Op 28 juni 1914 werd de Oostenrijkse troonopvolger Frans Ferdinand tijdens een bezoek in Sarajevo vermoord door een Servische student, Gavrilo Princip. Servië was zeer afhankelijk van het toenmalige keizerrijk Oostenrijk-Hongarije sinds het in 1867 bevrijd was van de Turkse bezetting met de hulp van  Rusland en van Oostenrijk-Hongarije. Naar aanleiding van de moord legde de Oostenrijkse regering voorwaarden op (Juli ultimatum van 23 juli 1914) die onmogelijk door de Servische regering konden beantwoord worden en bijgevolg ontstond een zeer gespannen en gevaarlijke situatie. Servische winkels en andere eigendommen werden geplunderd of vernietigd. De Oostenrijkse minister van buitenlandse zaken verklaarde aan de Duitse keizer bovendien dat Servische troepen gemobiliseerd hadden, hetgeen niet het geval was, en deelde mee dat Oostenrijk-Hongarije in toestand van oorlog was. Op 28 juli werd daadwerkelijk de oorlog aan Servië verklaard en zou Oostenrijk de eerste kanonschoten afvuren. Als bondgenoot  van Oostenrijk kon de Duitse keizer Willem II niet achterblijven, hij verklaarde de oorlog aan de Triple Entente (bondgenootschap tussen Frankrijk, Groot Brittannië en Rusland) en wereldoorlog 1 was een feit.

De oorlog verdeelde de wereld zo wat in twee kampen:

-          De Centrale as bestaande uit Oostenrijk-Hongarije, Duitsland, het Ottomaanse Rijk (Turkije) en Bulgarije aan de ene kant

-          De geallieerden Frankrijk, Groot-Brittannië, Rusland, Japan, Portugal, Roemenië en de de Verenigde Staten aan de andere kant.

België zou betrokken worden bij deze oorlog doordat Duitsland door dit land trok – desondanks de neutraliteit er van – tijdens zijn opmars naar Frankrijk.

Op het einde van deze Grooten Oorlog waren 25 landen met hun koloniën en afhankelijkheden betrokken met ongeveer 1,35 miljard inwoners hetgeen driekwart van de wereldbevolking uitmaakte.

Alhoewel de tweede wereldoorlog in grootte van orde minstens even belangrijk was, zo niet groter, toch blijft het etiket van de grootste oorlog kleven aan deze periode van 1914-1918. Waarschijnlijk is dit te wijten aan het feit dat voor de eerste keer zoveel nieuwe industriële toepassingen werden gebruikt om mensen te vernietigen alhoewel de gebruikte methodes nog volledig terugvielen op de oude krijgsprincipes. Cavalerie werd nog massaal ingezet en de troepen vielen nog in grote aantallen aan zoals dit tijdens Napoleontische tijden het de gewoonte was. Rechtopstaande in lange rijen naast elkaar opmarcherend – nog dikwijls in opvallende kleuren rood en blauw gekleed - alhoewel de moderne machinegeweren immense slachtingen hielden bij de troepen.

Uiteraard was de moord van de kroonprins niet de enige reden voor deze wereldoorlog, maar waren er nogal wat sluimerende andere redenen die aan de basis er van lagen. Dat Frankrijk  in 1870 van Pruisen verloren had en hierbij nogal wat grondgebied moest afstaan (o.a. Elzas-Lotharingen) en de vernieuwing van de Britse zeevloot  waren hier zeker evenmin vreemd aan.

België stelde zich in beginsel neutraal op en weigerde de doorgang van de Duitse troepen naar Frankrijk. Duitsland had hiermee rekening  gehouden en had het Von Schlieffenplan klaar dat er voor moest  zorgen dat binnen de 42 dagen België doorkruist was en Frankrijk bezet.

Het zou evenwel anders lopen . België bood verzet en zou geen vrije doorgang van zijn  land toestaan. Het uiteindelijke resultaat is dat een belangrijk deel van het land bezet werd door de Duitser, heel wat burgers de dood vonden en het Belgisch leger uiteindelijk stand zou blijven houden in de Westhoek van Vlaanderen achter de IJzer Daar is nog meer over te schrijven en te vertellen, maar dat zal het onderwerp zijn voor een volgende blog.