een Katholieke Univversiteit in Wallonieniet nodig vinden ?
Dat , in de hoogste regionen van de macht en bij hun dienaars , niets ziet of niets durft of wil zien ,dat er geen weg terug meer is , dat is klassiek !
Het is zo in alle tijden en in alle regimes:"de groten zijn vaak kleiner dan men denkt en de kleinen vaak groter dan men denkt" . " De eersten zitten al teveel met hun hoofd boven de wolken,om nog te weten of te zien wat er daar beneden op de aarde echt gebeurt" .
Maar ook inde rest van het land mochten wij iets nieuws ervaren .
Waren wij in zekere Francofone kringen wellicht nog zwarter dan de duivel , in Wallonie zelf was dit niet helemaal zo.Ge moet er maar eensLe Courier de lEscaut en de andere Waalse kranten op na te slaan ; zijn meestal gelijkluidend ; Ik kon er steeds mijn gedachten kwijt . Ik bleef er min of meer de man van de dialoog .
Zo mochten wij in Charleroi ,tegenover een Perin onze argumentatie gaan ontwikkelen,gevolgd door een lange verwonderde nababbel in een verwonderd gezelschap .
(In Wallonië komen ook magistraten ambtenaren naar politieke bijeenkomsten )
Later hebben wij voor de CVP-mensen van Oudenaarde
Perin ook eens naar Oudenaarde laten uitnodigen ,waarop hij is ingegaan in gezelschap van Jean Gol en Robert Moreau uit Charleroi ,de man die me destijds naar Charleroi had uitgenodigd .( Wonder fenomeen , ook te Oudenaarde waren de mensen aanwezig die anders nooit en nergens op een politieke meeting te zien zijn ?) .
Zelfs op het Kabinet VDB was de Kabinetschef Joris Aelgoet (die men historisch lelijk onderschat) hard.Waaromin de weer om mij eens met een Francofoon of een ander Brussels publiek te confronteren . Waarschijnlijk uit de achterban van VDB ?Waaom?
Slechts een paar voorbeelden .
a) Een vergadering van een min of meer Vlaams begrijpende Francofone burgerij .
Of was dit bedoeld om mij met de voeten op de grond te zetten?
Op die vergadering was ook de heer Daloze, van mijn hartsvriendin La Libre, aanwezig om mij en de vergadering bij te staan, alskritische referentie? Ik weet het niet meer.
Een vriendelijke vraag die ik nooit vergeet :" Maar Mr. Verroken , indien de Francofone Universiteit Leuven verlaat dan blijft de Vlaamse Universiteit alleen achter " a)dat is toch een groot prestige verlies ook voor de Vlaamse b)een Vlaamse Universiteit alleen ,ge moet toch toegeven, dat kan toch niet veel meer zijn dan voorgezet M.O. ? c) Kunt gij u echtvoorstellen dat er aan Vlaamse universiteit ooit een Nobelprijs kan gevormd worden?
Dat was het : "puur Kard. Mercier van 1906 ".
Mijn antwoord:kunt gij u voorstellen a) dat honderden niet-Franse universiteiten bestaan en zeer veel Fransonkundige Nobelprijswinnaars b) waaronder enkele,ik beperk mij tot de Scandinavische landen als Denemarken ,Noorwegen,Zweden ,met universiteiten in hun eigen taal ?
c)E n weet ge dat de laatste Belgische Nobelprijswinnaar een Vlaming is nl Heymans Corneel (1938) ,prof. aan deVlaamse Universiteit. Gent ?
Was Daloze daar niet geweest,ze hadden mij nooit geloofd.
b)Te gast bij allerhande Service Clubs
Tot hiertoe had ik buiten mijn arrondissement en buiten de CVP slechts het woord gevoerd in alle soorten van Vlaamse parapolitieke kringen, als de Landsbond en zijn kortstondige opvolger deVlaamse Volksbond en daarna in tegensprekelijke debatten voor de VVB. Ook de congressen van KVOHV.uit het begin van de jaren vijftig heb ik meegemaakt en de discutie's aldaar over de waarde van het Harmelcentrum die stellig mede Minister Moyersoen op het verkeerde been hebben gezet .Ik heb er toen zelfs deel uitgemaakt van een illustere commissie onder leiding van Dr Goossenaerts , met als secretaris Wim Jorissen . De andereleden waren J.Clottens, E.Amter, F.Grammens, E.Wouters , F.Van der Elst, (?)Aelvoet enJ.Verroken . Ik heb daar veel historische annekdoten geleerd .
De Lodewijk De Raedtstichting heb ik meegemaakt van in den beginne en ik heb daar vooral enkele interessante vrijzinnige Vlaamsgezinden leren kennen .
Maar sinds het beruchte wetsvoorstel kon ik ook van de ene Service Club naar de andere.
Ik heb in de maanden die volgden ze allemaal gedaan : van Rotary (eenmaal) over De Lyons , De Prince en Marnix (eenmaal)
En dat is heel wat anders,buiten de laatste twee, dan voor organisaties uit de klassieke Vlaamse beweging .Daar zitten ook de mensen die ge,in Vlaanderen, niet te zienkrijgt op politieke en parapolitieke vergaderingen
Niet alleen de sfeer maar ook de vragen zijn anders en de randdiscuties . Daar leert men zelf het meest bij ,en was voor mij meestal het belangrijkste van de avond .
De uitnodiging voor de Rotary kreeg ik van de Zoon van Leo Delwaide (ofzou het ook de Lyons geweest zijn,)
De vergadering die het langst is blijven nazinderen was deze voor De Prince, in de lokalen van de verzekeringsmaatschappij JOSI ,(nabij het Centraal Station)en weer op initiatief van Joris Algoet .
Hoewel ik er meer dan eens was , heb ik slechts twee namen onthouden nl die van de Josi en die van Maurits Naessens van Parisbas .
a)Josi ,had naast de verzekeringsmaatschappij ook nog de Brusselse taximaatschappij Oranje Taxi
Men kon te dien tijde geen straat in Brusssel vinden of men botste op een Oranje taxi.
Aan de rechter kant was de naam Taxi Orange aangebracht ,
aan de linker kant Oranje Taxi
De letters waren vrij groot ,en hij stond erbij te glunderen als hij het vertelde.Men zag ,in het straatbeeld alleen de Vlaamse naam.,daar de Franse aan de kant van het voetpad stond .Een andere manier om de Vlaamse aanwezigheid in Brussel aan te tonen .
Ge moet er maar aan denken, een truc van De Prince----van Oranje waardig .
b)Maurits Naessens wou Oudenaarde helpen valoriseren en er het heel nederlands centrum van de Bank Paribas laten oprichten.
Hij liet er de Refuge van Elsegem aankopen ,die
tot dan als dekenij dienst deed , liet een nieuwe dekenij bouwen en uniek prestige- plannenen maquette opmaken voor het toekomstig Centrum voor de Bank van Parijs en de Nederlanden
Zowel de monumentendienst dienst uit Nederland als de Belgisch werden naar Oudenaarde gehaald , om het project te bekeuren en te bewonderen .
Daarna werd de maquette op het stadhuis tentoongesteld voor de bevolking . Helaas ,voor de stad , is er van de realisatie niets meer in huis kunnenkomen .
Het gebouw is thans eigendom van een andere Naessens , uit Elsegem die om andere gevoelsredenen dit historisch gebouw heeft laten renoveren ..
En wat met VDB in afwachting van 1968 ?
Eigenlijk heb ik VDB privaat weinig gesproken, tenzij in vergaderingen, ook ten zijnen huize samen met de Acht .
Op een bepaald ogenblik heb die laatste bijeenkomsten laten varen zonder meer ;de anderen waren mans genoeg. Hij had een hond die ook Janheette en plots vond ik dat hij het wel met één Jan kon stellen .
Ik herinner me wel, dat hij mij eenmaal heel charmant is komen vragen om dringend een artikel te schrijven voor De Stem van het Volk. Het was na Hertoginnedal . Ik stemde er mee in op voorwaarde dat ik ook melding mocht maken van en paar persoonlijke pijnpunten . En hij stemde daar mee in, en mijn bijdrage is correct verschenen .
Voor de rest deel ik over VDBzona dezelfde mening over hem als oud-minister Willy De Clercq (Zie bericht Leuven Vlaams gezien door Oud-Minister Willy De Clercq )
Ik was wel in de beste termen , en dat wist hij, met zijn onontwijkbare schaduw Joris Aelgoet en die laatste was één van de enigen , die op de hoogte was van de miserie en de schurkerijen ,na het wegstemmen van mijn voorstel , en dat zal VDB dan ook wel geweten hebben .
Een ander gevolg van de in vorig bericht beschreven schurkerijen was immers, dat ik mijn avondlijke vergaderingen iets moest beperken, hoe kranig mijn vrouw zich ook wist te houden .
En toen zorgde Joris Aelgoet (Ik stel ,met medeweten vanVDB) ervoor ,dat wij ,met mijn ganse troep ,tijdens het daarop volgend verlof ,gratis en voor en dikke maand , konden beschikken over twee villa's in Tenbel (Canarische Eilanden) dat toen pas in opbouw was .
De reis en de andere kosten ten onzen laste .Wij waren daar toen ongeveer de enige toeristen . Met nog een drietal vriendinnen van de dochters erbij, waren we precies met dertien ?
(Zou het vanwege de 13 zijn , dateen technische noodlanding moesten maken in volle woestijn,in El Aoun,en dit voor een volle nacht en een volle dag ? ---een lachertje;)
Voor de rest was het in Tenbel nog een open bouwwerf en moesten we ons bij nacht met kaarslicht bedienen . Voor de rest waren wij haast volledig aangewezen op het oorspronkelijke vissersdorpje Las Galletas enz , zodat wij aan het einde van ons verblijf volledig geïntegreerd in het dorpje, maar uitgerust en ontspannen naar ons politiek toneel konden terugkeren ?
Toen het busje ons kwam ophalen,stond zona de ganse bevolking buiten om ons uit te wuiven .
Waarom deze private noot erbij ?
Om aldus straks (d.i. over twee jaar in 1968 ) ook het ganse verhaal rond de even beruchte interpellatie en de val van de Regering VDB beter te kunnen verstaan .
Voorzover de mensen en de waarheid in de geschiedenis nog enig belang hebben.
A):Ik zou drie mede goedgekeurde akkoorden geschonden hebben ?
1)Verwijten
Hertoginnedal .De waarheid is dat ik Hertoginnedal van het eerste ogenblik heb verworpen ,meer nog :het probleem Leuven werd niet eens in Hertoginnedal behandeld (zievroeger bericht:Leuven Vlaams/mijn Verhaal ).
Waar het verhaal van Ridder de Stexhe ,die ik steeds (en nog ) als een loyaal en fair man heb gezien weet ik niet ? Wij spraken echt over dezelfde vergadering van zes met Le Hodey ,Harmel versus Mgr Philips en Fernand Lefère(Ieper), de vroegere voorzitter van de gemeenschappelijke Fraktie CVP/PSC .
Bij een vorig bericht (waarnaar wij hierboven al verwezen),moet gij terzake LAffaire de Louvain vanChristian Laporte lezen om uit de pen van een Francofoon onderzoeksjournalist te vernemen ,hoe Le Hodey door sommige ook Vlaamse Vooraanstaanden zwaar werd aangepakt ,omdat hij sinds 1962 de inplanting van Leuven-Frans in het eigen taalgewest verdedigde .En hij deed dit niet alleen ; in de Francofone professorenvereniging Acapsul kon men op een bepaald ogenblik niet besluiten .
De Francofone wetenschappelijke onderzoekers waren vooreen inplanting in het eigen taalgebied enz
Is het onder druk van die interne discutie, dat Ridder de Stexhe onbewust tot zijn onmogelijke interpretatie is gekomen van art. 7 en 40 van de taalwet ?
Dat kwam voor sommigengoed uit ?
2)Tegen de ,op het congres van Luik goedgekeurde statuten nl dat elk initiatief waarbij de andere Vleugel rechtstreeks of onrechtstreeks betrokken werd, moest voorgelegd aan de gemeenschappelijke Groep en wanneer dit niet gebeurt ,zal het Nationaal Comité of de gemeenschappelijke parlementaire Groep de zaak tot zich trekken.
En wat moet men doen als de andere Fraktie zegt :wij hebben niets te bespreken ;het is een probleem van het Episcopaat ?
Mogen wij dan ons niet,binnen ons terrein, tot het Episcopaat richten?
En wat als ook het Nationaal Comité en de rest ook bewegingsloos blijft toekijken ?
Wat moeten wij , verkozen volksvertegenwoordigers ,dan doen ? Ons gedragen als een bende politieke schapen ?
Hoeveel is de wol van politieke schapen dan nog waard ?
Alsof de voormelde statuten alleen voor ons en niet voor hen bestonden ? Nadat we meer dan eens gevraagd hadden om een gezamenlijk overleg ?
Zij konden toch wetendat wij in de gegeven politieke omstandigheden niet werkeloos konden blijven toezien ?
3) Er was ook het tweejarig taalbestand dat werd goedgekeurd bij het tot stand komen van de regering VDB.
Het taalbestand van VDB gold van 1966 tot 1968 ?
Ons wetsvoorstelvan 1966 vroeg toepassing in 1968 ?
Indien men het het Voorstel in overweging had genomen (wat duizend op duizend keren in zulk geval de regel was ) ,dan had meniet in een of andere commissie Meiers of Vanderpoortenkunnen neerleggen en er was niets gebeurd ?
Behalve het laten rinkelen van een alarmbel voor die staatslieden ,die het al vergetenwaren dat wij nog maar pas ,(sinds meer dan 130 jaar België, en even veel jaren Vlaamse Dekolonisatiebeweging) van de Walen bekomen hadden ,dat zij voortaan het Vlaams karakter van het Vlaamse landsgedeelte zouden respecteren lijk wij al die tijd het Francofoon karakter van Wallonië hadden gerespecteerd .
