Chronologisch overzicht van ruimtevaarders, bemande ruimtevluchten en onbemande sondes.
25-02-2016
dit gebeurde op 25 februari
lancering in 1969 vanaf Cape Canaveral LC36B, van de VS ruimtesonde Mariner 6.
Mariner 6 is een ruimtesonde bedoeld om wetenschappelijke gegevens te verzamelen tijdens het voorbijvliegen aan Mars. Deze sonde moest ook de basis leggen voor latere missies, vooral deze van Mariner 7 enkele dagen later. Op 31 juli 1969 passeert Mariner 6 de planeet op 3430km.
De sonde had 2 TVcamera’s aan boord, alsmede instrumenten voor onderzoek van de bodem en de atmosfeer.
Enkele resultaten: gemeten oppervlaktetemperatuur +24 à -72°C; 60 à 75 gemaakte bodemfoto’s met als resolutie 300m (20% van oppervlak samen met Mariner 7).
(afbeeldingen: vrije voorstelling van de sonde en de gevolgde baan in de ruimte)
Enkele gegevens:
NSSDC ID: 1969-014A
Norad ID: 3759
Andere namen: Mariner 69-3
Lanceertuig: Atlas SLV-3C Centaur AC-20
Massa: 412 kg.
vertrek in 1979 van het ruimteschip Soyuz 32 (NORAD ID: 11281), naar het Soviet ruimtestation
Salyut 6.
De twee cosmonauten worden de 3de permanente bezetting en zullen er 175 dagen verblijven, waarna ze met Soyuz 34 – de leeg vertrokken was – terugkeren. Volgens plan zouden ze landen in Soyuz 33. Dit was niet mogelijk door het mislukken van de koppeling van Soyuz 33 aan het ruimtestation, door een probleem met de motoren. Soyuz 32 keert na 108 dagen leeg terug.
De inzittenden bij de lancering zijn:
Vladimir A.Lyakhov, gezagvoerder,
Valery V.Ryumin, vluchtingenieur.
selectie in 1971 van Soviet wetenschapper/kandidaatcosmonaut
Gurgen Ivanyan,
die echter nooit in aanmerking kwam voor een ruimtevlucht.
selectie in 1984 van de UK84 ladingspecialisten
Anthony H.Boyle,
Christopher J.Holmes,
Peter H.Longhurst,
Nigel R.Wood.
Hiervan zal niemand een ruimtevlucht maken.
lanceringen van allerlei aard, onder andere
in 1964: een VS fotospion KH 7;
in 1965: een VS fotospion KH 4A;
in 1969: een SU fotoverkenner Zenit-2;
in 1971: een SU anti-satelliet I2P; (B25343)
in 1972: een SU navigatiesatelliet Tsiklon;
in 1978: de VS militaire communicatiesatelliet SDS 4;
in 1983: een SU militaire waarnemer Oktant.
in de rand:
- De eerste resultaten van Mariner 6 en andere marssondes van het eerste uur, lieten vermoeden dat er op mars bergtoppen voorkwamen bedekt met sneeuw. Aan de evenaar leek plantengroei mogelijk.
selektie in 1989 van de NASA SLS-1 ladingspecialisten
Andrew Gaffney,
Millie Hughes-Fulford,
Robert W.Phillips.
Alleen Gaffney en Hughes-Fulford verbleven in de ruimte.
selektie in 1998 van RKKE-14 ingenieur
Mikhail Korniyenko.
lanceringen van allerlei aard, onder andere
in 1967: een VS fotospion KH 8 Gambit;
in 1975: de Japanse wetenschapssatelliet SRATS/Taiyo;
in 1979: de VS militaire astronomiesatelliet Solwind/STP P78-1;
in 1996: de VS astronomiesatelliet POLAR.
in de rand:
- Auteur Frank Edwards zou in één van zijn boeken beweerd hebben dat op 17 februari 1961 een man en een vrouw aan boord van een Luna ruimteschip vanaf Baikonur gelanceerd werden. Hun opdracht zou een vlucht omheen de maan geweest zijn, maar het tuig raakte vast in aardorbit en bleek niet meer in staat om op normale wijze terug naar de aarde te komen.
De volgstations in Bochum, Meudon, Turijn en Uppsala vingen gedurende meerdere dagen de gesprekken op tussen de cosmonauten en de aarde. De twee cosmonauten - waaronder één vrouw en GennadyMikhailov – hielden regelmatig kontakt met de aarde, en meldden aanvankelijk dat alles goed ging.
Op 24 februari 1961 omstreeks 20 uur Moskou tijd, berichtten de cosmonauten in hun laatste communicatie dat ze iets zien buiten de capsule ‘dat de wereld moest weten’.
lancering in 1965 vanaf Baikonur LC1, van de Soviet ruimtecapsule Woskhod 3KD-1.
Dit is een testvlucht van de later te bemannen tweepersoons Woskhod capsule, die de eerste uitstap in de ruimte mogelijk moest maken. De ruimtevlucht eindigt echter al na één omwenteling om de aarde door de explosie van de combinatie. Twee grondstations hadden gelijktijdig het bevel “remraketten aan” naar het besturingssyteem gestuurd waardoor de capsule in een verkeerde baan terecht kwam. Door deze afwijking trad het ingebouwde zelfvernietigingssysteem in werking, wat het einde betekende van de test.
(afbeelding: een model van de 3KD-capsule met uitgeschoven luchtsluis)
Enkele gegevens:
NSSDC ID: 1965-012A
Norad ID: 1093
Andere naam: Kosmos 57
Lanceertuig: Woskhod 11A57 R15000-03
Massa: 5680 kg.
lancering in 1966 vanaf Baikonur LC31, van de Soviet ruimtecapsule Woskhod 3KV-5.
Dit is een testvlucht van de later te bemannen driepersoons Woskhod capsule, met de de hondjes Ugolek en Veterok als gelegenheids“cosmonauten”.
De bedoeling is onderzoek te doen naar het gedrag van hun hart en bloedsomloop tijdens langdurig verblijf in de ruimte. Hiervoor wordt de capsule in een uitzonderlijk hoge ellipsvormige baan om de aarde gebracht. Door de bereikte hoogte van 880 km komen de dieren bij elke omwenteling tot in de Van Allen stralingsgordels. Na 22 dagen en 330 rondjes om de aarde komen de dieren gezond en wel terug op de aarde. De resultaten van de vlucht moeten bevredigend geweest zijn, want er volgden geen verdere tests van dit type.
(afbeelding: de hondjes Ugolek en Veterok)
Enkele gegevens:
NSSDC ID: 1966-015A
Norad ID: 2070
Andere naam: Kosmos 110
Lanceertuig: Woskhod 11A57 R15000-06
Massa: 5680 kg.
vertrek in 1996 van de ruimtependel Columbia STS 75 (Norad ID: 23801), voor een 16-daags verblijf in de ruimte.
