Om bij tijd, eens terug te genieten van de plaatsen waar je ooit geweest bent! De wereld in een muisklik http://www.alovelyworld.com/index2.html
OP REIS MET DE BLAUWE VOGEL - Cruise op deNijl -
1.Lezers die het hele REISVERSLAG WENSEN TE LEZEN.... weet dat dit in omgekeerde orde staat.
Het begint met de terugreis 15.09.06 (zie blog vanaf 3december 06) en eindigt met het vertrek op 01.09.06 ( zie blog vanaf 3 oktober 06)
2.Verder wordt deze blog aangevuld met EGYPTE NU:actuele feiten en vondsten...
11-03-2006
balsem en zalfjes
Aloë vera en fenegriek waren kruiden die veel gebruikt werden in balsems en zalfjes.
Aloë Vera Aloë vera werd ingenomen tegen wormen en om zweren te genezen. Als zalf/balsem werd het op brandwonden gesmeerd en werd het gebruikt bij huidaandoeningen. Men gebruikte aloë vera ook bij ademhalingsproblemen.
Voor een zalf tegen huidaandoeningen werd aloë vera toegevoegd aan wijn en gemalen, gebakken komkommer. Als balsem tegen slijmvliesontsteking werd een mengsel gebruikt van aloë vera, mirre, honing en stibium (een mineraal) vier dagen lang op de neus gesmeerd.
Fenegriek Dit kruid werd veel gebruikt in balsems en zalfjes. De Oude Egyptenaren gebruikten het om de vruchtbaarheid te bevorderen, voor vermindering van ademhalingsproblemen, tegen zwellingen, vaginale infecties en als anti-rimpelcreme.
Algemene Tuinkruiden Deze kruiden stonden vrijwel in elke Egyptische tuin. Enkele voorbeelden zijn: Cichorei (tegen hoofdpijn en lever- en blaaskwalen) Hennep (tegen oogklachten en vaginale irritatie) Dille (tegen hoofdpijn en werkt als pijnstiller) Komijn (tegen maagpijn, tandvleesaandoeningen en werkt als pijnstiller) Heggenrank (tegen blaasklachten) Peterselie (vochtafdrijvend) Saffloer (tegen giftige beten en steken) Alsem (tegen wormen, hoest en huidinfectie)
Geneeskrachtige Vruchten Deze voedingsmiddelen werden ook als medicijn gebruikt: Bleekselderij (tegen gezwollen ledematen en hoofdpijn) Knoflook (tegen beten, kneuzingen, astma en werd gebruikt als gorgeldrank) Kikkererwten (is lactatiebevorderend bij zogende moeders) Prei (tegen nachtblindheid) Watermeloen (om ziekten te verdrijven en werkt tegen trillende vingers) Komkommer (lactatiebevorderend) Sla (tegen gehoorproblemen en worminfecties)
Planten voor de rijken Deze planten zijn vooral inheems en daarom erg kostbaar. Ze waren uitsluitend voorbehouden aan de rijke mensen. Amandelen (amandelolie voor ontspannende lichaamsmassages) Appels (tegen seksueel overdraagbare aandoeningen) Kaneel (tegen mondzweren) Kardemom (stimulering van de spijsvertering en werkt eetlustopwekkend) Varkenskervel (tegen voetkwalen) Tijm (tegen long- en maagaandoeningen)
Veel kruiden die de Oude Egyptenaren gebruikten worden ook nu nog door kruidengenezers gebruikt. De Oude Egyptenaren gebruikten niet alleen maar de kruiden die in Egypte voorkwamen. Vanwege de grote invloed van Egypte kon via handel over de Nijl kruiden worden geïmporteerd uit een groot gebied. De Oude Egyptenaren gebruikten kruiden in voedsel en drank, in een kompres of zalf, in een stoombad of als wierook. Er werden ook rituelen uitgevoerd met kruiden, om met de hulp van de Goden genezing te bevorderen.
Veel aandoeningen werden door de Oude Egyptenaren zonder arts genezen. Enkele voorbeelden zijn brandwonden, diarree, constipatie, hoofdpijn, insectenbeten en slapeloosheid.
Omdat kruiden zowel werden gebruikt om te koken als om te genezen, was er altijd wel een voorraadje van sommige kruiden in huis. Enkele veelgebruikte kruiden zijn koriander, vijgen en maanzaad. Verse honing werd ook veel gebruikt, onder andere om er een geneeskrachtige zalf van te maken.
Voor de ingewikkelde aandoeningen gingen de Oude Egyptenaren naar een genezer, die hen een middeltje met gebruiksaanwijzing meegaf.
