Om bij tijd, eens terug te genieten van de plaatsen waar je ooit geweest bent! De wereld in een muisklik http://www.alovelyworld.com/index2.html
OP REIS MET DE BLAUWE VOGEL - Cruise op deNijl -
1.Lezers die het hele REISVERSLAG WENSEN TE LEZEN.... weet dat dit in omgekeerde orde staat.
Het begint met de terugreis 15.09.06 (zie blog vanaf 3december 06) en eindigt met het vertrek op 01.09.06 ( zie blog vanaf 3 oktober 06)
2.Verder wordt deze blog aangevuld met EGYPTE NU:actuele feiten en vondsten...
06-11-2008
Studenten eisen vrijlating Egyptische blogger
Studenten eisen vrijlating Egyptische blogger in Brussel
06/11/2008 15:21
Een veertigtal liberale Nederlandstalige en Franstalige studenten hebben donderdag gemanifesteerd voor de Egyptische ambassade in Brussel. Ze eisten de vrijlating van Kareem Amer, een Egyptische student die sinds twee jaar gevangen zit in zijn land voor zijn blog op het internet, waarin hij kritiek uitte op de regering van Moubarak en de religieuze instituten in het land.
De manifestanten eisten respect voor de vrijheid van meningsuiting in Egypte en moedigden de Belgische autoriteiten aan om maatregelen te nemen. "De regering-Moubarak respecteert de fundamentele principes van vrijheid niet", stellen ze. Met deze actie willen de studenten ook het grote publiek sensibiliseren. "We vragen de vakantiegangers niet om Egypte of China te boycotten, maar willen hen wel waarschuwen over de politiek van deze landen. De mensen zijn niet voldoende geïnformeerd over de situatie en het is positief als onze actie hen de realiteit doet ontdekken", zei een studente. (SVR)
CAIRO (ANP) - Een ezel in Egypte heeft onlangs een celstraf van 24 uur uitgezeten nadat hij een maïskolf uit een akker had gestolen. Dat meldden Egyptische media .
Het dier was opgepakt bij een controlepost in de Nijldelta. De eigenaar van de landbouwgrond, een instituut voor agrarisch onderzoek, had bij de politie geklaagd dat geregeld gewassen verdwenen.
Een rechter veroordeelde de ezel tot de gevangenisstraf. De eigenaar kreeg een boete van 50 Egyptische pond (ongeveer 6 euro). De identiteit van het hoefdier is niet bekendgemaakt.
Vakantiegangers niet op de foto met aangeklede aap
Vakantiegangers niet op de foto met aangeklede aap
Betaal er tijdens de vakantie in Turkije, Marokko, Tunesië en Egypte vooral niet voor om op de foto te mogen met een aap of ander wild dier. Die waarschuwing geeft Stichting AAP bij het begin van de vakantie-uittocht.
De baasjes trainen de dieren door ze pijn te doen, meldt AAP. Chimpansees lopen normaal op handen en voeten, maar leren poses aan te nemen doordat de baas de ketting om de nek van het dier aantrekt of de pink achterover drukt. Ook worden hoektanden afgezaagd of weggehaald en krijgen oudere dieren vaak drugs om ze rustig te houden.
Om deze praktijken te stoppen, werken AAP en WSPA (World Society for the Protection of Animals) deze zomer samen met reisorganisaties en de Turkse autoriteiten. Op de reisbescheiden van vakantiegangers prijkt bijvoorbeeld een speciale waarschuwing voor dit soort dierenleed.
Toeristen wordt ook gevraagd om aap en baas te fotograferen en het voorval te melden bij de reisorganisatie of Stichting AAP.
CAIRO (ANP) - Nederland heeft aan Egypte een eeuwenoud beeldje teruggegeven dat in de jaren tachtig door een team archeologen in het land is opgegraven. Dat heeft de Egyptische autoriteit voor antiquiteiten, de SCA, bekendgemaakt.
Egypte drong er al langer bij de Nederlandse regering op aan het 8,5 centimeter hoge beeldje, dat vermoedelijk dateert uit de dertiende eeuw voor Christus, terug te geven. Nederlandse en Britse archeologen vonden het antieke beeldje in 1985 in Saqara, even ten zuiden van de Egyptische hoofdstad Cairo.
Volgens de SCA heeft een Nederlandse ondernemer het kunstwerk gekocht op een veiling in Brussel. Toen een Nederlands museum voor een tentoonstelling de authenticiteit van het beeldje wilde verifiëren bij de Egyptische autoriteiten, bleek het gestolen te zijn. Via de Nederlandse justitie is het kunstwerk terechtgekomen in het Egyptisch Museum in Cairo, waar het wordt gerestaureerd.
In het boek 'Een moslima ontsluiert' (Houtekiet, 2005) bundelt de Nederlandse schrijfster van Pakistaanse afkomst niet alleen haar columns uit de Nederlandse krant NRC maar vertelt ze ook het persoonlijke verhaal van haar eigen geplande uithuwelijking. Een indringend relaas dat ons heel veel leert over de familiale verhoudingen in de Pakistaanse moslimwereld. Een fragment.
(Naema weet dat haar ouders een huwelijk hebben gepland voor haar, zoals dat de gewoonte is in hun familie en cultuur, maar weigert zich daar bij neer te leggen. Haar ouders reizen toch af naar Pakistan om de 'deal' daar te regelen. Terug in Nederland barst de bom.)
