Om bij tijd, eens terug te genieten van de plaatsen waar je ooit geweest bent! De wereld in een muisklik http://www.alovelyworld.com/index2.html
OP REIS MET DE BLAUWE VOGEL - Cruise op deNijl -
1.Lezers die het hele REISVERSLAG WENSEN TE LEZEN.... weet dat dit in omgekeerde orde staat.
Het begint met de terugreis 15.09.06 (zie blog vanaf 3december 06) en eindigt met het vertrek op 01.09.06 ( zie blog vanaf 3 oktober 06)
2.Verder wordt deze blog aangevuld met EGYPTE NU:actuele feiten en vondsten...
08-06-2008
De Nijl andere stijl
De Nijl andere stijl
De Nijl.
Egypte heeft zijn bestaan te danken aan de Nijl, die voor vruchtbare grond en vis zorgt midden in het dorre woestijnlandschap.
In Deir al-Medina woonden de kunstenaars die aan de graven in het Dal der Koningen werkten. Hier konden archeologen veel leren over het dagelijks leven van de oude Egyptenaren.
Vanuit de luchtballon kan je pas goed zien hoe mooi en verscheiden Egypte is.
Een verplichte stop is Edfu, met de schitterende tempel van Horus.
Een waterpijp roken gebeurt volgens een heel ritueel, dat je in café Kom-Ombo zelf kan beleven.
Een aanrader in Luxor is het Sofitel Karnak. Je kan er prachtige zonsondergangen zien.
Het is een klassieker: een Nijlcruise van Luxor naar Aswan. Egypte zien vanaf het dek van een cruiseschip. Dagen luieren aan boord en af en toe een tempel ontdekken. Drieduizend jaar terug in de tijd stappen. Luxor, Karnak, Memnon, Hatsjepsoet, Esna, Kom Ombo en Edfu. Moe van al die tempels? Dan zijn er alternatieven. De Nijl, andere stijl.
Met de feloeka in Aswan In Aswan kan je het luxecruiseschip even inruilen voor een feloeka, de typische rivierbootjes met hun driehoekige zeil. De meeste tochtjes gaan naar het Kitchnereiland met zijn botanische tuin of varen rond het Elefantina-eiland, dat zo genoemd werd vanwege zijn olifantvormige rotsen. Maar als je verder stroomopwaarts vaart, richting oude dam, kom je aan de vroegere watervallen, die nu voorgoed getemd zijn. Hier bevindt zich een klein natuurreservaat, waar vogels te spotten zijn. Langs de oevers bevinden zich ook typische Nubische dorpjes. Deze donkere Egyptenaren kwamen in de buurt van Aswan wonen nadat hun oorspronkelijke dorpen door het water van het Nassermeer werden verzwolgen. We meren aan bij een restaurantje dat tegen een grote zandduin is gebouwd. Op de westelijke Nijloever tegenover de stad Aswan reikt de woestijn bijna tot aan de rivier. We krijgen een Nubische koffieceremonie en een typische maaltijd met lam en couscous voorgeschoteld. Het uitzicht op de Nijl is gratis. Op de kade in Aswan word je vast aangesproken door schippers die een feloeka hebben. Goed de route en de prijs afspreken, is de boodschap. Ongeveer 25 euro per persoon.
Zweven over de Nijl De Nijl zien vanuit de lucht. 's Morgens vroeg worden we met een bootje over de Nijl gezet. Daarna volgt een korte rit met een busje naar een open vlakte, waar de ballon wacht. Na een aantal veiligheidsinstructies blaast de piloot met de branders leven in de ballon en ga je langzaam omhoog. In de lucht zie je pas echt waarom Egypte een geschenk van de Nijl wordt genoemd. Een brede, groene strook langs beide kanten van de rivier mondt abrupt uit in de okergele woestijn en kale bergen. Naarmate de zon hoger klimt, tekenen de contouren van de tempels en bezienswaardigheden zich scherper af. Onder ons ontwaren we de kolossen van Memnon, het Ramasseum en de fortachtige graftempel van Ramses III. In de verte zien we ook hoe de terrassen van de graftempel van Hatsjepsoet gebouwd werden tegen de Thebaanse heuvels. Onze piloot Ahmed laat de ballon soms zakken, zodat we rakelings over de gewassen scheren. Mensen in de dorpjes op de westoever wuiven naar ons. Als we een halfuurtje later een zachte landing maken, komt de plaatselijke jeugd aanhollen. Ook voor hen zijn de ballonvaarten een hele belevenis. Een ballonvlucht duurt een goede twee uur en kost bij Magic Horizon Balloons 90 euro per persoon. Inbegrepen: de transfers van en naar de boot, de ballonvaart, water en thee aan boord. Reserveren via e-mail: booking@magic-horizon.com . Je kan ook aan boord boeken bij de gids.
Kunstenaars van de farao Voor wie de graven en de tempels van de farao's op de westoever van Thebe al gezien heeft, kan een bezoekje aan Deir al-Medina een mooi alternatief zijn. Dat was het arbeidersdorp waar de ambachtslieden en kunstenaars die werkten in het Dal der Koningen woonden. Franse archeologen hebben de grondvesten van 68 huizen blootgelegd. Het dorp kan je zien van op een hoogte, maar is zelf niet toegankelijk. Deir al-Medina is vooral interessant voor diegenen die iets willen te weten komen over het dagelijks leven van de oude Egyptenaren. Iets buiten het dorp is ook een begraafplaats ontdekt. Heel mooi is het graf van Sennedjem, dat kleurrijke muurtekeningen heeft van begrafenisrituelen. Hoewel veel kleiner dan de laatste rustplaatsen van de farao's, is dit graf toch ook indrukwekkend. Bovendien is het er veel minder druk dan in de Vallei der Koningen. Deir al-Medina ligt tegen de Thebaanse bergen, tussen het Dal der Koninginnen en de graftempel van Hatsjepsoet. Deze uitstap is meestal niet inbegrepen in de klassieke bezoeken aan de westelijke oever. Je moet dus zelf het vervoer regelen. Dat is geen probleem, want veel inwoners van Luxor hebben wel een 'neef' die je er mits betaling naar toe kan brengen. De toeristische kantoortjes op de Corniche in Luxor kunnen dit ook regelen. Reken op 15 euro per persoon.
Waterpijp roken in Kom Ombo Aan de voet van de tempel in Kom Ombo bevindt zich café Kom-Ombo, een openluchtcafé waar je kunt lurken aan een waterpijp op kussens en tapijten. Muzikanten met traditionele instrumenten zorgen voor sfeer. Alles verloopt volgens een vast ritueel. Bovenaan wordt het tabakskommetje gevuld met rookwaar. Meestal appeltabak, maar er is ook keuze uit andere smaken. Daarna worden boven op de tabak brandende kooltjes gelegd. Onder aan aan de metalen schacht van de waterpijp, vind je een reservoir met water. Daarna gaat de rubberen slang van mond tot mond. Iedereen krijgt een plastic teutje voor de hygiëne. De rokers zuigen aan de slang tot het water gaat borrelen en proeven dan de zoete tabakssmaak in de mond. Volgens de Egyptenaren is deze vorm van roken gezonder, omdat het water de nicotine zou tegenhouden. Het café bevindt zich aan de uitgang van de tempel van Kom Ombo en niet ver van de kade waar de cruiseschepen aanmeren. Je kan een bezoek aan de tempel dus perfect combineren met de waterpijp. Of je loopt gewoon even langs vooraleer jouw schip afvaart. Voor ongeveer 2 euro kan je een waterpijp roken. Zo'n apparaat is ook te koop als souvenir. Reken dan op 20 à 25 euro.