De artsen (Egyptisch woord voor arts of dokter: swnw (spreek uit: soenoe)) in het Oude Egypte werden opgeleid in wat zij "Huizen des Levens" noemden. Hier werden papyrusrollen, geschreven door artsen, door de studenten bestudeerd. Het grootste deel van de opleiding bestond uit het bestuderen van theorie. Kennis werd doorgegeven van arts naar leerling.Iedere arts werd onderwezen in plantenkunde en kruidenkunde, maar er waren ook specialisten die zich hadden gespecialiseerd in een bepaald lichaamsdeel of een bepaalde ziekte.
De Oud-Egyptische dokters hadden een vaste werkmethode. Allereerst stelde hij de patiënt vragen, waarna hij de wond en het lichaamsvocht bekeek. Hij beklopt het lichaam, neemt de polsslag op en aan de hand van dit kleine onderzoek wordt een diagnose samengesteld. De Oud-Egyptische dokters hadden, net als wij tegenwoordig, verschillende geneeskundige termen. Hieronder volgt een kort lijstje:
Aaa - Een moeilijk te herkennen ziekte of giftige substantie Aat - Een zwelling of een tumor Antyw - Hars voor inwendig of uitwendig gebruik Bit - Honing als basis voor kruidenzalfjes Djedfet - Slangen of darmwormen Hayt - Een verbanddoek Kap - De ontsmetting van leefruimtes Kefet - Een snee of een gapende wond Neser - Een ontsteking van een lichaamsdeel
De meest voorkomende kwaal in het Oude Egypte was kiespijn. Dit heeft te maken met de manier waarop de Oude Egyptenaren hun brood maakten. Het werd gemalen tussen twee grote stenen en er kwam vaak zand in het deeg. Je leven lang zulk brood eten heeft hetzelfde effect als je leven lang op schuurpapier kauwen...
De basis van alle maaltijden bestond uit brood en bier. Hiermee betaalde men ook bijvoorbeeld arbeiders in de steengroeve of van grote bouwprojecten. Van twee soorten graan is aangetoond dat deze verbouwd werden: gerst en spelt. Om de verschillende deegsoorten verschillend te laten smaken voegde men vruchten toe en gebruikte men volkoren- of tarwebloem. Een belangrijk onderdeel van de voeding, vooral van de onderste lagen, waren peulvruchten, zoals linzen, tuinbonen, erwten, kikkererwten en hoornklaver.
De menukaart van de rijkere mensen vertoonde meer afwisseling. Hierop vinden we een veelheid van groenten zoals waterkers,postelein, latuw, uien, knoflook en pompoenen maar ook wortelstok, zaadjes van de lotus en delen van de papyrusplant. Geliefde fruitsoorten waren wijndruiven, vijgen en sycomoorvijgen, dadels en noten van de doempalm
De allereerste (gedocumenteerde) staking uit de wereldgeschiedenis.
Deze begon op 14 november 1152 v. Chr.Op die dag in het 29e regeringsjaar van Ramses III legden circa 60 ambachtslieden hun gereedschap neer.
Aangevoerd door de schrijver(klerk) Patwere en 2 voormannen verlieten steenhouwers, timmerlieden en tekenaars het Dal der Koningen. Hun bestemming was de dodentempel van Ramses II, het Ramesseum. (Een andere bron vermeldt dat:"De stakers waren de arbeiders/kunstenaars van Deir el Medina, die de tombes maakten in o.a. de Vallei. De Tempel waar ze heen gingen om te staken was de Tempel van Medinet-Habu en niet het Ramesseum. ") Daar lag het voor hen verantwoordelijke bestuurscentrum met de goedgevulde voorraadschuren. Voor de poort gingen ze zitten en hielden een 'sit-in'-staking. Ze eisten de sinds meer dan een maand uitblijvende verstrekking van levensmiddelen, hun loon maar tevergeefs.
De dag daarop keerden ze weer terug naar de poort en brachten daar ook de daaropvolgende nacht door.Ze bleven op krachten met 55 zoete koeken die de schrijver Patwere voor hen gehaald had. De volgende ochtend verklaarden ze opnieuw met luide stem dat honger en dorst hen hiertoe gedreven hadden. De Nijloverstromingen waren gunstig geweest, zodat de korenschuren goed gevuld waren.De stakers echter verdachten een corrupte bestuursambtenaar ervan dat hij de lonen waar ze recht op hadden in eigen zak had gestoken.Ze wilden zich daarom tot de vizier wenden, aan wie ze allen direct ondergeschikt waren. Deze dreiging had uiteindelijk effect.Hun protesten werden door de tempelambtenaren opgeschreven en de voedselvoorraden uitgedeeld. De mannen kregen hun maandloon van ongeveer 4 zakken tarwe en anderhalve zak gerst per persoon. Ze vertrokken en namen hun werk weer ter hand.De driedaagse staking was ten einde !
