Gisteren dacht ik ineens aan overslapen. Wanneer men zich overslaapt voor een belangrijke afspraak, iets dat zomaar niet kan verzet worden met een telefoontje, dat is ware ellende.
Men schiet wakker met "O nee, o néé!". Dat is de eerste fase, de paniekfase. Direct daarop volgt het besef dat haast en spoed niks meer kunnen oplossen, men is te laat. Onherroepelijk te laat. Dan volgt de stille wanhoop, 'wat nu?'. Men is overgeleverd aan de genade van de andere. Men kan hopen op begrip, misschien op mededogen. Meer niet. En eventjes is het leven een ellende. (qed)
-----
Als puber vond ik overslapen een geldig excuus. Méér dan een excuus : het was een aanvaardbare verklaring waarom men te laat was. Degenen die daar anders over dachten vond ik wereldvreemd, om een beleefd woord te gebruiken.
Op school liepen 1000 meisjes rond die het overslapen van nabij kenden en de twee dozijn nonnen en leerkrachten zouden ons dan eens vertellen dat het niet kon? Het kon wél. Het gebeurde elke dag wel ergens.
Jaren later las ik een uitleg die ik als puber had willen kennen : een puberlijf is volop bezig met groeien en verpoppen. Groeien en verpoppen vreten energie, dat energieverbruik veroorzaakt vermoeienis, die vermoeienis moet er uit geslapen worden. Daarom beschermt een puber zijn/haar slaap soms zo sterk, en is 'met geen stokken uit bed te krijgen'. Dat is puur fysiologisch. Had ik dat toen maar geweten.
Vroeger gaan slapen? Daarmee is vroeger inslapen niet gegarandeerd. Inslapen heeft iets met de melatonine-afscheiding te maken, het slaaphormoon. In een puberlijf staat de aanmaak van melatonine niet meer op het vrij stabiel kinderritme maar ook nog niet op een volgroeid en volwassen ritme. Vandaar dat laat inslapen. Had ik dat toen maar geweten!
Wanneer 's ochtends de schoolpoort al dicht was moest men aanbellen en daarna binnen aan het loket van de zuster portierster een verklaring geven. 't Is door de fysiologie - zou ik dan gezegd hebben. Bij zulke geleerde woorden zou de zuster portierster van dienst verder geen vragen stellen, mogelijk ging het over een nieuw soort retraîte want de progressieve aanpak was toen danig in de mode, ook die van de religie. En ik zie haar al het briefje invullen : Fisiolegie. Dat briefje geeft men dan af aan de leerkracht, die noteert iets en zo belandt Fisiolegie uiteindelijk op het secretariaat. Had ik toen maar iets gekend van de fysiologika …
m – HiH-11/2016 - http://www.anababa.nl/ontwikkeling/puber/pubergedrag/slapen
|