Om bij tijd, eens terug te genieten van de plaatsen waar je ooit geweest bent! De wereld in een muisklik http://www.alovelyworld.com/index2.html
OP REIS MET DE BLAUWE VOGEL - Cruise op deNijl -
1.Lezers die het hele REISVERSLAG WENSEN TE LEZEN.... weet dat dit in omgekeerde orde staat.
Het begint met de terugreis 15.09.06 (zie blog vanaf 3december 06) en eindigt met het vertrek op 01.09.06 ( zie blog vanaf 3 oktober 06)
2.Verder wordt deze blog aangevuld met EGYPTE NU:actuele feiten en vondsten...
10-03-2006
Hoe verliep de troonsbestijging ??
Vooraleer een farao de troon kon bestijgen, moest hij eerst de plechtige zuiveringsceremonie ondergaan. Hij moest, getooid met de scepter en het flagellum in zijn lange mantel op twee tronen plaatsnemen. De eerste maal droeg hij de witte kroon van Boven-Egypte, de tweede maal de rode kroon (het puntig toelopende hoofddeksel) van Beneden-Egypte (het Nijldal). Na dit dubbel optreden was het de beurt aan de hogepriesters. Zij symboliseerden Seth en Horus. Rondom een zuil weefden zij verschillende planten in elkaar. Dan mocht de farao rond een muur lopen die beide rijken symbolisch omvatte en zo nam hij bezit van de troon. Pas daarna volgde het officiële kroningsfeest.
De farao vergoedde zijn ambtenaren dankzij de geheven belastingen. De fiscus van toen beperkte er zich toe de boeren een deel van hun oogst te vragen. De farao behield natuurlijk een deel van de belastingen voor zich om er zijn grote bouwwerken mee te financieren.
De farao kon voor al die activiteiten, van het bouwen van grootschalige bouwwerken tot het heffen van belastingen, rekenen op een heel leger van ambtenaren. Zo ontstond er ook een bureaucratische piramide, want al deze uitvoerende gezagdragers waren van boven naar beneden in een strikte hiërarchische orde gerangschikt.
Bij de Egyptenaren waren de schrijvers/elders klerken genoemd,belangrijke personen en genoten ook heel wat voordelen. De kennis en de macht die erbij hoorden bleven in een kleine bevoorrechte groep.Terwijl duizenden boeren van zonsopgang tot zonsondergang het land bewerkten, trokken zij als een soort griffiers, in opdracht van de farao alles na. Ze schreven hun vaststellingen neer en die werden dan in de archieven van de farao bewaard.
Alles wat bestond in het rijk was eigendom van de farao. De vizier, in feite de eerste minister, was verantwoordelijk voor de goede gang van zaken. Hij waakte over de rechtspleging, de financiën, de economie, de landbouw en de archieven. Onder de farao en de vizier waren diverse "opzieners" actief, zoals de "Opziener van de Tweevoudige Voorraadschuur", de "Opzichter van de Akkers", de "Opzichter van de Tien van het Zuiden". Deze opzichters hadden natuurlijk ook helpers nodig en dat waren de onderopzieners en andere ondergeschikten.
De farao was goddelijk en werd bij zijn leven beschouwd als de incarnatie van de hemelgod Horus . Alleen hij kon met de hemel communiceren. Bij zijn doodsteeg hij op naar de Zonnegod Re en bezeilde hij de hemelen in zijn hemelboot.
Van de farao werd verwacht dat hij ook alles in stand hield, zoals het was bij de schepping. Hij moest zich niet alleen bekommeren om de sociale en politieke structuur. Ook de hemellichamen, de wetten van de natuur en vooral de stand van het Nijlwater en de wisseling van de seizoenen moest hij in de gaten houden. De landbouw en dus de voeding waren immers altijd afhankelijk van het gedrag van de Nijl. De stand van het water was ook belangrijk voor het vervoer van de granieten blokken die men nodig had om de piramides en obelisken op te trekken.
De farao was de enig die de goden kon bereiken en moest voor zijn volk bij hen bemiddelen door het juiste ritueel uit te voeren en de vereiste offers te brengen. Meteen was hij ook opperpriester en benoemde hij alle priesters in de tempels. De macht van de farao was absoluut, hoewel hij - gezien zijn diverse taken en verantwoordelijkheden - het dagelijkse bestuur moest overdragen aan een vizier en een snel groeiden leger ambtenaren. Bij de vizier berustte ook de rechtspraak. Hij oordeelde over de lijfstraffen en de doodstraffen. Schuldigen werden met behulp van orakels aangewezen en het duurde vele uren en soms dagen eer een vonnis werd uitgesproken.
Gelijk met de kunst van lezen en schrijven leerden de Egyptenaren papier te maken uit het merg van het papyrusriet, dat metershoog groeide langs de Nijl. De papyrusplant kon vier meter hoog worden. De stengels werden gesneden en vervolgens in het water gedompeld. Enkele dagen later sneed men ze in dunne repen, die werden geplet en kruislings op elkaar gelegd tot vellen. Het sap werkte als natuurlijke lijm. Ons woord papier stamt af van het woord papyrus. Al snel vond papyrus ook andere toepassingen. Men ging er boten mee bouwen, touwen en sandalen mee vervaardigen en brieven en boeken mee schrijven. Brieven opstellen betekent post verzenden. Zo ontstond een koeriersdienst en werd communicatie binnen het rijk er eenvoudiger op. Papyrus was plots zo begeerd, dat de plant snel met uitsterven werd bedreigd. Dat leidde tot de papyrusteelt.
Een nijlpaardgodin beschermde de barende vrouwen. Ze zou de concubine van Seth zijn geweest maar koos voor Horus in zake de troonopvolging en toonde daarmee haar vriendelijke karakter. Ze werd afgebeeld met de kop van een nijlpaard, de poten van een leeuw, de staart van een krokodil en de zware borsten van een volwassen vrouw. Deze gedaante moest kwaadaardige krachten bij vrouwen uit de buurt houden. Ondanks haar uiterlijk was ze enorm populair bij de gewone Egyptenaren.
Tefnoet
Tefnoet was de godin van de vochtigheid. Samen met de luchtgod Sjoe vormde de als leeuw voorgestelde Tefnoet in de kosmogonie van Heliopolis het eerste godenpaar, dat door Atoem door middel van zelfbevrediging of door uitspugen geschapen werd. In verschillende mythen had Tefnoet een opvallend kosmisch karakter.