Praktisch Cruise: wij gingen mee met het aangename, gezellige schip Kasr El Nil (****) van Sunworld/Mediterra dat 47 kajuiten en 4 suites heeft. Een achtdaagse cruise in volpension met vluchten en transfers al vanaf 549 euro. Kies ten minste voor een viersterrenschip. Voor het uitgebreide excursiepakket 99 euro extra. Sunworld-Mediterra werkt samen met een tiental Egyptische gidsen die uitstekend Nederlands spreken. Boeken bij de reisagent of via http://www.sunworld.be
Verblijf: wil je na de cruise nog even uitrusten in een hotel in Luxor? Een aanrader is het Sofitel Karnak (*****), op een groot domein aan de Nijl, met mooie zonsondergangen. Centrum Luxor op 6 km, gratis shuttleservice per boot. Zeven nachten met ontbijt vanaf 569 euro per persoon bij Sunworld.
Beste periode: voor- of najaar. 's Zomers snikheet. Eten & drinken: aan boord (buffetten) en in de hotels doorgaans goed, maar soms te veel op westerse leest geschoeid. Wie tijdens excursies in typische restaurants wil eten, moet uitkijken dat alles goed gekookt is. Voorzie goed gevulde reisapotheek.
Geld: Egyptische pond = 12 eurocent. Euro's te wisselen in banken en aan boord van schepen. In Luxor makkelijk geld uit de muur te halen. Tracht steeds kleine coupures te hebben. Dit is handig voor de onvermijdelijke fooien. Weet ook dat de Egyptenaren bijna nooit kunnen teruggeven op grote biljetten. Ding zeker af in souvenirwinkels.
Documenten: internationaal paspoort is handigst of identiteitskaart met 1 pasfoto (visum bij aankomst kost 20 euro).
Veiligheid: overal toeristenpolitie, verkeer is chaotisch, handelaars opdringerig, voor foto's betaal je fooien.
Ben jij een van die mensen die de laatste dagen een beetje lusteloos en neerslachtig rondlopen omdat het weer allesbehalve opbeurend te noemen is? Misschien ben je zelfs druk op zoek naar zonniger oorden om enkele dagen door te brengen. Op amper 4 uur vliegafstand van Brussel vind je zo'n oase: Luxor.
Tempel van Karnak Maar liefst 30% van alle restanten uit de Antieke Wereld bevindt zich in Luxor. Absolute blikvanger is ongetijfeld de Tempel van Karnak. De bouwwerken van dit indrukwekkende aanbiddingsoord in het ooit oppermachtige Thebe namen niet minder dan 1.300 jaar in beslag.
Tenzij je zelf een gediplomeerd egyptoloog bent, is een goede plaatselijke gids onontbeerlijk. Hij legt je in verbazend goed Nederlands en tot in de kleinste details uit hoe de tempel tot stand kwam en dankzij enkele leuke anekdotes krijg je een idee van hoe het er in die tijd aan toe moet gegaan zijn.
Tempel van Luxor Ook de Tempel van Luxor is een bezoekje waard. Vooral als je je altijd al hebt afgevraagd waar die fameuze obelisk op het Parijse Place de la Concorde vandaan komt. Die werd in 1831 verwijderd van de rechterzijde van de ingang van de tempel en vervoerd naar de Franse hoofdstad. Zijn tweelingbroer flankeert nog altijd onaangeroerd de linkerzijde.
Luchtballon Een adembenemende en 'alternatieve' manier om Luxor te ontdekken is de heteluchtballon. Een ervaring die echter alleen voor vroege vogels is weggelegd, want wegens de hitte moet de ballon al voor dag en dauw opstijgen.
De kapitein van dienst neemt eerst bloedernstig alle vluchtprocedures met je door. Maar je onverdeelde concentratie wordt wel beloond. Nadat je bent opgestegen vlakbij de Vallei der Koningen zweef je gedurende een half uur over Luxor en scheer je rakelings over de Nijl en de Tempel van Luxor. En met een beetje geluk -afhankelijk van de windrichting- zet de gezagvoerder zijn vehikel neer op een akker in het midden van een onooglijk klein dorpje.
Geen vijf minuten later staan zowat alle kinderen van het dorp rond de ballon en krijgt de term 'gastvrijheid' een extra dimensie. Als je het er levend vanaf brengt krijg je op de koop toe een heus vliegeniersbrevet mee naar huis.
Cruise op de Nijl Ook het water van de Nijl vormt een leuke afwisseling op de stoffige landwegen in en rond Luxor. Niet meteen de goedkoopste route, maar absoluut elke Egyptische pond waard, is een meerdaagse cruise op de Nijl. Het schip voert je van Luxor naar Aswan, in het uiterste zuiden van Egypte.
De Aswandam -opgetrokken in de jaren '60- is even spectaculair als omstreden. Een hele beschaving ging samen met zijn land ten onder. Nubië is voorgoed opgezwolgen door het water en zijn bewoners hebben hun heil gezocht in Egypte en het aangrenzende Soedan.
Hou je liever de hand wat meer op de knip, maar wil je toch genieten van de fauna en flora langs de oevers van de Nijl, dan biedt een zeiltochtje met een felukka misschien wel uitkomst.
Kales Het centrum van Luxor tenslotte, laat zich op geen beter denkbare manier ontdekken dan een ritje met de plaatselijke 'taxi', de kales. Spreek vooral vooraf een prijs af, want de koetsiers staan niet meteen bekend om hun eerlijke inborst.
Opvallend is dat nagenoeg geen enkel huis in de stad volledig is afgewerkt. Daken en ruiten ontbreken overal. Geen kwestie van airconditioning, wel van fiscaliteit. Op onafgewerkte gebouwen worden namelijk geen belastingen geheven.
Soeks Heb je genoeg van het gewiebel van je taxi, stap dan gerust af in een van de vele smalle straatjes (soeks) en proef op een terrasje van een van de plaatselijke geneugten: een waterpijp met appeltabak of een verfrissende Karkadè, een drankje op basis van hibiscus.
In de soeks leer je het echte Luxor kennen: chaotisch, luid en kleurrijk. Pingelen is hier de nationale sport, dus koop nooit iets als je het niet minstens voor de helft van de prijs mee naar huis krijgt. (bdr)
'Verloren' piramide teruggevonden in Egypte Uitgegeven: 5 juni 2008 20:31
AMSTERDAM - Egypte heeft donderdag een vierduizend jaar oude piramide onthuld die zoek was geraakt en onlangs werd herontdekt. Ook onthuld werd een processieweg die langs de piramide loopt en waarover ooit hogepriesters liepen met de mummies van heilige stieren die in de oude Egyptische hoofdstad Memphis werden aanbeden.
De piramide is waarschijnlijk gebouwd door koning Menkauhor, een weinig bekende farao die maar acht jaar aan het bewind was. In 1842 maakte de Duitse archeoloog Karl Lepsius melding van de piramide bij een opsomming van zijn vondsten in Saqqara. De 'piramide zonder kop'- zo genoemd omdat de top ontbrak - staat op de lijst vermeld als nummer 29.
