Heb je je dat ook al afgevraagd? Van waar de naam spitfire.leo afkomstig is? Als ik mijn mailadres meegeef aan iemand wordt die vraag me regelmatig gesteld en voel ik me dus moreel verplicht de uitleg hierover uit de doeken te doen.

Eigenlijk beantwoordt dit aan mijn nooit vervulde jeugddroom. Ik ben geboren in de eerste maand van 1946 en ben eigenlijk nog een ‘oorlogsproduct’. Als ik dit aan mensen van een oudere generatie vertel, dan trekken die de schouders op, want zo’n ‘snotaap’ – in hun ogen althans – verwachten ze dit alvast niet. Toch is het niet helemaal onwaar. Hoe dat zoal komt? Hier volgt een stukje familiegeschiedenis dat alles duidelijk maken zal.

Mijn vader is geboren in het jaar des heren 1912 en als dusdanig een echte deelnemer aan de wereldbrand van 1940 opgestart door dat schreeuwlelijk monster met een snorretje en een bles op het voorhoofd.

In realiteit betekende dit dat vader na zijn legerdienst meermaals werd opgeroepen (gemobiliseerd) voor kampen en andere militaire aangelegenheden om daarna zo veel malen weer gedemobiliseerd te worden. In die tijd was dat voor jongeling schering en inslag. Het waren dan ook troebele en onzekere tijden. In mei 40 was het dan zo ver en moest vader binnen voor het echte krijgsspel. Als antitankschutter werd hij ingezet bij de verdediging van het vaderland en bevond zich op zeker ogenblik aan de oevers van de Leie waar hij met zijn eenheid toegevoegd werd aan de Ardeense Jagers. Je weet wel, die mannen met die rare grote bruine mutsen uit de Walen, die een echte ijzervreters reputatie hadden en toch heel wat weerstand boden aan de binnenrukkende vijand.

Net zoals voor vele anderen kwam voor hem echter ook een einde aan de gevechten toen te kort aan munitie en performant materieel  een ernstig probleem werden en koning Leopold III een einde maakte aan het bloedvergieten. Ook zoals vele anderen volgde voor vader een lange mars in krijgsgevangenschap met als einddoel een stalag ergens in Oostenrijk.

Er volgden enkele maanden van gevangenschap maar geluk bij een ongeluk maakten dat hij toch nog redelijk vlug naar huis mocht vertrekken. Niet alleen zijn Vlaamse identiteit was hiervan oorzaak, maar het feit dat hij als treinbestuurder (machinist) een veel gevraagd product was, gaf hem de mogelijkheid om bij de eersten terug te keren. Zet  daar nog bij dat een begin  van bevriezing van de voeten een ernstige bedreiging was en dat hij bovendien nog wegens de slechte omstandigheden aan de maag moest geopereerd worden (twee derde van dit orgaan werden bij zijn terugkeer op operatieve wijze weggenomen) en je hebt alle redenen op een rijtje om die snelle repatriëring te begrijpen.

Nadat hij voldoende hersteld was, mocht/moest hij snel weer de baan op om met treinen te zorgen voor het nodige vervoer van reizigers, militairen en allerhande krijgsmateriaal. Locomotieven en treinstellen waren uiteraard geliefkoosde voorwerpen van geallieerde vliegtuigaanvallen, maar het lot was hem bijzonder goed gezind en zelfs bij de intensieve bomaanval op de fabrieken van de Erla in Mortsel kon hij zijn vervoerscombinatie bijtijds doen stoppen om na de aanval voorzichtig (stapvoets vertelde hij me) zijn reis verder te zetten naar Antwerpen.

Zijn stelplaats was Den Dam in Antwerpen en voor diegenen die het niet zouden weten, bevindt deze plaats zich op het einde van de Italiëlei (rechts) in die tijd tegenover het Entrepot van douane (nu al enkele jaren spijtig genoeg afgebroken en onder andere vervangen door het Administratieve Centrum) en dicht bij verschillende dokken zoals o.a. Kattendijkdok en zo meer.