Wij wilden meteen duidelijk maken dat wij niet langer deregel van twee maten en twee gewichten zoudenaanvaarden en dat wij elk verwijt van fanatisme zouden verwerpen door Francofonen die zelfs geen Vlaams peuterschooltje konden dulden in de steek van Charleroi ,waar naar hun eigen zeggen meer dan 30.000 Vlamingen woonden of van die Francofonen die reactieloos
de meest vernederende hetze hadden toegestaan tegen een Vlaams transmutatieklasje in Komen?
Mogen wij dan echt nietop wat meer begrip
van die Francofonendie het doodnormaal vonden dat erte Moeskroen met zijn bevolking van 80%Vlaamse inwijkelingengeen Vlaams onderwijs mocht bestaan ,noch Lager noch Middelbaar Onderwijs en die hetzelfde eisten in de historisch Vlaamse stad Edingen ,
Zwijge van het feit dat dit alles op verre na niets te maken had met het impact van een anderstalige universiteit ?
En wanneer gaan sommige Vlamingen er eens mee ophouden hun eigen mensen voor extremisten te verslijten nl die Vlamingen voor hun eigen gebied niets meer vragen dan de meest normale Waal voor Wallonië ???
Zakelijk geziengaf het verwerpen aan mijn Voorstel een onschatbare historische meerwaarde ?
B)Miserie
Het Parlement is één zaak ,maar daarbuiten heerst een andere wereld .
Een van de eerste gevolgen was dat ik voor een langeperiode niet langer met de trein naar mijn werk kon gaan .
Op hetzelfde spoor vertrokken in het centraal station niet alleen de trein naar Oudenaarde Kortrijk Roeselare Poperinge ,maar ook treinen naar Waalse eind- bestemmingen;
Niet alleen Kardinaal Seunens en anderen kregen het te verduren omwille van dit historisch misverstand , maar ik kreeg minstens mijn part ,soms zelfs op mijn weg naar het station .,als ik het mag zeggen ,veel minder beschermd dan de andere politieke verantwoordelijken
;Op mijn weg naar het perron heb ik veel fransewoordjes bijgeleerd .
Dat ik aan de Vlaamse kant als een soort held werd begroet, veranderde niet veel aan de rotte situatie.
Ook in mijn eigen kiesgebied was de receptie ,niet eenduidig .Ik hield als voor en na mijn zogeheten antenne vergaderingen ,waar ik ook inlichtingen bekwam over reacties van buiten de Partij en dat viel nog al mee,het was immers nog voor de De Croo periode .
Maar binnen de partij waren er twee nuances .
De ene tendens ,de grootste stond 100% achter mijn inzet en was zeer nieuwsgierig naar meer uitleg ,de andere tendens vond dat ik maar beter wat minder aan het woord kwam in het parlement , en waarom moet gij altijd de koren uit het vuur halen enzOp die manier zult gij nooit minister worden .Maar aan het eind van de rekening is dat alles maar tijdelijk en behoord tot de politieke folklore .
Politici hebben ook een familie en kinderen en ook die dreigden in die conflict wereld te belanden .
En in mijn geval waren er niet alleen de Franskiljons ,die in Oudenaarde zeer braaf waren,maar er waren vooral de VU die het moeilijk konden aarden dat ik in de Kieskring Oudenaarde lelijk in de weg liep En dat soms wortels tot in de school . Al bij al viel dat nog mee ,maar ik had toch een zoon , die terecht of onterecht het gevoel had ,datmen het hem kwalijk nam dat hij de zoon was van zijn vader , en van uit dit gevoel vond hij die VU-leraar maar een zeveraar was en derhalve ook zijn stof , met al de gevolgen vandien.
En dat is al geen folklore meer .
C)Schurkerijen
Terwijl de polemiek in de bladen verder gaat ,moet er aan weerskanten van het conflict een schietschijf gevonden worden . Ik weet niet goed hoe het bij de Vlamingen verloopt maar ik weet des te beter .hoe het aan de andere kant gaat .
Toen was een van de meest gebruikte wapens de telefoon ,die dag en nacht rinkelde ?
Nemen we hem op of nemen wij hem niet op ? En in ons geval was wij gelijk aan twee mensen ,mijn vrouw en ik .
De eerste afspraak was :vraag het nr en zeg dat ik zal terug bellen . Zonder succes behalve die ene keer ; toende oproeper zei :te bellen vanwege Mgr De Smedt uit Brugge . Ik had nauwelijks de telefoon in mijn handen of de tirade begon ? Wat hij precies zei? Ik weet het niet ,want zogauw ik het doorhad begon ik zelf luid genoeg om hem niet meer te horen ,tot ik hem op het einde hoorde roepen ,in het Frans ,wie gaat dat betalen ,
? En hij haakte af .
Meestal werd de telefoon onmiddellijkdirect toegelegd zogauw wij wisten welke vis wij aan de lijn hadden,maar het gebeurde wel eens dat mijn vrouw geloofde dat ze met haar zachte stem wel iemand tot een gesprekstoon kon overhalen .tot ik haar moest vragen leg die telefoon toch direct neer of haar al eens van de telefoon moest bevrijden .
Wij zouden samen een heel boek kunnen schrijven over die tijd ,maar daar zijn natuurlijk veel plezantere onderwerpen ;
Alleen deze nog :i k zag haar bleek worden ,nam gauw de hoorn over om alleen nog te horen:Denk aanLumumba, we krijgen u wel te pakken en geheel uwen nest gaat er aan?
En die telefoon was in het Vlaams .
En elders in het land riep men Seunens weg .
Per auto naar Brussel
De sfeer bleef nog een tijd van dien aard ,dat ik al lang niet meer met de gebruikelijke trein naar Brussel trok.
Ik reed gewoonlijk via Ninove enin het terugkeren had ik vaak een stop in de Kalvaar ,( in de volksmond de vuile veurschoot genoemd ) vooral als er Kortrijkse Collegas ook per auto onderweg waren ;maar dat is voor een andere keer .
Tot op zekeren dag iemand vaststelde :daar is een gat inde voordeur van uw auto .
Na een grondig onderzoek was het besluit :iemand heeft met een scherp voorwerp een gaatje in uw deurgestoken . . Eventjes aan een kogel gedacht ,maar dat kan niet want dan zoudt ge hier niet meer lopen en als ge niet in uw wagen zat, zou hij ook door de andere deur gegaan zijn , of daar zijn blijven hangen ,waarvan geen spoor.
Geen verdere problemen tot ik in de achterkoffer van mijn auto, rustig liggend in het staal van mijn reservewiel een plaatgedrukte kogel zie liggen ;
Geeft een vies gevoel ,want ik heb niets gehoord ?
Zou hij afgevuurd zijn op mijn stilstaande wagen voorde deur ? Dan staat aan de andere kant van de Straat maar één huis ,dat perfect zou kunnen kloppen ,en daar woont de braafste mens van uren in het ronde .voor de rest stond ik alleen stil aan de Kalvaar en aan het parlement
Dan moet dit gebeurd zijn terwijl ik aan het rijden was en dan heb ik toch niets gehoord of gezien .
Voor de tijd die daarop volgde ben ik dan maar overAalst via Koekelberg naar mijn werk gereden ,mijzelf wijs makend :hou uw mond anders zoudt gij nog verdere inspiratie kunnen geven in dit democratisch Landje .
En mijn vrouw was doodgelukkig wanneer ik weer methet openbaar vervoer naar mijn werk trok .
Het enige wat ik politiek met die ervaring gedaan heb is een pleidooi , te Luxemburg ,in de Benelux-raad ,waar ik lid was, dat deze er zou voor zorgen dat die Landen het vrijbezit Long Rifles eens serieus zouden onder handen nemen . Als ik samen met mijn vrouw ik al bijna,aan die pijnlijke periode terug denk ,krijgen wij er al lang geen kiekenvlees meer . Maar aangename herinneringen zien er toch anders uit .
Het Voorstel " Verroken " verworpen door Kamer en Senaat !
Het Voorstel Verroken verworpen
Door Kamer en Senaat
Het wetsvoorstel werd ingediend op 17mei en pas op 28 juni 1966 weggestemd . Gedurende die lange tussentijk werd heel wat literatuur geproduceerd en gissingen gemaakt o.a. over het waarom van dit, lange dralen .
Wij zelf zullen het de pers ook niet gemakkelijk gemaakt hebben ,daar wij in die periode de juiste uitleg wel schuldig moesten blijven .
De juiste uitleg had moeten klinken als volgt : Ik ben bezig met een poging om parlementairen uit andere partijen te zoeken om mijn voorstel mede te ondertekenen om het zo onmiddellijk te de(partij)politiseren . . Zoiets onmiddelijk aan het groot klokzeel hangen , ware natuurlijk het beste middel geweest om te mislukken .
Toen ik dit aan de Fraktie voorstelde,keek iedereen eventjes in het rond ,het was eventjes knipperen, en ik kreeg dan onmiddelijk groen licht .
Ik was er bijna zeker van dat Fayat (SOC) onmiddellijkzou meetekenen ; het zou wel zeer moeilijk liggen aan Liberale zijde . Maar dat zouden dan wel samen zien.
Waarom Fayat ? Zoals ik vroeger al verteld heb,ik kende hem persoonlijk al lang ,sinds (1948_1949?) onze ontmoetingen ten huize vanCraeybeckx . Tijdens de regering Van Acker 51954/58 was hij mij ongevraagd bijgesprongen om samen met Grootjans mee te interpelleren en te protesteren tegen de publicatie van de vervalste Taaltelling .
En tijdens de regering Lefèvre -Spaak , hadden wij toch goed samengewerkt voor de bevordering van de Vlamingen in Buiten landse Zaken (zie de Fayat-boys).
En het doortrekken van de Taalwet oversteeg toch de grenzen van de Partijen , temeer dat mijn voorstel veel ruimer was dan Leuven alleen . Het ging toch ook over het bekomen van een Vlaamse (vrijzinnige) Universiteit binnen de grenzen van Brussel ?
Toen ik hem de vraag stelde was hij onmiddellijk akkoord,maar wilde toch eens kijken als hij voldoende rugdekking kon vinden in zijn toen nog unitaire Partij .
Ondertussen zou ik contact opnemen met Louis DHaeseleer (Lib, Aalst)
Het waarom voor Dhaeseleer ? En wiens waarom? Dat ben ik vergeten . Ik kon hem echter niet onmiddellijk bereiken,maar eens zover ,moest ik het geen twee keer vragen ; had ik het document bij de hand gehad hij had ter plaatse getekend.
Spijtig genoeg kon Fayat zijn afspraak niet waar maken . Dit zal niet beletten dat , bij de volgende verkiezingen , Fayat hiervoor te Brussel van de lijst werd gezet maar opgevangenopeen anderelijst,De RodeLeeuwen. Zo kon hij toch opnieuw verkozen worden .
Een ander gevolg van dit verhaal was, dat ik ook afscheid moest nemen van Louis DHaeseleer.
Toen kwam Lode Creybeckx (SOC. Burgemeester van Antwerpen) me opzoeken met de troostende woorden : maak u geen zorgen ,alles komt in orde . Maar ge hebt het verkeerd aangepakt;ge moest mij aangesproken hebben; onze vriend Fayat is te kwetsbaar in zijn kieskring ,maar ik zal er voor zorgen dat gij niet alleen staat bij het in overweging nemen.
Terug in de autonome Vlaamse CVP- Fraktie was het voltallig Bureauonmiddellijk bereid het voorstel te ondertekenen Uiteindelijk gebeurde dit niet ,omdat de Fraktie van oordeel was ,dat het voorstel een te scherp CVP-profiel zou krijgen, wat voor de andere patijen een bijkomende reden kon zijn om het voorstel te verwerpen, niettegenstaande mijn benadering veelruimer gesteld was dan het probleem Leuven alleen
Het ging immers over het van toepassing maken van de Taalwet op alle vormen van hoger onderwijs,waarin begrepen de splitsing van de ULB/VUB en dit alles in het vooruitzicht van een echte Culturele Autonomie .
Maar ook in de politiek komt het voor dat men gewoon niet wil zien wat men niet graag ziet .
Op zoek naar de meest neutrale of zakelijke formule,met een zo laag mogelijk partij-profiel , kwam plots iemand op het idee: laat gewoon alle leden van de Commissie van Onderwijs meetekenen ,waarom een probleem moeilijk maken als gemakkelijk ook gaat ?
Maar ook in de politiek doet men nogal graag het omgekeerdeen verkiest men eerder de regel :waarom iets gemakkelijk maken als moeilijk ook gaat
Wij waren precies met zes , en straffer nog,alleProvincies waren erdoor vertegenwoordigd: Karel Blanckaert(Antwerpen),Mevrouw Craeybeckx (Limburg) Roger Otte (Oost-Vlaanderen) Gerard Eneman (West-Vlaanderen), Godelieve Devos (Brabant-Leuven)
Er waren ook vrouwenbijen alle andere evenwichten waren aanwezig .
Nog eens,hoe konden wij zolang sukkelen ? Wel, een normale politieke week telt maar vier dagen,van Dinsdag tot Vrijdag en drie vier weken zijn voorbij zonder dar gij het weet ;
Op 8 juni werd de tekst uiteindelijk rond gedeeld en op 28 juni werd hij in de Kamerbesproken .
Dat er nog eens 20 dagen bijkwamen ,heeft alleen te maken met de programmering ,door het bureau van de Kamer. Het kan wel waar zijn dat we zelf niet hebben aangedrongen op een snellere behandeling ,om aan de journalisten en vooral aan de parlementairen de tijd te geven om het voorstel grondig te lezen . Het komt immers meervoor ,dat men even enthousiast voor als tegen een wetsvoorstel stemt zonder het ooit te hebben gelezen ,zwijge van de toelichting . .En dat zal ook wel zo geweest zijn in ons geval, niettegenstaande al het lawaai dat erover gemaakt werd . .
Over de bespreking in de Kamer kan men alles lezen in allerhande publicaties.
Het belangrijkste feit voor mij is , dat mijnVoorstel in de Kamer verworpen werd met 91 stemmen voor en 103 stemmen tegen en twee onthoudingen .
En een heel pak van de aanwezigen had de zaal verlaten voor de stemming .