Het is stil als ik binnenkom. Ik voel de spanning. Mijn broers en zussen kijken me aan alsof ik een misdaad heb begaan. Jeetje, iedereen is boos op mij! Het feest verloopt zoals gebruikelijk. Veel eten, wat rondhangen en naar de satelliet-tv kijken. Weinig aandacht voor de anderen. Na het eten zitten we met zn allen bij elkaar in de woonkamer. Daar komt de speech! Naema, spreekt mijn vader me streng en krachtig toe, jij bent klaar om te trouwen en wij zijn naar Pakistan geweest om je huwelijk te regelen. We hebben er kennisgemaakt met een heel goede familie en hun zoon is perfect geschikt voor jou. Daar gaan we weer. Deze man is ook bereid om met jou te trouwen. Bereid om met mij te trouwen Alsof ik een zielig hoopje mens zou zijn, een wanhopige idioot. Alsof mijn leven niets zou voorstellen als ik niet getrouwd zou zijn met een Pakistaanse man. Zouden ze me nu echt nog meer onder druk willen zetten om in te stemmen met een verloving? We hebben je verloofd met Tariq. Stilte. Je bent verloofd. Mijn vader praat zacht maar zijn woorden komen keihard aan, als een veroordeling tot levenslange gevangenisstraf. Ik voel me heel klein worden, week in mijn maag. De stilte is pijnlijk. Mijn broers en zussen kijken me aan met een blik die doet vermoeden dat ze al veel langer weten wat er aan de hand is, alleen mochten ze het van papa niet vertellen. In de ogen van mijn oudste zus lees ik bezorgdheid. Zij is al jaren getrouwd met een Pakistaan. Alleen een huwelijk met een Pakistaan is een gelukkig huwelijk. Mijn vader is nog niet uitgepraat. Pakistaanse ouders zijn verplicht om hun kinderen uit te huwelijken. Jij bent een Pakistaanse vrouw en geen Nederlandse. Je moeder en ik gaan niet werkloos toekijken hoe jij je onttrekt aan je plichten als goede moslim en goede Pakistani. Ik voel een brok in de keel maar wil niet huilen. Ik moet sterk zijn. Het enige wat er uitkomt, is een onzekere fluistering. Ik had toch gezegd dat ik niet met Tariq wilde trouwen, toen aan de telefoon? Waarom hebt u hem dan toch met mij verloofd? Ik slik mijn angst weg en begin opnieuw. Ik heb toch het recht om zelf mijn partner uit te kiezen?! Zonder mijn toestemming kàn er geen verloving zijn. Maar mijn vader heeft geen zin in een discussie. Naema, ik had je al verloofd voor je me in Pakistan belde. We hebben je verteld wat we gingen doen voor we vertrokken. Ik ben sprakeloos. Mijn vader luistert gewoon niet. Het heeft geen zin dat ik hem tegenspreek.
LONDEN (ANP) - Een onbekende eigenaar van een wijnkruik wordt binnenkort miljonair. Dat blijkt uit de catalogus van een veiling van Islamitische kunst bij Christie's, die volgende maand plaats heeft in Londen.
Het item was in januari al geveild en bracht toen ruim 274.000 euro op, terwijl de opbrengst was geschat op 125 tot 250 euro. Onderzoek wees uit dat de kruik, die in de 19e eeuw in Frankrijk zou zijn gemaakt, in feite een duizend jaar oude, zeer bijzondere kristallen lampetkan was. Daarop werd in overleg met de eigenaar de veiling van het item ongedaan gemaakt. Details over zijn identiteit en de overeenkomst werden niet bekendgemaakt.
Volgende maand wordt de kruik alsnog geveild. De verwachte opbrengst van de in Egypte gefabriceerde kan is 3,7 miljoen euro.
Voor zover bekend bestaan er in de wereld slechts zes andere exemplaren. Die staan doorgaans in prestigieuze musea en kathedralen.
Baas van stokerij Filliers bij slachtoffers ongeval Egypte
Baas van stokerij Filliers bij slachtoffers ongeval Egypte
Jan Filliers van Graanstokerij Filliers is één van de slachtoffers.
Vier van de 26 gewonden zijn er ernstig aan toe.
HLN update: Bij een busongeval in Egypte zijn zes Belgen om het leven gekomen. Vier Belgen raakten zwaargewond. In totaal waren er 32 Belgische toeristen aan boord van de bus. Dat meldt touroperator Escape Travel uit Brugge, die de reis van de Belgen organiseerde. Eén van de dodelijke slachtoffers is Jan Filliers van de gelijknamige jeneverstokerij in het Oost-Vlaamse Bachte-Maria-Leerne bij Deinze.
Geen ander voertuig betrokken Bij het ongeval was geen enkel ander voertuig betrokken, zegt directeur Paul Ryckaseys van Escape Travel, die geen informatie heeft over de precieze omstandigheden waarin het ongeval gebeurde. In ieder geval reed het voertuig in een colonne van meerdere bussen. Het busongeval, op de weg van Aswan naar Aboe Simbel, gebeurde omstreeks 7 uur lokale tijd (5 uur in België).
In Egypte zijn vier broers in hechtenis genomen omdat ze hun volwassen zus als een waakhond aan de ketting hadden gelegd. De vier broers, tussen 36 en 56 jaar oud, hadden hun 46-jarige zus met een ijzeren ketting naast het huis vastgebonden. De ketting was bevestigd aan de benen van de vrouw.
De vrouw kreeg alleen droog brood en kaas te eten en moest onder de blote hemel slapen. Na twee maanden slaagde ze er eindelijk in te vluchten. De broers, die in een dorp ten zuiden van Caïro leven, wilden beletten dat hun zus terug zou keren naar haar ex-man.
Het koppel, dat samen een dochter heeft, was pas gescheiden. Haar ex-man, die de scheiding aanvroeg, was ondertussen al opnieuw getrouwd.
Belgische touroperators eisen betere hygiëne in hotels
Belgische touroperators eisen betere hygiëne in hotels
zwembad
De Belgische touroperators willen meer hygiëne in buitenlandse hotels. Alsmaar vaker worden toeristen besmet met een of andere hotelbacterie, die in sommige gevallen zelfs dodelijk kan zijn.
Het voorbije weekend werden weer 140 Vlamingen geëvacueerd uit Egypte. In hun hotel was legionella pneumophila uitgebroken, een bacterie die kan lijden tot een longontsteking en in het ergste geval zelfs dodelijk is.