Thot
Tot de vooraanstaande goden van het Egyptische pantheon behoorde Thot, die vanaf het Oude Rijk in het gehele land werd vereerd. Zijn belangrijkste cultusplaats was Hermopolis in het midden van Egypte. De voorstellingen tonen hem als man met een ibiskop, als ibis of als baviaan. In zijn hoedanigheid van maangod was Thot verantwoordelijk voor de kalender, de tijd en wiskunde. Bij de kroning van de koning noteerde hij de regeringsjaren van de heerser en schreef diens naam op de bladeren van de heilige isjedboom van Hermopolis. Thot was de uitvinder van schrift en taal, bewaker van de goddelijke orde en alle rituelen alsmede van de geheime kennis. De schrijvers (ambtenaren) benoemden hem daarom tot hun beschermheer. Bij het dodengericht, het wegen van het hart, was het Thot die in het bijzijn van Osiris het resultaat voor de dode noteerde. Hij gold ook als de beschermer van de dode, die hij hielp de weg te wijzen door de onderwereld.
Wadjet
De godin in de gedaante van een slang was de godheid van Beneden-Egypte, en wel in Boeto. Wadjet en Nechbet, de giergodin van el-Kab, waren de twee heerseressen die de koning beschermden en zich in de dubbele kroon op zijn hoofd konden incorporeren.
Wepwawet
Een god met het hoofd van een jakhals. De naam betekent zoiets als 'opener van wegen' wat kan wijzen op de verovering van de farao's of de toegang tot de onderwereld. Dit kan alles te maken hebben gehad met het feit dat hij aan de zijde van de koning stond ten tijde van een strijd maar ook kan het zijn dat het slaat op het feit dat hij tijdens de ceremonie van het Openen van de Mond bij de begrafenis van de farao ook uitvoerde en hem begeleide bij zijn tocht naar de onderwereld.
Werethekau
De kronen- en slangengodin, de toverrijke, trad meestal op als vrouw met leeuwenkop en was vanaf het Nieuwe Rijk bij de kroning van de heerser aanwezig. Ze verleende hem bescherming en bovendien voedde ze het koninklijke kind.
Deze god was stadsgod van Memphis, waar men hem met verschillende andere goden (zoals Ptah-Sokar-Osiris en Ptah-Tatenen) verbond. In de scheppingsleer van het heelal van Memphis geldt hij als scheppergod en staat hij aan het hoofd van de Enneade. Hij wordt dan ook vaak typerend afgebeeld zittend aan een pottenbakkersschijf waarop hij wezens schept. Onder de Ramsessiden (19de/20ste dynastie) vormden Ptah samen met Amon en Re de grote rijkstriade. Het belang van deze god wordt duidelijk uit het feit dat talrijke kleinere cultussen voor hem in andere tempels waren ondergebracht. Zijn macht berust in zijn hart en zijn tong. Hij liet namelijk met zijn woorden de wereld ontstaan en door middel van zijn hartslag voorzag hij de schepping van een constante kosmische energie en levenskracht. Kunstenaars en ambachtslieden zagen in hem hun beschermheer en om die reden identificeerden de Grieken hem met Hephaistos. Om dezelfde reden werd Imhotep, bouwer van de trappiramide in Sakkara, gezien als zijn zoon. Ptah wordt mummie-vormig afgebeeld, met een kap op het hoofd en een scepter in de hand.
Quadesh
Een uit het Midden-Oosten afkomstige godin die tijdens het Nieuwe Rijk in Egypte werd ingevoerd en samen met de goden Min en Reshep een triade vormde. Ze was een godin van het seksuele genot en is doorgaans afgebeeld als een naakte vrouw met bloemen in haar handen, die op de rug van een leeuw staat.
Qebehsenuf
Zie zonen van Horus
Re, Re-Herachte (Ra)
De zonnegod Re met valkenkop trad al in het Oude Rijk op als Re-Herachte; als de morgenzon. Als bekendste godheid van het Egyptische pantheon was hij in de cultus en mythe in vele vormen aanwezig. Zo is de voorstelling van de cyclische baan van de zon, die de god in zijn bark (de boot heette mandjet) als dag- en nachtreis van elk twaalf uur voltrekt, synoniem met de eeuwige herhaling van de schepping en alle herscheppende krachten. De belangrijkste cultusplaats lag sinds het Oude Rijk in Heliopolis, de zonnestad. De heersers van de 5de dynastie lieten speciale gebouwen voor de Re-cultus, de zogenaamde zonnetempels, bij Aboesir bouwen. De indrukwekkende cultussymbolen zijn de obelisken, waarvan de vergulde toppen als zetel van de zonnegod werden geïnterpreteerd. Het waarschijnlijk beroemdste heiligdom van Re-Herachte werd onder Ramses II (19de dynastie) in Abu Simbel gebouwd. De opvallende relatie tot de god van elke heerser wordt weerspiegeld in de titulatuurbenaming zoon van Re.
Renenoetet
Bijnamen als heersers van de schuren onderstrepen het karakter van de als slang weergegeven godin als godheid van de vruchtbaarheid en de oogst. Bijzonder populair was de cultus van de godin in Fayoum in de 12de dynastie en in Thebe tijdens het Nieuwe Rijk.
Sachmet (Sechmet)
De godin met de leeuwenkop werd vooral in Memphis vereerd, waar ze samen met Ptah en hun gemeenschappelijke zoon Nefertemeen een godenfamilie vormde. Ze werd beschouwd als de dochter van Ra en was sterk verbonden met de dreigende ureaus. Ze had een nauwe relatie met de godin Moet in Thebe. Zo liet Amenophis III enkele honderden granieten beelden van Sachmet in Karnak opstellen. In de mythe vernietigt de godin, wier naam de machtige of 'de sterke' betekent, de vijanden van de zonnegod Re of Osiris. Tevens ondersteunt ze de koning in zijn strijd tegen nationale vijanden. Ze werd daarom gezien als godin van de oorlog. Naast haar strijdlustige en geweldadig karakter zag men in de godin tegelijkertijd de beschermpatroon van de geneeskunde en de artsen die hier en daar als priesters van Sachmet te boek staan.
Satet
Al vanaf het Oude Rijk werd Satet op het eiland Elefantine vereerd, waar ze samen met Choem en Anoeket een triade vormde. Het aan haar gewijde heiligdom werd tot in de Griekse-Romeinse tijd steeds weer uitgebreid. Als godheid van de cataracten bewaakte Satet de zuidelijke grens en gold als schenkster van het koele water dat uit Elefantine komt. De godin wordt afgebeeld met de kroon van Boven-Egypte met zijdelings bevestigde, omhoog staande gazellenhorens.
Selket (Serket)
De godin werd als schorpioen vereerd maar op de eerste plaats verschijnt ze als mens met een schorpioen op haar hoofd. Ze speelde in de religie een grote rol. Haar naam verwijst naar het vermogen van de keel om adem te halen. Samen met Isis, Nephthys en Neith beschermde ze de ingewanden en het gemummificeerde lichaam van de dode en was ook in die hoedanigheid aanwezig bij de koninklijke doodskist. Seshet
Het karakter van de godin maakt bijnamen zoals heerseres van de plattegronden en schriften duidelijk. Als procureur van de schrijf- en rekenkunst noteerde Seshet bij de kroning de regeringsjaren en jubilea van de heerser. Bovendien speelde ze sinds de vroegste tijd een grote rol in het ritueel van de tempelstichting, en wel bij het bepalen van de plattegrond van de tempel.