Wat voorgaat heeft iedereen gezien ,maar wat blijkbaartot hiertoe niemand gezienheeft , is dat precies de helft vande Vlaamse Socialisten mee de zaal verlaten heeft en dat precies deandere helftgebleven is en voor heeft gestemd .
De Vlaamse Liberalen stemdentegen met vooral het argument van het tweejarig bestand dat wij hadden goedgekeurd bij de instalatie van de regering .
De Liberale voorzitter van het Willemsfonds ,prof. A.Verhulst
en die van Het Volksbelang ,Piet Van Brabant zullen mijn voorstel bij de Liberalen hardnekkig steunen
en de goekeuring ervan door de Kamer hard verdedigen ,maar het blijft bij fluiten in de wind .
Bij de Vlaamse Socialisten was de toestand anders;zij waren niet in de regering. De normaal te verwachten tactiek was dat Van Eynde met zijn stem ,die ge dwars door de dikste muren kon horen,voor de stemming zou roepen : kom mannen dat is een zaak van de tseven laat ze hun plan trekken,wij stappen het af .
En aldus gebeurde ,maar 18 Vlaamse Socialisten blevenzitten en stemden voor, als gevolg van de actie van Craeybeck (Controleerbaar ? Zie kamerverslag.)
Van de Walen bleef alleen de socialist Ernest Glinne en stemde voor ,als voorstander van deculturele automie.
Was het Voorstel in de Kamer verworpen,hetzelfde wetsvoorsel werd in de Senaat onmiddellijkovergenomen door Karel Van Cauwelaert en AloisSledsens ,twee vroegere leden van de groep van de Acht , uit de tijd dat de Vlaamse CVP nog niet autonoom was ,maar thans statutair fungeerden als leden van het Bureau van de Fraktie .
Het resultaat van deze pogingwas: ook hier verworpenbij staking van stemmen nl. 79 stemmenvoor en 79 stemmen tegen én drie onthoudingen. Houben ,de Nationale Voorzitter, ook de Koepel voorzitter genoemd had zich onthouden wegens bij zijn functie passende neutraliteit.
-------------------------
Tot hier de feiten . het volgend bericht over de miserie .
Vermits De Saeger, en Van Elslande minister werden, viel het voorzitterschap van de voortaan autonome Vlaamse CVPfraktie op mijn schouders en alles wat ik voortaanzou zeggen of doen gebeurde ,als tevoren het geval was,na overleg en met de Fraktie, want in politiek kan men niets zonder de anderen .
Het probleem Leuven bleef de geesten beroeren en het Walen buiten was nooit uit de lucht, niet alleen te Leuven maar van langs om meer over het hele Vlaamse Land .
"Walen buiten ".Heel diplomatiek klonk dat niet,maar wat in de plaats als reactie op allerlei provocaties uit het andere kamp. Als het dan toch kort moest, klonk Leuven Vlaams toch heel wat positiever om hetzelfde te zeggen ?
Maar nog eens :om alles te verstaan ,moet men alles weten.
De wet Houben was intussen een feit ,de grendel was dus weg voor de universitairekandidaturen . Men was zelfs al een heel stap verder ,vermits men al volop aan het onderhandelen en aan het plannen was voor het vestigen van de medische doctoraten te Woluwe ,waarmee de geografischeeenheid van Leuven al verbroken werd ?
Maar de klap op de vuurpijl was ,een tijdje voor Kerstdag 1965 ,de verklaring van Woitrin ,in een studententijdschrift ,over zijn triangel,den driehoek,Leuven- Brussel- Waver , of Le Grand Bruxelles ? De Vlaamse pers had geen woorden genoeg om die kaakslag aan de schandpaal te zetten .
Woitrin, de eigenlijke vader van Louvain-la- Neuve, zou later stellen dat het om een spijtige lapsus ging .
In de Fraktie werd erop aangedrongen dat ik ,als reactie hierop ,onmiddellijk mijn wetsvoorstel moest klaar maken en neerleggen , inzake het toepasbaar verklaren van de taalwet op het hoger en het universitair onderwijs .Ietts waar ik al jaren over aan het zagen was .
In onze visie was er een probleem , niet alleen te Leuven,maar in alle vormen van hoger onderwijs , nl het ging dus ook o.a.over de splitsing van de ULB en de oprichting van een autonome VUB . De Walen ,veel meer dan de Vlamingen ,hadden de eentaligheid van de gewesten en de gemeenschappen geeist en wij eisten normaal daartegeover het zelfde voor Vlaanderen en de Vlamingen, wat het officieel taalgebruik betreft.
Pour lesFlamands la meme Chose Punt en andere lijn /.
(En dat heeft niets te maken met het persoonlijk taalgebruik en taalkennis . Mijn mening is, elke taal opent een nieuw venster op de wereld) Het gaat over de vereiste kennis om toegang te krijgen tot administatie , onderwijs , gerecht enz in Vlaanderen,Wallonie en Brussel )
Ik zou ,voor het neerleggen van mijn voorstel ,zeker nietwachten tot er eenBisschoppelijke beslissing was ;want daarna wordt het veel delikater . Noteer de Fraktie is geen geheime vergadering en in de Partij en in de Regering waren ze perfect op de hoogte . De tijd drong .
Na het indienen en voor het drukken en het in overweging nemen ,zouden wij in de Fraktie de verdere handtekens bespreken .
Op de Standaard hadden ze al een ruimte voorzien voor het bekend maken van het initiatief , maar op weg naar het parlement werd ik aangereden door een auto,naar een kliniek gevoerd van waaruit ik de krant nog kon verwittigen dat de zaak niet door kon gaan ;
Zo werd het Januari 1966En te Leuven werd er een soort Bisschoppelijke advies- commissie (afkoelingscommissie)Leemans-Aubert aangesteld ;Zeer eerbiedwaardige namen maar dit nam, in de Fraktie, deonrust niet weg .
Er groeitintussen in de CVP een gans speciaal klimaat . Daar was enerzijds de Partijen anderzijdshet Parlement ;die elk met iets anders bezig waren en met de vrees mekaar te hinderen.
De Partij en een groep wijze mannen ,parlementairen en niet parlementairen , nl de staatlieden ,die op hoog niveau opereerden ,hadden direct contact met de Leuvense universitaire instanties ,eventueel met het Episcopaat
In het parlement verschenen ze soms ,hoogzwangervan geheimen en wellicht niet vermoedend, dat wij in de Fraktie meer wisten over de gang van zaken . Hun probleem was voor ons wel een zeer belangrijk probleem,maar ons probleem was toch van een heel andere orde nl dat van de integriteit van het Vlaamse landsgedeelte(zoals dit voor Wallonie al sinds 1830 als vanzelfsprekend werd aanvaard .
Hoe wij aan die andere informatie geraakten ?Verscheidene leden hadden hun bronnen en het vroeger sisteem van de Acht bestond ook nog .
Persoonlijk kreeg ik ,zelfs in een caravan , de rand van het Duinpark in Oostduinkerke ,menig voorlichtingsbezoek van prof. Josué Vandenbroucke , ik bezocht een paar keer prof Zeeger van Hee , prof.Raymond Derine ontving mij meer dan eens ten zijnen huize, prof. Frans van Mechelen kon men niet ontwijken.
Piet De Somer en Berten De Smaele waren oude bekenden uit de humanioa tijd .De eerste(eveneens van 1917) had ik opgevolgd als gouwleider van de KSA en de tweede was toen ik gouwleider was , hoofdman van de Kerels (de laatste drie jaar van de humaniora). En het gebeurde wel eens dat we te Leuven ,mekaar op het lijf liepen . bvb als Piet vond dat het tijd was om te gaan slapen en tevoren nog eerst eens eigenhandig wat gaslantarens ging uitdoven in de Bongenotenlaan . De wereld is soms veel kleiner dan gij denkt ?Maar ik beocht hem slechts eenmaal ,meer was niet nodig .
Ik woondediskreet een algemene informatie vergadering bij van Lovan Ik mocht zelfs een vergadering toespreken en beluisteren van echtgenotes van professoren ,onder voorzitterschap van de echtgenote van prof Rombouts ,een van de voorzichtigen in het prof-korps ..
En de pers ?
Daar ging wekelijks op de koffie bij de gebroeders Van Cauwelaert op de redactie van het Volk, Louis Kiebooms,lid van de acht, was er ook nog en bij de trouwe Karel Dewit van De Gazet van Antwerpen was ik thuis .Over de standaard moet niets vertellen daar werd mer dan genoeg en uitdrukkelijk over gepubliceerd en ik heb daar niets an toe te voegen.
In het vooruitzicht van ons wetsvoorstel ontvluchtten wij alle profilering, namen nooit deel aan betogingen, hielden geen strijdmeetings ;zodat men ons later gen woorden in de mond zou kunnen leggen die wij nooit gezegd hadden,want ook dat gebeurt in de politiek .
En wat met Brussel en de ULB en ons wetsvoorstel ? Niemand sprak daarover ? We hadden wel contacten met Prof Gerlo ,van de toen nog niet VUB, om hem de zin van ons voorstel toe te lichten ;En hij zorgde ervoor dat we voor de Vlaamse studenten van de ULB ons voorstel konden toelichten (of gebeurde ditlaatste na het neerleggen van mijn wetsvoorstel?)
We kregen zelfs beoek van Francofone studenten van de ULB in functie van het tijdschrift " Le Point" ,dit alles toen iedereen nog uitsluitend naar Leuven zat te kijken .
Op de vooravond van het Mandementvoelden wij al nattigheid ? We voelden ons die week lijk een student ,die wel weet dat hij gebuisd is , maar toch naar de deliberatie gaat, met het gevoel ge kunt nooit weten .
De woensdag van die week deden wij nog eenhopeloze pogingom tot en zinloos gesprek te komenmet de PSC Francofonen ,maar ze wikkelden het kind in (de gekende) doeken en namen de vlucht.
Alleen de koepelvoorzitter Houben verscheen ,naast R. Van de Kerkhove .
Persoonlijk kon ik alleen
zeggen dat ,in geval van slechte afloop ,de Fraktie ermee instemde mijn voorstel inzake de toepassing van de Taalwet in te dienen . En wij,met een klein hartje, lieten Houben achter met dat bekakt kind opzijn schoot .
Eigenlijk had die man alle succes verdiend ,wegens zijn inzet om de grendel van 1911 los te wrikken en o de weg te openen voor een nieuw eigentijds universitair landschap .
Dan vetrokken Robert, die een groot bewonderaar was van Houben, en ik naar een lang geplande bijeenkomst in Berlijn . Waarvoor ? Ik weet het niet meer; dat moet ik desnoods zelf gaan opzoeken naar Kadoc te Leuven waar het politiek archief van de zorgzame notaris Robert Van de Kerkhove berust.
De Zaterdagavond waren wij blijkbaar terug ten zijnen huize ,met een ruim gezelschap ,wat ik helemaal vergeten ben .Ik heb daaar ook een en ander over gelezen
Ik moet wellicht zo bezig geweest zijn met het probleem van mijn voorstel ,dat ik verder noch oog noch oor had voor al de rest
.
De vergadering van het Episcopaat had plaats op 13 Mei1966 en onder hen mijn prof van retorica ,Mgr. Daem
en de bewonderde Mgr. De Smedt .Zouden ze, met al hun verstand ,het no pasaran van de grote hoofdmote in Vlaanderen niet hebben aangevoeld ,maar met verstand alleen voelt men niet .
Pas de Zondag 15 Mei werd het verdict publiek .Er was wel geen verwijzing bij naar Rome , wat wij bijkomend gevreesd hadden ,maar de bedreigingen in het mandement vervat waren niet van de poes .
Hoeveel antiklerikalen er die dag verwekt zijn is niet te schatten , Of maken wij ons zelf iets wijs ?
s Anderen daags was het Maandag en het Parlement was niet in zitting ,zodat wij pas op Dinsdag 17 Mei ons voorstel van December 1965, metveel pijn in hethart, konden indienen. Stom van dat accident. Gelukkig dat de Vlaamse pers positief reageerde ,wat ons voorstel betreft .
Het was alsof de duivels er zich mee bemoeiden
Toen ikop weg om mijn voorstel in te dienen,in de Kamer, aan de voet van brede groene trap kwam , verscheen bovenaan van diezelfde groene trap ,de heerParisis,de voorzitter van de autonome PSC fractie ,avec un grand sourire.
We ontmoetten elkaar precies halverwege .
Hij met de smile:Et alors ? Ik met het antwoord : Ik kom mijn Voorstel indienen.
Hij int Frans :En wie heeft mee ondertekend ? Ik: Tot hiertoe niemand .
Hij nog steeds met de smile : Et alors ? Ik met het antwoord : On vera ( wij zullen zien) .
Een kleine toelichting : het was de regel dat wetsvoorstellendoor 6 leden ondertekent werden ,eenmans- voorstellen konden , maar zonder gezag.
Men diende ze in,kwam eventjes in de pers en verder werd de in overwegingneming nooit gevraagd. Zelfs als,na toestemming tot drukken, de in overwegingneming aan het ganse parlement gevraagd werd en gekregen,kwam men dan nog eens in de pers ,maar daar was nog niets gebeurd .enz Zo een toestemming werd niet een keer op duizend geweigerd .
En ik zag de H Parisis denken en ik dacht :ge vergist U. beste Collega ; want dit is een gans bezonder geval waar alle overhaasting ui den boze is .
Het gevaar bestond dat een of andere collega , in een geest van euforie thans ou mede ondertekenen en later ,onder druk , zou kunnen verzaken .Best is dat ik alleen blijf om de eventuele druk op te vangen . dan moeten ze alleen bij mij langs. Maar die druk kwam niet en de Fraktie van de Vlaamse CVP hield stand en bevestigde voor iedereen dat ik handelde conform een algemeen akkoord en dat de verdere ondertekening in de Fractie zou behandeld worden..