De Belgische operators kondigen nu acties aan om de buitenlandse hotels aan te zetten meer begaan te zijn met de algemene hygiëne.
Dodelijke slachtoffers busongeval Egypte lid van drie families
Dodelijke slachtoffers busongeval Egypte lid van drie families
(Belga) De zes Belgen die vrijdagochtend om het leven gekomen zijn bij een busongeluk in Egypte, behoorden tot drie verschillende families. Dat zegt woordvoerder François Delhaye van de Federale Overheidsdienst (FOD) Buitenlandse Zaken. Ook werd duidelijk dat naast de zes doden, alle 26 andere Belgen aan boord van de bus gewond raakten. Vier zijn er ernstig aan toe.
De in totaal 32 Belgen die op de bus aanwezig waren boekten hun reis allen bij Reisburo Paul de Feyter uit Hoboken of bij Amontour uit Deinze. Drie van de overledenen maken deel uit van dezelfde familie, zegt François Delhaye. Over de identiteit van de slachtoffers kan hij nog geen concrete informatie kwijt. Bijstandsorganisatie Mondial Assistance verduidelijkt dat naast de zes doden, 26 gewonden vielen - en geen 23 zoals eerder gemeld. Onder die 26 bevinden zich vier zwaargewonden. Nog volgens Mondial Assistance worden de slachtoffers en hun aanverwanten zowel ter plaatse als in België bijgestaan door een professioneel interventieteam. (SER)
Filip en Mathilde brengen bezoek aan slachtoffers busongeval Egypte
Filip en Mathilde brengen bezoek aan slachtoffers busongeval Egypte
(Belga) De koning, de koningin en de leden van de koninklijke familie drukken hun medeleven uit met de families van de slachtoffers van het busongeval in Egypte vrijdagochtend. Daarbij kwamen zes Belgen om het leven. Prins Filip en prinses Mathilde, die momenteel in Egypte verblijven, brengen in de loop van vrijdagnamiddag in een hospitaal in Caïro een bezoek aan enkele van de gewonden.
Welk ziekenhuis Filip en Mathilde precies zullen bezoeken is niet helemaal duidelijk, vermits de gewonden naar verschillende ziekenhuizen in de hoofdstad werden overgebracht. Het busongeval, op de weg van Aswan naar Aboe Simbel, gebeurde omstreeks 7.00 uur lokale tijd (5 uur in België). (SER)
31/106 Belgische toeristen omgekomen in Egypte, rest van groep vanavond terug
In de omgeving van Aswan, in het zuiden van Egypte zijn er donderdagnacht zes Belgische toeristen om het leven gekomen bij een busongeluk. 29 anderen raakten gewond. Twee bussen van touroperators uit Deinze en Hoboken waren betrokken bij het ongeluk. De slachtoffers worden vrijdagavond gerepatrieerd naar België.
De toeristen waren op het moment van het ongeluk op weg naar de tempels van Abu Simbel (foto). Volgens de VTB-VAB-reisbijstand zouden er zes doden, vier zwaargewonden en 22 andere gewonden zijn. De meeste slachtoffers zouden uit de omgeving van Gent en Deinze komen. Er waren ook enkele toeristen uit Antwerpen en omstreken bij het ongeval betrokken. Het zou gaan om twee grote families die een rondreis deden door Egypte.
De toeristenbus zou om een tot nu toe onduidelijke reden over kop zijn gegaan. Vermoed wordt dat de bus een klapband kreeg, maar andere getuigen spreken van een probleem aan het stuur. De gewonden werden overgebracht naar een ziekenhuis in de omgeving.
De coördinatie van de hulp gebeurt door reisbijstandsorganisatie Mondial Assistance. Er is een dokter ter plaatse en er werd ook nog eens een vliegtuig naar de plaats van het onheil gestuurd, met twee verpleegsters aan boord. In eerste instantie werden de slachtoffers van Abu Simbel overgebracht naar Caïro. Vrijdagavond volgt de repatriëring naar België.
Steeds meer moslimas claimen met de koran in de hand vrouwenrechten. Bijzonder is dat de nieuw opgerichte groep direct in discussie gaat met religieuze autoriteiten.
Ook wil GIERFI studiebijeenkomsten over islamitisch recht organiseren en publicaties uitbrengen in samenwerking met internationale wetenschappers. Het streven is het islamitisch recht te hervormen door een nieuwe interpretatie van de koran en islamitische leefregels (soenna) vanuit vrouwelijk perspectief.
Voorzitster van de studiegroep is Asma Lmrabet, die onder andere het boek Simpelweg Moslima publiceerde. Volgens Lmrabet heeft een seksistische lezing van de oorspronkelijke teksten door de eeuwen heen bijgedragen aan discriminatie en onderdrukking van vrouwen. Lmrabet wil enerzijds het westerse beeld van de moslimvrouw corrigeren en anderzijds de vinger leggen op discriminerende interpretaties van de bronteksten van de islam.
Het zogenaamde islamitisch feminisme krijgt van verschillende kanten kritiek. Terwijl islamgeleerden stellen dat de feministes niet over voldoende kennis beschikken om de bronteksten te interpreteren, vinden wetenschappers de benadering vanuit een islamitisch perspectief niet historisch genoeg. Seculaire feministes ten slotte twijfelen vaak aan de oprechtheid van gelijkheidseisen door religieuze vrouwen.
CAIRO - Als een vrouw geslagen wordt door haar man mag ze terugslaan.
Dat heeft de hoogste soennitische autoriteit in Egypte bepaald, berichtte de krant al-Youm maandag.
Huiselijk geweld
Iedereen heeft het recht zichzelf te verdedigen, of het nu een man of een vrouw is, want alle mensen zijn gelijk voor God, aldus Sheikh Hamid al-Atrash, de voorzitter van de instantie die fatwas en islamitische regels uitvaardigt in Egypte.