Seth
De god van de storm en het weer wordt vaak heerser van de woestijn en de vreemde landen genoemd en vertegenwoordigt al het kwade dat op de aarde aanwezig was. Waarschijnlijk was het dier van Seth in de vroegste tijden al zo gestileerd dat de zoologische determinatie ervan tot op de dag van vandaag niet duidelijk is. In de Osiris-mythe was Seth chaos, het wilde element, en vermoorde hij zijn broer Osiris omdat hij alleen verantwoordelijk gehouden wilde worden van het scheppen van de aarde. Daarna vocht hij tegen diens navolger Horus, zoon van Osiris, om de macht. Aan de andere kant was hij samen met Horus beschermgod met dezelfde rechten voor de koning. Samen gaven ze de koning de kronen van het land en knoopten ze in de symbolische voorstelling van de Vereniging van Beide Landen de nationale planten van Boven- en Beneden-Egypte voor de heerser aan elkaar.
Sjoe (Shu)
De god van de lucht Sjoe scheidde in de scheppingsmythe hemel (Noet) en aarde (Geb), nadat hij, samen met zijn zuster Tefnoet, uit de mond van de oergod Atoem werd geboren. Mensen en goden hebben lucht nodig, zodat de lichtbeuken in de tempels ook wel vensters van Sjoe werden genoemd.
Sobek
Deze god werd als krokodil of in de klassieke mengvorm met krokodillenkop vereerd. Tot de belangrijkste cultusplaatsen behoorde sinds het Middenrijk het oude Sjedet (Crocodilopolis) in de Fayoum en in de Grieks-Romeinse tijd Kom Ombo in Boven-Egypte. Overeenkomstig zijn levensruimte gold Sobek als vruchtbaarheidsgod en het water en werd hij ook als oer-scheppergod vereerd.
Sokar
De in de gedaante van een valk of met valkenkop afgebeelde god Sokar was oorspronkelijk de dodengod van de Memphitische necropool. Vanwege zijn nauwe relatie tot Ptah en Osiris werd hij tot in de Late Rijk als Ptah-Sokor-Osiris vereerd. Als god was hij ook heerser van de onderwereld. In het middelpunt van het Sokarfeest stond de optocht van een goddelijke cultusbark, de zogenaamde henoebark.
De godin trad op in de gestalte van een gier of een vrouw met een gierkap. Als kroongodin van Boven-Egypte droeg ze bij voorkeur de hoge witte kroon van dit deel van het land. Een nauwe verbinding bestond er met de godin Wadjet, haar tegenpool uit Beneden-Egypte, en met de godinnen Moet en Tefnoet. Bovendien beschermde en voedde Nechbet het koninklijke kind. Haar belangrijkste cultusplaats was el-Kab, waar ook haar oorsprong lag, in de 3de gouw van Boven-Egypte. Als symbooldier voor Opper-Egypte is ze ook vaak in die hoedanigheid te zien op de kroon. Daarnaast werd ze vaak weergegeven als een gier met gespreide vleugels die de symbolen van de eeuwigheid in haar klauwen houdt. Ze kan ook een beschermend symbool zijn, als ze één van haar vleugels voor zich gestrekt houdt. Haar voornaamste functie was die van moedergodin en beschermde voedster van de koning.
Nefertem (Nefertum)
Oorspronkelijk vereerd als lotusbloem of komend uit een lotusbloem had Nefertem een zeer nauwe relatie met de zonnegod, wiens karaktereigenschappen hij kon overnemen. Hij gold als lotusbloem aan de neus van Re of als grote lotusbloem die uit de oeroceaan verschijnt, maar tegelijkertijd ook als jeugdig zonnegod. Daarom wordt hij ook wel een genoemd als het zonnekind. Nefertem werd meestal afgebeeld als mens met het symbool van de veren versierde lotusbloem op het hoofd en een jeugdige zijlok. In Memphis werd hij samen met Ptah en Sechmet als triade vereerd.
Neith
Deze oude jacht- en oorlogsgodin werd in het Oude Rijk rondom Memphis als koninklijke beschermmacht vereerd. Neith droeg de kroon van Beneden-Egypte en haar symbool is een schild met gekruiste pijlen. In het Oude Rijk was ze uitgegroeid tot vrouw van Seth waarmee ze de krokodillengod Sobek kreeg. Haar cultus groeide door totdat men zelfs geloofde dat zij de geboorte uitgevonden had. Ze was één van de voer godinnen die bij de baar van Osiris de wacht hielden. Dit was omdat ze als mythische ontdekker van de weefkunst haar toezicht hield op de linnen windsels van de mummie. Haar belangrijkste cultusplaats was Saïs in de delta, waar ze tijdens de 26ste dynastie heel populair was, omdat de koningen uit deze tijd daar vandaan kwamen. Later werd ze in Esna zelfs scheppergodheid.
Nephthys
Nephthys is, evenals Isis, Osiris en Seth, een kind van Geb en Noet, in de Enneade van Heliopolis. Omdat de Egyptenaren een tweestrijdig beeld van alles hadden werd Nephthys gekoppeld aan Seth als zijnde het 'negatieve' en onvruchtbare paar. Isis en Osiris waren daarentegen het 'positieve' en vruchtbare paar. Nephthys zelf was echter helemaal niet negatief, ze treurde zelfs samen met haar zus Isis over haar vermoorde broer Osiris. Haar naam betekent 'heerseres van het huis' en hielp haar zus Isis bij de regeneratie van de overledene maar verder is er niet veel over haar bekend.
Noen (Nun)
Als personificatie van het oerwater -waaruit bij de schepping van de wereld het eerste land- de oerheuvel, opsteeg, werd Noen zeer zelden afgebeeld. Samen met zijn vrouwelijke tegenpool Naunet vormde hij in de Ogdoade van Hermopolis het eerste van de vier oergodenparen, waarbij de goden met een kikkerkop en de godinnen met een slangenkop werden afgebeeld. Hij werd als goedaardig beschouwd en leende zijn naam graag aan heilige meren op het terrein van een tempel.