Enkele nuttige voorafgaande noodzakelijkewetenswaardigheden .
a)Het gebeurde bij het einde van de CVP-LIB. regering Eijskens-Lefebvre (1960), ongeveer 500 Vlaamse gemeentenrevolteerden en stuurden de tweetalige formulieren voor een economische telling terug ,als onwettelijk ?
b)In het ontwerp van de Eenheidswet werd een art. opgenomen die het mogelijk maakte om,middels eendoor het parlement goedgekeurd Koninklijk Besluit kleinere gemeentensamen te voegen .
Dit laatste lokte bij de Vlaamse strijdverenigingen groot protest uit ingevolge een verkeerde interpretatie
---------------------
Gevolg hiervan was een ontmoeting tussen die verenigingen en de pers op vraag van enkele CVPers ,waartoe ik behoorde (meer hierover later). Zij vreesden dat dit art; kon gebruikt worden om Vlaamse gemeenten bij Brussel te voegen,waar dit door het ontwerp zelf uitgesloten werd,daar de wet niet van toepassing mocht zijn op de gemeenten waar haard- en standplaats vergoeding werd uitbetaald ? D.i. de Agglomeratie .
Men had hiermee wel de randgemeenten tot grotere eenheden kunnen samenvoegen.
(noteer dat ik een hartstochtelijk voorstander was van de fusies en dat ik later rapporteur werd voor alle fusies van gans België ,Wallonie inbegrepen)
Door de hierbij betrokken CVP ers werd de zogehetengroep van De Acht opgericht ,om in het vervolg zulke misverstanden te vermijden ,en dit met medeweten en volle steun en medewerking van de Vlamingen uit de toen nog unitaire fractie.
------------------------
Toen kwam de Regering Lefèvre-Spaak
Maar toen kwamen de (vooral Waalse) stakingen en nieuwe verkiezingen en de regering Lefèvre-Spaak
En de heroprichting van De Acht
De eerste groep bestond uit: De initiatiefnemers A.Verbist,G. Van den Daele, L.lindemans,J.Verroken Sloten zich aan coorde Senaat:A. De Boodt,J. Custers,A.Sledsensen R. Van de Kerkhove .
Na de verkiezingen 1961: Voor de Senaat,werd Custers minister en vervangen door K. Van Cauwelaert . Voor de Kamer : (G. Van den Daele),J. De Saeger,L. Kiebooms,J.Verroken . Al deze leden werden op een bijeenkomst van de Vlaamse verkozen van de CVP/PSC Fraktie angeduid.
Na de samenstelling van de Regering Spaak nam G. Van den Daele ontslag o.a.omdat de regering een Vlaming te weinig telde .Dit werd hersteld door (,)te plaatsen tussen de titels van Van Elslande nl hij werd " Minister, Adjunct" Maar hij bleef bij zijn ontslag .
G. Van den Daele werd door de Kamergroepvervangen door A. De Grijse ;
Wij hadden twee grote objectieven ,die wij vooral door onderhandelingen wilden bereiken . UI die tijd stamt het gezegde : niet gaan jagen met het muziek op kop.
Onze grote Vlaamse objectieven ,op Communautair gebied ,waren de Taalwetgeving en een ruime Grondwetsherziening .
a)Einde 1963 was de Taalwetgeving achter de rug.
Het was ook de tijd geweest van de grote betogingen die door anderen werden georganiseerd die daar veel meer verstand van hadden .
In de taalwetgeving zat de overplanting van Leuven Frans ingebouwd. Alleen echte ofmoedwillig politieke blinden konden dat niet zien .(zie Leuven Vlaams /mijn verhaal ) Maar een universiteit verplaatst men niet lijk een caravan .
b) De Saeger,(die gelukkig niet in de Regering werd opgenomen )als lid van De Acht en met de steun van het gros van de Vlaamse CVPverkozenen zat in de Interparijcommissie voor de Grondwetsherziening genoemd :DeRonde Tafel.
Samen met de Socialisten zouden deCVPers (Francofonen inbegrepen) een massa art. voor herziening aanduiden en zouden de legislatuur afsluiten met tot stand brengen van een Constituante, bevoegdom de Grondwet te herzien in de richting van autonome Gewesten en gemeenschappen
Dus de grondwetsherzieng begint hier(1964)
Bij definitieve herziening van de Grondwet zou Leuven aldus terecht komen in een cultureel autonome Vlaamse gemeenschap en gewest ?
(De objectiviteit gebied ons hier te noteren dat de Liberalen niet wilden meewerken-onder druk van Van Oudenhove,om goed geziene electorale redenen .
Zo heef elke partij haar electrale windwijzers naast haar programmatische wegwijzers.
De studiedag van de Vlaamse CVP-Vleugel en het CVP congres vanLuik.
In 1964 ,dus na de taalwet en voor de besluiten van de Ronde Tafel ,gaat het eerste (Congres) studiedag door van de Vlaamse CVP ,voorgezeten door Robbert Van de Kerckhove ,met als inleiders Verroken en Tindemans .
Verroken zal de inventaris maken van de voorbije 20 jaar en Tindemans brengt een visie over de toekomst
Wat er van overblijft ?
Tindemans in de richting van de Ronde Tafel ,dat er in het buitenland geen enkel model bestaat voor ons Land, dat wij dus verplicht zijn iets origineel te vinden , een structuur sui generis .
(Hoe het kind uiteindelijk zal heten ,al men pas na de geboorte moeten uitmaken ,dat is een ander debat)
Verroken ,maakt,opvraag van de Vlaamse Vleugel een synthese van zijn dossier, dat door de Vlaamse CVP uitgegeven wordt onder de titel twintig jaar Vlaamseweerbaarheid, met als inleiding ,de rede die op het congres werd gehouden.
Op het daarop volgendCVPcongres te Luik onder leiding Van den Boeynants wordt de oprichting van beide Vleugels eigenlijk zonder veel moeite erkend ,mits de voorwaarde ,dat wij geen publiek initiatief zouden nemen waarbij beide Vleugels betrokken zijn, zonder mekaar tevoren te raadplegen ?
Later zal men systematisch herhalen dat zulks gebeurde op persoonlijk voorstel van Jan Verroken. Ik heb het nooit nagetrokken maar
Ik kan mij daarin herkennen .Geen probleem .
Vooral na het neerleggen van mijn wetsvoorstel over Leuven , zal men dit dik in de verf blijven zetten ?
Ik herinner mij wel dat ik mij op dat Congres geweerd heb lijk een duivel in een wijwatervat met aan het slot van het Congres een kleine anekdote . Er werd toen een gesofisticeerd FN karabijn verloot onder de deelnemers . En wie won ?
Waarop VDB tot hilariteit van de ganse vergadering ,bij de plechtige overhandiging zei. Ik overhandig u dit op voorwaarde dat ge hier belooft dat ge niet op de CVP zult schieten.
Als ikdie avond thuis kwam, stond mijn vrouw aan de deur te wachten (Had men daarover iets gezegd aan de radio ?) en ze was zeer vriendelijk en zeer duidelijk :Mijne liefste,als dat ding hier binnen komt, dan ben ik hier weg . Binnen de vijf minuten verdween een van mijn zoons , kleine Peter (5J)om het ding te schenken aan een buur, vader-jager van een vriendje .
En dan verliest de CVP-SOC regering haar grondwettelijke meerderheid.(Begin 1965)s
Het was ookde verkiezing na de grote dokters staking ,en het slecht begrepen beroep van Theo Lefèvre op Sartre en Le Temps des Assassins
En een van de eerste beelden van de kleurtelevisie (???) waarbij een stakende dokter,aan de Nederlandse grens ,met de rug naar België gericht ,zijn broek liet zakken .
Het was ook de tijd van de kiekeborsten van 14/18 ,weer anders verstaan dan bedoeld en tot ergernis vanveelvaderlandse verenigingen .
Het was ook de tijd van een zeer moeilijk verkoopbare fiscale hervorming Met alle electorale gevolgen vandien
En de grote winnaars waren de VU en de PVV die de kant ging kiezen van het behoud van Leuven Frans te Leuven . het werd de glorietijd van Van Oudenhove die ook de scherpe kantjes van het Liberaal antiklerikalisme laat af slijpen.Zie Leuven Frans , de vaderlanders ,de dokters ,de zelfstandigen .
En de VU profiteerde van de grote vergissing van Hertoginnedal.
Het wordt een woelige periode , maar het woeligste moet nog komen ;Maar daarover bestaan voldoende gespecialiseerde boeken .
Na een probeersel Harmel ,kwam de regering VDB De Clercq (CVP_LIB.)met de frigo.
Een voorstel om gedurende twee jaar alle communautaire problemen te bevriezen was bij de vertrouwens aanvraag van Regering gevoegd ,die door de meerderheid werd goedgekeurd , ook door de Vlaamse CVP-Vleugel en ook door mij.
En dan komt de zogezegde goed bedoelde uiterst provokante verklaring van Woitrin ,de vader van Louvain la Neuve, over zijn droom-project den Triangle,de grote driehoekvoor Leuven Frans ,Brussel-Leuven-Waver, LeGrand- Bruxelles en daarna Het Mandement van het Episcopaat ?
En wij zaten daarop te kijken van in onze Frigo
En toen dachten wij even aan onze Mechelse catechismus ,In de nood nochtans mag enigelijk dopen .
Hoe ? We aten langs alle kanten geboeid en gebonden ,als hiervoor beschreven ,haast lijk een mummie
En de Francofone Vleugel zat op rozen ,want zij hebben niets te vragen ,en als zij niets te vragen hebben is er toch geen stof om over te onderhandelen,meer nog ,ze zijn onbevoegd en .als goede katholieken staaan zij achter het Episcopaat ,ze kunnen dat toch niet alleen aan de PVV overlaten enz
Noteer :dit bericht werd ondertussen grondig bijgewerkt met enkele essentiele gegevens ,die zeer belangrijk zijn voor de volgende berichten .
Leuven Vlaams/Mijn Verhaal
Het ganse gebeuren rond Leuven Vlaams speelt zich af in verscheidene middens,van de straat tot de staat en duurt van 1960 tot 1968 , zonder rekening te houden met de naweeën .
En als men het achteraf bekijkt , kan men toch de vraag niet ontwijken :waarom ?
Het had toch een win/win operatie kunnen zijn voor iedereen ?
De Walen krijgen een universiteit bij, in hun eigen taalgebied en dat op een plaats die ze zelf gekozen hebben,een universiteit met mondiale uitstraling enmet alle belangrijke economische en culturele neveneffecten? En wat een presence en profileringvoor de katholieke Walen als nooit tevoren én meteen zijn al hun taalproblemen opgelost? Franstalige scholen van laag tot hoog en functionele scholen en geen administratieve taalproblemen ,noch op het locale noch op het gewestelijke vlak.
Ze kregen bovedien een geneeskundige faculteit binnen de Brusselse Agglomeratie .Hierdoor werden ook hier , niet alleen alle voornoemde problemen opgelost . Meteen werden ze ook verlost van het onoverzienlijk dreigend tekort aan bedden en patiënten.
Ik weet het, dit alles was toen bijzaak ;het ging over de symboliek
En tevens werden de Vlamingen verlost van die eeuwige conflictsituatie in Leuven stad en universiteit . Ze konden zich voortaan 100% procent inzetten voor de echte problemen van Leuven stad en Leuven universiteit.
Op de koop toe kregen ze een nieuwe Vlaamse universiteit binnen de Brusselse Agglomeratie
Maar ?
Wist gij dat dit alles voordien wettelijk onmogelijk was vanwege het bestaan van de grendelwet van 1911.
Die grendelwet verbood dat ULB/VUB zich buiten Brusselse Agglomeratie te vestigen en verbood de Kath. Universiteit van Leuven zich buiten het arrondissement Leuven te vestigen ?
Een kleine anekdote ter illustratie ? Van tijd tot tijd,in een parlementaire commissie vergadering ,als Van Eynde weer eventjes goesting had om de Tseven te treiteren , verweet hij dat voor hen het officieel onderwijs Vlaams moest zijn van hoog tot laag ,maar Leuven ,daar moest men af blijven. Waarop dan steeds prompt ,door de ene of de andere geantwoord werd : wanneer gaat gij eens een voorstel indienen om de gredel van 1911 te laten springen ?
Wat hij daarna mummelde kon niemand nog verstaan.
Ook belangrijk om weten is ,dat senator Houben in 1962 een wetvoorstel had ingediend om die grendel van 1911 te laten springen en zo mogelijk te maken elders in het land universitaire kandidaturen te kunnen vestigen.
Ge moet hierbij onthouden dat tot 1965 duurt voor de grendelwet springt en het voorstel Houben Wet wordt . .
Tot zolang zat Leuven en Brussel achter de grendel ?
Maar van dan af staat de deur op een kier ?
Een kleine,toch niet onbelangrijke anekdote.Er lag in het arrondissement Leuven wel een Franstalige gemeente Hamme-Mille , maar als dispuut uitbrak was ze er al uit verwijderd en bij Wallonië gevoegd ,door de Taalgrenswet
Zoals ik bij de inleiding van dit blog zei,wil ik me ook hier beperken tot wat ikzelf heb meegemaakt en dat is maar een zeer klein deel van het gebeuren .
Over de rest bestaan zeer interessante eerlijke boekenin beide talen ,
Zoals Leuven Vlaams door Willy Jonckheere , Davidsfonds
(een doctoraatsthesis waard ).
En LAffaire de Louvain 1960_1968 door Christan Laporte ,De Boeck-Université
Daar staan zeer veel interessante zaken in ,waar ik toen niets over wist .Geen propaganda maar geschiedenis .Wel met enkele vergissingen, maar vergissingen ter goeder trouw;geschiedenis is nog steeds geen exacte wetenschap ,
Als parlementair was ik toevallig lid én van de Commissie van Onderwijs(Onderwijswet) én van de Commissie van Binnenlandse Zaken(Taalwet)zodat ik daar bij alle aspecten van het probleem betrokken was .
Voor het eerst: Walen buiten in 1960
In maart 1960ging in Charleroi een taalwetcongres door van de CVP/PSC
Ge weet nog, de streek waar duizenden Vlamingen woonden ,en voor wier kinderen geen Nederlandstalig onderwijs (zelfs geen transmutatieklassen) mocht opgerichtworden ,waar geen administratieve faciliteiten mochten komen ?enz
Zwijge van een anderstalige universiteit .