Lepsius' vondst raakte met woestijnzand overdekt en al die tijd kon niemand Menkauhors laatste rustplaats terugvinden. Een team onder leiding van de Egyptische hoofdarcheoloog Zahi Hawass vond na anderhalf jaar graven alleen de voet van de piramide - de 'superstructuur', zoals de Egyptenaren zeggen - onder acht meter zand terug.
Dodenstad
Hawass leidde donderdag een groep journalisten rond op de vindplaats in Saqqara, de dodenstad en begraafplaats van de vorsten van Memphis, de hoofdstad van het Oude Koninkrijk even ten zuiden van Caïro. De stijl van de piramide wijst erop dat die stamt uit de Vijfde dynastie, zei hij, een periode die duurde van 2465 jaar tot 2325 jaar voor Christus.
Daarmee zou de piramide slechts tweehonderd jaar jonger zijn dan de beroemde grote piramide van Giza, die waarschijnlijk werd voltooid in 2500 v. Chr. Een andere aanwijzing voor deze datering is een grijs granieten deksel van een sarcofaag die in de piramide is aangetroffen en die typerend is voor de genoemde periode.
Grafkamer
Hoe imposant de piramide mogelijk is geweest valt uit de rechthoek van grote rotsblokken in een vijf meter diepe kuil niet af te lezen. En in de grafkamer die de piramide bevat is geen cartouche -de naam van de farao in hiërogliefen- gevonden waaruit blijkt dat de piramide aan Menkauhor behoort. Maar Hawass is ervan overtuigd dat het zo is, omdat alle gegevens daarop wijzen.
De andere vondst, de processieweg, dateert uit de Ptolemeïsche periode die tot 30 jaar voor Christus duurde en ongeveer drie eeuwen besloeg. Volgens de overlevering mocht alleen de hogepriester, zijn gezicht bedekt door een masker, over de weg lopen om de gemummificeerde resten van heilige stieren naar het Serapium van Saqqara te dragen, een netwerk van ondergrondse grafkamers waar de dieren in sarcofagen werden bijgezet.
Vanaf woensdag kunnen vakantiegangers in Amsterdam op de valreep hun inentingen halen.
AMSTERDAM (ANP) Wie nog even de laatste aankopen doet voor de vakantie, kan vanaf woensdag op de valreep ook de benodigde inentingen halen in de binnenstad van Amsterdam. De KLM heeft een nieuwe prikkliniek geopend waar mensen zich kunnen laten vaccineren voordat ze op reis gaan, maakte de luchtvaartmaatschappij bekend.
De KLM heeft al vestigingen van de zogeheten Travel Clinic op Schiphol, SchipholOost en in het WTC in de hoofdstad. De Travel Clinic aan de Raadhuisstraat zit vlakbij de bekende winkelstraten en is toegankelijk zonder afspraak.
De maatschappij hoopt dat meer reizigers zich laten inenten. Volgens de KLM hebben veel mensen bijvoorbeeld geen idee dat ze voor landen als Turkije en Egypte vaccinaties nodig hebben.
BRUSSEL (Kerknet/Kath.net) Zaterdag werd een koptisch klooster in de Egyptische provincie Mimya aangevallen door radicale moslims. Daarbij werden drie monniken ontvoerd en zwaar mishandeld. De drie konden echter al snel bevrijd worden. De daarop volgende protestmars van driehonderd christenen werd door de politie uiteengedreven. Meteen braken nieuwe onlusten uit, waarbij een moslim werd gedood en drie christenen ernstig gewond raakten. Acht kopten zijn aangehouden. De Vereniging van Bedreigde Volkeren noemt het incident een aanduiding van het groeiende geweld tegen koptische christenen in Egypte. Vorige week werden in Cairo al een juwelier en drie van zijn christelijke medewerkers aangevallen. Van de 79 miljoen Egyptenaren is ruim 8 miljoen christen, goed voor 8% van de bevolking. De meerderheid zijn koptische christenen.
AP, Reuters gepubliceerd op 27 mei 2008 03:00, bijgewerkt op 27 mei 2008 08:00
CAÏRO - Het Egyptische parlement heeft opnieuw de noodtoestand verlengd. Deze bestaat al 27 jaar. Op verzoek van president Hosni Mubarak keurde het parlement de verlenging van de omstreden uitzonderingswet, die de overheid verregaande bevoegdheden geeft personen op te pakken en gevangen te zetten, maandag goed.
Mubarak had bij de verkiezingen in 2005 beloofd de wet, die na de moord op zijn voorganger Anwar Sadat in 1981 werd afgekondigd en sindsdien telkens met twee jaar werd verlengd, in te trekken. Maandag verzocht hij het parlement toch de wet te verlengen.
Premier Ahmed Nazif hield het parlement voor dat verlenging noodzakelijk was om Egypte tegen terroristen te beschermen. Het voorstel tot verlenging werd aangenomen met 305 stemmen voor en 103 tegen. Onder de tegenstemmers waren volgens oppositielid Hassan Hamadi ook parlementsleden van de partij van Mubarak.
Premier Nazif zei dat de regering haar belofte zal nakomen om een nieuwe antiterrorismewet in te voeren. Hij noemde echter geen termijn waarbinnen die zal worden ingediend.
Mohammed Habib, plaatsvervangend leider van de Moslimbroederschap, zei dat de verlenging betekent dat de politiestaat in stand wordt houden.
De afgelopen maanden heeft de regering een harde opstelling aangenomen tegen actievoerders die Mubarak verwijten dat hij op gedane toezeggingen voor hervormingen terugkomt. In april en mei werden tientallen personen opgepakt die protesteerden tegen de gestegen kosten van levensonderhoud. Ook werden vorige maand honderden leden van de Broederschap opgepakt.
CARI¨O (AP) Op de luchthaven Sharm elSheikh in Egypte zijn 385 Britse toeristen 48 uur opgehouden na te hebben geweigerd aan boord te gaan van een gereedstaand vliegtuig. Het toestel, van de prijsvechter Monarch Airlines, kon zondagavond niet direct vertrekken wegens een technisch probleem. Later op de avond was dat probleem verholpen, maar de toeristen weigerden aan boord te gaan, aldus de directeur van de luchthaven.
Het toestel vertrok zondagavond zonder de Britten, die dinsdagavond pas met een ander toestel naar huis kunnen. De toeristen klaagden over een gebrek aan informatie en zeiden lang te hebben moeten wachten zonder voedsel of een slaapplaats. De aanvankelijke vertraging zou zijn ontstaan doordat de verkeerde vliegtuigonderdelen naar Egypte waren gestuurd.
CAIRO - Een Egyptische boer heeft zijn dochter gewurgd en vervolgens onthoofd omdat hij haar ervan verdacht dat zij een relatie had met een man in hun dorp in het zuiden van Egypte. Dat heeft het Egyptische staatspersbuerau Mena zaterdag bericht . De 46-jarige man meldde zich zelf bij de politie na de moord. De leeftijd van het slachtoffer is niet bekendgemaakt.
24-05-2008: Autoriteiten in Egypte en Spanje werken samen in een zoektocht naar een schip dat gezonken is in de 19e eeuw. Men vermoedt dat het schip de mummie bevatte van de farao Chefren uit de vierde dynastie . Chefren was de bouwer van de op één na grootste piramide in Egypte. De allergrootste is die van de veelbesproken farao Cheops.
In de eerste helft van de 19e eeuw zonk een Brits schip dat archeologische vondsten vervoerde. Men vermoedt dat één van die artefacten de mummie van Chrefren is. Het schip was op weg naar Engeland maar zonk voor de kust van Spanje.