De bemanning moet oa experimenteren met de NASA/ASI satelliet TSS 1R, met de bedoeling deze aan een 20 km lange “draad” doorheen het magnetisch veld van de aarde te slepen. Hierdoor wou men meer te weten komen over de elektrische lading(en) in de ionosfeer van de aarde. Op 25 februari wordt TSS 1R uit de pendel gelaten, maar de draad breekt bij 19,7 km waarbij de computer van de satelliet verbrandt.
De inzittenden zijn:
Andrew M.Allen, bevelhebber,
Scott J.Horowitz, piloot,
Franklin R.Chang-Diaz, ladinggezagvoerder,
Maurizio Cheli, missiespecialist - ESA,
Jeffrey A.Hoffman, missiespecialist,
Claude Nicollier, missiespecialist - ESA,
Umberto Guidoni, ladingspecialist - ESA.
geboorte in 1952 te Philadelphia – Pennsylvania, van Dr James Philip ‘Jim’ Bagian.
Amerikaanse missiespecialist/astronaut.
Lid van Nasa 9-1980 groep.
Maakte ruimtevlucht als missiespecialist in STS 29 en STS 40.
Verbleef 14,08 dagen in de ruimte.
Was astronaut tot augustus 1995.
lanceringen van allerlei aard, onder andere
in 1961: de VS communicatietechnologie satelliet LOFTI 1;
in 1967: een VS militaire wetenschapssatelliet KH-4A;
in 1978: de VS militaire navigatiesatelliet NDS 1/Navstar 1;
in 1979: een SU fotoverkenner Zenit-4MKM;
in 1980: de JP communicatiesatelliet Ayame 2/ECS-b;
in 1986: de CNES(FR) aardobservatiesatelliet SPOT 1 met subsatelliet Viking;
in 1989: een SU militaire navigatiesatelliet Parus.
in de rand:
- Na de mislukte testvlucht van Woskhod 3KD-1, werd bij gebrek aan een reserve, besloten om toch over te gaan tot de lancering van de bemande tweepersoons capsule met aangebouwde luchtsluis Woskhod 2.
Hiermee zal cosmonaut Leonov de eerste mens worden die in de ruimte zweeft.
- In het kader van het Apollo-programma wordt in 1968 een Saturn raket gelanceerd voor een test van de maanlander in een baan om de aarde.
- In juni 1996 verklaart NASA dat het doorbranden van de kabel van TSS 1R het gevolg was van beschadiging door een botsing met een vreemd voorwerp. Volgens geruchten zouden één of meer voorwerp(en) opgemerkt zijn in de nabijheid van de gestrande draadsatelliet en bleek de computer ervan nadien op onverklaarde manier terug te werken.
lancering in 1961 vanaf Cape Canaveral LC14, van de VS suborbit test Mercury Atlas 2.
Mercury Atlas 2 (MA-2) is een suborbit test om meer te weten te komen aangaande de effekten op de capsule, van de maximale verhitting tijdens de met opzet uiterst zwaar gemaakte vlucht, onder de meest ongunstige terugvalomstandigheden.
De aandacht ging vooral naar de volgende punten:
1 – de stevigheid van de constructie en de betrouwbaarheid van het hitteschild;
2 – de bedrijfszekerheid van het concept gekoppeld aan Atlas;
3 – het gedrag van de capsule tijdens een noodterugkeer;
4 – de betrouwbaarheid van de volledige noodterugkeer procedure en berging.
De ruimtecapsule bereikt de hoogte van 173 km en komt aan 20800 km/u volgens plan, 2300 km van het lanceercomplex neer in de Atlantische Oceaan.
Na inspectie op het bergingsschip blijken alle testobjectieven bereikt, met daarbij een uitstekend gedrag van de capsule. De verhitting bleek daarbij lager dan vooraf ingecalculeerd.
(afbeelding: lancering van de suborbit test)
Enkele gegevens:
NSSDC ID: -
Norad ID: -
Andere namen: MA-2
Lading: Mercury SC6
Lanceertuig: Atlas D 67D
Massa: 1250 kg.
lanceerpoging in 1969 vanaf Baikonur LC110R, van de Soviet ruimtecapsule Soyuz 7K-L1A.
Dit moest de eerste lancering worden van de N1 raket met een Soyuz 7K-L1 "Zond", die later cosmonauten naar de maan moest brengen. De bereikte hoogte is slechts 30 km, nadat brand ontstaat aan de onderkant van de raket en het automatisch veiligheidssysteem na 70 seconden alle motoren uitschakelt.
De Soyuz 7K-L1 ruimtecapsule was ontworpen om twee cosmonauten in een lusvormige baan tot de maan te vliegen en terug naar de aarde te brengen, zonder orbit omheen of landing op de maan.
Na deze mislukking was de kans om alsnog vóór de VS op de maan te komen verkeken.
(afbeelding: een dergelijke Soyuz in de bouwhal)
Enkele gegevens:
NSSDC ID: -
Norad ID: -
Lading: 7K-L1S s/n 3
Lanceertuig: N1 11A52 3L
Massa: ?
vertrek in 1996 van het ruimteschip Soyuz TM23 (NORAD ID: 23798), naar het Soviet ruimtestation MIR.
Cosmonauten Onufrienko en Usachev worden de 21ste permanente bezetting en zullen er 194 dagen verblijven, terwijl bezoekende astronaute Claudie Haigneré met dit schip na 16 dagen in de ruimte terugkeert. Over de aktiviteiten van de bemanning aan boord van MIR is weinig of niets bekend.
De inzittenden bij de lancering zijn:
Yuri I.Onufrienko, gezagvoerder,
Yuri V.Usachev, vluchtingenieur;
bij de landing:
Yuri I.Onufrienko, gezagvoerder,
Yuri V.Usachev, vluchtingenieur,
Claudie Haigneré, wetenschapster – ESA.
geboorte in 1964 te Orange - New Jersey, van Scott Joseph Kelly.
Amerikaanse piloot/astronaut en tweelingbroer van Mark.
Lid van NASA 16-1996 “The Sardines”.
Maakte ruimtevlucht als
piloot in STS 103,
bevelhebber in STS 118, en
ISS expeditielid in Soyuz TMA01M en Soyuz TMA16M.
Verbleef al 500 dagen in de ruimte.
Maakte al 3 ruimtewandelingen – totaal 18u 20’.
geboorte in 1964 te Orange - New Jersey, van Mark Edward Kelly.
Amerikaanse piloot/astronaut en tweelingsbroer van Scott.
Lid van NASA 16-1996 “The Sardines”.
Maakte ruimtevlucht als
piloot in STS 108 en STS 121, en
bevelhebber in STS 124 en STS 134.
Verbleef 54,10 dagen in de ruimte.