(Zie blog: Pour les flamands la meme chose enle droit du sol is een Franse uitvinding ).
Ik had toen deel uitgemaakt van een taalgemengde werkgroep die de besluiten voor dit congres had voorbereid .
28 zware vergaderingen hadden wij er aan gewerkt en warenakkoord geraakt op besluiten zeernauw aansluitend bij die van het Harmelcentrum ,wat een zeer sterke positie was ,in het vooruitzicht van de parlementaire besprekingen met de andere partijen .
Toen we op het congres verschenen had het Nationaal Comité van de Partij daar wel iets aan toegevoegd wat niet aan onze besprekingen werd voorgelegd . Wat statutair mag .Ge moet het echter meemaken om te weten hoe vervelend dat is .zelfs als op het congres nog kan uitgevochten worden .
Maar toen verscheen Oud-minister Duvieusart ,met de stelling:
Un territoire na pas de langues. Zo met een krassende stem als van een scherpe roeste zaag die door merg en been gaat, en dat in dat zelfde Charleroi waar de tweede landstaal vogelvrij was verklaard ,gevolgd door een pleidooi in functie van Leuven Frans dat niet kon overleven in een Vlaamseentalig gebied ?
Het zal niet langer dan acht dagen later geweest zijn dat hij, op uitnodiging van de Francofone studenten federatie ,het woord zou voeren te Leuven, wat hem belet werd door een georganiseerde ingreep van Vlaamse studenten . En daarmee zat het spel op de wagen en het zou ,met tussenposen ,duren tot 1968. De rel nam toe,de Waalse studenten zakten in groep af naar het Stadhuis om daar de Marseillaise te zingen ,waaropde reactie van de Vlaamse studenten met Walen Buiten . en ook dat zou duren tot 1968 .
Ook in de politiek is er niet veel tijd nodig om en brand aan te steken maar het kan lang duren om te blussen ,ongeacht de schade die overblijft.
En toen kwam Hertoginnedal
Nadat wij in de parlementaire Commissie klaar waren met een tekst voor de nieuwe taalwet en dit, als vroeger aan getoond, in een Commissie waar de Francofone de meerderheid hadden en onder het gezag van twee francofone Ministers ,meende de Staatslieden het weer nodig een tabakspruim in onze pap te moeten gooien , onder de achterschemse druk van instanties voor wie een parlementair vergelijk een nutteloze omweg is .
Deze keer ging het om de Randgemeenten er van uitgaande dat het voor uitgeweken Brusselaars (aan wie toch wettelijk de tweede landstaal onderwezen werd) zich moeilijk konden aanpassen (ik zeg niet integreren lijk de duizenden eenvoudige Vlamingen in Wallonië) ?
Met Walen in ons plaats zou zulk een poging geen vijf minutengeduurd hebben ?
Maar daar lag nog een tweede tricolore tabakspruim in de pap,NL het probleem Leuven .
Stop, zei Van Eynde, dat is en probleem van de Tseven (waarmee vriendelijk en meestal achterbaks de Katholieken worden )
Gevolg:dezeflde avond ,5 Juli 1963, ging in een zaalke van het parlement een andere onderhandeling door NL bij de Tseven.
Waren aanwezig :Francofonen,Harmel(kwam wat later en vertrok wat vroeger) Destexhe, Le Hodey . Als Vlamingen,Mgr. Philips ,Fernand Lefere, Verroken .
En nu moet ge eerst weten wat in de Wet staat en stilzwijgend , zonder debat door het Parlement werd aangenomen ?
Geen wijziging noch aan het administratief noch aan het onderwijsstatuutvan Leuven.
a)Administratief,(art. 40) . Wie meende een wettelijk geldige vertaling van een document nodig te hebben , kon die gaan halen op de diensten van de universiteit ? Zodat wanneer de universiteit verhuisde er niets achterbleef .
b)Inzake onderwijs(art.7) bleef een transmutatie-afdeling in de instelling van Heverlee beschikbaar . Er werd niets nieuw opgericht ,zodat daarna
niets moest gesloten worden .
Controlerbaar ?
Hoe is dit mogelijk na al dat lawaai in het zog van Minister Duvieusart ? Wie heeft daarvoor moeten pleiten ? Niemand .
Bijna onder ede werd meegedeeld (Le Hodey,voorzitter van Les Amis de Louvain,dat later Acapsul zou worden) dat het om een overgangsoplossing ging ,want er zou gewerkt worden aan een inplanting van Leuven Frans in het eigen taalgebied. Er waren toen al gronden in optie genomen van Kanunnik (?) gelegen in Nijvel.
Zou iemand het verklappen , dan zouden wij
samen loochenen ,gezien de delicate fase van het probleem .
De man zou vroegtijdig overlijden ,maar in de partij .vervangenworden door zijn echtgenote ,die op een latere besloten vergadering ,in aanwezigheid van mgr Descamps ,mijn versie van de feiten zou bevestigen ?Waarvoor ik nog steeds dankbaar ben
Maar ook zonder dit verhaal, kijk naar de taalwet en zoek eens een andere uitleg dan de reeds ingecalculeerde verhuis ?
Nog twijfelen ? Neem dan eens het boek "L'Affaire de Louvain " van Laporte ter hand,blz 126 waarde auteur , op 7 Nov.1963,Philippe Le Hodey zijn pleidooi laat houden voor de overplanting van Leuven Frans naar Wallonie o.a.tegenover Houben enTheo Lefèvre . En hij zal hem dat kort daarop nog eens laten doen te zijnen huize,avenueAvenue Franklin Roosevelt ;(blz.127) De waarheid .en dit alles werd overgenomen uit de memoires van de meer dan gekende Woitrin ?
De francofone plannen voor een inplanting in het eigen taalgebied begonnen in 1962 .
En in functie van deze waarheid werden art. 7 en art. 40 van de Taalwet van 1963 opgesteld en anders kan men ze niet verklaren ? En als er dan een akkoord gesloten werd ,ondrleiding van Le Hodey o.a. met Verroken , dan was het dit en geen ander .
Volgt later1964,66 en 68
a)De studidag van de Vlaamse CVP
b)Het CVP-congres van Luik ,met de toegestane autonomie van de Vleugels ,plus een akkoord de ander te informeren en te overleggen wanneer een initiatief een belang van de ander raakte .
c)1966 .Het wetsvoorstel Verroken
d)1968 De beruchte interpellatie en de val van de regering VDB.
-------------------------------------------------------------------- Toen ik later, samen met de parlementsvoorzitter Dequa,als ondervoorzitter en in gezelschap van het ganse bureau van de Kamer, Zaire eens mocht bezoeken ,en toen zei Mobutu:"c'estvous le tombeur des gouvernements ???"daar waar iedereen erbij stond:grapje . Aan het einde van de trip werd ik toch ,samen met de anderen, gedecoreerd met de Orde van de Leopard.,bezegeld door het spelen van de Brabançonne .Wat jammer dat de Libre dat niet mocht meemaken .Eerlijk gezegd ,ik ben er nog niet goed van.
Bij ons afscheid kregen we nog ,als speciale attentie een gans bezonder Vlaams lied te horen "vi van Bomma en --"
DeClercq:Vanden Boeynants was een macho-politicus jazeker . Maar een goede eerste minister. Een van de bestemet wie ik heb samengewerkt .Geen intellectueel maar een manager, die de dingen goed aanvoelde . Fingerspitzengefuhl in alle tien zijn vingers .
Ik was wel teleurgesteld in de val van de regering Vanden Boeynants naar aanleiding van de kwestie Leuven-Vlaams (De Leuvense universiteit was opgesplitst in een Vlaamse en een Waalse afdeling,red ) Walen Buiten maar de regering lag wel buiten . En Vanden Boeynants was er niet hé .Toen de regering viel zat hij in het buitenland .(1)
Humo :Waar was hij dan ?
De Clercq :Weet ik veel. Ik was zijn engelbewaarder niet,ook al was ik vice-premier.Ik weet alleen dat hij niet in België was .Humo : Heeft VDB het verkeerd ingeschat ?
De Clercq: Of heeft hij het verkeerd willen in schatten ? niemand was belust op de val van de regering?-naar verluidt de populairste na de tweede wereldoorlog . Ook Jan Verroken niet (volksvertegenwoordiger,red) Overigens hij interpelleerde in de Kamer uitdrukkelijk niet tegen de regering.(zwijgt).Overigens de val van de regering was niet onvermijdelijk- men heeft de regering laten vallen: VDB heeft zich niet verdedigd. Misschien mocht hij niet ? In ieder geval hij heeft de zaken uit de hand laten lopen .
Ik wist van tevoren dat het op een splitsing zou uitdraaien.
de katholieken willen twee universiteiten zei ik thuis.
En wij gaan mogen dokken Dat is zonneklaar .
Humo:En toch vertrok Vanden Boeynants met de noorderzon ; Op last van wie ?
De Clercq :Dat weet ik niet.((doelend op de katholieke zuil) Ik ben niet die familie .
(1) Dat VDB niet in het land ou geweest zijn tijdens de interpellatie of de regeringscrisis moet op een soort misverstand berusten vanwege de red . Het is immers ondoenbaar dat de interpellatie zou doorgegaan zijn tijdens de afwezigheid vanVDB .
Waarschijnlijk berust de verwarring op het feit dat de interpellatie-aanvraag al veel vroeger op het bureau van de voorzitter werd neergelegd maar dat VDB daarna naar de Canarische eilanden was vertrokken ? Waarom ? Omdat hij wist wanneer de Bisschoppen zouden bijeenkomen en in de hoop dat de interpellatie door een besluit van de Inrichtende Macht zonder voorwerp zou geworden zijn ?
Lees een paar keer het stukje van Minister De Clercq in afwachting dat ik over een paar dagen mijn versie mag geven
Over de braafste interpellatie sinds 1830 .
Daarmee hoop ik dat dit probleem ook voor mij uit de voeten zal zijn ? Alleszins wat dit blog betreft .
Toelichtingen bij vorig bericht (Verontschuldig dat dit een tikje lang uitvalt_4 getypte pag _Maar ik kon niet korter en ik hoop dat het u toch mag boeien en iets bijleren ?)
Ook in de politiek kan men niets zonder de anderen .
Er was een tijd dat ik de levensloop van de Ier Edmund Burke beter kende dan die van mezelf.
Van hem heb ikde politieke gedragsregel onthouden:
A practical remedy for a practical grievance D.i. een praktische oplossing voor een feitelijke grief .
a) Bij Spaak en Buitenlandse Zaken
Veel ervaring met consulaten en ambassades had ik toen niet,maar ik beschouwde ze als kleine stukskes België in het buitenland ,toegankelijk en ter beschikking van alle Belgen en aanspreekbaar voor alle Belgen die in het buitenland verbleven of er problemen hadden ? Ook voor de Nederlandstalige Belgen?
Mijn persoonlijke ervaring was zeer klein ,maar toch ----s
In 1951-het was nog in de tijd van Franco- deed ik als jonge volksvertegenwoordiger samen met mijn vrouw ,ons twee oudste kinderen en een paar jonge vrienden ,per volkswagen, een reis van een maand door Spanje .Ook omwille van de kosten en omdat de stad ons minder interesseerde , namen we ons tenten mee .
Een eind voorbij Burgos stonden we te kijken op twee gesprongen banden . Ge moet het maar eens tegen komen .Kilometers in de ronde geen hulp te bespeuren . Dan maar per autostop met een Engels koppel (Just married) naar Madrid en de Belgische Ambassade .
Zij lieten mij naar een bandenzaak brengen en ik keerde terug met een paar nieuwe banden en een klein leningske ;want die affaire was toch een klein streepje door ons rekening voor ons verdere reis .
Zo vernam ik ook dat de Senaatsvoorzitter Gillon een groot Spanje kenner was en daar regelmatig langs kwam .Voor het ogenblik was Van Glabbekeook aan het rondtoeren . Anders van gans de maand geen enkele Belgische autoplaat gezien .
Einde van de jaren 50zou ik het wel even zeer druk krijgen met de Belgische vertegenwoordiging in Rijsel,Parijs en Marseille , in functie van mijn strijd tegen het ronselen van Belgische minderjarigen door het Vreemdelingen Legioen voor hun strijd in Algerije .
Het is trouwens de enige interpellatie waarbij ik de steun kreeg van de ganse Kamer en van alle partijen .(Maar dat is ,als het past,voor een andere keer ;
Maar een globaal overzicht over de feitelijke toestand van de Vlaamse aanwezigheid of afweigheid in deBuitendiensten van Buitenlandse Zaken had ik niet , wel hoorde ik bestendig rondom mij,dat we daar op alle gebied vergeten en verwaarloosd werden .
Op dat ogenblik was Fayat Adj. Minister bij Spaak en zijn Kabinetschef was Grandry .
Voorafgaandelijk aan de debatten over de Taalwet sprak ik met Fayat ,die ik al lang persoonlijk kende uit de tijd van onze persoonlijke ontmoetingen te Antwerpen ten huize van Craeybecks.
Fayat stelde mij voor aan zijn Kabinetschef ,met de vraag mij een zakelijke ,grondige snelcursus over de feitelijke te geven
over de feitelijke toestand en de terzake heersende regels.
Ziehier de stand van zaken op het ogenblik van mijn vraag om ook Buitendiensten van BuitenlandseZaken, de taalkadersin te voeren
Voor 1932 moest men ,behalve Frans,alleen Duits, Engels en Spaans kennen. Prakties waren die fucties alleen voor Franssprekenden .
In 1932 werden ook hier de taalrollen (niet te verwarren met de taalkaders) en het en het beruchte billijk evenwicht ingevoerd.
Pas in 1937 wordt van deze keuze en eerste keer gebruik gemaakt,Drie kandidaten slaagden in het Nederlandstalig examen
Het heeft verder tot 1946 geduurd voordat de eerste Vlaamse lichting doorging (noteer ,ze moesten daarbij grondig Frans kennen)
En 14 Vlaamse ambtenaren werden aangeworven .