Om een zwangerschapstest uit te voeren, goot de specialist(?) de urine van de vrouw uit over twee zakken, een zak gevuld met tarwe en een zak gevuld met gerst. Als ze wortel schieten dan is de vrouw in verwachting. Als de tarwe eerst wortel schiet, wordt het een meisje als de gerst eerst wortel schiet, wordt het een jongen
(mischien om volgende keer zelf uit te proberen ????!!!)
Het cijfer 4 had een belangrijke betekenis bij de oude Egyptenaren
Net zoals het cijfer 7 bij de joden een belangrijke betekenis had. Zo had ook het cijfer 4 bij de oude Egyptenaren enkele zeer belangrijke betekenissen.
Ze geloofden dat de wereld 4 uithoeken had, namelijk zuid, noord, west en oost. De hemel rustte op vier zuilen. De piramide bestond uit 4 zijden. Op de eerste dag van de farao zijn regering stuurde men 4 postduiven naar oost, west, noord en zuid om iedereen te verwittigen dat er een nieuwe koning in Egypte regeerde.
Elke seizoen bestond uit 4 maanden.
In de basis van het scheppingsverhaal waren er 4 goden : Isis, Osiris, Seth en Nephthys.
Tijdens de balseming van het lijk van de overledene werden er 4 aparte vazen gebruikt om de 4 ingewanden (longen ,darm, maag en lever) in te bewaren.
Horus had 4 zonen : Hapy, Imsety, QEBEHSENUEF en DUAMUTEF.
Het antieke Egyptische leger bestond tijdens de oorlog uit 4 delen : voor, achter, links en rechts.
Aan de ingang van de Abu Simbel tempel zijn er 4 zittende beelden van Ramses II te zien en binnen, in de tempel zelf worden er 4 goden afgebeeld (Ra Horachty, Ramses II ,Amon Ra, en Ptah). In de kleine tempel gewijd aan Nefertari, werd Ramses II ook vier maal aan de ingang afgebeeld.
Op de muur van de eerste pyloon van elke tempel zijn er telkens 4 gleuven voor de 4 vlaggen van Egypte aanwezig : de vlag van Opper Egypte en Beneden Egypte, de provinciale vlag en de vlag van het verenigd Egypte.
Om het graf dicht te kunnen maken, hadden de arbeiders telkens 4 balken van steen op elkaar gelegd.
Snijwonden Net als tegenwoordig werden in de tijd van de Oude Egyptenaren snijwonden gewoon gehecht. Als de hechting losraakte werd de wond gereinigd en werd er een laagje vet en honing op de wond aangebracht, om het te beschermen tegen vuil, daarna werd het verbonden met schone doeken.
Brandwonden De behandeling van brandwonden bestond uit een meerdaagse behandeling van smeersels met verschillende substanties. De werking van deze behandeling is in twijfel te trekken, maar schijnbaar werkte een of meerdere van deze smeersels wel.
Op de eerste dag werd een laag van zwarte modder op de wond aangebracht (waarschijnlijk om te koelen). Op de tweede dag werden de uitwerpselen van kleinvee op de wond aangebracht. Op de derde dag werd een zalf van olijfolie, acacia, johannesbrood en gerstdeeg op de wond aangebracht. Op de vierde dag werd een mengsel van olijfolie, was, papyrus en amandel op de wond aangebracht. Op de vijfde dag werd een mengsel van rode oker, johannesbrood, koperschilfers op de wond gesmeerd en werd er een boomblad omheen gevouwen.
Als een farao overleed meenden de Egyptenaren dat hij een reis maakte naar het dodenrijk en daar verder leefde als "Osiris"., de god van dit dodenrijk. Zijn zoon, de nieuwe farao, werd zo de god Horus, de zoon van Osiris. Om te kunnen regeren in het dodenrijk had de farao zijn lichaam nodig. Om te voorkomen dat zijn lichaam zou vergaan, werd er een mummie van gemaakt. De mummie van de farao werd in een aantal in elkaar passende doodskisten of sarcofagen gelegd. De grafkamer van de farao werd gevuld met duizenden voorwerpen, zoals wapens, kleding, sieraden, meubels, muziekinstrumenten, strijdwagens en boten. Veel voorwerpen waren gemaakt van goud (edel)metaal of kostbare houtsoorten. Zo kon een farao ook in het dodenrijk beschikken over prachtige spullen.
Een farao regeerde vanuit zijn paleis dat meestal vlakbij een grote tempel was gebouwd. De Egyptenaren dachten dat de farao de enige was die direct in contact met de goden stond. De farao was daarmee de belangrijkste priester. Hij voerde rituelen uit in de tempel. Wanneer een farao op reis was, liet hij zich vervangen door een priester.
De farao was ook nog opperbevelhebber van het leger en de belangrijkste rechter in het land.
Niet iedere farao was een even goede bestuurder. Sommige waren eigenlijk te jong, zoals Toetanchamon die als negenjarige jongen farao werd. Niet hijzelf maar hoge ambtenaren aan het hof hadden de touwtjes in handen. de hoogste ambtenaar was de vizier of onderkoning.