De eerste stap van het onderzoek is het onderzoeken van oude scheepsverslagen en het vergelijken van Egyptische rapporten met de Spaanse. Op die manier proberen de onderzoekers de exacte locatie van het schip te vinden.
Áls de mummie zich in het schip bevond is het maar de vraag wat het zoute zeewater ervan heeft overgelaten.
Op maandag 2 juni geeft Manfred Bietak van de universiteit van Wenen de volgende lezing aan de KULeuven: 'The excavations at Tell el-Dab'a (Auaris, Peru-nefer, Piramesse-South)'. Deze lezing wordt niet door Egyptologica georganiseerd, maar het is wel een buitenkansje. Geïnteresseerden moeten hun opwachting maken in MSI 02.18 van 20u00 tot 21u00.
Voor de volledigheid: op 4 juni geeft Harco Willems in hetzelfde lokaal ook een lezing ('The archaeology of landscape in the greater Dayr al-Barsha region.'), van 11u15 tot 12u15. Maar hiervoor wacht u wellicht beter tot de juni-lezing van Egyptologica Vlaanderen, door dezelfde spreker en over dezelfde site, op 17 juni in Leuven en 3 juli in Gent (en in het Nederlands).
[23/5/2008 Categorie: Radio] Eind februari 2008 hebben De madammen van Radio 2 maar liefst twintig reizen voor twee personen naar Egypte (Taba) en Jordanië (Petra) weggegeven. En nu is het zover: op vrijdag 23 mei vertrekt Cathérine Vandoorne samen met de groep.
De twintig gelukkigen gaan er dankzij De madammen en Radio 2 genieten van zon, de Rode Zee en heel veel cultuur: Wadi Rum en de 7 Pillars of Wisdom, Petra de verborgen stad; het kruisvaarderskasteel van Shoubak, het Sint-Catharinaklooster (met het braambos van Mozes), enz...
Bovendien leren de luisteraars de plaatselijke gewoonten echt kennen. Ze leren Jordaans koken van plaatselijke vrouwen en koks en ze maken een bedoeïenenfeest mee. En om het nog exclusiever te maken reizen ook Günther Neefs en zijn gitarist Davy Raes mee: ze geven de groep een intiem en akoestisch concert in openlucht met de mooiste liedjes van Günther.
De thuisblijvers kunnen alles volgen via radio2.be, aan de hand van de foto's en de verslagen van de luisteraars en via De madammen waar Cathérine Vandoorne elke dag verslag uitbrengt.
In De madammen krijg je van maandag 26 t/m vrijdag 30 mei ook elke dag een reportage van Filip Ledaine. Filip volgde het wel en wee van een Vlaamse in Egypte. Greta Sinnaeve maakt na 15 jaar deel uit van het dagelijkse leven van het bedoeïenendorp Nuweiba - El Mezzeina. Ze heeft er een project voor duurzame ontwikkeling opgestart: toeristen laten kennismaken met het authentieke Egypte en op die manier de plaatselijke bevolking van een inkomen voorzien.
Tijdens de reportages hoort de luisteraar Greta van bij het ontbijt tot ze op prospectie trekt naar Petra in Jordanië. Tussenin gaat ze boodschappen doen, controleert ze of haar schooltje volloopt en brengt ze een bezoek aan een aantal vriendinnen, in de woestijn en in het dorp. Het leven zoals het is - een Vlaamse madam in Egypte, vijf dagen lang in De madammen.
Er is een merkwaardige gelijkenis tussen de hedendaagse façadecultuur van wat door moet gaan voor het moderne Egypte en de oude tempels van Karnak en Luxor. De stad verwelkomt zijn bezoekers met in de lucht priemende bossen van betonijzers als eeuwig opgebonden palmtakken met een roestende zweem van verwachting, of erger nog, gesloten papyrusbloemen, in de knop gebroken, voor altijd wachtend op de zon als wanhopige handen die reiken naar het ooit zo verlangde leven.
Die levensmoeheid van hun voorvaderen lijkt wel doorgedrongen tot in de genen van de zakkig geklede gewapende macht die in zwarte uniformen met een gouden adelaar en forse bewapening talloze checkpoints bemannen. En wie zich daar niet onledig houdt met de cultuur van de angst voor het eigen volk, hult zich in djellabas die iedere lichaamsvorm verhullen en vooral iedere beweging van een jong en krachtig lijf intomen. De hijab, nikab of burka die de paar vrouwen op straat van de publieke ruimte afschermen, bollen in de wind. Is het onschuld of naïviteit wanneer jonge mannen je steevast toeroepen als potentiële klant voor hun calèche of taxi of drank of noten en pitten, het uitzichtloos aandringen en blijven aandringen - zelfs na een laa sjokram - nee bedankt?
En dan nog eens proberen bij vrouw en kinderen: pure arrogantie? Fascinerend hoe ze bijna feilloos kunnen inschatten dat wij Belgen zijn, gewoon langs de straat. Ze horen het aan ons idioom en zien het aan onze kleren en manier van lopen. Tergend en gênant hoe ze voor alles en nog wat bakshish proberen te krijgen, vaak nederigheid veinzend . Zowat iedere passant wil je iets verkopen of je schoenen poetsen, zelfs indien van gore-tex stof in plaats van leder. Afweren wordt zon automatisme dat je een bewaker in politie uniform die met zijn geweer naar je toe komt, evenzeer een laa sjokram uitlokt. Is dit nu helemaal een volk van levensmoede bedelaars en handophouders geworden? Kunnen ze nu alleen nog hun hand ophouden en overleven bij de gratie van een cultuur waarvan ze de graven reeds duizenden jaren roven en plunderen en die alleszins het laatste anderhalve millennium de hunne al lang niet meer is? Voor zover ze een beetje in het ware geloof beslagen zijn, moeten ze die graf- en tempelresten haten als des duivels, maar daarom nog wel handig als roof- en handelswaar. Eén enkele vrouw in een kiosk verkoopt iets, terwijl haar man elders nering zoekt .
De positie van de vrouw is hier duidelijk op retour in vergelijking met hun voorouders ten tijde van de faraos waar ze quasi gelijke rechten hadden als de mannen, ook erfrechtelijk. Desnoods bonden ze zich een ceremoniële baard om.
Op de corniche van Luxor reed een kerel ons tegemoet op een wrakkig rijwiel: You dont like Egyptians. Je zou van minder opkijken voor zon hoge graad van zelfkennis! In de hotels en toeristische bezienswaardigheden ogen de meeste personeelsleden vriendelijk, maar daar is het ongeveer wel mee gezegd.
In Jolie Vivre Mövenpick word je snel en vriendelijk geholpen eens de toegang voorbij waar een batterij politielui in zwart zakkengoed bommen detecteren terwijl de metaaldetectorpoortjes voortdurend snerpend alarm geven. Maar het blijft allemaal wat om te lachen. Langs de waterkant patrouilleren ze met te korte knuppels. Van iedere auto die het eiland oprijdt, wordt de bodem met spiegels aan een kruk geïnspecteerd. Maar je treft ook redelijke figuren zoals een kelner die bij cash betalen zonder bonnetje een korting van 25% rekent, of de toegang tot het peperdure Luxor Museum waar vreemdelingen zoals op de meeste plaatsen zowat het dubbele aangerekend krijgen, en de loketbediende kinderen halve prijs biedt zonder studentenkaart. Al is de collectie zeer matig het overgrote deel van de topstukken zit in Cairo, Londen, Parijs, Berlijn en Rome toch zijn er veel autochtone bezoekers wegens schoolvakanties. De fameuze tempel van Luxor lijkt van op de corniche een stuk kleiner dan op de fotos.