Als men de regels volgt zal het voor hen nog
21jaar duren , alvorens wij onder hen een eerste VlaamseAmbassadeurkrijgen
Stel u voor dat Denen ,N oren of Finnen en zoveel andere landen met minder inwoners dan Vlaanderen ,in de rest van de wereld niet vertegenwoordigd waren door eigen mensen? Stel u voor dat zoiets met de Francofonen gebeurd was ? Ge zoudt de stormklokken gehoord hebben ?Maar de Vlamingen stonden er op te kijken lijk een koe op een trein ?Alsof ze daar niets mee te maken hadden ,
En welke regels moest men volgen om uiteindelijk ambassadeur te worden ?
VI de Klasse , 2 jaar stage , 3jaar attaché
V de Klasse , 3 jaar secretaris 2de Klasse
IV de Klasse , 3 jaar secretaris 1ste Klasse
III de Klasse ,6 jaar raad
II de Klasse ,6 jaar gezant
Iste Klasse
En waar stonden wij in 1961/62 ? als de nieuwe Taalwet besproken werd ?
Door het wettelijk maken van de taalkaderswerd de 50% voor elke Klasse voorbehouden aan Vlamingen en 50% aan Walen ..
Vlamingen en Francofonen komen ,in geval van kaders, noch bij aanwervingen noch bij bevorderingenmet elkaar in concurrentie ,daar dit alles gebeurt binnen het eigen kader ,Dus gedaan met de klaagmuur ,?
Opgepast
Een wet is één zaak ; de uitvoeringsbesluiten is een andere zaak .
In deze fase moet men altijd rekening houden met vertragingsmanoeuvres draaideuren en doodzitters .
Maar deze keer werd er, nog voor de kaders tot stand kwamen ,werk van gemaakt om door overhevelingen en bezondere aanwervingen op verscheidene niveaus het evenwicht te benaderen ; Men ging hen de Fayatboys noemen .
Een neveneffect van het invoeren van taalkaders ,niet alleen in Buitenlandse Zaken maar in alle ministeries,was dat er bij aanwervingen en bevorderingen twee snelheden ontstonden ?
a) een versnelde voor de Vlamingen gezien ze een grote inhalings- operatie moesten doen en
b) eenvertraagde aanwerving en bevordering voor de Francofonen voor wie alle kaders voor hen gehalveerd werden, en die zich aldus overal voorbijgestoken zagen door de ,meestal veel jongere (in jaren en dienstjaren)Vlamingen .
Het werd de glorieperiode van een zekere Van Rijn,met zijn slogan Le Goulot ,de flessenhals . Het is ook de periode van het ontstaan van het FDF .
Wat kon het hen schelen dat de Francofonie de eerste 130jaar België de ganse taart voor zich had genomen .W at hen wel pijnlijk verraste
was dat hun de taart nu overal werd gehalveerd ?
(voor de Vlamingen nog beneden de bevolkingsverhoudingen ).
Aan het einde van de legislatuur 1961/65 zag de verhouding in de leiding van de Buitendiensten van Buitenlandse Zaken eruit als volgt :
Functies Vlaams Frans ---------------------------------------------------------------------------------------
Ambassades2058
Gezantschap11
Consulaten Generaal 2121
Vaste vertegenwoordigingen 2 5
Commissiariaat Voorlichting 1
Een technisch incident In de laatste week van de legislatuur 1961/65 zou echter de absolute gelijkstelling bevorderen .
Op 24 Dec. 1964verklaarde de Raad van State,ingevolge een beroep door diplomaten, een drietal bevordering- KBs van Spaak nietig wegens het nog niet bestaan van Taalkaders op het departement van Buitenlandse Zaken .
Spaak probeerde toen de moeilijkheid te omzeilen door zijn bevorderingspoging buiten kader te hernemen in een uitzonderingswet en die haast unaniem te laten goedkeuren in de Senaat.
Maar in de Kamer slaagdehet Contactcomité van de CVP (de zogeheten Acht) de alarmbel te laten rinkelen .
Het werd een haast onontwarbaar geharrewar van amendementen en tegenamendementen . Het eindigde echter met een definitieve wettelijke regeling waardoor geen enkele benoeming en bevordering meer kon gebeuren zolang er geen Taalkaders werden ingevoerd
Belangrijk was dat de diplomaten de weg hadden gevondennaar de aad van State .
Maar minstens even belangrijkwas ,dat er over de partijgrenzen heen een Vlaamse akkoord tot stand kwam .
b) Bij Lefèvre en Nederlands in het Bedrijfsleven
Over het meningsverschil aangaande een beperkte toepassing van de taalwet op het bedrijfsleven kunnen wij zeer kort zijn .
Vermits de Walen de absolute eentaligheid voor alle administraties die met Wallonië te makenhadden ,Konden wij niet anders dan voor het Vlaamse Landsgedeelte hetzelfde te eisen,volgens de gulden regel:Por les Flambards la memel chose
Om zulks te kunnen realiseren werd de taalgrens aangepast ?
Maar wat moest er gebeuren ,Indien de bedrijven de voor Vlaanderen bevoegde administraties enz konden blijven bestoken met alle soortensociale en andere wettelijk opgelegde documenten ?
Denk o.a.waar ze overal met hun jaarrekeningen naartoe moeten ,die te dien tijde ,meestal in het Frans werden gesteld?Met welk impact voor de agenten van de fiscus ,de griffies van de rechtbanken , de Nationale Bank
En vul maar aan met alle soorten sociale documenten .?
De eentaligheid van Vlaanderen ware te dien tijde grotelijks onhoudbaar geweest ,zonder de uitbreiding van de Taalwet naar voornoemde aspectenvan het bedrijfsleven?
Dit was m.i. de meest praktische oplossing voor dit praktisch probleem
De verhoudingen waren altijd slecht,ook als wij er dezelfde mening op nahielden Ik heb er pas later iets van begrepen ,als hij al lang overleden was ; NL toen ik de biografie van Michiel Van de Kerckhove las . Tijdens de oorlog. maakten ze beiden deel uit van groep (+ Tony Herbert) die ik als de belangrijkste stichters van de CVP beschouw; Maar Theo maakte zich zorgen over de kansen van zijn kandidatuur te Gent ,vanwege een gevreesd verzet door Gerard Van den Daele .Men ging er daar echter van uitdat Vindevogel uit het Arrondissement Oudenaarde zou verdwijnen .En daar zag men een kans .
Met het oog op vervanging van Vindevogel door Theo Lefèvre,werd op het einde van de oorlog in dit arrondissement een heel politiek netwerk uitgebouwd Toen hij dan toch in Gent terecht kon ,dacht hij zich bevoegd om zichzelf ,in het arrondissement Oudenaarde ,eigenmachtig te kunnen laten vervangen . Ook toen dit uiteindelijk mislukte, bleef hij de rest van zijn leven in dit arrondissement ,waar ik onbewust al zijnbeschermelingen voorbij liep ,rondkuieren .Dat moet even zwaar op zijn heupen gewerkt .hebben als op de mijne.
B)Paul Henry Spaak ?
Voor mij de beste redenaar uit het Belgisch Parlement ,waar ik met bewondering naar opzag .Minister van Buitenlandse Zaken ,met wie ik eigenlijk niets te maken had ?
Een man die ,naar mijn oordeel ,geen woord Vlaams verstonden met wie ik dus geen zinnig woord kon spreken ,noch hij met mij ? Voor hem een totaal nieuw naoorlogs fenomeen .Zelfs de grootste vooroorlogse Vlamingen spraken allemaal Frans,of vertaalden hun eigen tussen komsten ,als ze uit princiep eerst Vlaams spraken .
Maar ik behoorde tot de eerste producten van de taalwetten van 1932,daarbij was ik een van de eerste producten van een bescheiden democratisatie van het universitair onderwijs .
Uit een Vlaamseentalig economisch bescheiden gezin en als gewezen Germanist Engelse Licentie was mijn tweede taal Engels, gevolgd door Duits en dan Frans .
Ik sprak dus Nederlands ,niet uit principe , maar om dezelfde reden waarom de anderen Frans spraken , met de bijgedachte :als er iemand zich moet belachelijk maken ,dan laat ik dat liever over aan de tegenpartij" .
Wat was er precies gebeurd ?
Op een zogeheten zwarte dinsdag,tijdens de bespreking van de eigenlijke Taalwet , had ik met de Vlaamse CVPcollegas twee amendementen ingediend ,die door Voorzitter, Moyersoen geweigerd werden . Ik wil hiermee geen oordeel uitspreken over de Voorzitter die kennelijk verrast werd door de nieuwigheid van ons voorstel ,
Het ging NL in een wet voor de Openbare Diensten
a) over de vernederlandsing van het bedrijfsleven en
b) over de invoering van taalkaders in de Buitendiensten van Buitenlandse Zaken .
Twee onderwerpen die in de wet van 1932 niet behandeld werden en waarover de Voorzitter Moyersoen ,op eerste zicht ,kan gedacht hebben dat ze niet thuis hoordenin dit ontwerp van wet ? Wellicht heeft hij er wel bijgedacht : daar kent Verroken toch niets van .Maar dat weet ik niet .
Als reactie op deze verder hardnekkige weigering ,hebben alle Vlaamse CVP leden samen de vergadering verlaten ,met de mededeling dat we niet zouden terugkeren zolang onze amendementen onbehandelbaar werden verklaard .
Gevolg ? Een soort minicrisis . We waren samen zo koppig als arduin en we kregen bovendien nog de steun van de meerderheid in de Fractie, met enkele weifelende vraagtekens bij enkele andere collegas, die weifelden als kaarsvlammekes in een zacht windje .
Gevolg :op het bankske geroepen in het kabinet van de Eerste Minister .
Ik zie ze nog zitten . ALs voorzitter Theo Lefèvre , mijn beste vriend , rechts naast hem Spaak ,de Frans eentalige ,links een tolk (Wat anders nooit gebeurde bij confidentiële vergaderingen ). En verder Collard die ik ,al bij al, altijd nog bij de wijze mannen heb geklasseerd (maar hierover later) Was er ook Jos VanEynde , die ik aanzag als een soort Schotse herdershond ,die zonder ophouden rond de rode kudde liep om te beletten dat er hier of daar een schaap zou verloren lopen ,en wee de snoodaard die zich eventjes te dicht riskeerde .
De rest van de vergadering heb ik op dit ogenblik niet voor het oog .
Moyersoen was er niet; Fayat was er wel en rechts van mij zat De Saeger .
Ik hoor Van Eynde nog fluisteren , dat gij het kond horen tot in de Wetstraat :geef hem eens een briefke van duizend frank, hij zal het niet laten vallen omdat er Frans op staat ,
Waarop De Saeger :Trek het u niet aan, hou gerust uw betoog , ik zal het daarna vertalen ,dan hoeren zij het twee keer ..Op mijn stille vraag over de tolk daar (?) reageerde hij :het is toch
een schone kandelaar ,laat hem maar zitten ,Ik zal u vertalen .
En toen gebeurde het.
1) En toen kreeg ik het woord overhet invoeren van taalkaders in de buitendiensten van Buitenlandse Zaken . Ik wil hier niet te lang bij stilstaan . Als ik gedaan had met mijn verhaal,wilde Lefèvre het woord aan de tolk geven , maar De Saeger was hem voor . Spaak reageerde echter met de woordenin het Frans : niet nodig ,ik heb alles verstaan en ik zal het zelf vertalen .
Den enen keek naar den anderen , hun ogen rolden nipt niet uit hun kassen. En Spaak vertaalde en het klonk tien keer mooier dan mijn eigen verhaal ,zo als een onweerstaanbaar pleidooi . En Spaak besloot :"Et moi ,je suis daccord ".. Gij nu ?----tijd voor een glas water
En dan legde hij uit waarom ?
2) Daarna kreeg ik het woord voor mijn tweede betoogover het vervlaamsen van het bedrijfsleven (later zal men die term vervangen door vernederlandsing)van het bedrijfsleven .
Dit klinkt echter te radikaal ;wij moeiden ons niet met de samenstelling van de kaders wij vroegen alleen dat alle sociale papieren in de streektaal zouden gesteld worden en wij stelden dat hetzelfde moest gebeuren met alle wettelijk verplichte documenten en met alle briefwisseling die gericht werd tot een Nederlandstalige administratie,van welk niveau ook .'t Is alles .
Hetzelfde scenario als met Spaak---- Maar wie zal antwoorden ?
En toen gaf de voorzitter,Theo Lefèvre, het woord aan zichzelf . De vertaling klonk niet zo mooi ,maar veel luider . Hij voegde er nog een en ander aan toe , wat ik niet gezegd had , En Theo Lefèvre besloot : en ik ben akkoord .
Tot op vandaag heb ik nooit het waarom van dit scenario begrepen ? Men had dit alles toch evengoed stillekes aan Moyersoen kunnen meedelen ?
En wat daarna?
De volgende dagen keerden wij terug naar de Commissie . De twee amendementen werden zonder meer aanvaard en ze gingen door de Commissie besprekingen lijk een mes door de boter . Wij kregen hier en daar zelfs nog eentoemaatje .
Waarover ging het nu allemaal in detail en waar had ik mijn mostaard gehaald ?
Daarover een volgende keer .
Zij die over ons boekske Twintig Jaar Vlaamse Weerbaarheid beschikken kunnen hierover meer lezen .Dit is geen reclame ,want het is al lang uit de markt .. ---------------------------------------------------------------------------------
P.S.Ik brand niet graag voor zondekes waar iemand anders deugd aan beleefd heeft .
En ik steek niet graag pluimen op mijn hoed , die iemand anders verdiend heeft .
Was dat niet legitiem ? En wat met de huidige stads en gemeentegrenzen ? Ook die vallen niet samen met de zogeheten historische grenzen ,Maar werden door het Parlement gemaakt.
1) De vergaderingen werden regelmatig ook bijgewoond door niet-stemgerechtigde leden .
Van E ynde (J) SOC. steunde uitdrukkelijk het voorstel Gruselin om de Voer bij Vlaanderen te voegen ;wat hij in de Openbare Vergadering zal herhalen ,ook nadat Gruselin van stanpunt veranderde . Vanderpoorten Lib. volgde de besprekingen permanent. Hij formuleerde o.a. het voorstel Gruselin als amendement .