Was astronaut tot 1 oktober 2011.
lanceringen van allerlei aard, onder andere
in 1962: een VS SIGINT satelliet Ferret;
in 1965: drie SU militaire communicatie satellieten Strela 1;
in 1977: een SU militaire navigatiesatelliet Parus;
in 1979: de JP wetenschapssatelliet CORSA B/Hakucho en een SU communicatiesatelliet Ekran;
in 1980: een SU fotoverkenner Zenit-4MKM;
in 1981: de COMSAT(VS) communicatiesatelliet Comstar 4(1D) en de JP wetenschapssatelliet Hinotori/
Astro 1(A);
in 1984: het Salyut 7 cargoschip Progress 19 en een SU militaire communicatiesatelliet Strela-2;
in 1985: een SU militaire waarschuwer Oko;
in 1989: de JP wetenschapssatelliet Akebono/Exos D;
in 1993: het MIR cargoschip Progress-M16;
in 1998: de JP communicatiesatelliet Kakehashi/COMETS.
in de rand:
- De astronautentweeling Scott en Mark Kelly zullen beginnend in 2015 het onderwerp uitmaken van een experiment, waarbij Scott één jaar onafgebroken in de ruimte zal blijven, terwijl Mark normaal leeft op aarde. Na de terugkeer van Scott zal de lichamelijke en geestelijke gesteldheid van de tweeling vergeleken worden, om zo meer inzicht te krijgen op de invloed van een langdurig verblijf in de ruimte.
- Zoals gebruikelijk in die periode was de lanceerpoging van Soyuz 7K-L1A niet door de Soviet Unie aangekondigd. De Britse spionagediensten wisten er echter wel van, in tegenstelling tot de CIA. Deze laatste wou haar onwetendheid niet toegeven en ontkende gedurende jaren dat deze lanceerpoging plaatsgevonden had.
vertrek in 1962 van de ruimtecapsule Mercury Atlas 6 - Friendship 7 (NORAD ID: 240), voor 3 rondjes omheen de aarde.
Astronaut John H.Glenn jr , is de eerste Amerikaan in aardorbit en zet hiermee de NASA en de VS definitief op de ‘ruimtekaart’. De wedloop naar de maan kan starten.
De lancering ging, na 10-maal uitgesteld te zijn, uiteindelijk door onder het oog van naar schatting 60 miljoen mensen, via een rechtstreekse TV-uitzending. Alle Amerikanen hadden voor die gelegenheid een dag verlof gekregen.
De astronaut meldde tijdens de vlucht een merkwaardig verschijnsel van geel-groene deeltjes in de omgeving van zijn schip, wat hij ‘vuurvliegjes’ noemde en niet kon verklaren.
Glenn plonsde 4u 55m 23s na zijn lancering in zee, nadat een gevreesd probleem met het hitteschild gelukkig een meldingsfout bleek te zijn.
Friendship 7 maakte drie omwentelingen om de aarde en bereikte een maximale hoogte van 268 km.
vertrek in 1999 van het ruimteschip Soyuz TM29 (NORAD ID: 25632), naar het Soviet ruimtestation MIR.
Cosmonaut Afanasyev en astronaut Haigneré worden de 27ste permanente bezetting en zullen er 189 dagen verblijven, terwijl cosmonaut Avdeyev met dit schip terugkeert na 380 dagen in de ruimte.
De bezoekende cosmonaut Bella zal gedurende acht dagen het wetenschappelijk projekt Stefanik uitvoeren met oa de studie van straling en uit het eitje komende kuikens. Hij zal op 28 februari landen in Soyuz TM28.
Haigneré is belast met de experimenten van het Perseus programma, dat een voortzetting is van vroegere gemeenschappelijke Frans/Russische aktiviteiten.
De inzittenden bij de lancering zijn:
Viktor M.Afanasyev, gezagvoerder,
Jean-Pierre Haigneré, vluchtingenieur - ESA Perseus,
Ivan Bella, wetenschapper - Slovakia - MIR Stefanik;
bij de landing:
Viktor M.Afanasyev, gezagvoerder,
Jean-Pierre Haigneré, vluchtingenieur - ESA,
Sergei V. Avdeyev, vluchtingenieur.
geboorte in 1943 te Moskow, van Aleksandr Pavlovich Aleksandrov.
Russische ingenieur/cosmonaut.
Lid van Energia Ingenieurs 5-1978 groep.
Maakte ruimtevlucht als vluchtingenieur in Soyuz T9 en Soyuz TM3.
Verbleef 309,75 dagen in de ruimte.
Maakte 2 ruimtewandelingen - samen 5u44’.
Was cosmonaut tot oktober 1993 en bleef aktief in de ruimtevaart.
geboorte in 1954 te Orekhovka - Krim, van Vasili Vasilyevich Tsibliyev.
Russische piloot/cosmonaut.
Lid van Luchtmacht(TsPK)8-1987 groep.
Maakte ruimtevlucht als gezagvoerder in Soyuz TM17 en Soyuz TM25.
Verbleef 381,66 dagen in de ruimte.
Maakte 6 ruimtewandelingen - samen 19u12’.
Was cosmonaut tot juni 1998 en bleef aktief in de ruimtevaart.
geboorte in 1972 te Sevastopol – Krim, van Anton Nikolayevich Shkaplerov.
Russische piloot/cosmonaut.
Lid van Luchtmacht TsPK 13-2003 selektie.
Maakte ruimtevlucht als gezagvoerder in Soyuz TMA22 en Soyuz TMA15M.
Verbleef al 365 dagen in de ruimte.
Maakte al 1 ruimtewandeling van 6u15’.
lanceringen van allerlei aard, onder andere
in 1968: een SU wetenschapssatelliet DS-U2-V en een aardobservatie satelliet Sfera;
in 1976: een SU militaire waarnemer Yantar'-2K;
in 1980: een SU doelsatelliet Raduga;
in 1983: de JP wetenschapssatelliet Astro B/Tenma;
in 1987: de SU wetenschapssatelliet Musson-19;
in 1993: de JP wetenschapssatelliet Astro D/Asuka.
in de rand:
- De zogenaamde ‘vuurvliegjes’ waargenomen door Glenn in de nabijheid van Friendship 7 werden in latere vluchten nog gesignaleerd, en zouden volgens één der officiele verklaringen bevroren waterdruppels geweest zijn, afkomstig uit een koelradiator.
- Tijdens de vlucht van Friendship 7 zou Glenn drie voorwerpen gezien hebben die zijn capsule eerst volgden en hem nadien met verschillende snelheden passeerden.
- John Glenn verliet spoedig na zijn vlucht de NASA om het in de politiek te proberen, wat niet lukte en hem terug liet keren naar NASA. Hij bezocht verschillende landen, waaronder België, waar hij oa koning Boudewijn ontmoette.
- Op 20 februari 1961 zou volgens geruchten een bemande Soviet ruimtecapsule gelanceerd zijn. De twee cosmonauten – Gennady Mikhailov en een vrouw – hielden regelmatig kontakt met de aarde. Flarden van communicatie van de cosmonauten met de vluchtleiding zouden vier dagen later door volgstations in oa Bochum en Uppsala opgevangen zijn. Het lot van deze cosmonauten bleef een mysterie.