De belendende Mubarak-bazar is niet echt levendig, net zoals de enorme 4 verdiepingen tellende Savoy-Bazar waarin honderden kleine winkels met allemaal dezelfde rommel. Spanning in het Midden Oosten of een aanslag her en der en op slag daalt de toeristische aantrekkelijkheid van Egypte voor de westerse bezoekers. Dat was dan ook het hoofdargument van menig gids tegen de overvallen door moslimbroeders op toeristen. Meteen zoveel honderdduizenden werkloos wegens het verdrogen van de toeristenvloed en dat ondanks de enorme vloot aftandse en smerige - overigens spuuglelijke - drijvende hotels op de Nijl die dan maar aangevuld worden met binnenlandse schoolreizen of zakenrelaties en familieleden van de reders. De enige winkel in Luxor waar je ongestoord kan rondkijken was de bookshop, met zelfs wat literatuur in het Engels. In het hotel zit de filiaalhouder van de bank ongeïnteresseerd geld te wisselen, onderwijl de koran lezend. Het lijkt wel of dit land en dit volk ieder geloof in het eigen kunnen verloren is in de schrijnende confrontatie met het waanzinnig glorieuze verleden dat overal onloochenbaar, onontkoombaar aanwezig is. In deze economische poel van armoede en ellende met enkel de massas boeren en arbeiders als natuurlijke rijkdom - het zaad in de vruchtbare verborgen schoot der natie gelooft nauwelijks nog iemand in een betere toekomst op deze aarde.
Dus rest enkel nog het glorierijke geloof in de Ene en de Ware die nog een mooie toekomst durft beloven, zij het dat de wetenschappelijke falsificatie van die theorie pas na de dood mogelijk zal zijn. Schizofrenie moet een fundamentele culturele eigenschap zijn in dit land. De bewoners van enkele afzichtelijke vervallen resten van dorpswijken weigeren te verhuizen van de westelijke dodenoever aan de Koningsgraven naar de oostelijke levensoever waar ze nieuwe huizen opgeleverd krijgen. Niet om hun verknochtheid aan de hoop stenen van hun voorvaderen, maar simpelweg omdat ze daar veel beter denken te kunnen leven van de kunstschatten en toeristenparafernalia.
Of het moet zijn dat de godvrezende fellahin zich in niets en nergens afstammelingen wanen van de cultuur die al die kunstschatten heeft geofferd voor het leven na de dood van hun voorouders.
Anderzijds is dit een mooie speling van het lot. De rijke of adellijke, zelfs koninklijke doden hebben vaak schitterende grafgiften meegekregen voor het leven na de dood in het rijk van Osiris, het rijk dat na het hunne komen zou. En precies die enorme schatten aan grafgiften dienen vandaag om hun genen in hun verre nazaten te helpen overleven in amechtige kopieën, twijfelachtig antiek en bizarre namaakbeeldjes die toeristen worden gepresenteerd.
Boven de gehele Egyptische kunst staat echter als een motto dat vrijwel geen uitzondering kent,: Kunst is een instrument van de religie.
En daar de Egyptische religie zich in de eerste plaats bezighoudt met het hiernamaals, kan van een groot deel van de voortbrengselen van de Egyptische kunst worden gezegd, dat kunst niet voor de levenden maar voor de doden wordt vervaardigd.
De gehele Egyptische kunst architectuur, driedimensionale beeldhouwkunst, reliëf is één gigantische poging de sterfelijkheid en vergankelijkheid van al het geschapene uit te bannen en te overwinnen, een blijvende, betere, ideale wereld te scheppen die nog zal bestaan wanneer haar scheppers al lang vergeten zijn.
De kunst weet niet alleen volledig uitdrukking te geven aan het heden van de oude Egyptenaar, maar ook gestalte te geven aan zijn toekomst, aan zijn eeuwig leven. ( )
In Egypte moet elke weergave van een mens de uitbeelding zijn van een ideaal type, waarin de opdrachtgever zich kan herkennen, zodat hij in zekere zin tot een representant van de hele mensheid wordt( ) Zo ziet in de Amarna-tijd elke Egyptenaar er min of meer uit als Echnaton, en in de tijd van de Kuschitische heersers vertonen ook alle Egyptenaren Soedanese trekken.( )
In deze zin is elke Egyptische uitbeelding van een mens een portret , weliswaar niet dat van een enkeling maar van een volk, waarmee de enkeling zich identificeert, dat van een cultuur die zich zelf steeds opvatte als de eenheid van al haar dragers.
Merkwaardig is hier dat de stellers van de catalogus vergeten te melden dat deze kunst en religie uitsluitend de macht dienen en die oude Egyptenaar vooral proberen in te peperen dat alles was, is en blijven zal zoals de goddelijke continuïteit dit heeft voorzien: Zonder mythe raakt elke cultuur haar gezonde, scheppende natuurkracht kwijt, pas een met mythen afgeperkte horizon verleent een cultuurbeweging haar eenheid. Aldus Friedrich Nietzsche.
Bijna 3000 jaar geleden verwoordde een levensmoede man dit in een klaagzang tot zijn ziel, zijn innerlijke tweeling. Je hoort hem tot vandaag nog steeds in iedere klaagzang over de andere, in iedere preek voor de ware broederschap in de moskee van Khartoum tot Kairo
Die Gedichte des Lebensmüden Gesprek van een man met zijn Ba ziel.
Papyrus Berlin 3024, XII de Dynastie, 1800 vC. Gesprek van een man met zijn Ba-ziel. In Altägyptische Dichtung Universal Bibliothek nr. 9381 1996 Philipp Reclam jun. GmbH & Co - Stuttgart
Zie, berucht is mijn naam door jou, Erger dan de stank van aasgieren Op zomerse dagen, wanneer de hemel gloeit.
Zie, berucht is mijn naam door jou, Erger dan de stank bij de visafslag Op de dagen van de visvangst, wanneer de hemel gloeit
Zie, berucht is mijn naam door jou, Erger dan de stank van vogels In moerasstruiken vol watervogels Erger dan de stank van vissers En van de lagune waar ze vissen Erger dan de stank van krokodillen, Zoals in een krokodillentempel Erger dan een getrouwde vrouw Die over haar echtgenoot leugens vertelt omwille van een andere man Erger dan over het kind van een achtenswaardige Gezegd wordt dat de echte vader iemand is die hij haat Erger dan een kolonie van de koning Die op oproer broedt, wanneer ze zijn rug zien
*** Tot wie zal ik me vandaag wenden? Mijn familieleden en dienaren zijn slecht, De vrienden van vandaag kan men niet eren.
Tot wie zal ik me vandaag wenden? Inhalig zijn de harten, eenieder berooft zijn naasten.