Als kind kreeg de oudste zoon een speciale opleiding
Het leven van een farao De oudste zoon van een farao kreeg een speciale opvoeding om later zelf ook farao te worden. Samen met de zonen van priesters kreeg hij les in rekenen en het schrijven van hiërogliefen. Ook moest hij alles leren over de Egyptische goden. Een farao had wel vijf namen. In het Egyptische hiëroglyfenschrift werden de laatste twee koningsnamen in een zogenaamde cartouche geschreven.
Aan het hof beschikte de farao over vele dienaren, die elk een aparte taak hadden. Zo was er dienaar die hem iedere dag hielp met het opzetten van zijn pruik en zijn hoofddoek. Een andere dienaar moest de dubbele kroon en de gouden herdersstaf en dorsvlegel bewaken.
Descepter of stafis afkomstig uit het oude Egypte en is wereldwijd het symbool van koninklijk gezag geworden. L'oeas, de scepter, zou ontstaan zijn uit een gevorkte stok waarmee slangen werden gedood. Het voorwerp, dat al uit een zeer ver verleden bekend was, is het goddelijk symbool geworden. De staf, waarop de goden zich verlaten, eindigt onderaan in een kleine gaffel en aan de bovenkant in eHet leven van een farao De oudste zoon van een farao kreeg een speciale opvoeding om later zelf ook farao te worden. Samen met de zonen van priesters kreeg hij les in rekenen en het schrijven van hiëroglyfen. Ook moest hij alles leren over de Egyptische goden. Een farao had wel vijf namen. In het Egyptische hiëroglyfenschrift werden de laatste twee koningsnamen in een zogenaamde cartouche geschreven. Aan het hof beschikte de farao over vele dienaren, die elk een aparte taak hadden. Zo was er dienaar die hem iedere dag hielp met het opzetten van zijn pruik en zijn hoofddoek. Een andere dienaar moest de dubbele kroon en de gouden herdersstaf en dorsvlegel bewaken.en gestileerde hazenkop die doet denken aan de nooit achterhaalde viervoeter, het dier van de god Seth
De farao wordt gewoonlijk afgebeeld met tegen zijn borst de Heka (herdersstok), de scepter, en de nekhekh de gesel (flagellum), symbolen van Osiris, die de god had geleend aan Andjty, "beschermer van de doden", een oergod van Boesiris. zo wordt, op dezelfde manier als de godheid, de farao gezien als de herder van het volk, dat hij leidt met de staf en beschermt met de gesel.
Vooraleer een farao de troon kon bestijgen, moest hij eerst de plechtige zuiveringsceremonie ondergaan. Hij moest, getooid met de scepter en het flagellum in zijn lange mantel op twee tronen plaatsnemen. De eerste maal droeg hij de witte kroon van Boven-Egypte, de tweede maal de rode kroon (het puntig toelopende hoofddeksel) van Beneden-Egypte (het Nijldal). Na dit dubbel optreden was het de beurt aan de hogepriesters. Zij symboliseerden Seth en Horus. Rondom een zuil weefden zij verschillende planten in elkaar. Dan mocht de farao rond een muur lopen die beide rijken symbolisch omvatte en zo nam hij bezit van de troon. Pas daarna volgde het officiële kroningsfeest.
De farao vergoedde zijn ambtenaren dankzij de geheven belastingen. De fiscus van toen beperkte er zich toe de boeren een deel van hun oogst te vragen. De farao behield natuurlijk een deel van de belastingen voor zich om er zijn grote bouwwerken mee te financieren.
De farao kon voor al die activiteiten, van het bouwen van grootschalige bouwwerken tot het heffen van belastingen, rekenen op een heel leger van ambtenaren. Zo ontstond er ook een bureaucratische piramide, want al deze uitvoerende gezagdragers waren van boven naar beneden in een strikte hiërarchische orde gerangschikt.
Bij de Egyptenaren waren de schrijvers/elders klerken genoemd,belangrijke personen en genoten ook heel wat voordelen. De kennis en de macht die erbij hoorden bleven in een kleine bevoorrechte groep.Terwijl duizenden boeren van zonsopgang tot zonsondergang het land bewerkten, trokken zij als een soort griffiers, in opdracht van de farao alles na. Ze schreven hun vaststellingen neer en die werden dan in de archieven van de farao bewaard.
Alles wat bestond in het rijk was eigendom van de farao. De vizier, in feite de eerste minister, was verantwoordelijk voor de goede gang van zaken. Hij waakte over de rechtspleging, de financiën, de economie, de landbouw en de archieven. Onder de farao en de vizier waren diverse "opzieners" actief, zoals de "Opziener van de Tweevoudige Voorraadschuur", de "Opzichter van de Akkers", de "Opzichter van de Tien van het Zuiden". Deze opzichters hadden natuurlijk ook helpers nodig en dat waren de onderopzieners en andere ondergeschikten.