NB: ook 4 en 17 februari worden soms als lanceerdatum vermeld.
lancering in 1964 vanaf Baikonur LC1, van de Soviet ruimtesonde 3MV-1 N°2.
Deze sonde (Spuskaemiyapparat 3MV-1 N°2) heeft vermoedelijk een technologietest van de
Venera-reeks als doel. Het kan ook een poging geweest zijn tot een mars of venus passage.
De nodige aardorbit wordt echter niet bereikt door het falen van de 2de trap van de lanceerraket.
(afbeelding: model van een gelijkaardige sonde)
Enkele gegevens:
NSSDC ID: -
Norad ID: -
Andere namen: Venera 1964A
Lanceertuig: Molniya 8K78M T15000-19
Massa: 890 kg.
lancering in 1969 vanaf Baikonur LC81/24, van de Soviet ruimtesonde Luna E-8-201.
Luna E-8 No.201, ook bekend als Luna Ye-8 No.201, en soms geïdentificeerd door de NASA als Luna 1969A, was een Sovjet ruimtevaartuig dat verloren ging in een mislukte lancering in 1969.
Het was de eerste van drie geplande lanceringen en bedoeld om een zachte landing op de maan uit te voeren, teneinde de Lunokhod No.201 rover op het oppervlak te zetten.
De sondeafscherming brak bij T+51 seconden en het puin ervan sloeg met hoge snelheid tegen de brandstoftanks van de Proton. De spuitende brandstof ontbrandde bij contact met de uitlaatgassen van de motor, wat resulteerde in een vernietigende explosie.
(afbeelding: tentoonstellingsmodel van een gelijkaardige sonde)
Enkele gegevens:
NSSDC ID: -
Norad ID: -
Andere namen: Luna 1969A
Lading: Lunokhod N° 201
Lanceertuig: Proton-K/D 8K82K(UR-500)
Massa: 5590 kg.
lancering in 1986 vanaf Baikonur LC200/39, van de basismodule van het Soviet ruimtestation MIR.
Het ruimtestation bestaat uit één centrale basismodule waaraan later bemande Sojoez ruimtetuigen, onbemande Progress cargoschepen en andere modules kunnen aankoppellen. Deze basis bestaat voornamelijk uit een compartiment waarin de ruimtevaarders konden leven.
Het ontwerp was gebaseerd op de Saljoet ruimtestations.
(afbeelding: het station met aangekoppelde Soyuz)
Enkele gegevens:
NSSDC ID: 1986-017A
Norad ID: 16609
Andere namen: DOS 7
Lanceertuig: Proton-K 337-01
Massa: 20100 kg.
geboorte in 1932 te Oak Park – Illinois, van Dr Joseph Peter Kerwin.
Amerikaanse medicus/astronaut.
Lid van Nasa 4-1965 groep.
Maakte ruimtevlucht als xwetenschapper in Skylab 1.
Verbleef 28,03 dagen in de ruimte.
Maakte 1 ruimtewandeling van 3u25’.
Bemanningslid in het eerste geslaagd ruimtestation in mei 1973.
Was astronaut tot 1987.
geboorte in 1948 te Straudsburg – Pennsylvania, van Dr Byron Kurt Lichtenberg.
Amerikaanse ladingspecialist/astronaut.
Lid van EOM 1984 en ATLAS Ladingspecialisten-1989 groep.
Maakte ruimtevlucht als ladingspecialist in STS 9/41A en STS 45.
Verbleef 19,25 dagen in de ruimte.
Was astronaut tot april 1992.
geboorte in 1952 te Chilpancingo, van Rodolfo Neri-Vela.
Mexicaanse ladingspecialist/astronaut.
Lid van Mexico 1985 groep.
Maakte ruimtevlucht als ladingspecialist in STS 23/61B.
Verbleef 6,88 dagen in de ruimte.
Eerste Mexicaan in de ruimte - 27 november 1985.
Was astronaut tot december 1985.
geboorte in 1956 te Cleveland – Ohio, van George David Low.
Amerikaanse missiespecialist/astronaut.
Lid van Nasa 10-1984 groep.
Maakte ruimtevlucht als
missiespecialist in STS 32 en STS 43, en
ladinggezagvoerder in STS 57.
Verbleef 29,75 dagen in de ruimte.
Maakte 1 ruimtewandeling van 5u50’.
Was astronaut tot februari 1996 en bleef aktief in de ruimtevaart.
Overlijdt aan darmkanker op 15 maart 2008, te Reston - Virginia.
lanceringen van allerlei aard, onder andere
in 1963: de VS militaire weersatelliet P35-3/OPS240;
in 1966: een SU fotoverkenner Zenit-4;
in 1970: de SU communicatiesatelliet Molniya 1-13;
in 1976: een VS militaire satelliet DMSP 8 en de communicatiesatelliet Marisat 101;
in 1977: de JP technologiesatelliet Tansei 3/MST 3;
in 1981: een SU militaire waarschuwer Oko;
in 1982 en 1986: een SU ELINT satelliet Tselina-D;
in 1987: de JP oceaanobservatie satelliet Momo 1A/MOS 1 en een SU fotoverkenner Oblik;
in 1988: de JP communicatiesatelliet Sakura 3A/CS 3A en een SU fotoverkenner Oblik;
in 1994: de VS(PAS) telecomsatelliet Galaxy 1-R;
in 1996: zes SU militaire communicatiesatellieten waarvan drie Gonets D1 en drie Strela-3, en een doelsatelliet Raduga.
in 1961: de VS militaire wetenschapssatelliet Discoverer 21;
in 1971: een SU fotoverkenner Zenit-4M;
in 1974: de IT communicatiesatelliet San Marco 4;
in 1979: de VS aardobservatie satelliet SAGE 1/AEM 2;
in 1981: een SU militaire waarnemer Siluet;
in 1987: een SU militaire navigatiesatelliet Parus;
in 1988: een SU aardobservatie satelliet Resurs-F1;
in 1994: een SU doelsatelliet Raduga;
in 1998: de communicatiesatellieten Iridium 50, 52, 53, 54 en 56.
in de rand:
- Op 18 februari 1966 zou cosmonaut Grigori G.Nelyubov, volgens een officiele verklaring afgelegd in april 1986, dronken onder een trein gestapt zijn.
Hij was lid van de Luchtmachtgroep 1-1960, maar werd later uit het korps gezet en van de groepsfoto geschrapt. Dat zou gebeurd zijn na een vechtpartij met de cosmonauten Ivan Anikeyev en Valentin Filatyev in 1961, of volgens Leonov, na zware verwonding in een centrifuge in 1962 of 1963.
lancering in 1965 vanaf Cape Canaveral LC12, van de VS ruimtesonde Ranger 8.