Noet (Nut)
Noet was in de kosmogonie van Heliopolis de hemelgodin. Ze was de (tweeling)zuster van Geb, de aarde, met wie ze vier kinderen kreeg. Osiris, Isis, Seth en Nephthys, voordat Sjoe (de lucht) hen van elkaar scheidde. Door zich over de aarde te spannen hield ze de chaos en wanorde ver weg. Ze stond op haar handen en voeten en daarom worden de vierwindstreken door ook wel meevergeleken. Ze werd ook beschouwd als de moeder van de zonnegod Ra, omdat ze hem elke avond verzwolg en hij 's nachts door haar lichaam reisde om de volgende morgen weer uit haar geboren te worden. Dat is tevens de reden dat ze ook een begrafenisgod was die het lichaam van de overleden farao in haar armen naam. Ze is veel aan de binnenzijde van sarcofagen afgebeeld waarin ze met haar gespreide armen en benen als het ware over de overledene heen boog om zo te hopen dat de overledene weer herboren kon worden.
Osiris
De mummie-vormige god met de atef-kroon uit plantenstengels en struisvogelveren gold oorspronkelijk waarschijnlijk als oogst- en vruchtbaarheidsgod. Als tegenpool van de wilde woestijngod Seth stond hij voor het gecultiveerde land en de geordende wereld. De voortdurende strijd tussen de twee tegenstanders was de basis voor de Egyptische schepping en de daaruit voortvloeiende dood van Osiris voorwaarde voor het ontstaan van het hiernamaals. Osiris stierf en werd door Isis en Nephthys in het hiernamaals weer tot leven gewekt. Hij verwekte zijn zoon Horus die op aarde de strijd tegen Seth voortzette. Hij werd in Boven- en Beneden Egypte als een ware held aanbeden. Als opperste dodengod en dodenrechter was hij de vertegenwoordiger van de rechtvaardige wereldorde in het hiernamaals. Als koning in het dodenrijk had hij de koningsinsignes, de gesel en de kromstaf. Een van de belangrijkste cultusplaatsen was Abydos, waar volgens de overlevering zijn graf bevindt en spelen voor de god werden gehouden.
De van sistrum en menat voorziene god van de muziek werd in Dendera als zoon van Hathor en Horus van Edfu vereerd. Als kindgod stond hij in verbinding met het begin van de schepping en kon hij ook als zoon van de zonnegod worden gezien.
Isis
De als mens afgebeelde godin wordt met de hiërogliefen van haar naam -de troon- of met koehorens en zonneschijf op het hoofd afgebeeld. Ze vertegenwoordigde de koninklijke macht die ze als gemalin van Osiris had opgenomen en als moeder van Horus weer te voorschijn bracht. Ze verbond zo het aardse leven en het hiernamaals met elkaar en was tegelijkertijd doden- en moedergodin. Ze werd in samenhang met de groeiende populariteit van de Osiris-cultus in het gehele land vereerd. Een belangrijke karaktertrek van Isis, die vanaf het Nieuwe Rijk bijdroeg aan haar groeiende populariteit, was dat ze als beschermgodin magische krachten had. Ze raakte nauw verbonden met geneeswijzen voor kinderziekten en vooral de gevolgen van slangenbeten en schorpioensteken. In de Griekse-Romeinse tijd speelde ze een alles overtreffende rol en werd ze in het gehele Romeinse Rijk vereerd. Haar cultus op het eiland Philae bestond zelfs nog tot in de 6de eeuw na Christus, waarschijnlijk wel omdat ze de beschermheilige van dit eiland was. De gier is het heilige dier van deze godin.
Joh
De god Joh was de belichaming van de maan. Op zijn hoofd droeg hij zijn kenmerde maanteken op zijn hoofd; de schijf en sikkel. Deze oergod werd bijna nooit in de menselijke gedaante afgebeeld maar als verschijningsvorm(en) van de sterren. Dit maanteken werd ook vaak door het maankind Chons als hoofdtooi gedragen. In het oude Egypte was de maan de zon van de nacht en ook het rechteroog van Horus. De godheden Osiris, Thot en later ook Isis werden als zijn beschermers beschouwd. De permanente cyclus die de maand vormden, werden beschouwd als een verwijzing naar het sterven en de wederopstanding. De maanfasen verwezen ook naar het veertien dagen durende (de periode dat de maan afnam) in stukken snijden van Osiris. Het is hierdoor dat de maansikkel in beelden en teksten ook door een snijdend wapen (Thot) of door een been (Osiris) te zien is.
Maät
Het begrip van Maät stond voor het principe van de gestructureerde wereld, voor orde en harmonie, voor ethische waarden en rechtvaardigheid, voor cultuur en scheppingskracht. Maät was daardoor de tegenpool van alles wat ongeordend en wild, vernield en onrechtvaardig, maar wel machtig was. De belangrijkste taak van elke koning was Maät te garanderen en op die manier niet alleen de Egyptische staat maar ook de hele wereld in stand te houden. De godin Maät was de personificatie van dit principe. Omdat ze onmisbaar was voor het bestaan van alle andere goden kon een toekomstig farao alleen met haar toestemming de troon bestijgen. Daarnaast was ze ook verantwoordelijk voor de cyclische natuur van het leven. Weer een bewijs dat zonder haar geen bestaan mogelijk was. De rechters waren priesters van Maät vanwege het feit dat Maät de wetten van het bestaan, recht en waarheid belichaamde. Ze gold als dochter van de zonnegod Amon-Re en als vrouw van Thoth. Ze werd altijd afgebeeld als een vrouw met een struisvogelveer op haar hoofd. Deze veer was het waarheidssymbool. Deze veer mocht zo bijvoorbeeld op de weegschaal van het goddelijke gericht niet zwaarder zijn dan het hart van de overleden persoon. Een eigen cultus schijnt ze pas in het Nieuwe Rijk te hebben gekregen, die vervolgens aansluiting vond bij de cultussen voor de rijksgoden in Karnak en Memphis.
Mafdet
De godin Mafdet werd vaak afgebeeld langs de staf van een executiewapen in de vorm van een katachtige. In de jonge jaren van haar bestaan speelde ze namen ze een belangrijke rol bij het vellen van een laatste oordeel. Haar hoofdtaak was het bestrijden van zondaars en slangen.
Meretseger
De godin met slangenkop of slangenlichaam gold als beschermgodin van de doden en als patroon van de necropoolarbeiders van Deir el-Medina in het westelijke gebergte in Thebe. De arbeiders plaatsten dan inscripties op stenen waarin zij getuigden van haar vermogen om misdadigers met blindheid of slangengif te treffen en indien vergiffenis op zijn plaats was weer te genezen. Haar naam wordt meestal vertaald als 'Zij die van stilte houdt' wat erg toepasselijk is voor iemand die over een grote necropolis waakt. Ze stond in verbinding met Renenoetet en samen fungeerde ze ook als voedster.
Meshkent
Deze geboortegodin werd vereenzelvigd met het bakstenen blok (een soort geboortestoel, een hele mooie afbeelding is nog steeds te zien in de tempel van Kom-Ombo) waarop Egyptische vrouwen in hurkzit bevielen. Soms is ze afgebeeld als een dergelijk stenen blok met een vrouwenhoofd, soms ook als vrouw met een blok op haar hoofd. Als begrafenisgodin hielp ze de overledene in het hiernamaals herboren te worden en was ze daarom ook aanwezig bij het oordeel over de doden. Ze werd ook geacht bij de geboorte van invloed te zijn op het toekomstige leven van het kind.