De farao was goddelijk en werd bij zijn leven beschouwd als de incarnatie van de hemelgod Horus . Alleen hij kon met de hemel communiceren. Bij zijn doodsteeg hij op naar de Zonnegod Re en bezeilde hij de hemelen in zijn hemelboot.
Van de farao werd verwacht dat hij ook alles in stand hield, zoals het was bij de schepping. Hij moest zich niet alleen bekommeren om de sociale en politieke structuur. Ook de hemellichamen, de wetten van de natuur en vooral de stand van het Nijlwater en de wisseling van de seizoenen moest hij in de gaten houden. De landbouw en dus de voeding waren immers altijd afhankelijk van het gedrag van de Nijl. De stand van het water was ook belangrijk voor het vervoer van de granieten blokken die men nodig had om de piramides en obelisken op te trekken.
De farao was de enig die de goden kon bereiken en moest voor zijn volk bij hen bemiddelen door het juiste ritueel uit te voeren en de vereiste offers te brengen. Meteen was hij ook opperpriester en benoemde hij alle priesters in de tempels. De macht van de farao was absoluut, hoewel hij - gezien zijn diverse taken en verantwoordelijkheden - het dagelijkse bestuur moest overdragen aan een vizier en een snel groeiden leger ambtenaren. Bij de vizier berustte ook de rechtspraak. Hij oordeelde over de lijfstraffen en de doodstraffen. Schuldigen werden met behulp van orakels aangewezen en het duurde vele uren en soms dagen eer een vonnis werd uitgesproken.
Gelijk met de kunst van lezen en schrijven leerden de Egyptenaren papier te maken uit het merg van het papyrusriet, dat metershoog groeide langs de Nijl. De papyrusplant kon vier meter hoog worden. De stengels werden gesneden en vervolgens in het water gedompeld. Enkele dagen later sneed men ze in dunne repen, die werden geplet en kruislings op elkaar gelegd tot vellen. Het sap werkte als natuurlijke lijm. Ons woord papier stamt af van het woord papyrus. Al snel vond papyrus ook andere toepassingen. Men ging er boten mee bouwen, touwen en sandalen mee vervaardigen en brieven en boeken mee schrijven. Brieven opstellen betekent post verzenden. Zo ontstond een koeriersdienst en werd communicatie binnen het rijk er eenvoudiger op. Papyrus was plots zo begeerd, dat de plant snel met uitsterven werd bedreigd. Dat leidde tot de papyrusteelt.
Een nijlpaardgodin beschermde de barende vrouwen. Ze zou de concubine van Seth zijn geweest maar koos voor Horus in zake de troonopvolging en toonde daarmee haar vriendelijke karakter. Ze werd afgebeeld met de kop van een nijlpaard, de poten van een leeuw, de staart van een krokodil en de zware borsten van een volwassen vrouw. Deze gedaante moest kwaadaardige krachten bij vrouwen uit de buurt houden. Ondanks haar uiterlijk was ze enorm populair bij de gewone Egyptenaren.
Tefnoet
Tefnoet was de godin van de vochtigheid. Samen met de luchtgod Sjoe vormde de als leeuw voorgestelde Tefnoet in de kosmogonie van Heliopolis het eerste godenpaar, dat door Atoem door middel van zelfbevrediging of door uitspugen geschapen werd. In verschillende mythen had Tefnoet een opvallend kosmisch karakter.
Thot
Tot de vooraanstaande goden van het Egyptische pantheon behoorde Thot, die vanaf het Oude Rijk in het gehele land werd vereerd. Zijn belangrijkste cultusplaats was Hermopolis in het midden van Egypte. De voorstellingen tonen hem als man met een ibiskop, als ibis of als baviaan. In zijn hoedanigheid van maangod was Thot verantwoordelijk voor de kalender, de tijd en wiskunde. Bij de kroning van de koning noteerde hij de regeringsjaren van de heerser en schreef diens naam op de bladeren van de heilige isjedboom van Hermopolis. Thot was de uitvinder van schrift en taal, bewaker van de goddelijke orde en alle rituelen alsmede van de geheime kennis. De schrijvers (ambtenaren) benoemden hem daarom tot hun beschermheer. Bij het dodengericht, het wegen van het hart, was het Thot die in het bijzijn van Osiris het resultaat voor de dode noteerde. Hij gold ook als de beschermer van de dode, die hij hielp de weg te wijzen door de onderwereld.
Wadjet
De godin in de gedaante van een slang was de godheid van Beneden-Egypte, en wel in Boeto. Wadjet en Nechbet, de giergodin van el-Kab, waren de twee heerseressen die de koning beschermden en zich in de dubbele kroon op zijn hoofd konden incorporeren.