Ranger 8 heeft als doel het doorseinen van beelden tijdens de laatste minuten vóór het neerstorten op het maanoppervlak.
Na enkele problemen bereikt de sonde op 20 februari de maan en maakt 7100 goede foto’s tijdens de laatste 23 minuten van de vlucht.
De sonde slaat te pletter nabij de krater Alfonsus in de Zee van de Stilte (2,6°N - 24,8°O), wat later bevestigd werd door beelden van de LRO maansonde. In die omgeving zal in juli 1969 Apollo 11 landen.
(afbeelding: model van dit type sonde en maanfoto)
Enkele gegevens:
NSSDC ID: 1965-10A
Norad ID: 1086
Andere namen: RA-8
Lading: ranger Block 3 N°8
Lanceertuig: Atlas 196D Agena B 6006
Massa: 367 kg.
lancering in 1996 vanaf Cape Canaveral LC17B, van de ruimtesonde NEAR Shoemaker.
De Near Earth Asteroid Rendezvous - Schoenmaker (NEAR Shoemaker) ruimtesonde, hernoemd ter ere van Gene Shoemaker, werd ontworpen om de asteroïde Eros van dichtbij te bestuderen.
De missie was de allereerste om in een baan omheen een asteroïde te raken en op het oppervlak ervan te landen. Het hoofdoel van NEAR was gegevens te verzamelen aangaande de samenstelling, morfologie, interne massaverdeling en magnetische veld van Eros. Deze gegevens moeten ons iets leren over de kenmerken van de asteroïden in het algemeen, hun relatie tot meteorieten en kometen, en de omstandigheden in het vroege zonnestelsel. Een radio-wetenschappelijk experiment werd ook uitgevoerd met behulp van het NEAR tracking systeem. De sonde landde op 12 februari 2001 op Eros, na ook in de omgeving van de planetoïden Illya en Mathilde geweest te zijn.
(afbeeldingen: vrije voorstelling van de sonde en foto van Eros)
Enkele gegevens:
NSSDC ID: 1996-008A
Norad ID: 23784
Andere namen: Near Earth Asteroid Rendezvous, Discovery 1
Lanceertuig: Delta II 7925-8
Massa: 487 kg.
lanceringen van allerlei aard, onder andere
in 1959: de VS militaire wetenschapssatelliet Vanguard 2 (SLV4);
in 1961: de VS militaire wetenschapssatelliet Discoverer 20;
in 1966: de FR wetenschapssatelliet Diapason D1A;
in 1971: de VS militaire satellieten Calsphere 3, 4 en 5, DMSP 5A-F3 en OPS 3297, en een SU ELINT satelliet Tselina-O;
in 1980: de JP technologietest satelliet Tansei 4;
in 1982: een SU navigatiesatelliet Tsikada;
in 1988: de SU GLONASS navigatiesatellieten Uragan-36L, 37L en 38L;
in 1989: een SU fotoverkenner Oblik;
in 1992: een SU militaire navigatiesatelliet Parus;
in 1993: de SU GLONASS navigatiesatellieten Uragan-57L, 59L en 73L;
in 1997: de JP telecomsatelliet JCSat 4;
in 1998: een SU militaire waarnemer Kometa.
in de rand:
- Op 17 februari 1961 zouden twee Soviet cosmonauten, een man en een vrouw, gelanceerd zijn vanaf Baikonur. Gedurende de volgende dagen zouden de radiostations van oa Uppsala, Bochum en Turijn gesprekken opgevangen hebben van deze cosmonauten met de vluchtleiding. Hieruit zou gebleken zijn dat ze niet in staat waren om terug te keren naar de aarde.
lancering in 1965 vanaf Cape Canaveral LC37B, van het Pegasus 1 en Apollo Model 3-BP16 ontwerp.
De missie was bedoeld om metingen uit te voeren ivm meteoroïde-dichtheid in de buurt van de aarde en om het terugval gedrag van de apollo module te onderzoeken.
Een toren voor mogelijke ontsnapping tijdens de lancering was gemonteerd op de top. Pegasus 1 droeg vleugels waarvan de oppervlakte gevoelig was voor meteoroïde inslagen. Na het afstoten van de apollo module bleef de Pegasus zoals gepland in de baan om de aarde.
De Pegasus 1 was de eerste actieve lading gelanceerd door het Saturnus-systeem.
De missie eindigde in augustus 1968 en de terugval in de atmosfeer volgde in september 1978.
(afbeelding: bouw van de testsatelliet)
Enkele gegevens:
NSSDC ID: 1965-009A/B
Norad ID: 1085/1088
Andere namen: Apollo SA-9 Test Flight, Saturn SA-9
Lanceertuig: Saturn I
Massa: 4500/1450 kg.
lanceringen van allerlei aard, onder andere
in 1961: de VS wetenschapssatelliet Explorer 9;
in 1971: de JP technologiesatelliet MTS 1/Tansei 1;
in 1972: een VS militaire satelliet KH 8 en een SU fotoverkenner Zenit-4M;
in 1974: de JP technologiesatelliet MTS 2/Tansei 2;
in 1976: een SU onderscheppingssatelliet IS-Tsiklon;
in 1978: de JP wetenschapssatelliet UME 2/ISSb;
in 1982: een SU fotoverkenner Zenit-6;
in 1983: een SU ELINT satelliet Tselina-D;
in 1984: een SU aardobservatie satelliet Resurs;
in 1995: de SU wetenschapssatelliet Foton 10;
in 1999: de JP telecomsatelliet JCSat 6.
in de rand:
- Op 16 februari 1962 zou het Italiaans Nieuwsbureau ‘Continentale’ aangekondigd hebben dat twee Sovietcosmonauten verdwenen tijdens een ruimtevlucht. Deze vlucht zou begonnen zijn tijdens het 22ste Partij Congres in Moskou, in de herfst van 1961. Continentale citeerde ‘hoog geplaatste personen’ in Praag als bron.
De twee cosmonauten zouden gelanceerd geweest zijn aan boord van een Vostok, voor een vlucht in
8-vorm omheen de maan en de aarde als doel. Het ruimteschip verdween echter en niemand kon de mislukking verklaren.
Het Italiaans Nieuwsbureau zou ook nog beweerd hebben dat nog twee Soviet cosmonauten oefenden voor een ander maanschot “in de nabije toekomst”.
Het is echter twijfelachtig of de Soviets vóór 1968 een draagraket beschikbaar hadden die in staat
was om een bemande capsule naar de maan en terug te brengen.
lancering in 1972 vanaf Baikonur LC81/24, van de Soviet ruimtesonde E-8-5 N°408/Luna 20.
Luna 20 werd in een aardparkeerbaan geplaatst en van daaruit naar de Maan gestuurd.
De sonde bereikte de maan op 18 februari 1972. Op 21 februari maakte Luna 20 een zachte landing op de maan in een bergachtig gebied – 3,5°N-56,5°O - dat bekend staat als de Apollonius hooglanden, 120 km verwijderd van waar Luna 16 was neergestort.