Min
De god van zowel de dierlijke als plantaardige vruchtbaarheid is een van de oudste godheden in Egypte. Meer dan levensgrote beelden van de god zijn al vanaf het 4de millennium voor Christus in Koptos bekend. In de faraonische tijd stelde men hem voor als mummie met opgeheven arm met een gesel, stijve fallus (penis) en een verenkroon op het hoofd. Soms werd hij afgebeeld in de vorm van Amon-Re. Als Kamoetef, stier van zijn moeder, was hij ook een scheppende god; die van de plantengroei. Hij was ook de beschermheer van alle reizigers in de woestijn. Zijn afkomst is overigens omstreden en lag waarschijnlijk ergens in het buitenland, Eritrea of het oude koninkrijk Poent. Farao's ten tijden van het Nieuwe Rijk namen deel aan feesten ter ere van Min om zo de vruchtbare vernieuwing van het koningsschap te vieren.
Mnevis
De zonnestier van Heliopolis werd zwart met een zonneschijf tussen de horens voorgesteld. Zijn opvallende grote geslachtsdelen verwijzen naar zijn bijzondere talent van het verwekken. Via het aspect van de zon was hij vooral verbonden met Re en Atoem.
Moet
De groeiende populariteit van de vrouwelijke godin met de gierkap en de dubbele kroon was direct afhankelijk van Amon. Vanaf het Nieuwe Rijk vormde ze met Amon en met haar zoon Chonsoe de Thebaanse triade. In de vorm van de Thebaanse Triade stond Moet voor het gezin en de bescherming ervan. Haar naam die met het teken voor gier wordt geschreven, betekent moeder en verwijst naar diezelfde rol. Amon en Moet golden vanaf de 18de dynastie ook als ouders van de koning. Als heersers van Asjeroe kreeg ze in Karnak een eigen cultusplaats met een meertje in de vorm van een halve maan, waar ze als leeuw verscheen. Ze was nauw verbonden met andere gier- en leeuwgodinnen als Nechbet, Wadjet, Sachmet of Bastet.
Montoe
De vanaf het Oude Rijk bekende god werd met valkenkop, verenkroon, zonneschijf en twee uraeusslangen op het voorhoofd afgebeeld. Sommige koningen noemde hem Montoehotep wat 'Montoe is tevreden' betekende. De belangrijkste cultusplaatsen van de oorspronkelijk als koningsgod vereerde Montoe waren Armant, et-Tôd, Medamoed en Thebe. Als oorlogsgod vocht hij tegen de vijanden van de goden en stond hij de koning in de oorlog terzijde; hij moest dus de vijanden van zijn vader Ra doden met zijn speer. Al in het Midden Rijk kreeg hij een stiercultus, wat waarschijnlijk het strijdlustige element in hem moest versterken. In het Nieuwe Rijk veranderde Montoe enigszins. Hij werd de beschermgeest van de koning, die hij bij sportieve wedstrijden en in veldslagen hulp bood.
De cobragodin uit de delta werd vooral in Buto vereerd. Edjo had de verschijningsvorm van een slang of vrouw met de rode kroon van Neder-Egypte. Ze werd afgebeeld als de 'ureaus-cobra' die de farao op zijn voorhoofd droeg en wier dreigende houding de koning tegen zijn vijanden moest beschermen.
Geb
De antropomorfe door Atoem geschapen aardgod behoorde tot de Heliopolitaanse kosmogonie. Samen met Noet (hemel), Sjoe (lucht) en Tefnoet (vochtigheid) vormde hij de ruimte, waarin de zonnegod de cyclische tijd in beweging kon zetten. Als eerste heerser op de aarde stond hij in voor het goddelijke koningsschap. Geb was als aardgod verantwoordelijk voor het scheppen van het water en de vegetatie. Geb kon overigens de verschijningsvorm van een gans (de Grote Gakker) hebben en in die verschijning was hij verantwoordelijk voor het leggen van het kosmische ei waaruit de zon geboren werd. Geb wees in het tribunaal van Horus en Seth de eerstgenoemde aan als wettig opvolger van Osiris. Dit had als gevolg dat de toekomstige farao's altijd Geb aan hun zijde moesten hebben om wettelijk de troon te kunnen bestijgen.
Hapi
Deze Nijlgod, één van de vier zonen van Horus, belichaamde de vruchtbaarheid van Egypte door de regelmatige overstroming van akkers. Hij werd afgebeeld als weldoorvoed man met vrouwelijke borsten en een kroon van papyrus- of lotusplanten. Zijn lichaam was vaak blauw of groen en hij leefde in de rotsen van het eerste cataract. Dit waarschijnlijk omdat zijn belangrijkste cultusplaats Aswan was. In plaats van Horus en Seth konden twee Hapi-figuren Boven- en Beneden Egypte symbolisch verenigen voor de koning of konden talrijke Nijlgoden in plaats van de gepersonifiseerde gouwen de verzorging van het land waarborgen.
Harakhte
Harakthe is een andere verschijningsvorm van de god Horus. Vaak afgebeeld door een gevleugelde zon.
Harendotes
Opnieuw een andere vorm van de god Horus, nu als beschermgod van zijn vader Osiris.
Hathor
De godin, dochter van Ra, in de gedaante van een mens of koe was vanaf de vroegste tijd verbonden met de hemel- en koningsgod Horus, waarnaar ook haar naam huis van Horus verwijst. Haar solaire aspect werd door de zonneschijf, die tussen de koehorens verschijnt, duidelijk. Ze speelde in verschillende mythen een rol en werd op talrijke cultusplaatsen in het land vereerd. Ze was niet alleen koningsgodin maar ook godin van de liefde, vreugde, muziek en dans, moedergodin, beschermster bij geboorte en regeneratie van het zonne- of maanoog. Vanwege haar vele verschillende eigenschappen kon ze met bijna elke andere godin verbonden worden en op verschillende manieren verschijnen. In haar belangrijkste cultusplaats Dendera bestond er een nauw verband met de hemelgod Horus van Edfu. Er waren dan ook regelmatig pelgrimsfeesten in beide steden om de boottocht naar elkander te vieren. In deze hoedanigheid waren Horus en Hathor man en vrouw. Ook was ze de beschermheilige van de necropolis van Thebe. Ze word vaak geassocieerd met de Griekse godin Afrodite.