Tot wie zal ik me vandaag wenden? Mildheid is ten gronde gegaan, Gewelddadigheid neemt bezit van iedereen Het aangezicht van het slechte glanst tevreden, Het goede werd alom ten gronde gericht Wie iemand om een slechte daad tot de orde roept, doet alle booswichten in lachen uitbarsten Men plundert elkaar. Iedereen steelt van zijn naasten De misdadiger is een vertrouweling geworden, De broeder met wie men samenleefde is tot vijand geworden Men wil niets meer van gisteren weten En verguldt ook niemand meer die vandaag het goede nog doet De leden van je eigen familie zijn boos En keren zich naar vreemden om nog redelijkheid te vinden De harten worden ten gronde gericht, Eenieder slaat de ogen neer voor zijn familie en dienaren De harten zijn hebzuchtig, Men kan zich niet meer verlaten op menselijke gevoelens Er is geen gerechtigheid meer, De wereld blijft vertrouwen wie onrecht doet Het ontbreekt aan vertrouwden, Men neemt zijn toevlucht tot onbekenden om bij hen te klagen Er zijn geen gelukkige mensen meer, en met wie men vroeger omging, is niet meer Ik ben met ellende overladen, Omdat mij iedere vertrouweling ontbreekt Van het kwaad dat de wereld treft, Is het einde nog lang niet in zicht!
*** De dood staat vandaag voor mij Zoals de genezing voor een zieke Zoals het lijden ons zo nabij is.
De dood staat vandaag voor mij Zoals de geur van wierook, Zoals we onder het zeil varen op de dag van de wind.
De dood staat vandaag voor mij Zoals de geur van lotusbloemen Zoals drinken op de rand van de dronkenschap Zoals het ophouden van de regen, Zoals een man van een veldtocht thuiskomt Zoals de helderheid van de hemel, Zoals een mens die de oplossing van een raadsel vindt Zoals de wens van een mens om zijn huis terug te zien, Nadat hij vele jaren in gevangenschap doorbracht.
*** Waarlijk, wie daar is, is een levende god, Die de zonde straft bij degene die ze begaat.
Waarlijk, wie daar is, die staat in het zonneschip De uitverkorenen verdeelt hij voor de tempel.
Waarlijk, wie daar is, is een wijze Die niet verhinderd kan worden, Zich tot de zonnegod te wenden, Wanneer hij spreekt
Weemoed wiegde zijn geest als de deining een waterlelie. Alles was gedoemd tot vergetelheid. Daarom was een heerser minder bekommerd om zijn onderdanen dan om hun nog ongeboren nakomelingen. De enen waren even sterfelijk als hij, de anderen zouden zijn onsterfelijkheid verzekeren. Paul Claes, Psyche, p. 133
De levensmoede fellahin hebben geen keuze, de hak ter hand doorheen de modder, de rug gekromd als lastdier voor het stenen sjouwen of de dood in de woestijn die altijd dreigend aanwezig is, waarheen hij zich ook wendt of keert. In de recentste decennia lijken de fellahin hun hak te hebben gekeerd tot een bedelhand waarmee ze de toeristenvloed proberen te bewerken.
Dit is een vreemd land. Het lijkt wel of de goden hier echt aanwezig zijn. Onze goden hebben zich al lang in hun hemel teruggetrokken. Wij kopen hun welwillendheid met brandoffers af. Maar deze goden willen meer. Keizer Hadrianus in Psyche van Paul Claes, p. 104
Egypte is een geschenk van de Nijl, maar voor wie is die Nijl een geschenk geweest en geworden? Wie heeft iets aan een dergelijk lang en smal en rechtlijnig geschenk? Behoudens uitgedunde horden toeristen die op hun wenken bediend en van hun centen verlost worden onder het eeuwige gemompel van bakshish door een wriemelende meute van handophouders in alle leeftijdscategorieën.
Al oogt de scheiding tussen woestijn en bevloeid land messcherp, de scheiding in de geesten der mensen is er zo mogelijk nog scherper. De oudste landbouwculturen uit het 8ste tot het 4de Millennium aCn hadden uiteraard het grootste succes langsheen de grote stromen der aarde, waar het voedselsurplus een snelle bevolkingsgroei en een even snelle staatkundige ontwikkeling opleverde.
In de Nijlvallei was deze evolutie vruchtbaar en standvastig. Landmeetkunde en rekenkunde, tijdsbepaling, sterrenkunde en godsdienst, schrift en bouwkunde werden een noodzakelijk product van menselijke intelligentie in het regelmatig overstromende Nijldal waar de zon boven de oostelijke woestijn opkwam en altijd weer in de westelijke woestijn ten onder gaat.
Een strakke dictatuur is in de menselijke geschiedenis steeds de tweelingbroer van de Grote Werken om irrigatievormen maximaal te benutten. De afstand tussen de heerser en zijn onderdanen moet groot genoeg zijn, om het lijden van deze laatsten draaglijk, acceptabel en door god gewild te houden. Een dergelijke staatstructuur vereist een passende religie met dito bedienaars om de verschillende maatschappelijke klassen te binden en gebonden te houden. Bijaldien eist een groot voedsel- en mensensurplus steevast Grote Werken, een goelag waarop de maatschappelijke orde is gebouwd in tempels en paleizen, graven en piramiden.
Ook al hadden ambachtslui, vaklui, stielkenners, schrijvers, architecten en priesters een treffelijk statuut, de handarbeiders werden met grote regelmaat gesommeerd om her en der lange maanden op te draaien voor de Grote Werken waar hun aantal voor de nodige energetische investeringen zorgden. Maar precies die strakke socio-religieuze keurslijven en dat gebrek aan dynamiek wreekt zich. Spanningen komen en gaan in een cyclische loop der geschiedenis van Egypte als de zeven magere en de zeven vette jaren.
Onderhuids groeien de tegenstellingen en stijgt de woede, die kan uitbarsten in stakingen en opstanden van wanhopige boeren die hun kinderen verkopen of opeten om zelf niet om te komen als de vloed uitblijft. Een heerser die zich dan niet kan handhaven, dient geofferd en de nieuwe dynastie belooft steevast gratis belastingsverlaging of grootse triomfen bij oorlogen tegen de vreemde vijanden van over de woestijngrenzen.
De eigen cultuur is zoals de zon het centrum van de hele wereld, alle andere culturen en volkeren moeten eer en onderdanig respect betuigen niet alleen op de beeldverhalen in tempels en paleizen. Nederlagen of patstellingen worden als door god gegeven overwinningen omschreven en de schone schijn van het machtig zijn tot een verpletterende kunst verheven.
Millennia lang bleek iedere nieuwe heerser zich op de zelfde goddelijke oorsprong te beroepen, om de continuïteit van de heerser voor de onderdanen aanvaardbaar te houden. Een pantheon van lokale goden diende de lokale behoeften aan een eigen identiteit te verzoenen met de alles overheersende Amon Re, de Zon zelf, en zijn mens geworden zaad: de farao.
Vrouw bijt stukje uit wang van vriend tijdens vliegtuigruzie
De vakantie duurde niet lang voor een Brits koppel op weg naar Egypte. In het vliegtuig kregen ze een felle ruzie en het vliegtuig moest een ongeplande landing maken om het vechtende koppel uit het toestel te zetten. Volgens andere passagiers spaarden ze elkaar niet tijdens de ruzie. De vrouw beet zelfs een stukje uit de wang van haar vriend, meldt de Daily Mail.
Er werkten vooral vrouwen op het vliegtuig en zij kregen de hulp van twee politieagenten die geen dienst hadden. Samen slaagden ze erin het vechtende koppel uit elkaar te halen en de kapitein van de vlucht van Thomas Cook gaf het bevel om de man en de vrouw handboeien om te doen. In Lyon werden ze aan de politie overgedragen. Ze hadden allebei te veel gedronken. (gb)
overzicht aan van verschillende activiteiten op het vlak van de Egyptologie.
Hieronder treft u een overzicht aan van verschillende activiteiten op het vlak van de Egyptologie.