Op het maanoppervlak werd het panoramische televisiesysteem geactiveerd en werden bodemmonsters genomen door middel van uitschuifbare boorapparatuur.
De terugkeermodule van Luna 20 vertrok op 22 februari van het maanoppervlak met 30 gram materiaal in een afgesloten capsule, en landde in de Sovjet-Unie op 25 februari.
(afbeeldingen: een model van deze sonde en de terugkeercapsule)
Enkele gegevens:
NSSDC ID: 1972-007A
Norad ID: 5835
Lading: lander met terugkeer module
Lanceertuig: Proton-K/D(UR-500)
Massa: 5600 kg.
geboorte in 1947 te Thai Binh, van Pham Tuan.
Vietnamese piloot/cosmonaut.
Lid van Interkosmos 1979 groep.
Maakte ruimtevlucht als wetenschapper in Soyuz 37(36).
Verbleef 7,86 dagen in de ruimte.
Eerste Vietnamees in de ruimte - 23 juli 1980.
Was cosmonaut tot 1980.
lanceringen van allerlei aard, onder andere
in 1963: de VS experimentele communicatiesatelliet Syncom 1;
in 1967: de FR wetenschapssatelliet Diadème 2/D1D en een SU militaire wetenschapssatelliet
DS-U2-I;
in 1978: een SU fotoverkenner Zenit-4MKM;
in 1980: de VS wetenschapssatelliet SMM(Solar Maximum Mission);
in 1984: de JP satelliet voor atmosfeeronderzoek Ohzora/Exos C en een SU doelsatelliet Raduga;
in 1987: de SU militaire satelliet EPN 3.695;
in 1989: een SU doelsatelliet Duga-K en een militaire waarschuwer Oko, en de VS militaire satelliet USA 35/Navstar 2-01;
in 1990: de VS militaire satellieten USA 51/SDI 5/LACE en USA 52/SDI 6/RME;
in 1991: een SU aardobservatie satelliet Prognoz US-KMO;
in 1996: de telecomsatelliet Intelsat 708;
in 1997: de SU militaire communicatiesatellieten Gonets D1-4, D1-5, D1-6 en drie Strela-3;
in 1998: de SU communicatiesatellieten Globalstar L1, L2, U1 en U2.
lancering in 1961 vanaf Baikonur LC1, van de Soviet ruimtesonde MV-1VA N°2/Venera 1.
De venussonde 1VA s/n 2 wordt in een baan om de aarde geschoten op de “zware drager” Tyazheliy
Spunik 5 (VS aanduiding Sputnik 8), om vandaar naar venus gelanceerd te worden en er een capsule op neer te laten.
De lancering slaagt, maar op 19 mei vliegt de sonde, als eerste aards tuig, aan venus voorbij op 100000 km en komt vervolgens in een heliocentrische baan. Op 19 februari, zowat twee miljoen km van de aarde, wordt het radiokontakt verloren. Uit de ontvangen gegevens konden de wetenschappers afleiden, dat de zonnewind (voor het eerst opgemerkt door Loena 1 en 3) ook aanwezig was in de interplanetaire ruimte.
(afbeelding: een model van dit type sonde)
Enkele gegevens:
NSSDC ID: 1961-003A/C (gamma 1/3)
Norad ID: 77/80
Andere namen: AMS Sputnik 8
Lading: mars/venussonde 1VA
Lanceertuig: Molniya 8K78 L1-6B
Massa: 6475/643 kg.
selektie in 1988 van de OS „Mir” Afghanistan cosmonauten
Mohammad Masum Dauran Ghulam,
Abdul Ahad Mohmand.
Alleen Mohmand zal in de ruimte vertoeven.
lanceringen van allerlei aard, onder andere
in 1965: een SU doelsatelliet DS-P1-Yu;
in 1974: een SU fotoverkenner Zenit-4M;
in 1975: een SU aardobservatie satelliet Sfera en een fotoverkenner Zenit-4MK;
in 1976: een SU doelsatelliet Lira;
in 1979: een SU oceaanobservatie satelliet Okean-E;
in 1980: een SU militaire waarschuwer Oko;
in 1981: een SU militaire navigatiesatelliet Parus;
in 1986: de NASDA communicatiesatelliet BS 2b/Yuri 2B;
in 1987: de VS militaire satelliet SDS 11/USA 21;
in 1991: acht SU militaire communicatiesatellieten Strela-1M;
in 1994: zes SU militaire communicatiesatellieten Strela-3;
in 1997: de JP astronomie satelliet Haruka/Muses-B.
in de rand:
- In de westerse wereld ging het gerucht dat de zware drager van Venera 1 een cosmonaut aan boord had.
Italiaanse radio-amateurs zouden menselijke stemmen afkomstig uit dit tuig opgevangen hebben.
De Soviet vluchtleider Kamanin noemt dit louter speculatie.
vertrek in 1990 van het ruimteschip Soyuz TM9 (Norad ID: 20494), naar het Soviet ruimtestation MIR.
De cosmonauten vormen de zesde permanente bezetting en zullen er 179 dagen verblijven.
De vertrekkende Soyuz TM8 bemanning bemerkt beschadigingen aan de gekoppelde Soyuz TM9, waardoor buitenwerkzaamheden (EVA) nodig worden. Het speciaal gereedschap hiervoor werd op 10 juni aangevoerd in de Kristall module.
De inzittenden zijn:
Anatoly Y.Solovyev, gezagvoerder,
Aleksandr M.Balandin, vluchtingenieur.
vertrek in 1997 van de ruimtependel Discovery STS 82 (Norad ID: 24719), voor een 10-daags verblijf in de ruimte.
Deze missie heeft de tweede onderhoudsbeurt van HST als doel, waarvoor vijf maal twee astronauten aan het werk moeten. Hiertoe wordt de ruimtetelescoop op 13 februari dmv de mechanische arm, bediend door Hawley, gegrepen. Op 19 februari wordt HST hoger dan voorheen terug in de ruimte geplaatst.
De inzittenden zijn:
Kenneth D.Bowersox, bevelhebber,
Scott J.Horowitz, piloot,
Mark C.Lee, missiespecialist,
Steven A.Hawley, missiespecialist,
Gregory J.Harbaugh, missiespecialist,
Steven L.Smith, missiespecialist,
Joseph R.Tanner, missiespecialist.
geboorte in 1960 te Waterburg – Connecticut, van Richard Alan (Rick) Mastracchio.
Amerikaanse missiespecialist/astronaut.
Lid van NASA 16-1996 “The Sardines”.
Maakte ruimtevlucht als
missiespecialist in STS 106, STS 118 en STS 131; en
ISS expeditielid in Soyuz TMA11M.
Verbleef 227,60 dagen in de ruimte.
Maakte 9 ruimtewandelingen - samen 53u04’.