Volgens mensenrechtenorganisatie Amnesty International komt 35 procent van de vermoorde Egyptische vrouwen in Egypte om door huiselijk geweld.
Twee klappen
Een Saudische religieuze leider bepaalde onlangs dat vrouwen hetzelfde geweld tegen hun echtgenoot mogen gebruiken als tegen hen gebruikt wordt.
Een Turkse religieuze leider deed daar nog een schepje bovenop: Ze moet twee klappen uitdelen voor iedere ontvangen klap. Dat heeft de hoogste soennitische autoriteit in Egypte bepaald, berichtte de krant al-Youm maandag.
Huiselijk geweld
Iedereen heeft het recht zichzelf te verdedigen, of het nu een man of een vrouw is, want alle mensen zijn gelijk voor God, aldus Sheikh Hamid al-Atrash, de voorzitter van de instantie die fatwas en islamitische regels uitvaardigt in Egypte.
Volgens mensenrechtenorganisatie Amnesty International komt 35 procent van de vermoorde Egyptische vrouwen in Egypte om door huiselijk geweld.
Twee klappen
Een Saudische religieuze leider bepaalde onlangs dat vrouwen hetzelfde geweld tegen hun echtgenoot mogen gebruiken als tegen hen gebruikt wordt.
Een Turkse religieuze leider deed daar nog een schepje bovenop: Ze moet twee klappen uitdelen voor iedere ontvangen klap.
Egyptische leraar slaat kind dood dat huiswerk niet maakte
Egyptische leraar slaat kind dood dat huiswerk niet maakte
In de Egyptische havenstad Alexandria heeft een leraar een elfjarige schooljongen in de klas doodgeslagen. De kleine Islam had zijn huiswerk niet gemaakt en daarom wilde hij hem straffen, zei de 23-jarige leraar tijdens zijn verhoor door de politie. Dat berichtte de krant Al-Masry Al-Yom vandaag in Cairo.
Niet de bedoeling Het was echter niet zijn bedoeling het kind te doden. De jongen was door de hevige slagen van de leraar buiten bewustzijn geraakt. Hij stierf korte tijd later in het ziekenhuis. (dpa/eb)
Hilversum 22 oktober 2008 - Een Koptisch-orthodoxe priester is door een gerechtshof in de Egyptische hoofdstad Caïro tot vijf jaar gevangenisstraf veroordeeld wegens valsheid in geschrifte. Priester Metaos Wahba zou een huwelijksverklaring hebben ondertekend, terwijl hij wist dat de bruid een vals identiteitsbewijs had overlegd dat vermeldde dat zij christen was.
Discriminatie Egyptische identiteitsbewijzen vermelden bij de personalia ook de religieuze overtuiging. Bekeerlingen tot het christendom, worden vaak het slachtoffer van discriminatie en ondervinden tal van moeilijkheden als zij de gegevens in hun paspoort willen laten wijzigen.
Vervalst paspoort De tot het christendom bekeerde Riham, slaagde er niet in het voor het huwelijk met haar christelijke vriend vereiste paspoort te bemachtigen waarin haar nieuwe geloofsovertuiging werd vermeld. In Egypte is het een moslim verboden te trouwen met een aanhanger van een andere religie. Riham besloot daarop een vervalst paspoort aan de pastoor voor te leggen.
Geen bewijs Pastoor Metaos Wahba wist van de paspoortvervalsing, oordeelde de rechter. Mensenrechtenorganisatie International Society for Human Rights (ISHR), stelt echter dat voor dat oordeel geen bewijs bestaat. Het gerechtshof veroordeelde de priester op 12 oktober tot vijf jaar cel, meldt de Duitse afdeling van ISHR. Het echtpaar is voortvluchtig.
Mensen met een handicap moeten ook in Egypte meetellen
Mensen met een handicap moeten ook in Egypte meetellen
Mustafa met zijn straathandel Copyright: Rozemarijn Esselink
30 april 2008 (OPINIE) - Gehandicapte mensen blijven hier voornamelijk binnen, hoorde ik regelmatig. Getuige de vele mensen met zichtbare beperkingen op straat in Cairo, zou je dat niet zeggen. Zijn er belangenorganisaties en waar werken ze zoal aan vroeg ik me af. Ik bezocht er twee.
Jawel, gewerkt wordt er: de organisatie Shumuu is erg actief om de mensenrechten onder de aandacht te brengen. Het SETI Center stimuleert een inclusieve samenleving. Ouders en familie van kinderen met psychiatrische en verstandelijke beperkingen worden getraind in hoe ze hun kind het best kunnen begeleiden en stimuleren in de eigen omgeving.
Tot voor kort was de Egyptische overheid niet geïnteresseerd in mensen met beperkingen. Maar aan het eind van 2007 nam die, mede op aandringen van samenwerkende gehandicapten- en mensenrechtenorganisaties, voor het eerst het initiatief tot het opstellen van een rapport over de positie van gehandicapten. Daarin gaat men uit van dertien tot vijftien procent gehandicapten binnen de totale Egyptische bevolking. Wellicht zijn het reële cijfers. Want loop een kwartier op straat in Cairo en je komt minstens twintig mensen met zichtbare beperkingen tegen. Mannen vooral. Gehandicapte vrouwen zitten, overigens net als de meeste vrouwen zonder beperkingen, grotendeels thuis. Mannen met één been, mannen op krukken, mannen op een plank met wieltjes, mannen zonder benen, blinde mannen. I n groten getale bevolken ze Egypte´s hoofdstad. Sjouwend met zware lasten, bedelend, papieren zakdoekjes verkopend of lurkend aan de waterpijp.