Heh
Heh is de god van de oneindigheid. Dat is ook te zien aan de specifieke kroon die deze godheid draagt; de kroon symboliseert namelijk het Egyptische telwoord voor miljoen. Zijn attribuut is de ingesneden palmtak, die de jaarrekening symboliseert en op talloze gelukkige jaren van koninklijke heerschappij wijst. Als belichaming van het grote aantal verschijnt de god ook slechts zelden als afzonderlijk individu, maar vormt hij meestal een groep met andere Heh's. Hun gemeenschap toont een soort verveelvoudiging van de luchtgod Sjoe en verwijst naar het oneindige aspect van de god. Heh is de oneindigheid van de tijd en wordt als hemeldrager steeds met opgeheven armen afgebeeld.
Heket (Heqat)
De godin met de kikkerkop was een van de beschermsters van de zwangerschap en de geboorte. Ze staat in verbinding met Chnoem en Osiris en was verantwoordelijk voor de schepping en regeneratie van alle levende wezens. In de piramideteksten hielp ze de koning op zijn reis langs de hemel. Als vrouw van Chnoem, die op zijn draaischijf zijn eerste mensen maakte, schonk ze het leven aan de beeldjes die hij maakte.
Horus
Met de naam Horus (de verre) werden vele verschillende konings- en hemelgoden in de gedaante van een valk benoemd. Zijn strijdlust en zijn vliegkunst maakten de valk uiteindelijk tot de koning der goden. Naast zijn verschijning als valk werd hij ook vaak als een gevleugelde zonneschijf afgebeeld zoals in de tempel van Edfu. Binnen de Osiris-mythe waren Horus en Seth broeders. De rivalen raakten in conflict met elkander en daarbij verloor Horus een oog. Daarop besloten de goden het land te verdelen. Horus werd heerser over Neder-Egypte en Seth werd god in Boven-Egypte. Later werd Seth ook uit Boven-Egypte verdreven en werd Horus alleenheerser van het gehele land. Seth werd verdreven naar de woestijnen en de barbaarse volkeren en zou bekend worden als vertegenwoordiger van het chaotische. De god Horus symboliseerde de hemel; de zon en de maan waren zijn ogen. Het was Horus die de eigenschappen van een god verbond met de heerser over Egypte, de farao. Dat was de reden waarom de farao gezien werd als incarnatie van de Horus. Het gevolg hiervan is te zien in de namen die de farao kreeg na zijn kroning; Horus werd opgenomen als onderdeel in de koninklijke titel.
Horuszonen (Amset, Hapi, Duamutef, Kebehsenoef)
Amset (met mensenhoofd), Hapi (met bavianenkop), Doeamoetef (met jakhalzenkop) en Kebehsenoef (met valkenkop) golden als beschermgoden over de ingewanden omdat zij als beschermgoden de gebalsemde organen moesten begeleiden in hun reis naar de andere wereld. Onderdeel van hun taak van deze goden was dat ze de overledene moesten beschermen tegen honger en dorst door ze op te nemen. Vanaf het Nieuwe Rijk werden de deksels van de canopen voorzien van de gedaante van hun hoofden.
De god is de belichaming van de macht van de ziel. In de oude tijden was de god Ba alleen maar voor de koningen beschikbaar maar dat veranderde na het Oude Rijk en vanaf dat moment werd de kracht aan iedereen toegestaan. Op schilderingen van het Nieuwe Rijk is de Ba-vogel vaak afgebeeld zittend in een boom die geplant is in de buurt van graven. Hij symboliseert de psychische krachten, die lichaam, ziel en geest beheersen en het voor de mens mogelijk maken zich in elke gewenste gedaante te manifesteren. Vaak wordt Ba afgebeeld als Afrikaanse ooievaar. In die zin is dat wel begrijpelijk aangezien de Egyptenaren de voorstelling maakten dat na de dood van een persoon het onsterfelijke naar de hemel opstijgt om in een andere vorm verder te leven. Overigens is het verkeerd om Ba alleen te zien als de ziel aangezien de betekenis eigenlijk veel breder is.
Bastet
In het Oude Rijk was de kat nog niet zo populair hoewel volgens het Dodenboek in Heliopolis de katten de slechte Apophis-slang gedood hadden. De kat werd echter steeds populairder en kwam steeds centraler in het leven van de Egyptenaren te staan. Na de dood van het huisdier werd het zelfs gebalsemd en verafgood. Als tegenstander van Apophis werd de kat aan de zonnegod gewijd. De katers golden als zijn incarnatie en de poezen werden vereenzelvigd met het zonneoog. Daarom dragen veel kattenfiguren een scarabee op hun kop of borst, als symbool van de opgaande zon. Hoewel de verering in Boebastis, in de delta, begon, verspreidde zich dit al snel over de rest van de delta en later zelfs het gehele land. Bastet was verbonden met de god Sachmet, de god met de leeuwenkop. Daarnaast werd ze beschouwd als moeder van leeuwengod Miysis (die als bijnaam 'Heer van de Slachting' had). Het was daarom bijvoorbeeld verboden om op feestdagen van de godin op leeuwenjacht te gaan. Daar Bastet in het begin nog met een leeuwenkop werd afgebeeld werden de gelaatstrekken in de loop der jaren zachter en vriendelijker en werd de kop vervangen door die van een kat. Uiteindelijk werd Bastet de positieve tegenpool van Sachmet. Het vrolijke huiselijke gebied van de vrouwen, waartoe de liefde en de vreugde behoorden, was voortaan van haar.
Bes
De sinds het Oude Rijk bekende beschermgod is een dwergachtige gestalte met een baard en droegen meestal een leeuwen- of pantervel op hun rug. Vooral bij de eenvoudige bevolking was Bes als huishoudelijke beschermgod zeer geliefd. Hij beschermde namelijk het particuliere gebied tegen kwaadwillende demonen. Tijdens de 18de dynastie kreeg Bes in sommige vormen ook vleugels. De geest wordt vaak met de Sa-strik als beschermsymbool uitgebeeld (lijkt heel erg op een ankh-teken) en draagt verschillende voorwerpen bij zich, die verband houden met zijn taken van dat moment. Messen dienen voor de afweer van demonen en gevaarlijke dieren, muziekinstrumenten moeten de goden gunstig stemmen en opvrolijken en kwaadwillende wezens moeten erdoor verdreven worden. Een bepaalde aspect van Bes werd Aha genoemd, wat strijder betekend. Hij is dan ook vaak te zien in gevecht met slangen of met gazellen die aan de god Seth gewijd zijn. Waar Bes in eerste instantie verantwoordelijk was voor het tijdstip van geboorte en de bescherming van huizen tegen gevaarlijke dieren werd hij later tegen nog meer dingen ingezet. Hij werd dan bijvoorbeeld op hoofdsteunen afgebeeld om de slaap te beschermen en op spiegels en cosmetica-artikelen om het Boze-Oog af te weren. Het is dan ook begrijpelijk dat hij tot het gevolg van de god Hathor hoorde, die ondermeer verantwoordelijk was voor de vrouwelijke schoonheid.