Was astronaut tot juli 2015.
lanceringen van allerlei aard, onder andere
in 1965: de VS militaire experimentele satellieten LES 1 en Transtage 3;
in 1966: een SU militaire wetenschapssatelliet DS-U1-G;
in 1970: de JP technologiesatelliet LASS/Ohsumi en de VS militaire satelliet DMSP 5A-F1;
in 1976: een SU fotoverkenner Zenit-4MK;
in 1977: de SU communicatiesatelliet Molniya 2-17;
in 1980: acht SU militaire communicatiesatellieten Strela-1M;
in 1981: de NASDA testsatelliet ETS 4/Kiku 3;
in 1982: een SU spionage satelliet US-P;
in 1986: de SU wetenschapssatelliet Musson-16;
in 1992: de JP aardobservatie satelliet JERS 1/Fuyo 1.
vertrek in 1997 van het ruimteschip Soyuz TM25 (Norad ID: 24717), naar het Soviet ruimtestation MIR.
De cosmonauten Tsibliyev en Lazutkin worden lid van de 23ste permanente bezetting en zullen er 185 dagen verblijven.
ESA astronaut Reinhold zal experimenten uitvoeren in de Kristall module en keert na 20 dagen in Soyuz TM24 terug naar de aarde.
Problemen waren er op 24 februari door brand in een zuurstofpatroon en op 24 juni door beschadiging van een zonnepaneel van de Spektr module, bij een slecht aflopende manuele koppeltest met Progress M34.
De inzittenden bij de lancering zijn:
Vasili V.Tsibliyev, gezagvoerder,
Aleksandr I.Lazutkin, vluchtingenieur,
Ewald Reinhold, wetenschapper - ESA MIR97;
bij de landing:
Vasili V.Tsibliyev, gezagvoerder,
Aleksandr I.Lazutkin, vluchtingenieur.
geboorte in 1968 te Morristown - New Jersey, van Garrett Erin Reisman.
Amerikaanse missiespecialist/astronaut.
Lid van NASA 17-1998 “The Penguins”.
Maakte ruimtevlucht als
ISS expeditielid in STS 123(124) en
missiespecialist in STS 132.
Verbleef 107,05 dagen in de ruimte.
Maakte 3 ruimtewandelingen – samen 21u12’.
Was astronaut tot maart 2011.
selectie in 1999 van de NASDA-4 astronauten
Satoshi Furukawa,
Akihiko Hoshide,
Naoko Sumino/Yamazaki.
Alleen Furukawa en Hoshide vertoefden in de ruimte.
lanceringen van allerlei aard, onder andere
in 1966: een SU fotoverkenner Zenit-2;
in 1970: een SU fotoverkenner Zenit-4;
in 1983: een SU aardobservatie satelliet Resurs-F1;
in 1989: een SU fotoverkenner Oblik, het MIR cargoschip Progress 40 en zes militaire communicatiesatellieten Strela-3;
in 1992: de VS militaire satelliet USA 78;
in 1998: de VS militaire aardobservatie satelliet GFO en de telecomsatellieten Orbcomm-FM3 en FM4.
vertrek in 1984 van het ruimteschip Soyuz T10 (Norad ID: 14701), naar het Soviet ruimtestation
Salyut 7.
De drie vertrekkende cosmonauten worden de derde permanente bezetting van het station, en zullen na 237 dagen verblijf in de ruimte op 2 oktober landen in Soyuz T11.
Ze moeten Salyut 7 binnengaan bijgelicht door zaklampen en nemen de geur waar van verbrand metaal.
Op 17 februari kunnen ze beginnen met hun routine opdrachten. Deze omvatten oa het opvolgen door fysicus Atkov van hun lichamelijke toestand.
Met Soyuz T10 keren drie bezoekende cosmonauten, die vertrokken in Soyuz T11, na 8 dagen terug naar de aarde.
De inzittenden bij de lancering zijn:
Leonid D.Kizim, gezagvoerder,
Vladimir A.Soloviyov, vluchtingenieur,
Oleg Y.Atkov, wetenschapper;
bij de landing:
Yuri V.Malyshev, gezagvoerder,
Gennady M.Strekalov, vluchtingenieur,
Rakesh Sharma, wetenschapper - India.
lanceringen van allerlei aard, onder andere
in 1962: de VS weersatelliet TIROS 4;
in 1967: de FR wetenschapssatelliet Diadème D1C, de VS militaire satelliet DMSP 4A-F2/DAPP 2418 en een SU fotoverkenner Zenit-4;
in 1973: een SU fotoverkenner Zenit-4M;
in 1978: een SU fotoverkenner Orion;
in 1979: een SU doelsatelliet Vektor;
in 1984: een SU ELINT satelliet Tselina-D;
in 1985: de communicatiesatellieten Arabsat-F1 en Brasilsat 1/SBTS 1, en de VS militaire satellieten SDS 10/USA 9 en Delta 181/USA 30;
in 1994: de CN wetenschapssatelliet Practice 4/Shijian 4/SJ 4 en de testsatelliet Shijian 4-2/SJ 4-2.
in de rand:
- Een tekening van de koppeling van Soyuz T10 aan Salyut 7 werd gebruikt in een versie van het computerspel Tetris.
lancering in 1967 vanaf Baikonur LC1/5, van het Soviet ruimteschip Soyuz 7K-OK-3.
Dit is de derde test van een later te bemannen Soyuz.
Na 48 uren in een baan om de aarde komt het tuig door controleproblemen te steil naar beneden, waardoor er een gat van 30 cm in het hitteschild brandt. Vervolgens valt de capsule door het ijs in de zee van Aral.
De vluchtleiding beoordeelt de testresultaten toch als “voldoende” om over te gaan tot de lancering van de bemande Soyuz 1.
(afbeelding: een expo-model van dit ruimteschip)
Enkele gegevens:
NSSDC ID: 1967-009A
Norad ID: 2667
Andere namen: Kosmos 140
Lanceertuig: Soyuz
Massa: 6450 kg.
lancering in 1968 vanaf Baikonur LC1/5, van de Soviet ruimtesonde Luna E-6LS-112.
Luna E-6LS No.112, soms geïdentificeerd door de NASA als Luna 1968A, was het 2de Soviet ruimtevaartuig, van een reeks van drie geplande lanceringen van dat type, dat verloren ging tijdens de mislukte lancering.
Het ruimtevaartuig was bedoeld om in een maanbaan te komen, waaruit het de technologie zou uittesten voor toekomstige bemande maanmissies.
Tijdens de vlucht van de derde trap komt een brandstofklep vast waardoor meer brandstof dan normaal verbruikt wordt. De raket komt bij T+524,6 seconden zonder brandstof en bereikt geen aardorbit.
De latere Luna 14 ruimtesonde had hetzelfde doel.