Alleen mensen die betaald werk gehad hebben kunnen een beroep doen op een bescheiden vorm van sociale zekerheid als ze gehandicapt raken. Is dat niet het geval dan dient de familie als vangnet om te overleven. Als je gehandicapt bent krijg je een ID Card, een documentje waar je in de praktijk weinig tot niets aan hebt. Een rolstoel is geen uitzondering in het straatbeeld, maar er lijkt slechts één type te bestaan: breed, roestig, zwaar, met lekke banden. Als je er al een hebt kunnen bemachtigen heeft dat, vanwege de uiterst ingewikkelde bureaucratie, vaak jaren geduurd voor het zover was. Ziehier, enkele feiten waar een gehandicapte Egyptenaar dagelijks mee te maken heeft. Overheidsbeleid dat ook rekening houdt met beperkingen, nee dat is er (nog) niet. Ook over de infrastructuur kan ik kort zijn: die is er nauwelijks. Heel af en toe is er provisorisch een afrit op een stoeprand gemaakt. Maar de fysieke toegankelijkheid neemt de laatste jaren eerder af dan toe. Vanwege het razend drukke verkeer worden nieuwe trottoirbanden maar liefst 30 centimeter hoog gemaakt. Allemaal om autos op de stoep te weren.
Slechts een tot twee procent van de gehandicapte Egyptenaren zou ooit een of andere vorm van hulp en ondersteuning ontvangen, zo blijkt uit een rapport van Caritas-Egypt, een non-profit NGO, actief op de terreinen gezondheidszorg, alfabetisering en hulp aan jongeren, vluchtelingen en vrouwen.
CAIRO, 2 oktober 2008 (IPS) - "Toen ik Darfoer verliet, ontsnapte ik aan de hel van de dood", vertelt Galoud, één van de vele mensen die uit Darfoer naar Egypte vluchtten. "Maar hier kwam ik in de hel van het leven. Dat is het enige verschil."
In een gedeeld, gehuurd appartement in een arme buitenwijk van Caïro vertelt Galoud zijn verhaal. Hij trok door de barre woestijn om zijn herinneringen van vervolging en dood achter zich te laten en een nieuw leven op te bouwen in Egypte. Maar al snel bleek ook daar weinig hoop te zijn.
Galoud is één van de naar schatting 150.000 vluchtelingen in Egypte. Dat cijfer slaat op officiële vluchtelingen, asielzoekers en nog vele duizenden die afgewezen zijn maar toch in het land blijven. Van de erkende vluchtelingen is 75 procent van Soedanese afkomst, gevolgd door 16 procent Somalis en een kleiner aantal vluchtelingen uit Ethiopië, Eritrea en Sierra Leone.
Galoud kon enkel overleven door in vuilnis te zoeken naar metaal dat hij kon verkopen. Na drie jaar is hij alle hoop verloren om een goed leven uit te bouwen in Caïro. Hij verdient ongeveer drie dollar per dag, maar moet per maand al 75 dollar huur betalen voor het appartement. Ik ben uitgeput door al het werk. Al wat ik wil, is werkzekerheid, zegt hij. Ik kan niet blijven, en ik kan niet weg. Daarom heeft Galoud aan een ver familielid gevraagd om hem vierhonderd dollar te sturen, waarmee hij zich naar Israël kan laten smokkelen.
Geen goede bestemming
Egypte is geen eindbestemming voor migranten, zegt Ibrahim El Nour, een Soedanese professor aan de American University in Cairo. Het fungeert enkel als transitland voor de meeste migranten. Ze komen uiteindelijk ergens noordelijker terecht.
Egypte, een land dat maar over weinig middelen beschikt, kent een officieel werkloosheidscijfer van 20 procent, en het pleidooi voor de rechten van vluchtelingen valt er in dovemansoren.
Hoewel de Egyptische regering de Soedanezen als broeders ziet en de grenzen openstelt voor vluchtelingen, met name uit de buurlanden, is het moeilijk voor de vluchtelingen om zich te integreren. Ze vinden geen job en hebben nauwelijks toegang tot de gezondheidszorg of onderwijs.
Die lippen! Sensueel en doorbloed, uitnodigend vooruitgestoken, glimlachend, in laatste instantie raadselachtig; kijk naar een afbeelding van de farao Achnaton en het is of je er door aangeraakt wordt, een lange, genereuze, levensbevestigende kus. Waar en hoe je hem ook aantreft, Achnaton ziet er altijd uit alsof hij op het punt staat zijn lippen ergens op te drukken, of hij geeft de indruk alsof hij net iets of iemand met zijn mond heeft gezegend. Geen wonder dat de ketterse farao van Amarna in de meer dan dertig eeuwen na zijn dood zo aanwezig is gebleven. Geen wonder ook dat de verbeelding van zoveel wetenschappers en kunstenaars op hol sloeg bij de aanblik van dat vreemd uitgerekte gezicht.
Die verbeelding werd in de meeste gevallen zuivere verliefdheid. En zoals alle verliefde mensen hadden de bewonderaars weinig werkelijkheid nodig om hun geliefde te verzinnen. Achnaton bleek de ideale minnaar, de demon lover die al je gedachten in beslag nam, die je nooit meer losliet. Moeiteloos voegde hij zich naar het beeld dat je van hem had. Nooit stelde hij teleur. Hij bleek een mysticus, een profeet, een buitenaards wezen, een zwarte filosoof die het beste van Afrika in zich droeg, de man die via Mozes het jodendom naar een hoger geestelijk niveau bracht (`der Fortschritt in der Geistigkeit' noemde Freud het). Hij was een koninklijke rebel die zich tegen zijn eigen establishment durfde te keren, een homo die nergens mee zat, een hermafrodiet, een vrijdenker, een dierenliefhebber, een toegewijd huisman. Hij werd door zijn aanbidders vereeuwigd in traktaten, wetenschappelijke studies, op schilderijen, in gedichten en romans, films en een opera.
