'k Heb nog een verhaaltje over goud.
Bij de eerste lessen scheikunde werden we ingewijd in het systeem van Mendeljev.
Het zal het schooljaar '67-'68 geweest zijn.
De tabel hing al jaren tegen de wand, we waren vertrouwd met de schikking,
een mozaïek met veel lege plekken. En met lettercombinaties.
Thuis ging ik al eens enkele opzoeken in de Elsevier.

In ongeveer elk lokaal hing een tabel van Mendeljev.
Dat zal niet zo geweest zijn, maar zo herinner ik het mij :
er hing overal een kruisbeeld boven het bord (om de leerkracht te behoeden voor vergissingen),
er was de kaart van België en af en toe ergens een kaart van Europa, naargelang het lokaal,
en er was Mendeljev.
Dat waren de rolplaten waarmee we vertrouwd moesten raken.

In lokalen waar de ramen te hoog stonden om naar buiten te zitten dagdromen
en waar geen kaart van Europa hing om te zitten wegdromen
keek ik dan maar naar Mendeljev zijn universum.
Veel van de elementen van toen ken ik nog steeds ratsklats uit het hoofd.
Heel handig bij quizvragen op TV, dan doe ik luidop mee.

In het begin van ons eerste jaar scheikunde hadden we een les over de groep van de edelmetalen.
De lerares had ons verteld dat hoe zuiverder het goud, hoe makkelijker het vervormd raakt.
Als verduidelijking bij haar uitleg :
ringen die een edelsteen moeten bevatten zullen eerder 14 kt zijn, zo zal een dure steen niet wegspringen,
ringen zonder steen kunnen hoger dan 18 karaat gaan.
Gesteld dat men lichtjes op de rand zou bijten, zou men voelen dat goud een zacht metaal is.

Wikipedia formuleert het als volgt :
'Van alle bekende metalen die bij kamertemperatuur vast zijn,
is goud, na lood, het makkelijkst te buigen en te vervormen'.

Lucia, de kleinste van de klas,
een vinnig springeding met grote bruine ogen en een paardenstaart die op en neer wipte terwijl ze sprak,
kwam in de loop van die week met een verhaal de klas in.
Ze had de uitleg over goud thuis aan tafel herhaald
-wat hebt ge vandaag op school geleerd, zeg het eens flinke meid. Wat zij dan deed.
Haar broertje van tien luisterde met grote oren want hij had zoals zijn zus wetenschappelijke belangstelling.

In een rustig moment toog hij naar het nachtkastje van zijn Ma,
nam daar de trouwring van haar grootmoeder, van zijn overgrootmoeder.
Hij beet er in, de ring vouwde dicht.
Ja hoor! Puur goud! Opgetogen ging hij dat beneden vertellen.

In de commotie volgde een pak rammel voor de jonge onderzoeker en vermits la Mama temperament had
deelde Lucia in de klappen.
Dat was haar welkom in de wereld van de wetenschappen.

m – HiH-08/2016, bijgewerkt - https://nl.wikipedia.org/wiki/Goud