Radio en Video
Op de pagina Artikelen, interviews en video's van deze website treft u drie nieuwe items aan. Eerst kunt u luisteren naar een radio-interview met Huub Pragt dat op donderdag 15 mei 2008 door Radio Noord-Holland werd uitgezonden. In een vraaggesprek van twintig minuten met Arjan Burggraaf wordt gesproken over piramides. Ook wordt een voorbeschouwing gegeven op het boek 'De verborgen tombe'. Het tweede item betreft een kort video-interview door Discovery Channel met de Amerikaanse egyptologe Dr. Kara Cooney. Het derde item betreft de video van de AVRO Close Up-documentaire 'De schatten van het Egyptisch Museum': informatie.
Lezingen
Donderdag 15 mei 2008 geeft de Vlaamse egyptologe Dr. Inge Uytterhoeven in zaal 5 van auditorium V van de faculteit Economie van de Universiteit van Gent (Sint-Pietersplein, te bereiken via de Hoveniersberg) een lezing over het Grieks-Romeinse Hawara onder de titel 'Leven en dood in een Fajoemdorp. De lezing begint om 20.00 uur. Entree is gratis voor leden van Egyptologica Vlaanderen. Niet-leden betalen 5,- en studenten betalen 2,-.
Donderdag 22 mei 2008 geeft de Vlaamse egyptoloog Prof. dr. Willy Clarysse een lezing in het Rijksmuseum van Oudheden, Rapenburg 28 te Leiden. De titel luidt 'De schat van de ambassadeur: Egyptische inscripties in Beijing'. De lezing begint om 15.00 uur en wordt georganiseerd door het Nederlands Instituut voor het Oude Nabije Oosten (NINO). De lezing worden gehouden in de filmzaal van het Rijksmuseum van Oudheden op de tweede verdieping. De entree is gratis. Na afloop van de lezing biedt het NINO u een drankje aan in het Museumcafé op de begane grond.
Saqqara-dag 2008
Zaterdag 21 juni 2008 vindt in Leiden de jaarlijkse Saqqara-dag plaats. De dag wordt gevuld met een viertal lezingen en wordt gehouden in het Kamerlingh Onnes-gebouw van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid van de Universiteit Leiden, adres: Steenschuur 25, 2311 ES Leiden. Het lezingenprogramma ziet er als volgt uit:
Dr. Alain Zivie, onderzoeksdirecteur van het Franse Nationaal Centrum voor Wetenschappelijk Onderzoek (CNRS) in Parijs, zal een Engelstalige lezing geven over zijn werk in Saqqara en de ontdekking van het graf van Netjeroeymes.
Prof. Dr Joris F. Borghouts, emeritus hoogleraar Egyptologie aan de Universiteit Leiden zal spreken over de godsdienst tijdens de Amarna-periode.
Dorothea Schulz MA, epigraaf van de Leidse archeologische missie in Saqqara vertelt over haar werk bij de Nederlandse opgraving in Saqqara.
Dr. Maarten J. Raven en Dr. Harold M. Hays geven u een overzicht over de werkzaamheden en resultaten van het afgelopen opgravingseizoen.
De dag wordt afgesloten met een borrel. Aanmelden kan door het invullen van een electronisch inschrijfformulier: informatie.
Nieuws
Een recent onderzoek over het uiterlijk van farao Achnaton: informatie.
Dr. Zahi Hawass doet verslag over zijn activiteiten in het Dal der Koningen. Zo wordt gesproken over de mysterieuze tunnel in KV 17, het graf van sethi I. Ook wordt melding gemaakt van een zoektocht naar het nog niet ontdekte graf van Ramses VIII: informatie.
Een interview met de Canadese egyptoloog Prof. dr Donald Redford, als hoogleraar verbonden aan Pennsylvania State University, over hoe de Egyptische piramides werden gebouwd: informatie.
Tentoonstellingen
Moderne kunst 'Paula Modersohn-Becker und die ägyptischen Mumienporträts' in het Museum Ludwig in Keulen tot en met 15 juni 2008: informatie.
Tentoonstelling 'Tutankhamun and the Golden Age of the Pharaohs' in het Millennium Dome (officieel het O2 Exhibition Centre) te Londen tot en met 31 augustus 2008: informatie.
Tentoonstelling 'Tutanchamun und die Welt der Pharaonen' in het Museum für Völkerkunde te Wenen tot en met 28 september 2008: informatie.
Van Cairo tot Aboe Simbel
Vanaf 9 september 2008 wordt in de plaatsen Amsterdam, Hilversum en Leiden een cursus aangeboden van vier lessen. Tijdens deze cursus worden de belangrijkste faraonische monumenten besproken. Het vormt daarmee een uitstekende voorbereiding op een reis naar Egypte: informatie.
Toetanchamon in Wenen
Van donderdag 18 september tot en met maandag 22 september 2008 leidt Huub Pragt een reis naar Wenen met als hoogtepunt een bezoek aan de tentoonstelling over Toetanchamon: informatie.
Cursussen en reizen seizoen 2008-2009
Het volledige cursus- en reisprogramma voor het seizoen 2008-2009 is op deze website te vinden. Het seizoen begint in de maand september 2008: informatie.
Met dit berichtje willen wij even onze lezing van mei in herinnering brengen. Deze lezing is gepland op dinsdag 13 mei in Leuven in MSI 01.12 (Ersamusplein 2) en op donderdag 15 mei in Gent in auditorium V van de faculteit Economie (Sint-Pietersplein , te bereiken via de Hoveniersberg).
Dr. Inge Uytterhoeven zal het hebben over Grieks-Romeins Hawara: leven en dood in een Fajoemdorp
In de 12de Dynastie bouwt Amenemhat III zijn piramide te Hawara aan de Fajoem-ingang. Zijn cultus onder de naam farao Maat-Ra blijft in Hawara populair tot in de Romeinse periode.
Griekse en Latijnse auteurs beschrijven de funeraire tempel van Amenemhat als een enorm 'Labyrint', dat zelfs de piramiden van Gizeh overtreft. Aan de hand van het bronnen-materiaal voor het Grieks-Romeins Hawara bestaande uit archeologische documentatie, literaire teksten, inscripties en papyri wordt een beeld geschetst van het leven en de dood in dit Fajoemdorp. In het luik over de levenden gaat de aandacht naar de topografie van het dorp, zijn bevolking, administratie, economie en religie. In het tweede deel komt de mens achter de Hawara-mummies op de voorgrond door de reconstructie van zijn socio-economische positie en herkomst.
CAÏRO - Het is zeven uur s ochtends en enkele tientallen mensen verdringen zich voor de met tralies beschermde bakkerij van gesubsidieerd brood in de straatarme wijk Ard al-Liwa in het zuiden van de Egyptische hoofdstad. Het is fris na een korte hittegolf van een paar dagen en het gaat er goedmoedig aan toe in de rij. Maar de spanning is er niet minder om voor iedereen in de rij is het van levensbelang het goedkope brood te bemachtigen.
Sinds al het andere eten zoveel duurder is geworden, hebben we alleen nog brood, zegt een oudere vrouw, Um Mohammed, die in de rij wacht met een groot rek waarop ze de pitabroden gaat meenemen. Ze zegt te overleven op een miniem regeringspensioen van nog geen 20 euro per maand en heeft een familie van tien vrijwel alleen te voeden. Slechts een van haar drie zonen heeft af en toe, werk.