Wepwawet
Een god met het hoofd van een jakhals. De naam betekent zoiets als 'opener van wegen' wat kan wijzen op de verovering van de farao's of de toegang tot de onderwereld. Dit kan alles te maken hebben gehad met het feit dat hij aan de zijde van de koning stond ten tijde van een strijd maar ook kan het zijn dat het slaat op het feit dat hij tijdens de ceremonie van het Openen van de Mond bij de begrafenis van de farao ook uitvoerde en hem begeleide bij zijn tocht naar de onderwereld.
Werethekau
De kronen- en slangengodin, de toverrijke, trad meestal op als vrouw met leeuwenkop en was vanaf het Nieuwe Rijk bij de kroning van de heerser aanwezig. Ze verleende hem bescherming en bovendien voedde ze het koninklijke kind.
Deze god was stadsgod van Memphis, waar men hem met verschillende andere goden (zoals Ptah-Sokar-Osiris en Ptah-Tatenen) verbond. In de scheppingsleer van het heelal van Memphis geldt hij als scheppergod en staat hij aan het hoofd van de Enneade. Hij wordt dan ook vaak typerend afgebeeld zittend aan een pottenbakkersschijf waarop hij wezens schept. Onder de Ramsessiden (19de/20ste dynastie) vormden Ptah samen met Amon en Re de grote rijkstriade. Het belang van deze god wordt duidelijk uit het feit dat talrijke kleinere cultussen voor hem in andere tempels waren ondergebracht. Zijn macht berust in zijn hart en zijn tong. Hij liet namelijk met zijn woorden de wereld ontstaan en door middel van zijn hartslag voorzag hij de schepping van een constante kosmische energie en levenskracht. Kunstenaars en ambachtslieden zagen in hem hun beschermheer en om die reden identificeerden de Grieken hem met Hephaistos. Om dezelfde reden werd Imhotep, bouwer van de trappiramide in Sakkara, gezien als zijn zoon. Ptah wordt mummie-vormig afgebeeld, met een kap op het hoofd en een scepter in de hand.
Quadesh
Een uit het Midden-Oosten afkomstige godin die tijdens het Nieuwe Rijk in Egypte werd ingevoerd en samen met de goden Min en Reshep een triade vormde. Ze was een godin van het seksuele genot en is doorgaans afgebeeld als een naakte vrouw met bloemen in haar handen, die op de rug van een leeuw staat.
Qebehsenuf
Zie zonen van Horus
Re, Re-Herachte (Ra)
De zonnegod Re met valkenkop trad al in het Oude Rijk op als Re-Herachte; als de morgenzon. Als bekendste godheid van het Egyptische pantheon was hij in de cultus en mythe in vele vormen aanwezig. Zo is de voorstelling van de cyclische baan van de zon, die de god in zijn bark (de boot heette mandjet) als dag- en nachtreis van elk twaalf uur voltrekt, synoniem met de eeuwige herhaling van de schepping en alle herscheppende krachten. De belangrijkste cultusplaats lag sinds het Oude Rijk in Heliopolis, de zonnestad. De heersers van de 5de dynastie lieten speciale gebouwen voor de Re-cultus, de zogenaamde zonnetempels, bij Aboesir bouwen. De indrukwekkende cultussymbolen zijn de obelisken, waarvan de vergulde toppen als zetel van de zonnegod werden geïnterpreteerd. Het waarschijnlijk beroemdste heiligdom van Re-Herachte werd onder Ramses II (19de dynastie) in Abu Simbel gebouwd. De opvallende relatie tot de god van elke heerser wordt weerspiegeld in de titulatuurbenaming zoon van Re.
Renenoetet
Bijnamen als heersers van de schuren onderstrepen het karakter van de als slang weergegeven godin als godheid van de vruchtbaarheid en de oogst. Bijzonder populair was de cultus van de godin in Fayoum in de 12de dynastie en in Thebe tijdens het Nieuwe Rijk.
Sachmet (Sechmet)
De godin met de leeuwenkop werd vooral in Memphis vereerd, waar ze samen met Ptah en hun gemeenschappelijke zoon Nefertemeen een godenfamilie vormde. Ze werd beschouwd als de dochter van Ra en was sterk verbonden met de dreigende ureaus. Ze had een nauwe relatie met de godin Moet in Thebe. Zo liet Amenophis III enkele honderden granieten beelden van Sachmet in Karnak opstellen. In de mythe vernietigt de godin, wier naam de machtige of 'de sterke' betekent, de vijanden van de zonnegod Re of Osiris. Tevens ondersteunt ze de koning in zijn strijd tegen nationale vijanden. Ze werd daarom gezien als godin van de oorlog. Naast haar strijdlustige en geweldadig karakter zag men in de godin tegelijkertijd de beschermpatroon van de geneeskunde en de artsen die hier en daar als priesters van Sachmet te boek staan.
