sprekers, lezingen en vertellingen

In de jaren 50-60, toen er amper een TV-toestel per straat was,
floreerde het verenigingsleven.
In gemeenten en parochies werden toen sprekers uitgenodigd. In een zaaltje.
Elke gemeente had wel een paar zaaltjes. Er was de parochiezaal.
Zaal Familia was ook een populaire naam. Zaal Exelcior ook.
Kleinkunst moest nog uitgevonden worden en de Nederlandse cabaretiers waren nog aan het repeteren.

De Spreker kwam soms van ver en hij werd afgehaald aan het station.
Hij moest ergens overnachten ook.
Het Davidsfonds had die infrastructuur vanzelf, de spreker at en dronk en
overnachtte op de pastorij.

Soms kwamen er ook vertellers.
De vertellers werkten zonder papieren geheugensteuntjes,
zij kenden een paar boeken uit het hoofd.

Zo heb ik kennis gemaakt met iets van Claes.
De Fanfare De Sint-Jans-Vrienden.
Hilarisch en ontroerend tegelijk.

De Moeder en de drie soldaten.
Te aangrijpend, ik was er te jong voor,
’k ben weken ellendig geweest van dat verhaal.

Van Timmermans, De zeer schone uren van Juffrouw Symforosa.
De nuances ontgingen me toen, maar ik vatte de sfeer wel.

De nota’s van die vertellers heb ik van dichtbij gezien.
De brochure, zo werd dat genoemd.
De nodige passages waren overgetypt op A4-formaat.
Het blad was in de lengte in twee verdeeld.
Rechts stond de tekst, links uitgelijnd en
in een schikking die volledig afgestemd was op de vertolking van de verteller.

Links stonden met de hand geschreven notities,
aanwijzingen ivm intonatie, stemvolume en regie.

MML zegt het zo :

“Bij de voorbereiding breng ik mijn eigen interpunctie aan. Dat maakt het voor mij makkelijker
om de betekenis van de verzen in de verf te zetten en de juiste intonatie te vinden.
Ook de linker kantlijn maakt het overzichtelijk en makkelijker om de zin te vinden waar ik gebleven ben.
Ook ritme en pauzes worden aangegeven.”

’k Stond als kind op die brochures te kijken en ik vond dat toen magisch, de overgang
van de geschreven naar de gesproken tekst, ik stond daar te kijken op een wordingsproces!
Nu nog vind ik dat magisch, maar ik ben niet meer zo kinderlijk-diep onder de indruk. Jammer.

m – HiH-04/2017, bijgewerkt - https://nl.wikipedia.org/wiki/Willemsfonds - 1851 , https://nl.wikipedia.org/wiki/Davidsfonds – 1875 , https://nl.wikipedia.org/wiki/August_Vermeylenfonds - 1945