President Hosni Moebarak heeft op 1 mei een salarisverhoging aangekondigd van 30 procent voor werknemers in de overheidssector. Volgens economen zal die doorwerken in de privésector en in de pensioenen. Maar het is de vraag of het genoeg is en het gevaar bestaat dat de maatregel slechts de inflatie zal aansporen.
Hoewel het officiële inflatieniveau rond de 14 procent ligt, zijn de voedselprijzen de afgelopen maanden nog veel sneller gestegen. Rijst is sinds begin dit jaar bijvoorbeeld bijna anderhalf keer zo duur geworden. Voor het leger van werklozen en voor degenen die slechts in naam een baan hebben, helpt de salarisverhoging helemaal niet. Rond de 20 procent van de meer dan 75 miljoen Egyptenaren zou op of onder de armoedegrens leven.
De economie lijkt op het eerste gezicht juist goed te lopen. De economische groei was ruim 7 procent in 2007 en de werkloosheid zou van 10,5 naar 9 procent zijn gedaald. Maar veel economen geloven die cijfers niet of zeggen dat ze op zijn minst geflatteerd zijn.
En ze wijzen op de oplopende sociale en economische spanningen die zich begin april uitten in een staking en rellen in de noordelijke stad Mahallah waarbij zeker een persoon om het leven kwam. Hoewel de staking begon om salarissen en niet vanwege de uit de pan rijzende voedselprijzen zijn die volgens velen wel grotendeels verantwoordelijk voor de economische druk op de bevolking.
Behalve met de salarisverhoging probeert de regering ook de voedselprijzen binnen de perken te houden. Vanaf april is er voor zes maanden een exportverbod op rijst afgekondigd en de invoerbelasting op 20 voedselproducten is afgeschaft.
Econoom Samir Radwan, een regeringsadviseur, meent dat meer nodig is om de situatie te verbeteren. De combinatie van inkomensmaatregelen en prijsstabilisatie is mogelijk en kan gedaan worden zonder het principe van de vrije markt tegen te gaan.
Wel moet de regering een paar pijnlijke keuzen maken, zegt Radwan. Staatssubsidies slokken jaarlijks 15 Miljard euro op en dat is niet houdbaar. Maar onder de huidige omstandigheden kan de subsidie op brood, waardoor arme Egyptenaren slechts eenvijfde van de echte prijs hoeven te betalen, niet worden afgeschaft.
De helft van alle subsidies gaat echter naar elektriciteit en brandstof en daarvan gaat weer 60 procent naar 40 fabrieken in de staal-, kunstmest- en cementsectoren die dat niet meer nodig hebben, zegt Radwan.
Collega-econoom Nader Fergany is bereid om hardop te zeggen wat Radwan slechts impliceert: het is voor de regering moeilijk om de subsidies aan de fabrieken af te schaffen omdat het gaat om politieke bondgenoten.
Het land wordt geregeerd door een kleine kliek die alleen zichzelf verrijkt, zegt Fergany, de hoofdauteur van de prestigieuze Arab Human Development Reports van de VN die vaak uiterst kritisch zijn over ontwikkelingsonderwerpen in het Midden-Oosten. Hij zegt dat over de afgelopen decennia een half procent van de bevolking, walgelijk rijk is geworden en dat dit leidt tot een sociale en economische polarisatie.
De voedselcrisis in Egypte is een van de gevolgen van de onverschilligheid die de regering aan de dag legt voor de armen, zegt Fergany. Jarenlang is tegen de landbouwers gezegd dat ze marktgewassen moesten verbouwen, ten koste van tarwe. Nu is Egypte meer dan andere landen afhankelijk van de invoer van tarwe, het importeert meer dan 45 procent van de behoefte, en is dus overgeleverd aan internationale marktschommelingen.
Het gesubsidieerde brood is voor miljoenen mensen een buffer tegen die schommelingen. De regering zegt dat de afgelopen zes tot acht maanden 15 miljoen namen zijn toegevoegd aan de lijst van mensen die het goedkope brood kunnen kopen. Dat voert de druk op de bakkerijen enorm op.
Maar de mensen in Ard el-Liwa zeggen dat de afgelopen twee maanden de situatie juist weer iets is verbeterd. Vroeger verkochten de bakkers veel van het gesubsidieerde meel door op de zwarte markt, zegt een ambtenaar die in de rij wacht. De regering heeft echter maatregelen genomen, het leger beschermt sommige bakkerijen en er wordt beter toegezien op de distributie. De regering weet hoe belangrijk het brood voor ons is, zegt de ambtenaar.
In Museumpark Orientalis staat de meivakantie (26 april t/m 12 mei) helemaal in het teken van Egypte. Kom kijken en luisteren naar de Egyptische familievoorstelling Odion en de reis naar de zon. Ga op zoek naar het oude Egypte aan de hand van een mysterieuze speurtocht. En doe mee met Egyptische activiteiten in de woestijn en het Egyptisch Huis.
Odion en de reis naar de zon Beeldend Theater Madoc speelt vanaf 6 april ieder weekend de voorstelling Odion en de reis naar de zon. In de meivakantie zijn er ook voorstellingen op woensdag en donderdag en op Tweede Pinksterdag (maandag 12 mei). De voorstellingen zijn om 13.00 en om 15.00 uur. Odion kan niet slapen, hij moet telkens aan zijn vader denken. Zijn vader is archeoloog en is op zoek naar de oorsprong van het oude Egypte. Odion zou zijn vader wel willen helpen met zoeken maar ja, hij moet gewoon naar school. Die nacht heeft Odion een heel bijzondere droom; een droom om nooit te vergeten! Kom kijken en beleef de indrukwekkende godenwereld van het oude Egypte.
Op zoek naar het oude Egypte Na de voorstelling Odion en de reis naar de zon krijgen kinderen een speurtocht mee. Deze tocht leidt ze naar het Egyptisch Huis. Onderweg beantwoorden ze vragen en lossen ze met hiëroglyfen een raadsel op. Na hun bezoek aan het museum kunnen ze hun antwoorden controleren bij de kassa en krijgen ze een leuk aandenken mee naar huis. Ben je na de reis van Odion ook nieuwsgierig geworden naar de geheimen van het oude Egypte? Dat komt goed uit, want met deze route kom je hierover alles te weten en ga je op onderzoek uit in een speciaal huis vol met Egyptische tekens en voorwerpen.
Word archeoloog In de woestijn en in het Egyptisch Huis kunnen kinderen meedoen met allerlei Egyptische activiteiten. Ze kunnen als een echte archeoloog opgravingen doen in de woestijn en beleven hoe bedoeïenen in de Egyptische woestijn leefden. Ook kunnen ze zelf leren mummificeren en een boekenlegger versieren met hiëroglyfen.
Romeinse invloeden Op zondag 11 mei laat re-enactementgroep Corbulo onder andere zien welke invloed de Romeinen hadden op het Egyptische leven. Corbulo brengt de Romeinse geschiedenis tot leven.
Openingstijden Museumpark Orientalis is van dinsdag t/m zondag van 10.00 tot 17.00 uur geopend. Op maandag is het museum dus gesloten met uitzondering van Bevrijdingsdag (5 mei) en Tweede Pinksterdag (12 mei). In de meivakantie kunnen bezoekers iedere woensdag, donderdag, zaterdag en zondag én maandag 12 mei naar Odion en de reis naar de zon kijken en luisteren, de speurtocht lopen en meedoen aan de Egyptische activiteiten!