2) De Taalgrenslijn werd eenparig (plechtig en rechtstaand op Waals initiatief-)goedgekeurd De Brabançonne werd nipt niet gezonden ,maar er werd nog vriendschappelijk nagekaart in een gelegenheid in de buurt van het Parlement .
3) Verroken werd door de commissie als verslaggever aangesteld,niet door een partijenafsprak .Op verzoek van de Walen werd in de Inleiding, na de uiteenzetting van de Minister ,ook stukken opgenomen uit ons Verslag aan het Harmelcentrum d.d. 1951
Ook het verslag van de Commissie werd eenparig goedgekeurd.en wie het niet gelezen heeft geen recht om uit zijn vuist te interpreteren . EN zeker niet om het akkoord aan te vullen met andere die nooit besproken of gesloten zijn .
4) De goedgekeurde lijn is, op een paar punten na,identiek aan die van het Harmelcentrum d.d. 1951 . De uitz.zijn :a)Edingen werd bij Wallonië gevoegd en Spiere bij Vlaanderen b)De Hoppe bleef bij Flobecq de Durenne bij Ronse , mits faciliteiten .
5) De faciliteiten in 25 Waalse enVlaamse (samen) zijn niet wat de media en de antifaciliteitenbeweging ervan maken .
Noteer :a) administratief: de taal van de
binnendiensten is exclusief de taal van het gewest .Alle functies van laag tot hoog zijn slechts toegankelijk voor houders van een diploma of getuigschrift behaald in de. taal van het gewest
De secretaris,de commissaris,de secretaris v.h; OCMW en de ontvanger v.h. OCMW moeten voldoende (als omschreven) de tweede taal kennen; De Vaste Commissie moet toezien zoniet is de aanstelling ongeldig.Voor de rest alleen de personeelsleden die in contact koen met het publiek een elementaire kennis hebben .
Er zijn in de Taalwet drie gradaties van taalkennis voorzien NL elementaire, voldoende en gelijkwaardige Taalkennis . Voor het vatstellen van gelijkwaardige kennis is alleen het Vast Wervings- Secretariaat bevoegd . Gelijkwaardige kennis moet gelezen worden als gelijkwaardig aan het vereiste diploma of getuigschrift . Zo een getuigschrift van VWS heeft dezelfde waarde als een Diploma .
b)En wat met het onderwijs .
.In M.O. is de tweede taal verplicht de tweede Landstaal
De faciliteitenscholenzijn Franse scholen in Wallonië en Vlaamse in Vlaanderen en zij kunnen en moeten alleen door de Gemeente(niet vrij) worden opgericht wanneer een gegeven aantal ouders erom vragen;
Het personeel en de leerkrachten moeten houder zijn van een diploma in de taal van de streek. Het betreft alleen de lagere scholen ,die als fundamentele opdracht hebben aan de kinderen de tal van de steek aan te leren inde mate dat de kinderen de taal van de streek zouden kennen en in staat zijn het M.O. te volgen in de streektaal .In de faciliteiten gemeenten kunnen de voortgezette onderwijsvormen alleen in de streektaal . Dit is geen pleidooi , maar een toelichting
Toemaat:
De omzendbrief van Minister Peeters (Leo) Was 100% correct en meer dan conform met de Waalse houding in de Commissie.
6) Bij de tweede lezing deden de Waalse leden van deKamercommissie (niet de Vlaamse)nog een poging om alle voornoemdefaciliteiten af te schaffen ,waarop Minister Gilson dreigde (uit schrik dat de Vlamingen zouden volgen) dat hij het wetsontwerp zou terugtrekken indien het Waals voorstel zou goedgekeurd worden.
En de Walen verzochten toen dat in ieder geval,in het Aanvullend Verslag, melding zou gemaakt worden van hun voorstel .En aldus is gebeurd . En ook dit Verslag werd met algemene stemmen goedgekeurd .
Toemaat : Betreffende de Vlaamse marchen .
De eerste march was oorspronkelijk verboden , Toen wij(de Acht , namens de hele Vlaamse CVP-Fraktie) laten weten dat wij op kop zouden mee-marcheren indien het verbod niet werd ingetrokken .
In de tweede march zijn wij niet mee opgestapt omdat het o.a. tegen de faciliteiten zonder onderscheid . dit hield indat wij weigerden te marcheren tegen het akkoord inzake de Taalgrens ;Wij waren wel bereid mee te stappen tegen faciliteiten in de Rand .
De faciliteiten regeling aan de Taalgrens kan men ten gronde verdedigen,zeker als ze wederkrerig zijn .VB aan de Taalgrens bestaat er o.a.alleen M.O. en technisch in de streektaal en men kan verdedigen dat de opvang van anderstalige kinderen in het lager onderwijs in eigen taal om daar de streektaal aan te leren aanvaardbaar is enz. Daar zijn tal van problemen die zich niet stellen in de Rand , waar o.a. alle soorten scholen vlak bij de deur liggen .
Waarom moeten de Vlamingen zich aanpassen in Wallonie en kunnen de Brusselaars dit niet in Vlaanderen .Waarom heeft men de Taalgrens problemen in dezelfde zak gegoten als de Rand waardoor het probleem veel omvangrijker werd en moeilijk ontwaarbaar voor de gewone man ? Waarom de rand niet afzonderlijk gelaten ?
Wij dachten dat dit laatste(terecht ten onrechte ) veel duidelijker ware geweest .
7) Van de Randgemeentenwas er in de Kamercommissienooit sprake ,noch tijdens de bespreking van de Taalgrenswet (1962) noch tijdens de bespreking van de Taalwet(1963)..
. Gezienwat voorgaat waren de Waalse leden tecorrect en het druiste , ookvoor hen ,druiste die randgemeenten affaire in tegen alle vroegere Communautaire akkoorden .
Als iets dergelijks zich in Wallonië had voorgedaan dan zouden ook zijdit nooit slikken .
Al de Brusselaarszijn immers wettelijk tweetalig geschoold en moeten zich zonder moeite overal kunnen aanpassen ,zowel in Vlaanderen als in Wallonië . MetdieBrussels Franskiljonse kolonisten mentaliteit zijn zij louter antivaderlandse vredeverstoorders
8) Toen later de voorstellen van Hertoginnedal aan deCommissie werd voorgelegd zaten alle leden,ook de Walen , er sip bij tekijken.Maar ze werden, door die achter bakse handelwijze, met de rug tegen de muur geplaatst NL ze kregen het ding in behandeling terwijl de algemene bespreking in de Kamer al begonnen was .
Hier en daar werd er van het voorstel nog iets afgepitst ; zo zijnin de Wet de faciliteiten in de Rand minder dan aan de Taalgrens .Er is zelfs onderscheid gemaakt tussen, enerzijdsDrogenbos, Kraainem , Linkebeek en Wemmel en anderzijds Sint-genesius-Rode en Wezembeek-Oppem
Er kwam niet eens en goedgekeurd Verslag . De Verslaggever Saint-Remy gaf mondeling
Verslagterwijl een groot deel van de leden achterbleven in deCommissie zaal ,
En ook terzelfdertijd vergaderde de Senaats Commissie over de zelfde tekst .In het verslag Destexhe werden zelfs artikels toegelicht die niet eens meer bestonden ( Zie mijnbijdragen uit de Standaard te dien tijde)
Besluit : Hertoginnedal heeft terzake niets opgelost . Integendeel de Staatslieden hebben er alleen een nieuw probleem bijgemaakt ,waar ook België geen deugd aan beleefdheeft ? Ze hebben er niet alleen een nieuw probleem bijgemaakt ,ze hebben ook de goede Vlaams Waalse relaties verstoord ? Waaarom ? om he Vaderland te redden ?
9) En de taalwet te Leuven ?Wat in die woelige dagen, wellicht tot op heden onopgemerkt bleef ,is dat er diezelfde avond als Hertoginnedal een parallelle bijeenkomst plaatsvond . Er moest in de taalwet ook een artikel komen over Leuven . de Socialisten weigerden dat dit op Hertoginnedal zou besproken worden .Om in de stijl van Jos Van Eynde te blijven de tseven moesten dat maar zelf oplossen .
Die vergadering had plaats in een zaaltje van de Kamer en bestond uit Monseigneur Philips,Fernand Lefere ,Verroken ,Harmel (die iet later kwam en iets vroeger vertrok), Destexhe en Le Hodey , toen Voorzitter van Les Amis de Louvain .
Er werd ons daar onder zwijgende eed meegedeeld dat Leuven Fransnaar Wallonie zou overgeveld worden .Daar waren al gronden in optie genomen , eigendom van Kanunnik (naam ontsnapt mij momenteel)Maar die gronden lagen in Nijvel . Een vroegtijdig bekend worden zou de operatie alleen vertroebelen vanwege een mogelijke reactie van de ULB . Zou men dit verklappen ,dan zou de vergadering beweren dat daar nooit over gesproken werd . en. Enz. Men moest alleen een wettekst formulerenvoor een overgangs periode.
Het ganse verhaal volgt wellicht later, maar wie de teksten in de Taalwet leest ,die thans zonder voorwerp geworden zijn ,kan al direct zien dat ze opgesteld werden in het vooruitzicht van de verhuis ?
Er werd niet geraakt aan de taalregeling van Leuven stad,geen faciliteiten,er was geen sprake van Functionele Scholen noch van de in te richten M.O. enz alleen klassen in een bestaand Instituut te Heverlee,klassen die zonder moeite na de verhuis konden afgebouwd ?
En dit werd toen in de plenaire Zitting goedgekeurd ook door de Walen van de PSC
10) GewestgIntussen werd de ,sinds 1951 genegotieerd eTaalgrens Gewestgrensals resultaat van zoveel akkoorden en de Rand ligt in het Vlaamse gewest .En dit is ook zo voorHalle /Vilvoorde.
De Hoofdstad zou eens moeten in Wallonië liggen ,en ze zou eens zo Vlaams moeten zijn als ze nu Frans is,en ingevolge gelijkaardige omstandigheden zou daar ook een Rand-probleem of een HalleVilvoorde probleem moeten gesteldzijn?
Daar is maar een eerlijk en fatsoenlijk antwoord /
Hoelang zou het debat duren voordat alle deuren metHakenkruisen beschilderd zijn en nog veel meer .(zie de Heksen van Komen)?
Zouden ze in de Hoofdstad er niet beter aan doen ,met hun Ziekenhuizenwat menswaardiger te organiseren ten opzichte van de Vlaaamse Patienten . met dat probleem alleen verliezen alle recht van spreken Dat is op den duur geen geneeskunde meer nijgt naar veeartsenij . Wanneer staat er nu eens een gezagsvol Francofoon recht die zegt genoeg genoeg is geweest .
Zou men daar eens orde op zaken kunnen stellen dat ware al een heel goede zaak .Of is dit ook een vals probleem?
Ondertussen liggen de grenzenvan de gewesten vast
En het ware een unieke opsteker voor dit land mochten de Francofonen allemaal eens realiseren dat er best e einde zou komen aan nooit aflatende betutteling van het Vlaams gewest met inbegrip van Halle Vilvoorde .
Maar de nooit aflatende Francofone bemoeizucht heeft ook te maken met het Vlaamsegeleuterom ens allemaal samen te zeggen:genoeg is genoeg ,bij ons alles wat de Walen in dezelfde omstandigheden zouden doen .
Waarom heft men Nijvel losgemaakt van Brabant en Brussel ? <Was dat legitiem? En met de slag wordt een volwassen gesprek weer mogenlijk als in het Harelcentrum en als tijdens de taalgrens regeling 1962 .
Maar ze moeten weten dat het echt en gemeend is met
Zonder een vaste grens en homogene bevoegheids paketten komt er nooit geen rust .
Neem in Zwitzerland de territoriale regeling weg en het land ,met gerespekteerde territoialiteit wordt de samenhang van dit Land bestendig bedreigd en zonder homogene een 25% interne migratie,wordt een hel i.p.v.; een redes model ?
3)De Vlamingen zouden een politiek akkoord willen verbreken door van splitsing van BHV te vragen enz.(Zie inleiding) .
Een voorafgaande nuance :De Francofonen moet men altijd in twee groepen verdelen NL a) de erfgenamen van het Franskiljonisme en b)de Walen .
a) HetFranskiljonisme ,niet als scheldwoord gebruikt maar als duidelijke term voor een mentaliteit en een tendens om het Belgicisme te monopoliseren , Vlaanderen als een annex vanBelgië te behandelen alsgewezen kolonie en het thans vrije zone voor kolonismete behandelen . Ze zijn welfrancofoon maar Waal moogt ge hen niet noemen ,dat zou een belediging zijn Voor hen moogt ge het woord Vlaams niet te luid uitspreken of ze krijgen onmiddellijk een hele reeks andere hoedanigheidzwoorden voor de geest zoniet in de mond .Zij zijn fundamenteel antiregionalist
Zij herkennen zich in de uitschuiver van de Waal Destrée van 1912 : "Sire,ils nous ont volé la Flandre "(Sire ,zij hebben ons Vlaanderen ontstolen). In dezelfde brief zou hij zich herpakken en aan de Koning zeggen dat er geen Belgen zijn ,maar alleen Walen en Vlamingen ? Een loutere wensdroom?
b) De Walen vereenzelvigen zich met de streek die thans als geheel Wallonië heet ,met de administratieve ,economische,sociale ,ecologisch ,culturele ,taal zorgen enz. problemen van dit gebied .
Zij,de Walen zijn ook de eersten in België die het regionalisme verdedigd hebben ? Zij waren ook de eersten ,binnen de Francofonie die aan de Vlamingen en aan Vlaanderen dezelfde rechten toekenden die zij opeisten voor henzelf en voor Wallonie . Het begon klaar en duidelijk weer met Destrée die reeds in 1898 de Gelijkheidswet had goedgekeurd en thans een federaal België voorstond met een ééntalig bestuurd Wallonië en een ééntalig bestuurd Vlaanderen ( Noteer goed: dat heeft niets te maken met de individuele kennis of gebruikvan een of meerdere andere talen ) Het franskiljonisme maar bleef volhouden dat het,wat Vlaanderen betreft, het om louter "valse problemen" ging.