Natuurlijk zijn er ook altijd mensen geweest, vooral mannen, die die wellustige mond maar gevaarlijk vonden, die op al die afbeeldingen van de farao onder de gouden stralen van de door hem aanbeden zonneschijf Aton, niet anders dan weekheid en verwijfdheid zagen. Achnaton was een aberratie. Niet alleen verstoorde hij op een bijna fatale manier de status quo in het oude Egypte, door de traditionele goden af te zweren en zich met zijn totalitaire zonnecultus terug te trekken in zijn zelfgebouwde stad, hij was ook moreel verdorven, seksueel ambigu op een onsmakelijk schaamteloze manier. En fysiek deugde hij ook al niet. Kijk maar naar dat bizar gevormde lichaam, dat hangbuikje, die spillepoten en dat absurd lange schedeldak. Dit was geen krachtige farao, geen geliefde leider die zich militair sterk maakte tegen Egyptes vijanden, die zich vereenzelvigde met de eeuwenoude politieke en culturele tradities die Egypte groot hadden gemaakt, maar een ziektegeval, een gevaarlijke gek.
Eeuwige schoonheid
Zijn vrouw, dat is een ander geval. Koningin Nefertiti, afgaand op de beroemde buste in het Egyptische Museum in Berlijn, vertegenwoordigt het raadsel van de eeuwige schoonheid. Zij heeft geen zoenlippen, zij heeft een mond, even voornaam en afstandelijk en geheimzinnig als die van de Mona Lisa. Hoewel zij in zovele afbeeldingen naar voren komt als de fysieke evenknie van Achnaton, met net zulke dikke lippen, en een hoofd als een struisvogelei, zijn het de gipsen bustes en gebeeldhouwde hoofden van haar uit de late, artistiek veel minder uitzinnige Amarna-periode, die de populaire verbeelding in hun greep hebben gekregen.
Nefertiti staat voor iets dat nooit met haar echtgenoot geassocieerd zal worden: ongenaakbaarheid. Iedere blik wordt keihard teruggekaatst. Niemand weet waar zij vandaag gekomen is, niemand kan met zekerheid zeggen waar ze gebleven is. Ze is plotseling uit de geschiedenis gestapt en spoorloos verdwenen. Die ongrijpbaarheid is haar handelsmerk geworden. Anders dan Achnaton blijft ze een eeuwig onbeschreven blad. Ze is nauwelijks geschikt om een postume zaak te dienen, ze laat zich veel minder gemakkelijk annexeren door gekken die het raadsel van de kosmos willen ontsluieren en politieke activisten die de wortels van hun sociale en culturele uitverkorenheid in het oude Egypte willen planten. Ze laat zich niet aanraken.
In zijn studie Akhenaten; History, Fantasy and Ancient Egypt brengt de Britse oudheidkundige Dominic Montserrat Achnatons lange leven na zijn dood in kaart. Genadeloos laat hij zien dat Achnaton niet alleen voor kunstenaars en fantasten, maar ook voor serieuze wetenschappers onweerstaanbaar is gebleken als spiegel van hun eigen culturele preoccupaties en morele overtuigingen. Maar weinigen zijn bestand gebleken tegen de verleiding de schaarse feiten naar hun hand te zetten, een hele legpuzzel in elkaar te zetten aan de hand van een paar gevonden losse stukjes. Tegelijk is hij zich ervan bewust dat een boek als het zijne op zijn beurt ook weer een afspiegeling van de tijdgeest is:overbewust van de vervormde beeldvorming van anderen, een postmoderne belangstelling voor het cultuurhistorische Nachleben van een geschiedkundig onderwerp en een groot wantrouwen jegens zijn eigen natuurlijke neiging om van een hoop losse feiten een verhaal te maken.
Dat is ook waar de moderne wetenschapper tegen vecht. De levensloop van Achnaton, zoals die wordt gedestilleerd uit archeologische vondsten, bestaat vooral uit vragen en de verleiding blijft groot die te beantwoorden, ook al blijft een sluitende bewijsvoering noodgedwongen achterwege. Hoe revolutionair en origineel was de religieuze ommezwaai van de farao, die leefde en stierf in de veertiende eeuw voor Christus en deel uitmaakte van de achttiende koningsdynastie, werkelijk? Hoe wijdverspreid was de cultus van de zonneschijf? Was Achnatons aanbidding van Aton een geraffineerde politieke manoeuvre om de macht van de oude priestergarde ongedaan te maken en zichzelf tot goddelijke middelaar uit te roepen of werd hij gedreven door een zuivere religieuze bevlogenheid? Werd zijn `nieuwe' godsdienst met harde hand ingevoerd of was het een tolerant regime, dat de oude goden naar de achtergrond verdrong, zonder ze uit te willen roeien?
Zonnecultus
`Gek of Geniaal?' adverteert het Rijksmuseum van Oudheden te Leiden naar aanleiding van de tentoonstelling Farao's van de zon, die een groot aantal afbeeldingen, beelden en voorwerpen uit de Amarna-tijd laat zien. De opstelling begint bij de Achnatons voorganger Amenhotep III en eindigt bij zijn opvolger Toetanchamon, die de oude religie herstelde. Telkens weer wordt, ook in de catalogusteksten van deze tentoonstelling, benadrukt dat we onze blik niet kunnen vertrouwen: niets is wat het lijkt.
De `natuurlijkheid' van Achnatons zonnecultus, het aanbidden van het zonlicht als scheppende kracht, lijkt voor ons ontkerstende mensen aantrekkelijk, maar moet gerelativeerd worden door de nietsontziende persoonlijkheidscultus die ermee gepaard gaat. De verbluffend huiselijke tafereeltjes die in de stenen gedenkplaten, de stèles, zijn gebeiteld, waarop je koninklijke familie dartel met hun eigen kroost ziet spelen, moeten we niet alleen maar realistisch opvatten, alles op die afbeeldingen heeft ook een symbolische religieuze-politieke betekenis. Maar welke?