Satet
Al vanaf het Oude Rijk werd Satet op het eiland Elefantine vereerd, waar ze samen met Choem en Anoeket een triade vormde. Het aan haar gewijde heiligdom werd tot in de Griekse-Romeinse tijd steeds weer uitgebreid. Als godheid van de cataracten bewaakte Satet de zuidelijke grens en gold als schenkster van het koele water dat uit Elefantine komt. De godin wordt afgebeeld met de kroon van Boven-Egypte met zijdelings bevestigde, omhoog staande gazellenhorens.
Selket (Serket)
De godin werd als schorpioen vereerd maar op de eerste plaats verschijnt ze als mens met een schorpioen op haar hoofd. Ze speelde in de religie een grote rol. Haar naam verwijst naar het vermogen van de keel om adem te halen. Samen met Isis, Nephthys en Neith beschermde ze de ingewanden en het gemummificeerde lichaam van de dode en was ook in die hoedanigheid aanwezig bij de koninklijke doodskist. Seshet
Het karakter van de godin maakt bijnamen zoals heerseres van de plattegronden en schriften duidelijk. Als procureur van de schrijf- en rekenkunst noteerde Seshet bij de kroning de regeringsjaren en jubilea van de heerser. Bovendien speelde ze sinds de vroegste tijd een grote rol in het ritueel van de tempelstichting, en wel bij het bepalen van de plattegrond van de tempel.
Seth
De god van de storm en het weer wordt vaak heerser van de woestijn en de vreemde landen genoemd en vertegenwoordigt al het kwade dat op de aarde aanwezig was. Waarschijnlijk was het dier van Seth in de vroegste tijden al zo gestileerd dat de zoologische determinatie ervan tot op de dag van vandaag niet duidelijk is. In de Osiris-mythe was Seth chaos, het wilde element, en vermoorde hij zijn broer Osiris omdat hij alleen verantwoordelijk gehouden wilde worden van het scheppen van de aarde. Daarna vocht hij tegen diens navolger Horus, zoon van Osiris, om de macht. Aan de andere kant was hij samen met Horus beschermgod met dezelfde rechten voor de koning. Samen gaven ze de koning de kronen van het land en knoopten ze in de symbolische voorstelling van de Vereniging van Beide Landen de nationale planten van Boven- en Beneden-Egypte voor de heerser aan elkaar.
Sjoe (Shu)
De god van de lucht Sjoe scheidde in de scheppingsmythe hemel (Noet) en aarde (Geb), nadat hij, samen met zijn zuster Tefnoet, uit de mond van de oergod Atoem werd geboren. Mensen en goden hebben lucht nodig, zodat de lichtbeuken in de tempels ook wel vensters van Sjoe werden genoemd.
Sobek
Deze god werd als krokodil of in de klassieke mengvorm met krokodillenkop vereerd. Tot de belangrijkste cultusplaatsen behoorde sinds het Middenrijk het oude Sjedet (Crocodilopolis) in de Fayoum en in de Grieks-Romeinse tijd Kom Ombo in Boven-Egypte. Overeenkomstig zijn levensruimte gold Sobek als vruchtbaarheidsgod en het water en werd hij ook als oer-scheppergod vereerd.
Sokar
De in de gedaante van een valk of met valkenkop afgebeelde god Sokar was oorspronkelijk de dodengod van de Memphitische necropool. Vanwege zijn nauwe relatie tot Ptah en Osiris werd hij tot in de Late Rijk als Ptah-Sokor-Osiris vereerd. Als god was hij ook heerser van de onderwereld. In het middelpunt van het Sokarfeest stond de optocht van een goddelijke cultusbark, de zogenaamde henoebark.
De godin trad op in de gestalte van een gier of een vrouw met een gierkap. Als kroongodin van Boven-Egypte droeg ze bij voorkeur de hoge witte kroon van dit deel van het land. Een nauwe verbinding bestond er met de godin Wadjet, haar tegenpool uit Beneden-Egypte, en met de godinnen Moet en Tefnoet. Bovendien beschermde en voedde Nechbet het koninklijke kind. Haar belangrijkste cultusplaats was el-Kab, waar ook haar oorsprong lag, in de 3de gouw van Boven-Egypte. Als symbooldier voor Opper-Egypte is ze ook vaak in die hoedanigheid te zien op de kroon. Daarnaast werd ze vaak weergegeven als een gier met gespreide vleugels die de symbolen van de eeuwigheid in haar klauwen houdt. Ze kan ook een beschermend symbool zijn, als ze één van haar vleugels voor zich gestrekt houdt. Haar voornaamste functie was die van moedergodin en beschermde voedster van de koning.
