Slapeloosheid is niet zelden te wijten aan een fout denkpatroon. Onbewust zorg je ervoor dat je nét niet kan slapen, terwijl dat eigenlijk het liefste is dat je wil na enkele nachten (of weken of maanden) met slechte slaap. Bijvoorbeeld liggen denken wat er allemaal mis zou kunnen gaan, in plaats van wat er goed zou kunnen gaan. Je bewuste brein blokkeert zo de slaapsignalen van je onbewuste brein, en zo komt de slaap natuurlijk nooit.

Slaapomgeving
Slaap is afhankelijk van enkele cruciale factoren: de omgeving én je psyche. Je zorgt natuurlijk voor een goed verluchte, rustige, donkere, frisse slaapomgeving. Je slaapkamer énkel gebruiken voor slaap (en seks) helpt ook: zo associeer je je bed tenminste altijd met slaap en niet met tv kijken, eten of lezen. Kies ook een goede matras én hoofdkussen, aangepast aan je slaaphouding.

Training
De psyche, die vergt wel wat meer aanpak, en vooral meer training. De Britse slaapexpert Paul McKenna wijst op enkele problemen: visualisatie, gebrek aan routine, een luide innerlijke stem, je label en gebrek aan ontspanningstechnieken. Eén voor een pakt McKenna deze problemen aan.

Reprogrammatie
"In mijn ervaring houden veel slapelozen zichzelf wakker omdat ze zich voorstellen dat ze wakker blijven. Het eerste dat dus moet gebeuren, is dat je je visualisatieproces aanpakt. Met andere woorden: je moet jezelf reprogrammeren."

Denken
Eerst en vooral moet je dus vooral niet te hard denken aan slapen of aan wakker liggen. Ook (mentale) lijstjes opstellen, je zorgen maken en ruzies in je hoofd afspelen, helpen het zandmannetje niet komen.

Om je zorgen te verminderen, moet je er eerst en vooral voor zorgen dat je ze niet erg levendig voorstelt. Voor je hersenen maakt het immers niet uit of je iets echt beleeft of intens herinnert: je iets voorstellen, kost je dus kostbare slaaptijd!

Visualiseren
Lukt het niet om je zorgen, angsten of herinneringen af te zwakken, dan is er maar één oplossing: visualiseren dat het weggaat. Dat doe je door je zorgen of angsten voor te stellen als een bootje dat wegvaart, en steeds kleiner en vager wordt. Zo stuur je de blokkade weg.

Routine
Ten tweede: leer jezelf een slaaproutine. Doe altijd dezelfde handelingen voor het slapengaan in dezelfde volgorde. Word je bewust van het feit dat je je klaarmaakt om te slapen en stop al met te vechten tegen de vermoeidheid. Sta jezelf toe slaperig te worden al tijdens het tanden poetsen.

Slaperig
Lig je toch nog wakker, dan is het best om te leren hoe je je slaperig voelt. Daarvoor roep je best een herinnering op over hoe slaperig zijn voelde: wat deed je lichaam, hoe voelde je je? Stel je voor dat je geeuwt, verlangt naar je bed omdat je gewoon wéét dat je gaat slapen zodra je hoofd je kussen raakt. Voel de warmte die je overspoelt, en laat jezelf toe om mee te drijven op dat gevoel.

Innerlijke stem
Een derde tip is het 'neutraliseren' van je innerlijke stem, die je denken vertegenwoordigt. Want hoe vaak schiet je te binnen dat je nog waspoeder moet kopen, je vader binnenkort jarig is of dat je een bepaalde vriendin al twee weken niet hebt gehoord?

Mag je het echt niet vergeten, of blijft er iets door je gedachten spoken: sta op en schrijf het op. Dan is het uit je systeem en kan het je niet blijven achtervolgen. Eventueel kan je een rustige, warme 'versie' van je innerlijke stem je in slaap laten wiegen.

Verander je label
In onze samenleving komen mensen gemakkelijk in vakjes terecht. Je bent of hebt iets, en dan ga je je er uiteindelijk naar gedragen. Ook rond slapen en slaappatronen bestaan zulke vakjes: ochtend- of avondmens, veel of weinig slaap nodig, een lichte of vaste slaper.

Slapelozen beweren vaak dat zij 'anders' zijn en nooit normaal kunnen slapen, zegt McKenna nog. Doordat ze dat label opkleven, en het geloven, 'worden' ze het extra veel. Verander dus je label , en vertel jezelf dat je wél kan slapen.

Ontspan
Een andere factor is slapeloosheid, is stress. Het is heel wat moeilijker om die 'even' af te schudden voor het slapengaan, daarom kan een ontspanningstechniek wel helpen. In feite is het heel simpel: je denkt aan een bepaald deel van je lichaam en ontspant het. Dat kan door je voor te stellen dat alle druk en spanning uit dat lichaamdeel geduwd wordt.

Een andere optie is om stap voor stap alle lichaamsdelen te ontspannen, te beginnen met je ogen, de rest van je gezicht en zo werk je naar de armen, lichaam en benen. Soms zal de routine enkele keren nodig zijn voor je volledig ontspannen bent.

Neem niet zomaar je toevlucht tot slaapmiddelen. Sleept je slapeloosheid echt lang aan, raadpleeg dan je huisarts. (edp)

**********