Lopend over de tentoonstelling probeer je je blik in toom te houden, jezelf te hoeden voor een al te moderne manier van kijken. Dit zijn mensen die drieënhalfduizend jaar geleden leefden, they do things differently there, en het zou niet hun herkenbaarheid moeten zijn die je fascineert, dat is onhistorisch denken, maar hun fundamentele vreemdheid. De afbeeldingen van Nefertiti als liefhebbende echtgenote, haar aura van vruchtbaarheid en huiselijke harmonie, het is allemaal onderdeel van een symbolisme dat weinig met de werkelijkheid van doen heeft, ook al lijkt het anders.
De oude Egyptenaren waren geen realisten, je weet het, ondanks de overvloed van realistische details op hun schilderingen in de graftombes en op de gedenkplaten, hun scherpe oog voor de natuur en menselijke details. Alles stond in dienst van een groter geheel, was onderdeel van een kosmologie die voor ons nauwelijks navoelbaar is. Bijvoorbeeld: het feit dat in die roerende familiebijeenkomsten van de farao slechts dochters te zien zijn, wil niet zeggen dat Achnaton geen zonen had - het was niet gebruikelijk die af te beelden, denkt men, al kan het natuurlijk ook zijn dat hij bij Nefertiti enkel dochters had en dat dat ook de reden was dat hij zijn vrouw, die met hemzelf en Aton een heilige drieëenheid van scheppingsdrift en vruchtbaarheid vormde, later verstootte. We weten het niet, dat is het steeds terugkerende refrein.
Je probeert modern en historisch bewust te zijn, maar het lukt niet. Die lippen! Het is onmogelijk er niet door aangeraakt te worden. En het is ook onmogelijk om in het kleine beeldje van kalksteen, dat twee mannen en een jongetje voorstelt, niet in de eerste plaats herkenbare mensen te zien, en je dan pas te verdiepen in waar ze voor zouden kunnen staan. Waren het huisgoden en stonden ze in Amarna in een schrijn naast beeldjes van de farao? Zijn het drie generaties van een familie? Beelden deze drie figuren een en dezelfde man uit in verschillende leeftijdsstadia? Het zijn de vragen die iedere serieuze geschiedkundige zich stelt, zich moet stellen, maar de essentie, zo voelt het, houdt zich niet schuil in wat het beeldje betekent, maar in wat het is.
En wat is het? Misschien schuilt het geheim van de aantrekkingskracht van Achnaton en zijn ongrijpbare cultus in het feit dat de kunstenaars die hij in dienst nam om de zonneschijf te dienen, ook realisten waren. De oude goden waren onder het nieuwe bewind verdreven, zodat er dus heel wat muren in de graftombes met iets anders gevuld moesten worden. De stralen van de zon raakten alles op de tastbare wereld aan (zij het in de eerste plaats de farao en zijn gemalin), en daardoor kreeg alles in de wereld, hoe onbeduidend ook, een goddelijke glans. Het resultaat was een natuurlijk symbolisme. In de waarschijnlijk door Achnaton zelf (we weten het niet) geschreven Grote Atonhymne aan Aton wordt de natuurlijke wereld bezongen met extatische vreugde, als aangeraakt door het goddelijke, eeuwige scheppende licht van de zon: ,,Wanneer gij opgaat in Uw gedaante/ als levende Aton/ schitterend en stralend,/ ver en toch dichtbij, maakt gij talloze gedaanten/ uit U, de ene-/ steden, dorpen en akkers, weg en rivier;/ alle ogen schouwen u tegenover zich,/ zolang gij de Aton van de dag zijt boven de aarde.''
Dus misschien moet je het omdraaien: wat zo fascineert aan de kunst en nijverheid die de zeventien jaren durende ketterij van Achnaton heeft voortgebracht, is niet de herkenbaarheid ervan, de alledaagse details die mensen die ruim drieduizend jaar geleden leefden, weer direct aanwezig maken, maar de heiliging van al die alledaagsheid, de voelbare extase, het lijntje van goddelijkheid dat om de meest gewone dingen is getrokken. Niets is wat het lijkt, maar dat is juist het wonderbaarlijke. Alles is meer dan het lijkt: een handgebaar is niet zomaar een handgebaar, een houding niet zomaar een houding, een stapel broden, een haarlok, een lotusbloem, een oogopslag, de vorm van een gezicht, het is allemaal aangeraakt. Waardoor? Door de zonnegod Aton, zegt Achnaton, door een gouden schijf met lange stralen, waar aan het uiteinde kleine handjes zich letterlijk uitstrekken. Of door de lippen van de farao, zijn levenverwekkende ademtocht. Of misschien enkel en alleen door zijn blik, de manier waarop hij naar de wereld keek, de manier waarop hij zag dat alles onderdeel was van een geheel, bijeengehouden door zonlicht.We weten het niet.
Fantasten
Maar weten is hier niet zo belangrijk, al ons archeologisch verantwoordelijksbesef ten spijt. Wie wil er niet zo naar de wereld kijken? Geen wonder dat zoveel fantasten en kunstenaars en pseudo-wetenschappers met Achnaton op de loop zijn gegaan.
Geen wonder dat er geen houden aan is, dat er naarmate de archeologie steeds minder romantisch wordt, de wildste theorieën opduiken in populaire pseudo-wetenschappelijke boeken, waarin de oude Egyptenaren als vergoddelijkte mensen opduiken, of als vermenselijkte goden, met Achnaton vaak genoeg als profeet en ziener tegelijk. De waarheid is in die boeken niet vreemder dan de fictie, ze vallen eenvoudig samen. Het universum van de ketterse farao, zoals die op de tentoonstelling in Leiden te zien is, huldigt de scheppende verbeelding. Het is een universum waarin alles betekenis heeft, omdat die betekenis zelf gegeven is. Dat is adembenemend om te zien, omdat dat juist is wat je zo netjes hebt afgeleerd: in je eigen hoofd heb je geleerd verbeelding te scheiden van de werkelijkheid, net zo grondig als Dominic Montserrat in zijn studie naar de bizarre projecties van de Achnaton-bewonderaars door de eeuwen heen. Fantasie is fantasie, kunst is kunst en dat is allemaal iets anders dan de werkelijkheid.