Nefertem (Nefertum)
Oorspronkelijk vereerd als lotusbloem of komend uit een lotusbloem had Nefertem een zeer nauwe relatie met de zonnegod, wiens karaktereigenschappen hij kon overnemen. Hij gold als lotusbloem aan de neus van Re of als grote lotusbloem die uit de oeroceaan verschijnt, maar tegelijkertijd ook als jeugdig zonnegod. Daarom wordt hij ook wel een genoemd als het zonnekind. Nefertem werd meestal afgebeeld als mens met het symbool van de veren versierde lotusbloem op het hoofd en een jeugdige zijlok. In Memphis werd hij samen met Ptah en Sechmet als triade vereerd.
Neith
Deze oude jacht- en oorlogsgodin werd in het Oude Rijk rondom Memphis als koninklijke beschermmacht vereerd. Neith droeg de kroon van Beneden-Egypte en haar symbool is een schild met gekruiste pijlen. In het Oude Rijk was ze uitgegroeid tot vrouw van Seth waarmee ze de krokodillengod Sobek kreeg. Haar cultus groeide door totdat men zelfs geloofde dat zij de geboorte uitgevonden had. Ze was één van de voer godinnen die bij de baar van Osiris de wacht hielden. Dit was omdat ze als mythische ontdekker van de weefkunst haar toezicht hield op de linnen windsels van de mummie. Haar belangrijkste cultusplaats was Saïs in de delta, waar ze tijdens de 26ste dynastie heel populair was, omdat de koningen uit deze tijd daar vandaan kwamen. Later werd ze in Esna zelfs scheppergodheid.
Nephthys
Nephthys is, evenals Isis, Osiris en Seth, een kind van Geb en Noet, in de Enneade van Heliopolis. Omdat de Egyptenaren een tweestrijdig beeld van alles hadden werd Nephthys gekoppeld aan Seth als zijnde het 'negatieve' en onvruchtbare paar. Isis en Osiris waren daarentegen het 'positieve' en vruchtbare paar. Nephthys zelf was echter helemaal niet negatief, ze treurde zelfs samen met haar zus Isis over haar vermoorde broer Osiris. Haar naam betekent 'heerseres van het huis' en hielp haar zus Isis bij de regeneratie van de overledene maar verder is er niet veel over haar bekend.
Noen (Nun)
Als personificatie van het oerwater -waaruit bij de schepping van de wereld het eerste land- de oerheuvel, opsteeg, werd Noen zeer zelden afgebeeld. Samen met zijn vrouwelijke tegenpool Naunet vormde hij in de Ogdoade van Hermopolis het eerste van de vier oergodenparen, waarbij de goden met een kikkerkop en de godinnen met een slangenkop werden afgebeeld. Hij werd als goedaardig beschouwd en leende zijn naam graag aan heilige meren op het terrein van een tempel.
Noet (Nut)
Noet was in de kosmogonie van Heliopolis de hemelgodin. Ze was de (tweeling)zuster van Geb, de aarde, met wie ze vier kinderen kreeg. Osiris, Isis, Seth en Nephthys, voordat Sjoe (de lucht) hen van elkaar scheidde. Door zich over de aarde te spannen hield ze de chaos en wanorde ver weg. Ze stond op haar handen en voeten en daarom worden de vierwindstreken door ook wel meevergeleken. Ze werd ook beschouwd als de moeder van de zonnegod Ra, omdat ze hem elke avond verzwolg en hij 's nachts door haar lichaam reisde om de volgende morgen weer uit haar geboren te worden. Dat is tevens de reden dat ze ook een begrafenisgod was die het lichaam van de overleden farao in haar armen naam. Ze is veel aan de binnenzijde van sarcofagen afgebeeld waarin ze met haar gespreide armen en benen als het ware over de overledene heen boog om zo te hopen dat de overledene weer herboren kon worden.
Osiris
De mummie-vormige god met de atef-kroon uit plantenstengels en struisvogelveren gold oorspronkelijk waarschijnlijk als oogst- en vruchtbaarheidsgod. Als tegenpool van de wilde woestijngod Seth stond hij voor het gecultiveerde land en de geordende wereld. De voortdurende strijd tussen de twee tegenstanders was de basis voor de Egyptische schepping en de daaruit voortvloeiende dood van Osiris voorwaarde voor het ontstaan van het hiernamaals. Osiris stierf en werd door Isis en Nephthys in het hiernamaals weer tot leven gewekt. Hij verwekte zijn zoon Horus die op aarde de strijd tegen Seth voortzette. Hij werd in Boven- en Beneden Egypte als een ware held aanbeden. Als opperste dodengod en dodenrechter was hij de vertegenwoordiger van de rechtvaardige wereldorde in het hiernamaals. Als koning in het dodenrijk had hij de koningsinsignes, de gesel en de kromstaf. Een van de belangrijkste cultusplaatsen was Abydos, waar volgens de overlevering zijn graf bevindt en spelen voor de god werden gehouden.