(afbeelding: een tekening van dit type sonde)
Enkele gegevens:
NSSDC ID: -
Norad ID: -
Andere namen: Luna 1968A
Lanceertuig: Molniya 8K78M
Massa: 1700 kg.
vertrek in 1977 van het ruimteschip Soyuz 24 (Norad: 9804), naar het Soviet ruimtestation Salyut 5.
De twee militaire cosmonauten vormen de derde en laatste missie naar het militaire station.
Ze zullen er 18 dagen werken na eerst het probleem met de giftige dampen op te lossen, die het voortijdig vertrek van Soyuz 21 nodig maakte. Verder experimenteren de cosmonauten met materialen en biologische specimen, en nemen ze militair belangrijke foto’s van de aarde. Tenslotte maken ze Salyut 5 klaar voor de terugval in de atmosfeer, wat zowat zes maanden later gebeurt.
De inzittenden zijn:
Viktor V.Gorbatko, gezagvoerder,
Yuri N.Glazkov, vluchtingenieur.
lancering in 1999 vanaf Cape Canaveral SLC17A, van de VS ruimtesonde Stardust.
Het primaire doel van de Stardust missie is door de komeet P/Wild 2 te vliegen en monsters te verzamelen van stof en vluchtige stoffen uit de coma van de komeet. Dit gebeurt op 2 januari 2004, en de capsule met materiaal wordt op 15 januari 2006 op aarde gedropt. De missie wordt dan uitgebreid met het “NExT” gedeelte, door de sonde de komeet Tempel-1 te laten opzoeken en de kern te fotograferen, wat op 15 februari 2011 gebeurt.
Stardust maakte ook foto’s van de asteroïde 5535 Annefrank, terwijl ze hieraan voorbijvloog.
(afbeeldingen: vrije voorstelling van de sonde in de ruimte en de terugkeercapsule)
Enkele gegevens:
NSSDC ID: 1999-003A
Norad ID: 25618
Andere namen: Stardust Sample Return, NExT (New Exploration of Tempel-1)
Lading: materiaalcapsule
Lanceertuig: Delta 7426-9.5
Massa: 300 kg.
geboorte in 1926 te Voronezh, van Konstantin Petrovich Feoktistov.
Russische wetenschapper/cosmonaut - Ingenieur.
Lid van Soviet Wetenschappers 1 en Energia 1977 groep.
Maakte ruimtevlucht als wetenschapper in Woskhod 1.
Verbleef 1,01 dagen in de ruimte.
Eerste satellietontwerper als cosmonaut.
Bleef ruimtevaartmedewerker tot 1987.
Overlijdt op 21 november 2009 te Moskou.
geboorte in 1932 te Jackson – Michigan, van Alfred Merrill Worden.
Amerikaanse piloot/astronaut.
Lid van Nasa 5-1966 groep.
Maakte ruimtevlucht als CM piloot in Apollo 15.
Verbleef 12,30 dagen in de ruimte.
Maakte 1 ruimtewandeling van 39’07”.
Was astronaut tot 1975.
geboorte in 1963 te St.Paul – Minnesota, van Heidemarie Martha Stefanyshyn-Piper.
Amerikaanse missiespecialist/astronaute – Ingenieur.
Lid van NASA 16-1996 “The Sardines”.
Maakte ruimtevlucht als missiespecialist in STS 115 en STS 126.
Verbleef 27,65 dagen in de ruimte.
Maakte 5 ruimtewandelingen - samen 33u42’.
Was astronaute tot juli 2009.
lanceringen van allerlei aard, onder andere
in 1969: een SU doelsatelliet DS-P1-Yu;
in 1980: een VS spion/killer KH 11 en een SU ELINT satelliet Tselina-D;
in 1986: een SU militaire waarnemer Terilen;
in 1987: een SU fotoverkenner Oblik;
in 1990: de JP satellieten MOS 1B/MOMO 1B, Debut 1/Orizuru en Fuji 2/JAS 1B/Oscar 20;
in 1991: een SU militaire waarnemer Kobal't;
in 1994: de VS communicatiesatelliet DFS 1/Milstar 1 en de militaire satelliet USA 99.
in de rand:
- Feoktistov werd in 1955 lid van het team dat onder leiding van Sergej Koroljov oa de ruimtevaartuigen Sputnik, Vostok, Woskhod en Soyuz ontwierp.
In juni 1964 werd Feoktistov geselekteerd om een kosmonautenopleiding te volgen.
Woskhod 1 was voor Feoktistov de eerste en enige ruimtevlucht, het was tevens de eerste ruimtevlucht met een bemanning bestaande uit meer dan één persoon.
Na zijn ruimtevlucht zette Feoktistov zijn werk aan het ruimtevaartprogramma voort en werd later hoofd van het vluchtleidingscentrum in Baikonur.
lancering in 1970 vanaf Baikonur LC81/23, van de Soviet ruimtesonde Luna E-8-5 No.405.
Luna E-8-5 No.405, ook bekend als Luna Ye-8-5 No.405, en soms geïdentificeerd door de NASA als Luna 1970A, was een Sovjet ruimtevaartuig dat verloren ging in een mislukte lancering in 1970.
Het was de vijfde van de acht geplande lanceringen. Het was de bedoeling om een zachte landing op de maan uit te voeren, een monster van de maanbodem te nemen en terug te sturen naar de aarde.
Een defecte druksensor legde de eerste trap al na 128 seconden stil en het geheel stortte verderop neer.
(afbeelding: een model van dit type sonde)
Enkele gegevens:
NSSDC ID: -
Norad ID: -
Andere namen: Luna 1970A
Lading: maansonde E-8-5 VA
Lanceertuig: Proton-K/D(UR-500)
Massa: 5600 kg.
geboorte in 1961 te Ryasnoye – Kharkov, van Yuri Ivanovich Onufriyenko.
Oekraiense piloot/cosmonaut.
Lid van TsPK 10-1989 selektie.
Maakte ruimtevlucht als
gezagvoerder in Soyuz TM23 en
ISS expeditielid in STS 108(111).
Verbleef 389,60 dagen in de ruimte.
Maakte 8 ruimtewandelingen - samen 42u23’.
Was cosmonaut tot 17 maart 2004 en bleef aktief in de ruimtevaart.
lanceringen van allerlei aard, onder andere
in 1968: een SU fotoverkenner Zenit-4;
in 1969: de communicatiesatelliet Intelsat III-F3;
in 1974: een SU ELINT satelliet Tselina-O;
in 1975: de SU communicatiesatelliet Molniya 2-12, de VS weersatelliet SMS 2 en de FR aardobservatiesatelliet Starlette;
in 1977: de VS militaire satelliet IMEWS 07/DSP 07;
in 1979: de JP experimentele communicatiesatelliet ECS 1/Ayame;
in 1981: de SU wetenschapssatelliet Interkosmos 21;
in 1983: een SU militaire waarnemer Feniks;
in 1985: de SU weersatelliet Meteor 2-12 en een fotoverkenner Oblik;