,,Het is gevaarlijk wanneer kunstenaars en een bepaald soort intellectuelen werkelijk macht krijgen'', zei de essayist Ian Buruma vorige week in het Cultureel Supplement. ,,Als je met fantasieën, religieuze aanvliegingen of ideologische idealen de wereld wil herscheppen, ben je snel geneigd om af te rekenen met alles wat in de weg staat. Een land kan beter een aantal vaste, sterke instellingen hebben [...] en die instellingen kun je het beste laten besturen door betrekkelijk middelmatige mensen die niet zoveel fantasie hebben.''
De geschiedenis geeft Buruma gelijk, ongetwijfeld. En de Achnaton-haters sluiten zich van harte bij hem aan, zij zien weinig verschil tussen de revolutionaire farao uit het Nieuwe Koninkrijk en Adolf Hitler.
,,Die lippen! Sensueel en doorbloed, uitnodigend vooruitgestoken, glimlachend, in laatste instantie raadselachtig; kijk naar een afbeelding van de farao Achnaton en het is of je er door aangeraakt wordt, een lange, genereuze, levensbevestigende kus.'' Woorden van Bas Heijne, die voor NRC Handelsblad een artikel schreef over de tentoonstelling Farao's van de Zon in Leiden. Achnaton, echtgenoot van Nefertiti en vader van Toetanchamon, brengt niet alleen liefhebbers van kunst en oude geschiedenis in vervoering. Ook natuurwetenschappers worden door hem aangeraakt'. DNA-onderzoek kan ook op mummies van ruim 3000 jaar oud.
Beeld van de tentoonstelling 'Farao's van de Zon', te zien in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden. (Foto: WFA)
Gek of geniaal?' vraagt het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden naar aanleiding van de raadsels rond Achnaton. Deze farao regeerde in het oude Egypte, van 1353 tot 1336 voor Christus. Amenhotep IV, zoals hij eigenlijk heette, was wat wij nu een radicaal, een revolutionair zouden noemen. Binnen vijf jaar na zijn aantreden was niets in zijn rijk meer hetzelfde als eerst.
Hij schafte de honderden lokale en nationale goden af die de Egyptenaren gewend waren te aanbidden en introduceerde de zonnegod Aton, de enige echte, naar wie hij zichzelf vernoemde. Hij verliet met zijn hof de hoofdstad Thebe en stampte een nieuwe stad uit de grond: Achetaton, waar binnen korte tijd 40.000 mensen woonden. Ook in de kunst veranderde hij van alles. Kunstenaars moesten de landschappen natuurlijker afbeelden en de mensen hun persoonlijke trekken meegeven. In de tijd van Achnaton zie je markante gezichten, lange armen en dikke buiken.
Wat Egyptologen altijd heeft verbaasd, is de manier waarop Achnaton zelf zo vaak is afgebeeld. De dikke, kussende lippen zijn niet het enige raadselachtige. In de woorden van Bas Heijne: ,,Kijk naar dat bizar gevormde lichaam, dat hangbuikje, die spillepoten en dat absurd lange schedeldak. Dit was geen krachtige farao, geen geliefde leider die zich militair sterk maakte tegen Egyptes vijanden (...) maar een ziektegeval, een gevaarlijke gek.'' Sommigen zien hem als een hermafrodiet, zowel man als vrouw. Er bestaan ook afbeeldingen van Achnaton waarop hij juist geslachtsloos is gemaakt, dus zonder mannelijk geslachtsorgaan.
Heel veel mensen hebben symbolische verklaringen gezocht voor de manier waarop Achnaton is afgebeeld. Bijvoorbeeld dat hij zichzelf als een androgyne God wilde presenteren, zowel man als vrouw. Maar hoe fascinerend zulke verklaringen ook kunnen zijn, het zijn altijd interpretaties zonder bewijskracht. Voer voor fantasten en New Age-aanhangers, zeggen wetenschappers dan. Op zoek naar de waarheid over het verleden kom je er niet ver mee.
Op de zoektocht naar de waarheid krijgen onderzoekers nu misschien hulp van de natuurwetenschap. De vondst van de kleren die Achnatons opvolger Toetanchamon droeg bij de herbegraving van zijn vader, heeft geleid tot de ontdekking van een mummie die van Achnaton zou kunnen zijn. Dat biedt allerlei mogelijkheden voor DNA-onderzoek.
Erfelijkheidsdeskundigen denken namelijk dat Achnaton misschien erfelijke ziektes had, die zijn postuur kunnen verklaren. De kleren van Toetanchamon laten zien dat hij waarschijnlijk dezelfde vreemde lichaamsbouw had. Welke ziekte dat kan zijn, weet niemand zeker, al zijn er wel bepaalde thorieën over. En de kans dat daarover duidelijkheid komt door DNA-onderzoek is bovendien bijzonder klein.
Maar vergelijking van het DNA van beide farao's kan sowieso iets ophelderen. Al was het maar de zekerheid over hun verwantschap. Want ook daarover bestaat ook twijfel. Achnaton en Nefertiti worden in alle huiselijke afbeeldingen slechts omringd door dochters. Dus waar is Toetanchamon eigenlijk vandaan gekomen?
Het wachten is nu op toestemming van de Egyptische regering om DNA te mogen afnemen van de mummies van Achnaton en Toetanchamon.
In het boek 'Een moslima ontsluiert' (
(Belga) De koning, de koningin en de leden van de koninklijke familie drukken hun medeleven uit met de families van de slachtoffers van het busongeval in Egypte vrijdagochtend. Daarbij kwamen zes Belgen om het leven. Prins Filip en prinses Mathilde, die momenteel in Egypte verblijven, brengen in de loop van vrijdagnamiddag in een hospitaal in Caïro een bezoek aan enkele van de gewonden. 