Na de geallieerde ontscheping in Normandië op 6 juni 44, werden de Duitse troepen stilletjes aan teruggedreven naar hun heimat, maar Antwerpen bleef toch nog een hele tijd bezet net als het eiland Walcheren. Dank zij de pientere tussenkomst van een man uit Boom (dacht ik toch) konden de Britten toch op zekere dag doordringen tot aan en in de stad en de laatste Hun verjagen. Ter herinnering aan deze daad, noemt men het einde van de A12 trouwens de ‘Bevrijdingstunnel’ en heeft er jaren een ‘Cromwell-tank’ gestaan als herinnering aan dit heugelijke feit. Tijdens de vernieuwingswerken werd deze tank verplaatst en ze bevindt zich nu een beetje meer naar ‘den Beerschot’ toe.

De ‘Slag van de Ardennen’ kwam als laatste stuiptrekking ontstaan uit het (ziekelijke) brein van Adolf Hitler nog wat roet in het eten gooien, maar dank zij de inzet van de jonge Amerikaanse G.I.’s kon toch nog bijtijds een einde aan de Duitse aanwezigheid in België gemaakt worden tot grote opluchting van de getergde bevolking die meer dan vier jaren onder de meedogenloze verdrukking van de bezetter had geleefd. Toch was dit nog niet het einde van alle ellende, want de in Nürenberg aangekondigde nieuwe wapens bestonden wel degelijk en alhoewel ze te laat kwamen om de krijgskansen nog te keren, zouden ze nog zorgen voor veel kommer en kwel in Antwerpen. Deze ‘Vergeltunswaffen’ werden dan ook massaal ingezet en de V 1’s en V 2’s bezorgden de inwoners van Antwerpen nog veel ellende door beschadigingen en dodelijke slachtoffers.

Mijn moeder woonde toen in Merksem, achter Den Dam, en je begrijpt het al, tijdens een aanval leerden moeder en vader elkaar kennen. Toen vader nog leefde placht ik hem te plagen door te zeggen: ‘toen de V 1 naar beneden kwam, dook jij waarschijnlijk de gracht in en kwam zo op moeder terecht, die geprikt door de netels en de distels onder haar kont naar boven wipte en zo mijn ontstaan bevorderde, zeker?!’. De conceptie gebeurde nog in 1945 dus en daarom dat ik altijd beweer dat ik nog een oorlogsproduct ben. We konden er nog om lachen.

Mijn kinderdroom was om piloot te worden. Ik las toen nogal veel en vertoefde met regelmaat in de omgeving van de ‘Wezenberg’. In vroegere tijden was daar een vliegveld gelegen van waarop o.a. Jan Olieslagers nog zijn vliegtochten begon en eindigde. Bovendien was de slag om Engeland ook toen al een legende en de Spitfire sprak in die tijd tot menigeen’s verbeelding! Ook tot de mijne dus! Verschillende Belgische piloten – die tijdens de oorlog bij de RAF waren gegaan – kwamen terug naar ons landje en werden hier als helden beschouwd. Zij lagen mee aan de basis van de uitbouw van de Belgische Luchtmacht en de Spitfire werd hierbij ook ingezet.

Helaas was mijn lichamelijke conditie niet van dien aard om piloot te kunnen worden en een zekere graad van kleurenblindheid sloot volledig de deur voor een vliegende loopbaan bij de luchtmacht. Maar de droom is altijd gebleven net als mijn  ver- en bewondering voor de Spitfire! Vandaar dus!

Een goede vriend en nog steeds actieve collega zorgde voor een goede foto waarop mijn kop in de cockpit van zulke Spitfire ingeplant werd en bijgevolg is de bestendiging van mijn roepnaam met deze dan vastgelegd. In de rubriek ‘Over mijzelf’ links van deze blog zie je de verkleinde foto en op vraag van iemand die me dierbaar is, vind je ze ook hier terug in een iets groter formaat. Zo zie je maar dat des mensen leven soms eigenaardige kronkels kent.

Voor diegenen die het vliegtuig niet zouden kennen, is er informatie genoeg te vinden op het internet en op de luchtmachtbasis van Florennes staat een exemplaar in het museum. Ook daarvan vind je een fotootje terug.

De kleine luchthaven van Deurne wordt geflankeerd door een klein – maar interessant - museum over Stampe en Vertongen (het SV4 vliegtuig deed nog lang dienst als opleidingsmachine bij de Belgische luchtmacht) en tijdens de winterperiode staat er gewoonlijk een nog vliegend exemplaar van een Spitfire die dan overgebracht wordt uit het Verenigd Koninkrijk. Ook dat museum is een bezoek waard.

Zo dat was dan weer een hele boterham, niet? Laat hem je smaken! Met de groetjes van spitfire.leo.