Valse problemen wat zij dat ? Dat zijn de problemen van de anderen ,problemen die groter zijn dan de dag-dag problemen ,die groter zijn dan de politieke partijen,problemen die de weg naar een betere toekomst versperren zonder dat men het zelf weet of ziet .
OVER VERBROKEN AKKOORDEN
Het voorspel . Het jaar na de beroemde brief van Destrée ,in 1913,werd een taalwet gestemd voor het Leger En ieder Belg ter goeder trouw kent de rest van het verhaal ? Noch voor noch na 17 werd daar rekening mee gehouden ?
Soit,maar toen kwam de" Koninklijke Belofte "van Gelijkheid in Rechte en in Feite En wat gebeurde er daarna ? Soit, dat waren geen Vlaams Waalse akkoorden .
I) De Wetten van 1932 En de Taalgrens .
Of het eerste Vlaams Waals akkord .
Een onmiskenbaar keerpunt onder specifiek Waalse druk(Zie het Socialistisch Taal Congres van 1929 .De Walen verwerpen in zachte termen het Compromis des Belgjes van Huysmans-Destrée en willen een compromisloos -wederzijds verGELIJK - een wederzijds akkoord op basis van ééntaligheid .
De Taalgrens voor hen dat is de grens waar een Waalse gemeente aan een Waalse paalt .En daar heeft de grens van Brussel niets mee te maken,want daar palen de Vlaamse gemeenten aan een tweetalige gemeente ?
De tellingen mogen geen invloed hebben zeker niet -----beneden de Taalgrens ----dus ook niet daarboven ?
Alleen in de Taalgrensgemeenten mogen de tellingen gevolg hebben. zoniet zou er risico kunnen onstaan voor taaleilanden en dat willen zij in geen geval;denk aan de 30.000 Vlamingen rond Charleroi.
Hoe zo een telling daar zou aflopen was bijzaak ,maar er moest een vaste grens komen tussen Wallonie en Vlaanderen,ook tussen Vlaanderen en het tweetalig gebied Brussel . Het Hoofdstedelijk Gebied was tweetalig,de tweede landstaal moest er in alle scholen onderwezen ,dus de uitwijkende Brusselaars konden zich overal aanpassen zonder problemenen zonder moeilijkheden te scheppen .Waarom zouden zij dit niet kunnen als de 30.000 Vlaamse inwijkelingen rond Charleroi zulks wel konden ?
Officiële tweetaligheid kon alleen voor Brussel en de 30% Taalgrens gemeenten volgens de laatste telling ,NL van1930
En wat de centrale besturen en aanverwante betreft ,die zouden tweetalig zijn maar ,eisten de Walen ,op basis van eentalig personeel van laag tot hoog. Er kon hier geen sprake zijn van tweetalig personeel , want dan zouden de Walen totaal uitgesloten worden en het ganse staatsapparaat zou uitsluitend in handen komen van de Franskiljons en van de Vlamingen,want de laatst zijn tweetalig geboren . En dat was voor hen geen vals probleem ?
Er moest wel een "billijk evenwicht "zijn. Wat onder billijk evenwicht diende verstaan te worden ,werd over gelaten aan de "wijsheid "van de gezagvoerders
En wat gebeurde er met dit akkoord ?
In de tweetalige Taalgrensgebieden met Vlaamse minderheid en in de Centrale Besturen ,waar een billijk evenwicht tussen de taal- gemeenschappen was voorzien ,werd de wet ",het akkoord", nooit toegepast .
Wat de centrale diensten betreft,die uitgebouwd werden op basis van de Waalse eisen ,tweetalig op basis van eentaligen mits "billijk evenwicht ",werd de uitvoering een kil cyniek bedrog.Dertig jaar lang hielden de Vlamingen ,voor hun "valse problemen", er niets anders aan over dan een doofstomme klaagmuur. Zulks had eens met de Walen of met Wallonie moeten gebeuren ??? FAS ESt AB HOSTE DOCERI .
Gewezen Minister Gerard Van den Daele maakte over het "billijk evenwicht",in het begin van de jaren 50,een zakelijk rapport over de stand van zaken in alle departementen(ben de uitgever vergeten) . In de toen zowat 150 Uno-landen waren een paar Vlaamse diplomaten (volgens de Taalrol )
Dat duizenden toekomstmogelijkheden aan de Vlamingen ontstolen werden ? Een vals probleem ?Daar lag toch niemand van wakker ?
En het gaat trouwens niet alleen over verloren functies ,maar ook over practisch aanwezigheid in het beleid ,om zoveel antennes gericht op de zorgen van de Vlaamse mensen ;immers wie er niet is geldt er niet . En dat hebben de Walen altijd goed begrepen .
En wat gebeurde er aan de Taalgrens met de zogezegde tweetalige gemeenten met een zogehetenVlaamse minderheid ?
Sprekend en onbetwistbaar is er het schrijnend voorbeeld van de Waalse stad Moeskroen ,waar de wettelijke tweetaligheid nooit werd toegepast . Deze Waalse stad was in één mensenleeftijd meer dan verzesdubbeld van bevolking ,van 6.000 tot 38.000 (groter dan Charleroi), praktisch allemaal Vlaamse arbeiders die naar daar afgezakt waren om in Noord-Frankrijk te gaan werken .Na de oorlog werden de laatste Vlaamse scholen afgeschaft en daar was alleen M.O. in het Frans , zowel in hetKatholiek als in het Staatsonderwijs?
Soit,als er contract breuk was ,dan was het zeker niet vanwege de Vlamingen ?
II) Het Harmelcentrum of het volgende akkoord .
Wat 32 betreft heb ik wel naast de wetten, de debatten en de commentaren gelezen en daarbij het verslag van het SocialistischTaalcongres van 1929 Dit laatste heb ik haast van buiten geleerd als en soort Vlaamse Catechismus maar ik was er niet bij .
Ik heb wel,als parlementair sinds 1950, nog jaren lang de daders van 1932 mogen ontmoeten . Van Vlaamse zijde waren dat Van Cauwelaert en Huysmans ,twee pioniers en De Schrijver ,de eerste Vlaamse initiatiefnemer voor het vastleeggen van de Taalgrens En buiten het parlement ,in het Centrum, mocht ik veel leren van Herman Vos ,de eerste Vlaamse initiatiefnemer voor een federaal Belgie en Julius Hoste met Julius de 1ste de onomstreden liberale fakkeldrager voor de Vlaamse ontvoogding.
Ik verscheen in het Centrum niet als CVPer ,maar wel met steun van de ganse fraktie . Kort tevoeren ,in December 1950 ,had ik namens de Fraktie, Walen inbegrepen, mogen tussenkomen (maidenspeech) in een debat over de niet-publikatie van de uitslagen van de Taaltelling_.
De man die mij uitnodigde was de voorzitter van van het Harmelcentrum ,Soudan,de Francofone Burgemeester vanRonse en Prof. aan de ULB, die er prat op ging dat hij destijds, als Minister van Justitie de beste Taalwet had mogen begeleiden . Daarbij komt dat ik in zijn stad,als vertegenwoordiger van Minister Duvieusart, de vervalsers op heterdaad kon laten betrappen (natuurlijk met hulp van zeer goed geplaatste derden,maar dat is een ander verhaal)
Zij die thans nog spreken of schrijven over telling of referendum weten niet waarover zij het hebben,zij hebben nooit een telformulier gezien ,vier Moniteurbladzijden kleine druk .Geen vijf op honderd mensen hebben dit formulier zelf ingevuld . de telling werd door de tellers gedaan en door niemand anders,zeker niet door de getelden ,ook in de Voerstreek niet.
De valsheid van dit gebeuren werd in dit Centrumdoor niemand meer betwist,noch door Vlamingen noch door deWalen en nog het allerminst door de Directeur van de dienst Statistieken ; De Hamvraag was:wat in de plaats ?
De eerste conclusie was : geen publicatie . Wat door Minister Duvieusart werd onderschreven ?
Vier jaar later gebeurde dit toch, maar niet door een Waal .
De vraagbleef :wat in de plaats? Het algemeen antwoord was,af schaffen van de telling , aanpassen van de administratieve grenzen aan de Taalgrens,wat het mogelijk moest maken de bestuurlijkeenz. eentaligheid van Walloniëen dus ook Vlaanderen te realiseren . Een oude droom van Destrée en van de Walen op het Socialistisch Congres van 1929 .
Maar hoe die grens zo zakelijk en objectief mogelijk vaststellen ?
Twee personen werden aangeduid om met hun groep alle mogelijke gegevens en standpunten te bekijken en een ontwerpte maken van een objectieve lijn ?
Aan Waalsezijde viel het lot op de Luikenaar Van Crombrughe en aan Vlaamse kant viel het lot op mijn hoofd .Wat mij betreft, ik denk dat ik haast alle taalgrens kaarten,Vlaamse en Waalse, in mijn bezit had ,wist waar ze samen vielen en waar niet .In dienst zijnde van de Nationale Propagandadienstvan de CVP kon ik tussen 1947en 1950 mij er plaatse en zonder veel lawaai , van Ploegsteert tot Sippenaken een vrij zakelijk beeld vormen .
De klap op de vuurpijl kwam echter, op de dag dat wij ons werkstuk moesten inleveren .
Tot onzeen mijne verbazing was onze lijn zona identiek,behalve dat ik er ook de lijn voor de tien gemeenten van de Platdietse streek had bijgenomen en het probleem van Eupen en Malmedy.
Toen heb ik mijn kaart terug opgeborgen en hem voorgesteld samen de zijne te ondertekenen en voor te stellen .Wat gebeurd is .
Gelukkig dacht ik er nog aan ,hem voor te stellen dat ik er een schriftelijke inventaris zou willen bijvoegenvan de wijken die van gemeente en de gemeenten die van provincie zouden moeten veranderen ,NL een vijftig tal . Toen Minister Vermeylen later meedeelde dat de kaart verloren was gegaan ,was er nog het document Nr 156 ,met de lijst van de bewuste wijken en gemeenten .
Wat voorgaat ten behoeve van diegenen die het voorstellen alsof het alleen over Komen/Moeskroen en de Voer ging en al lang vergeten zijn of nooit geweten hebben ,dat het ook ging over het ganse kanton Landen ,over de Jekervallei enz.Het was puur toeval dat er precies 25 gemeenten naar elke taalstreek werden overdeheveld .
Hoewel wij pleitten voor het samenstellen van een Commissie( nota nog steeds in mijn bezit) beperkte het Centrum zich tot enkele speelse bezoeken aan enkele plaatsen ;maar maakte onze lijn tot de zijne . Indien er nog verfijning nodig was , dan moest dat maar tegensprekelijk in het parlement gebeuren .
Toen Minister Moyersoen alleen in zijn Memorie van Toelichting verwees naar de Besluiten van het Centrum, maar voor de rest van zijn Ontwerp van Wet bleef bij de benadering van 1932 waren de Walen er het eerste bij om terecht te protesteren .
En zo bleef het besluit van het Harmelcentrum zonder toepassing tot 1962 .
Tot aan de regering Van Acker 1954/58 moet men toegeven dat de Walen zich strikt aan het akkoord hebben gehouden . Men kan alleen betreurendat zij gezwegen hebben toen drie gemeenten ,los van het geheel in 1954 bij Brussel werden gevoegd .
Anderzijds is het mij niet ontgaan ,
dat ze er wel vrede genomen hebben, dat de kwaadaardige publicatie geen wettelijke gevolgen zou hebben ,dat ze zelfs positief gezwegen hebben ,toen de Vlamingen zich verzet hebben tegen een poging in1960,om tegen het akkoord van het Centrum in ,een nieuwe telling te organiseren . Het ware echter nog prachtiger geweest indien zij er zich tegen verzet hadden dat in de Vlaamse stad Edingen en in Moeskroen uitsluitend Franstalig M.O. onderwijs werd ingericht . Maar ze zwegen ook positieftoen, stuk na stuk ,de Voer bij Limburgse gewestelijke dienstenwerd aangesloten ;ook toen Collard hetzelfde deed met deInspectie van de scholen , en dit niettegenstaande de vervalste Taaltelling de Vlamingen er overal in de Minderheid overalals minderheid had geteld .
III)En toen kwam het plechtig derde Waals Vlaams akkoord van 1962 en volgende
Ook dit akkoord heb ik mogen mee maken en gedeeltelijk als Verslagever ,van het Verslag dat eenparig werd goedgekeurd en dat men derhalve best eens zou lezen ,voor men over dat akkoord spreekt of er commentaar over geeft .M.I. is dit een intellectueel minimum.
Daar al die vroegere akkoorden al lang op het kerkhof liggen , lijkt me dit laatste het meest de moeite waard .
Dit lijkt mij destemeerbelangrijk daar de miskenning ervan en het eenzijdig verwerpenvan de verdere toepassing ervan ontzettend zware gevolgen heeft gehad ,het constructief dialoog heeft verbroken de Partijen gesplitst , steeds op Waals initiatief , wat honderd duizenden Vlamingen de vraag doet stellen over de structuren van het land met inbegrip vanhet land zelf ?
Natuurlijk weer valse problemen ,maar met de vraag of de echte niet veel beter zouden kunnen opgelost worden als Vlamingen en Walen hun eigen potje zouden kunnen koken .
Ik geloof wel niet in het scenario van de betwiste RTBF uitzending . Als er ooit een splitsing komt dan zal het gebeuren als met de partijen en op initiatief van de Walen E dit zal gebeuren op den dag dat zij geloven dat zij het kunnen zonder de Vlamingen en op die dag verbreken zij alle akkoorden .
Maar eerst willen wij onderzoeken in hoever Di Rupo gelijk heeft over het verbreken door de Vlamingen van een akkoord, dat hij al te klaarblijkelijk nooit gelezen heeft en waarover hij al te kennelijkbijniet Waalse instanties te rade is geweest ?