Chepri (Khepri)
De zonnegod als schepper in de gedaante van een scarabee. Deze naam kreeg de zonnegod als hij aan het begin van de dag aan de horizon verscheen, vermoedelijk naar het voorbeeld van de kever die de hele dag een balletje mest voor zich uit moest duwen. De scarabee was ook een toepasselijk beeld voor de schepper en zonnegod Atoem, opdat uit het balletje aarde, dat zijn eieren bevatte, spontaan een nieuwe kever tevoorschijn kwam.
Chnoem (Khnum)
De als ram of als mens met ramskop voorgestelde scheppende god was nauw verbonden met het ontstaan van alle levende wezens. Op een pottenbakkersschijf maakte hij hun lichamen en ka-zielen die hij vervolgens naar de schoot van de moeder zond. Chnoem werd samen met de godin Heket (met de kikkerkop) ook beschouwd als de helper bij de geboorte. In Esna werd de god zelfs als schepper van alle wezens gezien. Omdat in zijn gedaante meerdere ramsgodheden verenigd waren, werd hij ten dele van vier ramskoppen voorzien, die zijn vier machtsgebieden moesten symboliseren: hemel, lucht, aarde en onderwereld. Als bewaker van de Nijlbron had hij ook tot taak de jaarlijkse overstroming te leiden, voor rijke oogsten te zorgen en hongersnood te beëindigen. In nog een belangrijke belangrijke cultusplaats van deze god, Elefantine, werden talloze dieren gemummificeerd en in vergulde sarcofagen bijgezet.
Chonsoe (Khons)
Chonsoe werd in de meeste gevallen in de gedaante van een mummie met zijlok en maansymbool op het hoofd voorgesteld. Oorspronkelijk zag men hem als onheil brengende en schermende god. Dit hing hoogstwaarschijnlijk samen met het veranderende uiterlijk van de maan. Chonsoe was het kind van Amon en Moet en werd 'de wandelaar' of 'reiziger' genoemd omdat hij 's nachts de hemel doorliep. Als de zon van de nacht werd hij ten dele ook met een valkenkop afgebeeld. Chonsoe werd door het volk hoofdzakelijk als orakelgod en als beschermer tegen ziekten zeer vereerd. Er zijn namelijk muurschilderingen waar hij onder begeleiding van Horus, staand op krokodillen, ten strijde trekt. In hogere zin gold het maankind namelijk als aspect van de jeugdige Horus. Dit was mogelijk omdat het denken van de Egyptenaren niet rechtlijnig was in het verlopen van tijd. Zij geloofden namelijk dat alle tijdsperioden tegelijkertijd afliepen en daardoor was het mogelijk om alle leeftijdsaspecten van een god ten alle tijde aan te roepen.
Aker was een aardgod die toezicht hield op de overgang van de oostelijke en de westelijke horizon in de onderwereld en meestal als twee rug aan rug zittende leeuwen is afgebeeld.
Amaoenet
Amaoenet was de vrouw van de god Amon. Samen vormden ze een godenpaar. Amaoenet, dat 'de verborgene' betekent, werd voor het eerst genoemd in de zogenaamde Piramideteksten. Later in het Nieuwe Rijk werd ze samen met haar partner Amon in de tempels van Karnak vereerd. In Hermopolis werd ze ook gezien als schepper van de aarde samen met Amon; daarom gold ze ook als oergodin.
Ammoet
Ammoet was een godin in de onderwereld met het hoofd van een krokodil, het bovenlichaam van een leeuw en het onderlichaam van nijlpaard. Als Verslinder van de Doden kwam ze vooral voor in het verhaal over het laatste oordeel van de overledene. In dat verhaal werd het hart van de farao in de weegschaal gelegd met aan de andere kant de veer van Maät. Als het hart (en dus zijn daden) zwaarder was, kwam Ammoet in actie en verslond het hart waardoor de kans verkeken was dat de farao in het hiernamaals verder kon leven.
Amon, Amon-Re
De god in de vorm van een mens werd altijd afgebeeld met een hoge verenkroon maar was voorheen een abstracte god. Hij werd dan ook met de wind geassocieerd en zijn naam werd vaak als 'de verborgene' uitgelegd. Ten tijden van het Middenrijk gold hij als de plaatselijke god van Thebe. Samen met Moet en Chonsoe werd hij in Karnak vereerd. In het Nieuwe Rijk werd Amon meer en meer een multifunctionele godheid. Door zijn verbinding met de vruchtbaarheidsgod Min was hij als Amon-Min-Kamoetef de zichzelf verwekkende oer- en scheppingsgod. Daarnaast was hij in de vorm van Amon-Re verantwoordelijke voor de voortdurende vernieuwing van de wereld. Ook werd hij gezien als koning der goden en was heerser over hemel en aarde. In de 21ste dynastie werd voor hem een eigen godstaat in Thebe opgericht. Vanaf dat moment was zijn functie als opperste god gewaarborgd tot de verovering van Egypte door Alexander de Grote, aangezien deze zich door het orakel van Amon in de oase Siwa als zoon van god liet erkennen. Bij de tempels van Karnak is nog steeds een laan van het heilige dier van Amon te vinden; rammen. Daarnaast waren de gans en de slang als heilige dieren aan hem gewijd.
Anubis
In het oude Egypte waren de jakhalzen niet geliefd omdat ze altijd aan de graven krabden. Ondanks dat geloofde men dat ze bescherming boden voor de doden omdat ze 's nachts altijd rondscharrelden tussen de graven. Hierdoor werd de dodengod Anubis in de gedaante van de jakhals of als mens met jakhalzenkop afgebeeld. Naast beschermingsgod van de doden was Anubis ook specialist in het balsemen. Ook was hij bewaker der geheimen en rechter van het dodengericht en was daarom degene die het 'wegen van het hart' uitvoerde en aanwezig was bij het 'openen van de mond'. Samen met zijn moeder, de koegodin Hesat, en de stier-god Mnevis vormde hij een godenfamilie. In latere teksten werd hij ook als zoon van dodengod Osiris genoemd maar ook als broer van Osiris. Hij balsemde het lichaam van Osiris en voerde de begrafenisriten uit. Zijn cultus is in heel Egypte bekend; hij komt oorspronkelijk waarschijnlijk uit de 17de gouw van Egypte.
Anoekis
Godin van de jaarlijkse Nijloverstromingen, waar ook haar hoge kroon van riet op wijst, komt oorspronkelijk uit Nubië. Samen met Chnoem en Satet vormde ze de beschermde godenfamilie van de Nijl-cataract. Ze gold bovendien als heerseres van het zuidelijke grensgebied.
Apis
De Apis-stier werd vanaf de vroegste tijd in Memphis vereerd als vruchtbaarheids- en koningsgod. Op grond van de bles op het voorhoofd en andere kentekens werd uit de veekudden de goddelijke stier gekozen. Na hun dood werden de heilige stieren gemummificeerd en vanaf het Nieuwe Rijk in het Serapeum van Sakkara bijgezet. De dode stier werd vereenzelvigd met Osiris, en Osiris-Apis of Osorapis genoemd. In de Ptolemaeëntijd ontstond uit de verbinding van Osiris en Apis een nieuwe Egyptische-Hellenistische god met de naam Serapis.
Apophis (Apep)
Apophis was de god van de duisternis en donkere krachten ten tijden van Aton en heeft de verschijningsvorm van een reuzachtige slangendemon. Volgens de mythe valt Apophis elke ochtend en avond de zon aan waardoor de lucht rood kleurt. Steeds probeert hij de vaart van de zon te verminderen maar telkens wordt hij overwonnen door Seth met zijn magische krachten. Vaak werd Apophis vergeleken met Seth, de vijand van de goden en de heerser van de vernietigende krachten.
Atoum
Deze god Atoum werd ooit vereerd in Heliopolis. Hij ontstond uit zichzelf en stond voor de vormloze chaos van de oertijd, de oergrond. Uit deze oergrond kwam alles wat bestaat en waar alles uiteindelijke naar toe zal terugkeren. Nadat hij zelf was ontstaan, schiep Atoum de hemel en aarde, werd de tijd geactiveerd en zette hij vervolgens alles in beweging. Hoewel de heilige dieren van deze god de leeuw en de slang zijn, zijn er ook andere vele andere dierlijke verschijningsvormen waarin Atoum kan verschijnen. In Heliopolis, de belangrijkste cultusplaats, vatte men Atoum in de verschijningsvorm van een mens en voorzien van de koninklijke dubbele kroon, ook op als de avondzon, waarbij de avondzon de in de loop van de dag de 'oud' geworden zonnegod was. Volgens de mythe bracht Atoum met behulp van zijn eigen vrouwelijke aspect door zelfbevruchting de Sjoe (lucht) en Tefnoet (vochtigheid) ter wereld waar op hun beurt weer de hoofdgoden van Egypte van afstammen. Omdat Atoum beide geslachten had, is hij op sommige afbeeldingen te zien als godenpaar door middel van een hand die de masturbatie verricht. In het dodenboek zei Atoum dat hij op een dag de schepping weer zou vernietigen en zich dan weer in een oerslang zou veranderen.
Aton
De zonnegod van de Amarna-theologie van Achnaton ('hij die zich nuttig maakt voor Aton') werd als een zonneschijf met lange stralen voorgesteld, waarvan de uiteinden als mensenhanden waren weergegeven. Aton is de abstractste vorm van een god die er in het oude Egypte ooit geweest is. Hij werd gezien als het daglicht dat mens en dier laat leven. Achnaton en de koninklijke familie hadden de rol van goddelijke familie, die de verzorging van de god met offers en dus ook zijn dagelijkse verschijning garandeerde. In de afbeeldingen van Achnaton wordt bovendien de bekwaamheid van deze koning als scheppende god gesymboliseerd. Het latere dood verklaren van de Amarna-theologie betrof niet de godenvoorstelling van Aton maar zijn aardse plaatsvervanger Achnaton. (Achnaton had zelfs een complete stad ten gunste van de verering van Aton gebouwd: Akhetaten, 'Horizon van Aton') De tegenhanger van Aton was de god Apophis die elke avond de god Aton wist te verwonden maar elke ochtend bleek dat Aton weer had overwonnen als de zon weer op kwam.
Het maken van een mummie was werk dat om vakmanschap vroeg. Tegelijkertijd was het een godsdienstig ritueel.
Priesterlijke balsemers kweten zich van die taak onder begeleiding van gezang en bezweringen, In de werkplaats van een balsemer werden de lever en andere organen verwijderd,gedroogd en veilig opgeborgen in speciale potten.Vervolgens werd het lichaamingepakt met kristallen van een chemische stof die natron heet.
Hierdoor droogde het lichaam uit en kon het bewaard blijven. Het lichaam was een mummie geworden en werd met linnen gezwachteld.
Het kreeg een masker en was klaar voor de terugkeer van de ziel van de overledene.
Vlak voor een overledene in het graf gelegd werd, verrichtten de priesters nog een ceremonie die het openen van de mond genoemd werd.Zij zetten de doodkist recht overeind en raakten het gezicht aan met allerlei voorwerpen
De mummie kwam daardoor weer tot leven en kon in zijn nieuwe huis - voor - altijd, het graf,weer ademhalen,zien en zich vermaken.
Egypte kende honderden goden en godinnen, één voor elk aspect van het leven of de dood.Voor de Egyptenaren was de gewoonste zaak van de wereld en ze werden dan ook woedend toen farao Achnaton hen één enkele god wilde laten aanbidden.
Toen Achnaton dood was, werd hij door priesters vervloekt en nam men de oude gewoonten weer op.
De belangrijkste van alle goden was Re, de god van de zon die leven gaf en vader was van de faraos.De faraos op hun beurt werden weer als levende goden beschouwd.
Ook de god Osiris was heel belangrijk voor de Egyptenaren.Na zijn dood was hij door zijn vrouw Isis weer tot leven gewekt.
Omdat hij de god van de onderwereld geworden was, zou hij over de Egyptenaren oordelen na hun dood.
Egypte is een land van kolossale tempels, gebouwd op bevel van de faraos.Bij tempels hoorden vaak landerijen, scholenwerkplaatsen,graanschuren en bibliotheken en ze waren dan ook druk en welvarend.
Alleen priesters en priesteressen mochten in het hart van de tempel komen, het duistere heiligdom waar de god woonde.
Het beeld van de god werd elke dag gewassen, gedroogd en gevoed met offergaven.
Later meer over al de goden : afbeelding, god van enz...
Meestal was het in Egypte zó heet dat de mensen zo weinig mogelijk kleren droegen. Kinderen droegen zelden kleren. Boeren, bedienden en danseressen werkten vaak bijna naakt.
Mannen waren tevreden met een eenvoudige linnen of wollen kilt. Vrouwen droegen lange, nauwsluitende hemdjurken van soortgelijk materiaal.
Edelen en hun echtgenotes verfraaiden deze eenvoudige kleding door er mooie plooien in te laten maken of er heel dunne(en soms doorzichtige)mantels en togas op te dragen.
Net als tegenwoordig waren model en lengte afhankelijk van de mode.
Om de eenvoud van hun kleren te compenseren, droegen de Egyptenaren allerlei pruiken en sieraden:hoofdbanden ,uit meerdere lagen bestaande halsbanden en kragen,gordels,enkelbanden,armbanden en ringen.
De rijken versierden de sieraden met edelstenen en kostbare metalen.Gewone mensen moesten zich tevredenstellen met felgekleurde kralen van aardewerk of glas.
....
...
...
...
